TED2003
Vik Muniz: Art with wire, sugar, chocolate and string
Vik Muniz sáng tạo với dây kẽm, đường
Filmed:
Readability: 3.7
1,364,503 views
Vik Muniz sáng tạo nghệ thuật với gần như tất cả mọi thứ, từ giấy vụn, dây điện, mây trên trời đến kim cương. Trong bài nói này, ông miêu tả những suy nghĩ đằng sau tác phẩm của mình và dẫn dắt chúng ta du ngoạn những hình ảnh kì diệu của ông.
Vik Muniz - Artist
Vik Muniz delights in subverting a viewer's expectations. He uses unexpected materials to create portraits, landscapes and still lifes, which he then photographs. Full bio
Vik Muniz delights in subverting a viewer's expectations. He uses unexpected materials to create portraits, landscapes and still lifes, which he then photographs. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
I was asked to come here and speak about creation.
0
0
3000
Tôi được mời đến đây và thuyết trình về sáng tác nghệ thuật.
00:28
And I only have 15 minutes, and I see they're counting already.
1
3000
4000
Tôi chỉ có 15 phút, mà tôi thấy thời gian đã được tính rồi.
00:32
And I can -- in 15 minutes, I think I can touch only a very rather janitorial branch of creation,
2
7000
7000
Trong 15 phút, tôi chỉ có thể giới thiệu rất sơ lược một khía cạnh của việc sáng tác,
00:39
which I call "creativity."
3
14000
3000
tôi gọi đó là sự sáng tạo.
00:42
Creativity is how we cope with creation.
4
17000
4000
Sáng tạo là cách chúng ta sáng tác.
00:46
While creation sometimes seems a bit un-graspable, or even pointless,
5
21000
6000
Nếu khả năng sáng tác có vẻ khó, thậm chí là không thể truyền dạy được,
00:52
creativity is always meaningful.
6
27000
3000
óc sáng tạo luôn mang đến những điều ý nghĩa.
00:55
See, for instance, in this picture.
7
30000
1000
Ví dụ, hãy nhìn bức tranh này.
00:56
You know, creation is what put that dog in that picture,
8
31000
4000
Bạn thấy đó, sáng tác là đặt con chó vào bức tranh,
01:00
and creativity is what makes us see a chicken on his hindquarters.
9
35000
5000
và sáng tạo là khi bạn nhìn thấy một con gà ở thân sau của con vật.
01:05
When you think about -- you know, creativity has a lot to do with causality too.
10
40000
6000
Khi bạn nghĩ về nó, sáng tạo cũng liên quan khá nhiều đến thuyết nhân quả.
01:11
You know, when I was a teenager, I was a creator.
11
46000
3000
Bạn biết đấy, khi tôi còn là một cậu nhóc, tôi là một nhà chế tạo.
01:14
I just did things.
12
49000
2000
Tôi tạo ra nhiều thứ.
01:17
Then I became an adult and started knowing who I was,
13
52000
2000
Khi tôi trưởng thành, bắt đầu nhận ra mình là ai,
01:19
and tried to maintain that persona -- I became creative.
14
54000
3000
và cố gắng giữ vững cá tính đó -- tôi trở nên sáng tạo.
01:23
It wasn't until I actually did a book and a retrospective exhibition, that I could track exactly --
15
58000
8000
Mãi đến khi tôi viết một quyển sách và mở một buổi triển lãm, là khi tôi mới lần mò chính xác --
01:31
looks like all the craziest things that I had done, all my drinking, all my parties --
16
66000
4000
dường như mọi thứ điên rồ nhất mà tôi từng làm, những buổi nhậu nhẹt, tiệc tùng --
01:35
they followed a straight line that brings me to the point
17
70000
2000
chúng đều đưa tôi đến việc
01:37
that actually I'm talking to you at this moment.
18
72000
2000
là tôi đang nói chuyện các bạn ngay lúc này đây.
01:39
Though it's actually true, you know,
19
74000
4000
Đây là sự thật, bạn biết đấy,
01:43
the reason I'm talking to you right now is because I was born in Brazil.
20
78000
3000
lý do tôi chuyện trò với các bạn bây giờ là vì tôi sinh ra ở Brazil.
01:46
If I was born in Monterey, probably would be in Brazil.
21
81000
4000
Nếu tôi sinh ra ở Monterey, thì có lẽ sẽ ở Brazil.
01:52
You know, I was born in Brazil and grew up in the '70s
22
87000
2000
Bạn biết đấy, tôi sinh ra ở Brazil và lớn lên trong những năm 70,
01:54
under a climate of political distress,
23
89000
3000
dưới sự vần vũ của khủng hoảng chính trị,
01:58
and I was forced to learn to communicate in a very specific way --
24
93000
3000
Điều đó buộc tôi phải học giao tiếp thật chính xác --
02:01
in a sort of a semiotic black market.
