TED Residency
tobacco brown: What gardening taught me about life
tobacco brown: ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးခြင်းက ကျွန်မကို ဘဝအကြောင်း သင်ပေးပုံ။
Filmed:
Readability: 3.8
1,289,610 views
ပန်းဥယျာဉ်တွေဟာ ကျွန်မတို့ဘဝတွေရဲ့ ကြေးမုံတွေပါလို့ ဆိုသူကတော့ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အနုပညာရှင် tobacco brown ဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းတို့ရဲ့ ပြည့်ဝတဲ့အလှကို ရိတ်သိမ်းနိုင်ဖို့ ၎င်းတို့ကို အထူးဂရုပြုပြီး စိုက်ပျိုးရပါလိမ့်မယ်။ သူမရဲ့ အတွေ့အကြုံကို အရင်းခံပြီး ကမ္ဘာတစ်လွှားက မြို့ကြီးတွေဆီကို အများပြည်သူဆိုင်ရာ အနုပညာ ဖန်တီးမှုတွေကို ဆောင်ကြဉ်းရင်းကနေ brown ဟာ ဥယျာဉ်စိုက်မျိုးခြင်းကနေ ကရုဏာစိတ်၊ ဆက်သွယ်မှုနဲ့ တင့်တယ်တဲ့ ဘဝတွေကို ဖန်တီးခြင်းအကြောင်းကို ကျွန်ုပ်တို့ကို သင်ကြား ပေးနိုင်ပုံကို ဖွင့်ထုတ်ဖော်ပြထားပါတယ်။
tobacco brown - Social artist
TED Resident tobacco brown is a social artist working at the public intersection of environmental art and restorative justice. Full bio
TED Resident tobacco brown is a social artist working at the public intersection of environmental art and restorative justice. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
At age four, I found a garden,
0
904
2921
ကျွန်မ အသက် လေးနှစ်မှာ
ဥယျာဉ်တစ်ခုကို တွေ့ခဲ့တယ်၊
ဥယျာဉ်တစ်ခုကို တွေ့ခဲ့တယ်၊
00:15
living underneath the kitchen floor.
1
3849
2400
မီးဖိုချောင်ရဲ့
ကြမ်းအောက်မှာရှင်သန်နေတာပါ။
ကြမ်းအောက်မှာရှင်သန်နေတာပါ။
00:18
It was hiding behind
leftover patches of linoleum
leftover patches of linoleum
2
6778
3474
၎င်းဟာ ကျွန်မရဲ့ အမေဖယ်ခိုင်းနေတဲ့
ဟောင်းနွမ်းနေတဲ့ ကြမ်းပြင်ပေါ်က
ဟောင်းနွမ်းနေတဲ့ ကြမ်းပြင်ပေါ်က
00:22
on the worn-out floor
my mother was having removed.
my mother was having removed.
3
10276
3257
အကြွင်းအကျန် ဖယောင်ပုဆိုး အစအနတွေ
နောက်မှာ ကွယ်နေတာပေါ့။
နောက်မှာ ကွယ်နေတာပေါ့။
00:26
The workman was busy
when the garden caught my attention.
when the garden caught my attention.
4
14061
3286
ကျွန်မက ဥယျာဉ်ကို မြင်မိတဲ့အချိန်မှာ
အလုပ်သမားဟာ အလုပ်ရှုပ်နေတယ်။
အလုပ်သမားဟာ အလုပ်ရှုပ်နေတယ်။
00:29
My eyes became glued to the patterns
of embroidered roses
of embroidered roses
5
17919
5451
ကျွန်မရဲ့ မျက်လုံးတွေဟာ ကျွန်မရဲ့
ကလေးဘဝ ရှုခင်းကိုဖြတ်ပြီး ပွင့်နေတဲ့
ကလေးဘဝ ရှုခင်းကိုဖြတ်ပြီး ပွင့်နေတဲ့
00:35
blooming across my childhood landscape.
6
23394
2399
အလှဆင်ထားတဲ့
နှင်းဆီတွေမှ မခွာနိုင်ဖြစ်နေတယ်။
နှင်းဆီတွေမှ မခွာနိုင်ဖြစ်နေတယ်။
00:38
I saw them and felt
a sense of joy and adventure.
a sense of joy and adventure.
