TED2004
Woody Norris: Hypersonic sound and other inventions
Woody Norris - wynalazca niezwykłych rzeczy.
Filmed:
Readability: 3.2
1,368,299 views
Woody Norris prezentuje dwa ze swoich wspaniałych wynalazków, prezentujące nowe podejście do odbioru dźwięku, oraz przedstawia swoje nietradycyjne podejście do wynalazków i edukacji. Jak to mawia: "Do tej pory prawie nic nie odkryliśmy". A więc - co nas czeka?
Woody Norris - Inventor
Woody Norris is a serial inventor of electronics, tools and cutting-edge sonic equipment -- such as the LRAD acoustic cannon. Full bio
Woody Norris is a serial inventor of electronics, tools and cutting-edge sonic equipment -- such as the LRAD acoustic cannon. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I became an inventor by accident.
0
0
2000
Stałem się wynalazcą przez przypadek.
00:20
I was out of the air force in 1956. No, no, that's not true:
1
2000
5000
Wyleciałem z sił powietrznych w 1956 roku. No dobra nie tak było.
00:25
I went in in 1956, came out in 1959,
2
7000
3000
Dołączyłem w 1956, wyleciałem w 1959 roku,
00:28
was working at the University of Washington,
3
10000
2000
pracowałem na Uniwersytecie Waszyngtońskim
00:30
and I came up with an idea, from reading a magazine article,
4
12000
2000
i wpadłem na pomysł po przeczytaniu artykułu w magazynie
00:32
for a new kind of a phonograph tone arm.
5
14000
3000
na nowy rodzaj ramienia z igłą do gramofonu.
00:35
Now, that was before cassette tapes, C.D.s, DVDs --
6
17000
3000
Wiecie, to były czasy przed kasetami, płytami CD, DVD,
00:38
any of the cool stuff we've got now.
7
20000
2000
oraz innymi fajnymi gadżetami jakie mamy obecnie.
00:40
And it was an arm that,
8
22000
2000
I to było ramię,
00:42
instead of hinging and pivoting as it went across the record,
9
24000
4000
które nie podążało wzdłuż i wszesz za płytą
00:46
went straight: a radial, linear tracking tone arm.
10
28000
4000
poruszało się radialnie, napędzane liniowym silnikiem.
00:50
And it was the hardest invention I ever made, but it got me started,
11
32000
4000
I był to jeden z trudniejszych odkryć jakie kiedykolwiek zrobiłem, od tego się zaczęło.
00:54
and I got really lucky after that.
12
36000
2000
Miałem dużo szczęścia w życiu po tym.
00:56
And without giving you too much of a tirade,
13
38000
2000
I bez górnolotnej przemowy
00:58
I want to talk to you about an invention I brought with me today:
14
40000
3000
chciałbym przedstawić wynalazek, który przyniosłem ze sobą,
01:01
my 44th invention. No, that's not true either.
15
43000
4000
mój 44ty wynalazek. Nie, to też nieprawda.
01:05
Golly, I'm just totally losing it.
16
47000
2000
Kurczę, wszystko już mi się plącze.
01:07
My 44th patent; about the 15th invention.
17
49000
3000
Mój 44ty patent, około piętnasty wynalazek.
01:10
I call this hypersonic sound.
18
52000
3000
Nazywam go naddźwiękiem.
01:13
I'm going to play it for you in a couple minutes,
19
55000
2000
Zamierzam zaprezentować go wam za chwilę.
01:15
but I want to make an analogy before I do
20
57000
2000
Ale najpierw mała analogia,
01:17
to this.
21
59000
3000
do tego.
01:20
I usually show this hypersonic sound and people will say,
22
62000
3000
Przeważnie prezentuję ten wynalazek ludziom, a oni mówią,
01:23
That's really cool, but what's it good for?
23
65000
2000
"Jest super, ale gdzie się może przydać?"
01:26
And I say, What is the light bulb good for?
24
68000
3000
Odpowiadam: Gdzie przydaje się żarówka?
01:29
Sound, light: I'm going to draw the analogy.
25
71000
3000
Dźwięk, światło - mała analogia.
01:32
When Edison invented the light bulb, pretty much looked like this.
26
74000
3000
Kiedy Edison wynalazł żarówkę, wyglądem przypominała obecną.
01:35
Hasn't changed that much.
27
77000
2000
Nie zmieniła się bardzo od tamtego czasu.
01:37
Light came out of it in every direction.
28
79000
3000
Światło rozchodzi się w każdym kierunku.