25
96000
2000
giữa một chợ như kiểu chợ đen.
02:03
You couldn't really say what you wanted to say;
26
98000
3000
Bạn không thể cứ nói thẳng điều bạn muốn,
02:06
you had to invent ways of doing it.
27
101000
2000
bạn phải tìm ra nhiều cách để diễn đạt.
02:08
You didn't trust information very much.
28
103000
2000
Bạn không thể tin tưởng vào những gì bạn nghe.
02:10
That led me to another step of why I'm here today,
29
105000
3000
Điều đã góp phần đưa tôi đến ngày hôm nay,
02:13
is because I really liked media of all kinds.
30
108000
3000
là bởi vì tôi thật sự thích các phương tiện truyền thông.
02:16
I was a media junkie, and eventually got involved with advertising.
31
111000
4000
Tôi là một tín đồ truyền thông, và sau đó đã tham gia ngành quảng cáo.
02:20
My first job in Brazil
32
115000
2000
Công việc đầu tiên của tôi ở Brazil
02:22
was actually to develop a way to improve the readability of billboards,
33
117000
5000
là thiết kế sao cho bảng thông báo dễ đọc hơn,
02:27
and based on speed, angle of approach and actually blocks of text.
34
122000
4000
dựa trên tốc độ tiếp cận, góc độ nhìn và cách sắp xếp các cột thông tin.
02:31
It was very -- actually, it was a very good study,
35
126000
3000
Đó là -- thật sự là một nghiên cứu rất hay,
02:34
and got me a job in an ad agency.
36
129000
2000
và tôi đã tìm được việc ở một công ty quảng cáo.
02:36
And they also decided that I had to --
37
131000
3000
Họ cho rằng tôi nhất định --
02:39
to give me a very ugly Plexiglas trophy for it.
38
134000
3000
phải tặng mình một chiếc cúp thủy tinh plexi xấu xí cho nghiên cứu đó.
02:44
And another point -- why I'm here --
39
139000
2000
Và một lý do nữa -- tại sao tôi ở đây --
02:46
is that the day I went to pick up the Plexiglas trophy,
40
141000
4000
là vào ngày tôi đi nhận chiếc cúp đó,
02:50
I rented a tuxedo for the first time in my life,
41
145000
2000
lần đầu tiên trong đời tôi đi thuê một bộ lễ phục,
02:53
picked the thing -- didn't have any friends.
42
148000
2000
đi nhận bộ đồ -- chẳng có người bạn nào cả.
02:55
On my way out, I had to break a fight apart.
43
150000
3000
Trên đường đi, tôi phải nhảy vào can một vụ ẩu đả.
02:58
Somebody was hitting somebody else with brass knuckles.
44
153000
3000
Một người cho đối phương ăn một quả nắm đấm bằng đồng.
03:01
They were in tuxedos, and fighting. It was very ugly.
45
156000
2000
Họ cũng mặc lễ phục, và đánh nhau. Cảnh tượng rất khó coi.
03:03
And also -- advertising people do that all the time -- (Laughter) --
46
158000
6000
Và còn -- những người làm quảng cáo lúc nào cũng làm như thế -- (cười) --
03:09
and I -- well, what happened is when I went back, it was on the way back to my car,
47
164000
5000
và tôi -- việc đã diễn ra là khi tôi đang trên đường quay lại lấy xe,
03:14
the guy who got hit decided to grab a gun --
48
169000
2000
tên bị đánh rút ra một khẩu súng --
03:16
I don't know why he had a gun --
49
171000
2000
tôi chẳng biết từ đâu hắn có khẩu súng --
03:18
and shoot the first person he decided to be his aggressor.
50
173000
2000
và bắn vào người đầu tiên hắn nghĩ là kẻ gây sự.
03:20
The first person was wearing a black tie, a tuxedo. It was me.
51
175000
5000
Người đầu tiên đó đang mặc một bộ lễ phục, thắt cà vạt đen. Đó là tôi.
03:26
Luckily, it wasn't fatal, as you can all see.
52
181000
3000
May mắn là, vết thương không chí mạng, các bạn có thể thấy.
03:29
And, even more luckily, the guy said that he was sorry
53
184000
5000
Và, may mắn hơn nữa, hắn nói xin lỗi với tôi
03:34
and I bribed him for compensation money, otherwise I press charges.
54
189000
4000
và tôi đã mua chuộc hắn, bắt hắn bồi thường tiền nếu không muốn tôi truy ra tòa.
