ABOUT THE SPEAKER
Sarah Parcak - Satellite archaeologist + TED Prize winner
Like a modern-day Indiana Jones, Sarah Parcak uses satellite images to locate lost ancient sites. The winner of the 2016 TED Prize, her wish is to protect the world’s shared cultural heritage.

Why you should listen

There may be hundreds of thousands, if not millions, of undiscovered ancient sites across the globe. Sarah Parcak wants to locate them. As a space archaeologist, she analyzes high-resolution imagery collected by satellites in order to identify subtle changes to the Earth’s surface that might signal man-made features hidden from view. A TED Senior Fellow and a National Geographic Explorer, Parcak wrote the textbook on satellite archaeology and founded the Laboratory for Global Observation at the University of Alabama at Birmingham. Her goal: to make the world's invisible history visible once again.

In Egypt, Parcak's techniques have helped locate 17 potential pyramids, and more than 3,100 potential forgotten settlements. She's also made discoveries in the Viking world (as seen in the PBS Nova special, Vikings Unearthed) and across the Roman Empire (as shown in the BBC documentary, Rome’s Lost Empire). Her methods also offer a new way to understand how ancient sites are being affected by looting and urban development. By satellite-mapping Egypt and comparing sites over time, Parcak has noted a 1,000 percent increase in looting since 2009. It’s likely that millions of dollars worth of artifacts are stolen each year. Parcak hopes that, through her work, unknown sites can be protected to preserve our rich, vibrant history.

As the winner of the 2016 TED Prize, Parcak asked the world to help in this important work. By building a citizen science platform for archaeology, GlobalXplorer.org, Parcak invites anyone with an internet connection to help find the next potential looting pit or unknown tomb. GlobalXplorer launched on January 30, 2017, with volunteers working together to map Peru. Other countries will follow, as the platform democratizes discovery and makes satellite-mapping rapid and cost-effective. 

 

