TEDGlobal 2013
Chrystia Freeland: The rise of the new global super-rich
Chrystia Freeland: Yeni küresel süper zenginlerin yükselişi
Filmed:
Readability: 5.1
2,114,375 views
Teknoloji şaşırtıcı bir hızla ilerliyor. Yazar Chrystia Freeland, ekonomik eşitsizliğin de aynı hızda arttığını söylüyor. Bu coşkulu konuşmada, Freeland, plütokratlar sınıfının (çok zengin olduğu için çok güçlü hale gelenler) yeni bir sınıf olarak yükselişini gözler önüne seriyor ve küreselleşme ile teknolojinin küresel gelir uçurumunu kapatmadığını, aksine bu uçurumu daha da derinleştirdiğini öne sürüyor. Freeland, plütokrasinin getirdiği üç sorunu ortaya koyarken bir umut ışığı da yakıyor.
Chrystia Freeland - Plutocracy chronicler
In "Plutocrats," Chrystia Freeland explores the growing gap between the working poor and the increasingly disconnected mega-rich. Full bio
In "Plutocrats," Chrystia Freeland explores the growing gap between the working poor and the increasingly disconnected mega-rich. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So here's the most important economic fact of our time.
0
629
5288
İşte çağımızın en önemli ekonomik gerçeği.
00:17
We are living in an age of surging income inequality,
1
5917
4030
En tepedekiler ve diğer herkes arasındaki
00:21
particularly between those at the very top
2
9947
2925
gelir eşitsizliğinin giderek tırmandığı
00:24
and everyone else.
3
12872
1836
bir çağda yaşıyoruz.
00:26
This shift is the most striking in the U.S. and in the U.K.,
4
14708
4022
Bu durumun en dikkat çekici olduğu yer Amerika ve İngiltere olsa da,
00:30
but it's a global phenomenon.
5
18730
2198
bu aslında küresel bir sorun.
00:32
It's happening in communist China,
6
20928
2323
Komünist Çin'de de,
00:35
in formerly communist Russia,
7
23251
1723
eski komünist Rusya'da da,
00:36
it's happening in India, in my own native Canada.
8
24974
3294
Hindistan'da ve benim ülkem Kanada'da da görülüyor.
00:40
We're even seeing it in cozy social democracies
9
28268
2967
Bu durumla İsveç, Finlandiya ve Almanya gibi
00:43
like Sweden, Finland and Germany.
10
31235
3625
güvenli sosyal demokrasilerde bile karşılaşıyoruz.
00:46
Let me give you a few numbers to place what's happening.
11
34860
3911
Daha net olmak için birkaç rakam vereceğim.
00:50
In the 1970s, the One Percent
12
38771
2709
1970'lerde, yüzde birlik en zengin kesim
00:53
accounted for about 10 percent of the national income
13
41480
4277
Amerika'nın milli gelirinin
00:57
in the United States.
14
45757
1764
yüzde onunu elinde bulunduruyordu.
00:59
Today, their share has more than doubled
15
47521
3309
Bugün, payları neredeyse ikiye katlanarak
01:02
to above 20 percent.
16
50830
2439
yüzde yirminin üzerine fırlamış durumda.
01:05
But what's even more striking
17
53269
2100
Ancak daha çarpıcı olan şey ise gelir dağılımının
01:07
is what's happening at the very tippy top
18
55369
2686
en tepesindeki dengesizlikte
01:10
of the income distribution.
19
58055
2242
görülüyor.
01:12
The 0.1 percent in the U.S.
20
60297
3004
Bugün Amerika'da yüzde 0.1
01:15
today account for more than eight percent
21
63301
3229
milli gelirin yüzde sekizinden daha fazla bir payı
01:18
of the national income.
22
66530
1890
elinde bulunduruyor.
01:20
They are where the One Percent was 30 years ago.
23
68420
4493
Bugün, yüzde birlik kesimin otuz yıl önce durduğu yerde duruyorlar.
01:24
Let me give you another number to put that in perspective,
24
72913
2768
Bunu açıklamak için başka bir rakam daha vereceğim:
01:27
and this is a figure that was calculated in 2005
25
75681
3518
Bu rakam 2005'te
01:31
by Robert Reich,
26
79199
1459
Clinton yönetiminin Çalışma Bakanı
01:32
the Secretary of Labor in the Clinton administration.
27
80658
2739
Robert Reich tarafından hesaplandı.
01:35
Reich took the wealth of two admittedly very rich men,
28
83397
5304
Reich iki meşhur ve çok zengin adamın,
01:40
Bill Gates and Warren Buffett,
29
88701
2720
Bill Gates ve Warren Buffet'ın servetlerini inceledi
01:43
and he found that it was equivalent to the wealth
30
91421
2949
ve bu servetlerin Amerikan ulusunun en alt kesimindeki
01:46
of the bottom 40 percent of the U.S. population,
31
94370
4753
yüzde 40'a tekabül eden 120 milyon insanın gelirine
01:51
120 million people.