03:38
And that's how -- with this money I paid for a ticket to come to the United States in 1983,
55
193000
6000
Và đó là lý do -- với số tiền đó tôi mua vé máy bay đến Mỹ vào năm 1983,
03:44
and that's very -- the basic reason I'm talking to you here today:
56
199000
4000
và đó là lý do cơ bản cho sự có mặt của tôi ngày hôm nay.
03:48
because I got shot. (Laughter) (Applause)
57
203000
3000
Đó là vì tôi đã bị bắn. (Cười) (Vỗ tay)
03:51
Well, when I started working with my own work, I decided that I shouldn't do images.
58
206000
8000
Vâng, khi tôi bắt đầu tự sáng tác, tôi đã quyết định mình không nên tạo hình.
03:59
You know, I became -- I took this very iconoclastic approach.
59
214000
3000
Bạn biết đấy, tôi trở thành -- Tôi tiếp cận với phong trào đả phá
04:03
Because when I decided to go into advertising, I wanted to do --
60
218000
3000
Bởi vì khi tôi quyết định tham gia quảng cáo, tôi muốn --
04:06
I wanted to airbrush naked people on ice, for whiskey commercials,
61
221000
6000
Tôi muốn vẽ tranh khỏa thân trên nền băng, cho quảng cáo rượu whiskey,
04:12
that's what I really wanted to do. (Laughter)
62
227000
1000
đó là điều thật sự lôi cuốn tôi.
04:13
But I -- they didn't let me do it, so I just -- you know,
63
228000
3000
Nhưng -- họ không cho phép tôi, vì vậy tôi chỉ --
04:16
they would only let me do other things.
64
231000
2000
họ chỉ cho phép tôi thực hiện những ý tưởng khác.
04:18
But I wasn't into selling whiskey; I was into selling ice.
65
233000
4000
Nhưng tôi không thích bán rượu whiskey, tôi thích bán nước đá.
04:22
The first works were actually objects.
66
237000
2000
Những tác phẩm đầu tiên đều là vật thể.
04:24
It was kind of a mixture of found object, product design and advertising.
67
239000
5000
Chúng như sự pha trộn giữa những thứ tôi tìm được, thiết kế và quảng cáo.
04:29
And I called them relics.
68
244000
2000
Và tôi gọi chúng là những di vật.
04:31
They were displayed first at Stux Gallery in 1983.
69
246000
3000
Chúng được trưng bày lần đầu tiên ở Stux Gallery năm 1983.
04:35
This is the clown skull.
70
250000
2000
Đây là bộ xương chú hề.
04:37
Is a remnant of a race of -- a very evolved race of entertainers.
71
252000
3000
Đó là di thể của một tộc người - một chủng tộc hề rất tiến hóa.
04:40
They lived in Brazil, long time ago. (Laughter)
72
255000
4000
Họ sống ở Brazil từ rất lâu rồi.
04:44
This is the Ashanti joystick.
73
259000
2000
Đây là cần điều khiển Ashanti.
04:46
Unfortunately, it has become obsolete because it was designed for Atari platform.
74
261000
5000
Không may là, nó đã lỗi thời vì nó được thiết kế cho game Atari.
04:51
A Playstation II is in the works, maybe for the next TED I'll bring it.
75
266000
5000
Playstation II đang trong quá trình nghiên cứu, có lẽ tôi sẽ mang theo lần sau đến TED.
04:56
The rocking podium. (Laughter)
76
271000
2000
Khán đài đu đưa.
05:01
This is the pre-Columbian coffeemaker. (Laughter)
77
276000
2000
Đây là máy pha cà phê thời tiền Columbia.
05:06
Actually, the idea came out of an argument that I had at Starbucks,
78
281000
4000
Thật ra ý tưởng này ra đời từ một cuộc tranh luận ở quán Starbuck's,
05:10
that I insisted that I wasn't having Colombian coffee;
79
285000
2000
tôi cứ khăng khăng bảo rằng cà phê mình đang uống không phải cà phê Colombia,
05:12
the coffee was actually pre-Columbian.
80
287000
2000
mà là cà phê tiền Columbia.
05:14
The Bonsai table.
81
289000
3000
Chiếc bàn bonsai.
05:20
The entire Encyclopedia Britannica bound in a single volume, for travel purposes.
82
295000
6000
Cả bộ Bách khoa Toàn thư Britannica gói gọn trong một quyển, dành cho du khách.
05:30
And the half tombstone, for people who are not dead yet.
83
305000
6000
Và một nửa mộ phần, dành cho những người chưa chết.
05:36
I wanted to take that into the realm of images,
84
311000
3000
Tôi muốn đưa nó vào vương quốc của những hình ảnh,
05:39
and I decided to make things that had the same identity conflicts.
85
314000
5000
và tôi quyết định sáng tạo với những thứ có cùng nghịch lý về nhận dạng.
05:44
So I decided to do work with clouds.
