TEDMED 2009
Ken Kamler: Medical miracle on Everest
Filmed:
Readability: 3.5
829,174 views
The second deadliest day in the history of Mount Everest climbs happened in 1996 -- and Ken Kamler was the only doctor on the mountain that day. He shares the incredible story of the climbers' battle to save lives in extreme conditions, and uses brain imaging technology to map the medical miracle of one man who survived roughly 36 hours buried in the snow.
Ken Kamler - Adventure physician
Ken Kamler has served as doctor on some of the world’s most daring expeditions, but also performs delicate microsurgery when at home in New York. Full bio
Ken Kamler has served as doctor on some of the world’s most daring expeditions, but also performs delicate microsurgery when at home in New York. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
OK. We've heard a lot of people
0
0
3000
Chúng ta đã từng nghe nhiều người
00:18
speak at this conference
1
3000
2000
trong cuộc hội thảo này nói về
00:20
about the power of the human mind.
2
5000
3000
sức mạnh ý chí của con người.
00:23
And what I'd like to do today
3
8000
2000
Điều tôi muốn làm hôm nay
00:25
is give you a vivid example
4
10000
2000
chính là cho bạn một ví dụ sống động
00:27
of how that power can be unleashed
5
12000
2000
về việc sức mạnh được phát huy mạnh mẽ
00:29
when someone is in a survival situation,
6
14000
3000
khi một ai đó lâm vào tình cảnh sống còn,
00:32
how the will to survive can bring that out in people.
7
17000
3000
ý chí sinh tồn đã được bộc lộ như thế nào.
00:36
This is an incident which occurred on Mount Everest;
8
21000
3000
Sự việc xảy ra trên đỉnh Everest,
00:39
it was the worst disaster in the history of Everest.
9
24000
4000
đó là thảm họa tồi tệ nhất trong lịch sử.
00:43
And when it occurred, I was the only doctor on the mountain.
10
28000
3000
Lúc này,tôi là bác sĩ duy nhất nơi đó.
00:46
So I'll take you through that
11
31000
2000
Tôi kể các bạn câu chuyện này
00:48
and we'll see what it's like
12
33000
3000
để các bạn thấy rằng
00:51
when someone really
13
36000
2000
khi ai đó lâm vào khó khăn
00:53
summons the will to survive.
14
38000
2000
ý chí sinh tồn thúc giục họ như thế nào.
00:55
OK, this is Mount Everest.
15
40000
2000
Đỉnh Everest
00:57
It's 29,035 feet high.
16
42000
2000
cao 29.035 feet (8.850m)
00:59
I've been there six times: Four times I did work with National Geographic,
17
44000
3000
Tôi từng đến đó 6 lần
4 lần làm cho tạp chí National Graphic
01:02
making tectonic plate measurements;
18
47000
2000
để đo mảng kiến tạo;
01:04
twice, I went with NASA
19
49000
2000
2 lần còn lại làm việc với NASA
01:06
doing remote sensing devices.
20
51000
3000
để nghiên cứu các thiết bị viễn thám.
01:09
It was on my fourth trip to Everest
21
54000
2000
Chuyện xảy ra trong chuyến đi thứ 4
01:11
that a comet passed over the mountain. Hyakutake.
22
56000
3000
khi sao chổi Hyakutake lướt qua núi.
01:14
And the Sherpas told us then
23
59000
2000
Người Sherpa nói với chúng tôi rằng
01:16
that was a very bad omen,
24
61000
2000
đó là một điềm báo rất xấu,
01:18
and we should have listened to them.
25
63000
2000
và chúng tôi phải tin họ.
01:20
Everest is an extreme environment.
26
65000
3000
Everest là một môi trường khắc nghiệt.
01:23
There's only one-third as much oxygen at the summit as there is at sea level.
27
68000
3000
Nồng độ ôxy trên đỉnh chỉ bằng
1/3 ở mực nước biển
1/3 ở mực nước biển
01:26
Near the summit, temperatures
28
71000
2000
Ở gần đỉnh, nhiệt độ là
01:28
can be 40 degrees below zero.
29
73000
2000
-40°C.
01:30
You can have winds 20 to 40 miles an hour.
30
75000
2000
Tốc độ gió từ 20 đến 40 dặm/ giờ.
01:32
It's actually a wind-chill factor
31
77000
2000
Nhiệt độ còn thấp hơn
01:34
which is lower than a summer day on Mars.
32
79000
3000
mùa hè trên sao Hỏa.
01:38
I remember one time being up near the summit,
33
83000
2000
Tôi còn nhớ một lần ở gần đỉnh,
01:40
I reached into my down jacket
34
85000
2000
tôi lấy
01:42
for a drink from my water bottle,
35
87000
2000
chai nước uống
01:44
inside my down jacket,
36
89000
2000
đặt sâu trong túi áo khoác
01:46
only to discover that the water was already frozen solid.
37
91000
3000
và nhận ra rằng nó hoàn toàn
đã bị đông cứng.
đã bị đông cứng.
01:49
That gives you an idea of just how severe
38
94000
2000
Các bạn đã thấy sự khắc nghiệt ở khu vực
01:51
things are near the summit.
39
96000
3000
gần đỉnh như thế nào rồi đó.
01:55
OK, this is the route up Everest.
40
100000
2000
Và đây là hành trình leo núi Everest.
01:57
It starts at base camp, at 17,500 feet.
41
102000
4000
Trạm đầu tiên cao 17.500 feet (5.334m)
02:01
Camp One, 2,000 feet higher.
42
106000
3000
Trại 1, cao hơn 2.000 feet (610m).
02:04
Camp Two, another 2,000 feet higher up,
43
109000
2000
Trại 2, cao hơn trại 1 2.000 feet (610m),
02:06
what's called the Western Cwm.
44
111000
2000
còn được gọi là Western Cwm.
02:08
CampThree is at the base of Lhotse,
45
113000
2000
Trại 3 ở tại chân núi Lhotse,
02:10
which is the fourth highest mountain in the world, but it's dwarfed by Everest.
46
115000
3000
ngọn núi cao thứ 4 trên thế giới.
02:13
And then Camp Four is the highest camp;
47
118000
3000
Trại 4 là nơi cao nhất,
02:16
that's 3,000 feet short of the summit.
48
121000
3000
trại cách đỉnh núi 3.000 feet (914m).
02:20
This is a view of base camp.
49
125000
2000
Đây là quang cảnh trại ngay chân núi.
02:22
This is pitched on a glacier at 17,500 feet.
50
127000
3000
Trên triền dốc một sông băng ở
độ cao 17.500 feet (5334m)
độ cao 17.500 feet (5334m)
02:25
It's the highest point you can bring your yaks
51
130000
2000
Đây là điểm cuối cùng mà bò
Tây Tạng có thể đến được.
Tây Tạng có thể đến được.
02:27
before you have to unload.
52
132000
2000
Sau đó bạn phải dỡ hành lý xuống.
02:29
And this is what they unloaded for me:
53
134000
2000
Đây là hành lý của tôi:
02:31
I had four yak loads of medical supplies,
54
136000
2000
4 con bò mang theo thuốc men lên đây,
02:33
which are dumped in a tent,
55
138000
2000
và giờ số thuốc này đang ở trong lều.
02:35
and here I am trying to arrange things.
56
140000
3000
Tôi đang cố gắng sắp xếp lại mọi thứ.
02:38
This was our expedition.
