TED2017
Gabriela González: How LIGO discovered gravitational waves -- and what might be next
Γκαμπριέλα Γκονσάλες: Πώς το LIGO ανακάλυψε τα βαρυτικά κύματα
Filmed:
Readability: 4.2
513,745 views
Πάνω από εκατό χρόνια από τότε που ο Άλμπερτ Αϊνστάιν προέβλεψε τα βαρυτικά κύματα -κύματα του χωροχρόνου που προκαλούνται από βίαιες κοσμικές συγκρούσεις- οι επιστήμονες του LIGO επιβεβαίωσαν την ύπαρξή τους χρησιμοποιώντας μεγάλους και εξαιρετικά ακριβείς ανιχνευτές. Η αστροφυσικός Γκαμπριέλα Γκονσάλες της διεθνούς συνεργασίας LIGO μας εξηγεί πώς προέκυψε αυτή η απίστευτη ανακάλυψη -που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ- και τι θα μπορούσε να σημαίνει για τη δική μας κατανόηση του σύμπαντος.
Gabriela González - Astrophysicist
Gabriela González is part of the collaboration of more than 1,000 scientists who measured for the first time the gravitational waves that Einstein predicted over 100 years ago. Full bio
Gabriela González is part of the collaboration of more than 1,000 scientists who measured for the first time the gravitational waves that Einstein predicted over 100 years ago. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
A little over 100 years ago, in 1915,
0
1674
4340
Εδώ και λίγο παραπάνω από εκατό χρόνια,
το 1915,
00:18
Einstein published
his theory of general relativity,
his theory of general relativity,
1
6038
3708
ο Αϊνστάιν εξέδωσε τη γενική
θεωρία της σχετικότητας,
θεωρία της σχετικότητας,
00:21
which is sort of a strange name,
2
9770
2234
που είναι ένα όνομα κάπως περίεργο,
00:24
but it's a theory that explains gravity.
3
12028
2662
καθώς πρόκειται για μια θεωρία
που εξηγεί τη βαρύτητα.
που εξηγεί τη βαρύτητα.
00:27
It states that mass -- all matter,
the planets -- attracts mass,
the planets -- attracts mass,
4
15395
4318
Λέει πως οι μάζες -όλη η ύλη,
οι πλανήτες- έλκονται
οι πλανήτες- έλκονται
00:31
not because of an instantaneous force,
as Newton claimed,
as Newton claimed,
5
19737
4614
όχι επειδή τους ελκύει μια δύναμη
στιγμιαία, όπως είπε ο Νεύτωνας,
στιγμιαία, όπως είπε ο Νεύτωνας,
00:36
but because all matter --
all of us, all the planets --
all of us, all the planets --
6
24375
3963
αλλά επειδή όλη η ύλη
-όλοι εμείς, όλοι οι πλανήτες-
-όλοι εμείς, όλοι οι πλανήτες-
00:40
wrinkles the flexible fabric
of space-time.
of space-time.
7
28362
4281
τσαλακώνει την ελαστική υφή
του χωροχρόνου.
του χωροχρόνου.
00:45
Space-time is this thing in which we live
and that connects us all.
and that connects us all.
8
33128
4334
Ο χωροχρόνος είναι αυτό
μέσα στο οποίο ζούμε
μέσα στο οποίο ζούμε
και που μας συνδέει όλους μεταξύ μας.
00:49
It's like when we lie down on a mattress
and distort its contour.
and distort its contour.
9
37905
4896
Είναι όπως όταν κάποιος
μας κοιμίζει σε ένα στρώμα
μας κοιμίζει σε ένα στρώμα
και εμείς παραμορφώνουμε το στρώμα.
00:55
The masses move -- again,
not according to Newton's laws,
not according to Newton's laws,
10
43938
4932
Και οι μάζες κινούνται, όπως είπαμε,
όχι σύμφωνα με τους νόμους του Νεύτωνα,
όχι σύμφωνα με τους νόμους του Νεύτωνα,
01:00
but because they see
this space-time curvature
this space-time curvature
11
48894
3907
αλλά επειδή βλέπουν αυτή
την καμπυλότητα του χωροχρόνου
την καμπυλότητα του χωροχρόνου
01:04
and follow the little curves,
12
52825
2823
και ακολουθούν τις καμπύλες,
01:07
just like when our bedmate
nestles up to us
nestles up to us
13
55672
3564
όπως όταν ο σύντροφος μας στο κρεβάτι
έρχεται κοντά μας εξαιτίας
της καμπύλης του στρώματος.
της καμπύλης του στρώματος.
01:11
because of the mattress curvature.
14
59260
2312
01:13
(Laughter)
15
61596
2000
(Γέλια)
Ένα χρόνο μετά, το 1916.
01:16
A year later, in 1916,
16
64841
2944
01:19
Einstein derived from his theory
17
67809
4391
ο Αϊνστάιν συμπέρανε από τη θεωρία του
01:24
that gravitational waves existed,
18
72224
3813
ότι υπάρχουν τα βαρυτικά κύματα.
