TEDWomen 2010
Hawa Abdi + Deqo Mohamed: Mother and daughter doctor-heroes
Модар ва духтар духтурон–қаҳрамонон: Ҳава Абди ва Деко Муҳаммад
Filmed:
Readability: 3.1
457,143 views
Онҳоро «муқаддасҳои сомалийи» меноманд. Духтур Ҳава Абди ва духтари вай Деко Муҳаммад дар бораи бемористони худ дар Сомали нақл мекунанд, ки дар аввали чанги шаҳрванди ва фурунишониу кушоди занон, онҳо бемористон, мактаб ва чамъияти осоиштаро сохтанд.
Dr. Hawa Abdi + Dr. Deqo Mohamed - Somali doctors who treat women refugees
Dr. Hawa Abdi and her daughters, Dr. Deqo Mohamed and Dr. Amina Mohamed, treat Somali refugee women and children, often for free. Full bio
Dr. Hawa Abdi and her daughters, Dr. Deqo Mohamed and Dr. Amina Mohamed, treat Somali refugee women and children, often for free. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Hawa Abdi: Many people -- 20 years for Somalia --
0
1000
3000
Хава Абди: Дар тули 20 соли охир дар Сомали
00:19
[were] fighting.
1
4000
2000
одамон бо якдигар чанг мекунанд.
00:21
So there was no job, no food.
2
6000
4000
Барои хамин дар Сомали на кор хасту на хурок.
00:25
Children, most of them,
3
10000
2000
Бисёри кудакон
00:27
became very malnourished, like this.
4
12000
3000
ба мисли ин кудак логар хастанд.
00:31
Deqo Mohamed: So as you know,
5
16000
2000
Деко Муҳаммад: Чи тавре, ки шумо медонед,
00:33
always in a civil war,
6
18000
2000
дар чанги шахрванди
00:35
the ones affected most [are] the women and children.
7
20000
3000
бисёртар кудакон ва занон зарар мебинанд.
00:38
So our patients are women and children.
8
23000
3000
Барои хамин хам беморони мо –занон ва кудакон мебошанд.
00:41
And they are in our backyard.
9
26000
2000
Онхо дар ҳавлӣи мо чойгиранд.
00:43
It's our home. We welcome them.
10
28000
2000
Ин хонаи мо аст, ва мо аз онхо хурсандем.
00:45
That's the camp that we have in now
11
30000
3000
Ин кароргохи хозираи мо мебошад —
00:48
90,000 people,
12
33000
2000
90 хазор одам,
00:50
where 75 percent of them are women and children.
13
35000
3000
ки 75%-и онро занон ва кудакон ташкил медиханд.
00:53
Pat Mitchell: And this is your hospital. This is the inside.
14
38000
2000
Пэт Ммитчелл: Ана ин дармонгохи шумо, чунин он аз дохил менамояд.
00:55
HA: We are doing C-sections and different operations
15
40000
3000
ХА: Мо кесарево сечение ва дигар чаррохихоро мекунем,
00:58
because people need some help.
16
43000
3000
барои он, ки ба одамон кумак лозим аст.
01:01
There is no government to protect them.
17
46000
3000
Хукумате нест, ки онхоро мухофизат кунад.
01:04
DM: Every morning we have about 400 patients,
18
49000
3000
ДМ: Хар пагохи назди мо кариб 400 беморон меоянд,
01:07
maybe more or less.
19
52000
2000
кам ё зиёд мещавад.
01:09
But sometimes we are only five doctors
20
54000
3000
Вале баъзан мо 5 духтур
01:12
and 16 nurses,
21
57000
2000
ва 16 хамшираи тибби дорем,
01:14
and we are physically getting exhausted to see all of them.
22
59000
4000
ва мо онхоро кабул карда, чисман бехад монда мешавем.
01:18
But we take the severe ones,
23
63000
2000
Вале мо хамаи беморони вазнинро гирифта,
01:20
and we reschedule the other ones the next day.
