TEDxNYED
Lawrence Lessig: Re-examining the remix
Larry Lessig: Remiks'in yeniden incelenmesi
Filmed:
Readability: 4.3
427,783 views
TEDxNYED'de, eski "genç Cumhuriyetçi" Larry Lessig, Demokratların rakipleri olan partiden telif hakkı ile ilgili neler öğrenebilecekleri hakkında konuşuyor. Remiks kültürüne şaşırtıcı bir bakış.
Lawrence Lessig - Legal activist
Lawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system. Full bio
Lawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I want to talk about
0
1000
2000
Muhafazakarlardan neler öğrendik,
00:18
what we learn from conservatives.
1
3000
3000
bunun hakkında konuşmak istiyorum.
00:21
And I'm at a stage in life where I'm yearning for my old days,
2
6000
3000
Hayatımın eski günlerin hasretini çektiğim bir dönemindeyim,
00:24
so I want to confess to you
3
9000
2000
o yüzden sizlere itiraf etmek istediğim birşey var.
00:26
that when I was a kid,
4
11000
3000
Ben çocukken,
00:30
indeed, I was a conservative.
5
15000
3000
aslında bir muhafazakardım.
00:33
I was a Young Republican, a Teenage Republican,
6
18000
2000
Ben genç bir Cumhuriyetçiydim,
00:35
a leader in the Teenage Republicans.
7
20000
2000
genç Cumhuriyetçilerin liderlerinden biriydim.
00:37
Indeed, I was the youngest member
8
22000
2000
Hatta, Ronald Reagan'ı
00:39
of any delegation
9
24000
2000
başkanlık için
00:41
in the 1980 convention that elected Ronald Reagan
10
26000
2000
Cumhuriyetçi adayı olarak seçen 1980 konvansiyonunun
00:43
to be the Republican nominee for president.
11
28000
3000
temsil heyetindeki en genç üyeydim.
00:47
Now, I know what you're thinking.
12
32000
2000
Şimdi, ne düşündüğünüzü biliyorum.
00:49
(Laughter)
13
34000
2000
(Kahkaha)
00:51
You're thinking, "That's not what the Internets say."
14
36000
3000
"Ama internet böyle demiyor" diye düşünüyorsunuz.
00:55
You're thinking, "Wikipedia doesn't say this fact."
15
40000
3000
"Wikipedia bu gerçeği söylemiyor" diye düşünüyorsunuz.
00:58
And indeed, this is just one of the examples
16
43000
3000
Ve aslında, bu da internetteki bazı kanallarda
01:01
of the junk that flows across the tubes
17
46000
2000
dolanıp duran değersiz şeylere
01:03
in these Internets here.
18
48000
3000
verilecek örneklerden biri.
01:06
Wikipedia reports that this guy,
19
51000
2000
Wikipedia bu adamın,
01:08
this former congressman from Erie, Pennsylvania
20
53000
3000
Erie, Pensilvanya'dan gelen bu kongre eski üyesinin,
01:11
was, at the age of 20, one of the youngest people
21
56000
2000
20 yaşındayken, Cumhuriyetçi Ulusal Konvansiyonun,
01:13
at the Republican National Convention,
22
58000
2000
en genç üyelerinden biri olduğunu söylüyor,
01:15
but it's just not true.
23
60000
3000
ama bu doğru değil.
01:18
(Laughter)
24
63000
2000
(Kahkaha)
01:20
Indeed, it drives me so nuts, let me just change this little fact here.
25
65000
3000
Hatta, bu beni o kadar kızdırıyor ki, bu bilgiyi değiştirivereyim.
01:23
(Laughter)
26
68000
3000
(Kahkaha)
01:26
(Applause)
27
71000
3000
(Alkış)
01:30
All right. Okay, so ... perfect.
28
75000
3000
Tamam, çok güzel.
01:33
Perfect.
29
78000
2000
Mükemmel.
01:35
(Laughter)
30
80000
4000
(Kahkaha)
01:39
Okay, speaker Lawrence Lessig, right.
31
84000
3000
Tamam, konuşmacı Lawrenve Lessig, doğru.
01:42
Okay.
32
87000
2000
Tamam.
01:44
Finally, truth will be brought here.
33
89000
2000
Sonunda, gerçekler açığa çıktı.
01:46
Okay, see? It's done. It's almost done. Here we go.
34
91000
3000
Evet, görüyor musunu? Oldu. Olmak üzere. İşte...
01:49
"... Youngest Republican," okay, we're finished.
35
94000
3000
"... en genç Cumhuriyetçi," tamam, işte bitti.
01:53
That's it. Please save this.
36
98000
3000
İşte bu. Lütfen kaydedelim.
01:56
Great, here we go.
37
101000
2000
Harika, işte oldu.
01:59
And ... Wikipedia is fixed, finally.
38
104000
3000
Ve ... Wikipedia düzeltildi, sonunda.
02:02
Okay, but no, this is really besides the point.
39
107000
3000
Tamam, ama hayır, bu aslında konuyla alakasız.
02:05
(Applause)
40
110000
4000
(Alkış)
02:09
But the thing I want you to think about when we think about conservatives --
41
114000
3000
Muhafazarlarla ilgili düşündüğümüzde, şunu düşünmenizi istiyorum --
02:12
not so much this issue of the 1980 convention --
42
117000
2000
1980 konvansiyonu ile ilgili bu konuyu değil --
02:14
the thing to think about is this:
43
119000
2000
düşünmenizi istediğim şey şu:
02:16
They go to church.
44
121000
2000
Kiliseye giderler.
02:18
Now, you know, I mean, a lot of people go to church.
45
123000
2000
Evet, biliyorsunuz, yani, birçok insan kiliseye gider.
02:20
I'm not talking about that only conservatives go to church.
46
125000
3000
Sadece muhafazakarlar kiliseye gider gibi birşey demiyorum.
02:23
And I'm not talking about the God thing.
47
128000
2000
Ve Tanrı konusunda da konuşmuyorum.
