TED2008
Tod Machover + Dan Ellsey: Inventing instruments that unlock new music
Tod Machover và Dan Ellsey: Tod Machover và Dan Ellsey biểu diễn nhạc hiện đại
Filmed:
Readability: 4.1
578,384 views
Tod Machover từ MIT’s Media Lab đã đóng góp vào việc mở rộng biểu cảm âm nhạc đến cho tất cả mọi người, từ người sành sỏi đến nghiệp dư, và một cách vô cùng đa dạng, từ opera đến trò chơi điện tử. Anh và nhà soạn nhạc Dan Ellsey đã hé lộ những gì sắp tới
Tod Machover - Composer, inventor
At MIT's Media Lab, Tod Machover creates boundary-breaking new music, often using new instruments and music technologies he has invented. Full bioDan Ellsey - Musician
Dan Ellsey uses Hyperscore music software and a custom-tuned musical "hyperinstrument" to write, perform and conduct his music, and to help others learn how to compose. Full bio
At MIT's Media Lab, Tod Machover creates boundary-breaking new music, often using new instruments and music technologies he has invented. Full bioDan Ellsey - Musician
Dan Ellsey uses Hyperscore music software and a custom-tuned musical "hyperinstrument" to write, perform and conduct his music, and to help others learn how to compose. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
The first idea I'd like to suggest is that we all
0
0
2000
Ý tưởng đầu tiên mà tôi muốn đề đạt là tất cả chúng ta
00:20
love music a great deal. It means a lot to us.
1
2000
3000
đều yêu âm nhạc. Nó có ý nghĩa vô cùng quan trọng với chúng ta.
00:23
But music is even more powerful if you don't just listen to it, but you make it yourself.
2
5000
6000
Nhưng âm nhạc còn có tác động mạnh mẽ hơn thế nếu chúng ta không chỉ lắng nghe, mà còn soạn nên nó.
00:29
So, that's my first idea. And we all know about the Mozart effect --
3
11000
3000
Đó là ý kiến đầu tiên của tôi. Và chúng ta đều biết đến hiệu ứng Mozart
00:32
the idea that's been around for the last five to 10 years --
4
14000
3000
đã tồn tại từ 5 đến 10 năm nay,
00:35
that just by listening to music or by playing music to your baby [in utero],
5
17000
4000
rằng bằng cách nghe nhạc hoặc cho trẻ nhỏ nghe nhạc khi còn ở trong bụng mẹ
00:39
that it'll raise our IQ points 10, 20, 30 percent.
6
21000
4000
có thể tăng chỉ số IQ thêm 10, 20, 30 phần trăm.
00:43
Great idea, but it doesn't work at all.
7
25000
3000
Ý tưởng tuyệt vời, nhưng hoàn toàn không có tác dụng.
00:46
So, you can't just listen to music, you have to make it somehow.
8
28000
3000
Vì vậy, chúng ta không thể chỉ nghe nhạc, mà phải làm cách nào đó tạo ra âm nhạc.
00:49
And I'd add to that, that it's not just making it,
9
31000
4000
Và tôi muốn bổ sung rằng, nó không chỉ là tạo ra âm nhạc,
00:53
but everybody, each of us, everybody in the world
10
35000
2000
mà tất cả mọi người, mỗi người trong số chúng ta, tất cả mọi người trên thế giới
00:55
has the power to create and be part of music in a very dynamic way,
11
37000
4000
đều có khả năng sáng tạo và trở thành một phần của âm nhạc một cách rất năng động,
00:59
and that's one of the main parts of my work.
12
41000
2000
và đó là một trong những công việc chính của tôi.
01:01
So, with the MIT Media Lab, for quite a while now,
13
43000
2000
Vì vậy, cùng với MIT Media Lab, gần đây,
01:03
we've been engaged in a field called active music.
14
45000
2000
chúng tôi đã cùng nghiên cứu lĩnh vực âm nhạc chủ động.
01:05
What are all the possible ways that we can think of
15
47000
2000
Tất cả những cách có thể mà chúng tôi nghĩ ra được
01:07
to get everybody in the middle of a musical experience,
16
49000
3000
để đưa mọi người đến với trải nghiệm âm nhạc,
01:10
not just listening, but making music?
17
52000
3000
không chỉ lắng nghe, mà tạo ra âm nhạc?
01:13
And we started by making instruments for some of the world's greatest performers --
18
55000
3000
Và chúng tôi bắt đầu bằng cách tạo ra nhạc cụ cho một số nhạc công nổi tiếng nhất thế giới
01:16
we call these hyperinstruments -- for Yo-Yo Ma, Peter Gabriel, Prince,
19
58000
3000
chúng tôi gọi chúng là siêu nhạc cụ cho Yo-Yo Ma, Peter Gabriel, Prince,
01:19
orchestras, rock bands. Instruments where they're all kinds of sensors
20
61000
4000
dàn hợp xướng, ban nhạc rock. Những nhạc cụ có đủ thể loại cảm biến
01:23
built right into the instrument, so the instrument knows how it's being played.