57
143000
2000
Đây là đoàn thám hiểm của chúng tôi.
02:40
It was a National Geographic expedition,
58
145000
2000
Đoàn thám hiểm này của National Graphic
02:42
but it was organized by The Explorers Club.
59
147000
2000
được tổ chức bởi Câu lạc bộ Thám hiểm.
02:44
There were three other expeditions on the mountain,
60
149000
2000
Có 3 đoàn thám hiểm khác lúc này,
02:46
an American team, a New Zealand team
61
151000
2000
1 nhóm người Mỹ, một nhóm New Zealand
02:48
and an IMAX team.
62
153000
2000
và một nhóm IMAX.
02:52
And, after actually two months of preparation,
63
157000
3000
Cuối cùng, sau 2 tháng chuẩn bị,
02:55
we built our camps all the way up the mountain.
64
160000
3000
chúng tôi đã sẵn sàng leo núi.
02:58
This is a view looking up the icefall,
65
163000
2000
Đây là ảnh chụp hướng lên thác băng
03:00
the first 2,000 feet of the climb
66
165000
2000
cao 2.000 feet (610) m
03:02
up from base camp.
67
167000
2000
tính từ trại đầu tiên.
03:05
And here's a picture in the icefall;
68
170000
2000
Còn đây là hình ảnh của thác băng.
03:07
it's a waterfall, but it's frozen, but it moves very slowly,
69
172000
3000
Đây vốn là thác nước đóng băng,
tốc độ chảy cực chậm,
tốc độ chảy cực chậm,
03:10
and it actually changes every day.
70
175000
2000
và nó thay đổi mỗi ngày.
03:12
When you're in it, you're like a rat in a maze;
71
177000
2000
Bạn sẽ giống như bị lạc vào mê cung,
03:14
you can't even see over the top.
72
179000
2000
không thấy được lối đi.
03:17
This is near the top of the icefall.
73
182000
2000
Đây là gần đỉnh thác nước.
03:19
You want to climb through at night when the ice is frozen.
74
184000
3000
Bạn sẽ muốn leo qua vào
buổi tối khi nó đóng băng,
buổi tối khi nó đóng băng,
03:22
That way, it's less likely to tumble down on you.
75
187000
2000
để hạn chế tai nạn do bị rơi xuống.
03:24
These are some climbers reaching the top of the icefall just at sun-up.
76
189000
3000
Vài người leo núi đã lên đến đỉnh
thác băng khi mặt trời lên.
thác băng khi mặt trời lên.
03:30
This is me crossing a crevasse.
77
195000
2000
Đây là lúc tôi bước qua một khe nứt.
03:32
We cross on aluminum ladders with safety ropes attached.
78
197000
3000
Chúng tôi thắt dây an toàn
và băng qua trên thang nhôm.
và băng qua trên thang nhôm.
03:37
That's another crevasse.
79
202000
2000
Đây là một khe nứt khác.
03:39
Some of these things are 10 stories deep or more,
80
204000
2000
Một số khe nứt sâu 10 tầng hoặc hơn,
03:41
and one of my climbing friends says that
81
206000
2000
một người bạn cùng leo núi đã nói rằng
03:43
the reason we actually climb at night
82
208000
2000
lý do chúng tôi thường đi vào buổi tối
03:45
is because if we ever saw the bottom
83
210000
2000
là vì nếu chúng tôi nhìn thấy dưới chân
03:47
of what we're climbing over,
84
212000
2000
cảnh vật mình đang trèo qua,
03:49
we would never do it.
85
214000
3000
chúng tôi sẽ không dám đi nữa.
03:52
Okay. This is Camp One.
86
217000
2000
Và đây là trại 1.
03:54
It's the first flat spot you can reach
87
219000
2000
Đó là chỗ bằng phẳng đầu tiên bạn đặt chân
03:56
after you get up to the top of the icefall.
88
221000
3000
sau khi đã trèo qua thác băng.
03:59
And from there we climb up to Camp Two,
89
224000
3000
Từ đây, chúng tôi leo lên trại 2,
04:02
which is sort of the foreground.
90
227000
2000
nơi trước mặt.
04:04
These are climbers moving up the Lhotse face,
91
229000
2000
Những người này đang leo núi Lhotse
04:06
that mountain toward Camp Three.
92
231000
2000
hướng về trại 3.
04:08
They're on fixed ropes here.
93
233000
2000
Họ bám theo sợi dây đã có sẵn.
04:10
A fall here, if you weren't roped in,
94
235000
2000
Nếu bạn không đi theo dây, bạn sẽ té xuống
04:12
would be 5,000 feet down.
95
237000
3000
từ độ cao 5.000 feet (1.524m).
04:16
This is a view taken from camp three.
96
241000
2000
Đây là hình ảnh trại 3.
04:18
You can see the Lhotse face is in profile,
97
243000
2000
Bạn có thể thấy núi Lhotse trong hình,
04:20
it's about a 45 degree angle. It takes two days to climb it,
98
245000
3000
Nó dốc 45° và mất 2 ngày để leo tới đỉnh,
04:23
so you put the camp halfway through.
99
248000
2000
vì vậy bạn cần hạ trại ở lưng chừng núi.
04:25
If you notice, the summit of Everest is black.
100
250000
2000
Nếu bạn để ý, đỉnh Everest có màu đen.
04:27
There's no ice over it.
101
252000
2000
Ở đây không có tuyết.
04:29
And that's because Everest is so high,
102
254000
2000
Bởi vì Everest quá cao,
04:31
it's in the jet stream,
103
256000
2000
nơi này lại trong dòng gió xoáy,
04:33
and winds are constantly scouring the face,
104
258000
2000
gió liên tục bào mòn địa hình,
04:35
so no snow gets to accumulate.
105
260000
2000
nên tuyết không thể đọng lại.
04:37
What looks like a cloud behind the summit ridge
106
262000
2000
Cái giống đám mây phía sau sườn núi
04:39
is actually snow being blown off the summit.
107
264000
3000
chính là tuyết bị thổi bay khỏi đỉnh núi.
04:45
This is on the way up from Camp Three to Camp Four,
108
270000
2000
Đây là con đường từ trại 3 lên trại 4,
04:47
moving in, up through the clouds.
109
272000
3000
chúng tôi phải băng qua đám mây tuyết đó.
04:52
And this is at Camp Four.
110
277000
2000
Đây là trại 4.
04:54
Once you get to Camp Four, you have maybe 24 hours
111
279000
3000
Khi đã tới đây, bạn có 24 tiếng
04:57
to decide if you're going to go for the summit or not.
112
282000
2000
để quyết định leo lên đỉnh hay không.
04:59
Everybody's on oxygen, your supplies are limited,
113
284000
3000
Mọi người đều phải mang bình oxy,
trang thiết bị hạn chế,
trang thiết bị hạn chế,
05:02
and you either have to go up or go down,
114
287000
2000
đi lên tiếp hay đi xuống,
05:04
make that decision very quickly.
115
289000
3000
bạn sẽ phải quyết định nhanh.
05:07
This is a picture of Rob Hall.
116
292000
2000
Đây là Rob Hall,
05:09
He was the leader of the New Zealand team.
117
294000
2000
Ông dẫn đầu nhóm New Zealand.
05:11
This is a radio he used later to call his wife
118
296000
2000
Đây là radio ông đã dùng để gọi vợ mình.
05:13
that I'll tell you about.