86
319000
2000
Tôi quyết định sáng tạo với mây
05:46
Because clouds can mean anything you want.
87
321000
2000
bởi vì mây hiển thị bất cứ hình gì bạn muốn thấy.
05:49
But now I wanted to work in a very low-tech way,
88
324000
3000
Tôi muốn chuyển hướng sang dùng công nghệ thấp,
05:52
so something that would mean at the same time
89
327000
3000
nên từ một đám mây bạn có thể hình dung ra
05:55
a lump of cotton, a cloud and Durer's praying hands --
90
330000
4000
một nhúm bông, một đám mây hay đôi bàn tay của Durer đang cầu nguyện --
05:59
although this looks a lot more like Mickey Mouse's praying hands.
91
334000
4000
mặc dù vật này trông giống bàn tay của chuột Mickey hơn.
06:03
But I was still, you know -- this is a kitty cloud.
92
338000
4000
Đây là đám mây mèo con.
06:07
They're called "Equivalents," after Alfred Stieglitz's work.
93
342000
5000
Chúng được đặt tên là Equivalents, theo tác phẩm của Alfred Stieglitz.
06:12
"The Snail."
94
347000
1000
"Chú ốc sên".
06:13
But I was still working with sculpture,
95
348000
2000
Tôi đang sáng tác với tượng điêu khắc,
06:15
and I was really trying to go flatter and flatter.
96
350000
2000
và các tác phẩm của tôi càng lúc càng phẳng.
06:18
"The Teapot."
97
353000
1000
"Bình trà."
06:20
I had a chance to go to Florence, in -- I think it was '94,
98
355000
3000
Tôi có được một cơ hội đến Florence -- tôi nghĩ là vào năm 1994,
06:23
and I saw Ghiberti's "Door of Paradise."
99
358000
4000
và tôi được ngắm "Cánh cổng Thiên đường" của Ghiberti.
06:27
And he did something that was very tricky.
100
362000
3000
Ông đã tạo ra một thứ rất tinh tế.
06:30
He put together two different media from different periods of time.
101
365000
3000
Ông kết hợp hai kỹ thuật khác nhau, hai thời đại cách xa nhau.
06:33
First, he got an age-old way of making it, which was relief,
102
368000
5000
Đầu tiên, ông dùng thuật chạm khắc, một kỹ thuật truyền thống,
06:38
and he worked this with three-point perspective, which was brand-new technology at the time.
103
373000
5000
và kết hợp với không gian ba chiều, một kỹ thuật hoàn toàn tân tiến thời bấy giờ.
06:43
And it's totally overkill.
104
378000
2000
Đó là sự đột phá hoàn toàn.
06:46
And your eye doesn't know which level to read.
105
381000
2000
Mắt bạn không biết nên đọc từ đâu.
06:48
And you become trapped into this kind of representation.
106
383000
3000
Và bạn bị kẹt giữa thế giới hình ảnh này.
06:51
So I decided to make these very simple renderings,
107
386000
4000
Vì vậy tôi tái tạo những hình mẫu đơn giản như thế này,
06:55
that at first they are taken as a line drawing --
108
390000
3000
ban đầu chúng được vẽ bằng nét đơn.
06:58
you know, something that's very -- and then I did it with wire.
109
393000
4000
Bạn thấy đấy, chúng rất -- và tôi dùng đến dây kẽm.
07:02
The idea was to -- because everybody overlooks white -- like pencil drawings, you know?
110
397000
6000
Ý tưởng là để -- vì mọi người đều không chú ý tới màu trắng -- giống như nét bút chì, thấy không?
07:08
And they would look at it -- "Ah, it's a pencil drawing."
111
403000
2000
Họ sẽ nhìn vào đấy -- à, bức tranh này vẽ bằng bút chì.
07:10
Then you have this double take and see that it's actually something that existed in time.
112
405000
4000
Nếu nhìn kỹ thêm lần nữa, bạn sẽ thấy đây là một vật thể tồn tại trong thời gian.
07:14
It had a physicality,
113
409000
2000
Nó có tính chất vật lý,
07:16
and you start going deeper and deeper into sort of narrative
114
411000
4000
bạn như bắt đầu đi càng sâu vào một câu chuyện kể
07:20
that goes this way, towards the image. So this is "Monkey with Leica."
115
415000
5000
sẽ dẫn hướng đến hình ảnh. Đây là "Khỉ và máy ảnh Leica"
07:28
"Relaxation."
116
423000
2000
"Thư giãn"
07:30
"Fiat Lux."
117
425000
4000
"Fiat Lux."
07:34
And the same way the history of representation
118
429000
3000
Và theo cách đó lịch sử hội hoạ
07:37
evolved from line drawings to shaded drawings.
