TED1998
David Gallo: Life in the deep oceans
David Gallo - Okyanusun derinliklerindeki hayata dair
Filmed:
Readability: 3.5
1,123,933 views
David Gallo bizi, denizaltılar tarafından çekilen renkli videolar aracılığıyla Dünya'nın en karanlık, en vahşi, zehirli ve muhteşem yaşam alanlarına, yaşamın çok acayip, çok esnek ve şaşırtıcı derecede bereketli olduğu okyanus derinliklerindeki vadilere ve volkanik şeritlere götürüyor.
David Gallo - Oceanographer
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
(Applause)
0
0
1000
(Alkış)
00:13
David Gallo: This is Bill Lange. I'm Dave Gallo.
1
1000
3000
David Gallo: Bu Bill Lange. Ben de Dave Gallo.
00:16
And we're going to tell you some stories from the sea here in video.
2
4000
3000
Size video görüntüleriyle denizlerden bazı öyküler anlatacağız.
00:19
We've got some of the most incredible video of Titanic that's ever been seen,
3
7000
5000
Elimizde Titanik'in şimdiye dek çekilmiş en muazzam görüntüleri var
00:24
and we're not going to show you any of it.
4
12000
3000
ama size bunların hiçbirini göstermeyeceğiz.
00:27
(Laughter)
5
15000
3000
(Gülüşmeler)
00:30
The truth of the matter is that the Titanic --
6
18000
2000
İşin gerçeği şu ki, her ne kadar Titanik
00:32
even though it's breaking all sorts of box office records --
7
20000
2000
birçok hasılat rekoru kırmış olsa da
00:34
it's not the most exciting story from the sea.
8
22000
4000
Titanik'in öyküsü denizlere dair en ilginç öykü değil.
00:38
And the problem, I think, is that we take the ocean for granted.
9
26000
3000
Problem şu ki, okyanusların değerini bilmiyoruz.
00:41
When you think about it, the oceans are 75 percent of the planet.
10
29000
2000
Düşünürseniz, okyanuslar gezegenin %75'ini oluşturuyor.
00:43
Most of the planet is ocean water.
11
31000
2000
Gezegenin çoğunluğu okyanus suyu.
00:45
The average depth is about two miles.
12
33000
2000
Ortalama derinlik yaklaşık 3 kilometre.
00:47
Part of the problem, I think, is we stand at the beach,
13
35000
2000
Bence problemin bir kısmı şurada: Plajda duruyoruz
00:49
or we see images like this of the ocean,
14
37000
3000
ya da buradaki gibi bir okyanus fotoğrafına bakıyoruz
00:52
and you look out at this great big blue expanse, and it's shimmering
15
40000
4000
ve bu masmavi engin genişliğe bakıyorsunuz, parıl parıl parıldıyor
00:56
and it's moving and there's waves and there's surf and there's tides,
16
44000
3000
hareket ediyor, orada dalgalar var, dalgalar kırılıyor, gel gitler oluyor,
00:59
but you have no idea for what lies in there.
17
47000
2000
ama bunun altında ne olduğuna dair fikriniz yok.
01:01
And in the oceans, there are the longest mountain ranges on the planet.
18
49000
2000
Ama okyanuslarda, gezegenin en uzun sıradağları var.
01:03
Most of the animals are in the oceans.
19
51000
2000
Hayvanların çoğu okyanuslarda.
01:05
Most of the earthquakes and volcanoes are in the sea,
20
53000
2000
Çoğu deprem ve yanardağ patlamaları bu sularda,
01:07
at the bottom of the sea.
21
55000
2000
okyanusun dibinde gerçekleşiyor.
01:09
The biodiversity and the biodensity in the ocean is higher, in places,
22
57000
3000
Biyolojik çeşitlilik ve yoğunluk okyanusun kimi bölgelerinde,
01:12
than it is in the rainforests.
23
60000
2000
yağmur ormanlarına kıyasla daha yüksek.
01:14
It's mostly unexplored, and yet there are beautiful sights like this
24
62000
2000
Okyanusların büyük bölümü hala keşfefilmedi ama yine de elimizde
01:16
that captivate us and make us become familiar with it.
25
64000
3000
şunun gibi bizi cezbeden ve okyanuslara aşina kılan görüntüler var.
01:19
But when you're standing at the beach, I want you to think
26
67000
2000
Ama bir plajda denize karşı dikilirken, şunu düşünmenizi istiyorum:
01:21
that you're standing at the edge of a very unfamiliar world.
27
69000
2000
O anda, çok acayip bir dünyanın kenarında durmaktasınız.
01:23
We have to have a very special technology
28
71000
2000
Bu acayip dünyaya ulaşabilmek için
01:25
to get into that unfamiliar world.
29
73000
2000
çok özel bir teknolojiye sahip olmamız gerekiyor.
01:27
We use the submarine Alvin and we use cameras,
30
75000
3000
Biz Alvin isimli denizaltını ve kameraları kullanıyoruz.
01:30
and the cameras are something that Bill Lange has developed with the help of Sony.
31
78000
4000
Bu kameralar Bill Lange'nin Sony'nin yardımıyla geliştirdiği şeyler.
01:34
Marcel Proust said, "The true voyage of discovery
32
82000
2000
"Gerçek keşif, yeni manzaralar aramakta değil
01:36
is not so much in seeking new landscapes as in having new eyes."
33
84000
5000
yeni gözlere sahip olmaktadır" demişti Marcel Proust.
