TEDGlobal 2017
Robert Hakiza: Refugees want empowerment, not handouts
Robert Hakiza: Người tị nạn cần được trao quyền, không phải đồ từ thiện
Filmed:
Readability: 5.8
913,682 views
Hình ảnh thường thấy hiện nay là người tị nạn sống trong các trại tạm bợ ở những vùng hẻo lánh -- nhưng trên thực tế, gần 60% người tị nạn khắp thế giới sống ở thành thị. TED Fellow Robert Hakiza đưa ta vào đời sống thành thị của người tị nạn -- và cho thấy cách những tổ chức như của anh có thể cho họ những kĩ năng cần để tự kiếm sống.
Robert Hakiza - Urban refugee expert
TED Fellow Robert Hakiza is the co-founder of the Young African Refugees for Integral Development (YARID), which empowers refugees and builds community through vocational education, English classes, access to sports and computer literacy skills. Full bio
TED Fellow Robert Hakiza is the co-founder of the Young African Refugees for Integral Development (YARID), which empowers refugees and builds community through vocational education, English classes, access to sports and computer literacy skills. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Currently, most refugees
live in the cities
live in the cities
0
809
5096
Hiện tại, phần lớn người tị nạn
sống ở các thành phố
sống ở các thành phố
00:17
rather than in the refugee camps.
1
5929
2200
thay vì ở các trại tị nạn.
00:22
We represent over 60 percent
2
10133
3825
Chúng ta đại diện cho 60 phần trăm
00:25
of the number of refugees globally.
3
13982
3092
số người tị nạn khắp thế giới.
00:31
With the majority of refugees
living in urban areas,
living in urban areas,
4
19442
3791
Với đa số người tị nạn
sống ở khu vực thành thị,
sống ở khu vực thành thị,
00:36
there is a strong need
for a paradigm shift and new thinking.
for a paradigm shift and new thinking.
5
24617
4365
việc thay đổi nhận thức và áp dụng
lối suy nghĩ mới là cần thiết.
lối suy nghĩ mới là cần thiết.
00:43
Rather than wasting money
on building walls,
on building walls,
6
31363
4623
Thay vì phí tiền vào việc
xây những bức tường,
xây những bức tường,
00:49
it would be better to spend on programs
7
37668
4020
sẽ tốt hơn nếu đầu tư
cho những dự án
cho những dự án
00:53
to help refugees to help themselves.
8
41712
2258
giúp người tị nạn
tự cứu mình.
tự cứu mình.
00:55
(Applause)
9
43994
6003
(Vỗ tay)
01:02
We always have to leave behind
all our possessions.
all our possessions.
10
50736
5023
Tài sản của chúng ta
sẽ phải bị bỏ lại.
sẽ phải bị bỏ lại.
01:08
But not our skills and knowledge.
11
56940
2133
Nhưng những kĩ năng và kiến thức
thì không.
thì không.
01:13
If allowed to live a productive life,
12
61352
3364
Nếu được phép
lao động để kiếm sống,
lao động để kiếm sống,
01:17
refugees can help themselves
13
65641
2944
những người tị nạn có thể
tự nuôi sống bản thân
tự nuôi sống bản thân
01:20
and contribute to the development
of their host country.
of their host country.
14
68609
3666
và cống hiến cho sự phát triển
của đất nước sở tại.
của đất nước sở tại.
01:26
I was born in the city called Bukavu,
15
74748
3110
Tôi được sinh ra ở thành phố Bukavu,
01:29
South Kivu,
16
77882
1801
South Kivu,
01:31
in the Democratic Republic of Congo.
17
79707
2362
nước Cộng hòa dân chủ Congo.
01:35
I am the fifth-born
in a family of 12 children.
in a family of 12 children.
18
83359
3536
Tôi là người con thứ năm
trong gia đình 12 anh chị em.
trong gia đình 12 anh chị em.
01:40
My father, a mechanic by profession,
19
88723
4168
Cha tôi, một thợ máy,
01:44
worked very hard to send me to school.