32
99123
2842
eşit olduğunu gördü.
01:53
Now, as it happens,
33
101965
2364
Bu olurken, kendisi sadece bir plutocrat olmakla kalmayıp
01:56
Warren Buffett is not only himself a plutocrat,
34
104329
2804
aynı zamanda bu durumun en dikkatli takipçilerinden olan
01:59
he is one of the most astute observers of that phenomenon,
35
107133
3727
Warren Buffet da
02:02
and he has his own favorite number.
36
110860
3302
kendi rakamlarına ulaşmıştır.
02:06
Buffett likes to point out that in 1992,
37
114162
3943
Buffet, 1992'de
02:10
the combined wealth of the people
38
118105
2162
en zengin 400 Amerikalının belirlendiği
02:12
on the Forbes 400 list --
39
120267
2329
Forbes 400 listesindeki kişilerin
02:14
and this is the list of the 400 richest Americans --
40
122596
3397
servetlerinin toplamının 300 milyar doları bulduğuna
02:17
was 300 billion dollars.
41
125993
2772
değinmekten çok hoşlanır.
02:20
Just think about it.
42
128765
1201
Sadece bir düşünün.
02:21
You didn't even need to be a billionaire
43
129966
2027
1992'de o listede yer alabilmek için
02:23
to get on that list in 1992.
44
131993
2973
milyarder olmanıza gerek bile yoktu.
02:26
Well, today, that figure has more than quintupled
45
134966
4013
Tabi, bugün, bu rakam beş katından fazlasına,
02:30
to 1.7 trillion,
46
138979
2886
1.7 trilyona ulaştı
02:33
and I probably don't need to tell you
47
141865
2178
ve sanırım söylememe gerek yok ama
02:36
that we haven't seen anything similar happen
48
144043
2461
serveti azalmasa da sabit kalan
02:38
to the middle class,
49
146504
1385
orta sınıfta
02:39
whose wealth has stagnated if not actually decreased.
50
147889
4701
bu tarz bir durumla karşılaşmadık.
02:44
So we're living in the age of the global plutocracy,
51
152590
4060
Yani şöyle ki küresel plütokrasi çağında yaşıyoruz,
02:48
but we've been slow to notice it.
52
156650
2041
ama bunun yavaş yavaş fakına varıyoruz.
02:50
One of the reasons, I think,
53
158691
1683
Bence sebeplerinden biri,
02:52
is a sort of boiled frog phenomenon.
54
160374
2978
kaynayan kurbağa olayına benziyor.
02:55
Changes which are slow and gradual
55
163352
2563
Aşamalı ve yavaş olan değişimleri
02:57
can be hard to notice
56
165915
1540
fark etmek zor olabiliyor.
02:59
even if their ultimate impact is quite dramatic.
57
167455
2904
Nihai etkileri oldukça çarpıcı olsa bile.
03:02
Think about what happened, after all, to the poor frog.
58
170359
3232
Herşeyin sonunda zavallı kurbağaya ne olduğunu hatırlayın.
03:05
But I think there's something else going on.
59
173591
2815
Ama aynı zamanda başka bir şey daha oluyor.
03:08
Talking about income inequality,
60
176406
2110
Forbes 400 listesinde yer almasanız bile
03:10
even if you're not on the Forbes 400 list,
61
178516
2531
gelir eşitsizliğinden bahsetmek
03:13
can make us feel uncomfortable.
62
181047
2141
bizi rahatsız edebiliyor.
03:15
It feels less positive, less optimistic,
63
183188
3445
Pastanın nasıl dilimlendiğinden bahsetmek,
03:18
to talk about how the pie is sliced
64
186633
2529
pastayı nasıl daha da büyütebileceğimizi düşünmekten
03:21
than to think about how to make the pie bigger.
65
189162
3052
daha az müsbet, daha az iyimser hissetmemize yol açıyor.
03:24
And if you do happen to be on the Forbes 400 list,
66
192214
2728
Eğer Forbes 400 listesindeyseniz
03:26
talking about income distribution,
67
194942
2798
gelir dağılımından ve kaçınılmaz olarak
03:29
and inevitably its cousin, income redistribution,
68
197740
3687
onun kuzeni olan gelirin yeniden dağılımından
03:33
can be downright threatening.
69
201427
2540
söz etmek kelimenin tam anlamıyla endişe vericidir.
03:35
So we're living in the age of surging income inequality,
70
203967
4276
Gelir eşitsizliğinin en tepeye tırmandığı
03:40
especially at the top.
71
208243
2113
bir çağda yaşıyoruz.
03:42
What's driving it, and what can we do about it?