01:41
People that have partnered with us have given us new eyes,
34
89000
2000
Bizimle çalışan insanlar da bize yeni gözler verdiler,
01:43
not only on what exists --
35
91000
2000
sadece varolanı, deniz tabanındaki --
01:45
the new landscapes at the bottom of the sea --
36
93000
2000
yeni manzaraları gösteren gözler değil --
01:47
but also how we think about life on the planet itself.
37
95000
2000
gezegendeki yaşama bakışımızı da değiştiren gözler.
01:49
Here's a jelly.
38
97000
2000
İşte bir denizanası.
01:51
It's one of my favorites, because it's got all sorts of working parts.
39
99000
2000
En sevdiklerimden biri bu, çünkü iş gören çeşitli bölümleri var.
01:53
This turns out to be the longest creature in the oceans.
40
101000
2000
Bu, okyanustaki en uzun yaratıklardan biri.
01:55
It gets up to about 150 feet long.
41
103000
3000
Uzunluğu 45 metreye kadar çıkabiliyor.
01:58
But see all those different working things?
42
106000
2000
Harıl harıl çalışan şu değişik şeyleri görüyor musunuz?
02:00
I love that kind of stuff.
43
108000
2000
Bu tip şeylere hasta olurum.
02:02
It's got these fishing lures on the bottom. They're going up and down.
44
110000
2000
Altında balık oltaları var. Yukarı aşağı hareket ediyor bunlar.
02:04
It's got tentacles dangling, swirling around like that.
45
112000
1000
Sallanan, kıvrılıp duran tentakülleri var.
02:05
It's a colonial animal.
46
113000
2000
Bu, kolonici bir hayvan.
02:07
These are all individual animals
47
115000
2000
Bunların hepsi birbirine yapışmış ve
02:09
banding together to make this one creature.
48
117000
2000
bir yaratık haline gelmiş tek tek hayvanlar.
02:11
And it's got these jet thrusters up in front
49
119000
2000
Ve önünde şu jet iticileri var
02:13
that it'll use in a moment, and a little light.
50
121000
2000
birazdan kullancak bunları. Bir de küçük ışığı var.
02:17
If you take all the big fish and schooling fish and all that,
51
125000
3000
Eğer bütün büyük balıkları ve balık sürülerini alıp
02:20
put them on one side of the scale, put all the jelly-type of animals
52
128000
2000
terazinin bir kefesine, bu jelsi hayvanları da öteki kefesine koyarsanız
02:22
on the other side, those guys win hands down.
53
130000
4000
jelsi hayvanlar açık arayla ağır basacaktır.
02:26
Most of the biomass in the ocean is made out of creatures like this.
54
134000
2000
Okyanus biyokütlesinin çoğu bunlar gibi yaratıklardan oluşur.
02:28
Here's the X-wing death jelly.
55
136000
2000
İşte size X-wing ölüm jeli.
02:30
(Laughter)
56
138000
4000
(Gülüşmeler)
02:34
The bioluminescence -- they use the lights for attracting mates
57
142000
3000
Biyoışıma - hem karşı cinsin ve avın ilgisini çekmek
02:37
and attracting prey and communicating.
58
145000
2000
hem de iletişim için ışıkları kullanıyorlar.
02:39
We couldn't begin to show you our archival stuff from the jellies.
59
147000
4000
Jelsi yaratıklarla ilgili arşvimizi size bir göstermeye başlasak bitiremeyiz.
02:43
They come in all different sizes and shapes.
60
151000
2000
Çok farklı büyüklükleri ve şekilleri var.
02:45
Bill Lange: We tend to forget about the fact that the ocean is miles deep
61
153000
4000
Bill Lange: Okyanusların ortalama kilometrelerce derinlikte olduğunu hep unutuyoruz
02:49
on average, and that we're real familiar with the animals
62
157000
3000
ve aslında sadece 60 ila 100 metre derinlikteki
02:52
that are in the first 200 or 300 feet, but we're not familiar
63
160000
4000
hayvanlara aşinayız, fakat tâ en dipte
02:56
with what exists from there all the way down to the bottom.
64
164000
3000
neyin bulunduğu hakkında hiçbir fikrimiz yok.
02:59
And these are the types of animals
65
167000
2000
Ve bunlar üç boyutlu düzlemde yaşayan
03:01
that live in that three-dimensional space,
66
169000
2000
mikro-yer çekimli ama henüz
03:03
that micro-gravity environment that we really haven't explored.
67
171000
3000
keşfetmediğimiz bu ortamdaki çeşit çeşit hayvanlar.
03:06
You hear about giant squid and things like that,
68
174000
3000
Dev mürekkep balığı ve benzeri şeyleri duymuşsunuzdur,
03:09
but some of these animals get up to be approximately 140, 160 feet long.
69
177000
4000
ama bu hayvanların kimisinin uzunluğu 42-48 metreye kadar olabiliyor.
03:13
They're very little understood.
70
181000
2000
Haklarında çok az şey biliyoruz.
03:15
DG: This is one of them, another one of our favorites, because it's a little octopod.
71
183000
3000
DG: Bu onlardan biri, yine en sevdiklerimizden, çünkü o küçük bir ahtapod.
03:18
You can actually see through his head.
72
186000
2000
Transparan kafasından diğer tarafı görebilirsiniz.
03:20
And here he is, flapping with his ears and very gracefully going up.