02:25
I don't want to get into that, you know; that's not my point.
48
130000
2000
Bu konuya girmeyeceğim; benim anlatmak istediğim bu değil.
02:27
They go to church, by which I mean,
49
132000
2000
Kiliseye giderlerden kastım,
02:29
they do lots of things for free for each other.
50
134000
3000
birbirleri için birçok şeyi herhangi bir karşılıksız yaparlar.
02:33
They hold potluck dinners.
51
138000
2000
Ellerinde ne varsa ortaya koydukları akşam yemekleri düzenlerler.
02:35
Indeed, they sell books about potluck dinners.
52
140000
3000
Hatta bu yemeklerle ilgili kitaplar satıştadır.
02:38
They serve food to poor people.
53
143000
3000
Fakir insanlar için yemek sunarlar.
02:41
They share, they give,
54
146000
2000
Paylaşırlar, verirler,
02:43
they give away for free.
55
148000
2000
karşılıksız verirler.
02:45
And it's the very same people
56
150000
3000
Ve bu insanlar
02:49
leading Wall Street firms
57
154000
3000
Wall Street şirketlerini yöneten,
02:52
who, on Sundays, show up
58
157000
3000
Pazar günleri, gelip
02:55
and share.
59
160000
2000
paylaşan insanlardır.
02:57
And not only food, right.
60
162000
2000
Ve sadece yemek de değil.
02:59
These very same people
61
164000
2000
Bu kişiler
03:01
are strong believers, in lots of contexts,
62
166000
3000
bir çok açıdan, pazarın limitlerinin
03:04
in the limits on the markets.
63
169000
3000
güçlü inananlarıdır.
03:07
They are in many important places
64
172000
3000
Birçok önemli konumda
03:10
against markets.
65
175000
2000
pazarların karşısındadırlar.
03:12
Indeed, they, like all of us, celebrate this kind of relationship.
66
177000
3000
Hatta, bizler gibi, bu şekildeki ilişkiden memnundurlar.
03:15
But they're very keen that we don't
67
180000
2000
Ancak bu ilişkinin içine parayı katmamızı
03:17
let money drop into that relationship,
68
182000
2000
hiç istemiyorlar,
03:19
else it turns into something like this.
69
184000
3000
yoksa o zaman durum şuna dönüşecektir.
03:22
They want to regulate us, those conservatives,
70
187000
3000
O muhafazakarlar, pazarın o yerlere yayılmaması için,
03:25
to stop us from allowing the market to spread in those places.
71
190000
3000
kontrol etmek istiyorlar.
03:28
Because they understand:
72
193000
3000
Çünkü anladıkları şu ki:
03:31
There are places for the market
73
196000
2000
Pazarın olduğu yerler vardır
03:33
and places where the market should not exist,
74
198000
3000
ve pazarın olmaması gereken yerler vardır,
03:36
where we should be free
75
201000
3000
o yerlerde başkalarının
03:39
to enjoy the fellowship of others.
76
204000
3000
arkadaşlığından keyif almakta özgür olmalıyız.
03:42
They recognize: Both of these things have to live together.
77
207000
3000
Bu iki şey birlikte yaşamalıdır.
03:46
And the second great thing about conservatives:
78
211000
3000
Ve muhafazakarlarla ilgili ikinci muazzem şey ise:
03:49
they get ecology.
79
214000
2000
ekolojiyi anlamalarıdır.
03:51
Right, it was the first great Republican president of the 20th century
80
216000
3000
Şu doğrudur ki, 20. yüzyılın ilk büyük Cumhuriyetçi başkanı
03:54
who taught us about
81
219000
2000
bizlere çevreci düşünmeyi
03:56
environmental thinking -- Teddy Roosevelt.
82
221000
2000
öğreten kişiydi -- Teddy Roosevelt.
03:58
They first taught us about ecology
83
223000
2000
Onlar bize ilk olarak ekolojiyi
04:00
in the context of natural resources.
84
225000
3000
doğal kaynaklarla ilişkili olarak öğrettiler.
04:03
And then they began to teach us in the context of
85
228000
2000
Ve sonra bize aynı şekilde yenilikçilik ve ekonomi
04:05
innovation, economics.
86
230000
2000
ile ilişkili olarak öğretmeye başladılar.
04:07
They understand, in that context,
87
232000
2000
Biliyorlar ki, o anlamdaki,
04:09
"free." They understand "free" is an important
88
234000
3000
"serbest." Serbestliğin, kültürel ekolojinin de
04:12
essential part of the
89
237000
2000
önemli bir parçası
04:14
cultural ecology as well.
90
239000
2000
olduğunun farkındalar.
04:16
That's the thing I want you to think about them.
91
241000
3000
İşte onlarla ilgili düşünmenizi istediğim şey bu.
04:21
Now, I know
92
246000
2000
Evet biliyorum,
04:23
you don't believe me, really, here.
93
248000
3000
bana inanmıyorsunuz, gerçekten burada.
04:28
So here's exhibit number one.
94
253000
2000
İşte birinci kanıt.
04:30
I want to share with you my latest hero, Julian Sanchez,
95
255000
3000
Sizinle son kahramanımı paylaşmak istiyorum, Julian Sanchez,
04:33
a libertarian who works at the, for many people,
96
258000
3000
özgürlükçü
04:36
"evil" Cato Institute.
97
261000
3000
çalışan bir özgürlükçü.
04:39
Okay, so Julian made this video.
98
264000
2000
Tamam, Julian bu videoyu yaptı.
04:41
He's a terrible producer of videos,
99
266000
2000
Video yapımında çok kötü,
04:43
but it's great content, so I'm going to give you a little bit of it.
100
268000
2000
ancak muhteşem içeriği nedeniyle sizinle çok kısa bir bölümünü paylaşacağım.
04:45
So here he is beginning.
101
270000
2000
İşte burada başlıyor.