72
210356
3588
Buna ne sebep oluyor ve biz ne yapabiliriz?
03:45
One set of causes is political:
73
213944
3666
Nedenlerin bir bölümü siyasidir.
03:49
lower taxes, deregulation, particularly of financial services,
74
217610
5595
Düşük vergiler, devlet kontrolünün özellikle finansal hizmetlerde azalması,
03:55
privatization, weaker legal protections for trade unions,
75
223205
5130
özelleştirme, sendikaları koruyan yasaların zayıflatılması,
04:00
all of these have contributed
76
228335
2440
tüm bunların hepsi en, en, en tepedekilerin
04:02
to more and more income going to the very, very top.
77
230775
4117
daha da çok zenginleşmesine katkıda bulunmuştur.
04:06
A lot of these political factors can be broadly lumped
78
234892
3423
Bu siyasi faktörlerin pek çoğu,
04:10
under the category of "crony capitalism,"
79
238315
3329
siyasi değişimlerin birbiriyle sağlam bağlantıları olan
04:13
political changes that benefit a group
80
241644
2177
bir grup kişinin işine yaradığı,
04:15
of well-connected insiders
81
243821
2162
ama geri kalan pek çoğumuz için pek de bir yararı olmayan
04:17
but don't actually do much good for the rest of us.
82
245983
3538
"eş-dost kapitalizmi" altında toplanabilir.
04:21
In practice, getting rid of crony capitalism
83
249521
3389
Uygulamada, eş-dost kapitalizminden kurtulmak
04:24
is incredibly difficult.
84
252910
2041
son derece zordur.
04:26
Think of all the years reformers of various stripes
85
254951
3493
Örneğin; Rusya'da yolsuzluktan kurtulmak için reformcuların
04:30
have tried to get rid of corruption in Russia, for instance,
86
258444
3394
yıllarca gösterdiği çabaları düşünün, ya da
04:33
or how hard it is to re-regulate the banks
87
261838
3029
Büyük Buhran'dan bu yana görülen
04:36
even after the most profound financial crisis
88
264867
3157
en derin finansal krizlerden sonra bile banklara yeni düzenlemeler getirmenin
04:40
since the Great Depression,
89
268024
1622
ne kadar zor olduğunu düşünün.
04:41
or even how difficult it is to get the big multinational companies,
90
269646
4596
Ya da sloganı "kötülük yapma!" olan büyük çok uluslu şirketlerin
04:46
including those whose motto might be "don't do evil,"
91
274242
4011
orta sınıfın ödediği vergi oranlarına yakın
04:50
to pay taxes at a rate even approaching that
92
278253
2774
oranlarda vergi ödemelerini sağlamanın
04:53
paid by the middle class.
93
281027
2108
ne kadar zor olduğunu düşünün.
04:55
But while getting rid of crony capitalism in practice
94
283135
3036
Uygulamada, eş-dost kapitalizminden kurtulmak
04:58
is really, really hard,
95
286171
1996
çok ama çok zor iken, en azından
05:00
at least intellectually, it's an easy problem.
96
288167
3468
düşünsel anlamda bu basit bir sorun.
05:03
After all, no one is actually in favor of crony capitalism.
97
291635
5649
Yani sonuçta kimse eş-dost kapitalizmini desteklemiyor.
05:09
Indeed, this is one of those rare issues
98
297284
2647
En azından bu sol ve sağ kanatları birleştiren
05:11
that unites the left and the right.
99
299931
3235
nadir unsurlardan biri.
05:15
A critique of crony capitalism is as central
100
303166
2820
Eş-dost kapitalizmi Çay Partisi için ne kadar önemliyse
05:17
to the Tea Party as it is to Occupy Wall Street.
101
305986
4297
Wall Street İşgal Et için de o kadar önemli.
05:22
But if crony capitalism is, intellectually at least,
102
310283
4338
Ancak en azından düşünsel olarak eş dost kapitalizmi
05:26
the easy part of the problem,
103
314621
2035
sorunun basit parçası ise,
05:28
things get trickier when you look at the economic drivers
104
316656
3275
tırmanan gelir eşitsizliğinin ekonomik sebeplerine baktığınızda
05:31
of surging income inequality.
105
319931
2753
işler daha karmaşık bir hal alır.
05:34
In and of themselves, these aren't too mysterious.
106
322684
3739
Bu sebepler o kadar da gizemli değildir.
05:38
Globalization and the technology revolution,
107
326423
3047
Hayatımızı ve küresel ekonomiyi değiştiren
05:41
the twin economic transformations
108
329470
2540
ikiz ekonomik dönüşümler
05:44
which are changing our lives
109
332010
1698
küreselleşme ve teknoloji devrimi
05:45
and transforming the global economy,
110
333708
2097
hayatımızı ve küresel ekonomiyi değiştirirken
05:47
are also powering the rise of the super-rich.