01:40
Before the light bulb was invented,
29
82000
2000
Przed wynalezieniem żarówki,
01:42
people had figured out how to put a reflector behind it,
30
84000
3000
ludzie wpadli na pomysł umieszczenia z tyłu reflektora,
01:45
focus it a little bit;
31
87000
2000
który pomagał skupiać światło;
01:47
put lenses in front of it,
32
89000
2000
Dołożyli soczewkę z przod,
01:49
focus it a little bit better.
33
91000
2000
światło stało się bardziej skupioną wiązką.
01:51
Ultimately we figured out how to make things like lasers
34
93000
3000
W końcu udało nam się wynaleźć laser,
01:54
that were totally focused.
35
96000
3000
gdzie strumień światła jest kierunkowy.
01:57
Now, think about where the world would be today
36
99000
2000
Pomyślcie gdzie świat byłby dzisiaj,
01:59
if we had the light bulb,
37
101000
4000
gdybyśmy byli zmuszeni nadal używać żarówek
02:03
but you couldn't focus light;
38
105000
2000
bez możliwości skupienia wiązki światła
02:05
if when you turned one on it just went wherever it wanted to.
39
107000
5000
i kiedy byśmy ją włączyli światło rozchodziłoby się gdziekolwiek by chciało.
02:10
That's the way loudspeakers pretty much are.
40
112000
3000
Tak właśnie działają głośniki.
02:13
You turn on the loudspeaker,
41
115000
2000
Włączasz głośnik,
02:15
and after almost 80 years of having those gadgets,
42
117000
3000
a po prawie 80 latach od kiedy posiadamy je
02:18
the sound just kind of goes where it wants.
43
120000
3000
dźwięk rozprzestrzenia się w każdym kierunku, gdzie tylko chce.
02:21
Even when you're standing in front of a megaphone,
44
123000
2000
Jeżeli stoisz przed megafonem,
02:23
it's pretty much every direction.
45
125000
2000
dźwięk i tak rozchodzi się w każdą stronę
02:25
A little bit of differential, but not much.
46
127000
3000
Lekka różnica, ale niewielka.
02:28
If the light bulb was the way the speaker is,
47
130000
3000
Jeżeli żarówka byłaby taka jakim jest głośnik,
02:31
and you couldn't focus or sharpen the edges or define it,
48
133000
3000
i nie mógłbyś skupić lub zaostrczyć krawędzi lub zdefiniować tego
02:34
we wouldn't have that, or movies in general,
49
136000
5000
nie mielibyśmy tego, lub filmów w ogóle,
02:39
or computers, or T.V. sets,
50
141000
3000
czy komputerów, telewizji,
02:42
or C.D.s, or DVDs -- and just go down the list
51
144000
3000
CD, DVD - niekończąca się lista
02:45
of what the importance is
52
147000
2000
znaczenia
02:47
of being able to focus light.
53
149000
3000
możliwości skupienia światła.
02:50
Now, after almost 80 years of having sound,
54
152000
4000
Obecnie po 80 latach, udało się nam to z dźwiękiem.
02:54
I thought it was about time that we figure out
55
156000
2000
Myślałem, że to właśnie pora by znaleźć
02:56
a way to put sound where you want to.
56
158000
4000
sposób, aby skierować dźwięk tam gdzie chcemy.
03:00
I have a couple of units.
57
162000
2000
Mam kilka urządzeń tutaj.
03:02
That guy there was made for a demo I did yesterday early in the day
58
164000
2000
Ten tam koleś został stworzony na potrzeby demo, które zrobiłem wcześniej wczoraj
03:04
for a big car maker in Detroit who wants to put them in a car --
59
166000
3000
dla dużego dealera samochodowego w Detroit, który chce umieścić je w samochodach.
03:07
small version, over your head --
60
169000
2000
Małą wersję nad głową,
03:09
so that you can actually get binaural sound in a car.
61
171000
4000
która pozwoli uzyskać binauralny dźwięk w samochodzie.
03:13
What if I could aim sound the way I aim light?
62
175000
4000
Co jeśli potrafimy kierować kierunkiem dźwięku tak jak światłem?
03:18
I got this waterfall I recorded in my back yard.
63
180000
3000
Ten dźwięk wodospadu nagrałem w ogrodzie mojego domu.
03:21
Now, you're not going to hear a thing unless it hits you.
64
183000
4000
Nie usłyszecie go póki go nie skieruję go na was.
03:25
Maybe if I hit the side wall it will bounce around the room.
65
187000
3000
Możliwe, że jeśli uderzę falą dźwiękową o ścianę, odbije się po całej sali.