7
26164
4297
သူတို့ကို မြင်တော့ ပျော်ရွှင်မှုနဲ့
စွန့်စားမှု သဘောတစ်ခု ခံစားလိုက်ရတယ်။
စွန့်စားမှု သဘောတစ်ခု ခံစားလိုက်ရတယ်။
00:44
This excitement felt like
a feeling to go forward
a feeling to go forward
8
32085
2489
ဒီစိတ်လှုပ်ရှားမှုက ကိုယ်ဘာမှမသိတဲ့
အရာတစ်ခုဆီ
အရာတစ်ခုဆီ
00:46
into something I knew nothing about.
9
34598
2668
ရှေ့ဆက်ဖို့ ခံစားမှုတစ်ခုလို ခံစားရတယ်။
00:50
My passion and connection to garden
started at that exact moment.
started at that exact moment.
10
38196
4659
ဥယျာဉ်ကို ကျွန်မရဲ့ထက်သန်မှုနဲ့
ဆက်သွယ်မှုက ဒီအခိုက်မှာမှာပဲ စတင်ခဲ့တယ်။
ဆက်သွယ်မှုက ဒီအခိုက်မှာမှာပဲ စတင်ခဲ့တယ်။
00:55
When spring arrived,
I ran so fast through the house,
I ran so fast through the house,
11
43427
2968
နွေဦးရောက်တဲ့အခါမှာ
အိမ်ကနေ အမေ့ရဲ့ အသံရှေ့ကနေ
အိမ်ကနေ အမေ့ရဲ့ အသံရှေ့ကနေ
00:58
speeding ahead of my mother's voice.
12
46419
1737
အရှိန်မြှင့်ရင်း
အမြန်ပြေးသွားခဲ့တယ်။
အမြန်ပြေးသွားခဲ့တယ်။
01:00
I pulled on my red corduroy jumper
and my grey plaid wool hat
and my grey plaid wool hat
13
48498
4857
အမေ သူ့အနွေးထည် ဝတ်မရခင်လေးမှာ
ကျွန်မရဲ့ အနီရောင်ချည်ကတ္တီပါ အနွေးထည်နဲ့
ကျွန်မရဲ့ အနီရောင်ချည်ကတ္တီပါ အနွေးထည်နဲ့
01:05
before my mother could get her jacket on.
14
53379
2190
မီးခိုးရောင် သိုးမွှေးဦးထုပ်
ကောက်စွပ်လိုက်တယ်၊
ကောက်စွပ်လိုက်တယ်၊
01:07
I catapulted out of the front screen door
15
55982
2895
အိမ်ရှေ့တံခါးကို ဗြုန်းကနဲတွန်းလိုက်ပြီး
01:10
and threw myself
on a fresh carpet of grass.
on a fresh carpet of grass.
16
58901
3154
စိမ်းလန်းတဲ့ မြက်ကော်ဇောတစ်ခုပေါ်ကို
ပစ်ဝင်လိုက်တယ်။
ပစ်ဝင်လိုက်တယ်။
01:14
Excited, I bounced to my feet
and flipped three more cartwheels
and flipped three more cartwheels
17
62411
4587
စိတ်လှုပ်ရှားပြီး ခုန်ဆွခုန်ဆွဖြစ်ကာ
သူမရဲ့ ဘေးကို မကျခင်လေး
သူမရဲ့ ဘေးကို မကျခင်လေး
01:19
before landing by her side.
18
67022
1800
ကျွမ်းသုံးပတ်ထိုးလိုက်သေးတယ်။
01:21
Mother dear was in the garden
19
69934
1942
ချစ်မေမေက ဥယျာဉ်ထဲမှာ
01:24
busy breaking up the soil,
20
72609
2262
မြေကြီး ပေါက်ရင်း အလုပ်ရှုပ်နေတယ်။
01:26
and I sat beside her,
21
74895
2142
ကျွန်မက ဘေးမှာထိုင်ပြီး
01:29
playing with mud pies in the flower bed.
22
77061
2580
ပန်းခင်းထဲမှာ ရွှံ့လုံးတွေနဲ့ ကစားနေတယ်။
01:33
When her work was done,
23
81180
1659
အမေအလုပ်ပြီးသွားတော့
01:34
she rewarded me with an ice-cold glass
of bittersweet lemonade
of bittersweet lemonade
24
82863
4372
ကျွန်မကို ချိုသက်သက် သံပုရာရည်
အေးအေးတစ်ခွက် ဆုချတယ်၊
အေးအေးတစ်ခွက် ဆုချတယ်၊
01:40
and then lined my shoes
with sprigs of mint
with sprigs of mint
25
88236
2810
ပြီးတော့ ခြေထောက်တွေ အေးဖို့
ကျွန်မ ဖိနပ်ကို ပူဒီနာခက်တွေ
ကျွန်မ ဖိနပ်ကို ပူဒီနာခက်တွေ
01:43
to cool off my feet.