73
188000
2000
Burada kulaklarını çırpıyor ve zarafetle yukarı çıkıyor.
03:22
We see those at all depths and even at the greatest depths.
74
190000
3000
Bunlara tüm derinliklerde hatta en derinlerde rastlıyoruz.
03:25
They go from a couple of inches to a couple of feet.
75
193000
2000
Birkaç santimden bir metreye kadar olabiliyorlar.
03:27
They come right up to the submarine --
76
195000
2000
Denizaltının karşısına geçiyorlar
03:29
they'll put their eyes right up to the window and peek inside the sub.
77
197000
2000
pencereye gözlerini dikiyorlar ve içeri bakıyorlar.
03:31
This is really a world within a world,
78
199000
2000
Bu gerçekten dünya içinde bir başka dünya,
03:33
and we're going to show you two.
79
201000
2000
size bunlardan iki tanesini göstereceğiz.
03:35
In this case, we're passing down through the mid-ocean and we see creatures like this.
80
203000
3000
Burada, okyanusun ortasından geçiyoruz ve şunun gibi yaratıklar görüyoruz.
03:38
This is kind of like an undersea rooster.
81
206000
2000
Bu adeta bir denizaltı horozu.
03:40
This guy, that looks incredibly formal, in a way.
82
208000
2000
Bu eleman, bir şekilde acayip ciddi görünüyor.
03:43
And then one of my favorites. What a face!
83
211000
3000
Yine en sevdiklerimden biri. Ne surat var ama!
03:47
This is basically scientific data that you're looking at.
84
215000
3000
Bu gördükleriniz aslında bilimsel veriler.
03:50
It's footage that we've collected for scientific purposes.
85
218000
2000
Bu görüntüleri bilimsel amaçlar için çektik.
03:52
And that's one of the things that Bill's been doing,
86
220000
2000
Ve bu Bill'in yapmakta olduğu şeylerden biri,
03:54
is providing scientists with this first view of animals like this,
87
222000
2000
bilim insanlarına bunun gibi hayvanların ve yaşadıkları yerlerin
03:56
in the world where they belong.
88
224000
2000
ilk görüntülerini sağlıyor.
03:58
They don't catch them in a net.
89
226000
2000
Hayvanları ağla yakalamıyorlar.
04:00
They're actually looking at them down in that world.
90
228000
2000
Onlara, o dünyaya gidip orada bakıyorlar.
04:02
We're going to take a joystick,
91
230000
2000
Şimdi bir joystik alacağız elimize,
04:04
sit in front of our computer, on the Earth,
92
232000
2000
Dünya'daki bir bilgisayarın karşısına oturacağız,
04:06
and press the joystick forward, and fly around the planet.
93
234000
2000
ve gezegende uçmak için, joystiği ittireceğiz.
04:08
We're going to look at the mid-ocean ridge,
94
236000
2000
Okyanusun ortasındaki şeride bakacağız,
04:10
a 40,000-mile long mountain range.
95
238000
2000
65 bin km uzunluğundaki bir dağ sırasına.
04:12
The average depth at the top of it is about a mile and a half.
96
240000
2000
Bu dağ sırasının tepesindeki derinlik yaklaşık 2,5 km.
04:14
And we're over the Atlantic -- that's the ridge right there --
97
242000
2000
Ve Atlantik'in üzerindeyiz, işte şerit tam orada,
04:16
but we're going to go across the Caribbean, Central America,
98
244000
3000
ama biz Orta Amerika'da Karayipler'in üzerinden geçeceğiz
04:19
and end up against the Pacific, nine degrees north.
99
247000
3000
ve Pasifik'e doğru duracağız, Pasifik'in dokuz derece kuzeyinde.
04:22
We make maps of these mountain ranges with sound, with sonar,
100
250000
3000
Ses ve sonar kullanarak, bu dağ sıralarının haritalarını çıkarıyoruz
04:25
and this is one of those mountain ranges.
101
253000
2000
işte bu da o sıradağlardan biri.
04:27
We're coming around a cliff here on the right.
102
255000
2000
Sağda bir uçuruma yaklaşıyoruz.
04:29
The height of these mountains on either side of this valley
103
257000
2000
Bu vadinin iki yanındaki dağların yüksekliği
04:31
is greater than the Alps in most cases.
104
259000
2000
çoğu yerde Alpler'den daha fazla.
04:33
And there's tens of thousands of those mountains out there that haven't been mapped yet.
105
261000
3000
Orada henüz haritası çıkarılmamış on binlerce dağ var.
04:36
This is a volcanic ridge.
106
264000
2000
Bu, yanardağ şeridi.
04:38
We're getting down further and further in scale.
107
266000
2000
Ölçeğimiz git gide küçülüyor.
04:40
And eventually, we can come up with something like this.
108
268000
2000
Ve nihayet elimize geçen bu.
04:42
This is an icon of our robot, Jason, it's called.
109
270000
3000
Şuradaki, Jason isimli robotumuzun imgesi.
04:45
And you can sit in a room like this,
110
273000
2000
Ve böyle bir odada oturup
04:47
with a joystick and a headset, and drive a robot like that
111
275000
3000
elinizde joystik, kulağınızda kulaklık ile bunun gibi bir robotu
04:50
around the bottom of the ocean in real time.
112
278000
2000
okyanus tabanında oradan oraya sürebilirsiniz.