119
432000
3000
đã tiến hoá từ vẽ nét đơn đến tô bóng đậm nhạt.
07:40
And I wanted to deal with other subjects.
120
435000
2000
Tôi cũng muốn thử sức với các đề tài khác.
07:42
I started taking that into the realm of landscape,
121
437000
3000
Tôi bắt đầu dấn thân vào nghệ thuật phong cảnh,
07:45
which is something that's almost a picture of nothing.
122
440000
4000
phong cảnh gần như là hình ảnh của hư không.
07:49
I made these pictures called "Pictures of Thread,"
123
444000
2000
Tôi vẽ những bức tranh này, gọi là "Tranh sợi chỉ",
07:51
and I named them after the amount of yards that I used to represent each picture.
124
446000
4000
Tên mỗi bức tranh thể hiện bao nhiêu thước chỉ tôi đã dùng để thể hiện chúng.
07:55
These always end up being a photograph at the end,
125
450000
2000
Cuối cùng thì những hình này luôn thành một bức ảnh chụp
07:57
or more like an etching in this case.
126
452000
2000
hay trong trường hợp này, một bức tranh khắc axit.
07:59
So this is a lighthouse.
127
454000
3000
Đây là một ngọn hải đăng.
08:06
This is "6,500 Yards," after Corot. "9,000 Yards," after Gerhard Richter.
128
461000
7000
Đây là "6,500 Thước," theo Corot. "9,000 Thước," theo Gerhard Richter.
08:13
And I don't know how many yards, after John Constable.
129
468000
4000
Không biết bao nhiêu thước, theo John Constable.
08:19
Departing from the lines, I decided to tackle the idea of points,
130
474000
3000
Từ những đường nét, tôi bắt đầu thực hiện ý tưởng với các điểm chấm,
08:22
like which is more similar to the type of representation that we find in photographs themselves.
131
477000
5000
khá giống với cách thể hiện hình ảnh trong các tấm ảnh chụp thường thấy.
08:27
I had met a group of children in the Caribbean island of Saint Kitts,
132
482000
4000
Tôi từng gặp một đám trẻ trên hòn đảo Saint Kitts, biển Caribe,
08:31
and I did work and play with them.
133
486000
4000
và cũng đã chơi và làm việc với chúng.
08:35
I got some photographs from them.
134
490000
2000
Tôi có nhận một số ảnh chúng gửi.
08:37
Upon my arrival in New York, I decided --
135
492000
2000
Khi đến New York, tôi đã quyết định --
08:39
they were children of sugar plantation workers.
136
494000
4000
vì chúng đều là con cái của các công nhân đồn điền sản xuất đường,
08:43
And by manipulating sugar over a black paper, I made portraits of them.
137
498000
5000
tôi đã vẽ chân dung của chúng bằng cách rải đường trên giấy đen.
08:48
These are -- (Applause) --
138
503000
4000
Chúng có tên là -- (Vỗ tay) --
08:52
Thank you. This is "Valentina, the Fastest."
139
507000
4000
Cám ơn. Đây là "Valentina, đứa Nhanh nhất".
08:56
It was just the name of the child,
140
511000
2000
Đó chỉ là tên của đứa trẻ,
08:58
with the little thing you get to know of somebody that you meet very briefly.
141
513000
4000
là một chi tiết nhỏ bạn biết về một người sau cuộc gặp mặt ngắn ngủi.
09:02
"Valicia."
142
517000
3000
"Valicia."
09:06
"Jacynthe."
143
521000
2000
"Jacynthe."
09:10
But another layer of representation was still introduced.
144
525000
2000
Vẫn còn một lớp trình bày nữa còn được giới thiệu.
09:12
Because I was doing this while I was making these pictures,
145
527000
3000
Khi tôi đang vẽ những bức tranh này,
09:15
I realized that I could add still another thing
146
530000
3000
tôi khám phá ra còn một chất liệu khác có thể sử dụng.
09:18
I was trying to make a subject --
147
533000
2000
Tôi muốn tạo ra một chủ thể --
09:20
something that would interfere with the themes,
148
535000
5000
-- thứ có thể hoà nhập với chủ đề của tranh,
09:25
so chocolate is very good, because it has --
149
540000
4000
Sôcôla rất phù hợp, bởi vì
09:29
it brings to mind ideas that go from scatology to romance.
150
544000
5000
nó làm giàu trí óc với mọi ý nghĩ từ thô tục đến lãng mạn.
09:34
And so I decided to make these pictures,
151
549000
3000
Tôi quyết định vẽ những bức tranh này,
09:37
and they were very large, so you had to walk away from it to be able to see them.
152
552000
3000
chúng rất lớn, bạn phải bước ra xa mới có thể thấy được toàn cảnh.