01:28
and that these waves were produced
when masses move,
when masses move,
19
76061
3135
Αυτά παράγονται όταν οι μάζες κινούνται
01:31
like, for example, when two stars
revolve around one another
revolve around one another
20
79220
4805
όπως, για παράδειγμα,
όταν τα άστρα περιστρέφονται
όταν τα άστρα περιστρέφονται
το ένα γύρω από το άλλο,
01:36
and create folds in space-time
which carry energy from the system,
which carry energy from the system,
21
84049
4960
και παράγουν πτυχώσεις στο χωροχρόνο
οι οποίες φέρουν ενέργεια
εκ του συστήματος και πλησιάζουν τα άστρα.
εκ του συστήματος και πλησιάζουν τα άστρα.
01:41
and the stars move toward each other.
22
89033
2467
01:44
However, he also estimated
23
92148
2931
Ωστόσο, αυτός επίσης υπολόγισε
ότι αυτές οι επιδράσεις
ήταν πολύ πολύ πολύ μικρές
ήταν πολύ πολύ πολύ μικρές
01:47
that these effects were so minute,
24
95103
4752
01:51
that it would never be possible
to measure them.
to measure them.
25
99879
2576
ώστε ποτέ να μην μπορούν να μετρηθούν.
01:55
I'm going to tell you the story of how,
26
103323
2306
Πρόκειται να σας πω πώς
με την εργασία εκατοντάδων επιστημόνων
με την εργασία εκατοντάδων επιστημόνων
01:57
with the work of hundreds of scientists
working in many countries
working in many countries
27
105653
6460
που δούλευαν σε πολλές χώρες
και για πολλές δεκαετίες,
και για πολλές δεκαετίες,
02:04
over the course of many decades,
28
112137
1786
02:05
just recently, in 2015,
29
113947
3609
πριν από πολύ λίγο καιρό, το 2015,
02:09
we discovered those gravitational
waves for the first time.
waves for the first time.
30
117580
5073
ανακαλύψαμε αυτά τα βαρυτικά κύματα
για πρώτη φορά.
02:15
It's a rather long story.
31
123542
2524
Είναι μια αρκετά μεγάλη ιστορία.
02:18
It started 1.3 billion years ago.
32
126598
5444
Ξεκίνησε πριν 1.300 εκατομμύρια χρόνια.
02:25
A long, long time ago,
33
133017
2533
Πριν από πολύ πολύ καιρό,
02:27
in a galaxy far, far away --
34
135574
3191
σε έναν γαλαξία πολύ πολύ μακρινό -
02:30
(Laughter)
35
138789
1793
(Γέλια)
02:32
two black holes were revolving
around one another --
around one another --
36
140606
5619
υπήρχαν δύο μαύρες τρύπες
οι οποίες περιστρέφονταν
η μία γύρω απο την άλλη,
η μία γύρω απο την άλλη,
02:38
"dancing the tango," I like to say.
37
146249
2888
«χορεύοντας ένα τανγκό»,
όπως μου αρέσει να λέω,
όπως μου αρέσει να λέω,
02:41
It started slowly,
38
149161
1551
που ξεκίνησε αργά,
02:42
but as they emitted gravitational waves,
39
150736
3102
αλλά καθώς εξέπεμπαν βαρυτικά κύματα,
02:45
they grew closer together,
accelerating in speed,
accelerating in speed,
40
153862
2939
αυτές περιστρέφονταν, επιτάχυναν,
02:48
until, when they were revolving
at almost the speed of light,
at almost the speed of light,
41
156825
3599
μέχρι που, όταν περιστρέφονταν
περίπου με την ταχύτητα του φωτός,
περίπου με την ταχύτητα του φωτός,
02:52
they fused into a single black hole
42
160448
3195
αυτές ενώθηκαν σε μία μόνη μαύρη τρύπα
02:55
that had 60 times the mass of the Sun,
43
163667
3634
η οποία είχε 60 φορές την μάζα του ηλίου
02:59
but compressed
into the space of 360 kilometers.
into the space of 360 kilometers.
44
167325
4502
αλλά συμπιεσμένη σε 360 χιλιόμετρα.
03:03
That's the size of the state of Louisiana,
45
171851
3011
Αυτό είναι το μέγεθος
της πολιτείας της Λουιζιάνα,
της πολιτείας της Λουιζιάνα,
03:06
where I live.
46
174886
1260
εκεί όπου ζω.
03:08
This incredible effect
produced gravitational waves
produced gravitational waves
47
176669
5596
Αυτό το απίστευτο φαινόμενο
παρήγαγε βαρυτικά κύματα
παρήγαγε βαρυτικά κύματα
03:14
that carried the news of this cosmic hug
to the rest of the universe.
to the rest of the universe.
48
182289
6009
που μετέφεραν το μήνυμα
αυτού του κοσμικού εναγκαλισμού
αυτού του κοσμικού εναγκαλισμού
στο υπόλοιπο του σύμπαντος.
03:21
It took us a long time to figure out
the effects of these gravitational waves,
the effects of these gravitational waves,
49
189893
6910
Εμείς περάσαμε πολύ χρόνο ανακαλύπτοντας
την επίδραση αυτών των βαρυτικών κυμάτων,
την επίδραση αυτών των βαρυτικών κυμάτων,
03:28
because the way we measure them
is by looking for effects in distances.
is by looking for effects in distances.