04:52
One of the things we're trying to do at Woods Hole with our partners
113
280000
3000
Woods Hole'daki iş arkadaşlarımızla yapmaya çalıştığımız şeylerden biri
04:55
is to bring this virtual world --
114
283000
2000
bu sanal dünyayı, bu dünyayı,
04:57
this world, this unexplored region -- back to the laboratory.
115
285000
3000
keşfedilmemiş bu bölgeyi, laboratuvara taşımak.
05:00
Because we see it in bits and pieces right now.
116
288000
2000
Çünkü şu anda onu parça parça görebiliyoruz.
05:02
We see it either as sound, or we see it as video,
117
290000
3000
Ya ses ya da video olarak görebiliyoruz,
05:05
or we see it as photographs, or we see it as chemical sensors,
118
293000
2000
ya fotoğraflar halinde ya kimyasal almaçlar olarak görebiliyoruz,
05:07
but we never have yet put it all together into one interesting picture.
119
295000
4000
fakat hala tamamını ilginç bir resim olarak bir araya getiremedik.
05:11
Here's where Bill's cameras really do shine.
120
299000
2000
Bu, Bill'in kameralarının şov yaptıkları yer.
05:13
This is what's called a hydrothermal vent.
121
301000
2000
Buna hidrotermal menfez deniyor.
05:15
And what you're seeing here is a cloud of densely packed,
122
303000
3000
Ve bu gördüğünüz, yoğun bir şekilde bir araya gelmiş
05:18
hydrogen-sulfide-rich water
123
306000
2000
hidrojen sülfitçe zengin bir su bulutu,
05:20
coming out of a volcanic axis on the sea floor.
124
308000
4000
deniz tabanındaki yanardağ ekseninden çıkıyor.
05:24
Gets up to 600, 700 degrees F, somewhere in that range.
125
312000
3000
315 ila 375 santigrata, yani o civarda bir sıcaklığa çıkabiliyor.
05:27
So that's all water under the sea --
126
315000
2000
Yani bu, denizin altındaki su --
05:29
a mile and a half, two miles, three miles down.
127
317000
2000
iki, dört, altı kilometre aşağıda.
05:31
And we knew it was volcanic back in the '60s, '70s.
128
319000
3000
Ve biliyoruz ki 60'lar ve 70'lerde volkanikti.
05:34
And then we had some hint that these things existed
129
322000
3000
Elimizde bu şeylerin orada, o eksen boyunca
05:37
all along the axis of it, because if you've got volcanism,
130
325000
2000
bulunduğuna dair ipuçları var, çünkü yanardağ etkinliği var,
05:39
water's going to get down from the sea into cracks in the sea floor,
131
327000
4000
su denizden, deniz tabanındaki çatlaklara girecek,
05:43
come in contact with magma, and come shooting out hot.
132
331000
3000
magma ile karşılaşacak ve çok ısınmış halde dışarı püskürecek.
05:46
We weren't really aware that it would be so rich with sulfides, hydrogen sulfides.
133
334000
5000
Fakat hidrojen sülfitçe bu kadar zengin olacağından haberimiz yoktu.
05:51
We didn't have any idea about these things, which we call chimneys.
134
339000
3000
Baca adını verdiğimiz bu şeyler hakkında zerre kadar fikrimiz yoktu.
05:54
This is one of these hydrothermal vents.
135
342000
2000
İşte bu, hidrotermal menfezlerden bir tanesi.
05:56
Six hundred degree F water coming out of the Earth.
136
344000
3000
315 santigrat derece sıcaklığındaki su Dünya'dan fışkırıyor.
05:59
On either side of us are mountain ranges that are higher than the Alps,
137
347000
4000
İki yanımızdaki dağ sıraları Alpler'den de yüksek,
06:03
so the setting here is very dramatic.
138
351000
2000
yani buradaki manzara oldukça etkileyici.
06:05
BL: The white material is a type of bacteria
139
353000
2000
BL: Oradaki beyaz madde bir tür bakteri
06:07
that thrives at 180 degrees C.
140
355000
3000
180 santigrat derecede yaşamını sürdürüyor.
06:10
DG: I think that's one of the greatest stories right now
141
358000
2000
DG: Bence, bugün denizin dibinde şahit olduğumuz
06:12
that we're seeing from the bottom of the sea,
142
360000
2000
en muhteşem öykülerden biri,
06:14
is that the first thing we see coming out of the sea floor
143
362000
2000
yanardağ patlamasının ardından tabandan çıktığını
06:16
after a volcanic eruption is bacteria.
144
364000
2000
gördüğümüz ilk şeyin bakteriler olması.
06:18
And we started to wonder for a long time,
145
366000
2000
Nitekim çok uzun zamandır, onların buraya
06:20
how did it all get down there?
146
368000
2000
nasıl gelmiş olduğunu merak ediyoruz.
06:22
What we find out now is that it's probably coming from inside the Earth.
147
370000
3000
Şu anki bulgularımıza göre bu büyük ihtimalle Dünya'nın içinden çıkıp geliyor.
06:25
Not only is it coming out of the Earth --
148
373000
2000
Hatta sadece topraktan çıkmakla kalmıyor --
06:27
so, biogenesis made from volcanic activity --
149
375000
2000
yani yanardağ etkinliğiyle biyogenez olması--
06:29
but that bacteria supports these colonies of life.
150
377000
3000
fakat bu bakteriler bu yaşam kolonilerini destekliyor.
06:32
The pressure here is 4,000 pounds per square inch.