09:40
So they're called "Pictures of Chocolate."
153
555000
1000
Chúng có tên là Những bức vẽ Sôcôla.
09:41
Freud probably could explain chocolate better than I. He was the first subject.
154
556000
5000
Có thể Freud giải thích về sôcôla tốt hơn tôi. Ông là người mẫu đầu tiên.
09:46
And Jackson Pollock also.
155
561000
3000
Có cả Jackson Pollock.
09:52
Pictures of crowds are particularly interesting,
156
567000
1000
Những bức vẽ đám đông đặc biệt thú vị,
09:54
because, you know, you go to that --
157
569000
2000
bởi vì, bạn biết đó, bạn xem nó --
09:56
you try to figure out the threshold with something you can define very easily,
158
571000
3000
bạn phải tìm ra sự khác biệt củanhững hình thể dễ dàng nhận ra,
09:59
like a face, goes into becoming just a texture.
159
574000
4000
ví dụ như một gương mặt, trở thành một mẫu hoạ tiết.
10:03
"Paparazzi."
160
578000
1000
"Tay săn ảnh."
10:07
I used the dust at the Whitney Museum to render some pieces of their collection.
161
582000
4000
Tôi dùng bụi thu nhặt ở Bảo tàng Whitney để tái tạo một số tác phẩm của họ.
10:11
And I picked minimalist pieces because they're about specificity.
162
586000
4000
Tôi chọn trường phái tối giản bởi nó đề cao sự khác biệt.
10:15
And you render this with the most non-specific material,
163
590000
3000
Và thứ dùng để tái tạo chúng lại là vật liệu thông thường nhất,
10:18
which is dust itself.
164
593000
2000
chính là bụi.
10:20
Like, you know, you have the skin particles of every single museum visitor.
165
595000
4000
Cứ như thể bạn sở hữu tế bào da của mỗi một người khách từng đến bảo tàng.
10:24
They do a DNA scan of this, they will come up with a great mailing list.
166
599000
6000
Cho scan DNA tác phẩm này, người ta sẽ có ngay một danh sách địa chỉ dài nhằng.
10:30
This is Richard Serra.
167
605000
2000
Đây là Richard Serra.
10:38
I bought a computer, and [they] told me it had millions of colors in it.
168
613000
4000
Tôi từng mua một chiếc máy tính, và [họ] bảo nó hiển thị hàng triệu màu.
10:42
You know an artist's first response to this is, who counted it? You know?
169
617000
4000
Phản ứng đầu tiên của một người nghệ sĩ là, ai đếm hết số màu đó? Anh biết không?
10:46
And I realized that I never worked with color,
170
621000
3000
Tôi chợt nhận ra tôi chưa bao giờ thử nghiệm với màu sắc,
10:49
because I had a hard time controlling the idea of single colors.
171
624000
4000
bởi đã có một thời gian tôi gặp khó khăn sử dụng từng màu riêng rẽ.
10:53
But once they're applied to numeric structure,
172
628000
3000
Nhưng nếu chủ yếu áp dụng vào cấu trúc số,
10:56
then you can feel more comfortable.
173
631000
2000
bạn sẽ thấy thoải mái hơn.
10:58
So the first time I worked with colors was by making these mosaics of Pantone swatches.
174
633000
5000
Lần đầu tiên tôi thử nghiệm với màu sắc chính là khi tạo ra những bản mosaic từ vải Pantone.
11:03
They end up being very large pictures,
175
638000
2000
Kết quả là những bức tranh cực lớn,
11:05
and I photographed with a very large camera --
176
640000
2000
và tôi đã chụp lại bằng chiếc máy chụp hình cũng cực lớn --
11:07
an 8x10 camera.
177
642000
2000
tám trên 10 máy.
11:09
So you can see the surface of every single swatch --
178
644000
2000
Bạn có thể nhìn thấy bề mặt của từng mảnh vải
11:11
like in this picture of Chuck Close.
179
646000
2000
như trong bức ảnh của Chuck Close.
11:13
And you have to walk very far to be able to see it.
180
648000
5000
Bạn cũng phải bước ra khá xa để có được cái nhìn toàn thể.
11:18
Also, the reference to Gerhard Richter's use of color charts --
181
653000
6000
Học hỏi Gerhard Richter về cách dùng bảng màu --
11:25
and the idea also entering another realm of representation that's very common to us today,
182
660000
4000
và khái niệm xâm nhập vào một lĩnh vực khác, vốn rất quen thuộc ngày nay,
11:29
which is the bit map.
183
664000
2000
đó chính là bản đồ số.
11:31
I ended up narrowing the subject to Monet's "Haystacks."
184
666000
4000
Cuối cùng tôi thu hẹp chủ đề vào tranh cỏ khô của Money.