03:28
(Applause)
66
190000
3000
(Brawa)
03:31
The sound is being made right next to your ears. Is that cool?
67
193000
4000
Dźwięk jest generowany wokół waszych uszu. Czy to nie jest wspaniałe?
03:35
(Applause)
68
197000
8000
(Brawa)
03:43
Because I have some limited time, I'll cut it off for a second,
69
205000
2000
Ponieważ mam limit czasu na prezentację, na chwilkę wyłączę dźwięk,
03:45
and tell you about how it works and what it's good for.
70
207000
3000
i opowiem wam jak to działa i gdzie się może sprawdzić.
03:48
Course, like light, it's great to be able to put sound
71
210000
3000
Oczywiście, tak jak ze światłem, cudownie być zdolnym
03:51
to highlight a clothing rack, or the cornflakes, or the toothpaste,
72
213000
3000
podświetlić dźwiękiem wieszak na ubrania, płatki, pastę do zębów
03:54
or a talking plaque in a movie theater lobby.
73
216000
3000
lub mówiącą tablicę w kinowym lobby.
03:57
Sony's got an idea -- Sony's our biggest customers right now.
74
219000
4000
Sony ma pomysł - Sony jest obecnie naszych największych klientem.
04:01
They tried this back in the '60s
75
223000
2000
Próbowali tego w latach 60tych
04:03
and were too smart, and so they gave up.
76
225000
2000
i byli zbyt zarozumiali, więc się poddali.
04:05
But they want to use it -- seriously.
77
227000
3000
Ale oni chcą to wykorzystać, naprawdę.
04:08
There's a mix an inventor has to have.
78
230000
2000
Jest mieszanka, którą musi posiadać wynalazca.
04:10
You have to be kind of smart,
79
232000
2000
Musisz wiedzieć swoje,
04:12
and though I did not graduate from college doesn't mean I'm stupid,
80
234000
4000
i chociaż nie ukończyłem koledżu, nie oznacza to że jestem głupi,
04:16
because you cannot be stupid and do very much in the world today.
81
238000
3000
ponieważ nie można być głupim i robić bardzo dużo dla dzisiejszego świata.
04:19
Too many other smart people out there. So.
82
241000
2000
Jest za dużo innych mądrych ludzi, więc
04:21
I just happened to get my education in a little different way.
83
243000
2000
zdarzyło się, że uzyskałem moje wykształcenia w trochę inny sposób.
04:23
I'm not at all against education.
84
245000
3000
Nie jestem przeciwko edukacji.
04:26
I think it's wonderful; I think sometimes people,
85
248000
2000
Uważam, że jest wspaniała; Myślę czasem, że ludzie,
04:28
when they get educated, lose it:
86
250000
3000
którzy zostaną wykształceni, tracą to:
04:31
they get so smart they're unwilling to look at things that they know better than.
87
253000
4000
stają się tak mądrzy, że nie chcą spojrzeć na sprawy inaczej niż już znają.
04:35
And we're living in a great time right now,
88
257000
3000
I żyjemy obecnie w spaniałym okresie,
04:38
because almost everything's being explored anew.
89
260000
3000
ponieważ prawie wszystko odkrywane jest na nowo.
04:41
I have this little slogan that I use a lot, which is:
90
263000
3000
Mam taki mały slogan, który często używam:
04:44
virtually nothing --
91
266000
2000
praktycznie nic -
04:46
and I mean this honestly --
92
268000
2000
i uważam tak szczerze -
04:48
has been invented yet.
93
270000
2000
nie zostało jeszcze wynalezione.
04:50
We're just starting.
94
272000
2000
Dopiero zaczynamy.
04:52
We're just starting to really discover the laws of nature and science and physics.
95
274000
4000
Zaczynamy odkrywać prawa natury, nauki, fizyki.
04:56
And this is, I hope, a little piece of it.
96
278000
2000
I to jest, mam taką nadzieję, mały kawałek tego.
04:58
Sony's got this vision back -- to get myself on track --
97
280000
4000
Sony przetworzyło ten pomysł -
05:02
that when you stand in the checkout line in the supermarket,
98
284000
3000
tak, że kiedy stoisz w kolejce przy kasie w supermarkecie,
05:05
you're going to watch a new T.V. channel.
99
287000
2000
będziesz ogłądał nowy kanał telewizyjny.
05:07
They know that when you watch T.V. at home,
100
289000
2000
Wiedzą, że kiedy oglądasz telewizję w domu,
05:09
because there are so many choices
101
291000
2000
ponieważ jest taki duży wybór
05:11
you can change channels, miss their commercials.