04:47
Julian Sanchez: I'm going to make an observation about the way
102
272000
2000
Julian Sanchez: Size remiks kültürünün hangi şekilde evrimleştiği
04:49
remix culture seems to be evolving ...
103
274000
2000
ile ilgili bir gözlem yapacağım ...
04:51
Larry Lessig: So what he does is he begins to tell us
104
276000
2000
Larry Lessig: Üç video ile ilgili konuşmaya
04:53
about these three videos.
105
278000
2000
başlıyor.
04:56
This is this fantastic Brat Pack remix
106
281000
3000
Bu müthiş Brat Pack remiksi
04:59
set to Lisztomania.
107
284000
3000
Lisztomania'ya ayarlanmış.
05:03
Which, of course, spread virally.
108
288000
2000
Virüssel olarak yayıldı
05:05
Hugely successful.
109
290000
2000
Çok başarılı.
05:07
(Music)
110
292000
4000
(Müzik)
05:11
And then some people from Brooklyn saw it.
111
296000
2000
Ve sonra Brooklyn'den birileri bunu gördü.
05:13
They decided they wanted to do the same.
112
298000
3000
Ve onlar da aynısını yapmak istediklerine karar verdiler.
05:20
(Music)
113
305000
7000
(Müzik)
05:37
And then, of course, people from San Fransisco saw it.
114
322000
2000
Ve sonra, tabi ki, San Fransisco'dan birileri gördü.
05:39
And San Franciscans thought they had to do the same as well.
115
324000
3000
Ve San Fransiscolular da aynısını yapmak zorunda olduklarını düşündüler.
05:42
(Music)
116
327000
11000
(Müzik)
06:03
And so they're beautiful, but this libertarian
117
348000
3000
Çok güzeller, ama bu özgürlükçünün
06:06
has some important lessons he wants us to learn from this.
118
351000
2000
bundan öğrenmemizi istediği önemli dersleri var.
06:08
Here's lesson number one.
119
353000
3000
İşte ders bir.
06:11
JS: There's obviously also something really deeply great about this.
120
356000
3000
JS: Bununla ilgili gerçekten çok derinden müthiş birşeyler olduğu aşikar.
06:15
They are acting in the sense that they're
121
360000
3000
Orijinal kurguyu taklit ettikleri
06:18
emulating the original mashup.
122
363000
2000
duygusu ile hareket ediyorlar.
06:20
And the guy who shot it obviously has a strong eye
123
365000
3000
Ve bunu çeken adamın güçlü bir gözü ve
06:23
and some experience with video editing.
124
368000
2000
video işleme konusunda deneyimi olduğu ortada.
06:25
But this is also basically just a group of friends
125
370000
3000
Ama bu ayrıca bir grup arkadaşın
06:28
having an authentic social moment
126
373000
2000
özgün bir sosyal anı paylaşması
06:30
and screwing around together.
127
375000
2000
ve birlikte takılmalarıdır.
06:32
It should feel familiar and kind of resonate
128
377000
2000
Bu durum, bir grup iyi arkadaşı ile birlikte
06:34
for anyone who's had a sing-a-long or a dance party
129
379000
2000
şarkı söylemiş, ya da dans partisine katılmış kişilere
06:36
with a group of good friends.
130
381000
2000
tanıdık gelecektir.
06:38
LL: Or ...
131
383000
2000
LL: Ya da ...
06:40
JS: So that's importantly different from the earlier videos we looked at
132
385000
3000
JS: Bu birlikte daha önce baktığımız videolardan önemli farklılıklar gösteriyor
06:43
because here, remix isn't just about
133
388000
2000
çünkü burada, remiks sadece
06:45
an individual doing something alone in his basement;
134
390000
3000
bir bireyin tek başına bodrum katında yaptıkları değil;
06:48
it becomes an act of social creativity.
135
393000
3000
sosyal yaratıcılık haline dönüşmüştür.
06:51
And it's not just that it yields
136
396000
2000
Ve bunun sonucunda
06:53
a different kind of product at the end,
137
398000
3000
ortaya sadece farklı bir tür ürün ortaya çıkmamış,
06:56
it's that potentially it changes the way that we relate to each other.
138
401000
3000
ayrıca, birbirimiz arasındaki ilişkiyi de değiştirecek potansiye sahip olmuştur.
07:00
All of our normal social interactions
139
405000
3000
Tüm normal sosyal etkileşimimiz
07:03
become a kind of invitation
140
408000
2000
bu tür müşterek ifadelere
07:05
to this sort of collective expression.
141
410000
2000
bir tür davete dönüşür.
07:07
It's our real social lives themselves
142
412000
2000
Bizim gerçek sosyal yaşantımız,
07:09
that are transmuted into art.
143
414000
3000
sanata dönüşmüştür.
07:12
LL: And so then, what this libertarian draws from these two points ...
144
417000
3000
LL: Ve sonra, bu özgürlükçü iki noktadan çıkarım yapar ...
07:15
JS: One remix is about
145
420000
2000
JS: Remiks, bizim ortak kültürümüzü
07:17
individuals using our shared culture
146
422000
2000
izleyicilerle birşeyleri paylaşmak için
07:19
as a kind of language to communicate something to an audience.
147
424000
3000
bir tür dil olarak kullanan kişilerle ilgilidir.
07:22
Stage two, social remix,
148
427000
2000
İkinci aşama, sosyal remiks,
07:24
is really about using it to mediate
149
429000
2000
gerçekte insanların birbirleriyle olan
07:26
people's relationships to each other.
150
431000
3000
ilişkilerine aracılık etmek içindir.
07:29
First, within each video,
151
434000
2000
Öncelikle, her videonun içinde,
07:31
the Brat Pack characters are used as a kind of template
152
436000
3000
Brat Pack karakterleri, her bir gruptaki sosyal realiteyi canlandırmak için
07:34
for performing the social reality of each group.
153
439000
3000
birer şablon olarak kullanılmıştır.