26
91070
1333
ခင်းပေးတယ်။
01:46
My mother cooked with the colors
and textures of her garden.
and textures of her garden.
27
94069
3826
ကျွန်မအမေဟာ သူ့ဥယျာဉ်ရဲ့
အရောင်တွေ၊ အသားတွေနဲ့ ချက်ပြုတ်ပါတယ်။
အရောင်တွေ၊ အသားတွေနဲ့ ချက်ပြုတ်ပါတယ်။
01:50
She baked yams and squash
28
98538
3776
သူမဟာ မျောက်ဥနဲ့ ဖရုံ၊
01:54
and heirloom tomatoes and carrots.
29
102338
2795
လက်စွဲတော် ခရမ်းချဉ်သီးနဲ့
မုန်လာဥနီတွေ ဖုတ်ခဲ့တယ်။
မုန်လာဥနီတွေ ဖုတ်ခဲ့တယ်။
01:58
She fed love to a generation of people
30
106171
3993
လူမျိုးဆက်တစ်ခုကို ခရမ်းရောင်ပဲတွေနဲ့
ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေနဲ့ ချစ်မေတ္တာကို
ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေနဲ့ ချစ်မေတ္တာကို
02:02
with purple hull peas and greens.
31
110188
4030
ကျွေးမွေးခဲ့တယ်။
02:07
It seems that during my childhood,
32
115347
2373
ကျွန်မ ကလေးဘဝတုန်းဖြစ်ပုံရတယ်၊
02:09
the blooms from my mother's gardens
have healed all the way from her halo
have healed all the way from her halo
33
117744
4778
အမေ့ဥယျာဉ်ထဲက အပွင့်တွေဟာ သူ့ဆံဖျား
ကနေ ကျွန်မတို့ ခြေဖဝါးရင်းတွေအထိ
ကနေ ကျွန်မတို့ ခြေဖဝါးရင်းတွေအထိ
02:14
to the roots on the soles of our feet.
34
122546
2533
ကုစားပေးပါတယ်။
02:18
In our last conversation before her death,
35
126427
3253
သူမဆုံးခင် ကျွန်မတို့ နောက်ဆုံး
စကားပြောရာမှာ
စကားပြောရာမှာ
02:21
she encouraged me to go
anywhere in the world
anywhere in the world
36
129704
3349
ကျွန်မကို ပျော်ရွှင်စေတဲ့ ကမ္ဘာထဲက
ဘယ်နေရာမဆို
ဘယ်နေရာမဆို
02:25
that would make me happy.
37
133077
1666
သွားလို့ ကျွန်မကို အားပေးခဲ့တယ်
02:28
Since then, I have planted her gardens
38
136076
4521
အဲဒီအချိန်ကတည်းက သူရဲ့ဥယျာဉ်ကို
02:32
through art installations
throughout the world,
throughout the world,
39
140621
2532
ကမ္ဘာတစ်လွားက အနုပညာဖန်တီးမှုတွေနဲ့
စိုက်ပျိုးခဲ့တယ်။
စိုက်ပျိုးခဲ့တယ်။
02:35
in countries of the people that I meet.
40
143177
2533
ကျွန်မဆုံတွေ့တဲ့ လူတွေရဲ့
နိုင်ငံတွေမှာေပါ့။
နိုင်ငံတွေမှာေပါ့။
02:38
Now they lining
parks and courtyards,
parks and courtyards,
41
146386
4151
အခုတော့ ၎င်းတို့ဟာ ပန်းခြံတွေနဲ့
ကျေးလက်ခြံဝင်းတွမှာ စီတန်းပြီး
ကျေးလက်ခြံဝင်းတွမှာ စီတန်းပြီး
02:42
painted on walls and even
in blighted lots off the street.
in blighted lots off the street.
42
150561
3877
နံရံတွေမှာ ဆေးခြယ်ကာ လမ်းနဲ့ဝေးဝေးက
အကျည်းတန် ကွက်လပ်တွေမှာတောင်ပါ။
အကျည်းတန် ကွက်လပ်တွေမှာတောင်ပါ။
02:47
If you were in Berlin, Germany,
43
155509
2099
သင်ဟာ ဂျာမဏီနိုင်ငံ ဘာလင်ကဆိုရင်
02:49
you would have seen my garden
at Stilwerk Design Center,
at Stilwerk Design Center,
44
157632
3419
Stilwerk Design Center က ကျွန်မရဲ့
ဥယျာဉ်ကို မြင်ဖူးလိမ့်မယ်။
ဥယျာဉ်ကို မြင်ဖူးလိမ့်မယ်။
02:53
where rosemary and lavender,
hydrangea and lemon balm
hydrangea and lemon balm
45
161966
4515
အဲဒီမှာ ရိုစ်မေရီ၊ လာဗင်ဒါ၊
ခြောက်လပန်းနဲ့ သံပုရာမွေးတွေဟာ
ခြောက်လပန်းနဲ့ သံပုရာမွေးတွေဟာ
02:58
trailed up the glass elevators
to all six floors.
to all six floors.
46
166505
3334
အထပ်ခြောက်လွှာအထိ မှန်ဓာတ်လှေကားမှာ
တွယ်တက်နေတယ်။
တွယ်တက်နေတယ်။
03:03
In 2009, I planted "Philosophers Garden,"
47
171180
4222
၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မှာ "Philosophers Garden"
ကို စိုက်ခဲ့တယ်။
ကို စိုက်ခဲ့တယ်။
03:07
a garden mural,
48
175426
1198
ဥယျာဉ်နံရံတစ်ခုပါ။
03:08
blooming at the historic
Frederick Douglass High School
Frederick Douglass High School
49
176648
3283
Tennessee Memphis က သမိုင်းဝင်
Frederick Douglass အထက်တန်းကျောင်းမှာ
Frederick Douglass အထက်တန်းကျောင်းမှာ
03:11
in Memphis, Tennessee.
50
179955
1409
ဖူးပွင့်နေပါတယ်။
03:14
This school’s garden
fed an entire community
fed an entire community
51
182483
3157
ဒီကျောင်းရဲ့ ဥယျာဉ်ဟာ
ရပ်ရွာတစ်ခုလုံးအတွက်ဖြစ်ပြီး
ရပ်ရွာတစ်ခုလုံးအတွက်ဖြစ်ပြီး
03:17
and was honored by Eleanor Roosevelt
during the Great Depression.
during the Great Depression.
52
185664
3505
စီးပွားရေးပျက်ကပ်ကြီးအတွင်းမှာ
Eleanor Roosevelt က ဂုဏ်ပြုခဲ့တာပါ။
Eleanor Roosevelt က ဂုဏ်ပြုခဲ့တာပါ။
03:22
Again, in 2011, I planted
at Court Square Park --
at Court Square Park --
53
190419
5632
ထပ်ပြီးတော့ ၂၀၁၁ က Court Square Park မှာ
စိုက်ပျိုးခဲ့တယ်၊
စိုက်ပျိုးခဲ့တယ်၊
03:28
six entry gardens
54
196719
1841
ကြည်နူးဖွယ် မွေးပျံလှတဲ့
03:30
with 80 varieties
of deliciously fragrant floribunda
of deliciously fragrant floribunda
55
198584
4592
အဆုပ်လိုက်ပွင့်တဲ့
နှင်းဆီမျိုးနဲ့ မျိုးစပ် လက်ဖက်နှင်းဆီ
နှင်းဆီမျိုးနဲ့ မျိုးစပ် လက်ဖက်နှင်းဆီ
03:36
and hybrid tea roses.
56
204132
2039
အမျိုး ၈၀ ပါတဲ့ အဝင်ပန်းခြံ ခြောက်ခုပါ။
03:39
Gardening has taught me
that planting and growing a garden
that planting and growing a garden
57
207188
4786
ဥယျာဉ်စိုက်ခြင်းက ကျွန်မကို သင်ပေးခဲ့တာက
ဥယျာဉ်တစ်ခုကို စိုက်ပျိုး၊ဖြစ်ထွန်းစေတာဟာ
ဥယျာဉ်တစ်ခုကို စိုက်ပျိုး၊ဖြစ်ထွန်းစေတာဟာ
03:43
is the same process as creating our lives.