11:37
This is something I used to do as a joke --
185
672000
1000
Đây là một màn trò đùa tôi từng hay dựng --
11:38
you know, make -- the same like -- Robert Smithson's "Spiral Jetty" --
186
673000
5000
vậy đấy, tái tạo lại -- hệt như tác phẩm "Spiral Jetty" của Robert Smithson
11:43
and then leaving traces, as if it was done on a tabletop.
187
678000
4000
và để lại một vài dấu tích, cho thấy tác phẩm được dựng trên mặt bàn,
11:47
I tried to prove that he didn't do that thing in the Salt Lake.
188
682000
4000
tôi cố chứng minh rằng ông ta không thể dựng được thứ đó trên Hồ Salt Lake.
11:51
But then, just doing the models, I was trying to explore the relationship
189
686000
4000
Và rồi khi đang dựng mô hình, tôi đã cố khám phá mối quan hệ
11:55
between the model and the original.
190
690000
2000
giữa mô hình và đời thực.
11:57
And I felt that I would have to actually go there and make some earthworks myself.
191
692000
6000
Và tôi thấy rằng tôi thật sự có thể tự mình đến đó và dựng các công trình bằng đất.
12:03
I opt for very simple line drawings -- kind of stupid looking.
192
698000
4000
Tôi chọn những bức phác hoạ đơn giản -- trông cũng khá ngớ ngẩn.
12:08
And at the same time, I was doing these very large constructions,
193
703000
3000
Lúc đó, tôi đang tạo dựng những công trình rất đồ sộ,
12:11
being 150 meters away.
194
706000
3000
nằm cách nhau 150m.
12:14
Now I would do very small ones, which would be like --
195
709000
4000
Lúc đó tôi chỉ dựng nên những công trình rất nhỏ, như thế này --
12:18
but under the same light, and I would show them together,
196
713000
3000
nhưng dưới chung một ánh đèn, và tôi sẽ trưng bày chúng cùng nhau,
12:21
so the viewer would have to really figure it out what one he was looking.
197
716000
3000
để khán giả tự xác định mình đang nhìn vào vật thể nào.
12:24
I wasn't interested in the very large things, or in the small things.
198
719000
3000
Tôi không quá thích thú về những thứ quá to hay quá nhỏ.
12:27
I was more interested in the things in between,
199
722000
3000
Cứ thứ vừa vừa ở giữa thì hấp dẫn hơn,
12:30
you know, because you can leave an enormous range for ambiguity there.
200
725000
3000
bởi bạn có thể tạo ra rất nhiều điều mơ hồ.
12:36
This is like you see -- the size of a person over there.
201
731000
4000
Giống như khi bạn nhìn vào -- kích thước của một người ở kia.
12:41
This is a pipe.
202
736000
3000
Đây là ống nước.
12:46
A hanger.
203
741000
1000
Móc treo.
12:48
And this is another thing that I did -- you know working
204
743000
3000
Một tác khẩm khác của tôi
12:53
-- everybody loves to watch somebody draw,
205
748000
2000
-- mọi người đều thích ngắm nhìn người khác vẽ,
12:55
but not many people have a chance to watch somebody draw in --
206
750000
3000
nhưng chẳng mấy ai có cơ hội được xem một người vẽ --
12:58
a lot of people at the same time, to evidence a single drawing.
207
753000
4000
rất nhiều người cùng một lúc, chỉ để chiêm ngưỡng một bức vẽ duy nhất.
13:02
And I love this work,
208
757000
3000
Tôi rất thích tác phẩm này
13:05
because I did these cartoonish clouds over Manhattan for a period of two months.
209
760000
5000
bởi tôi mất hai tháng trời cho những đám mây hoạt hình này ở Manhattan.
13:10
And it was quite wonderful, because I had an interest -- an early interest -- in theater,
210
765000
4000
Tác phẩm khá tuyệt vời bởi tôi có hứng thú -- ngay từ ngày xa xưa -- với sân khấu,
13:14
that's justified on this thing.
211
769000
2000
và đám mây đã thể hiện điều đó.
13:16
In theater, you have the character and the actor in the same place,
212
771000
4000
Trên sân khấu, bạn cùng lúc được thấy các nghệ sĩ và cả nhân vật của họ
13:20
trying to negotiate each other in front of an audience.
213
775000
2000
điều đình lẫn nhau ngay trước mặt khán giả.
13:22
And in this, you'd have like a --
214
777000
2000
Trong đoạn phim này, ta có --
13:24
something that looks like a cloud, and it is a cloud at the same time.
215
779000
4000
một thứ trông giống một đám mây, mà nó lại cũng chính là một đám mây.
13:28
So they're like perfect actors.
216
783000
2000
Cứ như những diễn viên tuyệt vời.