102
293000
4000
możesz zmieniać kanały, przegapić ich reklamy.
05:15
A hundred and fifty-one million people every day stand in the line at the supermarket.
103
297000
5000
151 milionów ludzi każdego dnia stoi w kolejce przy kasie.
05:20
Now, they've tried this a couple years ago and it failed,
104
302000
2000
Próbowali tego parę lat temu i zawiedli,
05:22
because the checker gets tired of hearing the same message
105
304000
2000
ponieważ kasjer męczy się słuchaniem tej samej wiadomości
05:24
every 20 minutes, and reaches out, turns off the sound.
106
306000
4000
co 20 minut, wychyla się i wyłącza dźwięk.
05:28
And, you know, if the sound isn't there, the sale typically isn't made.
107
310000
3000
A kiedy nie ma dźwięku, zazwyczaj nie dochodzi do sprzedaży.
05:31
For instance, like, when you're on an airplane, they show the movie,
108
313000
3000
Dla przykładu, kiedy jesteś w samolocie, pokazują film,
05:34
you get to watch it for free;
109
316000
2000
możesz obejrzeć go za darmo,
05:36
when you want to hear the sound, you pay.
110
318000
2000
ale jeśli chcesz usłyszeć dźwięk, musisz zapłacić.
05:38
And so ABC and Sony have devised this new thing
111
320000
4000
Tak więc ABC i Sony opracowały tą nową rzecz
05:42
where when you step in the line in the supermarket --
112
324000
3000
kiedy stoisz w kolejce w supermarkecie,
05:45
initially it'll be Safeways. It is Safeways;
113
327000
3000
początkowo będzie to Safeways.
05:48
they're trying this in three parts of the country right now --
114
330000
2000
Próbują tego w trzech częściach kraju w tym momencie
05:50
you'll be watching TV.
115
332000
2000
będziecie oglądać TV.
05:52
And hopefully they'll be sensitive
116
334000
2000
Miejmy nadzieje, że będą delikatni,
05:54
that they don't want to offend you with just one more outlet.
117
336000
2000
i że nie zamierzają obrazić was kolejnym punktem sprzedaży.
05:56
But what's great about it, from the tests that have been done, is,
118
338000
3000
Ale co jest w tym wspaniałe, z przeprowadzonych testów wynika, że
05:59
if you don't want to hear it,
119
341000
2000
jeśli nie chcesz tego usłyszeć,
06:01
you take about one step to the side and you don't hear it.
120
343000
3000
robisz krok na bok i już tego nie słyszysz.
06:04
So, we create silence as much as we create sound.
121
346000
4000
Tak więc, tworzymy ciszę, tak samo jak tworzymy dźwięk.
06:08
ATMs that talk to you; nobody else hears it.
122
350000
3000
Bankomat mówi do Ciebie, nikt inny tego nie słyszy.
06:11
Sit in bed, two in the morning, watch TV;
123
353000
2000
Siedzisz w łóżku, druga rano, oglądasz TV,
06:13
your spouse, or someone, is next to you, asleep;
124
355000
4000
małżonek lub ktoś inny śpi obok Ciebie;
06:17
doesn't hear it, doesn't wake up.
125
359000
2000
nic nie słyszy, nie budzi się.
06:19
We're also working on noise canceling things like snoring, noise from automobiles.
126
361000
6000
Pracujemy również nad urządzeniami eliminującymi dźwięki jak chrapanie, odgłosy samochodów.
06:25
I have been really lucky with this technology:
127
367000
4000
Miałem dużo szczęścia z tą technologią:
06:29
all of a sudden as it is ready, the world is ready to accept it.
128
371000
5000
jak tylko jest gotowa, świat jest gotowy by ją zaakceptować.
06:34
They have literally beat a path to our door.
129
376000
2000
Bili się dosłownie o dostęp do naszych drzwi.
06:36
We've been selling it since about last September, October,
130
378000
3000
Sprzedajemy to od około września, października
06:39
and it's been immensely gratifying.
131
381000
3000
i jest to niesamowicie zadowalające.
06:42
If you're interested in what it costs -- I'm not selling them today --
132
384000
2000
Jeśli jesteście zainteresowani w kosztach - nie sprzedaję ich dzisiaj -
06:44
but this unit, with the electronics and everything,
133
386000
2000
ale jednostka, wraz z elektroniką i wszystkim,
06:46
if you buy one, is around a thousand bucks.
134
388000
2000
jeśli kupujecie jedną, kosztuje około tysiąca dolarów.