58
211998
3349
ကျွန်မတို့ဘဝတွေကို ဖန်ဆင်းခြင်းလို
တူညီတဲ့ ဖြစ်စဉ်ပါ။
တူညီတဲ့ ဖြစ်စဉ်ပါ။
03:48
This process of creation
begins in the spring,
begins in the spring,
59
216228
2650
ဖန်ဆင်းခြင်းဖြစ်စဉ်ဟာ
မြေကြီးကိုပေါက်ပြီး
မြေကြီးကိုပေါက်ပြီး
03:50
when you break up the soil and start anew.
60
218902
2800
အသစ်တစ်ဖန်စတင်တဲ့
နွေဦးမှာ စတင်ပါတယ်။
နွေဦးမှာ စတင်ပါတယ်။
03:54
Then it's time to clear out
the dead leaves,
the dead leaves,
61
222764
4045
ဒီနောက်မှာ ဆောင်းရာသီရဲ့
ရွက်ကြွေတွေ၊ အစအနတွေနဲ့
ရွက်ကြွေတွေ၊ အစအနတွေနဲ့
03:58
debris and roots of the winter.
62
226833
2420
အမြစ်တွေကို ရှင်းပစ်ဖို့အချိန်ပါ။
04:02
The gardener must then make sure
63
230635
1934
ဒီအခါမှာ ဥယျာဉ်မှူးဟာ ကောင်းမွန်တဲ့
04:05
that a good disposition
and the proper nutrients
and the proper nutrients
64
233410
4095
အနေအထားတစ်ခုနဲ့ သြဇာဓာတ်တွေကို
မြေဆီလွာထဲမှာ မှန်ကန်စွာ ရောစပ်ထားတာ
မြေဆီလွာထဲမှာ မှန်ကန်စွာ ရောစပ်ထားတာ
04:09
are correctly mixed in the soil.
65
237529
1986
သေချာအောင်လုပ်ရမှာပါ။
04:12
Then it's important to aerate the topsoil
66
240713
4246
ဒီနောက်မှာ အပေါ်ယံမြေလွှာ လေသလပ်ပေးပြီး
04:16
and leave it loosely packed
on the surface.
on the surface.
67
244983
2376
မျက်နှာပြင်မှာ ဖွဖွလေးဖို့သိပ်ဖို့
အရေးကြီးပါတယ် ။
အရေးကြီးပါတယ် ။
04:19
You won't get those
beautiful blooms in life
beautiful blooms in life
68
247890
2314
သင်ပထမဆုံးလုပ်တာ မှန်ကန်မှသာ
04:22
until you first do the work just right.
69
250228
3308
ဘဝမှာ ဒီလှပတဲ့ အပွင့်တွေရှိပါလိမ့်မယ်။
04:26
When our gardens are balanced with care,
70
254292
2880
ကျွန်မတို့ဥယျာဉ်ကို ဂရုစိုက်မှုနဲ့
ဟန်ချက်ညီအောင်ထားတဲ့အခါ
ဟန်ချက်ညီအောင်ထားတဲ့အခါ
04:29
we can harvest the beauty
of living a life of grace.
of living a life of grace.
71
257196
3809
တင့်တယ်တဲ့ ဘဝတစ်ခု ရှင်သန်ခြင်းရဲ့
အလှအပကို ရိတ်သိမ်းနိုင်တာပါ။
အလှအပကို ရိတ်သိမ်းနိုင်တာပါ။
04:34
In the forests,
72
262646
1647
သစ်ေတောတွေထဲမှာ
04:36
when trees realize through their roots
that another tree is sick,
that another tree is sick,
73
264317
4212
သစ်ပင်တွေဟာ အခြားအပင်တစ်ပင် ဖျားတာသိတဲ့အခါ
၎င်းတို့ရဲ့ အမြစ်တွေကနေ
၎င်းတို့ရဲ့ အမြစ်တွေကနေ
04:41
they will send a portion
of their nutrients to that tree
of their nutrients to that tree
74
269277
2729
၎င်းတို့ကို ကူညီကုစားဖို့
အဲဒီအပင်ဆီကို သူတို့ရဲ့ သြဇာဓာတ်
အဲဒီအပင်ဆီကို သူတို့ရဲ့ သြဇာဓာတ်
04:44
to help them to heal.