111
335805
3467
süper zenginlerin yükselişine de olanak sağlıyorlar.
05:51
Just think about it.
112
339272
1580
Bir düşünün.
05:52
For the first time in history,
113
340852
1988
Tarihte ilk kez,
05:54
if you are an energetic entrepreneur
114
342840
2739
parlak bir fikri olan
05:57
with a brilliant new idea
115
345579
1699
ya da mükemmel yeni bir ürüne sahip
05:59
or a fantastic new product,
116
347278
2415
enerjik bir girişimci olarak
06:01
you have almost instant, almost frictionless access
117
349693
3679
milyarlarca insandan oluşan kürsel piyasaya
06:05
to a global market of more than a billion people.
118
353372
3980
neredeyse hiç sorunsuz girebilirsiniz.
06:09
As a result, if you are very, very smart
119
357352
3834
Bunun sonucunda, eğer çok çok zekiyseniz,
06:13
and very, very lucky,
120
361186
1795
ve de çok çok şanslıysanız,
06:14
you can get very, very rich
121
362981
2851
çok çok kısa bir sürede
06:17
very, very quickly.
122
365832
2530
çok ama çok zengin olabilirsiniz.
06:20
The latest poster boy for this phenomenon
123
368362
2842
Bunun en tipik son örneği ise
06:23
is David Karp.
124
371204
1980
David Karp'tır.
06:25
The 26-year-old founder of Tumblr
125
373184
2855
26 yaşındaki Tumblr'ın kurucusu
06:28
recently sold his company to Yahoo
126
376039
2782
kısa bir süre önce şirketini
06:30
for 1.1 billion dollars.
127
378821
3033
1.1 milyar dolara Yahoo'ya satmıştır.
06:33
Think about that for a minute:
128
381854
1538
Bir dakikalığına düşünün:
06:35
1.1 billion dollars, 26 years old.
129
383392
4414
1.1 milyar dolar ve 26 yaş.
06:39
It's easiest to see how the technology revolution
130
387806
3447
Spor ve eğlence gibi göz önünde olan alanlarda
06:43
and globalization are creating this sort of superstar effect
131
391253
3621
teknoloji ve küreselleşmenin
06:46
in highly visible fields,
132
394874
1943
bu tarz süperstar etkisi
06:48
like sports and entertainment.
133
396817
2303
yarattığını görmek çok kolay.
06:51
We can all watch how a fantastic athlete
134
399120
3375
Günümüzde yetenekli bir atletin,
06:54
or a fantastic performer can today leverage his or her skills
135
402495
4344
ya da başarılı bir sanatçının küresel ekonomide daha önce hiç olmadığı kadar
06:58
across the global economy as never before.
136
406839
3668
yeteneklerini güce çevirebildiğini izliyoruz.
07:02
But today, that superstar effect
137
410507
2080
Ama günümüzde bu süperstar etkisi
07:04
is happening across the entire economy.
138
412587
2982
tüm ekonomiyi etkileyecek bir kapsamda cereyan ediyor.
07:07
We have superstar technologists.
139
415569
2177
Bugün süperstar teknologlarımız var.
07:09
We have superstar bankers.
140
417746
1721
Süperstar bankacılarımız,
07:11
We have superstar lawyers and superstar architects.
141
419467
3336
Süperstar avukatlarımız, süperstar mimarlarımız,
07:14
There are superstar cooks
142
422803
1429
süperstar aşçılarımız
07:16
and superstar farmers.
143
424232
1512
ve süperstar çiftçilerimiz var.
07:17
There are even, and this is my personal favorite example,
144
425744
2783
Hatta, benim favori örneğim olan
07:20
superstar dentists,
145
428527
1991
süperstar dişçilerimiz bile var.
07:22
the most dazzling exemplar of whom
146
430518
2104
Bunun en çarpıcı örneği ise, kendisi gibi birer süperstar olan
07:24
is Bernard Touati, the Frenchman who ministers
147
432622
3362
Rus oligarşi yöneticisi Roman Abramovich
07:27
to the smiles of fellow superstars
148
435984
2319
ve aslen Avrupa doğumlu Amerikalı moda tasarımcısı
07:30
like Russian oligarch Roman Abramovich
149
438303
2681
Diane von Furstenberg gibi süperstarların
07:32
or European-born American fashion designer
150
440984
2861
gülüşlerini yeniden tasarlayan süperstar
07:35
Diane von Furstenberg.
151
443845
2045
Fransız dişçi Bernard Touati.
07:37
But while it's pretty easy to see how globalization
152
445890
3083
Bu küreselleşmenin ve teknoloji devriminin
07:40
and the technology revolution
153
448973
1912
bu küresel plütokrasiyi yarattığını fark etmek
07:42
are creating this global plutocracy,
154
450885
2471
son derece kolayken,
07:45
what's a lot harder is figuring out what to think about it.