06:48
We expect by this time next year,
135
390000
2000
Oczekujemy, że za rok o tej porze
06:50
it'll be hundreds, a few hundred bucks, to buy it.
136
392000
2000
będą to setki, pare setek dolarów, by to kupić.
06:52
It's not any more pricey than regular electronics.
137
394000
4000
Nie jest to jakoś droższe niż normalna elektronika.
06:56
Now, when I played it for you, you didn't hear the thunderous bass.
138
398000
4000
Kiedy włączyłem to dla was, nie słyszeliście ogłuszającego basu.
07:00
This unit that I played goes from about 200 hertz to above the range of hearing.
139
402000
5000
Jednostka, którą włączyłem ma zakres od około 200 herców poza granice słyszalności.
07:05
It's actually emitting ultrasound -- low-level ultrasound --
140
407000
4000
Emituje ultradźwięki, niskiej częstotliwości ultradźwięki,
07:09
that's about 100,000 vibrations per second.
141
411000
3000
100,000 wibracji na sekundę.
07:12
And the sound that you're hearing,
142
414000
2000
I dźwięk, który słyszycie
07:14
unlike a regular speaker on which all the sound is made on the face,
143
416000
4000
w odróżnieniu do zwykłego głośnika, w którym cały dźwięk tworzony jest na twarzy,
07:18
is made out in front of it, in the air.
144
420000
3000
jest zrobiony w powietrzu.
07:21
The air is not linear, as we've always been taught.
145
423000
4000
Powietrze nie jest linearne, jak nas zawsze uczono.
07:25
You turn up the volume just a little bit --
146
427000
2000
Podkręcasz tylko trochę głośność,
07:27
I'm talking about a little over 80 decibels --
147
429000
3000
mówię lekko powyżej 80 decybeli
07:30
and all of a sudden the air begins to corrupt signals you propagate.
148
432000
4000
i nagle powietrze zaczyna zakłucać sygnał, który szerzycie.
07:34
Here's why: the speed of sound is not a constant. It's fairly slow.
149
436000
5000
Otóż dlaczego: prędkość dźwięku nie jest stała. Jest dość wolna.
07:39
It changes with temperature and with barometric pressure.
150
441000
4000
Zmienia się wraz z temperaturą i ciśnieniem baremetrycznym.
07:43
Now, imagine, if you will, without getting too technical,
151
445000
3000
Teraz, wyobraźcie sobie, bez wnikania w szczegóły techniczne,
07:46
I'm making a little sine wave here in the air.
152
448000
3000
że robię małą sinusoidę tu w powietrzu.
07:49
Well, if I turn up the amplitude too much,
153
451000
3000
Jeśli zbytnio zwiększę amplitudę
07:52
I'm having an effect on the pressure,
154
454000
3000
odczuwam wpływ na ciśnieniu,
07:55
which means during the making of that sine wave,
155
457000
3000
który oznacza, że podczas robienia tej sinusoidy,
07:58
the speed at which it is propagating is shifting.
156
460000
3000
prędkość, z którą się rozprzestrzenia się zmienia.
08:01
All of audio as we know it
157
463000
3000
Dźwięk jakim go znamy
08:04
is an attempt to be more and more perfectly linear.
158
466000
4000
jest próbą bycia coraz bardziej perfekcyjnym linearnie.
08:08
Linearity means higher quality sound.
159
470000
4000
Liniowość oznacza lepszą jakość dźwięku.
08:12
Hypersonic sound is exactly the opposite:
160
474000
4000
Dźwięk hipersoniczny jest przeciwieństwem,
08:16
it's 100 percent based on non-linearity.
161
478000
4000
w 100% bazuje na nieliniowości.
08:20
An effect happens in the air, it's a corrupting effect of the sound --
162
482000
5000
Zjawisko zachodzi w powietrzu, zakłuca efekt dźwięku,
08:25
the ultrasound in this case -- that's emitted,
163
487000
3000
ultrasonicznego w tym wypadku, który jest emitowany,
08:28
but it's so predictable
164
490000
2000
więc jest przewidywalne,
08:30
that you can produce very precise audio out of that effect.
165
492000
4000
że można wyprodukować bardzo precyzyjny dźwięk z tego efektu.
08:34
Now, the question is, where's the sound made?
166
496000
3000
Pytanie brzmi, gdzie powstaje dźwięk?