119
298000
3000
Tôi sẽ kể với các bạn sau.
05:17
These are some climbers waiting to go to the summit.
120
302000
2000
Vài người muốn tiếp tục leo lên đỉnh.
05:19
They're up at Camp Four, and you can see that there's wind blowing off the summit.
121
304000
3000
Họ đều ở trại 4. Bạn có thể thấy gió
đang thổi xuống từ đỉnh.
đang thổi xuống từ đỉnh.
05:22
This is not good weather to climb in,
122
307000
2000
Thời tiết này không thích hợp để leo núi,
05:24
so the climbers are just waiting, hoping that the wind's going to die down.
123
309000
3000
vì vậy mọi người đành đợi gió lặng.
05:29
And, in fact, the wind does die down at night.
124
314000
2000
Thực tế thì gió đã ngừng vào ban đêm.
05:31
It becomes very calm, there's no wind at all.
125
316000
2000
Thời tiết trở nên tĩnh lặng hoàn toàn.
05:33
This looks like a good chance to go for the summit.
126
318000
3000
Đây là cơ hội tốt để leo tới đỉnh.
05:36
So here are some climbers starting out for the summit
127
321000
2000
Vì vậy một số người đã bắt đầu đi đến nơi
05:38
on what's called the Triangular Face.
128
323000
2000
gọi là Triangular Face (Mặt Tam Giác).
05:40
It's the first part of climb.
129
325000
2000
Đây là giai đoạn đầu.
05:42
It's done in the dark, because it's actually less steep than what comes next,
130
327000
2000
Mọi người leo núi ban đêm
vì nơi này ít dốc hơn
vì nơi này ít dốc hơn
05:44
and you can gain daylight hours if you do this in the dark.
131
329000
3000
và có thể tiết kiệm thời gian ban ngày.
05:48
So that's what happened.
132
333000
2000
Chuyện là như vậy.
05:50
The climbers got on the southeast ridge.
133
335000
2000
Các nhà leo núi đến được sườn đông nam.
05:52
This is the view looking at the southeast ridge.
134
337000
2000
Đây là hình ảnh của nó.
05:54
The summit would be in the foreground.
135
339000
2000
Đỉnh núi ở phía trước.
05:56
From here, it's about 1,500 feet
136
341000
3000
Từ vị trí này, nó cao khoảng
1.500 feet (457m)
1.500 feet (457m)
05:59
up at a 30-degree angle to the summit.
137
344000
3000
và dốc 30°.
06:04
But what happened that year was
138
349000
2000
Năm xảy ra tai nạn thảm khốc,
06:06
the wind suddenly and unexpectedly picked up.
139
351000
2000
gió thổi bất ngờ và ngày càng mạnh.
06:08
A storm blew in that no one was anticipating.
140
353000
3000
Cơn bão đến không ai ngờ trước được.
06:11
You can see here some ferocious winds
141
356000
2000
Bạn có thể thấy ở đây gió rất dữ dội
06:13
blowing snow way high off the summit.
142
358000
3000
thổi bay cả tuyết trên đỉnh núi.
06:16
And there were climbers on that summit ridge.
143
361000
3000
Có những nhà leo núi đang trên đỉnh.
06:20
This is a picture of me in that area
144
365000
2000
Đây là tôi tại khu vực đó,
06:22
taken a year before,
145
367000
2000
chụp 1 năm trước,
06:24
and you can see I've got an oxygen mask on
146
369000
3000
bạn có thể thấy tôi mang mặt nạ dưỡng khí
06:27
with a rebreather.
147
372000
2000
cùng với bình thở.
06:29
I have an oxygen hose connected here.
148
374000
2000
Ống nối oxy nằm ở đây.
06:31
You can see on this climber, we have two oxygen tanks in the backpack --
149
376000
3000
Chúng tôi có 2 bình oxy trong ba lô
06:34
little titanium tanks, very lightweight --
150
379000
2000
làm từ titanium, cực nhẹ.
06:36
and we're not carrying much else.
151
381000
2000
Chúng tôi không mang theo nhiều đồ.
06:38
This is all you've got. You're very exposed on the summit ridge.
152
383000
3000
Và đây. Các bạn đang thấy đỉnh núi.
06:41
OK, this is a view taken on the summit ridge itself.
153
386000
3000
Hình ảnh này chụp tại đỉnh núi.
06:44
This is on the way toward the summit,
154
389000
2000
Đây là đường lên đỉnh núi
06:46
on that 1,500-foot bridge.
155
391000
3000
cao 1.500 feet (457m)
06:49
All the climbers here are climbing unroped,
156
394000
2000
Mọi người đều leo núi không dùng dây,
06:51
and the reason is because
157
396000
2000
lý do là vì
06:53
the drop off is so sheer on either side
158
398000
2000
dốc hai bên hầu như thẳng đứng
06:55
that if you were roped to somebody,
159
400000
2000
nên nếu bạn nối với ai khác bằng dây,
06:57
you'd wind up just pulling them off with you.
160
402000
2000
khi bị thổi bay, cả hai sẽ cùng rơi xuống.
06:59
So each person climbs individually.
161
404000
2000
Vì vậy mỗi người tự leo núi.
07:01
And it's not a straight path at all,
162
406000
3000
Con đường này không hề bằng phẳng
07:04
it's very difficult climbing,
163
409000
3000
rất khó đi.
07:07
and there's always the risk
164
412000
2000
Nguy hiểm luôn chực chờ
07:09
of falling on either side.
165
414000
2000
bạn có thể rơi xuống bất cứ lúc nào.
07:11
If you fall to your left, you're going to fall
166
416000
2000
Bên dốc trái, bạn có thể rơi xuống Nepal
07:13
8,000 feet into Nepal;
167
418000
2000
ở độ cao 8.000 feet (2.438 m)
07:15
if you fall to your right,
168
420000
2000
Bên dốc phải, bạn sẽ rơi xuống Tây Tạng
07:17
you're going to fall 12,000 feet into Tibet.
169
422000
3000
từ độ cao 12.000 feet (3.658 m)
07:20
So it's probably better to fall into Tibet
170
425000
2000
Có lẽ nên chọn rơi xuống Tây Tạng
07:22
because you'll live longer.
171
427000
2000
vì bạn có thể sống lâu hơn chút.
07:24
(Laughter)
172
429000
5000
(cười)
07:29
But, either way, you fall for the rest of your life.
173
434000
3000
Dù rơi bên nào chăng nữa,
bạn cũng sẽ chết.
bạn cũng sẽ chết.
07:33
OK. Those climbers were up near the summit,
174
438000
2000
Những nhà leo núi đang leo lên đỉnh,
07:35
along that summit ridge that you see up there,
175
440000
4000
bạn có thể thấy trong hình,
07:39
and I was down here in Camp Three.
176
444000
2000
tôi đang trở vể trại 3.
07:41
My expedition was down in Camp Three,
177
446000
3000
Đoàn chúng tôi ở lại trại 3,
07:44
while these guys were up there in the storm.
178
449000
2000
khi những người khác tiến vào cơn bão.
07:46
The storm was so fierce that we had to lay,
179
451000
3000
Cơn bão quá khắc nghiệt, chúng tôi phải
07:49
fully dressed, fully equipped,
180
454000
2000
mặc quần áo đầy đủ, trang bị đủ thiết bị,
07:51
laid out on the tent floor
181
456000
2000
nằm trong lều
07:53
to stop the tent from blowing off the mountain.