151
380000
4000
Buradaki basınç santimetre kare başına 281 kg
06:36
A mile and a half from the surface to two miles to three miles --
152
384000
2000
Yüzeyden 2,5 ila 3-5 km aşağısına
06:38
no sun has ever gotten down here.
153
386000
3000
güneş ışığı hiçbir zaman ulaşmıyor.
06:41
All the energy to support these life forms
154
389000
2000
Bu yaşam biçimleri için gereken enerjinin tamamı
06:43
is coming from inside the Earth -- so, chemosynthesis.
155
391000
3000
Dünya'nın içinden geliyor - yani kemosentezden.
06:46
And you can see how dense the population is.
156
394000
2000
Nüfusun ne kadar yoğun olduğunu görebilirsiniz.
06:48
These are called tube worms.
157
396000
2000
Bunlara tüp solucanı deniyor.
06:50
BL: These worms have no digestive system. They have no mouth.
158
398000
3000
BL: Bu solucanların sindirim sistemi yok. Ağızları yok.
06:53
But they have two types of gill structures.
159
401000
2000
Ama iki tip solungaç yapısına sahipler.
06:55
One for extracting oxygen out of the deep-sea water,
160
403000
3000
Biri derin deniz sularından oksijeni ayrıştırmak için,
06:58
another one which houses this chemosynthetic bacteria,
161
406000
4000
diğeri de kemosentetik bakterilere ev sahipliği yapıyor ve
07:02
which takes the hydrothermal fluid --
162
410000
3000
hidrotermal sıvıyı içine alıyor -
07:05
that hot water that you saw coming out of the bottom --
163
413000
3000
hani şu tabandan çıktığını gördüğünüz çok sıcak suyu -
07:08
and converts that into simple sugars that the tube worm can digest.
164
416000
5000
ve bunu solucanın sindirebileceği basit şekerlere dönüştürüyor.
07:13
DG: You can see, here's a crab that lives down there.
165
421000
2000
DG: Gördüğünüz gibi, burada yaşayan bir yengeç var.
07:15
He's managed to grab a tip of these worms.
166
423000
2000
Bu solucanların ucunu kapmayı başarmış.
07:17
Now, they normally retract as soon as a crab touches them.
167
425000
2000
Normalde yengeç dokunur dokunmaz içeri çekiliyorlar.
07:19
Oh! Good going.
168
427000
2000
Hah! İşte böyle.
07:21
So, as soon as a crab touches them,
169
429000
2000
Yani, yengeç dokunur dokunmaz,
07:23
they retract down into their shells, just like your fingernails.
170
431000
2000
kabuklarının içine çekiliyorlar, aynı tırnaklarınız gibi.
07:25
There's a whole story being played out here
171
433000
2000
Burada sahnelenen bütün bir öykü var
07:27
that we're just now beginning to have some idea of
172
435000
2000
bu öykü hakkında, yeni kamera teknolojisi sayesinde
07:29
because of this new camera technology.
173
437000
2000
ancak fikir edinmeye başlıyoruz.
07:31
BL: These worms live in a real temperature extreme.
174
439000
3000
BL: Bu solucanlar sıcaklığın uç noktalarında yaşıyorlar.
07:34
Their foot is at about 200 degrees C
175
442000
4000
Ayakları yaklaşık 200 santigrat derecede
07:38
and their head is out at three degrees C,
176
446000
3000
dışarıdaki başları ise üç santigrat dereceye maruz kalıyor.
07:41
so it's like having your hand in boiling water and your foot in freezing water.
177
449000
4000
bu adeta, elinizin kaynar suda ayağınızın buz gibi suda olmasına benziyor.
07:45
That's how they like to live.
178
453000
2000
Böyle yaşamayı seviyorlar.
07:47
(Laughter)
179
455000
2000
(Gülüşmeler)
07:49
DG: This is a female of this kind of worm.
180
457000
2000
DG: Bu, solucanın dişisi.
07:51
And here's a male.
181
459000
2000
Ve bu da erkeği.
07:53
You watch. It doesn't take long before two guys here --
182
461000
3000
İzleyin. Bu ikisinin - işte şu ve oradan çıkacak diğerinin -
07:56
this one and one that will show up over here -- start to fight.
183
464000
3000
kavga etmeye başlamaları uzun sürmeyecek.
07:59
Everything you see is played out in the pitch black of the deep sea.
184
467000
3000
Gördüğünüz her şey, derin denizin zifiri karanlığında gerçekleşiyor.
08:02
There are never any lights there, except the lights that we bring.
185
470000
3000
Bizim götürdüğümüz ışık kaynakları dışında burada hiç ışık yok.
08:05
Here they go.
186
473000
2000
İşte kavgaya başladılar.
08:07
On one of the last dive series,
187
475000
2000
Son dalış serilerimizden birinde
08:09
we counted 200 species in these areas --
188
477000
2000
bu bölgelerde 200 tür saydık.
08:11
198 were new, new species.
189
479000
3000
bunların 198 tanesi yeni türlerdi.
08:14
BL: One of the big problems is that for the biologists
190
482000
2000
BL: Buralarda çalışan biyologlar açısından
08:16
working at these sites, it's rather difficult to collect these animals.
191
484000
3000
en büyük problemlerden biri, bu hayvanları toplamanın oldukça zor olması.
08:19
And they disintegrate on the way up,
192
487000
2000
Çünkü yukarı çıkarılırken eriyip gidiyorlar,
08:21
so the imagery is critical for the science.
