Small Thing Big Idea
Kyra Gaunt: How the jump rope got its rhythm
Kyra Gaunt: ကြိုးခုန်တဲ့ကြိုးက ၎င်းရဲ့ စည်းချက်ရလာပုံ။
Filmed:
Readability: 3.5
453,746 views
"ဆင်း၊ ဆင်း ကလေးရေ၊ ဆင်း၊ ဆင်း ရိုလာကိုစတာ" ဟစ်ဟော့ပ်ဂီတဟာ Double Dutch ဘုရင်မ အတော်များများကို ကျေးဇူတင်ရပါတယ်။ မတူညီတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုများရဲ့ ဂီတလေ့လာမှုပညာရှင် Kyra Gaunt ကနေပြီး ကြိုးခုန်တဲ့ကြိုးရဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ သမိုင်းရဲ့ ခရီးစဉ်တစ်ခုကို ကျွန်တော်တို့ကို ခေါ်ဆောင်သွားပါတယ်။
Kyra Gaunt - Ethnomusicologist
A member of the inaugural TED Fellows class, Dr. Kyra Gaunt is an ethnomusicologist, singer-songwriter, and a social media researcher on faculty at University at Albany, SUNY. Full bio
A member of the inaugural TED Fellows class, Dr. Kyra Gaunt is an ethnomusicologist, singer-songwriter, and a social media researcher on faculty at University at Albany, SUNY. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
If you do it right, it should sound like:
0
206
2460
သင်လုပ်တာမှန်ရင် ဒီလိုအသံထွက်လိမ့်မယ်။
00:14
TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat,
TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat.
TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat.
1
2690
3879
တစ် တက်၊ တစ် တက်၊ တစ် တက်၊
တစ် တက်၊ တစ် တက်၊ တစ် တက်။
တစ် တက်၊ တစ် တက်၊ တစ် တက်။
00:18
If you do it wrong, it sounds like:
2
6593
1707
လုပ်တာမှားရင်တော့ ဒီလိုအသံပါ။
00:20
Tick-TAT, tick-TAT, tick-TAT.
3
8324
1499
တစ် တက်၊ တစ် တက်၊ တစ် တက်။
00:21
[Small thing. Big idea.]
4
9848
2851
[ ပစ္စည်း သေးသေး၊ စိတ်ကူး ကြီးကြီး]
00:25
[Kyra Gaunt on
the Jump Rope]
the Jump Rope]
5
13574
1886
[Kyra Gaunt ကြိုးခုန်နေသည်]
00:28
The jump rope is such a simple object.
6
16321
3433
ခုန်ကြိုးဟာ ဒီလောက်ရိုးရှင်းတဲ့
အရာဝတ္ထုတစ်ခုပါ။
အရာဝတ္ထုတစ်ခုပါ။
00:31
It can be made out of rope,
a clothesline, twine.
a clothesline, twine.
7
19918
2599
ကြိုးကနေ၊ အဝတ်တန်းကနေ၊
ဘန်ချည်ကြိုးကနေ လုပ်လို့ရတယ်။
ဘန်ချည်ကြိုးကနေ လုပ်လို့ရတယ်။
00:34
It has, like, a twirl on it. (Laughs)
8
22541
2526
၎င်းမှာ ဆိုရရင် အတွန့်တစ်ခုပါတယ်။
(ရယ်သံများ)
(ရယ်သံများ)
00:37
I'm not sure how to describe that.
9
25091
1772
ဘယ်လို့သရုပ်ဖော်ရမလဲ သိပ်မသေချာပါဘူး။
00:38
What's important
is that it has a certain weight,
is that it has a certain weight,
10
26887
2505
အရေးကြီးတာက ၎င်းမှာ အလေးချိန်တစ်ခုရှိပြီး
00:41
and that they have
that kind of whip sound.
that kind of whip sound.
11
29416
3377
ကျာပွတ်သံလိုမျိုး အသံရှိတာပါ။
00:44
It's not clear what the origin
of the jump rope is.
of the jump rope is.