182
458000
2000
để ngăn lều bị thổi bay khỏi núi.
07:55
It was the worst winds I've ever seen.
183
460000
2000
Đây là những cơn gió tồi
tệ nhất tôi từng chứng kiến.
tệ nhất tôi từng chứng kiến.
07:57
And the climbers up on the ridge
184
462000
3000
Những người đang tiến lên đỉnh núi
08:00
were that much higher, 2,000 feet higher,
185
465000
2000
ở độ cao hơn 2.000 feet (610 m)
08:02
and completely exposed to the elements.
186
467000
3000
hứng chịu toàn bộ sự khắc nghiệt.
08:06
We were in radio contact with some of them.
187
471000
2000
Chúng tôi giữ liên lạc
với vài người qua radio.
với vài người qua radio.
08:08
This is a view taken along the summit ridge.
188
473000
3000
Đây là hình ảnh đỉnh núi lúc đó.
08:11
Rob Hall, we heard by radio,
189
476000
2000
Rob Hall, chúng tôi nghe trong radio
08:13
was up here, at this point in the storm
190
478000
3000
đang trong vùng bão tại điểm này
08:16
with Doug Hansen.
191
481000
2000
với Doug Hansen.
08:18
And we heard that Rob was OK,
192
483000
2000
Rob vẫn ổn,
08:20
but Doug was too weak to come down.
193
485000
2000
nhưng Doug quá yếu để có thể leo xuống.
08:22
He was exhausted, and Rob was staying with him.
194
487000
3000
Anh đã đuối sức, và Rob đang ở với anh ấy.
08:26
We also got some bad news in the storm
195
491000
2000
Chúng tôi cũng nhận được
những tin xấu khác.
những tin xấu khác.
08:28
that Beck Weathers, another climber,
196
493000
3000
Beck Weathers, một nhà leo núi khác,
08:31
had collapsed in the snow and was dead.
197
496000
3000
bị tuyết chôn vùi và đã chết.
08:34
There were still 18 other climbers
198
499000
2000
Còn có 18 nhà leo núi khác
08:36
that we weren't aware of their condition.
199
501000
4000
mà chúng tôi không biết được tình hình.
08:40
They were lost. There was total confusion on the mountain;
200
505000
4000
Họ đã mất tích. Không ai biết vì sao.
08:44
all the stories were confusing, most of them were conflicting.
201
509000
3000
Mọi câu chuyện đều mơ hồ,
thậm chí còn mâu thuẫn.
thậm chí còn mâu thuẫn.
08:47
We really had no idea what was going on during that storm.
202
512000
3000
Chúng tôi thật sự không biết chuyện gì
đã diễn ra trong cơn bão.
đã diễn ra trong cơn bão.
08:50
We were just hunkered down
203
515000
2000
Chúng tôi chỉ ngồi khom
08:52
in our tents at Camp Three.
204
517000
2000
trong lều tại trại 3.
08:54
Our two strongest climbers, Todd Burleson and Pete Athans,
205
519000
3000
2 nhà leo núi khỏe nhất,
Todd Burleson và Pete Athans,
Todd Burleson và Pete Athans,
08:57
decided to go up to try to rescue who they could
206
522000
3000
quyết định leo lên
để cứu người còn sống sót
để cứu người còn sống sót
09:00
even though there was a ferocious storm going.
207
525000
3000
mặc dù cơn bão vẫn đang gào thét.
09:03
They tried to radio a message to Rob Hall,
208
528000
3000
Họ cố gắng liên lạc với Rob Hall qua radio
09:06
who was a superb climber
209
531000
3000
nhà leo núi dày dặn kinh nghiệm
09:09
stuck, sort of, with a weak climber
210
534000
2000
đang bị mắc kẹt với một người đang yếu sức
09:11
up near the summit.
211
536000
2000
gần đỉnh núi.
09:13
I expected them to say to Rob,
212
538000
2000
Tôi trông chờ họ sẽ nói với Rob,
09:15
"Hold on. We're coming."
213
540000
3000
"Chờ ở đó. Chúng tôi đang leo lên."
09:18
But in fact, what they said was,
214
543000
3000
Nhưng thực tế, những gì họ nói với Rob là
09:21
"Leave Doug and come down yourself.
215
546000
2000
"Bỏ Doug ở đó rồi trèo xuống đi,
09:23
There's no chance of saving him,
216
548000
2000
anh không thể cứu Doug đâu,
09:25
and just try to save yourself at this point."
217
550000
4000
hãy tự cứu mình thì hơn."
09:29
And Rob got that message,
218
554000
2000
Rob nhận được tin nhắn đó,
09:31
but his answer was,
219
556000
3000
câu trả lời của anh ấy là
09:34
"We're both listening."
220
559000
3000
"Chúng tôi đều đang lắng nghe."
09:40
Todd and Pete got up to the summit ridge, up in here,
221
565000
3000
Todd và Pete leo lên đỉnh, ngay tại đây,
09:43
and it was a scene of complete chaos up there.
222
568000
4000
mọi thứ hoàn toàn hỗn loạn.
09:47
But they did what they could to stabilize the people.
223
572000
3000
Họ đã cố gắng trấn an mọi người.
09:50
I gave them radio advice from Camp Three,
224
575000
3000
Tôi cho họ lời khuyên qua radio từ trại 3,
09:53
and we sent down the climbers that could make it down
225
578000
3000
và để những nhà leo núi còn đủ sức
09:56
under their own power.
226
581000
2000
tự trèo xuống.
09:58
The ones that couldn't we just sort of decided to leave up at Camp Four.
227
583000
3000
Còn những người yếu sức sẽ ở lại trại 4.
10:01
So the climbers were coming down along this route.
228
586000
2000
Những nhà leo núi đang trèo
xuống theo con đường này.
xuống theo con đường này.
10:03
This is taken from Camp Three, where I was.
229
588000
3000
Bức hình này chụp tại trại 3,
tôi đang ở đó.
tôi đang ở đó.
10:06
And they all came by me
230
591000
2000
Họ đến gặp tôi,
10:08
so I could take a look at them and see what I could do for them,
231
593000
3000
và tôi cố gắng hết sức để giúp họ,
10:12
which is really not much, because Camp Three
232
597000
2000
nhưng mọi thứ thật bất tiện vì trại 3
10:14
is a little notch cut in the ice
233
599000
2000
nằm ở khu vực hẹp
10:16
in the middle of a 45-degree angle.
234
601000
2000
giữa dốc 45°.
10:18
You can barely stand outside the tent.
235
603000
2000
Rất khó để đứng ngoài lều.
10:20
It's really cold; it's 24,000 feet.
236
605000
2000
Nhiệt độ rất lạnh tại độ
cao 24.000 feet (7315 m).
cao 24.000 feet (7315 m).
10:22
The only supplies I had at that altitude
237
607000
2000
Mọi thứ tôi có trong tay lúc đó
10:24
were two plastic bags
238
609000
2000
là 2 túi nhựa
10:26
with preloaded syringes
239
611000
2000
chứa các ống tiêm có sẵn thuốc
10:28
of painkiller and steroids.
240
613000
3000
giảm đau và steroid.
10:31
So, as the climbers came by me,
241
616000
2000
Vì vậy, khi các nhà leo núi tìm đến tôi,
10:33
I sort of assessed whether or not they were in condition
242
618000
2000
Tôi sẽ đánh giá xem liệu họ
còn đủ sức
còn đủ sức
10:35
to continue on further down.