08:37
Instead of being made on the face of the cone,
167
499000
2000
Zamiast bycia stworzonym na powierzchni stożka,
08:39
it's made at literally billions of little independent points
168
501000
4000
powstaje w dosłownie miliardach małych niezależnych punktów
08:43
along this narrow column in the air,
169
505000
4000
wzdłuż tej wąskiej kolumny w powietrzu,
08:47
and so when I aim it towards you,
170
509000
2000
i kiedy celuje nią w waszym kierunku
08:49
what you hear is made right next to your ears.
171
511000
3000
to co słyszycie powstaje obok waszych uszu.
08:52
I said we can shorten the column,
172
514000
3000
Mówiłem, że możemy skrócić kolumnę,
08:55
we can spread it out to cover the couch.
173
517000
2000
możemy rozszerzyć ja by pokryła kanapę.
08:57
I can put it so that one ear hears one speaker,
174
519000
3000
Mogę zrobić tak by jedno ucho słyszało jeden głośnik,
09:00
the other ear hears the other. That's true binaural sound.
175
522000
4000
drugie drugi. To prawdziwy dźwięk binauralny.
09:04
When you listen to stereo on your home system,
176
526000
3000
Kiedy słuchasz radia w domu,
09:07
your both ears hear both speakers.
177
529000
3000
oba uszy słyszą oba głośniki.
09:10
Turn on the left speaker sometime
178
532000
2000
Włącz lewy głośnik
09:12
and notice you're hearing it also in your right ear.
179
534000
2000
i zauwazysz, że słyszysz go również w prawym uchu.
09:14
So, the stage is more restricted --
180
536000
3000
Scena jest bardziej ograniczona,
09:17
the sound stage that's supposed to spread out in front of you.
181
539000
3000
dźwięk na scenie powinien rozchodzić się przed Ciebie.
09:20
Because the sound is made in the air along this column,
182
542000
3000
Ponieważ dźwięk powstaje w powietrzu wzdłuż tej kolumny,
09:23
it does not follow the inverse square law,
183
545000
2000
nie podąża za odwróconą zasadą kwadratową,
09:25
which says it drops off about two thirds
184
547000
3000
która stwierdza, że traci około dwie trzecie
09:28
every time you double the distance:
185
550000
2000
za każdym razem, gdy podwajana jest odległość
09:30
6dB every time you go from one meter, for instance, to two meters.
186
552000
5000
6dB za każdym razem, gdy oddalasz się od metra do dwóch metrów.
09:35
That means you go to a rock concert or a symphony,
187
557000
3000
To oznacza, że gdy idziesz na koncert rockowy lub symfoniczny
09:38
and the guy in the front row gets the same level
188
560000
2000
koleś przed Tobą dostaje ten sam poziom dźwięku
09:40
as the guy in the back row, now, all of a sudden.
189
562000
2000
jak ten za Tobą.
09:42
Isn't that terrific?
190
564000
3000
Czy nie jest to wspaniałe?
09:45
So, we've been, as I say, very successful, very lucky,
191
567000
3000
Jak już mówiłem, byliśmy bardzo szczęśliwi,
09:48
in having companies catch the vision of this,
192
570000
3000
że firmy zauważyły możliwości tego,
09:51
from cars -- car makers who want to put a stereo system in the front for the kids,
193
573000
4000
w samochodach, producenci chcą instalować system stereo z przodu dla dzieci
09:55
and a separate system in the back --
194
577000
2000
i oddzielny system z tyłu,
09:57
oh, no, the kids aren't driving today.
195
579000
2000
o kurcze, dzieciaki nie prowadzą samochodów.
09:59
(Laughter)
196
581000
1000
(śmiech)
10:00
I was seeing if you were listening.
197
582000
2000
Sprawdzałem czy słuchacie.
10:02
Actually, I haven't had breakfast yet.
198
584000
2000
Nie miałem jeszcze śniadania.
10:04
A stereo system in the front for mom and dad,
199
586000
4000
System stereo dla mamy i taty z przodu
10:08
and maybe there's a little DVD player in the back for the kids,
200
590000
3000
i może mały odtwarzacz DVD z tyłu dla dzieciaków
10:11
and the parents don't want to be bothered with that,
201
593000
2000
i rodzice nie chcą być tym niepokojeni,
10:13
or their rap music or whatever.
202
595000
2000
czy ich muzyką rap czy czymkolwiek.
10:15
So, again, this idea of being able to put sound anywhere you want to
203
597000
3000
Tak więc, ten pomysł bycia zdolnym do włożenia dźwięku gdzie tylko chcesz
10:18
is really starting to catch on.
204
600000
2000
zaczyna rozkwitać.
10:20
It also works for transmitting and communicating data.
205
602000
4000
To działa również dla transmisji i komunikacji danych.