12
32817
3798
ခုန်ကြိုးရဲ့ ဇာစ်မြစ်က ဘာဆိုတာ
မရှင်းလင်းပါဘူး။
မရှင်းလင်းပါဘူး။
00:48
There's some evidence
that it began in ancient Egypt, Phoenicia,
that it began in ancient Egypt, Phoenicia,
13
36639
3936
ရှေးဟောင်း အီဂျစ် ဖိုနီးဆီးယားမှာ
စခဲ့တယ်လို့ အထောက်အထားရှိပြီး
စခဲ့တယ်လို့ အထောက်အထားရှိပြီး
00:52
and then it most likely traveled
to North America with Dutch settlers.
to North America with Dutch settlers.
14
40599
4072
နောက်တော့ မြောက်အမေရိကကို ဒတ်ခ်ျ
အခြေချသူတွေနဲ့ ပါသွားတာ အဖြစ်နိုင်ဆုံးပါ။
အခြေချသူတွေနဲ့ ပါသွားတာ အဖြစ်နိုင်ဆုံးပါ။
00:56
The rope became a big thing
when women's clothes became more fitted
when women's clothes became more fitted
15
44695
4638
ကြိုးဟာ ကြီးမားတဲ့ အရာဖြစ်လာခဲ့တာက
အမျိုးသမီးတွေ အင်္ကျှးတွေ အတိုင်းပိုကျလာကာ
အမျိုးသမီးတွေ အင်္ကျှးတွေ အတိုင်းပိုကျလာကာ
01:01
and the pantaloon came into being.
16
49357
2278
ဘောင်းဘီတွေရှိလာတဲ့အခါပါ။
01:03
And so, girls were able to jump rope
17
51659
2880
ဒီလိုနဲ့ ကောင်မလေးတွေဟာ
ကြိုးခုန် လာနိုင်ခဲ့တယ်၊
ကြိုးခုန် လာနိုင်ခဲ့တယ်၊
01:06
because their skirts
wouldn't catch the ropes.
wouldn't catch the ropes.
18
54563
2706
အကြောင်းက သူတို့စကတ်တွေဟာ
ကြိုးတွေနဲ့ မညိတော့လို့ပါ။
ကြိုးတွေနဲ့ မညိတော့လို့ပါ။
01:09
Governesses used it
to train their wards to jump rope.
to train their wards to jump rope.
19
57293
3880
ကလေးထိန်းဆရာမတွေဟာ သူတို့ထိန်းတဲ့
ကလေးတွေကို ကြိုးခုန် လေ့ကျင့်ပေးတယ်။
ကလေးတွေကို ကြိုးခုန် လေ့ကျင့်ပေးတယ်။
01:13
Even formerly enslaved African children
in the antebellum South
in the antebellum South
20
61197
3241
အရင်က တောင်ပိုင်းမတိုင်မီ ကျွန်ပြုခံရတဲ့
အာဖရိကန် ကလေးတွေတောင်
အာဖရိကန် ကလေးတွေတောင်
01:16
jumped rope, too.
21
64462
1442
ကြိုးခုန်ကြသေးတယ်။
01:17
In the 1950s, in Harlem,
Bronx, Brooklyn, Queens,
Bronx, Brooklyn, Queens,
22
65928
4611
၁၉၅၀ နှစ်လွန်တွေမှာ Harlem Bronx Brooklyn
.Queens မှာရှိတဲ့ လူသွားစင်္ကြံပေါ်မှာ
.Queens မှာရှိတဲ့ လူသွားစင်္ကြံပေါ်မှာ
01:22
you could see on the sidewalk,
lots of girls playing with ropes.
lots of girls playing with ropes.
23
70563
4476
မိန်းကလေးအတော်များများ ကြိုးခုန်တာ
တွေနိုင်ပါတယ်။
တွေနိုင်ပါတယ်။
01:27
Sometimes they would take two ropes
and turn them as a single rope together,
and turn them as a single rope together,
24
75063
3722
တစ်ခါတစ်လေမှာ ကြိုးနှစ်ချောင်းယူပြီး
ဒါတွေကို တစ်ချောင်းတည်းအဖြစ် ပြောင်းပေမဲ့
ဒါတွေကို တစ်ချောင်းတည်းအဖြစ် ပြောင်းပေမဲ့
01:30
but you could separate them and turn
them in like an eggbeater on each other.
them in like an eggbeater on each other.