07:37
But there's also a dialogue between the videos,
154
442000
3000
Ancak videolar arasında da bir dialog vardır,
07:40
where, once the basic structure is established,
155
445000
3000
temel yapı oluşturulduktan sonra,
07:43
it becomes a kind of platform
156
448000
2000
gruplar arasındaki sosyal ve fiziksel dünya arasında,
07:45
for articulating the similarities and differences
157
450000
3000
benzerlikleri ve farklılıkları ortaya çıkaran,
07:48
between the groups' social and physical worlds.
158
453000
3000
.bir tür platforma dönüşmüştür.
07:51
LL: And then, here's for me,
159
456000
2000
LL: Ve sonra, işte benim için,
07:53
the critical key to what
160
458000
2000
Julian'ın söylemek istediğine ilişkin
07:55
Julian has to say ...
161
460000
2000
kritik anahtar ...
07:57
JS: Copyright policy isn't just about
162
462000
2000
JS: Telif hakkı politikası sadece
07:59
how to incentivize the production
163
464000
2000
sanatsal bir tür ürünün üretimini
08:01
of a certain kind of artistic commodity;
164
466000
2000
desteklemekle alakalı değil;
08:03
it's about what level of control
165
468000
2000
bizim sosyal gerçeklerimiz
08:05
we're going to permit to be exercised
166
470000
2000
üzerinde hangi seviyede kontrole
08:07
over our social realities --
167
472000
2000
izin vereceğimizle alakalıdır --
08:09
social realities that are now inevitably
168
474000
3000
pop kültürünün ister istemez içine
08:12
permeated by pop culture.
169
477000
2000
nüfüs etmiş olduğu sosyal gerçekler.
08:14
I think it's important that we
170
479000
2000
Bu iki tür kamu ürününü
08:16
keep these two different kinds of public goods in mind.
171
481000
3000
aklımızda tutmanın önemli olduğunu düşünüyorum.
08:19
If we're only focused on how to maximize
172
484000
3000
Eğer sadece birinin tedariğini en büyüklemeye
08:22
the supply of one,
173
487000
2000
odaklanırsak,
08:24
I think we risk suppressing
174
489000
2000
farklı ve daha zengin olanı
08:26
this different and richer
175
491000
2000
baskılama riskini yaşarız,
08:28
and, in some ways, maybe even more important one.
176
493000
3000
ve hatta, belki de daha önemli olanı.
08:31
LL: Right. Bingo. Point.
177
496000
3000
LL: Doğru. Bingo. Nokta.
08:34
Freedom needs this opportunity
178
499000
3000
Özgürlük, hem çok iyi ticari çalışmaların
08:37
to both have the commercial success
179
502000
3000
ticari başarı fırsatına,
08:40
of the great commercial works
180
505000
2000
hem de bu değişik türdeki
08:42
and the opportunity
181
507000
2000
kültürün oluşturulması fırsatına
08:44
to build this different kind of culture.
182
509000
2000
ihtiyaç duyar.
08:46
And for that to happen, you need
183
511000
2000
Bunun gerçekleşmesi, ve bu özgürlükçünün söylediği gibi
08:48
ideas like fair use to be central and protected,
184
513000
3000
bu iki yaratıcı kültürün arasında,
08:51
to enable this kind of innovation,
185
516000
3000
ticari ve paylaşımcı kültürün oluşturulması için,
08:54
as this libertarian tells us,
186
519000
2000
adil kullanım gibi fikirlerin
08:56
between these two creative cultures,
187
521000
3000
merkezileşmesi,
08:59
a commercial and a sharing culture.
188
524000
3000
ve korunması gerekir.
09:02
The point is they, he, here,
189
527000
2000
Bahsetmek istediğim nokta, onlar, o, burada,
09:04
gets that culture.
190
529000
2000
bu kültürü anlıyor.
09:06
Now, my concern is, we Dems,
191
531000
3000
Şimdi, kaygım şudur, biz Demokratlar,
09:09
too often, not so much.
192
534000
3000
sıklıkla, anlamıyoruz.
09:12
All right, take for example this great company.
193
537000
3000
Tamam, şu büyük şirketi örnek alalım.
09:16
In the good old days when this Republican ran that company,
194
541000
3000
Bu Cumhuriyetçinin şirketi yönettiği o eski güzel günlerde,
09:19
their greatest work was work that built on the past, right.
195
544000
3000
en başarılı çalışmaları, geçmişe dayalı olan çalışmalarıydı.
09:22
All of the great Disney works
196
547000
3000
Tüm muhteşem Disney çalışmaları
09:25
were works that took works that
197
550000
2000
kamuya malolmuş
09:27
were in the public domain and remixed them,
198
552000
2000
ürünlerin remiksiydi,
09:29
or waited until they entered the public domain to remix them,
199
554000
3000
ya da bu eklentili remiks yaratıcılığını taçlandırabilmek,
09:32
to celebrate this add-on remix creativity.
200
557000
3000
remikslemek için kamuya malolmaları beklediler,
09:35
Indeed, Mickey Mouse himself, of course,
201
560000
3000
Hatta, Mickey Mouse'un ta kendisi de,
09:38
as "Steamboat Willie,"
202
563000
2000
"Steamboat Willie," olduğunda
09:40
is a remix of the then, very dominant,
203
565000
3000
aslında, Buster Keaton'un yarattığı,
09:43
very popular "Steamboat Bill"
204
568000
2000
ve o zamanlar çok popüler olan
09:45
by Buster Keaton.
205
570000
2000
"Steamboat Bill"'in bir remiksiydi.
09:47
This man was a remixer extraordinaire.
206
572000
3000
Bu adam sıradışı bir remiksçiydi.
09:50
He is the celebration and ideal
207
575000
2000
O, bu türdeki yaratıcılığın,
09:52
of exactly this kind of creativity.
208
577000
3000
ideali ve taçlanmasıdır.
09:55
But then the company passes
209
580000
2000
Ama sonra şirket
09:57
through this dark stage
210
582000
3000
karanlık döneme
10:00
to this Democrat.