24
65000
3000
бокимондаашонро ба рузи дигар мегузаронем.
01:23
It is very tough.
25
68000
2000
Ин хело мушкил аст.
01:25
And as you can see, it's the women who are carrying the children;
26
70000
3000
Чи тавре, ки шумо мебинед, занхо кудаконро мебаранд,
01:28
it's the women who come into the hospitals;
27
73000
2000
занхо ба беморхона меоянд,
01:30
it's the women [are] building the houses.
28
75000
2000
занхо хона месозанд.
01:32
That's their house.
29
77000
2000
Ана ин хонаи онхо.
01:34
And we have a school. This is our bright --
30
79000
3000
Боз мо мактаб дорем. Ин аълочиёни мо мебошанд —
01:37
we opened [in the] last two years [an] elementary school
31
82000
3000
мо 2 сол пеш мактаби ибтидои
01:40
where we have 850 children,
32
85000
3000
барои 850 кудак кушодем,
01:43
and the majority are women and girls.
33
88000
2000
ки бештари онро занон ва духтарон ташкил медихад.
01:45
(Applause)
34
90000
6000
(Карсак)
01:51
PM: And the doctors have some very big rules
35
96000
3000
ПМ: Духтурон коидахои сахти
01:54
about who can get treated at the clinic.
36
99000
2000
кабулкунии беморонро доранд.
01:56
Would you explain the rules for admission?
37
101000
3000
Дар бораи коидахои кабулкуни накл кунед?
01:59
HA: The people who are coming to us,
38
104000
2000
ХА: Мо хамаи онхое,
02:01
we are welcoming.
39
106000
2000
ки ба назди мо меоянд, кабул мекунем.
02:03
We are sharing with them
40
108000
2000
Мо бо онхо хамаи чизе,
02:05
whatever we have.
41
110000
2000
ки дорем таксим мекунем.
02:07
But there are only two rules.
42
112000
2000
Вале ду қоида хаст.
02:09
First rule:
43
114000
2000
Якум:
02:11
there is no clan distinguished and political division
44
116000
3000
Дар чамъияти Сомали таксимкуни аз руи кабила
02:14
in Somali society.
45
119000
3000
ё сабабхои сиёси вучуд надорад.
02:17
[Whomever] makes those things we throw out.
46
122000
3000
Онхое, ки мехоханд таксим кунанд, мо меронем.
02:20
The second:
47
125000
2000
Дуюм:
02:22
no man can beat his wife.
48
127000
2000
Ягон мард зани худро лату куб карда наметавонад.
02:24
If he beat,
49
129000
2000
Агар вай занад,
02:26
we will put [him] in jail,
50
131000
2000
мо уро дар хабсхона ҷой мекунем
02:28
and we will call the eldest people.
51
133000
3000
ва кухансолонро фарёд мекунем.
02:31
Until they identify this case,
52
136000
3000
То он вакте, ки онхо кори вайро накушоянд,
02:34
we'll never release him.
53
139000
2000
мо уро озод намекунем.
02:36
That's our two rules.
54
141000
2000
Ана хамин хел ду коида.
02:38
(Applause)
55
143000
5000
(Карсак)
02:43
The other thing that I have realized,
56
148000
3000
Боз ман фахмидам, ки занхо
02:46
that the woman is the most strong person
57
151000
3000
аз хама иродаи кави доранд
02:49
all over the world.
58
154000
2000
дар тамоми чахон.
02:51
Because the last 20 years,
59
156000
2000
Барои он, ки дар 20 соли охир
02:53
the Somali woman has stood up.
60
158000
3000
тамоми занхои Сомали ба пой хестанд.
02:56
They were the leaders,
61
161000
2000
Пештар занхои Сомали пешво буданд,
02:58
and we are the leaders
62
163000
2000
холо бошад мо —
03:00
of our community
63
165000
2000
пешвои чамъияти худ
03:02
and the hope of our future generations.