25
78809
3786
ခွဲလိုက်ကာ ကြက်ဥခေါက်တံလို
တစ်ယောက်အပေါ် တစ်ယောက် လှည့်ပေးနိုင်တယ်။
တစ်ယောက်အပေါ် တစ်ယောက် လှည့်ပေးနိုင်တယ်။
01:34
The skipping rope
was like a steady timeline --
was like a steady timeline --
26
82619
2513
ကြိုးခုန်ခြင်းဟာ အချိန်မျဉ်းလို
မှန်မှန်ဖြစ်နေတယ်။
မှန်မှန်ဖြစ်နေတယ်။
01:37
tick, tick, tick, tick --
27
85156
1517
တစ်၊ တစ်၊ တစ်၊ တစ်--
01:38
upon which you can add rhymes
and rhythms and chants.
and rhythms and chants.
28
86697
4062
ဒီအပေါ်မှာ ကာရံတွေ စည်းချက်တွေ၊
သံချပ်တွေ ထပ်ပေါင်းနိုင်ပါတယ်။
သံချပ်တွေ ထပ်ပေါင်းနိုင်ပါတယ်။
01:42
Those ropes created a space
29
90783
2048
ဒီကြိုးတွေဟာ အိမ်နီးနားချင်းဆိုတာထက်
01:44
where we were able
to contribute to something
to contribute to something
30
92855
2222
အများကြီး ကြီးကျယ်တာတစ်ခုကို
01:47
that was far greater
than the neighborhood.
than the neighborhood.
31
95101
2110
ဆက်လုပ်နိုင်ရှိတဲ့
နေရာတစ်ခု ဖန်တီးပေးတယ်။
နေရာတစ်ခု ဖန်တီးပေးတယ်။
01:49
Double Dutch jump rope remains
a powerful symbol of culture and identity
a powerful symbol of culture and identity
32
97602
3686
Double Dutch ခုန်ကြိုးက လူမည်းအမျိုးသမီး
တွေအတွက် အစွမ်းရှိတဲ့ယဉ်ကျေးမှု သညာ
တွေအတွက် အစွမ်းရှိတဲ့ယဉ်ကျေးမှု သညာ
01:53
for black women.
33
101312
1153
အထောက်အထား ဖြစ်ကျန်တယ်
01:54
Back from the 1950s to the 1970s,
34
102489
2318
၁၉၅၀ ကနေ ၁၉၇၀ နှစ်လွန်တွေပြန်ကြည့်ရင်
01:56
girls weren't supposed to play sports.
35
104831
2135
ကောင်မလေးတွေကို
အားကစားလုပ်ခွင့် မပေးခဲ့ဘူး။
အားကစားလုပ်ခွင့် မပေးခဲ့ဘူး။
01:58
Boys played baseball,
basketball and football,
basketball and football,
36
106990
2801
ကောင်လေးတွေက ဘေ့စ်ဘော၊ ဘက်စကက်ဘောနဲ့
ဘောလုံးကစာပြီး
ဘောလုံးကစာပြီး
02:01
and girls weren't allowed.
37
109815
1341
ကောင်မလေးတွေ ခွင့်မပြုဘူး။
02:03
A lot has changed, but in that era,
38
111180
2524
အများကြီး ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး
ဒါပေမဲ့ အဲဒီခေတ်မှာ
ဒါပေမဲ့ အဲဒီခေတ်မှာ
02:05
girls would rule the playground.
39
113728
1841
ကောင်မလေးတွေ ကွင်းကို
စိုးမိုးခဲ့မယ်
စိုးမိုးခဲ့မယ်
02:07
They'd make sure
that boys weren't a part of that.
that boys weren't a part of that.
40
115593
2420
ကောင်လေးတွေနဲ့ မဆိုင်တာ
သေချာအောင် လုပ်ခဲ့မယ်။
သေချာအောင် လုပ်ခဲ့မယ်။
02:10
It's their space, it's a girl-power space.
41
118037
2246
ဒါဟာ သူတို့ရဲ့နေရာ၊
မိန်းကလေး အစွမ်းရှိတဲ့နေရာ
မိန်းကလေး အစွမ်းရှိတဲ့နေရာ
02:12
It's where they get to shine.
42
120307
2096
သူတို့တွေ တောက်ပဖို့ နေရာပါ။
02:14
But I also think it's for boys,
43
122427
1562
ကောင်လေးတွေအတွက်လို့လည်း
ထင်တာက
ထင်တာက
02:16
because boys overheard those,
44
124013
1476
ကောင်လေးတွေ ကြားလို့ပါ
02:17
which is why, I think,
so many hip-hop artists
so many hip-hop artists
45
125513
2444
ဒါကြောင့် ဟစ်ဟော့ပ်ပညာရှင်
များစွာဟာ လူမည်းမလေးတွေ
များစွာဟာ လူမည်းမလေးတွေ
02:19
sampled from things that they heard
in black girls' game songs.
in black girls' game songs.
46
127981
3296
ကစားတဲ့ သီချင်းတွေမှာ ကြားခဲ့တာတွေကနေ
နမူနာကောက်ယူကြတာ ထင်ပါတယ်။
နမူနာကောက်ယူကြတာ ထင်ပါတယ်။
02:23
(Chanting) ... cold, thick shake,
act like you know how to flip,
act like you know how to flip,
47
131301
3076
(သံပြိုင်ဆို) အေးစက်၊ ကဲကဲလေး လှုပ်
ကျွမ်းလှန်တာလို လုပ်လိုက်
ကျွမ်းလှန်တာလို လုပ်လိုက်
02:26
Filet-O-Fish, Quarter Pounder,
french fries, ice cold, thick shake,
french fries, ice cold, thick shake,
48
134401
3001
Filet-O-Fish, Quarter Pounder
အာလူးကြော် ရေခဲ အေးစက် ကဲကဲ လှုပ်
အာလူးကြော် ရေခဲ အေးစက် ကဲကဲ လှုပ်
02:29
act like you know how to jump.
49
137426
1455
ခုန်တတ်သလိုမျိုး ခုန်လိုက်
02:30
Why "Country Grammar" by Nelly
became a Grammy Award-winning single
became a Grammy Award-winning single
50
138905
4020
Nelly ရဲ့ "Country Grammar" ဂရမ်မီဆုရတဲ့
လုံးချင်းဓာတ်ပြားဖြစ်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းက
လုံးချင်းဓာတ်ပြားဖြစ်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းက
02:34
was because people already knew
51
142949
2358
လူတွေသိပြီးသားဖြစ်လို့ပါ။
02:37
"We're going down down baby
your street in a Range Rover ... "
your street in a Range Rover ... "
52
145331
3475
"Range Rover တစ်စီးကနေ မင်းရဲ့လမ်းထဲ
ငါတို့ဆင်းလာနေတယ် ကလေးရေ"
ငါတို့ဆင်းလာနေတယ် ကလေးရေ"
02:40
That's the beginning of "Down down, baby,
down down the roller coaster,
down down the roller coaster,
53
148830
3413
ဒါက "ဆင်း၊ ဆင်း ကလေးရေ၊ ဆင်း၊ ဆင်း
ရိုလာကိုစတာာ ချစ် ချစ်စရာ ကလေးရေ၊
ရိုလာကိုစတာာ ချစ် ချစ်စရာ ကလေးရေ၊
02:44
sweet, sweet baby, I'll never let you go."
54
152267
2429
မင်းကို ဘယ်တော့မှ မစွန့်လွှတ်ဘူး" ရဲ့အစပါ။
02:46
All people who grew up
in any black urban community
in any black urban community
55
154720
2849
လူမည်းမြိုပြ အသိုင်းအဝိုင်းမှာ
ကြီးပြင်းခဲ့သူတွေ
ကြီးပြင်းခဲ့သူတွေ
02:49
would know that music.
56
157593
2285
ဒီဂီတကို သိကြလိမ့်တယ်။
02:51
And so, it was a ready-made hit.
57
159902
2222
ဒီတော့ ဒါက တကယ်ကို ပေါက်သွားတယ်။
02:54
The Double Dutch rope playing
helped maintain these songs
helped maintain these songs
58
162656
4119
Double Dutch ကြိုးခုန်ကစားခြင်းက
ဒီသီချင်းတွေ ထိန်းသိမ်းဖို့ ကူညီပေးခဲ့ပြီး
ဒီသီချင်းတွေ ထိန်းသိမ်းဖို့ ကူညီပေးခဲ့ပြီး
02:58
and helped maintain the chants
and the gestures that go along with it,
and the gestures that go along with it,
59
166799
4001
ဒါနဲ့ လိုက်တဲ့ သံချပ်တွေ၊ အမူအရာတွေကို
ထိန်းသိမ်းဖို့ ကူညီခဲ့ပါတယ်။
ထိန်းသိမ်းဖို့ ကူညီခဲ့ပါတယ်။
03:02
which is very natural
to what I call "kinetic orality" --
to what I call "kinetic orality" --
60
170824
4007
ဒါက "kinetic orality" လို့ ကျွန်တော်
ခေါ်တဲ့ ပါးစပ်စကားနဲ့
ခေါ်တဲ့ ပါးစပ်စကားနဲ့
03:06
word of mouth and word of body.