211
585000
2000
bu Demokratın kontrolüne geçti.
10:02
Wildly different.
212
587000
2000
Çok farklı.
10:04
This is the mastermind behind
213
589000
2000
Bu kişi, bizim Sonny Bono Telif Hakları Eklentisi
10:06
the eventual passage of what we call
214
591000
2000
dediğimiz varolan telif haklarının
10:08
the Sonny Bono Copyright Term Extension Act,
215
593000
3000
20 yıl daha uzatılmasını sağlayan
10:11
extending the term of existing copyrights
216
596000
2000
yasanın arkasındaki
10:13
by 20 years,
217
598000
2000
beyindir,
10:15
so that no one could do to Disney
218
600000
2000
bu sayede kimse Disney'e
10:17
what Disney did to the Brothers Grimm.
219
602000
3000
Disney'in Grimm kardeşlere yaptığını yapamayacaktır.
10:20
Now, when we tried to challenge this,
220
605000
2000
Bizler, bununla mücadele için,
10:22
going to the Supreme Court, getting the Supreme Court, the bunch of conservatives there --
221
607000
3000
Temyiz Mahkemesine gidip, oradaki bir grup muhafazakarı uyandırıp,
10:25
if we could get them to wake up to this -- to strike it down,
222
610000
3000
bunun üzeri çizmeye çalıştık,
10:28
we had the assistance of Nobel Prize winners
223
613000
3000
hatta bize yardım edenler arasında Nobel Ödüllüler de vardı.
10:31
including this right-wing
224
616000
3000
Onlardan biri de
10:34
Nobel Prize winner, Milton Friedman,
225
619000
2000
bizim dilekçemize ancak
10:36
who said he would join our brief
226
621000
2000
"düşünmeye bile gerek yok"
10:38
only if the word "no brainer"
227
623000
2000
terimini eklersek destek vereceğini
10:40
was in the brief somewhere.
228
625000
2000
söyleyen Nobel Ödülü sahibi sağcı Milton Friedman'dı.
10:42
(Laughter)
229
627000
2000
(Kahkaha)
10:44
But apparently, no brains
230
629000
2000
Ama işin gerçeği, o mekanda
10:46
existed in this place
231
631000
2000
Demoktratların
10:48
when Democrats passed and signed
232
633000
2000
bu tasarıyı kabul edip, imzalayıp yasalaştırdığı o yerde
10:50
this bill into law.
233
635000
2000
"düşünce" yoktu.
10:52
Now, tiny little quibble of a footnote:
234
637000
2000
Şimdi, bir küçük kaçamak dipnot:
10:54
Sonny Bono, you might say, was a Republican,
235
639000
3000
Sonny Bono'nun Cumhuriyetçi olduğunu söyleyebilirsiniz,
10:57
but I don't buy it.
236
642000
2000
ancak ben inanmıyorum.
10:59
This guy is no Republican.
237
644000
3000
Bu adam Cumhuriyetçi değildir.
11:02
Okay, for a second example,
238
647000
2000
Tamam, ikinci bir örnek olarak,
11:04
think about this cultural hero,
239
649000
2000
bu kültürel kahramanı düşünelim,
11:06
icon on the Left,
240
651000
3000
solcu bir ikon,
11:09
creator of this character.
241
654000
2000
bu karakterin yaratıcısı.
11:11
Look at the site that he built: "Star Wars" MashUps,
242
656000
2000
Kurduğu şu siteye bir bakın: "Star Wars" MashUps,
11:13
inviting people to come and use their creative energy
243
658000
3000
insanları bu çok önemli kültürel ikonla alakalı olarak
11:16
to produce a new generation of attention
244
661000
2000
gelip yaratıcı enerjilerini kullanmaya,
11:18
towards this extraordinarily important cultural icon.
245
663000
3000
ve yeni nesil bir ilgi oluşturmaya davet ediyor.
11:21
Read the license.
246
666000
2000
Lisansı okuyun.
11:23
The license for these remixers
247
668000
2000
Lisansa göre remiksçilerin
11:25
assigns all of the rights
248
670000
2000
yarattıklarına ilişkin tüm haklarını
11:27
to the remix back to Lucas.
249
672000
2000
Lucas'a vermektedir.
11:29
The mashup is owned by Lucas.
250
674000
3000
Mashup'ın tek sahibi Lucas'tur.
11:32
Indeed, anything you add to the mashup,
251
677000
2000
Hatta, mashupa eklediğiniz herşey,
11:34
music you might add,
252
679000
2000
eklediğiniz müziğin bile,
11:36
Lucas has a worldwide perpetual right
253
681000
2000
tüm dünyadaki hakkı
11:38
to exploit that for free.
254
683000
2000
Lucas'a ücretsiz olarak devrolmaktadır.
11:40
There is no creator here to be recognized.
255
685000
3000
Burada tanınacak hiçbir yaratıcı yoktur.
11:43
The creator doesn't have any rights.
256
688000
2000
Yaratıcının hiçbir hakkı yoktur.
11:45
The creator is a sharecropper in this story.
257
690000
3000
Yaratıcı bu hikayedeki toprak kirasını ürünüyle ödeyen çiftçidir.
11:48
And we should remember
258
693000
2000
Ve bizim hatırlamamız gereken
11:50
who employed the sharecroppers:
259
695000
2000
bu çiftçilerin işvereni kimdi:
11:52
the Democrats, right?
260
697000
2000
Demokratlardı, değil mi?
11:54
So the point is the Republicans here
261
699000
3000
Burada vurgulamak istediğim,
11:57
recognize that there's a certain need
262
702000
2000
Cumhuriyetçilerin,
11:59
of ownership,
263
704000
2000
sahiplik ihtiyacına,
12:01
a respect for ownership,
264
706000
2000
sahipliğe saygıya,
12:03
the respect we should give the creator,
265
708000
2000
hem yaratıcıya,
12:05
the remixer, the owner, the property owner,
266
710000
3000
hem remiksçiye, hem sahibe, hem de mal sahibine,
12:08
the copyright owner
267
713000
2000
hem de telif sahibine
12:10
of this extraordinarily powerful stuff,
268
715000
3000
saygı duymamız gerektiğinin farkındalar.