155
453356
4167
bu konuda ne düşünmemiz gerektiğini ayırt etmek zordur.
07:49
And that's because,
156
457523
1526
Çünkü, eş-dost kapitalizminin aksine,
07:51
in contrast with crony capitalism,
157
459049
2377
küreselleşme ve teknoloji devriminin
07:53
so much of what globalization and the technology revolution
158
461426
3910
ortaya koyduğu pek çok sonuç
07:57
have done is highly positive.
159
465336
2363
bir haylı olumludur.
07:59
Let's start with technology.
160
467699
1735
Teknolojiyle başlayalım.
08:01
I love the Internet. I love my mobile devices.
161
469434
3610
Mesala ben interneti seviyorum. Mobil cihazları da.
08:05
I love the fact that they mean that
162
473044
1834
İnternet ve mobil cihazlar
08:06
whoever chooses to will be able to watch this talk
163
474878
3686
bu salonun ötesinde pekçok kişinin bu konuşmayı
08:10
far beyond this auditorium.
164
478564
2047
izleyebilmesi anlamına geldiği için seviyorum.
08:12
I'm even more of a fan of globalization.
165
480611
3109
Hatta ben bir küreselleşme taraftarıyım da.
08:15
This is the transformation
166
483720
1987
Bu, dünyanın en fakir kesimindeki
08:17
which has lifted hundreds of millions
167
485707
2424
milyonlarca insanı...
08:20
of the world's poorest people out of poverty
168
488131
3049
yoksulluktan çekip çıkaran
08:23
and into the middle class,
169
491180
1442
ve orta sınıfa yükselten bir dönüşümdür.
08:24
and if you happen to live in the rich part of the world,
170
492622
3042
Dünyanın zengin kesiminde yaşıyorsanız,
08:27
it's made many new products affordable --
171
495664
3507
bu dönüşüm yeni ürünleri satın alınabilir hale getirdi.
08:31
who do you think built your iPhone? —
172
499171
2526
Yani iphone'nunuzu kim yaptı sanıyorsunuz?
08:33
and things that we've relied on for a long time much cheaper.
173
501697
3822
Epeydir kullandığımız pek çok şey daha ucuz hale geldi.
08:37
Think of your dishwasher or your t-shirt.
174
505519
2624
Bulaşık makinenizi ya tişörtünüzü düşünün.
08:40
So what's not to like?
175
508143
2536
Bunlarda sevilmiycek bir yan var mı?
08:42
Well, a few things.
176
510679
1892
Evet, belki de birkaç şey var.
08:44
One of the things that worries me
177
512571
2104
Mesela beni kaygılandıran şeylerden biri
08:46
is how easily what you might call meritocratic plutocracy
178
514675
4163
liyakate dayalı plütokrasi diyebileceğimiz şeyin
08:50
can become crony plutocracy.
179
518838
2696
kolayca eş-dost plütokrasisine dönüşebiliyor olması.
08:53
Imagine you're a brilliant entrepreneur
180
521534
2659
Bir fikir ya da ürününüzü
08:56
who has successfully sold that idea or that product
181
524193
3377
dünyadaki milyonlara başarıyla satan
08:59
to the global billions
182
527570
1379
zeki bir girişimci olduğunuzu
09:00
and become a billionaire in the process.
183
528949
2566
ve bu süreçte de milyoner olduğunuzu düşünün.
09:03
It gets tempting at that point
184
531515
2369
Tam da bu noktada
09:05
to use your economic nous
185
533884
2975
ekonomik anlamda sağduyunuzu
09:08
to manipulate the rules of the global political economy
186
536859
4272
küresel politik ekonominin kurallarını
09:13
in your own favor.
187
541131
2086
kendi lehinize manipüle etmek çok cazip görünür.
09:15
And that's no mere hypothetical example.
188
543217
2749
Bu sadece farazi bir örnek değildir.
09:17
Think about Amazon, Apple, Google, Starbucks.
189
545966
4429
Amazon'u, Apple'ı, Google'ı, Starbucks'ı düşünün.
09:22
These are among the world's most admired,
190
550395
2104
Bunlar dünyanın en sevilen, en beğenilen,
09:24
most beloved, most innovative companies.
191
552499
2546
en yenilikçi şirketleri arasında yer alıyor.
09:27
They also happen to be particularly adept
192
555045
2924
Aynı zamanda da vergilerini düşürmek,
09:29
at working the international tax system
193
557969
2238
hem de önemli miktarlarda düşürmek için
09:32
so as to lower their tax bill very, very significantly.
194
560207
4558
uluslararası vergi sisteminde oynamalar yapmakta ustalar.