More profile about the speaker
Sarah Parcak | Speaker | TED.com
TED2012

Sarah Parcak: Archaeology from space

Sarah Parcak: Uzaydan arkeoloji

Filmed:
1,129,965 views

Bu kısa konuşmada, TED Fellow Sarah Parcak ''uzay arkeoloji'' alanını tanıtıyor -- uydu görüntüleri kullanılarak geçmiş medeniyetlerin kayıp bölgelerine dair ipuçlar aranıyor.
- Satellite archaeologist + TED Prize winner
Like a modern-day Indiana Jones, Sarah Parcak uses satellite images to locate lost ancient sites. The winner of the 2016 TED Prize, her wish is to protect the world’s shared cultural heritage. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
When I was a childçocuk growingbüyüyen up in MaineMaine,
0
486
2583
Maine'de bir çocuk olarak büyürken,
00:18
one of my favoritesevdiğim things to do
1
3069
1905
yapmayı sevdiğim şeylerden biri
00:20
was to look for sandkum dollarsdolar on the seashoresplajlar of MaineMaine,
2
4974
3196
Maine'in deniz kıyılarında deniz kurabiyelerini aramak olurdu
00:24
because my parentsebeveyn told me it would bringgetirmek me luckşans.
3
8170
2547
çünkü ebeveynlerim bana bunun şans getireceğini söylemişti.
00:26
But you know, these shellskabuklar, they're hardzor to find.
4
10717
2953
Ama biliyorsunuz ki, bu kabuklar, onları bulmak zordur.
00:29
They're coveredkapalı in sandkum. They're difficultzor to see.
5
13670
2522
Kum içinde kaplılar. Görülmeleri kolay değil.
00:32
HoweverAncak, overtimemesai, I got used to looking for them.
6
16192
3923
Yine de, zamanla, onları aramaya alıştım.
00:36
I startedbaşladı seeinggörme shapesşekiller
7
20115
1709
Onları toplamakla yardımcı olan
00:37
and patternsdesenler that helpedyardım etti me to collecttoplamak them.
8
21824
3506
şekiller ve kalıplar görmeye başladım.
00:41
This grewbüyüdü into a passiontutku for findingbulgu things,
9
25330
3611
Bu bir şeyleri bulma tutkusuna dönüştü,
00:44
a love for the pastgeçmiş and archaeologyArkeoloji.
10
28941
2645
geçmişe ve arkeolojiye olan bir sevgi.
00:47
And eventuallysonunda when I startedbaşladı studyingders çalışıyor EgyptologyMısırbilim,
11
31586
3172
Ve yakın bir zamanda eski Mısır uygarlığını inceleyen bilimi öğrenmeye başladım,
00:50
I realizedgerçekleştirilen that seeinggörme with my nakedçıplak eyesgözleri aloneyalnız wasn'tdeğildi enoughyeterli.
12
34758
4449
Çıplak gözle görmenin yeterli olmayacağını gördüm.
00:55
Because all of the suddenani in EgyptMısır
13
39207
2886
Çünkü birden Mısır da
00:57
my beachplaj had grownyetişkin from a tinyminik beachplaj in MaineMaine
14
42093
3699
benim denizim Maine'de bulunan küçük denizden
01:01
to one eightsekiz hundredyüz milesmil long
15
45792
1982
Nil nehrin yanında 1300 km
01:03
nextSonraki to the NileNil,
16
47774
2084
uzunluğuna büyüdü,
01:05
and my sandkum dollarsdolar had grownyetişkin
17
49858
1783
ve deniz kurabiyelerim
01:07
to the sizeboyut of citiesşehirler.
18
51641
2314
şehirlerin boyutlarına büyüdü.
01:09
This is really what broughtgetirdi me to usingkullanma satelliteuydu imagerygörüntüler.
19
53955
3179
İşte bu beni uydu görüntülemesine getirdi.
01:13
For tryingçalışıyor to mapharita the pastgeçmiş, I knewbiliyordum that I had to see differentlyfarklı olarak.
20
57134
4293
Geçmişi haritalamak için, farklı bir şekilde bakmam gerektiğini biliyordum.
01:17
So I want to showgöstermek you an exampleörnek of how we see differentlyfarklı olarak
21
61427
3668
Bu yüzden size nasıl farklı baktığımın bir örneğini göstermek istiyorum
01:20
usingkullanma the infraredkızılötesi.
22
65095
1751
kızılötesi kullanarak.
01:22
This is a siteyer locatedbulunan in the easterndoğu EgyptianMısır deltadelta
23
66846
3305
Burası doğu Mısır deltasında bulunan Bendix adında
01:26
calleddenilen BendixBendix.
24
70151
1281
bir yerdir.
01:27
And the siteyer visiblygözle görülür appearsbelirir brownkahverengi,
25
71432
2532
Ve bu bölge kahverengi görünmektedir,
01:29
but when we use the infraredkızılötesi
26
73964
2033
ama kızılötesi kullandığımız da
01:31
and we processsüreç it, all of the suddenani, usingkullanma falseyanlış colorrenk,
27
75997
4317
ve onu işlediğimizde, birden, sahte renk kullanarak
01:36
the siteyer appearsbelirir as brightparlak pinkpembe.
28
80314
2340
bölge açık pembe olarak görünmektedir.
01:38
What you are seeinggörme
29
82654
1557
Gördüğünüz şey
01:40
are the actualgerçek chemicalkimyasal changesdeğişiklikler to the landscapepeyzaj
30
84211
3149
eski Mısırlıların yapı malzemeleri ve etkinlikleriyle
01:43
causedneden oldu by the buildingbina materialsmalzemeler and activitiesfaaliyetler
31
87360
3199
ve etkinlikleriyle bölgede gerçekleşen
01:46
of the ancienteski EgyptiansMısırlılar.
32
90559
2252
kimyasal değişimlerdir.
01:48
What I want to sharepay with you todaybugün
33
92811
2618
Bugün sizinle paylaşmak istediğim şey
01:51