61
174855
1801
ကိုယ်စကားနဲ့ အရမ်းလိုက်ဖက်ပါတယ်။
03:09
It's the thing that gets
passed down over generations.
passed down over generations.
62
177133
2873
ဒါက မျိုးဆက်တွေကို လက်ဆင့်ကမ်းခံရတဲ့
အရာပါ။
အရာပါ။
03:12
In some ways, the rope
is the thing that helps carry it.
is the thing that helps carry it.
63
180030
2931
တစ်နည်းနည်းတော့ ကြိုးဟာ ဒါကို
ကူသယ်ပေးတဲ့ အရာပါ။
ကူသယ်ပေးတဲ့ အရာပါ။
03:15
You need some object
to carry memory through.
to carry memory through.
64
183696
2873
မှတ်ဉာဏ်ကို သယ်ဆောင်ဖို့ အရာဝတ္ထုတစ်ခုခု
သင် လိုအပ်ပါတယ်။
သင် လိုအပ်ပါတယ်။
03:18
So, a jump rope, you can use it
for all different kinds of things.
for all different kinds of things.
65
186943
3944
ဒီတော့ ခုန်ကြိုးတစ်ချောင်းကို
အရာမျိုးစုံမှာ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
အရာမျိုးစုံမှာ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
03:22
It crosses cultures.
66
190911
1555
ယဉ်ကျေးမှုတွေ ဖြတ်သန်းသွားတယ်။
03:24
And I think it lasted
because people need to move.
because people need to move.
67
192490
4005
လူေတွဟာ လှုပ်ရှားဖို့လိုတာကြောင့်
တာရှည်ခံတာလို့ ထင်ပါတယ်။
တာရှည်ခံတာလို့ ထင်ပါတယ်။
03:28
And I think sometimes the simplest objects
can make the most creative uses.
can make the most creative uses.
68
196519
5387
တစ်ခါတစ်လေ အရိုးဆုံး အရာဝတ္ထုတွေဟာ အဆန်း
သစ်ဆုံး အသုံးတွေ ဖန်တီးနိုင်တယ်ထင်ပါတယ်။
သစ်ဆုံး အသုံးတွေ ဖန်တီးနိုင်တယ်ထင်ပါတယ်။
ABOUT THE SPEAKER
Kyra Gaunt - EthnomusicologistA member of the inaugural TED Fellows class, Dr. Kyra Gaunt is an ethnomusicologist, singer-songwriter, and a social media researcher on faculty at University at Albany, SUNY.
Why you should listen
Kyra Gaunt's book, The Games Black Girls Play: Learning the Ropes from Double-Dutch to Hip-Hop, published by NYU Press, won of the 2007 Alan Merriam Book Prize awarded by The Society for Ethnomusicology, which contributed to the emergence of black girlhood studies and hip-hop feminism. It also inspired a work by fellow TED Fellow Camille A. Brown, BLACK GIRL: Linguistic Play, which was nominated for a 2016 Bessie Award for Outstanding Production.
Gaunt's articles have appeared in Musical Quarterly, The Journal for Popular Music Studies and Parcours anthropologiques, and she has contributed chapters to I Was Born to Use Mics: Listening to Nas’ Illmatic and The Hip-hop & Obama Reader, among other publications.
Gaunt's scholarship has been funded by The Ford Foundation and the National Endowment for the Humanities and is a nationally- and internationally-recognized speaker. She also is a certified expert witness in federal and state cases on the unintended consequences of social media. She also continues to perform and record as a classically-trained, jazz vocalist and R&B singer-songwriter. Her original compositions are available on the CD Be the True Revolution available on iTunes and CDBaby.
Kyra Gaunt | Speaker | TED.com