243
620000
2000
để tiếp tục leo xuống.
10:37
The ones that weren't that lucid or were not that well coordinated,
244
622000
3000
Đối với những người có
sức khỏe không ổn định,
sức khỏe không ổn định,
10:40
I would give an injection of steroids
245
625000
3000
tôi đã tiêm steroid cho họ
10:43
to try to give them some period
246
628000
2000
để giúp họ
10:45
of lucidity and coordination
247
630000
2000
thêm tỉnh táo và cơ thể ổn định hơn
10:47
where they could then work their way further down the mountain.
248
632000
3000
giúp họ tự xuống núi được.
10:50
It's so awkward to work up there that sometimes
249
635000
2000
Thật sự rất khó khăn để
làm những điều này
làm những điều này
10:52
I even gave the injections right through their clothes.
250
637000
2000
tôi phải tiêm qua lớp quần áo.
10:54
It was just too hard to maneuver
251
639000
3000
rất khó để thực hiện
10:57
any other way up there.
252
642000
2000
khi trong tình trạng đó.
10:59
While I was taking care of them,
253
644000
2000
Trong lúc tôi chăm sóc cho họ,
11:01
we got more news about Rob Hall.
254
646000
2000
chúng tôi nhận thêm tin từ Rob Hall.
11:03
There was no way we could get up high enough to rescue him.
255
648000
3000
Chúng tôi không thể lên tới độ cao
nơi anh ấy đang gặp nạn.
nơi anh ấy đang gặp nạn.
11:07
He called in to say that he was alone now.
256
652000
3000
Rob nói anh đang ở một mình.
11:10
Apparently, Doug had died higher up on the mountain.
257
655000
3000
Rõ ràng, Doug đã chết.
11:13
But Rob was now too weak to come down himself,
258
658000
3000
Nhưng Rob giờ đây quá yếu để tự leo xuống,
11:16
and with the fierce winds and up at that altitude,
259
661000
3000
với những cơn gió khốc liệt lúc đó,
11:19
he was just beyond rescue
260
664000
2000
anh biết rằng
11:21
and he knew it.
261
666000
2000
mọi người không thể cứu mình.
11:23
At that point, he asked
262
668000
2000
Lúc đó, Rob muốn
11:25
to be paged into his wife.
263
670000
2000
được nói chuyện với vợ mình.
11:27
He was carrying a radio.
264
672000
2000
Anh ấy đang cầm radio.
11:29
His wife was home in New Zealand,
265
674000
2000
Vợ Rob ở nhà tại New Zealand,
11:31
seven months pregnant with their first child,
266
676000
3000
cô ấy đang mang thai đứa con
đầu lòng được 7 tháng.
đầu lòng được 7 tháng.
11:34
and Rob asked to be patched into her. That was done,
267
679000
3000
Rob muốn nói chuyện với vợ.
11:37
and Rob and his wife
268
682000
2000
Và rồi 2 người họ
11:39
had their last conversation.
269
684000
2000
đã có cuộc nói chuyện cuối cùng.
11:41
They picked the name for their baby.
270
686000
2000
Họ đã đặt tên cho con.
11:43
Rob then signed off,
271
688000
2000
Rob mất liên lạc ngay sau đó.
11:45
and that was the last we ever heard of him.
272
690000
3000
Đó là lần cuối cùng chúng tôi
liên lạc được với anh ấy.
liên lạc được với anh ấy.
11:50
I was faced with treating a lot of critically ill patients
273
695000
3000
Tôi phải chữa trị rất nhiều
người bị kiệt quệ
người bị kiệt quệ
11:53
at 24,000 feet,
274
698000
2000
ở độ cao 24.000 feet (7315 m)
11:55
which was an impossibility.
275
700000
2000
Điều này thật sự không tưởng.
11:57
So what we did was, we got the victims
276
702000
2000
Chúng tôi chuyển bệnh nhân
11:59
down to 21,000 feet, where it was easier for me to treat them.
277
704000
3000
xuống độ cao 21.000 feet (6.401 m) để
dễ chữa trị.
dễ chữa trị.
12:02
This was my medical kit.
278
707000
2000
Đây là thùng dụng cụ của tôi.
12:04
It's a tackle box filled with medical supplies.
279
709000
3000
Một chiếc hộp chứa đầy thiết bị y tế.
12:07
This is what I carried up the mountain.
280
712000
3000
Đây là thứ tôi đã mang lên núi.
12:10
I had more supplies lower down,
281
715000
2000
Tôi còn để lại nhiều thứ khác phía dưới,
12:12
which I asked to be brought up to meet me at the lower camp.
282
717000
3000
tôi có thể nhờ người mang
lên trại ở độ cao thấp hơn.
lên trại ở độ cao thấp hơn.
12:15
And this was scene at the lower camp.
283
720000
2000
Trại này đây.
12:17
The survivors came in one by one.
284
722000
3000
Những nhà leo núi còn sống sót sẽ
vào từng người một.
vào từng người một.
12:20
Some of them were hypothermic,
285
725000
2000
Một số bị hạ thân nhiệt,
12:22
some of them were frostbitten, some were both.
286
727000
3000
một số bị tê cóng vì lạnh, số khác
bị cả 2 tình trạng này.
bị cả 2 tình trạng này.
12:25
What we did was try to warm them up as best we could,
287
730000
3000
Chúng tôi cố gắng hết sức để
sưởi ấm cho họ,
sưởi ấm cho họ,
12:28
put oxygen on them and try to revive them,
288
733000
3000
cho họ thở oxy và giúp họ
phục hồi lại thể lực.
phục hồi lại thể lực.
12:31
which is difficult to do at 21,000 feet,
289
736000
3000
Ở độ cao 21.000 feet (6.401 m), việc
sơ cứu rất khó khăn
sơ cứu rất khó khăn
12:34
when the tent is freezing.
290
739000
3000
khi trong căn lều cũng lạnh buốt.
12:38
This is some severe frostbite on the feet,
291
743000
3000
Một số người bị tê cóng bàn chân,
12:41
severe frostbite on the nose.
292
746000
3000
số khác bị tình trạng này ở mũi.
12:47
This climber was snow blind.
293
752000
2000
Nhà leo núi này bị chói tuyết.
12:49
As I was taking care of these climbers,
294
754000
2000
Khi tôi đang chăm sóc những nhà
leo núi này,
leo núi này,
12:51
we got a startling experience.
295
756000
5000
một việc bất thường xảy đến.
12:56
Out of nowhere, Beck Weathers,
296
761000
2000
Beck Weathers,
12:58
who we had already been told was dead,
297
763000
3000
người bị cho là đã chết
13:01
stumbled into the tent,
298
766000
3000
đột nhiên loạng choạng vào lều.
13:04
just like a mummy, he walked into the tent.
299
769000
3000
Anh trông giống như xác ướp khi
vào trong lều.
vào trong lều.
13:07
I expected him to be incoherent,
300
772000
2000
Tôi đang nghĩ anh sẽ
khó nói mạch lạc,
khó nói mạch lạc,
13:09
but, in fact, he walked into the tent and said to me,
301
774000
2000
nhưng thực tế, anh bước vào lều và
hỏi tôi
hỏi tôi
13:11
"Hi, Ken. Where should I sit?"
302
776000
3000
"Chào Ken, tôi ngồi ở đâu đây?"