is how we'vebiz ettik used satelliteuydu dataveri
34
95429
2830
uydu verilerini kullanarak
01:54
to find an ancienteski EgyptianMısır cityŞehir,
35
98259
2515
Itjtawy adında binlerce yıldır kaybolmuş
01:56
calleddenilen ItjtawyItjtawy,
36
100774
1692
eski bir Mısır şehrini
01:58
missingeksik for thousandsbinlerce of yearsyıl.
37
102466
2203
nasıl bulabildik.
02:00
ItjtawyItjtawy was ancienteski Egypt'sMısır'ın capitalBaşkent
38
104669
2988
Itjtawy yüzlerce yıldır
02:03
for over fourdört hundredyüz yearsyıl,
39
107657
1918
tam dört bin yıl önce,
02:05
at a perioddönem of time calleddenilen the MiddleOrta Kingdomİngiltere
40
109575
2181
Orta Krallık denen bir dönemde,
02:07
about fourdört thousandbin yearsyıl agoönce.
41
111756
1768
eski Mısır'ın başkentiydi.
02:09
The siteyer is locatedbulunan in the FaiyumFaiyum of EgyptMısır
42
113524
2935
Bu bölge Mısır'ın Faiyum şehrindedir
02:12
and siteyer is really importantönemli because in the MiddleOrta Kingdomİngiltere
43
116459
2248
ve bu bölge önemlidir çünkü Orta Krallıkta
02:14
there was this great renaissanceRönesans for ancienteski EgyptianMısır artSanat,
44
118707
3287
Mısır sanatı, mimarlık ve din için
02:17
architecturemimari and religiondin.
45
121994
2313
büyük rönesans vardı.
02:20
EgyptologistsMısırbilimci have always knownbilinen the siteyer of ItjtawyItjtawy
46
124307
3091
Mısır bilimcileri Itjtawy bölgesinin
02:23
was locatedbulunan somewherebir yerde nearyakın the pyramidsPiramitleri
47
127398
3100
iki Kral tarafından yapılan piramitlere yakın
02:26
of the two kingskrallar who builtinşa edilmiş it, indicatedBelirtilen withiniçinde the redkırmızı circlesçevreler here,
48
130498
3824
bir yerlerde bulunduğunu daima biliyorlardı, burada kırmızı dairelerle belirtildi,
02:30
but somewherebir yerde withiniçinde this massivemasif floodsel planeuçak.
49
134322
2396
ama bu kocaman tufan arazisinde bir yerde.
02:32
This areaalan is hugeKocaman --
50
136718
1461
Bu alan çok büyüktür --
02:34
it's fourdört milesmil by threeüç milesmil in sizeboyut.
51
138179
2594
boyut olarak 6.5 km'ye 5 km'dir.
02:36
The NileNil used to flowakış right nextSonraki to the cityŞehir of ItjtawyItjtawy,
52
140773
3235
Nil nehri Ijjtawy şehrin tam yanından akıyordu,
02:39
and as it shiftedkaydırılır and changeddeğişmiş and movedtaşındı over time to the eastDoğu,
53
144008
3601
ve doğuya doğru zamanla kayınca ve değişince,
02:43
it coveredkapalı over the cityŞehir.
54
147609
2032
şehrin üzerini kapladı.
02:45
So, how do you find a buriedgömülü cityŞehir
55
149641
3432
O zaman, büyük bir alanda gömülü bir şehri
02:48
in a vastgeniş landscapepeyzaj?
56
153073
2302
nasıl bulabilirsin?
02:51
FindingBulma it randomlyrasgele would be the equivalenteşdeğer
57
155375
2174
Rastgele olarak aramak samanda
02:53
of locatingbulma a needleiğne in a haystackSamanlık,
58
157549
2027
gözü bağlı bir şekilde beyzbol eldivenleriyle
02:55
blindfoldedgözü kapalı wearinggiyme baseballbeyzbol mittsEldivenleri.
59
159576
2857
iğne aramakla eşdeğerdir.
02:58
So what we did is we used NASANASA topographytopografya dataveri
60
162433
3667
Yaptığımız şey NASA'nın topoğrafya verilerini kullanarak,
03:02
to mapharita out the landscapepeyzaj, very subtleince changesdeğişiklikler.
61
166100
2924
ince değişimlere sahip olan bu alanın haritasını çıkarmaktı.
03:04
We startedbaşladı to be ableyapabilmek to see where the NileNil used to flowakış.
62
169024
3417
Eskiden Nil nehrin nereden aktığını görmeye başladık.
03:08
But you can see in more detaildetay -- and even more interestingilginç --
63
172441
3065
Ama daha detaylı bir şekilde görebilirsiniz --ve daha ilginç bir şekilde--
03:11
this very slighthafif raisedkalkık areaalan
64
175506
2687
buradaki dairenin içerisinde yer alan
03:14
seengörüldü withiniçinde the circledaire up here, whichhangi we thought could possiblybelki be
65
178193
2378
biraz yükseltilmiş alan, Itjtawy şehrin
03:16
the locationyer of the cityŞehir of ItjtawyItjtawy.
66
180571
2437
konumu olabileceğini düşündük.
03:18
So we collaboratedişbirliği with the EgyptianMısır scientistsBilim adamları
67
183008
2523
Burada gördüğünüz gibi, Mısırlı bilim insanlarıyla
03:21
to do coringkarot work, whichhangi you see here.
68
185531
2839
karot işleri için işbirliği yaptık.
03:24
When I say coringkarot, it's like icebuz coringkarot, but insteadyerine of
69
188370
2654
Karot dediğim de, buz karotu gibidir, ama
03:26
layerskatmanlar of climateiklim changedeğişiklik you're looking for layerskatmanlar of humaninsan occupationMeslek.
70
191024
3616
iklimsel değişikliğin tabakaları yerine insanların oturdukları yerleri arıyorsunuz.
03:30
And fivebeş metersmetre down,
71
194640
1801
Ve beş metre aşağıda,
03:32
underneathaltında a thickkalın layertabaka of mudçamur,
72
196441
2166
kalın bir çamur tabakası altında,