64
167000
2000
ва умеди наслхои оянда мебошем.
03:04
We are not just the helpless
65
169000
2000
Мо натанхо курбонихои нотавони
03:06
and the victims of the civil war.
66
171000
2000
чанги шахрванди хастем.
03:08
We can reconcile.
67
173000
2000
Мо метавонем ошти андозем.
03:10
We can do everything.
68
175000
2000
Мо метавонем хама чизро кунем.
03:12
(Applause)
69
177000
6000
(Карсак)
03:18
DM: As my mother said, we are the future hope,
70
183000
2000
ДМ: Чи тавре, ки модарам гуфтанд, мо-умеди оянда,
03:20
and the men are only killing in Somalia.
71
185000
3000
вале мардон танхо мекушанд.
03:23
So we came up with these two rules.
72
188000
2000
Барои хамин мо ин ду коидаро баровардем.
03:25
In a camp with 90,000 people,
73
190000
2000
Агар дар кароргох 90 хазор одам бошад,
03:27
you have to come up with some rules or there is going to be some fights.
74
192000
3000
лозим аст, ки коидахо тартиб дихи, то бетартибиро бартараф намои.
03:30
So there is no clan division,
75
195000
2000
Инак, дар мо таксимкуни аз руи кабила вучуд надорад
03:32
and no man can beat his wife.
76
197000
2000
ва ягон мард зани худро лату куб карда наметавонад.
03:34
And we have a little storage room
77
199000
2000
Мо анборчаи хурд дорем,
03:36
where we converted a jail.
78
201000
2000
ки ба хабсхона додаем.
03:38
So if you beat your wife, you're going to be there.
79
203000
2000
Агар ту занатро лату куб куни, ба он чо мерави.
03:40
(Applause)
80
205000
2000
(Карсак)
03:42
So empowering the women and giving the opportunity --
81
207000
3000
Ба занхо кувва додан ва имконият додан -
03:45
we are there for them. They are not alone for this.
82
210000
4000
ана барои чи мо ончоем, онхо ба такдир хавола карда нашудаанд.
03:49
PM: You're running a medical clinic.
83
214000
2000
ПМ: Шумо бемористонеро идора мекунед,
03:51
It brought much, much needed medical care
84
216000
3000
ки кумаки тиббиро ба онхое,ки тез ба он мухточ буданд,
03:54
to people who wouldn't get it.
85
219000
2000
вале наметавонист гиранд.
03:56
You're also running a civil society.
86
221000
2000
Боз шумо ба чамъияти шахрванди сарвари мекунед.
03:58
You've created your own rules,
87
223000
2000
Шумо коидахои худро офаридаед,
04:00
in which women and children
88
225000
2000
ки бо риояи он занхо ва кудакон
04:02
are getting a different sense of security.
89
227000
3000
хисси бехатарии сатхи дигарро мегиранд.
04:05
Talk to me about your decision, Dr. Abdi,
90
230000
3000
Дар бораи карори худ накл кунед ба ман, духтур Абди,
04:08
and your decision, Dr. Mohamed,
91
233000
2000
ва дар бораи карори худ, духтур Муҳаммад,
04:10
to work together --
92
235000
2000
якчоя кор кардан:
04:12
for you to become a doctor
93
237000
2000
дар чунин холатхо чи хел шумо духтур шудед
04:14
and to work with your mother in these circumstances.
94
239000
3000
ва чи хел шумо бо модаратон кор кардед.
04:17
HA: My age --
95
242000
2000
ХА: Ман дар
04:19
because I was born in 1947 --
96
244000
3000
соли 1947 таваллуд шудам, ва дар он вакт
04:22
we were having, at that time,
97
247000
2000
мо хукумат, конун
04:24
government, law and order.
98
249000
3000
ва тартибот надоштем.