13:14
And then he said,
303
779000
2000
Sau đó anh còn nói
13:16
"Do you accept my health insurance?"
304
781000
2000
"Anh có nhận bảo hiểm sức khỏe
của tôi không?"
của tôi không?"
13:18
(Laughter)
305
783000
2000
(Cười vang)
13:20
He really said that.
306
785000
2000
Anh ấy thực sự đã nói như vậy.
13:22
(Laughter)
307
787000
2000
(Cười vang)
13:24
So he was completely lucid, but he was very severely frostbitten.
308
789000
3000
Beck hoàn toàn minh mẫn nhưng
bị tê cóng nghiêm trọng.
bị tê cóng nghiêm trọng.
13:27
You can see his hand is completely white;
309
792000
2000
Tay anh ấy trắng toát,
13:29
his face, his nose, is burned.
310
794000
2000
mặt và mũi bị bỏng lạnh.
13:31
First, it turns white, and then when it's completed necrosis,
311
796000
3000
Đầu tiên, nó sẽ thành màu trắng,
sau khi hoàn toàn bị hoại tử,
sau khi hoàn toàn bị hoại tử,
13:34
it turns black, and then it falls off.
312
799000
3000
nó chuyển sang màu đen, và rơi xuống.
13:37
It's the last stage, just like a scar.
313
802000
2000
Cuối cùng để lại vết sẹo.
13:39
So, as I was taking care of Beck,
314
804000
2000
Khi tôi đang chăm sóc cho Beck,
13:41
he related what had been going on up there.
315
806000
2000
anh nói đến chuyện đã xảy ra trên đó.
13:43
He said he had gotten lost in the storm,
316
808000
3000
Anh ấy bị lạc hoàn toàn trong cơn bão,
13:46
collapsed in the snow,
317
811000
2000
bị tuyết chôn vùi,
13:48
and just laid there, unable to move.
318
813000
2000
không thể cử động được.
13:50
Some climbers had come by and looked at him,
319
815000
3000
Vài nhà leo núi tiến lại gần, nhìn Beck.
13:53
and he heard them say, "He's dead."
320
818000
3000
Anh nghe họ nói: "Anh ta chết rồi."
13:57
But Beck wasn't dead; he heard that,
321
822000
3000
Nhưng Beck không chết, anh có thể
lắng nghe được,
lắng nghe được,
14:00
but he was completely unable to move.
322
825000
2000
nhưng không thể cử động.
14:02
He was in some sort of catatonic state
323
827000
2000
Anh như đang bị chứng căng trương lực
14:04
where he could be aware of his surroundings,
324
829000
2000
vì anh có thể ý thức được xung quanh
14:06
but couldn't even blink to indicate that he was alive.
325
831000
3000
nhưng không thể cử động để
chứng tỏ mình còn sống.
chứng tỏ mình còn sống.
14:09
So the climbers passed him by,
326
834000
3000
Những người đó đã bỏ đi.
14:12
and Beck lay there for a day, a night
327
837000
3000
Beck nằm đó 1 ngày, 1 đêm
14:15
and another day,
328
840000
2000
và 1 ngày khác trôi qua
14:17
in the snow.
329
842000
2000
trong tuyết.
14:19
And then he said to himself,
330
844000
2000
Anh đã tự nhủ rằng
14:21
"I don't want to die.
331
846000
2000
"Tôi không muốn chết.
14:23
I have a family to come back to."
332
848000
2000
Gia đình đang chờ tôi."
14:25
And the thoughts of his family,
333
850000
2000
Những suy nghĩ về gia đình anh,
14:27
his kids and his wife,
334
852000
2000
về người vợ và những đứa trẻ,
14:29
generated enough energy,
335
854000
3000
đã tiếp thêm sức mạnh cho Beck,
14:32
enough motivation in him,
336
857000
2000
cho anh thêm động lực,
14:34
so that he actually got up.
337
859000
2000
để đứng lên.
14:36
After laying in the snow that long a time,
338
861000
2000
Sau khoảng thời gian dài nằm trong tuyết,
14:38
he got up and found his way back to the camp.
339
863000
4000
anh đứng lên và tìm đường về trại.
14:42
And Beck told me that story very quietly,
340
867000
2000
Beck kể câu chuyện rất nhẹ nhàng,
14:44
but I was absolutely stunned by it.
341
869000
3000
nhưng đã làm tôi hoàn toàn choáng váng.
14:47
I couldn't imagine anybody laying in the snow
342
872000
2000
Tôi không thể tưởng tượng được
một người nằm trong tuyết
một người nằm trong tuyết
14:49
that long a time
343
874000
2000
một khoảng thời gian dài
14:51
and then getting up.
344
876000
2000
rồi tự thức tỉnh.
14:53
He apparently reversed
345
878000
2000
Anh đã vượt qua
14:55
an irreversible hypothermia.
346
880000
3000
tình trạng hạ thân nhiệt ngoạn mục.
14:58
And I can only try to speculate
347
883000
3000
Và tôi chỉ có thể cố gắng suy đoán
15:01
on how he did it.
348
886000
2000
anh ấy đã làm điều đó như thế nào.
15:03
So, what if we had Beck
349
888000
2000
Nếu chúng tôi đưa cho Beck
15:05
hooked up to a SPECT scan,
350
890000
2000
làm SPECT scan,
15:07
something that could actually measure brain function?
351
892000
3000
biết đâu sẽ thấy một cái gì đó
ảnh hưởng đến chức năng của não.
ảnh hưởng đến chức năng của não.
15:12
Just very simply, the three parts of the brain:
352
897000
3000
Đơn giản là như thế này,
3 phần của não:
3 phần của não:
15:15
the frontal lobe, where you focus
353
900000
2000
thùy trán, nơi điều khiển
15:17
your attention and concentration;
354
902000
2000
sự chú ý và tập trung của bạn;
15:19
you have the temporal lobe,
355
904000
2000
thùy thái dương,
15:21
where you form images and keep memories;
356
906000
2000
nơi bạn tạo ra hình ảnh và
lưu giữ những kỷ niệm;
lưu giữ những kỷ niệm;
15:23
and the posterior part of your brain,
357
908000
2000
phần não sau
15:25
which contains the cerebellum, which controls motion;
358
910000
2000
chứa tiểu não, điều khiển chuyển động;
15:27
and the brain stem,
359
912000
2000
và cuống não
15:29
where you have your basic maintenance functions,
360
914000
2000
kiểm soát các chức năng tự động
15:31
like heartbeat and respiration.
361
916000
2000
như nhịp tim và hô hấp.
15:33
So let's take a cut through the brain here,
362
918000
3000
Vì vậy hãy cắt lớp não bộ ở đây,
15:36
and imagine that Beck
363
921000
2000
và tưởng tượng rằng Beck
15:38
was hooked up to a SPECT scan.
364
923000
2000
đang được SPECT scan.
15:40
This measures dynamic blood flow
365
925000
2000
Đây là đo lưu lượng máu
15:42
and therefore energy flow within the brain.
366
927000
2000
và dòng năng lượng trong não.
15:44
So you have the prefrontal cortex here,
367
929000
2000
Vỏ não ở đây,
15:46
lighting up in red.
368
931000
2000
được tô màu đỏ.
15:48
This is a pretty evenly distributed scan.
369
933000
2000
Đây là loại chụp quét phân bố đều.