03:34
we foundbulunan a denseyoğun layertabaka of potteryçanak çömlek.
73
198607
3326
çanak çömleğin sık olduğu bir tabaka bulduk.
03:37
What this showsgösterileri is that at this possiblemümkün locationyer
74
201933
2698
Bu bize beş metre aşağıda Itjtawy'nin
03:40
of ItjtawyItjtawy, fivebeş metersmetre down,
75
204631
1803
olası yerini gösteriyor,
03:42
we have of layertabaka of occupationMeslek for severalbirkaç hundredyüz yearsyıl
76
206434
3057
ve Orta Krallığa kadar yüzlerce yılı gösteren bir yerleşim
03:45
datingescort to the MiddleOrta Kingdomİngiltere, datingescort to the exactkesin perioddönem of time
77
209491
2499
tabakamız var, Itjtawy ile aynı döneme
03:47
we think ItjtawyItjtawy is.
78
211990
1774
kadar uzanıyor.
03:49
We alsoAyrıca foundbulunan work stonetaş --
79
213764
3234
Taş çalışması da bulduk--
03:52
carnelianCarnelian, quartzKuvars and agateakik that showsgösterileri
80
216998
2333
Carnelian, kuartz ve akik burada
03:55
that there was a jewelerskuyumcular workshopatölye here.
81
219331
2034
bir mücevher dükkanı olduğunu gösteriyor
03:57
These mightbelki not look like much,
82
221365
1349
Bu pek bir şeye benzemeyebilir,
03:58
but when you think about the mostçoğu commonortak stonestaşlar
83
222714
2552
ama Orta Krallıkta kuyumculuk için
04:01
used in jewelrytakı from the MiddleOrta Kingdomİngiltere,
84
225266
2768
kullanılan genel taşları düşündüğünüzde,
04:03
these are the stonestaşlar that were used.
85
228034
2326
kullanılan taşlardı bunlardı.
04:06
So, we have a denseyoğun layertabaka of occupationMeslek
86
230360
2472
Bu bölgede Orta Krallığa kadar uzanan
04:08
datingescort to the MiddleOrta Kingdomİngiltere at this siteyer.
87
232832
1736
yoğun bir yerleşim tabakamız var.
04:10
We alsoAyrıca have evidencekanıt of an eliteseçkinler jewelerskuyumcular workshopatölye,
88
234568
3121
Bir de orada ne varsa, önemli bir şehrin olduğunu
04:13
showinggösterme that whateverher neyse was there was a very importantönemli cityŞehir.
89
237689
3608
gösterecek seçkin bir mücevher dükkanımız var.
04:17
No ItjtawyItjtawy was here yethenüz,
90
241297
1764
Henüz burada bir Itjtawy yoktu,
04:18
but we're going to be returningdönen to the siteyer
91
243061
2000
fakat yakın bir gelecekte bu
04:20
in the nearyakın futuregelecek to mapharita it out.
92
245061
2130
bölgeye dönüp haritasını oluşturacağız.
04:23
And even more importantlyönemlisi,
93
247191
2223
Ve daha da önemlisi,
04:25
we have fundingfinansman to traintren younggenç EgyptiansMısırlılar
94
249414
2300
genç Mısırlar'ın uydu teknolojisini kullanabilme
04:27
in the use of satelliteuydu technologyteknoloji
95
251714
2084
eğitimi için para kaynağımız var
04:29
so they can be the onesolanlar makingyapma great discoverieskeşifler as well.
96
253798
3726
ki böylece onlarda büyük keşifler yapabilsinler diye.
04:33
So I wanted to endson with my favoritesevdiğim quotealıntı
97
257524
3120
Orta Krallıktan olan sevdiğim
04:36
from the MiddleOrta Kingdomİngiltere --
98
260644
1686
bir söz ile bitirmek istiyorum--
04:38
it was probablymuhtemelen writtenyazılı at the cityŞehir of ItjtawyItjtawy fourdört thousandbin yearsyıl agoönce.
99
262330
4293
Itjtawy şehrin üzerinde dört bin yıl önce yazılmış olabilirdi.
04:42
"SharingPaylaşımı knowledgebilgi is the greatestEn büyük of all callingsçağrıları.
100
266623
3268
''Bilgi paylaşmak çağrıların en yücesidir.
04:45
There's nothing like it in the landarazi."
101
269891
1851
Toprakta bunun gibisi yoktur.''
04:47
So as it turnsdönüşler out, TEDTED was not foundedkurulmuş in 1984 ADREKLAM.
102
271742
6003
Buna bakılırsa, TED MS 1984 yılında bulunmadı.
04:53
(LaughterKahkaha)
103
277745
2115
(Kahkaha)
04:55
MakingYapma ideasfikirler actuallyaslında startedbaşladı in 1984 BCM.Ö.
104
279860
5699
Fikirler üretmek gerçekte MÖ 1984 tarihinde
05:01
at a not-lost-for-longdeğil-kayıp-için-uzun cityŞehir, foundbulunan from aboveyukarıdaki.
105
285559
3262
tepeden bulunan uzun-süre-kayıp-olmayan bir şehirde başladı.
05:04
It certainlykesinlikle putskoyar findingbulgu seashellsdeniz kabuklarını by the seashoredeniz kıyısı in perspectiveperspektif.
106
288821
4190
Kesinlikle sahilde deniz kurabiyelerini bulmayı perspektife koyuyor.
05:08
Thank you very much.
107
293011
1786
Çok teşekkür ederim.
05:10
(ApplauseAlkış)
108
294797
1856
(Alkışlar)
05:12
Thank you.
109
296653
1340
Teşekkür ederim.
05:13
(ApplauseAlkış)
110
297993
1500
(Alkışlar)
Translated by Arsel Acar
Reviewed by osman oguz ahsen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Sarah Parcak - Satellite archaeologist + TED Prize winner
Like a modern-day Indiana Jones, Sarah Parcak uses satellite images to locate lost ancient sites. The winner of the 2016 TED Prize, her wish is to protect the world’s shared cultural heritage.