10:24
It also works five times better underwater.
206
606000
3000
Działa również pięć razy lepiej pod wodą.
10:27
We've got the military -- have just deployed some of these into Iraq,
207
609000
4000
Wojsko rozlokowało pare z nich w Iraku
10:31
where you can put fake troop movements
208
613000
3000
gdzie może umieścić fałszywe ruchy wojsk
10:34
quarter of a mile away on a hillside.
209
616000
2000
ćwierć mili na wzgórzu.
10:36
(Laughter)
210
618000
3000
(Śmiech)
10:39
Or you can whisper in the ear of a supposed terrorist some Biblical verse.
211
621000
4000
Lub możesz szeptać wersy biblijne podejrzanemu o terroryzm.
10:43
(Laughter)
212
625000
2000
(Śmiech)
10:45
I'm serious. And they have these infrared devices
213
627000
6000
Jestem całkowicie poważny. I mają te urządzenia na podczerwień
10:51
that can look at their countenance,
214
633000
3000
patrzeć na swoich przeciwników,
10:54
and see a fraction of a degree Kelvin in temperature shift
215
636000
4000
i widzieć zmianę temperatury rzędu ułamka kelvina
10:58
from 100 yards away when they play this thing.
216
640000
3000
ze 100 jardów, gdy używają tego urządzenia.
11:01
And so, another way of hopefully determining who's friendly and who isn't.
217
643000
4000
Kolejny sposób by sprawdzić kto jest przyjacielem, a kto nie.
11:05
We make a version with this which puts out 155 decibels.
218
647000
5000
Mamy wersje, która wytwarza 155 decybeli.
11:10
Pain is 120.
219
652000
2000
Granica bólu to 120.
11:12
So it allows you to go nearly a mile away and communicate with people,
220
654000
4000
Tak więc, pozwala to na komunikację na odległość mili,
11:16
and there can be a public beach just off to the side,
221
658000
2000
obok może być plaża
11:18
and they don't even know it's turned on.
222
660000
2000
i nikt nic nie zauważy.
11:20
We sell those to the military presently for about 70,000 dollars,
223
662000
4000
Sprzedajemy je wojsku za około 70,000 dolarów,
11:24
and they're buying them as fast as we can make them.
224
666000
2000
a oni kupują je tak szybko jak tylko możemy produkować.
11:26
We put it on a turret with a camera, so that when they shoot at you,
225
668000
5000
Umieszczamy to na wieżyczce z kamerą tak, że kiedy strzelają do Ciebie,
11:31
you're over there, and it's there.
226
673000
3000
ty jesteś tam, a to jest tu.
11:34
I have a bunch of other inventions.
227
676000
2000
Mam garść innych wynalazków.
11:36
I invented a plasma antenna, to shift gears.
228
678000
2000
Wymyśliłem antenę plazmową do zmieniania biegów.
11:38
Looked up at the ceiling of my office one day --
229
680000
3000
Patrzyłem w sufit mojego biura pewnego dnia,
11:41
I was working on a ground-penetrating radar project --
230
683000
4000
próbujac opracować projekt radaru penetrującego ziemię,
11:45
and my physicist CEO came in and said, "We have a real problem.
231
687000
4000
gdy mój fizyk CEO wszedł i powiedział, "Mamy poważny problem.
11:49
We're using very short wavelengths.
232
691000
3000
Używamy bardzo krótkich fal.
11:52
We've got a problem with the antenna ringing.
233
694000
2000
Mamy problem z
11:54
When you run very short wavelengths,
234
696000
2000
Kiedy puszczasz bardzo krótkie fale
11:56
like a tuning fork the antenna resonates,
235
698000
2000
jak kamerton antena rezonuje
11:58
and there's more energy coming out of the antenna
236
700000
2000
i więcej energi wydzielane jest z antenty
12:00
than there is the backscatter from the ground
237
702000
2000
niż rozproszenia wstecznego z ziemi
12:02
that we're trying to analyze, taking too much processing."
238
704000
3000
które próbujemy zanalizować."
12:05
I says, "Why don't we make an antenna that only exists when you want it?
239
707000
5000
Odpowiedziałem: "Dlaczego by nie stworzyć anteny, które istnieje jedynie kiedy ją potrzebujesz?
12:10
Turn it on; turn it off.
240
712000
3000
Włączasz, wyłączasz.
12:13
That's a fluorescent tube refined."
241
715000
5000
To redefinicja rurki fluoroscencyjnej."
12:18
I just sold that for a million and a half dollars, cash.
242
720000
3000
Sprzedałem to właśnie za półtora miliona dolarów w gotówce.