193
489000
3000
bu yüzden de görüntülemek bilim için çok önemli.
08:24
DG: Two octopods at about two miles depth.
194
492000
2000
DG: Yaklaşık 3 km derinlikte iki ahtapot.
08:26
This pressure thing really amazes me --
195
494000
2000
Şu basınç olayı beni çok şaşırtıyor,
08:28
that these animals can exist there at a depth
196
496000
3000
yani bu hayvanların bu derinlikte,
08:31
with pressure enough to crush the Titanic like an empty Pepsi can.
197
499000
3000
Titanik'i boş kola kutusu gibi ezip büzecek basınçta yaşayabilmeleri.
08:34
What we saw up till now was from the Pacific.
198
502000
2000
Şimdiye kadar gördüklerimiz Pasifik'tendi.
08:36
This is from the Atlantic. Even greater depth.
199
504000
2000
Bu da Atlantik'ten. Daha da derinlerden.
08:38
You can see this shrimp is harassing this poor little guy here,
200
506000
2000
Şu karidesin oradaki zavallı elemanı taciz edişine bakın
08:40
and he'll bat it away with his claw. Whack!
201
508000
3000
ve ona kıskacı ile tokatı yapıştırıverecek. Şaak!
08:43
(Laughter)
202
511000
1000
(Gülüşmeler)
08:44
And the same thing's going on over here.
203
512000
2000
Aynı şey şu tarafta da oluyor.
08:46
What they're getting at is that -- on the back of this crab --
204
514000
3000
Burada yengecin arkasında ulaşmaya çalıştıkları şey --
08:49
the foodstuff here is this very strange bacteria
205
517000
2000
buradaki yiyecek, hayvanların sırtında
08:51
that lives on the backs of all these animals.
206
519000
2000
yaşayan garip bir tür bakteri.
08:53
And what these shrimp are trying to do
207
521000
2000
Karideslerin yapmaya çalıştığı da
08:55
is actually harvest the bacteria from the backs of these animals.
208
523000
3000
aslında bakterileri hayvanların sırtından toplamak.
08:58
And the crabs don't like it at all.
209
526000
2000
Yengeçler bundan hiç hoşlanmıyor.
09:00
These long filaments that you see on the back of the crab
210
528000
2000
Yengecin sırtında gördüğünüz bu uzun iplikler
09:02
are actually created by the product of that bacteria.
211
530000
4000
aslında bakterilerin ürünleri tarafından oluşturuldu.
09:06
So, the bacteria grows hair on the crab.
212
534000
2000
Yani, bakteriler yengeçten saç uzatıyor.
09:08
On the back, you see this again.
213
536000
2000
Sırtında, tekrar görebilirsiniz.
09:10
The red dot is the laser light of the submarine Alvin
214
538000
2000
Kırmızı nokta denizaltı Alvin'in lazer ışığı
09:12
to give us an idea about how far away we are from the vents.
215
540000
3000
menfezlerden ne kadar uzakta olduğumuza dair fikir veriyor.
09:15
Those are all shrimp.
216
543000
2000
Bunların hepsi karides.
09:17
You see the hot water over here, here and here, coming out.
217
545000
2000
Şurada, burada ve burada sıcak suyun çıkışını görüyorsunuz.
09:19
They're clinging to a rock face
218
547000
3000
Kayaya tutunuyorlar
09:22
and actually scraping bacteria off that rock face.
219
550000
3000
ve hatta kaya yüzeyinden bakteri kazıyorlar.
09:25
Here's a tiny, little vent that's come out of the side of that pillar.
220
553000
5000
burada o sütundan kopmuş minicik bir menfez var.
09:30
Those pillars get up to several stories.
221
558000
2000
Sütunlar birkaç kat uzunlukta olabiliyor.
09:32
So here, you've got this valley with this incredible alien landscape
222
560000
3000
Elinizde bu muazzam acayiplikte manzaraya sahip vadi var
09:35
of pillars and hot springs and volcanic eruptions and earthquakes,
223
563000
4000
sütunları ve kaplıcaları ve yanardağ patlamaları ve depremleriyle,
09:39
inhabited by these very strange animals
224
567000
2000
sadece yerden çıkan kimyasal enerjiyle
09:41
that live only on chemical energy coming out of the ground.
225
569000
2000
yaşayan bu garip hayvanlara ev sahipliği ediyor.
09:43
They don't need the sun at all.
226
571000
2000
Güneşe hiç ihtiyaçları yok.
09:45
BL: You see this white V-shaped mark on the back of the shrimp?
227
573000
3000
BL: Şu karidesin sırtındaki V şekilli beyaz izi görüyor musunuz?
09:48
It's actually a light-sensing organ.
228
576000
2000
Bu aslında ışığı algılayan bir organ.
09:50
It's how they find the hydrothermal vents.
229
578000
2000
Hidrotermal menfezleri bununla buluyorlar.
09:52
The vents are emitting a black body radiation -- an IR signature --
230
580000
4000
Menfezler siyah cisim radyasyonu yayıyor -- kızılötesi imza --
09:56
and so they're able to find these vents at considerable distances.
231
584000
4000
ve bu sayede ciddi uzaklıklardan menfezleri bulabiliyorlar.
10:00
DG: All this stuff is happening along that 40,000-mile long mountain range
232
588000
3000
DG: Bütün bunlar 65 bin km uzunluğunda bir sıradağ boyunca oluyor
10:03
that we're calling the ribbon of life, because just even today,
233
591000
3000
ki biz buna yaşam kurdelesi diyoruz, çünkü bugün bile,
10:06
as we speak, there's life being generated there from volcanic activity.
234
594000
4000
şu dakikada, orada yanardağ etkinliğinden yaşam üretiliyor.
10:10
This is the first time we've ever tried this any place.
235
598000
2000
Bu, bunu herhangi bir yerde ilk deneyişimiz.
10:12
We're going to try to show you high definition from the Pacific.
236
600000
3000
Size Pasifik'in yüksek tanımlı görüntülerini izletmeyi deneyeceğiz.
10:15
We're moving up one of these pillars.
237
603000
2000
Sütun boyunca yukarı ilerliyoruz.
10:17
This one's several stories tall.
238
605000
2000
Bu, pek çok kat uzunluğunda.
10:19
In it, you'll see that it's a habitat for a lot of different animals.
239
607000
4000
Pek çok farklı hayvanın yaşam alanı olduğunu göreceksiniz.
10:23
There's a funny kind of hot plate here, with vent water coming out of it.
240
611000
3000
Bu komik bir tür sıcak levha, içinden sıcak menfez suyu çıkıyor.
10:26
So all of these are individual homes for worms.
241
614000
3000
Bunların hepsi solucan yuvaları.
10:29
Now here's a closer view of that community.
242
617000
2000
Şimdi bu topluluğa yakından bakalım.
10:31
Here's crabs here, worms here.
243
619000
2000
İşte yengeçler burada, solucanlar da.
10:33
There are smaller animals crawling around.
244
621000
2000
Etrafta sürünen daha küçük hayvanlar var.
10:35
Here's pagoda structures.
245
623000
2000
Bunlar pagoda yapıları.
10:37
I think this is the neatest-looking thing.
246
625000
2000
Bence bu, dünyanın en harika görüntülü şeyi.
10:39
I just can't get over this --
247
627000
2000
Bunu bir türlü kafamdan atamıyorum
10:41
that you've got these little chimneys sitting here smoking away.
248
629000
2000
yani elimizde oturduğu yerden tütüp duran bu minicik bacalar var.
10:43
This stuff is toxic as hell, by the way.
249
631000
2000
Bu, felaket zehirli bir şey bu arada.
10:45
You could never get a permit to dump this in the ocean,
250
633000
2000
Bunu okyanusa dökmek için hiçbir yerden izin alamazsınız,
10:47
and it's coming out all from it.
251
635000
2000
ama o, okyanusundan kendisinden çıkıyor.
10:49
(Laughter)
252
637000
4000
(Gülüşmeler)
10:54
It's unbelievable. It's basically sulfuric acid,
253
642000
2000
İnanılmaz bir şey. Bildiğiniz sülfürik asit bu,
10:56
and it's being just dumped out, at incredible rates.
254
644000
3000
ve inanılmaz bir hızda denize boşalıyor.
10:59
And animals are thriving -- and we probably came from here.
255
647000
2000
Hayvanlar her yerde - muhtemelen biz buradan geliyoruz.
11:01
That's probably where we evolved from.
256
649000
2000
Burası muhtemelen evrildiğimiz yer.
11:03
BL: This bacteria that we've been talking about
257
651000
2000
BL: Aslında bu bahsettiğimiz bakteriler
11:05
turns out to be the most simplest form of life found.
258
653000
3000
şimdiye kadar gözlenmiş en basit yaşam biçimi.
11:10
There are a number of groups that are proposing
259
658000
2000
Yaşamın bu menfezlerde evrildiği fikrine
11:12
that life evolved at these vent sites.
260
660000
2000
karşı çıkan birkaç grup var.
11:14
Although the vent sites are short-lived --
261
662000
2000
Her ne kadar menfezler kısa ömürlü olsa da --
11:16
an individual site may last only 10 years or so --
262
664000
4000
herhangi biri yaklaşık 10 yıl varlığını koruyor --
11:20
as an ecosystem they've been stable for millions -- well, billions -- of years.
263
668000
5000
bir ekosistem olarak milyolarca - hatta milyarlarca - yıldır duruyorlar.
11:25
DG: It works too well. You see there're some fish inside here as well.
264
673000
3000
DG: Bu fazla iyi işliyor. İçinde balıklar da var, görüyorsunuz.
11:28
There's a fish sitting here.
265
676000
2000
Şurada bir balık duruyor.
11:30
Here's a crab with his claw right at the end of that tube worm,
266
678000
3000
Şurada o tüp solucanının ucunda kıskacıyla bir yengeç,
11:33
waiting for that worm to stick his head out.
267
681000
2000
solucanın kafasını çıkarmasını bekliyor.
11:35
(Laughter)
268
683000
2000
(Gülüşmeler)
11:37
BL: The biologists right now cannot explain
269
685000
2000
BL: Biyologlar bu hayvanların neden bu kadar
11:39
why these animals are so active.
270
687000
2000
aktif olduklarını hala açıklayamıyorlar.
11:41
The worms are growing inches per week!
271
689000
2000
Solucanlar haftada santimetrelerce uzuyor!
11:43
DG: I already said that this site,
272
691000
2000
DG: Daha önce söylediğim gibi burası,
11:45
from a human perspective, is toxic as hell.
273
693000
2000
insan için, o kadar zehirli ki.
11:47
Not only that, but on top -- the lifeblood --
274
695000
3000
Hatta sadece bu değil - kan -
11:50
that plumbing system turns off every year or so.
275
698000
3000
yani pompalama sistemi - hemen her sene kapanıyor.
11:53
Their plumbing system turns off, so the sites have to move.
276
701000
2000
Pompalama sistemi kapanıyor, göç etmeleri gerekiyor.
11:55
And then there's earthquakes,
277
703000
2000
Bir de depremler var,
11:57
and then volcanic eruptions, on the order of one every five years,
278
705000
3000
yaklaşık her beş senede bir bu alanın tamamını silen
12:00
that completely wipes the area out.
279
708000
2000
yanardağ patlamaları var.
12:02
Despite that, these animals grow back in about a year's time.
280
710000
3000
Yine de, bu hayvanlar yaklaşık bir yılda yeniden büyüyor.
12:05
You're talking about biodensities and biodiversity, again,
281
713000
4000
Yağmur ormanlarındakinden bile fazla bir biyoyoğunluktan
12:09
higher than the rainforest that just springs back to life.
282
717000
3000
ve biyoçeşitlilikten bahsediyoruz, yeniden hayata geliyorlar.
12:12
Is it sensitive? Yes.
283
720000
2000
Bu sistem hassas mı? Evet.
12:14
Is it fragile? No, it's not really very fragile.
284
722000
2000
Kırılgan mı? Hayır, pek değil.
12:16
I'll end up with saying one thing.
285
724000
2000
Son bir şey söyleyerek bitireceğim.
12:18
There's a story in the sea, in the waters of the sea,
286
726000
2000
Denizlerde, denizin sularında, deniz tabanındaki
12:20
in the sediments and the rocks of the sea floor.
287
728000
2000
çökeltilerde ve kayalarda anlatılan bir öykü var.
12:22
It's an incredible story.
288
730000
2000
Bu muhteşem bir öykü.
12:24
What we see when we look back in time,
289
732000
2000
Geçmişe dönüp bakınca, bu çökeltilerde
12:26
in those sediments and rocks, is a record of Earth history.
290
734000
3000
ve kayalarda Dünya tarihinin kaydını görüyoruz.
12:29
Everything on this planet -- everything -- works by cycles and rhythms.
291
737000
4000
Gezegen üzerindeki her şey ama her şey döngüler ve ritimlerle işliyor.
12:33
The continents move apart. They come back together.
292
741000
2000
Kıtalar uzaklaşıyor, yakınlaşıyor.
12:35
Oceans come and go. Mountains come and go. Glaciers come and go.
293
743000
3000
Okyanuslar gidiyor geliyor. Dağlar, buzullar gidiyor geliyor.
12:38
El Nino comes and goes. It's not a disaster, it's rhythmic.
294
746000
2000
El Nino geliyor gidiyor. Bu bir felaket değil, sadece döngüsel.
12:40
What we're learning now, it's almost like a symphony.
295
748000
3000
Artık öğrenmeye başladığımız, bunun bir senfoni gibi olduğu.
12:43
It's just like music -- it really is just like music.
296
751000
2000
Müzik gibi - hakikaten müzik gibi.
12:45
And what we're learning now is that
297
753000
2000
Artık anlıyoruz ki, beş milyar yıllık bir
12:47
you can't listen to a five-billion-year long symphony, get to today and say,
298
755000
4000
senfoniyi dinleyip, bugüne gelip sonra da "Durun! Yarının notasının...
12:51
"Stop! We want tomorrow's note to be the same as it was today."
299
759000
3000
...bugünkü ile aynı olmasını istiyoruz." diyemezsiniz.
12:54
It's absurd. It's just absurd.
300
762000
2000
Bu saçma olur. Hakikaten saçma.
12:56
So, what we've got to learn now is to find out where this planet's going
301
764000
3000
Yani şimdi öğrenmemiz gereken gezegenin bütün bu farklı ölçeklerde
12:59
at all these different scales and work with it.
302
767000
2000
ne yöne gittiği ve bununla nasıl yaşayacağımız.
13:01
Learn to manage it.
303
769000
2000
Bununla başa çıkmayı öğrenmek.
13:03
The concept of preservation is futile.
304
771000
2000
Olduğu gibi tutmaya çalışmak beyhude.
13:05
Conservation's tougher, but we can probably get there.
305
773000
2000
Korumaya çalışmak daha zor, ama bunu belki yapabiliriz.
13:07
Thank you very much.
306
775000
2000
Çok teşekkür ederim.
13:09
Thank you.
307
777000
2000
Teşekkür ederim.
13:11
(Applause)
308
779000
6000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
David Gallo - OceanographerA pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land.
Why you should listen
David Gallo works to push the bounds of oceanic discovery. Active in undersea exploration (sometimes in partnership with legendary Titanic-hunter Robert Ballard), he was one of the first oceanographers to use a combination of manned submersibles and robots to map the ocean world with unprecedented clarity and detail. He was a co-expedition leader during an exploration of the RMS Titanic and the German battleship Bismarck, using Russian Mir subs.
On behalf of the Woods Hole labs, he appears around the country speaking on ocean and water issues. Most recently he co-led an expedition to create the first detailed and comprehensive map of the RMS Titanic and he co-led the successful international effort to locate the wreck site of Air France flight 447. He is involved in planning an international Antarctic expedition to locate and document the wreckage of Ernest Shackleton’s ship, HMS Endurance.
David Gallo | Speaker | TED.com