Why you should listen

There may be hundreds of thousands, if not millions, of undiscovered ancient sites across the globe. Sarah Parcak wants to locate them. As a space archaeologist, she analyzes high-resolution imagery collected by satellites in order to identify subtle changes to the Earth’s surface that might signal man-made features hidden from view. A TED Senior Fellow and a National Geographic Explorer, Parcak wrote the textbook on satellite archaeology and founded the Laboratory for Global Observation at the University of Alabama at Birmingham. Her goal: to make the world's invisible history visible once again.

In Egypt, Parcak's techniques have helped locate 17 potential pyramids, and more than 3,100 potential forgotten settlements. She's also made discoveries in the Viking world (as seen in the PBS Nova special, Vikings Unearthed) and across the Roman Empire (as shown in the BBC documentary, Rome’s Lost Empire). Her methods also offer a new way to understand how ancient sites are being affected by looting and urban development. By satellite-mapping Egypt and comparing sites over time, Parcak has noted a 1,000 percent increase in looting since 2009. It’s likely that millions of dollars worth of artifacts are stolen each year. Parcak hopes that, through her work, unknown sites can be protected to preserve our rich, vibrant history.

As the winner of the 2016 TED Prize, Parcak asked the world to help in this important work. By building a citizen science platform for archaeology, GlobalXplorer.org, Parcak invites anyone with an internet connection to help find the next potential looting pit or unknown tomb. GlobalXplorer launched on January 30, 2017, with volunteers working together to map Peru. Other countries will follow, as the platform democratizes discovery and makes satellite-mapping rapid and cost-effective. 

 

More profile about the speaker
Sarah Parcak | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee