TED2005
Frans Lanting: The story of life in photographs
De lyrische natuurfoto's van Frans Lanting
Filmed:
Readability: 4.3
2,080,417 views
In deze verbluffende diavoorstelling stelt de gevierde natuurfotograaf Frans Lanting The LIFE Project voor, een poëtische verzameling foto's die het verhaal van onze planeet vertellen, van de uitbarsting waarmee alles begon tot haar huidige diversiteit. Soundtrack van Philip Glass.
Frans Lanting - Nature photographer
Frans Lanting is one of the greatest nature photographers of our time. His work has been featured in National Geographic, Audubon andTime, as well as numerous award-winning books. Lanting's recent exhibition, The LIFE Project, offers a lyrical interpretation of the history of life on Earth. Full bio
Frans Lanting is one of the greatest nature photographers of our time. His work has been featured in National Geographic, Audubon andTime, as well as numerous award-winning books. Lanting's recent exhibition, The LIFE Project, offers a lyrical interpretation of the history of life on Earth. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
Nature's my muse and it's been my passion.
0
0
3000
De natuur is mijn muze en mijn passie.
00:28
As a photographer for National Geographic, I've portrayed it for many.
1
3000
6000
Als fotograaf voor National Geographic heb ik ze jarenlang geportretteerd.
00:34
But five years ago, I went on a personal journey.
2
9000
4000
Vijf jaar geleden vertrok ik op een persoonlijke reis.
00:38
I wanted to visualize the story of life.
3
13000
5000
Ik wilde de geschiedenis van het leven visualiseren.
00:43
It's the hardest thing I've ever attempted,
4
18000
2000
Het is het moeilijkste dat ik ooit heb geprobeerd.
00:45
and there have been plenty of times when I felt like backing out.
5
20000
5000
Er zijn vele momenten geweest dat ik ermee wilde stoppen.
00:50
But there were also revelations.
6
25000
2000
Maar ik heb ook revelaties gekend.
00:52
And one of those I'd like to share with you today.
7
27000
5000
Eén daarvan wil ik vandaag met jullie delen.
00:57
I went down to a remote lagoon in Australia, hoping to see the Earth
8
32000
7000
Ik ging naar een afgelegen lagune in Australië. Ik hoopte de Aarde te zien
01:04
the way it was three billion years ago,
9
39000
2000
zoals ze drie miljard jaar geleden was,
01:06
back before the sky turned blue.
10
41000
4000
voor de hemel blauw werd.
01:11
There's stromatolites down there --
11
46000
3000
Je hebt daar stromatolieten --
01:14
the first living things to capture photosynthesis --
12
49000
4000
de eerste levende wezens die gebruik maakten van fotosynthese --
01:18
and it's the only place they still occur today.
13
53000
5000
en het is de enige plek waar die nog bestaan.
01:23
Going down there was like entering a time capsule,
14
58000
5000
Daarheen gaan, was als in een tijdscapsule stappen.
01:28
and I came out with a different sense of myself in time.
15
63000
6000
Na afloop had ik een ander besef van mezelf in de tijd.
01:34
The oxygen exhaled by those stromatolites
16
69000
5000
De zuurstof die deze stromatolieten uitademen,
01:39
is what we all breathe today.
17
74000
3000
is alles wat we vandaag ademen.
01:43
Stromatolites are the heroes in my story.
18
78000
4000
De stromatolieten zijn de helden van mijn verhaal.
01:47
I hope it's a story that has some resonance for our time.
19
82000
5000
Ik hoop dat dit verhaal wat weerklank krijgt in onze tijd.
01:52
It's a story about you and me, nature and science.
20
87000
4000
Het is een verhaal over jou en mij, natuur en wetenschap.
01:57
And with that said, I'd like to invite you for
21
92000
4000
Dit gezegd zijnde, nodig ik jullie graag uit
02:02
a short, brief journey of life through time.
22
97000
5000
voor een korte, beknopte reis van het leven door de tijd.
02:25
Our journey starts in space, where matter condenses into spheres over time ...
23
120000
3000
Onze reis begint in de ruimte, waar materie door de tijd heen tot bollen indikt.
02:33
solidifying into surface, molded by fire.
24
128000
3000
Ze stolt tot oppervlak, gevormd door het vuur.
02:46
The fire gave way, Earth emerged -- but this was an alien planet.
25
141000
7000
Waar het vuur het begaf, verscheen de Aarde - maar het was een vreemde planeet.
02:57
The moon was closer; things were different.
26
152000
4000
De maan stond dichterbij. Alles was anders.
03:02
Heat from within made geysers erupt -- that is how the oceans were born.
27
157000
8000
De hitte vanbinnen deed geisers uitbarsten. Zo werden de oceanen geboren.
03:15
Water froze around the poles and shaped the edges of the Earth.
28
170000
8000
Het water bevroor rond de polen en vormde de uiteinden van de Aarde.
03:29
Water is the key to life, but in frozen form, it is a latent force.
29
184000
7000
Water is de sleutel tot leven, maar in bevroren toestand is het een latente macht.
03:36
And when it vanishes, Earth becomes Mars.
30
191000
8000
Als het verdwijnt, wordt de Aarde Mars.
03:48
But this planet is different -- it's roiling inside.
31
203000
3000
Deze planeet is anders. Ze kolkt vanbinnen.
03:55
And where that energy touches water, something new emerges: life.
32
210000
6000
Als die energie met water botst, ontstaat iets nieuws: leven.
04:01
It arises around cracks in the Earth.
33
216000
4000
Het ontstaat rond de barsten in de Aarde.
04:05
Mud and minerals become substrate; there are bacteria.
34
220000
7000
Modder en mineralen worden substraat. Er zijn bacteriën.
04:13
Learn to multiply, thickening in places ...
35
228000
10000
Ze leren zich vermenigvuldigen. Hier en daar klonteren ze samen.
04:23
Growing living structures under an alien sky ...
36
238000
4000
Levende structuren gedijen onder een vreemde hemel.
04:32
Stromatolites were the first to exhale oxygen.
37
247000
3000
De stromatolieten waren de eersten die zuurstof uitademden.
04:40
And they changed the atmosphere.
38
255000
3000
Ze veranderden de atmosfeer.
04:43
A breath that's fossilized now as iron.
39
258000
4000
Hun adem is nu gefossiliseerd tot ijzer.
04:51
Meteorites delivered chemistry, and perhaps membranes, too.
40
266000
5000
Meteorieten leverden chemie, en misschien ook membranen.
04:57
Life needs a membrane to contain itself
41
272000
4000
Het leven heeft een membraan nodig om zichzelf te bevatten,
05:02
so it can replicate and mutate.
42
277000
7000
zodat het zich kan vermenigvuldigen en kan repliceren.
05:09
These are diatoms, single-celled phytoplankton
43
284000
9000
Dit zijn diatomeeën, eencellig fytoplankton
05:18
with skeletons of silicon ...
44
293000
3000
met een skelet van silicium.
05:21
circuit boards of the future.
45
296000
2000
Printplaten van de toekomst.
05:27
Shallow seas nurtured life early on, and that's where it morphed
46
302000
8000
Ondiepe zeeën herbergden al vroeg leven. Daar ontpopte het zich
05:35
into more complex forms.
47
310000
4000
tot complexere vormen.
05:40
It grew as light and oxygen increased.
48
315000
4000
Het groeide naarmate er meer licht en zuurstof kwam.
05:48
Life hardened and became defensive.
49
323000
3000
Het leven verhardde en werd defensief.
05:55
It learned to move and began to see. The first eyes grew on trilobites.
50
330000
10000
Het leerde bewegen en begon te zien. De eerste ogen ontstonden bij trilobieten.
06:10
Vision was refined in horseshoe crabs,
51
345000
4000
Het zicht werd verfijnd bij de degenkrabben,
06:14
among the first to leave the sea.
52
349000
4000
die bij de eersten waren om de zee te verlaten.
06:19
They still do what they've done for ages, their enemies long gone.
53
354000
7000
Ze doen nog steeds wat ze al eeuwen doen, al zijn hun vijanden al lang verdwenen.
06:26
Scorpions follow prey out of the sea. Slugs became snails.
54
361000
7000
Schorpioenen volgden hun prooi, de zee uit. Naaktslakken werden slakken.
06:33
Fish tried amphibian life. Frogs adapted to deserts.
55
368000
9000
Vissen probeerden het leven van een amfibie. Kikkers pasten zich aan de woestijn aan.
06:43
Lichens arose as a co-op. Fungi married algae ...
56
378000
5000
Korstmossen ontstonden als een coöperatieve: schimmels trouwden met algen.
06:48
clinging to rock, and eating it too ... transforming barren land.
57
383000
8000
Ze klampten zich aan rots vast en aten het ook. Ze vormden het onvruchtbare land om.
07:00
True land plants arose, leafless at first.
58
395000
2000
Echte landplanten verschenen, eerst zonder bladeren.
07:06
Once they learn how to stay upright, they grew in size and shape.
59
401000
5000
Zodra ze leerden hoe ze rechtop moesten blijven staan, werden ze groter en omvangrijker.
07:12
The fundamental forms of ferns followed,
60
407000
4000
De basisvormen van de varen volgden,
07:20
to bear spores that foreshadowed seeds.
61
415000
4000
met sporen die een voorafschaduwing van zaden waren.
07:24
Life flourished in swamps.
62
419000
3000
Het leven floreerde in de moerassen.
07:28
On land, life turned a corner. Jaws formed first; teeth came later.
63
423000
8000
Op het land bereikte het leven een omslagpunt. Kaken vormden zich eerst. Tanden volgden later.
07:36
Leatherbacks and tuataras are echoes from that era.
64
431000
5000
Lederschildpadden en brughagedissen zijn echo's uit die tijd.
07:45
It took time for life to break away from water,
65
440000
4000
Het leven had tijd nodig om los te komen van het water,
07:49
and it still beckons all the time.
66
444000
4000
en het wenkt nog voortdurend.
07:53
Life turned hard so it could venture inland.
67
448000
4000
Het leven werd hard om zich in het binnenland te kunnen wagen.
08:01
And the dragons that arose are still among us today.
68
456000
4000
De draken die ontstonden, zijn er vandaag nog steeds.
08:20
Jurassic Park still shimmers in part of Madagascar,
69
475000
4000
Jurassic Park sluimert nog steeds in delen van Madagascar
08:25
and the center of Brazil,
70
480000
3000
en in het centrum van Brazilië.
08:29
where plants called "cycads" remain rock hard.
71
484000
4000
Planten met de naam cycaden blijven hard als rotsen.
08:40
Forests arose and nurtured things with wings.
72
495000
3000
Wouden ontstonden en herbergden dingen met vleugels.
08:49
One early form left an imprint, like it died only yesterday.
73
504000
5000
Eén vroege vorm liet een indruk na, alsof hij pas gisteren uitstierf.
08:55
And others fly today like echoes of the past.
74
510000
5000
Andere vliegen vandaag rond als echo's uit het verleden.
09:01
In birds, life gained new mobility.
75
516000
3000
Met de vogels kreeg het leven een nieuwe mobiliteit.
09:13
Flamingos covered continents. Migrations got underway.
76
528000
6000
Flamingo's bedekten de continenten. Migraties geraakten op dreef.
09:24
Birds witnessed the emergence of flowering plants.
77
539000
4000
Vogels zagen de opkomst van de bloeiplanten.
09:29
Water lilies were among the first.
78
544000
4000
Waterlelies waren bij de eerste.
09:38
Plants began to diversify and grew, turning into trees.
79
553000
7000
Planten begonnen te diversifiëren en werden groter. Het werden bomen.
09:49
In Australia, a lily turned into a grass tree,
80
564000
4000
In Australië werd een lelie een grasboom,
09:58
and in Hawaii, a daisy became a silver sword.
81
573000
4000
en in Hawaii werd een madelief een argyroxiphium.
10:07
In Africa, Gondwana molded Proteas.
82
582000
2000
In Afrika vormde Gondwana Proteas.
10:13
But when that ancient continent broke up, life got lusher.
83
588000
6000
Maar toen dat oude continent in stukken brak, werd het leven weliger.
10:19
Tropical rainforests arose, sparking new layers of interdependence.
84
594000
8000
Tropische regenwouden ontstonden, en creëerden nieuwe lagen van onderlinge afhankelijkheid.
10:28
Fungi multiplied. Orchids emerged, genitalia shaped to lure insects ...
85
603000
12000
Paddenstoelen vermenigvuldigden zich. Orchideeën ontstonden, met de vorm van genitaliën om insecten te lokken.
10:43
a trick shared by the largest flower on Earth.
86
618000
4000
Een truc die ze gemeen hebben met de grootste bloem ter aarde.
10:50
Co-evolution entwined insects and birds and plants forever.
87
625000
4000
Co-evolutie maakte insecten, vogels en planten deel van dezelfde keten.
11:01
When birds can't fly, they become vulnerable.
88
636000
3000
Als vogels niet kunnen vliegen, worden ze kwetsbaar.
11:05
Kiwis are, and so are these hawks trapped near Antarctica.
89
640000
5000
Dat is zo voor kiwi's, en voor deze haviken, die nabij Antarctica in de val zitten.
11:14
Extinction can come slowly, but sometimes it arrives fast.
90
649000
7000
Uitsterving kan langzaam gaan, maar soms komt ze erg snel.
11:22
An asteroid hits, and the world went down in flames.
91
657000
4000
Een asteroïde slaat in, en de wereld verging in vlammen.
11:28
But there were witnesses, survivors in the dark.
92
663000
4000
Maar er waren getuigen, overlevenden in het duister.
11:37
When the skies cleared, a new world was born.
93
672000
4000
Toen de hemel opklaarde, was een nieuwe wereld geboren.
11:44
A world fit for mammals. From tiny shrews [came]
94
679000
7000
Een wereld die geschikt was voor zoogdieren. Uit kleine spitsmuizen,
11:51
tenrecs, accustomed to the dark.
95
686000
3000
en tenreks die aan het donker waren gewend,
11:55
New forms became bats. Civets.
96
690000
6000
ontstonden nieuwe levensvormen, vleermuizen, civetten.
12:05
New predators, hyenas, getting faster and faster still.
97
700000
6000
Nieuwe roofdieren, hyena's die alsmaar sneller werden.
12:17
Grasslands created opportunities.
98
712000
2000
Graslanden schiepen kansen.
12:23
Herd safety came with sharpened senses.
99
718000
2000
De kudde dankte haar veiligheid aan verbeterde zintuigen.
12:28
Growing big was another answer, but size always comes at a price.
100
723000
7000
Groot worden was nog een oplossing, maar grootte heeft altijd haar prijs.
12:41
Some mammals turned back to water.
101
736000
2000
Sommige zoogdieren keerden terug naar het water.
12:45
Walruses adapted with layers of fat. Sea lions got sleek.
102
740000
6000
Walrussen pasten zich aan met vetlagen. Zeeleeuwen werden glad.
12:55
And cetaceans moved into a world without bounds.
103
750000
3000
Walvissen bewogen zich in een wereld zonder grenzen.
13:03
There are many ways to be a mammal. A 'roo hops in Oz;
104
758000
5000
Er zijn vele manieren om zoogdier te zijn. Een kangoeroe hupt rond in Australië.
13:11
a horse runs in Asia; and a wolf evolves stilt legs in Brazil.
105
766000
7000
Een paard rent in Azië, en een wolf ontwikkelt steltpoten in Brazilië.
13:27
Primates emerge from jungles, as tarsiers first,
106
782000
4000
Primaten komen uit de regenwouden, eerst als spookdiertjes,
13:36
becoming lemurs not much later.
107
791000
2000
die niet veel later lemuren worden.
13:41
Learning became reinforced. Bands of apes ventured into the open.
108
796000
6000
Het leerproces wordt versterkt. Groepen apen wagen zich in het open veld.
13:49
And forests dried out once more. Going upright became a lifestyle.
109
804000
7000
En de wouden droogden nogmaals op. Rechtop lopen werd een manier van leven.
13:59
So who are we? Brothers of masculine chimps,
110
814000
3000
Wie zijn wij? Broers van de mannelijke chimpansees.