20
92915
2765
đã làm việc rất vất vả
để tôi được đến trường.
để tôi được đến trường.
01:49
Just like other young people,
21
97320
2589
Giống như những người trẻ khác,
01:52
I had a lot of plans and dreams.
22
100995
2293
tôi có nhiều kế hoạch và ước mơ.
01:56
I wanted to complete my studies,
23
104756
2114
Tôi từng muốn
được hoàn tất việc học,
được hoàn tất việc học,
01:59
get a nice job,
24
107616
1332
có một công việc tốt,
02:01
marry and have my own children
25
109554
2777
lập gia đình và có những đứa con
02:04
and support my family.
26
112355
1467
và hỗ trợ gia đình mình.
02:07
But this didn't happen.
27
115124
2310
Nhưng điều đó đã không xảy ra.
02:11
War in my homeland forced me
to flee to Uganda in 2008,
to flee to Uganda in 2008,
28
119871
6651
Chiến tranh ở quê hương đã buộc tôi
phải chạy tới Uganda vào năm 2008,
phải chạy tới Uganda vào năm 2008,
02:18
nine years ago.
29
126546
1808
chín năm trước.
02:22
My family joined
a steady exodus of refugees
a steady exodus of refugees
30
130085
5191
Gia đình tôi gia nhập
một nhóm tị nạn
một nhóm tị nạn
02:27
who settled in Uganda's capital, Kampala.
31
135300
2752
định cư tại thủ đô của Uganda, Kampala.
02:32
In my country,
32
140147
1446
Tại đất nước mình,
02:35
I lived already in the city,
33
143038
1777
tôi sống ở thành phố,
02:37
and we felt Kampala was much better
than a refugee camp.
than a refugee camp.
34
145839
4753
và chúng tôi cảm thấy Kampala
tốt hơn nhiều so với trại tị nạn.
tốt hơn nhiều so với trại tị nạn.
02:46
Refugees in the cities
35
154046
2650
Người tị nạn trong các thành phố
02:48
have always been denied
international assistance,
international assistance,
36
156720
3896
đã luôn bị các tổ chức quốc tế
từ chối cứu trợ,
từ chối cứu trợ,
02:54
even after their recognition
by UNHCR in 1997.
by UNHCR in 1997.
37
162322
5379
kể cả sau khi được UNHCR công nhận
vào năm 1997.
vào năm 1997.
03:01
In addition to the poverty problem
we were confronted with
we were confronted with
38
169157
6285
Bên cạnh nghèo đói,
chúng tôi phải đối mặt với
chúng tôi phải đối mặt với
03:07
as the local urban poor,
39
175466
2001
tình trạng nghèo nàn
của khu nhà nghèo địa phương,
của khu nhà nghèo địa phương,
03:10
we were facing challenges
due to our refugee status,
due to our refugee status,
40
178546
3729
chúng tôi phải đối mặt với
những khó khăn thường gặp của người tị nạn
những khó khăn thường gặp của người tị nạn
03:14
such as a language barrier.
41
182299
2087
như rào cản trong ngôn ngữ.
03:17
In Congo, the official language is French.
42
185315
3451
Tại Công-gô ngôn ngữ chính thức
là tiếng Pháp.
là tiếng Pháp.
03:21
But in Uganda, it is English.
43
189592
2642
Nhưng tại Uganda lại là tiếng Anh.
03:25
We didn't have access
to education and health.
to education and health.
44
193282
3134
Chúng tôi không được tiếp cận
với giáo dục và chăm sóc sức khỏe.
với giáo dục và chăm sóc sức khỏe.
03:29
We were exposed to harassment,
45
197427
3983
Chúng tôi phải đối mặt
với nạn quấy nhiễu,
với nạn quấy nhiễu,
03:33
exploitation, intimidation
and discrimination.
and discrimination.
46
201434
4061
bóc lột, hăm dọa,
và cả phân biệt đối xử.
và cả phân biệt đối xử.