75
272030
1400
တစ်ပုံကို ပို့ပေးပါတယ်။
04:46
They never think
about what will happen to them
about what will happen to them
76
274188
2476
သူတို့ကို ဘာဖြစ်မယ်၊
(သို့) ဒါလုပ်တဲ့အခါ သူတို့တွေ
(သို့) ဒါလုပ်တဲ့အခါ သူတို့တွေ
04:48
or feel vulnerable when they do.
77
276688
1964
အားနည်းသွားတယ်ဆိုတာ
ဘယ်တော့မှ မတွေးကြဘူး၊
ဘယ်တော့မှ မတွေးကြဘူး၊
04:51
When a tree is dying,
78
279149
1746
အပင်တစ်ပင် သေတော့မယ့်အခါ
04:52
it releases all of its nutrients
to other trees that need it the most.
to other trees that need it the most.
79
280919
4082
သူ့ရဲ့ သြဇာဓာတ်အားလုံးကို အခြာ၊သော
အလိုအပ်ဆုံး အပင်တွေဆီထုတ်လွှတ်ပေးတယ်။
အလိုအပ်ဆုံး အပင်တွေဆီထုတ်လွှတ်ပေးတယ်။
04:59
Below the surface,
we are all connected by our roots
we are all connected by our roots
80
287163
3364
မျက်နှာပြင်အောက်မှာ
ကျွန်မတို့ဟာ အမြစ်တွေနဲ့ ဆက်ထာပြီး
ကျွန်မတို့ဟာ အမြစ်တွေနဲ့ ဆက်ထာပြီး
05:02
and sharing nutrients with each other.
81
290551
2534
သြဇာဓာတ်တွေကို
အချင်းချင်း မျှဝေနေပါတယ်။
အချင်းချင်း မျှဝေနေပါတယ်။
05:05
It's only when we come together
that we can honestly grow.
that we can honestly grow.
82
293758
3919
ဒါက ကျွန်မတို့တွေ ရိုးသားစွာ ရှင်သန်တဲ့
အတူတူစုစည်းတဲ့ အခါမှပါ။
အတူတူစုစည်းတဲ့ အခါမှပါ။
05:12
It's the same for humans
in the garden of hardship.
in the garden of hardship.
83
300839
3104
အခက်အခဲရဲ့ ဥယျာဉ်အတွင်းက
လူသားတွေအတွက် အတူတူပါ။
လူသားတွေအတွက် အတူတူပါ။
05:16
In this garden,
84
304499
1627
ဒီဥယျာဉ်ထဲမှာ
05:18
when the caterpillar transforms
into a chrysalis,
into a chrysalis,
85
306150
3267
ပေါက်ဖတ်က ပိုးရုပ်ဖုံးအဖြစ်
ပြောင်းသွားတဲ့အခါ
ပြောင်းသွားတဲ့အခါ
05:22
this involves some struggle.
86
310518
1825
ဒီမှာ ရုန်းကန်မှု ပါဝင်ပါတယ်။
05:24
But it's a challenge with a purpose.
87
312367
1888
ဒါပေမဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ပါတဲ့ စိန်ခေါ်မှုပါ
05:26
Without this painful fight
88
314756
2095
ပိုးအိမ်ရဲ့ အချုပ်အချယ်တွေကနေ
05:28
to break free from
the confines of the cocoon,
the confines of the cocoon,
89
316875
3178
ဖောက်ထွက်ဖို့
ဒီနာကျင်တဲ့ တိုက်ပွဲမပါပဲ
ဒီနာကျင်တဲ့ တိုက်ပွဲမပါပဲ
05:32
the newly formed butterfly
can't strengthen its wings.
can't strengthen its wings.
90
320077
3524
ပုံပေါ်စ လိပ်ပြာလေးဟာ သူ့ရဲ့တောင်ပံတွေ
ထဲမှာ အားမွေးနိင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။
ထဲမှာ အားမွေးနိင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။
05:36
Without the battle, the butterfly dies
without ever taking flight.
without ever taking flight.
91
324228
4364
တိုက်ပွဲမပါရင် လိပ်ပြာဟာ
မပျံသန်းလိုက်ရပဲ သေဆုံးပါတယ်။
မပျံသန်းလိုက်ရပဲ သေဆုံးပါတယ်။
05:42
My life's work
92
330425
1250
ကျွန်မဘဝရဲ့ အလုပ်က
05:44
is to illustrate how to integrate
human connectivity into the garden.
human connectivity into the garden.