04:28
But one day, I went to the hospital --
99
253000
3000
Вале ман як бор ба беморхона рафтам
04:31
my mother was sick --
100
256000
2000
(модари ман бемор буд)
04:33
and I saw the hospital, how they [were] treating the doctors,
101
258000
3000
ва ман бемористонро дидам, чи хел он чо бо духтурон муносибат мекрданд,
04:36
how they [are] committed
102
261000
2000
чи хел онхо ба акидаи ёри расондан
04:38
to help the sick people.
103
263000
3000
ба беморонро бовафо буданд.
04:41
I admired them,
104
266000
2000
Ман мафтуни онхо будам
04:43
and I decided to become a doctor.
105
268000
2000
ва ман карор додам, ки духтур шавам.
04:45
My mother died, unfortunately,
106
270000
2000
Мутаассифона модари ман вафот кард,
04:47
when I was 12 years [old].
107
272000
2000
вакте, ки ман 12 сол доштам.
04:49
Then my father allowed me
108
274000
4000
Вале падари ман ичозат дод,
04:53
to proceed [with] my hope.
109
278000
3000
ки орзуи ман амали шавад.
04:56
My mother died
110
281000
2000
Модари ман аз
04:58
in [a] gynecology complication,
111
283000
2000
вазниншавии касалии занона вафот кард,
05:00
so I decided to become
112
285000
2000
барои хамин ман
05:02
a gynecology specialist.
113
287000
3000
гинеколог шудам.
05:05
That's why I became a doctor.
114
290000
3000
Ана чи хел ман духтур шудам.
05:08
So Dr. Deqo has to explain.
115
293000
3000
Духтур Деко бигузор худаш дар бораи худаш накл кунад.
05:11
DM: For me, my mother was preparing [me] when I was a child
116
296000
3000
ДМ: Вакте, ки ман хурд будам, модарам маро барои духтур шудан
05:14
to become a doctor, but I really didn't want to.
117
299000
3000
омода мекард, ки ман духтур шавам, вале ман намехостам.
05:17
Maybe I should become an historian,
118
302000
2000
Ман фикр мекардам, ки шояд ман таърихшинос
05:19
or maybe a reporter.
119
304000
2000
ё мухбир шавам.
05:21
I loved it, but it didn't work.
120
306000
2000
Ба ман ин маъкул буд, вале дигар хел шуд.
05:23
When the war broke out -- civil war --
121
308000
2000
Вакте, ки чанги шахрванди сар шуд, манд дидам,
05:25
I saw how my mother was helping
122
310000
2000
ки чи хел модарам ба дигарон кумак мекунад,
05:27
and how she really needed the help,
123
312000
2000
ва чи кадар ба худи вай кумак лозим аст,
05:29
and how the care is essential to the woman
124
314000
3000
ва чи кадар ташвиш ба зан мухим аст ,
05:32
to be a woman doctor in Somalia
125
317000
2000
агар вай-зан-духтур дар Сомали,
05:34
and help the women and children.
126
319000
2000
ба занон ва кудакон кумаккунанда бошад.
05:36
And I thought, maybe I can be a reporter and doctor gynecologist.
127
321000
3000
Ва ман фикр кардам, ки ман хам мухбир ва хам гинеколог шавам.
05:39
(Laughter)
128
324000
2000
(Ханда)
05:41
So I went to Russia, and my mother also,
129
326000
2000
Ва ман ба Руссия рафтам, охир модари ман
05:43
[during the] time of [the] Soviet Union.
130
328000
2000
хам дар Иттифоки Совети хондааст.
05:45
So some of our character,
131
330000
3000
Ва барои хамин, шояд, ки ман
05:48
maybe we will come with a strong Soviet background of training.
132
333000
3000
рафтори мо-натичаи донишхои тавонои совети мебошад.
05:52
So that's how I decided [to do] the same.
133
337000
2000
Хамин хел ман хам карор додам, ки духтур шавам.
05:54
My sister was different.
134
339000
2000
Аз хохарам тамоман дигар буд.
05:56
She's here. She's also a doctor.