03:39
Humanitarian organizations mostly focused
47
207308
4131
Các tổ chức nhân đạo
chủ yếu tập trung
chủ yếu tập trung
03:43
on the formal settlement in rural areas,
48
211463
2755
vào việc xây dựng chỗ ở
tại khu vực nông thôn,
tại khu vực nông thôn,
03:46
and there was nothing in place for us.
49
214998
2781
và chúng tôi thì chẳng nhận được
sự giúp đỡ nào.
sự giúp đỡ nào.
03:52
But we didn't want handouts.
50
220529
2737
Nhưng chúng tôi không muốn
đồ bố thí.
đồ bố thí.
03:56
We wanted to work and support ourselves.
51
224148
2960
Chúng tôi muốn tự làm việc
và nuôi sống bản thân.
và nuôi sống bản thân.
04:00
I joined my other two colleagues in exile
52
228752
3317
Tôi và hai người cùng cảnh ngộ
04:04
and set up an organization
to support other refugees.
to support other refugees.
53
232093
3118
đã thành lập một tổ chức nhằm
hỗ trợ những người tị nạn khác.
hỗ trợ những người tị nạn khác.
04:08
YARID -- Young African Refugees
for Integral Development --
for Integral Development --
54
236655
4613
YARID - chương trình Phát triển cơ bản
cho người tị nạn Châu Phi trẻ --
cho người tị nạn Châu Phi trẻ --
04:13
began as a conversation
within the Congolese community.
within the Congolese community.
55
241935
4056
bắt đầu bằng các cuộc đối thoại
trong cộng đồng người Công-gô.
trong cộng đồng người Công-gô.
04:19
We asked the community
56
247585
2158
Chúng tôi đặt câu hỏi
cho cộng đồng
cho cộng đồng
04:21
how they could organize themselves
to solve these challenges.
to solve these challenges.
57
249767
4335
rằng họ sẽ làm cách nào
để vượt qua những thử thách đó.
để vượt qua những thử thách đó.
04:27
The YARID programs for support
evolve in stages,
evolve in stages,
58
255514
4223
Chương trình hỗ trợ YARID
phát triển theo thời gian,
phát triển theo thời gian,
04:32
progressing from soccer community,
to English language
to English language
59
260750
4874
từ tổ chức cộng đồng bóng đá
đến giảng dạy tiếng Anh,
đến giảng dạy tiếng Anh,
04:37
to sewing livelihoods.
60
265648
2317
đến hỗ trợ công việc kiếm sống.
04:41
The soccer changed the energy
61
269655
4590
Bóng đá làm thay đổi tâm trạng
04:46
of unemployed youth
62
274269
2300
của những người trẻ thất nghiệp
04:48
and connected people
from different communities.
from different communities.
63
276593
3438
và kết nối mọi người
từ những cộng đồng khác nhau.
từ những cộng đồng khác nhau.
04:53
The free English classes
64
281173
2087
Những lớp tiếng Anh miễn phí
04:55
help empower people to engage
with the Ugandan community,
with the Ugandan community,
65
283284
4507
cho mọi người cơ hội
tương tác với cộng đồng người Uganda,
tương tác với cộng đồng người Uganda,
04:59
allowing them to get to know
their neighbors and sell wares.
their neighbors and sell wares.
66
287815
4159
giúp họ làm quen với hàng xóm
và bán hàng hóa.
và bán hàng hóa.
05:05
The vocational training program
offers livelihood skills,
offers livelihood skills,
67
293584
5398
Chương trình dạy nghề
cung cấp những kĩ năng kiếm sống
cung cấp những kĩ năng kiếm sống
05:11
and with them, important opportunities
for economic self-reliance.
for economic self-reliance.
68
299006
4428
và nhờ đó, mang đến
những cơ hội để tự chủ kinh tế.
những cơ hội để tự chủ kinh tế.
05:16
We've seen so many families
69
304101
4103
Chúng tôi đã chứng kiến
nhiều hộ gia đình
nhiều hộ gia đình
05:20
become self-sustaining.