12:13
and not a generation of sharecroppers.
269
718000
4000
.
12:19
Now, I think there are lessons we should learn here,
270
724000
3000
Şimdi burada bazı dersler çıkarmamız gerektiğini düşünüyorum,
12:22
lessons about openness.
271
727000
2000
açıklık hakkında dersler.
12:24
Our lives are sharing activities,
272
729000
3000
Hayatlarımız, paylaşma faaliyetledir,
12:27
at least in part.
273
732000
2000
en azından bir kısmı.
12:29
Even for the head of Goldman Sachs,
274
734000
2000
Goldman Sach'sın başı için bile,
12:31
at least in part.
275
736000
3000
en azından bir kısmı.
12:34
And for that sharing activity to happen, we have to have
276
739000
2000
Ve bu paylaşma faaliyetinin gerçekleşebilmesi için
12:36
well-protected spaces of fair use.
277
741000
3000
adil kullanımın iyi korunmuş alanlarına ihtiyacımız var.
12:39
That's number one. Number two:
278
744000
2000
Bu birinci maddeydi. İkinci madde:
12:41
This ecology of sharing
279
746000
2000
Paylaşma ekolojisi
12:43
needs freedom
280
748000
2000
içinde yaratabileceğimiz
12:45
within which to create.
281
750000
3000
bir özgürlüğe ihtiyaç duyar.
12:48
Freedom, which means without permission from anyone,
282
753000
3000
Yaratmak için kimsenin iznine ihtiyaç duymayan,
12:51
the ability to create.
283
756000
2000
özgürlük.
12:53
And number three: We need to
284
758000
2000
Ve üçüncü madde: hem yaratıcı kişiye,
12:55
respect the creator,
285
760000
2000
hem de remiksleri yaratan kişiye,
12:57
the creator of these remixes
286
762000
2000
onlara direkt olarak
12:59
through rights that are
287
764000
2000
bağlı olan haklarla,
13:01
directly tied to them.
288
766000
2000
saygı duymalıyız.
13:05
Now, this explains the right-wing nonprofit
289
770000
3000
Şimdi, bu durum sağ-kanat kar amacı gütmeyen kuruluş olan
13:08
Creative Commons.
290
773000
2000
Creative Commons'ı anlatıyor.
13:10
Actually, it's not a right-wing nonprofit,
291
775000
2000
Aslında, sağ-kanat kar amacı gütmeyen değil,
13:12
but of course -- let me just tie it here --
292
777000
2000
ama -- bağlamama izin verin --
13:14
the Creative Commons, which is
293
779000
2000
yazarlara içeriklerini
13:16
offering authors this simple way to mark their content
294
781000
3000
hangi düzeyde
13:19
with the freedoms
295
784000
2000
özgürlük taşımak istediklerini
13:21
they intended to carry.
296
786000
2000
gösteren bir işaret koymalarını sağlar.
13:23
So that we go from a "all rights reserved" world
297
788000
2000
Yani, "her hakkı saklıdır" dünyasından
13:25
to a "some rights reserved" world
298
790000
3000
"bazı hakları saklıdır" dünyasına geçiyoruz,
13:28
so that people can know the freedoms they have attached to the content,
299
793000
3000
bu sayede insanlar bir içerikle ilgili
13:31
building and creating
300
796000
2000
hangi özgürlüğe
13:33
on the basis of this
301
798000
2000
sahip olduklarını
13:35
creative copyrighted work.
302
800000
2000
bilebileceklerdir.
13:37
These tools that we built
303
802000
2000
Oluşturduğumuz bu araçlarla
13:39
enable this sharing in parts
304
804000
3000
paylaşımı kısmi olarak etkinleştiriyoruz.
13:42
through licenses that make it clear
305
807000
2000
Bunun için yaratılan lisanslar,
13:44
and a freedom to create
306
809000
2000
önce izin almaya gerek duymadan
13:46
without requiring permission first
307
811000
2000
yaratma özgürlüğünü oluşturmaktadır.
13:48
because the permission has already been granted
308
813000
2000
Çünkü, izin zaten baştan verilmiştir, ayrıca
13:50
and a respect for the creator because it builds upon
309
815000
3000
yaratıcıya da saygı korunmuştur çünkü zaten herşey
13:53
a copyright the creator
310
818000
2000
yaratıcının ücretiz olarak lisansladığı
13:55
has licensed freely.
311
820000
2000
telif hakkı üzerine kurulmuştur.
13:57
And it explains the vast right-wing conspiracy
312
822000
3000
Ve burada görünün lisanslar etrafında geliştirilmiş olan,
14:00
that's obviously developed around these licenses,
313
825000
3000
sağ-kanat komplo teorisini açıklar.
14:03
as now more than 350 million digital objects
314
828000
3000
Şu ana kadar 350 milyondan daha fazla sayısal öğe
14:06
are out there, licensed freely
315
831000
2000
ücretsiz olarak bu şekilde
14:08
in this way.
316
833000
2000
lisanslanmıştır.
14:10
Now that picture of an ecology of creativity,
317
835000
3000
Şimdi yaratıcılık ekolojisinin bu resmi,
14:13
the picture of an ecology
318
838000
2000
ekolojinin,
14:15
of balanced creativity,
319
840000
2000
dengeli yaratıcılığın resmi,
14:17
is that the ecology of creativity we have right now?
320
842000
3000
bu şu anda sahip olduğumuz yaratıcılık ekolojisi mi?
14:20
Well, as you all know,
321
845000
3000
Hepinizin bildiği gibi,
14:23
not many of us believe we do.
322
848000
2000
bir çoğumuz buna inanmıyor.