15:50
You have the middle area,
370
935000
2000
Khu vực giữa,
15:52
where the temporal lobe might be, in here,
371
937000
2000
nơi có sự hiện diện
của thùy thái dương
của thùy thái dương
15:54
and the posterior portion, where the maintenance functions are in the back.
372
939000
3000
và phần não sau, nơi kiểm soát
các chức năng tự động.
các chức năng tự động.
15:57
This is a roughly normal scan,
373
942000
2000
Quét bình thường
15:59
showing equal distribution of energy.
374
944000
3000
cho thấy sự phân phối năng lượng.
16:03
Now, you go to this one and you see how much more
375
948000
3000
Bạn sẽ thấy nhiều hơn tại đây
16:06
the frontal lobes are lighting up.
376
951000
2000
thùy trước được làm nổi bật lên.
16:08
This might be what Beck would be experiencing
377
953000
2000
Đây có thể là những gì
Beck trải nghiệm
Beck trải nghiệm
16:10
when he realizes he's in danger.
378
955000
2000
khi anh ấy nhận thấy bản thân
đang gặp nguy hiểm.
đang gặp nguy hiểm.
16:12
He's focusing all his attention
379
957000
2000
Anh đang tập trung mọi sự chú ý của mình
16:14
on getting himself out of trouble.
380
959000
2000
vào việc thoát khỏi nguy hiểm.
16:16
These parts of the brain are quieting down.
381
961000
3000
Những bộ phận này của não
tạm thời lắng hoạt động xuống.
tạm thời lắng hoạt động xuống.
16:19
He's not thinking about his family or anybody else at this point,
382
964000
3000
Lúc này Beck không nghĩ về gia đình
hay ai khác nữa
hay ai khác nữa
16:22
and he's working pretty hard.
383
967000
2000
và anh đang cố gắng hết sức.
16:24
He's trying to get his muscles going and get out of this.
384
969000
3000
Anh cố cử động cơ để
thoát khỏi tình trạng này.
thoát khỏi tình trạng này.
16:30
OK, but he's losing ground here.
385
975000
3000
Nhưng không thể.
16:33
He's running out of energy.
386
978000
2000
Anh đang cạn dần năng lượng.
16:35
It's too cold; he can't keep his metabolic fires going,
387
980000
3000
Thời tiết quá lạnh, quá trình trao đổi
chất chậm dần,
chất chậm dần,
16:38
and, you see, there's no more red here;
388
983000
2000
Bạn có thể thấy, không còn
màu đỏ nữa.
màu đỏ nữa.
16:40
his brain is quieting down.
389
985000
2000
Bộ não đang dần ngưng hoạt động.
16:42
He's collapsed in the snow here. Everything is quiet,
390
987000
2000
Anh bị vùi trong tuyết. Mọi thứ
trở nên tĩnh lặng,
trở nên tĩnh lặng,
16:44
there's very little red anywhere.
391
989000
2000
dường như không còn nơi nào
hiện màu đỏ lên nữa.
hiện màu đỏ lên nữa.
16:47
Beck is powering down.
392
992000
2000
Beck đang dần mất đi sự sống.
16:49
He's dying.
393
994000
2000
Anh đang dần chết đi.
16:53
You go on to the next scan,
394
998000
2000
Lần scan tiếp theo,
16:55
but, in Beck's case,
395
1000000
2000
trong trường hợp của Beck,
16:57
you can see that the middle part of his brain
396
1002000
2000
phần giữa của não
16:59
is beginning to light up again.
397
1004000
3000
bắt đầu hoạt động trở lại.
17:02
He's beginning to think about his family.
398
1007000
2000
Anh bắt đầu nghĩ về gia đình mình.
17:04
He's beginning to have images
399
1009000
2000
Anh bắt đầu tưởng tượng ra
những hình ảnh
những hình ảnh
17:06
that are motivating him to get up.
400
1011000
2000
làm động lực để thức tỉnh.
17:08
He's developing energy in this area
401
1013000
2000
Năng lượng ở vùng này đang
được phát triển
được phát triển
17:10
through thought.
402
1015000
2000
bằng ý nghĩ.
17:12
And this is how he's going to turn thought
403
1017000
3000
Đây là cách Beck biến suy nghĩ
17:15
back into action.
404
1020000
3000
thành hành động.
17:18
This part of the brain is called the anterior cingulate gyrus.
405
1023000
2000
Vùng não này được gọi là hồi đai trước.
17:20
It's an area in which
406
1025000
2000
Đây là khu vực
17:22
a lot of neuroscientists believe
407
1027000
3000
mà rất nhiều nhà thần kinh học tin rằng
17:25
the seat of will exists.
408
1030000
2000
là nơi tồn tại ý chí của con người.
17:27
This is where people make decisions, where they develop willpower.
409
1032000
3000
Đây là nơi mọi người đưa ra quyết định,
nơi họ phát triển sức mạnh ý chí.
nơi họ phát triển sức mạnh ý chí.
17:30
And, you can see, there's an energy flow
410
1035000
2000
Và, bạn thấy dòng năng lượng
17:32
going from the mid portion of his brain,
411
1037000
2000
đi từ phần giữa của não,
17:34
where he's got images of his family,
412
1039000
2000
nơi chứa hình ảnh gia đình
17:36
into this area, which is powering his will.
413
1041000
3000
vào khu vực này, nơi chức sức mạnh ý chí.
17:41
Okay. This is getting stronger and stronger
414
1046000
2000
Được rồi. Năng lượng ngày càng mạnh hơn
17:43
to the point where it's actually
415
1048000
2000
và sắp biến thành
17:45
going to be a motivating factor.
416
1050000
2000
động cơ thúc đẩy.
17:47
He's going to develop enough energy in that area --
417
1052000
2000
Beck sắp phát triển đủ năng lượng
trong khu vực đó
trong khu vực đó
17:49
after a day, a night and a day --
418
1054000
2000
sau 1 ngày, 1 đêm
17:51
to actually motivate himself to get up.
419
1056000
3000
tự giúp bản thân thức tỉnh.
17:57
And you can see here,
420
1062000
2000
Bạn có thể thấy ở đây,
17:59
he's starting to get more energy into the frontal lobe.
421
1064000
2000
thùy trán đang nhận nhiều năng lượng hơn.
18:01
He's beginning to focus, he can concentrate now.
422
1066000
3000
Beck đang dần tập trung hơn.
18:04
He's thinking about what he's got to do to save himself.
423
1069000
2000
Anh nghĩ về cách để tự cứu bản thân.
18:06
So this energy has been transmitted
424
1071000
2000
Năng lượng này đã được truyền đến
18:08
up toward the front of his brain,
425
1073000
2000
khu vực trước não,
18:10
and it's getting quieter down here,
426
1075000
2000
khu vực này đang ngưng hoạt động
18:12
but he's using this energy
427
1077000
2000
nhưng Beck đã sử dụng năng lượng này
18:14
to think about what he has to do to get himself going.
428
1079000
3000
để nghĩ về cách tự cứu bản thân.
18:17
And then, that energy is sort of spreading
429
1082000
3000
Và rồi sau đó, năng lượng này lan ra
18:20
throughout his thought areas.
430
1085000
2000
qua những khu vực chứa suy nghĩ.
18:22
He's not thinking about his family now, and he's getting himself motivated.
431
1087000
3000
Lúc nãy anh không nghĩ về gia đình nữa,
và anh bắt đầu cảm thấy có động lực.
và anh bắt đầu cảm thấy có động lực.