13:31
My interest in acting, especially bad acting, goes a long way.
217
786000
6000
Sở thích diễn xuất của tôi, đặc biệt là diễn xuất tồi, rất thành công.
13:37
Actually, I once paid like 60 dollars
218
792000
2000
Tôi đã từng trả chừng 60 đô
13:39
to see a very great actor to do a version of "King Lear,"
219
794000
4000
để xem một vị diễn viên tài ba diễn vở King Lear,
13:43
and I felt really robbed, because by the time the actor started being King Lear,
220
798000
5000
và cảm thấy như bị cướp mất, bởi ngay khi người diễn viên đó hoá thân vào Vua Lear,
13:48
he stopped being the great actor that I had paid money to see.
221
803000
3000
ông không còn là ngài diễn viên tài ba mà tôi trả tiền để được xem diễn.
13:51
On the other hand, you know, I paid like three dollars, I think --
222
806000
8000
Mặt khác, tôi đã trả khoảng 3 đô la --
13:59
and I went to a warehouse in Queens
223
814000
2000
đến một nhà kho ở Queens
14:01
to see a version of "Othello" by an amateur group.
224
816000
5000
để xem vở Othello của một nhóm diễn viên nghiệp dư.
14:06
And it was quite fascinating, because you know the guy --
225
821000
3000
Tôi thấy khá thích, bởi một trong các anh chàng diễn viên --
14:09
his name was Joey Grimaldi --
226
824000
2000
tên anh ấy là Joey Grimaldi --
14:11
he impersonated the Moorish general
227
826000
3000
giả vai vị tướng Marốc
14:14
-- you know, for the first three minutes he was really that general,
228
829000
2000
-- trong 3 phút đầu anh thật sự là một vị tướng,
14:16
and then he went back into plumber, he worked as a plumber, so --
229
831000
4000
và sau đó trở lại làm thợ sửa ống nước, nghề của anh ấy, và thế là --
14:20
plumber, general, plumber, general --
230
835000
3000
thợ ống nước, đại tướng, thợ ống nước, đại tướng --
14:23
so for three dollars, I saw two tragedies for the price of one.
231
838000
4000
với 3 đô la, tôi được thấy hai vở bi kịch chỉ với giá của một vở.
14:29
See, I think it's not really about impression,
232
844000
4000
Các bạn thấy đấy, tôi cho rằng không hẳn là sự ấn tượng,
14:34
making people fall for a really perfect illusion,
233
849000
2000
mới đưa người ta vào những ảo ảnh hoàn hảo thực sự,
14:36
as much as it is to make -- I usually work at the lowest threshold of visual illusion.
234
851000
6000
-- tôi thường sáng tác với mức thấp nhất của ảo ảnh thị giác.
14:42
Because it's not about fooling somebody,
235
857000
3000
Đó không phải lừa gạt người khác,
14:45
it's actually giving somebody a measure of their own belief:
236
860000
3000
mà thực sự cho họ phương tiện để đo lường lòng tin của mình:
14:48
how much you want to be fooled.
237
863000
2000
bạn muốn bị gạt đến mức nào.
14:50
That's why we pay to go to magic shows and things like that.
238
865000
4000
Đó là lý do chúng ta trả tiền đi xem ảo thuật và những thứ đại loại như thế.
14:54
Well, I think that's it.
239
869000
2000
Vâng, tôi nghĩ rằng đã đến hồi kết.
14:56
My time is nearly up.
240
871000
1000
Tôi gần hết thời gian rồi.
14:57
Thank you very much.
241
872000
1000
Cảm ơn rất nhiều.
Reviewed by Tu Tran
ABOUT THE SPEAKER
Vik Muniz - ArtistVik Muniz delights in subverting a viewer's expectations. He uses unexpected materials to create portraits, landscapes and still lifes, which he then photographs.
Why you should listen
Slf-effacing, frankly open and thought-provoking, all at the same time, Vik Muniz explores the power of representation. He's known for his masterful use of unexpected materials such as chocolate syrup, toy soldiers and paper confetti, but his resulting images transcend mere gimmickry. Most recently, he's been working with a team at MIT to inscribe a castle on a grain of sand ...
Muniz is often hailed as a master illusionist, but he says he's not interested in fooling people. Rather, he wants his images to show people a measure of their own belief. Muniz has exhibited his playfully provocative work in galleries all over the world and was featured in the documentary Waste Land, which follows Muniz around the largest garbage dump in Rio de Janeiro, as he photographs the collectors of recycled materials in which he finds inspiration and beauty. Describing the history of photography as "the history of blindness," his images simply but powerfully remind a viewer of what it means to see, and how our preconceptions can color every experience.
Vik Muniz | Speaker | TED.com