14:25
I tripped on the reality of this ecology of creativity
323
850000
3000
Daha geçen hafta yaratıcılık ekolojisinin gerçekliğine
14:28
just last week.
324
853000
2000
takıldım.
14:30
I created a video which was based
325
855000
2000
Vermiş olduğum bir konuşmadan
14:32
on a Wireside Chat that I'd given,
326
857000
2000
bir video yaratıp
14:34
and I uploaded it to YouTube.
327
859000
3000
YouTube'a yükledim.
14:37
I then got this email from YouTube
328
862000
2000
Sonra, YouTube'dan
14:39
weirdly notifying me
329
864000
2000
ilginç bir şekilde
14:41
that there was content in that
330
866000
2000
gizemli WMG'ye ait olan
14:43
owned by the mysterious WMG
331
868000
3000
bir içerik olduğunu
14:46
that matched their content ID.
332
871000
2000
bildiren bir eposta aldım.
14:48
So I didn't think much about it.
333
873000
2000
Çok düşünmedim bununla ilgili.
14:50
And then on Twitter, somebody said to me,
334
875000
2000
Ama sonra Twitter'da, biri bana,
14:52
"Your talk on YouTube was DMCA'd. Was that your purpose?"
335
877000
3000
"YouTube'daki konuşmanız DMCA'lenmiş. Kasıtlı mı yaptınız?" dedi.
14:55
imagining that I had this deep conspiracy
336
880000
2000
Herhalde DMCA'deki bariz açıkları ortaya çıkarmayı
14:57
to reveal the obvious flaws in the DMCA.
337
882000
3000
hedeflediğimi düşünmüş olsa gerek.
15:00
I answered, "No." I didn't even think about it.
338
885000
2000
"Hayır" diye cevapladım. Bununla ilgili düşünmemiştim bile.
15:02
But then I went to the site
339
887000
3000
Sonra siteye girdim
15:05
and all of the audio in my site had been silenced.
340
890000
3000
ve sitedeki tüm ses silinmişti.
15:09
My whole 45-minute video
341
894000
2000
Benim 45-dakikalık videom
15:11
had been silenced
342
896000
2000
adil kullanımla ilgili olan videom,
15:13
because there were snippets in that video,
343
898000
2000
Warner Music Grubu'nun müziklerini
15:15
a video about fair use,
344
900000
3000
içeren kısımları olduğu için
15:18
that included Warner Music Group music.
345
903000
3000
sessizleştirilmiştir.
15:21
Now, interestingly,
346
906000
2000
Şimdi, ilginç olan şu,
15:23
they still sold ads for that music,
347
908000
2000
o sessiz videoyu çalıştırdığınızda,
15:25
if you played the silent video.
348
910000
2000
hala reklamlar çıkıyor.
15:27
You could still buy the music,
349
912000
2000
Sessizleştirildiği için,
15:29
but you couldn't hear anything
350
914000
2000
hiçbirşey duyamıyorsunuz,
15:31
because it had been silenced.
351
916000
2000
ama müziği satın alabiliyorsunuz.
15:33
So I did what the current regime
352
918000
2000
Ben de şimdiki kuralların
15:35
says I must do
353
920000
2000
bana yapmam
15:37
to be free to use
354
922000
2000
gerektiğini söylediğini
15:39
YouTube to talk about fair use.
355
924000
3000
yaptım.
15:42
I went to this site, and I had to answer these questions.
356
927000
3000
Bu siteye gittim ve bazı soruları cevaplamam gerekti.
15:45
And then in an extraordinarily
357
930000
2000
Ve sonra sıradışı,
15:47
Bart Simpson-like, juvenile way
358
932000
3000
Bart Simpson gibi, çocukca bir şekilde
15:50
you've actually got to type out these words
359
935000
3000
bu kelimeler yazmak zorunda kalıyorsunuz
15:53
and get them right
360
938000
2000
ve doğru şekilde yazmalısız ki
15:55
to reassert your freedom to speak.
361
940000
2000
konuşma özgürlüğünüzü geri alabilesiniz.
15:57
And I felt like I was in third grade again.
362
942000
3000
Ve o anda 3.sınıfta gibi hissettim.
16:00
"I will not put tacks on the teacher's chair.
363
945000
3000
"Öğretmenin sandalyesine raptiye koymayacağım.
16:03
I will not put tacks on the teacher's chair."
364
948000
3000
Öğretmenin sandalyesine raptiye koymayacağım."
16:07
This is absurd.
365
952000
2000
Bu absürttür.
16:09
It is outrageous.
366
954000
2000
Bu kabul edilemez.
16:11
It is an extraordinary perversion of the system of freedom
367
956000
2000
Bu aslında desteklememiz gereken özgürlük sisteminin
16:13
we should be encouraging.
368
958000
2000
sıradışı bir şekilde saptırılmasıdır.
16:15
And the question I ask you is: Who's fighting it?
369
960000
2000
Ve size sormak istediğim soru şu: Bu kiminle savaşıyor?
16:17
Well, interestingly, in the last presidential election,
370
962000
3000
İlginç şekilde, son başkanlık seçiminde,
16:20
who was the number one, active
371
965000
2000
çevrimiçi konuşmaların denetlenmesi
16:22
opponent of this system of regulation
372
967000
3000
sisteminin karşısında duranların başında
16:25
in online speech?
373
970000
2000
kim geliyordur?
16:27
John McCain.
374
972000
2000
John McCain.
16:29
Letter after letter attacking YouTube's refusal
375
974000
3000
Kendi kampanyasının da defalarda Internet'ten silinmesine de yol açmış olan
16:32
to be more respectful of fair use
376
977000
3000
YouTube'un sıradışı uyarı ve yayından
16:35
with their extraordinary notice and take down system,
377
980000
2000
alma sistemine karşılık, adil kullanıma
16:37
that led his campaign so many times
378
982000
2000
daha fazla saygı göstermesi gerektiğini söyleyen
16:39
to be thrown off the Internet.
379
984000
3000
mektup üzerine mektup göndermişti.