09:36
And why stop at just playing the global political
195
564765
4315
Küresel siyasi ve ekonomik sistem mevcut haliyle
09:41
and economic system as it exists
196
569080
2088
sizin maksimum fayda görmenizi sağlıyorken
09:43
to your own maximum advantage?
197
571168
2145
neden durasınız ki?
09:45
Once you have the tremendous economic power
198
573313
4317
Gelir dağılımının en, en, en tepesinde gördüğümüz
09:49
that we're seeing at the very, very top of the income distribution
199
577630
3073
o akıl almaz ekonomik güce ve
09:52
and the political power that inevitably entails,
200
580703
3250
kaçınılmaz bir şekilde beraberinde getirdiği politik güce
09:55
it becomes tempting as well
201
583953
2513
sahip olduğunuz zaman
09:58
to start trying to change the rules of the game
202
586466
3588
oyunun kurallarını kendi lehinize çevirmek
10:02
in your own favor.
203
590054
2102
bir o kadar çekici hale gelir.
10:04
Again, this is no mere hypothetical.
204
592156
2734
Yine, bu da yalnızca bir varsayım değildir.
10:06
It's what the Russian oligarchs did
205
594890
1935
Asrın satışı olan Rusya'nın doğal kaynaklarının
10:08
in creating the sale-of-the-century privatization
206
596825
3262
özelleştirilmesinde Rus oligarşisinin
10:12
of Russia's natural resources.
207
600087
1970
yaptığı şey tam olarak buydu.
10:14
It's one way of describing what happened
208
602057
1774
Amerika ve İngiltere'de finansal hizmetlerde
10:15
with deregulation of the financial services
209
603831
2035
devlet kontrolünün azaltılmasını da
10:17
in the U.S. and the U.K.
210
605866
2235
bir yönüyle bununla açıklayabiliriz.
10:20
A second thing that worries me
211
608101
1926
İkinci olarak kaygılandığım nokta da
10:22
is how easily meritocratic plutocracy
212
610027
2731
liyakate dayalı plütokrasinin...
10:24
can become aristocracy.
213
612758
2746
kolaylıkla aristokrasiye dönüştüğünü görmek.
10:27
One way of describing the plutocrats
214
615504
2075
Plütokratları bir açıdan teknoloji guruları olan
10:29
is as alpha geeks,
215
617579
1807
alfa canavarları olarak tanımlayabiliriz.
10:31
and they are people who are acutely aware
216
619386
2514
Alfa canavarları en üst düzeyde sofistike analiz ve
10:33
of how important highly sophisticated
217
621900
2408
niceliksel becerilerin günümüz ekonomisindeki önemini
10:36
analytical and quantitative skills are in today's economy.
218
624308
4182
en keskin biçimde fark eden kişilerdir.
10:40
That's why they are spending
219
628490
2419
Bu yüzden de kendi çocuklarını eğitmek için
10:42
unprecedented time and resources
220
630909
2777
eşi benzeri görülmemiş bir şekilde
10:45
educating their own children.
221
633686
1897
zaman ve kaynak harcamaktadırlar.
10:47
The middle class is spending more on schooling too,
222
635583
3267
Orta sınıf da eğitime daha çok para harcar hale geldi.
10:50
but in the global educational arms race
223
638850
2361
Ama küresel eğitimde yarış kreşlerde başlayıp
10:53
that starts at nursery school
224
641211
1784
Harvard'da, Stanford'da ya da MIT'de
10:54
and ends at Harvard, Stanford or MIT,
225
642995
3738
son buluyor artık.
10:58
the 99 percent is increasingly outgunned
226
646733
3478
Yüzde birlik kesim, yüzde doksan dokuzluk kesimi
11:02
by the One Percent.
227
650211
1539
gitgide artarak alt ediyor.
11:03
The result is something that economists Alan Krueger
228
651750
2706
Sonuç Alan Krueger ve Milas Corak gibi ekonomistlerin
11:06
and Miles Corak call the Great Gatsby Curve.
229
654456
3705
"Muhteşem Gatsby Eğrisi" dedikleri şey.
11:10
As income inequality increases,
230
658161
2803
Gelir eşitsizliği artıkça,
11:12
social mobility decreases.
231
660964
2773
toplumsal hareketlilik azalır.
11:15
The plutocracy may be a meritocracy,
232
663737
2758
Plütokrasi liyakate dayalı bir sistem olabilir, ama bu yarışta
11:18
but increasingly you have to be born
233
666495
2216
doğuştan merdivenin en son basamağında olmanız
11:20
on the top rung of the ladder to even take part in that race.
234
668711
4884
git gide daha çok gerekmektedir.