14:05
sisters of feminine bonobos? We are all of them, and more.
111
820000
6000
Zussen van de vrouwelijke bonobo's. Dat zijn we allemaal, en nog meer.
14:14
We're molded by the same life force.
112
829000
2000
We zijn gevormd door dezelfde levenskracht.
14:21
The blood veins in our hands
113
836000
1000
De bloedvaten in onze handen
14:26
echoed a course of water traces on the Earth.
114
841000
3000
zijn echo's van de loop van watersporen op de aarde.
14:31
And our brains -- our celebrated brains --
115
846000
2000
Ons brein -- ons gevierde brein --
14:35
reflect a drainage of a tidal marsh.
116
850000
2000
is een afspiegeling van het droogleggen van een getijdenmoeras.
14:39
Life is a force in its own right. It is a new element.
117
854000
5000
Leven is een kracht op zich. Het is een nieuw element.
14:47
And it has altered the Earth. It covers Earth like a skin.
118
862000
8000
Het heeft de Aarde gewijzigd. Het bedekt de Aarde als een huid.
14:59
And where it doesn't, as in Greenland in winter,
119
874000
3000
Waar dat niet zo is, zoals in Groenland in de winter,
15:04
Mars is still not very far.
120
879000
2000
is Mars nog steeds niet ver weg.
15:09
But that likelihood fades as long as ice melts again.
121
884000
3000
Maar dat wordt minder waarschijnlijk zolang ijs blijft smelten.
15:14
And where water is liquid, it becomes a womb
122
889000
2000
Waar water vloeibaar is, wordt het een baarmoeder.
15:18
for cells green with chlorophyll -- and that molecular marvel
123
893000
5000
Voor cellen die groen zijn door chlorofyl -- dat is het moleculaire wonder
15:24
is what's made a difference -- it powers everything.
124
899000
2000
dat het verschil maakte -- het geeft alles energie.
15:31
The whole animal world today lives on a stockpile
125
906000
3000
De hele dierenwereld van vandaag leeft op een voorraad
15:35
of bacterial oxygen that is cycled constantly
126
910000
3000
bacteriële zuurstof die constant wordt gerecycleerd
15:38
through plants and algae, and their waste is our breath,
127
913000
4000
door planten en algen. Hun afval is onze adem,
15:43
and vice versa.
128
918000
1000
en omgekeerd.
15:47
This Earth is alive, and it's made its own membrane.
129
922000
3000
Deze Aarde leeft, en ze heeft haar eigen omhulsel gemaakt.
15:52
We call it "atmosphere." This is the icon of our journey.
130
927000
8000
We noemen het de atmosfeer. Het is het icoon van onze reis.
16:02
And you all here today can imagine and will shape where we go next.
131
937000
8000
Jullie allen die hier vandaag zijn, kunnen zich inbeelden waar we heen gaan, en geven het mee vorm.
16:10
(Applause)
132
945000
6000
(Applaus)
16:16
Thank you. Thank you.
133
951000
2000
Dankjewel. Dankjewel.
ABOUT THE SPEAKER
Frans Lanting - Nature photographerFrans Lanting is one of the greatest nature photographers of our time. His work has been featured in National Geographic, Audubon andTime, as well as numerous award-winning books. Lanting's recent exhibition, The LIFE Project, offers a lyrical interpretation of the history of life on Earth.
Why you should listen
In the pursuit of his work, Frans Lanting has lived in the trees with wild macaws, camped with giant tortoises inside a volcanic crater, and documented never-before-photographed wildlife and tribal traditions in Madagascar. The Dutch-born, California-based photographer has traveled to Botswana's Okavango Delta, the rain forests of Borneo and the home of emperor penguins in Antarctica.
The resulting photographs -- staggering in their beauty, startling in their originality -- have brought much-needed attention to endangered species and ecological crises throughout the world. In 2001, HRH Prince Bernhard of the Netherlands inducted Lanting as a Knight in the Royal Order of the Golden Ark, the country's highest conservation honor -- just one of many honors he has received throughout his illustrious career.
Frans Lanting | Speaker | TED.com