18:25
This is the posterior part, where his muscles are going to be moving,
432
1090000
3000
Đây là phần sau, nơi
cơ bắp được điều khiển,
cơ bắp được điều khiển,
18:28
and he's going to be pacing himself.
433
1093000
2000
để giúp cơ thể thức tỉnh.
18:30
His heart and lungs are going to pick up speed.
434
1095000
3000
Tim và phổi đang tăng tốc độ.
18:33
So this is what I can speculate might have been going on
435
1098000
3000
Đây là những gì có thể đã diễn
ra theo suy đoán của tôi
ra theo suy đoán của tôi
18:36
had we been able to do a SPECT scan on Beck
436
1101000
3000
nếu chúng tôi có thể SPECT scan Beck
18:39
during this survival epic.
437
1104000
3000
vào thời điểm đó.
18:43
So here I am taking care of Beck at 21,000 feet,
438
1108000
3000
Khi chăm sóc Beck ở độ cao 21.000 feet,
18:46
and I felt what I was doing was completely trivial
439
1111000
3000
tôi cảm thấy những gì mình đã làm
là hoàn toàn tầm thường
là hoàn toàn tầm thường
18:49
compared to what he had done for himself.
440
1114000
2000
so với những gì anh ấy
đã làm được cho bản thân.
đã làm được cho bản thân.
18:51
It just shows you what the power of the mind can do.
441
1116000
3000
Điều đó đã chứng minh được sức mạnh
của ý thức.
của ý thức.
18:56
He was critically ill, there were other critically ill patients;
442
1121000
2000
Sức khỏe anh ấy kiệt quệ, những
người khác cũng vậy;
người khác cũng vậy;
18:58
luckily, we were able to get a helicopter
443
1123000
2000
chúng tôi may mắn tìm được trực thăng
19:00
in to rescue these guys.
444
1125000
3000
để cứu những nhà leo núi này.
19:03
A helicopter came in at 21,000 feet
445
1128000
3000
Một chiếc trực thăng bay
đến độ cao 21.000 feet (6.401 m)
đến độ cao 21.000 feet (6.401 m)
19:06
and carried out the highest helicopter rescue in history.
446
1131000
3000
trở thành chuyến cứu hộ cao nhất
trên thế giới.
trên thế giới.
19:10
It was able to land on the ice, take away Beck
447
1135000
2000
Trực thăng đáp được trên tuyết,
mang theo Beck
mang theo Beck
19:12
and the other survivors, one by one,
448
1137000
3000
và những người sống sót khác,
từng người một
từng người một
19:15
and get them off to Kathmandu in a clinic
449
1140000
3000
đến phòng khám ở Kathmandu
19:18
before we even got back to base camp.
450
1143000
3000
trước khi chúng tôi về đến trại đầu tiên.
19:21
This is a scene at base camp,
451
1146000
2000
Đây là hình ảnh tại trại lúc đó,
19:23
at one of the camps
452
1148000
2000
tại một trong những cái trại
19:25
where some of the climbers were lost.
453
1150000
2000
đã có vài người mất tích trong cơn bão.
19:27
And we had a memorial service there
454
1152000
2000
Chúng tôi đã có một lễ tưởng niệm
19:29
a few days later.
455
1154000
2000
vài ngày sau ở đó.
19:31
These are Serphas lighting juniper branches.
456
1156000
3000
Những người Serpha đang thắp những
nhánh cây bách xù.
nhánh cây bách xù.
19:34
They believe juniper smoke is holy.
457
1159000
3000
Họ tin rằng khói bách xù rất linh thiêng.
19:37
And the climbers stood around on the high rocks
458
1162000
4000
Các nhà leo núi đứng xung quanh
trên những tảng đá cao
trên những tảng đá cao
19:41
and spoke of the climbers who were lost
459
1166000
3000
và nói về người đã khuất
19:44
up near the summit,
460
1169000
2000
do tai nạn gần đỉnh núi,
19:46
turning to the mountain, actually, to talk to them directly.
461
1171000
3000
hay đúng hơn là hướng về đỉnh núi
và nói chuyện trực tiếp với họ.
và nói chuyện trực tiếp với họ.
19:51
There were five climbers lost here.
462
1176000
2000
Có 5 nhà leo núi đã mất tích ở đây.
19:53
This was Scott Fischer,
463
1178000
3000
Scott Fischer,
19:58
Rob Hall,
464
1183000
2000
Rob Hall,
20:00
Andy Harris,
465
1185000
2000
Andy Harris,
20:02
Doug Hansen
466
1187000
2000
Doug Hansen
20:04
and Yasuko Namba.
467
1189000
2000
và Yasuko Namba.
20:06
And one more climber
468
1191000
2000
1 người nữa
20:08
should have died that day, but didn't,
469
1193000
3000
vốn tưởng đã chết nhưng lại không,
20:11
and that's Beck Weathers.
470
1196000
3000
đó chính là Beck Weathers.
20:14
He was able to survive
471
1199000
2000
Anh ấy đã sống sót
20:16
because he was able to generate that incredible willpower,
472
1201000
3000
bởi vì anh đã tạo ra được sức mạnh
ý chí đáng kinh ngạc,
ý chí đáng kinh ngạc,
20:19
he was able to use all the power of his mind
473
1204000
3000
anh có thể sử dụng sức mạnh đó
20:22
to save himself.
474
1207000
3000
để tự cứu bản thân.
20:25
These are Tibetan prayer flags.
475
1210000
2000
Đây là những lá cờ cầu nguyện
của người Tây Tạng.
của người Tây Tạng.
20:27
These Sherpas believe that
476
1212000
2000
Người Sherpa tin rằng
20:29
if you write prayers on these flags,
477
1214000
2000
nếu bạn viết lời cầu nguyện lên
những lá cờ này,
những lá cờ này,
20:31
the message will be carried up to the gods,
478
1216000
3000
thông điệp sẽ được chuyển đến Thượng Đế.
20:34
and that year, Beck's message was answered.
479
1219000
3000
Năm đó, lời cầu nguyện
của Beck đã được đáp lại.
của Beck đã được đáp lại.
20:38
Thank you.
480
1223000
2000
Cảm ơn vì đã lắng nghe.
20:40
(Applause)
481
1225000
2000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Ken Kamler - Adventure physicianKen Kamler has served as doctor on some of the world’s most daring expeditions, but also performs delicate microsurgery when at home in New York.
Why you should listen
Ken Kamler has practiced medicine in some of the most extreme conditions on Earth -- from the Andes mountains to the Antarctic ice to the Amazon rainforest. Many of his expeditions have been in concert with National Geographic, helping teams to carry out geological research and precision mapping less traveled areas of the world. He has also served as the chief high altitude physician in research by NASA, helping examine the human body’s response to high altitudes.
When not on expedition to a remote corner of the globe, Kamler practices microsurgery, specializing in hand reconstruction and finger reattachment. He has also chronicled his adventures in the books Doctor on Everest and Surviving the Extremes: A Doctor's Journey to the Limits of Human Endurance. His treatment of the climbers in the largest disaster to happen on Mount Everest was portrayed in the book Into Thin Air and in the IMAX film documentary, Everest. He has been active in promoting the Boy Scouts of America and currently serves as their Founders District Chairman in Queens, NY.
Ken Kamler | Speaker | TED.com