11:25
The third thing, and this is what worries me the most,
235
673595
3024
Üçüncü ve beni en çok kaygılandıran şey de
11:28
is the extent to which those same largely positive forces
236
676619
4351
küresel plütokrasinin yükselişini hızlandıran ve
11:32
which are driving the rise of the global plutocracy
237
680970
3190
genel olarak olumlu olan aynı güçlerin
11:36
also happen to be hollowing out the middle class
238
684160
3432
Batılı sanayileşmiş ekonomilerde orta sınıfın
11:39
in Western industrialized economies.
239
687592
2954
kuyusunu kazan unsurlar olmalarıdır.
11:42
Let's start with technology.
240
690546
2087
Yine teknoloji ile başlayalım.
11:44
Those same forces that are creating billionaires
241
692633
3073
Milyonerler yaratan bu güçler, aynı zamanda
11:47
are also devouring many traditional middle-class jobs.
242
695706
4023
pek çok geleneksel orta sınıf mesleklerini de yok etmektedir.
11:51
When's the last time you used a travel agent?
243
699729
2939
En son ne zaman bir seyahat acentesine başvurdunuz?
11:54
And in contrast with the industrial revolution,
244
702668
3081
Sanayi devriminin aksine,
11:57
the titans of our new economy
245
705749
2156
yeni ekonomimizin devleri
11:59
aren't creating that many new jobs.
246
707905
2802
yeni iş olanakları sunmuyor.
12:02
At its zenith, G.M. employed hundreds of thousands,
247
710707
3819
En parlak döneminde G.M. yüz binlerce insanı çalıştırıyorken
12:06
Facebook fewer than 10,000.
248
714526
3023
Facebook 10.000'den az kişiye çalıştırıyor.
12:09
The same is true of globalization.
249
717549
2670
Aynı şey küreselleşme için de geçerli.
12:12
For all that it is raising hundreds of millions of people
250
720219
3243
Gelişen piyasalardaki yoksulluktan
12:15
out of poverty in the emerging markets,
251
723462
2340
yüz milyonlarca insanı kalkındırmasına karşın,
12:17
it's also outsourcing a lot of jobs
252
725802
2866
aynı zamanda pek çok iş için de gelişmiş Batılı ekonomilerden
12:20
from the developed Western economies.
253
728668
2301
yabancı personel temin etmektedir.
12:22
The terrifying reality is
254
730969
2767
En korkunç gerçek ise şudur:
12:25
that there is no economic rule
255
733736
2257
Artan ekonomik büyümeyi
12:27
which automatically translates
256
735993
2937
otomatik olarak
12:30
increased economic growth
257
738930
1703
yaygın bir şekilde paylaşılan
12:32
into widely shared prosperity.
258
740633
2310
bir refaha dönüştürebilecek bir ekonomik norm yok.
12:34
That's shown in what I consider to be
259
742943
2674
En korkutucu olduğunu düşündüğüm
12:37
the most scary economic statistic of our time.
260
745617
3683
ekonomi istatistiklerinde bugün bu durum görülmektedir.
12:41
Since the late 1990s, increases in productivity
261
749300
4058
1990'ların sonundan bu yana, verimlilikteki artış
12:45
have been decoupled from increases
262
753358
2662
ücret ve istihdamda görülen artıştan
12:48
in wages and employment.
263
756036
1934
ayrışmış durumda.
12:49
That means that our countries are getting richer,
264
757970
2944
Bu şu demektir: Ülkemiz zenginleşmektedir,
12:52
our companies are getting more efficient,
265
760914
2624
şirketlerimiz daha da verimlidir,
12:55
but we're not creating more jobs
266
763538
1941
ama yeni iş imkanı sunmuyor ve
12:57
and we're not paying people, as a whole, more.
267
765479
3871
genel olarak insanlara daha fazla ödemiyoruz.
13:01
One scary conclusion you could draw from all of this
268
769350
4209
Tüm bunlardan çıkarabileceğiniz korkutucu sonuç ise,
13:05
is to worry about structural unemployment.
269
773559
3711
yapısal işsizlik için kaygı duymaktır.
13:09
What worries me more is a different nightmare scenario.
270
777270
3787
Beni daha çok endişelendiren ise farklı bir kabus senaryosu.
13:13
After all, in a totally free labor market,
271
781057
2592
En sonunda, tamamen serbest bir iş piyasasında,
13:15
we could find jobs for pretty much everyone.
272
783649
3202
aşağı yukarı herkes için iş bulabileceğiz.
13:18
The dystopia that worries me
273
786851
2028
Sadece bir kaç dahinin Google ve türlerini
13:20
is a universe in which a few geniuses
274
788879
3646
icat ettiği ve geri kalanımızın da
13:24
invent Google and its ilk
275
792525
2080
onlara masaj yapmak için çalıştırıldığı
13:26
and the rest of us are employed giving them massages.
276
794605
5195
...bir evren distopyası gerçekten beni endişelendiriyor.
13:31
So when I get really depressed about all of this,
277
799800
2633
Ne zaman bu konulardan dolayı gerçekten depresif olsam,
13:34
I comfort myself in thinking about the Industrial Revolution.