12:21
I took it back to the Pentagon after it got declassified,
243
723000
3000
Zaniosłem to do Pentagonu, po tym jak to odtajniono,
12:24
when the patent issued, and told the people back there about it,
244
726000
4000
kiedy wydano patent i powiedziałem ludziom tam, o tym
12:28
and they laughed, and then I took them back a demo and they bought.
245
730000
2000
i oni się śmiali. Później przyniosłem demo i kupili.
12:30
(Laughter)
246
732000
2000
(Śmiech)
12:32
Any of you ever wore a Jabber headphone -- the little cell headphones?
247
734000
5000
Ktoś z was używał słuchawki Jabber, tych małych słuchaweczek?
12:37
That's my invention. I sold that for seven million dollars.
248
739000
2000
To mój wynalazek. Sprzedałem go za siedem milionów dolarów.
12:39
Big mistake: it just sold for 80 million dollars two years ago.
249
741000
4000
Duży błąd: zostało sprzedane dwa lata temu za 80 milionów dolarów.
12:43
I actually drew that up on a little crummy Mac computer
250
745000
3000
Narysowałem go na moim małym Mac'u
12:46
in my attic at my house,
251
748000
3000
na poddaszu mojego domu
12:49
and one of the many designs which they have now
252
751000
3000
i jednym z wielu designów, które obecnie mają
12:52
is still the same design I drew way back when.
253
754000
2000
jest ten sam design, który wtedy narysowałem.
12:54
So, I've been really lucky as an inventor.
254
756000
3000
Tak więc, byłem bardzo szczęśliwy jako wynalazca.
12:57
I'm the happiest guy you're ever going to meet.
255
759000
4000
Jestem najszczęśliwszym człowiekiem jakiego poznacie.
13:01
And my dad died before he realized anybody in the family
256
763000
5000
I mój tata zmarł zanim zdał sobię sprawę, że ktokolwiek w rodzinie
13:06
would maybe, hopefully, make something out of themselves.
257
768000
3000
coś z siebie zrobił.
13:09
You've been a great audience. I know I've jumped all over the place.
258
771000
2000
Byliście wspaniałą widownią. Wiem, że skakałem po całej scenie.
13:11
I usually figure out what my talk is when I get up in front of a group.
259
773000
3000
Zazwyczaj wiem o czym jest moja przemowa, gdy staję przed grupą ludzi.
13:14
Let me give you, in the last minute,
260
776000
2000
Pozwólcie, że w ostatniej minucie
13:16
one more quick demo of this guy,
261
778000
3000
jeszcze ra zaorezentuje to urządzenie
13:19
for those of you that haven't heard it.
262
781000
3000
dla tych, którzy jeszcze nie słyszeli.
13:22
Can never tell if it's on.
263
784000
2000
Nigdy nie wiem czy jest włączony.
13:24
If you haven't heard it, raise your hand.
264
786000
3000
Jeśli nie słyszeliście, podnieście ręce.
13:29
Getting it over there?
265
791000
3000
Słyszycie to tam?
13:32
Get the cameraman.
266
794000
3000
Dorwać kamerzystę.
13:35
Yeah, there you go.
267
797000
2000
Tak, proszę bardzo.
13:37
I've got a Coke can opening that's right in your head; that's really cool.
268
799000
3000
Mam muzyczkę z Coke, prosto w waszej głowie, co jest naprawdę super.
13:40
Thank you once again.
269
802000
2000
Dziękuję jeszcze raz.
13:42
Appreciate it very much.
270
804000
2000
Doceniam to.
ABOUT THE SPEAKER
Woody Norris - InventorWoody Norris is a serial inventor of electronics, tools and cutting-edge sonic equipment -- such as the LRAD acoustic cannon.
Why you should listen
When Woody Norris won the Lemelson-MIT Prize in 2005, his official prize bio called him "a classic independent inventor ... self-educated, self-funded and self-motivated." His mind seems to race toward things the world needs, though we don't know it yet: a nonlethal acoustic weapon that has been used to ward off pirates, a bone-induction headset, radar that can scan the human body, a tapeless tape recorder ...
Norris' educational background is a key to his restless mind. He is not quite "self-educated" -- he's taken many classes, but always at his own speed and in his own style, studying the things he knew he wanted to know and working closely with professors. Ironically, it's a model that cutting-edge colleges are now embracing.
His inventions have seeded several public companies. Recently he has been working on the AirScooter -- a sort of propeller-powered counterpart to the Moller SkyCar.
Woody Norris | Speaker | TED.com