50
196827
6739
επειδή αυτό που έκαναν,
ο τρόπος που τα μετρήσαμε,
ο τρόπος που τα μετρήσαμε,
είναι να ψάχνουμε
επιδράσεις στις αποστάσεις.
επιδράσεις στις αποστάσεις.
03:35
We want to measure longitudes, distances.
51
203590
3116
Εμείς θέλουμε να μετρήσουμε
συντεταγμένες, αποστάσεις.
συντεταγμένες, αποστάσεις.
03:38
When these gravitational waves
passed by Earth,
passed by Earth,
52
206730
3133
Όταν αυτά τα βαρυτικά κύματα
πέρασαν από τη Γη,
πέρασαν από τη Γη,
03:41
which was in 2015,
53
209887
2000
-που πέρασαν το 2015-
03:44
they produced changes in all distances --
54
212760
4031
παρήγαγαν αλλαγές σε όλες τις αποστάσεις
03:48
the distances between all of you,
the distances between you and me,
the distances between you and me,
55
216815
3616
τις αποστάσεις ανάμεσά σας,
ανάμεσα σε εσάς και εμένα,
ανάμεσα σε εσάς και εμένα,
03:52
our heights --
56
220455
1196
το ύψος μας -
03:53
every one of us
stretched and shrank a tiny bit.
stretched and shrank a tiny bit.
57
221675
3650
όλους εμάς μας μεγεθύνουν
και μας συρρικνώνουν ελάχιστα.
και μας συρρικνώνουν ελάχιστα.
03:58
The prediction is that the effect
is proportional to the distance.
is proportional to the distance.
58
226303
3924
Η πρόβλεψη είναι ότι η επίδραση
είναι ανάλογη της απόστασης.
είναι ανάλογη της απόστασης.
04:02
But it's very small:
59
230904
1790
Αλλά αυτή είναι μικροσκοπική:
04:04
even for distances much greater
than my slight height,
than my slight height,
60
232718
4858
ακόμα και για αποστάσεις πολύ μεγαλύτερες
από το δικό μου μικρό ύψος,
από το δικό μου μικρό ύψος,
04:09
the effect is infinitesimal.
61
237600
3335
η επίδραση είναι απειροελάχιστη.
04:13
For example, the distance
between the Earth and the Sun
between the Earth and the Sun
62
241443
4498
Για παράδειγμα, η απόσταση
μεταξύ της Γης και του Ηλίου
μεταξύ της Γης και του Ηλίου
04:17
changed by one atomic diameter.
63
245965
4448
άλλαξε κατά μία ατομική διάμετρο.
04:23
How can that be measured?
64
251000
1878
Πώς μπορεί να μετρηθεί κάτι τέτοιο;
04:24
How could we measure it?
65
252902
2051
Πώς μπορέσαμε να μετρήσουμε κάτι τέτοιο;
04:28
Fifty years ago,
66
256571
2358
Πριν από περίπου 100 χρόνια,
υπήρχαν κάποιοι οραματιστές φυσικοί
στο Κάλτεκ και στο ΜΙΤ,
στο Κάλτεκ και στο ΜΙΤ,
04:30
some visionary physicists
at Caltech and MIT --
at Caltech and MIT --
67
258953
3554
04:35
Kip Thorne, Ron Drever, Rai Weiss --
68
263181
2705
οι Κιπ Θορν, Ρον Ντρέβερ και Ρέι Βάις,
04:37
thought they could precisely
measure distances
measure distances
69
265910
4046
οι οποίοι πίστευαν ότι θα μπορούσαν
να μετρήσουν αποστάσεις με ακρίβεια
να μετρήσουν αποστάσεις με ακρίβεια
04:41
using lasers that measured
distances between mirrors
distances between mirrors
70
269980
5183
χρησιμοποιώντας λέιζερ τα οποία μετρούσαν
αποστάσεις μεταξύ κατόπτρων
αποστάσεις μεταξύ κατόπτρων
τα οποία απείχαν χιλιόμετρα μεταξύ τους.
04:47
kilometers apart.
71
275187
2427
04:50
It took many years, a lot of work
and many scientists
and many scientists
72
278478
4020
Χρειάστηκαν πολλά χρόνια, πολλή δουλειά
και πολλοί επιστήμονες
και πολλοί επιστήμονες
04:54
to develop the technology
and develop the ideas.
and develop the ideas.
73
282522
3235
για να αναπτύξουν την τεχνολογία,
να αναπτύξουν τις ιδέες,
να αναπτύξουν τις ιδέες,
04:57
And 20 years later,
74
285781
2307
και 20 χρόνια μετά,
05:00
almost 30 years ago,
75
288112
3028
-μάλλον 20 με 30 χρόνια πριν-
05:03
they started to build two gravitational
wave detectors, two interferometers,
wave detectors, two interferometers,
76
291164
6013
άρχισαν να κατασκευάζουν
δύο ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων,
δύο ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων,
δύο ιντερφερόμετρα,
05:09
in the United States.
77
297201
1552
στις Ηνωμένες Πολιτείες,
05:11
Each one is four kilometers long;
78
299307
3683
κάθε ένα μεγέθους τεσσάρων χιλιομέτρων.
05:15
one is in Livingston, Louisiana,
79
303014
4598
Το ένα είναι στην Πολιτεία της Λουιζιάνα,
στο Λίβινγκτον της Λουιζιάνα,
στη μέση ενός πολύτιμου δάσους;
στη μέση ενός πολύτιμου δάσους;
05:19
in the middle of a beautiful forest,
80
307636
2250
05:22
and the other is in Hanford, Washington,
81
310592
3828
το άλλο στο Χάνφορντ της Ουάσινγκτον,
την Πολιτεία της Ουάσινγκτον,
στην μέση της ερήμου.
στην μέση της ερήμου.
05:26
in the middle of the desert.
82
314444
1786
05:29
The interferometers have lasers
83
317094
3085
Σε αυτά τα ιντερφερόμετρα, έχουμε λέιζερ
που ταξιδεύουν από το κέντρο,
που ταξιδεύουν από το κέντρο,
05:32
that travel from the center
through four kilometers in-vacuum,
through four kilometers in-vacuum,
84
320203
3926
τέσσερα χιλιόμετρα στο κενό,
05:36
are reflected in mirrors
and then they return.
and then they return.
85
324153
2841
αντανακλώνται στους καθρέφτες
και επιστρέφουν,
και επιστρέφουν,
κι εμείς μετράμε τη διαφορά της απόστασης
05:39
We measure the difference in the distances
86
327018
2644
05:41
between this arm and this arm.
87
329686
1828
μεταξύ του ενός κλάδου και του άλλου.
05:44
These detectors are very,
very, very sensitive;
very, very sensitive;
88
332546
4201
Και αυτοί οι ανιχνευτές
είναι πολύ πολύ ευαίσθητοι,
είναι πολύ πολύ ευαίσθητοι,
05:48
they're the most precise
instruments in the world.
instruments in the world.
89
336771
3440
είναι τα πιο ακριβή όργανα στον κόσμο.
05:53
Why did we make two?
90
341115
1591
Γιατί φτιάξαμε δύο;
05:54
It's because the signals
that we want to measure come from space,
that we want to measure come from space,
91
342730
5599
Γιατί τα σήματα που θέλουμε να μετρήσουμε
επιστρέφουν από το διάστημα
επιστρέφουν από το διάστημα
αυτά είναι που θέλουμε να μετρήσουμε,
06:00
but the mirrors are moving all the time,
92
348353
2465
αλλά οι καθρέφτες κινούνται όλη την ώρα,
06:02
so in order to distinguish
the gravitational wave effects --
the gravitational wave effects --
93
350842
4003
έπειτα για να διακρίνουμε
επιδράσεις βαρυτικών κυμάτων
επιδράσεις βαρυτικών κυμάτων
06:06
which are astrophysical effects
and should show up on the two detectors --
and should show up on the two detectors --
94
354869
4344
που είναι φαινόμενα αστροφυσικά και πρέπει
να εμφανίζονται στους δυο ανιχνευτές,
να εμφανίζονται στους δυο ανιχνευτές,
06:11
we can distinguish them
from the local effects,
from the local effects,
95
359237
2841
μπορούμε να τις διακρίνουμε
από τα τοπικά φαινόμενα,
από τα τοπικά φαινόμενα,
06:14
which appear separately,
either on one or the other.
either on one or the other.
96
362102
3080
που εμφανίζονται ξεχωριστά,
στον ένα η τον άλλο.
στον ένα η τον άλλο.
06:19
In September of 2015,
97
367323
2752
Τον Σεπτέμβριο του 2015,
06:22
we were finishing installing
the second-generation technology
the second-generation technology
98
370099
4969
ολοκληρώσαμε την εγκατάσταση
της δεύτερης γενιάς τεχνολογίας
της δεύτερης γενιάς τεχνολογίας
06:27
in the detectors,
99
375092
1552
σε αυτούς τους ανιχνευτές,
06:29
and we still weren't at the optimal
sensitivity that we wanted --
sensitivity that we wanted --
100
377333
4375
και ακόμη δεν φτάσαμε τη βέλτιστη
ευαισθησία που επιθυμούμε
ευαισθησία που επιθυμούμε
06:33
we're still not, even now,
two years later --
two years later --
101
381732
3372
-ακόμη δεν βρισκόμαστε εκεί,
ακόμη και δυο χρόνια μετά-
06:37
but we wanted to gather data.
102
385128
2527
αλλά πλέον θέλαμε να πάρουμε δεδομένα.
06:39
We didn't think we'd see anything,
103
387679
2016
Δεν πιστεύαμε ότι θα βλέπαμε τίποτα,
άλλα ήμασταν έτοιμοι να αρχίσουμε
να παίρνουμε δεδομένα για λίγους μήνες.
να παίρνουμε δεδομένα για λίγους μήνες.
06:41
but we were getting ready to start
collecting a few months' worth of data.
collecting a few months' worth of data.
104
389719
3626
06:45
And then nature surprised us.
105
393924
2873
Και η φύση μας εξέπληξε.
06:49
On September 14, 2015,
106
397454
4283
Στις 14 Σεπτεμβρίου του 2015,
06:53
we saw, in both detectors,
107
401761
3062
είδαμε στους δύο ανιχνευτές
06:56
a gravitational wave.
108
404847
2179
ένα βαρυτικό κύμα.
06:59
In both detectors, we saw a signal
109
407050
2472
Στους δύο ανιχνευτές είδαμε ένα σήμα
07:01
with cycles that increased
in amplitude and frequency
in amplitude and frequency
110
409546
3012
με μερικούς κύκλους
που μεγάλωναν σε εύρος συχνότητας,
που μεγάλωναν σε εύρος συχνότητας,
07:04
and then go back down.
111
412582
1253
έπειτα εξασθένησαν,
και ήταν ίδιοι και στους δύο ανιχνευτές.
07:05
And they were the same in both detectors.
112
413859
3432
07:09
They were gravitational waves.
113
417315
2000
Ήταν βαρυτικά κύματα.
07:12
And not only that --
in decoding this type of wave,
in decoding this type of wave,
114
420028
5197
Και όχι μόνο αυτό, μα επίσης,
αποκωδικοποιώντας αυτή τη μορφή κύματος,
αποκωδικοποιώντας αυτή τη μορφή κύματος,
07:17
we were able to deduce
that they came from black holes
that they came from black holes
115
425249
4008
μπορέσαμε να συμπεράνουμε
ότι προέρχονταν από μαύρες τρύπες
ότι προέρχονταν από μαύρες τρύπες
07:21
fusing together to make one,
116
429281
1993
που είχαν ενωθεί σε μία μόνη,
07:23
more than a billion years ago.
117
431298
3014
πριν από πάνω
από ένα δισεκατομμύριο χρόνια.
από ένα δισεκατομμύριο χρόνια.
07:27
And that was --
118
435613
1183
Και αυτό ήταν -
07:28
(Applause)
119
436820
6559
(Χειροκρότημα)
07:36
that was fantastic.
120
444339
2000
Αυτό ήταν φανταστικό.
07:38
At first, we couldn't believe it.
121
446994
3479
Στην αρχή, δεν μπορούσαμε
να το πιστέψουμε.
να το πιστέψουμε.
Αυτό υποτίθεται ότι
δεν θα μπορούσε να έχει συμβεί
δεν θα μπορούσε να έχει συμβεί
07:42
We didn't imagine
this would happen until much later;
this would happen until much later;
122
450497
3580
μέχρι πολύ αργότερα.
07:46
it was a surprise for all of us.
123
454101
2452
Ήταν έκπληξη για όλους.
07:48
It took us months to convince
ourselves that it was true,
ourselves that it was true,
124
456577
2681
Μας πήρε μήνες να πεισθούμε
ότι αυτό ήταν βέβαιο,
ότι αυτό ήταν βέβαιο,
07:51
because we didn't want to leave
any room for error.
any room for error.
125
459282
3187
επειδή δεν θέλαμε
να αφήσουμε περιθώριο λάθους.
να αφήσουμε περιθώριο λάθους.
07:54
But it was true, and to clear up any doubt
126
462818
2993
Μα ήταν σίγουρο,
και για να εξαλείψουμε κάθε αμφιβολία
07:57
that the detectors
really could measure these things,
really could measure these things,
127
465835
3032
για το αν πραγματικά οι ανιχνευτές
μπορούσαν να μετρήσουν αυτά τα πράγματα,
μπορούσαν να μετρήσουν αυτά τα πράγματα,
08:00
in December of that same year,
128
468891
1894
τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους,
μετρήσαμε ένα άλλο βαρυτικό κύμα,
μετρήσαμε ένα άλλο βαρυτικό κύμα,
08:02
we measured another gravitational wave,
129
470809
2880
08:05
smaller than the first one.
130
473713
1415
πιο μικρό απο το προηγούμενο.
08:07
The first gravitational wave
produced a difference in the distance
produced a difference in the distance
131
475152
3813
Το πρώτο βαρυτικό κύμα
παρήγαγε μια διαφορά απόστασης
παρήγαγε μια διαφορά απόστασης
08:10
of four-thousandths of a proton
132
478989
2624
τεσσάρων χιλιοστών του πρωτονίου,
08:14
over four kilometers.
133
482651
1335
περίπου τέσσερα χιλιόμετρα.
08:16
Yes, the second detection was smaller,
134
484010
2494
Ναι, ο δεύτερος εντοπισμός ήταν πιο μικρός
08:18
but still very convincing
by our standards.
by our standards.
135
486528
4269
αλλά μέχρι σήμερα πολύ πειστικός
για τα δικά μας στάνταρ.
για τα δικά μας στάνταρ.
08:25
Despite the fact that these are space-time
waves and not sound waves,
waves and not sound waves,
136
493064
4524
Παρόλο που ήταν κύματα του χωροχρόνου,
όχι κύματα ήχου,
08:29
we like to put them into loudspeakers
and listen to them.
and listen to them.
137
497612
4085
μας αρέσει να τα βάζουμε και να τα ακούμε.
08:34
We call this "the music of the universe."
138
502315
2734
Αυτά τα ονομάζουμε
«Η μουσική του σύμπαντος».
«Η μουσική του σύμπαντος».
08:37
I'd like you to listen
to the first two notes of that music.
to the first two notes of that music.
139
505834
4758
Εδώ θέλω να σας βάλω να ακούσετε
τις δύο πρώτες νότες
τις δύο πρώτες νότες
αυτής της μουσικής.
08:43
(Chirping sound)
140
511102
2260
(Κουδούνισμα)
08:46
(Chirping sound)
141
514448
2128
(Κουδούνισμα)
08:48
The second, shorter sound
was the last fraction of a second
was the last fraction of a second
142
516600
4866
Η δεύτερη, η πιο σύντομη
ήταν το τελευταίο τμήμα της δεύτερης
ήταν το τελευταίο τμήμα της δεύτερης
08:53
of the two black holes which,
143
521490
1794
από αυτές τις δύο μαύρες τρύπες,
08:55
in that fraction of a second,
emitted vast amounts of energy --
emitted vast amounts of energy --
144
523308
4930
η οποία σε κλάσμα δευτερολέπτου
εξέπεμψε έναν όγκο ενέργειας,
εξέπεμψε έναν όγκο ενέργειας,
09:00
so much energy, it was like three Suns
converting into energy,
converting into energy,
145
528262
6651
τόση ενέργεια σαν να μετατρέπονταν
τρεις ήλιοι σε ενέργεια
τρεις ήλιοι σε ενέργεια
09:06
following that famous formula,
146
534937
1576
σύμφωνα με τον διάσημο τύπο,
09:08
E = mc2.
147
536537
1757
E=mc2.
09:10
Remember that one?
148
538318
1251
Καταλάβατε;
09:12
We love this music so much
we actually dance to it.
we actually dance to it.
149
540473
5534
Αυτή η μουσική, στην πραγματικότητα,
τραγουδάει σε όλους εμάς,
τραγουδάει σε όλους εμάς,
χορεύουμε με αυτή,
09:18
I'm going to have you listen again.
150
546031
2748
και θα τη βάλω να ακουστεί ξανά.
09:22
(Chirping sound)
151
550546
2679
(Κουδούνισμα)
09:26
(Chirping sound)
152
554558
1498
(Κουδούνισμα)
09:29
It's the music of the universe!
153
557303
2000
Αυτή είναι η μουσική του σύμπαντος!
09:31
(Applause)
154
559327
3666
(Χειροκρότημα)
09:35
People frequently ask me now:
155
563017
3122
Συχνά ο κόσμος με ρωτάει πλέον:
09:38
"What can gravitational waves
be used for?
be used for?
156
566163
2737
«Σε τι χρησιμεύουν τα βαρυτικά κύματα;»
09:41
And now that you've discovered them,
what else is there left to do?"
what else is there left to do?"
157
569455
4055
«Και τώρα που ήδη τα ανακαλύψαμε,
τι μένει να κάνουμε;»
09:46
What can gravitational waves
be used for?
be used for?
158
574390
2827
Σε τι χρησιμεύουν τα βαρυτικά κύματα;
09:50
When they asked Borges,
"What is the purpose of poetry?"
"What is the purpose of poetry?"
159
578034
4318
Όταν ρώτησαν τον Μπόρχες:
«Σε τι χρησιμεύει η ποίηση;»
09:54
he, in turn, answered,
160
582376
1841
Εκείνος με τη σειρά του ρώτησε:
09:56
"What's the purpose of dawn?
161
584241
1696
«Σε τι χρησιμεύει η αυγή;»
09:57
What's the purpose of caresses?
162
585961
2000
«Σε τι χρησιμεύουν τα χάδια;»
09:59
What's the purpose
of the smell of coffee?"
of the smell of coffee?"
163
587985
2000
«Σε τι χρησιμεύει η μυρωδιά του καφέ;»
10:02
He answered,
164
590580
1844
Και ο ίδιος απάντησε:
10:04
"The purpose of poetry is pleasure;
it's for emotion, it's for living."
it's for emotion, it's for living."
165
592448
5805
«Η ποίηση χρησιμεύει για την ευχαρίστηση,
το συναίσθημα, τη ζωή».
το συναίσθημα, τη ζωή».
10:11
And understanding the universe,
166
599769
1664
Και το να καταλάβουμε το σύμπαν,
αυτή η ανθρώπινη περιέργεια
για να ξέρουμε πώς λειτουργούν όλα
για να ξέρουμε πώς λειτουργούν όλα
10:13
this human curiosity for knowing
how everything works,
how everything works,
167
601457
3650
10:17
is similar.
168
605131
1284
είναι προφανής.
10:19
Since time immemorial, humanity --
all of us, everyone, as kids --
all of us, everyone, as kids --
169
607177
5459
Η ανθρωπότητα, προ αμνημονεύτων ετών,
και όλοι εμείς, όλοι εσείς από παιδιά,
10:24
when we look up at the sky
for the first time and see the stars,
for the first time and see the stars,
170
612660
3869
όταν βλέπουμε τον ουρανό για πρώτη φορά
και βλέπουμε άστρα, αναρωτιέται κανείς:
10:28
we wonder,
171
616553
1163
10:29
"What are stars?"
172
617740
1480
«Τι είναι τα αστέρια;»
10:31
That curiosity is what makes us human.
173
619847
2724
Αυτή η περιέργεια είναι
που μας κάνει ανθρώπους.
που μας κάνει ανθρώπους.
10:35
And that's what we do with science.
174
623174
3118
Και αυτό είναι που κάνουμε
με την επιστήμη.
με την επιστήμη.
10:39
We like to say that gravitational waves
now have a purpose,
now have a purpose,
175
627856
5760
Μας αρέσει να λέμε
ότι τα βαρυτικά κύματα
ήδη μας είναι χρήσιμα,
ήδη μας είναι χρήσιμα,
10:45
because we're opening up
a new way to explore the universe.
a new way to explore the universe.
176
633640
4183
γιατί ανοίγουμε έναν νέο δρόμο
για την εξερεύνηση του σύμπαντος.
για την εξερεύνηση του σύμπαντος.
10:49
Until now, we were able to see
the light of the stars
the light of the stars
177
637847
3771
Μέχρι τώρα, μπορούσαμε να βλέπουμε
το φως των αστεριών
το φως των αστεριών
10:54
via electromagnetic waves.
178
642150
2994
μέσω των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων.
10:57
Now we can listen
to the sound of the universe,
to the sound of the universe,
179
645168
4576
Τώρα μπορούμε να ακούσουμε
τον ήχο του σύμπαντος
τον ήχο του σύμπαντος
11:01
even of things that don't emit light,
like gravitational waves.
like gravitational waves.
180
649768
3995
ακόμη και πράγματα που δεν εκπέμπουν φως,
όπως τα βαρυτικά κύματα.
όπως τα βαρυτικά κύματα.
11:07
(Applause)
181
655667
1264
(Χειροκρότημα)
11:08
Thank you.
182
656955
1152
(Αγγλικά) Ευχαριστώ.
11:10
(Applause)
183
658131
3401
(Χειροκρότημα)
11:13
But are they useful?
184
661556
2000
Μα, μόνο για αυτό χρησιμεύουν;
11:16
Can't we derive any technology
from gravitational waves?
from gravitational waves?
185
664325
4523
Δεν αναπτύσσεται κάποια τεχνολογία
βάσει των βαρυτικών κυμάτων;
βάσει των βαρυτικών κυμάτων;
11:21
Yes, probably.
186
669507
1509
Επί το πλείστον, ναι.
11:23
But it will probably take a lot of time.
187
671040
2588
Πρόκειται όμως να πάρει πολύ καιρό.
11:25
We've developed
the technology to detect them,
the technology to detect them,
188
673652
2664
Έχουμε αναπτύξει τεχνολογία
για να τα ανιχνεύσουμε,
για να τα ανιχνεύσουμε,
11:28
but in terms of the waves themselves,
189
676340
2037
μα τα ίδια κύματα, στην καλύτερη
ανακαλύπτονται εδώ και 100 χρόνια
ανακαλύπτονται εδώ και 100 χρόνια
11:30
maybe we'll discover 100 years from now
that they are useful.
that they are useful.
190
678401
4260
απο τότε που χρησιμεύουν για κάτι.
11:34
But it takes a lot of time
to derive technology from science,
to derive technology from science,
191
682685
4054
Μα παίρνει πολύ χρόνο
για να αναπτυχθεί επιστημονική τεχνολογία
για να αναπτυχθεί επιστημονική τεχνολογία
11:38
and that's not why we do it.
192
686763
1586
και δεν το κάνουμε για αυτό.
11:40
All technology is derived from science,
193
688373
2275
Κάθε τεχνολογία αναπτύσσεται
εκ της επιστήμης,
εκ της επιστήμης,
11:42
but we practice science for the enjoyment.
194
690672
3103
μα την επιστήμη την κάνουμε
για την ευχαρίστηση.
11:46
What's left to do?
195
694640
2000
Και τι μένει να κάνουμε;
11:49
A lot.
196
697386
1441
Πάρα πολλά.
11:50
A lot; this is only the beginning.
197
698851
2675
Πάρα πολλά. Αυτό είναι μόνο η αρχή.
11:54
As we make the detectors
more and more sensitive --
more and more sensitive --
198
702613
3094
Με τον τρόπο που κάνουμε
τους ανιχνευτές πιο ευαίσθητους
τους ανιχνευτές πιο ευαίσθητους
11:57
and we have lots of work to do there --
199
705731
1917
-και μένουν πολλά να κάνουμε-
11:59
not only are we going to see
more black holes
more black holes
200
707672
2245
όχι μόνο πρόκειται να δούμε
περισσότερες μαύρες τρύπες,
περισσότερες μαύρες τρύπες,
12:01
and be able to catalog
how many there are, where they are
how many there are, where they are
201
709941
4304
αλλά θα κάνουμε κατάλογο
με το πόσες υπάρχουν, πού είναι,
με το πόσες υπάρχουν, πού είναι,
12:06
and how big they are,
202
714269
1572
πόσο μεγάλες είναι,
12:07
we'll also be able to see other objects.
203
715865
3407
μα πρόκειται να δούμε και άλλα πράγματα.
12:11
We'll see neutron stars fuse
and turn into black holes.
and turn into black holes.
204
719296
5593
Πρόκειται να δούμε την σύντηξη
αστέρων νετρονίων,
αστέρων νετρονίων,
που μετατρέπονται σε μαύρη τρύπα.
12:16
We'll see a black holes being born.
205
724913
2599
Πρόκειται να δούμε
τη γέννηση μιας μαύρης τρύπας.
τη γέννηση μιας μαύρης τρύπας.
12:19
We'll be able to see
rotating stars in our galaxy
rotating stars in our galaxy
206
727536
3138
Θα μπορούμε να δούμε τα άστρα
να περιστρέφονται στον γαλαξία μας
να περιστρέφονται στον γαλαξία μας
12:22
produce sinusoidal waves.
207
730698
2208
παράγοντας ημιτονοειδή κύματα.
12:24
We'll be able to see
explosions of supernovas in our galaxy.
explosions of supernovas in our galaxy.
208
732930
5838
Θα μπορούμε να δούμε
εκρήξεις σουπερνόβα στον γαλαξία μας.
εκρήξεις σουπερνόβα στον γαλαξία μας.
12:30
We'll be seeing
a whole spectrum of new sources.
a whole spectrum of new sources.
209
738792
4199
Πρόκειται για ένα ολόκληρο φάσμα
νέων πηγών που θα μπορούμε να δούμε.
νέων πηγών που θα μπορούμε να δούμε.
12:35
We like to say
210
743641
1401
Μας αρέσει να λέμε
12:37
that we've added a new sense
to the human body:
to the human body:
211
745637
3601
ότι ήδη έχουμε προσθέσει νέο νόημα
στο ανθρώπινο σώμα:
στο ανθρώπινο σώμα:
12:41
now, in addition to seeing,
212
749262
1698
τώρα, εκτός του να βλέπουμε,
12:42
we're able to hear.
213
750984
2093
μπορούμε και να ακούμε.
12:45
This is a revolution in astronomy,
214
753101
3547
Είναι επανάσταση για την αστρονομία,
12:48
like when Galileo invented the telescope.
215
756672
3568
όπως όταν ο Γαλιλαίος
εφηύρε το τηλεσκόπιο,
εφηύρε το τηλεσκόπιο,
ή όπως όταν προστέθηκε ήχος
στον βουβό κινηματογράφο.
στον βουβό κινηματογράφο.
12:52
It's like when they added sound
to silent movies.
to silent movies.
216
760859
3450
12:57
This is just the beginning.
217
765110
2726
Αυτό είναι μόλις η αρχή.
13:01
We like to think
218
769120
1892
Μας αρέσει να θεωρούμε
13:03
that the road to science is very long --
very fun, but very long --
very fun, but very long --
219
771500
6267
ότι ο δρόμος της επιστήμης
είναι πολύ μακρύς
είναι πολύ μακρύς
-πολύ ευχάριστος, μα πολύ μακρύς-
13:09
and that we, this large,
international community of scientists,
international community of scientists,
220
777791
6363
και αυτή η μεγάλη διεθνής κοινότητα
επιστημόνων που εργάζονται ομαδικά
επιστημόνων που εργάζονται ομαδικά
13:16
working from many countries,
together as a team,
together as a team,
221
784178
2560
από πολλές χώρες, όλοι μαζί,
13:18
are helping to build that road;
222
786762
2683
βοηθάμε να κατασκευαστεί αυτός ο δρόμος,
13:22
that we're shedding light --
sometimes encountering detours --
sometimes encountering detours --
223
790048
3790
ρίχνοντας φως,
μερικές φορές συναντώντας εμπόδια,
13:26
and building, perhaps,
224
794488
2403
και κατασκευάζοντας, στην καλύτερη,
13:28
a highway to the universe.
225
796915
2000
μια λεωφόρο για το σύμπαν.
13:31
Thank you.
226
799931
1175
Ευχαριστώ.
13:33
(Applause)
227
801130
4925
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Gabriela González - AstrophysicistGabriela González is part of the collaboration of more than 1,000 scientists who measured for the first time the gravitational waves that Einstein predicted over 100 years ago.
Why you should listen
Gabriela González is a physicist working on the discovery of gravitational waves with the LIGO team. She was born in Córdoba, Argentina, studied physics at the University of Córdoba, and pursued her PhD at Syracuse University, which obtained in 1995. She worked as a staff scientist in the LIGO group at MIT until 1997, when she joined the faculty at Penn State. In 2001 she joined the faculty at LSU, where she is a professor of physics and astronomy. She has received awards from the American Physical Society, the American Astronomical Society and the National Academy of Sciences, and she is a member of the Academy of Arts and Sciences and the National Academy of Sciences.
González has been a member of the LIGO Scientific Collaboration since it was funded in 1997, served as the elected LSC spokesperson in 2011-2017, and is known for participating in the announcement of the discovery of gravitational waves in 2016. Her work has focused on LIGO instrument development (especially reducing noise sources and tuning alignment systems) and LIGO data calibration and diagnostics, critical to increasing the astrophysical reach of data analysis methods.
Gabriela González | Speaker | TED.com