16:42
Now, that was the story of me then,
380
987000
3000
Şimdi, bu benim o zamanlarki hikayemdi,
16:45
my good old days of right-wing lunacy.
381
990000
3000
sağ-kanat deliliğimin güzel eski günleri.
16:48
Let me come back to now,
382
993000
2000
Şimdi bugüne geri dönelim,
16:50
now when I'm a little leftist --
383
995000
2000
şimdi birazcık solcuyum --
16:52
I'm certainly left-handed, so at least a lefty --
384
997000
3000
Kesinlikle solağım, en azından solcuk --
16:55
And I wonder, can we on the Left
385
1000000
3000
Ve merak ediyorum, Soldaki bizler
16:58
expect to build this
386
1003000
3000
özgürlük ekolojisinin
17:01
ecology of freedom, now,
387
1006000
2000
üzerine inşa edebilir miyiz, şimdi,
17:03
in a world where
388
1008000
3000
karşısında inanılmaz
17:06
we know the extraordinarily powerful
389
1011000
2000
güçlü etkilerin olduğu bir dünyada
17:08
influences against it,
390
1013000
2000
olduğumuzu bildiğimiz halde,
17:10
where even icons of the Left like this
391
1015000
3000
Sol'un bunun gibi ikonlarının bile,
17:13
entertain and push bills
392
1018000
3000
devlet-destekli araştırmalar
17:16
that would effectively ban the requirement
393
1021000
3000
için açık erişim gerekliliğini
17:19
of open access for government-funded research?
394
1024000
3000
yasaklayacak yasaları ortaya koyacağı dünyada?
17:23
The president, who has supported
395
1028000
3000
Başkan'ın destek verdiği,
17:26
a process that secretly negotiates agreements,
396
1031000
3000
anlaşmalara gizlice aracılık eden süreci,
17:29
which effectively lock us into the insane system
397
1034000
3000
o süreç ki, bizleri DMCA'in çılgın sisteminin içine
17:32
of DMCA
398
1037000
2000
kilitleyen
17:34
that we have adopted
399
1039000
2000
ve o süreç ki bizim benimsediğimiz
17:36
and likely lock us down a path of three strikes, you're out
400
1041000
3000
ve bizi "3 hata, dışarıdasın" yoluna kilitleyecek olan,
17:39
that, of course, the rest of the world are increasingly adopting.
401
1044000
3000
ve tabi ki dünyanın geri kalanı da hızla bunu benimseyecek olduğu.
17:42
Not a single example of reform
402
1047000
3000
Henüz basit bir reform örneği
17:45
has been produced yet.
403
1050000
3000
bile yaratılmadı.
17:49
And we're not going to see this change
404
1054000
2000
Ve bu değişimi, bu sistemde
17:51
in this system
405
1056000
2000
göremeye
17:53
anytime soon.
406
1058000
2000
göremeyeceğiz.
17:55
So here's the lessons of openness
407
1060000
3000
İşte bizim açıklıkla ilgili
17:58
that I think we need to learn.
408
1063000
3000
öğrenmemiz gerektiğini düşündüğüm dersler.
18:01
Openness is a commitment
409
1066000
2000
Açıklık belirli değerler kümesine
18:03
to a certain set of values.
410
1068000
2000
yapılan bir taahhüttür.
18:05
We need to speak of those values.
411
1070000
2000
Bu değerlerden konuşmalıyız.
18:07
The value of freedom. It's a value of community.
412
1072000
3000
Özgürlüğün değeridir. Toplumun değeridir.
18:10
It's a value of the limits in regulation.
413
1075000
2000
Mevzuattaki sınırların değeridir.
18:12
It's a value respecting the creator.
414
1077000
3000
Yaratıcıya saygı duyan değeridir.
18:16
Now, if we can learn those values
415
1081000
2000
Şimdi, biz bu değerlerden birşeyler öğrenebilirsek
18:18
from at least some influences on the Right,
416
1083000
2000
ya da en azıdnan Sağ'dan biraz etkilenirsek,
18:20
if we can take them and incorporate them,
417
1085000
2000
onlardan alıp kendimize uyarlayabilirsek,
18:22
maybe we could do a little trade.
418
1087000
2000
belki de biraz değiş-tokuş yapabiliriz.
18:24
We learn those values on the Left,
419
1089000
3000
Bizler Sol'daki bu değerleri öğreniriz,
18:27
and maybe they'll do health care
420
1092000
2000
ve belki de onlar da sağlık
18:29
or global warming legislation or something in the Right.
421
1094000
2000
ya da küresel ısınma kanunları ya da Sağdan herhangi birşeyi öğrenirler.
18:31
Anyway, please join me
422
1096000
2000
Lütfen bu değerlerin öğretilmesinde
18:33
in teaching these values.
423
1098000
2000
bana katılın.
18:35
Thank you very much.
424
1100000
2000
Çok teşekkür ederim.
18:37
(Applause)
425
1102000
2000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Lawrence Lessig - Legal activistLawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system.
Why you should listen
Lawyer and activist Lawrence Lessig spent a decade arguing for sensible intellectual property law, updated for the digital age. He was a founding board member of Creative Commons, an organization that builds better copyright practices through principles established first by the open-source software community.
In 2007, just after his last TED Talk, Lessig announced he was leaving the field of IP and Internet policy, and moving on to a more fundamental problem that blocks all types of sensible policy -- the corrupting influence of money in American politics.
In 2011, Lessig founded Rootstrikers, an organization dedicated to changing the influence of money in Congress. In his latest book, Republic, Lost, he shows just how far the U.S. has spun off course -- and how citizens can regain control. As The New York Times wrote about him, “Mr. Lessig’s vision is at once profoundly pessimistic -- the integrity of the nation is collapsing under the best of intentions --and deeply optimistic. Simple legislative surgery, he says, can put the nation back on the path to greatness.”
Read an excerpt of Lessig's new book, Lesterland >>
Lawrence Lessig | Speaker | TED.com