70
308228
2452
có thể tự kiếm sống.
05:23
We've seen who no longer needs our help.
71
311698
3137
Chúng tôi đã chứng kiến những người
không còn cần sự giúp đỡ từ chúng tôi.
không còn cần sự giúp đỡ từ chúng tôi.
05:28
As YARID's programs have expanded,
72
316690
4202
Khi được mở rộng,
chương trình YARID
chương trình YARID
05:33
it has included an increasing
range of nationalities --
range of nationalities --
73
321720
4194
đã thu hút sự tham gia
từ những người có quốc tịch khác nhau --
từ những người có quốc tịch khác nhau --
05:39
Congolese, Rwandan, Burundian,
74
327093
3978
Công-gô, Rwanda, Burundia,
05:43
Somalis, Ethiopian, South Sudanese.
75
331942
2540
Somali, Ethiopia, Nam Sudan.
05:47
Today, YARID has supported
over 3,000 refugees across Kampala
over 3,000 refugees across Kampala
76
335347
5583
Tới nay, YARID đã hỗ trợ
hơn 3.000 người tị nạn khắp Kampala
hơn 3.000 người tị nạn khắp Kampala
05:53
and continues supporting more.
77
341671
1655
và sẽ còn nhiều hơn nữa.
05:55
(Applause)
78
343350
4600
(Vỗ tay)
05:59
Refugees want empowerment, not handouts.
79
347974
5067
Người tị nạn cần sức mạnh,
không phải đồ từ thiện.
không phải đồ từ thiện.
06:06
We know our community better than anyone.
80
354006
2960
Chúng tôi hiểu cộng đồng mình
hơn bất kì ai.
hơn bất kì ai.
06:10
We understand the challenges
and opportunities we face
and opportunities we face
81
358173
4825
Chúng tôi hiểu những thách thức
va cơ hội mà mình đối mặt
va cơ hội mà mình đối mặt
06:15
to become self-reliant.
82
363022
1533
để có thể tự kiếm sống.
06:17
I know better than anyone
83
365683
2896
Tôi hiểu rõ hơn bất kì ai
06:20
that initiatives created by refugees work.
84
368603
3523
rằng sáng kiến từ người tị nạn
mang lại hiệu quả.
mang lại hiệu quả.
06:24
They need to be internationally
recognized and supported.
recognized and supported.
85
372770
3867
Và chúng cần được thế giới
công nhận và hỗ trợ.
công nhận và hỗ trợ.
Hãy cho chúng tôi sự hỗ trợ
mà chúng tôi xứng đáng,
mà chúng tôi xứng đáng,
06:29
Give us the support we deserve,
86
377624
2827
06:32
and we will pay you back with interest.
87
380475
2380
và chúng tôi sẽ trả lại các bạn
cả vốn lẫn lời.
cả vốn lẫn lời.
06:34
Thank you so much.
88
382879
1340
Xin cảm ơn.
06:36
(Applause)
89
384243
6804
(Vỗ tay)
Translated by Thanh Nguyễn Đức Chí
ABOUT THE SPEAKER
Robert Hakiza - Urban refugee expertTED Fellow Robert Hakiza is the co-founder of the Young African Refugees for Integral Development (YARID), which empowers refugees and builds community through vocational education, English classes, access to sports and computer literacy skills.
Why you should listen
Robert Hakiza is a refugee from Congo living in Uganda since 2008. He holds a degree in Agriculture from the Catholic University of Bukavu (DRC), and he's the co-founder and executive director of the Young African Refugees for Integral Development (YARID). He is also one of the founders of the Refugee-Led Organization Network. He has experience working with urban refugees and also works to educate others about obstacles refugees face. In 2013, Hakiza worked as an assistant researcher with Oxford's Humanitarian Innovation Project. He is a TED Fellow and an Aspen New Voices Fellow 2017.
Robert Hakiza | Speaker | TED.com