135
341000
2000
Вай холо хамин чо хаст ва у низ духтур аст.
05:58
She graduated in Russia also.
136
343000
2000
Вай хам дар Руссия хондааст.
06:00
(Applause)
137
345000
2000
(Карсак)
06:02
And to go back and to work with our mother
138
347000
2000
Карори ба хона бар гаштан ва бо модарам кор кардан -
06:04
is just what we saw in the civil war --
139
349000
2000
ин натичаи он буд, ки мо дар вакти чанги шахрванди дидем.
06:06
when I was 16, and my sister was 11,
140
351000
3000
Вакте, ки чанг сар шуд, ман 16 сол доштам ва хохарам-11 сол.
06:09
when the civil war broke out.
141
354000
3000
Ва ин эхтиёчманди ва одамоне,
06:12
So it was the need and the people we saw
142
357000
3000
ки мо дар аввали солхои 90-ум дидем,
06:15
in the early '90s --
143
360000
2000
моро мачбур кард,
06:17
that's what made us go back
144
362000
2000
ки бар гардем ва
06:19
and work for them.
145
364000
3000
ба фоидаи онхо кор кунем.
06:22
PM: So what is the biggest challenge
146
367000
3000
ПМ: Чи аз хама душвортар аст дар
06:25
working, mother and daughter,
147
370000
2000
ин кори якчояи модар ва духтар
06:27
in such dangerous
148
372000
2000
дар чунин шароитхои
06:29
and sometimes scary situations?
149
374000
2000
хавфнок ва хатто пурхарос?
06:31
HA: Yes, I was working in a tough situation,
150
376000
4000
ХА: Бале, ман дар холати
06:35
very dangerous.
151
380000
3000
хеле душвор кор карда будам,
06:38
And when I saw the people who needed me,
152
383000
3000
вакте, ки ба ман хело хавфнок буд.
06:41
I was staying with them to help,
153
386000
2000
Вале вакте, ки ман одамонеро,
06:43
because I [could] do something for them.
154
388000
3000
ки ба ман мухточ буданд, ман бо онхо мемондам,
06:46
Most people fled abroad.
155
391000
4000
то ки кумак кунам,
06:50
But I remained with those people,
156
395000
3000
барои он, ки ман ба онхо кумак карда метавонистам.
06:53
and I was trying to do something --
157
398000
3000
Бисёрихо аз давлат берун рафтанд.
06:56
[any] little thing I [could] do.
158
401000
3000
Вале ман бо ин одамон мондам, ва ман мекушидам,
06:59
I succeeded in my place.
159
404000
3000
ки чизе кунам-чизи каме, ки метавонистам.
07:02
Now my place is 90,000 people
160
407000
4000
Беморхона муваффакияти ман шуд. Холо мо 90 хазор одам дорем,
07:06
who are respecting each other,
161
411000
2000
ки якдигарро хурмат мекунанд,
07:08
who are not fighting.
162
413000
3000
бо якдигар намечанганд,
07:11
But we try to stand on our feet,
163
416000
4000
Мо кушиш мекунем, ки ба пой бархезем,
07:15
to do something, little things, we can for our people.
164
420000
4000
чизе барои миллатамон бикунем.
07:19
And I'm thankful for my daughters.
165
424000
3000
Ман аз духтаронам миннатдорам.
07:22
When they come to me,
166
427000
2000
Вакте, ки онхо баргаштанд,
07:24
they help me to treat the people,
167
429000
2000
онхо табобат мекарданд,
07:26
to help.
168
431000
2000
кумак мекарданд.
07:28
They do everything for them.
169
433000
2000
Онхо барои беморон хома корро мекарданд.
07:30
They have done what I desire to do for them.
170
435000
3000
Ман он чизеро, ки барои онхо мехостам карданд.
07:34
PM: What's the best part
171
439000
2000
ПМ: Чи аз хама хубтар аст
07:36
of working with your mother,
172
441000
2000
дар кори модар ва чи
07:38
and the most challenging part for you?