93
332835
5460
ဥယျာဉ်ထဲမှာ လူသားရဲ့ တွယ်ဆက်မှုကို
ပေါင်းစပ်ပုံကို သရုပ်ပြဖို့ပါ။
ပေါင်းစပ်ပုံကို သရုပ်ပြဖို့ပါ။
05:51
Gardens are full of magical wisdom
for this transformation.
for this transformation.
94
339286
5299
ဥယျာဉ်တွေဟာ ဒီပြောင်းလဲမှုအတွက်
မှော်ဆန်တဲ့ ဉာဏ်ပညာတွေနဲ့ပြည့်နေပါတယ်။
မှော်ဆန်တဲ့ ဉာဏ်ပညာတွေနဲ့ပြည့်နေပါတယ်။
05:57
Mother Nature is creative energy
waiting to be born.
waiting to be born.
95
345817
3711
မိခင်သဘာဝဟာ မွေးဖွာဖို့ စောင့်ဆိုင်းနေတဲ့
ဖန်ဆင်းတတ်တဲ့ စွမ်းအင်ပါ။
ဖန်ဆင်းတတ်တဲ့ စွမ်းအင်ပါ။
06:03
Gardens are a mirror
96
351084
1611
ဥယျာဉ်တွေဟာ ၎င်းတို့ပုံရိပ်ကို
06:04
that cast their own reflection
into our waking lives.
into our waking lives.
97
352719
3600
ကျွန်မတို့ရဲ့ နိုးနေတဲ့ဘဝတွေထဲမှာ
အရိပ်ထင်စေတဲ့ ကြေးမုံပြင်တွေပါ။
အရိပ်ထင်စေတဲ့ ကြေးမုံပြင်တွေပါ။
06:09
So nurture your talents and strengths
98
357330
2382
ဒီတော့ သင့်ကိုပေးထားသမျှကို အသိအမှတ်ပြုကာ
06:11
while you appreciate
all you've been given.
all you've been given.
99
359736
2587
သင့်စွမ်းရည်တွေနဲ့ စွမ်းအားတွေကို
ပြုစုပျိုးထောင်ပါ။
ပြုစုပျိုးထောင်ပါ။
06:15
Remain humble to healing.
100
363331
1873
ကုစားခြင်းကို နှိမ့်ချစိတ်ထားပါ၊
06:17
And maintain compassion for others.
101
365807
2334
အခြားသူများအတွက် ကရုဏာစိတ်ကို
ထိန်းသိမ်းပါ။
ထိန်းသိမ်းပါ။
06:22
Cultivate your garden for giving
102
370092
2770
သင့်ဥယျာဉ်ကို ပေးဖို့အတွက် ပျိုးထောင်ပြီး
06:24
and plant those seeds for the future.
103
372886
2125
အနာဂတ်အတွက် ဒီသစ်စေ့တွေ စိုက်ပါ။
06:27
The garden is the world
living deep inside of you.
living deep inside of you.
104
375633
4689
ဥယျာဉ်ဟာ သင့်အတွင်းကျကျမှာ
နက်ရှိုင်းစွာ ရှင်သန်နေတဲ့ ကမ္ဘာပါ။
နက်ရှိုင်းစွာ ရှင်သန်နေတဲ့ ကမ္ဘာပါ။
06:33
Thank you.
105
381411
1166
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
06:34
(Applause)
106
382601
1151
(လက်ခုပ်သံများ)
06:35
(Cheers)
107
383776
1182
(အားပေးသံများ)
06:36
(Applause)
108
384982
2644
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
tobacco brown - Social artistTED Resident tobacco brown is a social artist working at the public intersection of environmental art and restorative justice.
Why you should listen
tobacco brown paints the landscape with the authentic medium of flora and fauna. She initiates living art installations from nature's products and materials with the intention of creating a collective consciousness that results in liberated and healthy communities, focusing on art as a tool for blight remediation and therapeutic healing.
brown has created social environmental art sculptures and installations for public art, permaculture for resilient community projects and blight remediation that results in the restorative healing from socio-political inequalities. She received her BFA in 1978 at Memphis State University in communications design. She continued to study at School of Visual Arts, when selected by portfolio to study with Milton Glaser. During those SVA years, she also studied advertising design at DDB+O, Young and Rubicam and Mary Wells in invitational classes at professionals home in New York City.
brown currently travels between New York City, nature sites, art residencies and communities that seek and promote healing and continuity. She believes that nature principles when amplified can impact the behavior of global cultures.
tobacco brown | Speaker | TED.com