278
802433
3829
Sanayi Devrimini düşünerek kendimi rahatlatıyorum.
13:38
After all, for all its grim, satanic mills,
279
806262
3895
Yine de o tüm korkunç ve şeytani çarklarına rağmen
13:42
it worked out pretty well, didn't it?
280
810157
2500
öyle ya da böyle başarılı oldu, değil mi?
13:44
After all, all of us here are richer, healthier, taller --
281
812657
7023
Yani, hepimiz, 19. yy'daki atalarımıza göre
13:51
well, there are a few exceptions —
282
819680
2026
birkaç istisna olsa da, daha zengin, daha sağlıklı,
13:53
and live longer than our ancestors in the early 19th century.
283
821706
4991
daha uzunuz ve daha uzun yaşıyoruz.
13:58
But it's important to remember
284
826697
2584
Ama şunu da hatırlamak önemlidir:
14:01
that before we learned how to share the fruits
285
829281
2822
Sanayi Devrimi'nin meyvelerini
14:04
of the Industrial Revolution
286
832103
1679
toplumun geniş kesimleriyle
14:05
with the broad swathes of society,
287
833782
2563
paylaşmayı öğrenene kadar
14:08
we had to go through two depressions,
288
836345
3395
1930'lardaki Büyük Bunalım ve
14:11
the Great Depression of the 1930s,
289
839740
1859
1870'lerdeki Uzun Bunalım olmak üzere
14:13
the Long Depression of the 1870s,
290
841599
2854
iki büyük ekonomik bunalım,
14:16
two world wars, communist revolutions
291
844453
3167
iki dünya savaşı, Rusya'da ve Çin'de
14:19
in Russia and in China,
292
847620
2079
komünist devrim ve Batı'da
14:21
and an era of tremendous social
293
849699
2325
ciddi toplumsal ve siyasi ayaklanmalara sahne olan
14:24
and political upheaval in the West.
294
852024
2756
bir çağ geçirmek durumunda kaldık.
14:26
We also, not coincidentally,
295
854780
2720
Aynı zamanda, tesadüf eseri olmayan
14:29
went through an era of tremendous
296
857500
2538
önemli pek çok toplumsal ve siyasi buluşların
14:32
social and political inventions.
297
860038
2579
gerçekleştiği bir çağdan geçtik.
14:34
We created the modern welfare state.
298
862617
2344
Modern refah devleti meydana getirdik.
14:36
We created public education.
299
864961
1742
Halk eğitimini meydana getirdik.
14:38
We created public health care.
300
866703
1704
Halk sağlığı hizmetlerini oluşturduk.
14:40
We created public pensions.
301
868407
1775
Emeklilik fonlarını meydana getirdik.
14:42
We created unions.
302
870182
2025
Sendikalar kurduk.
14:44
Today, we are living through an era
303
872207
2516
Bugün, kapsamı ve ölçeği
14:46
of economic transformation
304
874723
1961
Sanayi Devrimi ile kıyaslanabilecek
14:48
comparable in its scale and its scope
305
876684
3306
bir ekonomik dönüşümün görüldüğü
14:51
to the Industrial Revolution.
306
879990
2268
bir çağdan geçiyoruz.
14:54
To be sure that this new economy benefits us all
307
882258
3191
Bu yeni ekonominin sadece plütokratlar için değil,
14:57
and not just the plutocrats,
308
885449
2118
hepimiz için yararlı olabilmesinden emin olmak için
14:59
we need to embark on an era
309
887567
1664
aynı derecede bir hırs ve azimle
15:01
of comparably ambitious social and political change.
310
889231
3919
toplumsal ve politik değişim çağı için kolları sıvamalıyız
15:05
We need a new New Deal.
311
893150
2658
Yeni bir Yeni Düzen'e ihtiyacımız var.
15:07
(Applause)
312
895808
4000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Chrystia Freeland - Plutocracy chroniclerIn "Plutocrats," Chrystia Freeland explores the growing gap between the working poor and the increasingly disconnected mega-rich.
Why you should listen
Author Chrystia Freeland looks under the hood of global capitalism to expose the technological, economic and structural inequalities pushing society in unforeseen directions. Along the way, she takes the temperature of a rising caste -- the super rich -- and shows how the creation of vast fortunes at the top hollow out the middle class in western industrialised countries. This rising income inequality, she argues, has a structural character, and is becoming a cultural and social issue, with consequences for social cohesion and social mobility.
Freeland began her career as an “accidental journalist” with frontline bulletins from the Ukraine in the heat of the Soviet collapse. She is now an editor at Thomson Reuters, and is frequently featured on media outlets ranging from the International Herald Tribune to The Colbert Report.
Chrystia Freeland | Speaker | TED.com