173
443000
3000
барои шумо душвор аст?
07:41
DM: She's very tough; it's most challenging.
174
446000
3000
ДМ: Вай хеле серталаб аст, ана чи душвор аст.
07:44
She always expects us to do more.
175
449000
3000
Вай доим аз мо бисёртарро интизор аст.
07:47
And really when you think [you] cannot do it,
176
452000
2000
Ва вакте, ки ман фикр мекунам, ки аз ухдааш намебароям,
07:49
she will push you, and I can do it.
177
454000
2000
вай маро рухбаланд мекунад ва ман аз ухдааш мебароям.
07:51
That's the best part.
178
456000
2000
Ин аз хама бехтар аст.
07:53
She shows us, trains us how to do
179
458000
2000
Вай ба мо чи тавр амал кардан
07:55
and how to be better [people]
180
460000
2000
ва чи тарз хуб шуданро меомузад
07:57
and how to do long hours in surgery --
181
462000
2000
ва чи тавр зиёда аз вакти мукаррари дар чаррохи -
07:59
300 patients per day,
182
464000
3000
300 беморон дар руз,
08:02
10, 20 surgeries,
183
467000
2000
10, 20 чаррохи
08:04
and still you have to manage the camp --
184
469000
2000
ва боз ба кароргох сарвари кардан лозим -
08:06
that's how she trains us.
185
471000
3000
ана ин хел вай ба мо меомузад.
08:09
It is not like beautiful offices here,
186
474000
2000
Ин ба корхонахои зебои шумо монанд нест:
08:11
20 patients, you're tired.
187
476000
2000
20 бемор-ва ту монда шудаи.
08:13
You see 300 patients, 20 surgeries
188
478000
3000
Шумо 300 бемор, 20 чаррохи
08:16
and 90,000 people to manage.
189
481000
3000
ва 90 хазор одам, ки бояд сарвари куни доред.
08:19
PM: But you do it for good reasons.
190
484000
2000
ПМ: Вале шумо инро барои максади баланд мекунед.
08:21
(Applause)
191
486000
4000
(Карсак.)
08:25
Wait. Wait.
192
490000
2000
Истед. Истед.
08:27
HA: Thank you.
193
492000
2000
ХА: Рахмат.
08:29
DM: Thank you.
194
494000
2000
ДМ: Рахмат.
08:31
(Applause)
195
496000
4000
(Карсак.)
08:35
HA: Thank you very much. DM: Thank you very much.
196
500000
2000
ХА: Рахмати калон. ДМ: Ташаккури зиёд.
ABOUT THE SPEAKER
Dr. Hawa Abdi + Dr. Deqo Mohamed - Somali doctors who treat women refugeesDr. Hawa Abdi and her daughters, Dr. Deqo Mohamed and Dr. Amina Mohamed, treat Somali refugee women and children, often for free.
Why you should listen
Dr. Hawa Abdi is an OB/GYN (and a lawyer) who lives and works in Somalia with her daughters, also doctors, Dr. Amina Mohamed and Dr. Dr. Deqo Mohamed. In 1983, she opened a small clinic in Somalia -- which became a refuge as Somalia devolved into civil war. Her one-room clinic has grown to encompass a hospital, a school and a refugee camp for some 90,000 women and children, she estimates, who were displaced by war.
In 2010, Glamour named Dr. Abdi and her daughters "Women of the Year," and called them the "Saints of Somalia." Nicholas Kristoff wrote a stirring tribute to her work titled "Heroic, Female and Muslim." And she works largely on her own; as Glamour notes: "While Dr. Abdi has gotten some help, many charities refuse to enter Somalia. 'It’s the most dangerous country,' says Kati Marton, a board member of Human Rights Watch. 'Dr. Abdi is just about the only one doing anything.'"
Dr. Hawa Abdi + Dr. Deqo Mohamed | Speaker | TED.com