21
65000
3000
đặt bên trong chúng, để những nhạc cụ nhận biết được nó đang được chơi như thế nào
01:26
And just by changing the interpretation and the feeling,
22
68000
3000
Và chỉ bằng cách thay đổi cách trình bày và cảm xúc,
01:29
I can turn my cello into a voice, or into a whole orchestra,
23
71000
3000
tôi có thể biến tiếng đàn cello của tôi thành một giọng hát, hoặc cả một dàn hợp xướng,
01:32
or into something that nobody has ever heard before.
24
74000
3000
hoặc thành âm thanh nào đó mà chưa một ai từng nghe thấy trước đây.
01:35
When we started making these, I started thinking, why can't we make
25
77000
2000
Khi chúng tôi bắt đầu chế tạo chúng, tôi nghĩ rằng, sao chúng ta không thể làm ra
01:37
wonderful instruments like that for everybody,
26
79000
2000
những nhạc cụ tuyệt vời như thế cho tất cả mọi người,
01:39
people who aren't fantastic Yo-Yo Mas or Princes?
27
81000
4000
những người không hâm mộ Yo- Yo Ma hay Princes?
01:43
So, we've made a whole series of instruments.
28
85000
2000
Nên chúng tôi đã làm ra một chuỗi các nhạc cụ.
01:45
One of the largest collections is called the Brain Opera.
29
87000
3000
Một trong những bộ sưu tập lớn nhất là Brain Opera.
01:48
It's a whole orchestra of about 100 instruments,
30
90000
2000
Nó là cả một dàn hợp xướng với hơn 100 nhạc cụ,
01:50
all designed for anybody to play using natural skill.
31
92000
3000
tất cả đều được thiết kế cho bất kì ai chơi nhạc với kĩ năng tự nhiên.
01:53
So, you can play a video game, drive through a piece of music,
32
95000
3000
Vì vậy, bạn có thể chơi điện tử, lái xe thông qua một đoạn nhạc,
01:56
use your body gesture to control huge masses of sound,
33
98000
3000
sử dụng cử chỉ để điều khiển một khối lượng âm thanh lớn,
01:59
touch a special surface to make melodies, use your voice to make a whole aura.
34
101000
5000
chạm vào bề mặt đặc biệt để tạo ra giai điệu, dùng giọng của bạn để tạo bầu không khí.
02:04
And when we make the Brain Opera, we invite the public to come in,
35
106000
2000
Và khi chúng tôi chế tạo Brain Opera, chúng tôi mời mọi người vào trong
02:06
to try these instruments and then collaborate with us
36
108000
3000
để thử những nhạc cụ này và phối hợp với chúng tôi
02:09
to help make each performance of the Brain Opera.
37
111000
1000
để giúp làm nên những màn trình diễn ở Brain Opera.
02:10
We toured that for a long time. It is now permanently in Vienna,
38
112000
3000
Chúng tôi đi trình diễn trong một thời gian dài. Hiện tại, nó được đặt cố định ở Vienna,
02:13
where we built a museum around it.
39
115000
2000
nơi chúng tôi xây một bảo tàng xung quanh nó.
02:15
And that led to something which you probably do know.
40
117000
3000
Và nó dẫn đến một điều mà có lẽ bạn biết,
02:18
Guitar Hero came out of our lab,
41
120000
1000
anh hùng Guitar bước ra từ phòng thí nghiệm chúng tôi,
02:19
and my two teenage daughters and most of the students at the MIT Media Lab
42
121000
3000
và hai con gái thiếu niên của tôi và hầu hết học sinh ở MIT Media Lab
02:22
are proof that if you make the right kind of interface,
43
124000
3000
là minh chứng cho thấy nếu bạn tiếp cận đúng cách,
02:25
people are really interested in being in the middle of a piece of music,
44
127000
4000
mọi người thường rất thích thú với việc tiếp xúc với một đoạn nhạc,
02:29
and playing it over and over and over again.
45
131000
3000
và chơi đi chơi lại nó.
02:32
So, the model works, but it's only the tip of the iceberg,
46
134000
3000
Vậy, mô hình đã hoạt động, nhưng đó chỉ là một phần nhỏ,
02:35
because my second idea is that it's not enough just to want
47
137000
3000
vì ý tưởng thứ hai của tôi là muốn soạn nhạc vẫn chưa đủ
02:38
to make music in something like Guitar Hero.
48
140000
3000
với những gì giống như Guitar Hero.
02:41
And music is very fun, but it's also transformative.
49
143000
3000
Và rằng âm nhạc rất vui, nhưng nó còn truyền tải nhiểu thông điệp.
02:44
It's very, very important.
50
146000
1000
Nó rất, rất quan trọng.
02:45
Music can change your life, more than almost anything.
51
147000
3000
Âm nhạc có thể làm thay đổi cuộc đời bạn, hơn tất thảy.
02:48
It can change the way you communicate with others,
52
150000
2000
Nó có thể thay đổi cách bạn giao tiếp với người khác,
02:50
it can change your body, it can change your mind. So, we're trying
53
152000
3000
nó có thể thay đổi cơ thể, thay đổi suy nghĩ của bạn. Vì thế, chúng tôi đang cố gắng
02:53
to go to the next step of how you build on top of something like Guitar Hero.
54
155000
4000
để tiến tới bước tiếp theo trong việc làm thế nào để phát huy những thành tựu như Guitar Hero.
02:57
We are very involved in education. We have a long-term project
55
159000
3000
Chúng tôi rất quan tâm đến giáo dục. Chúng tôi thực hiện một dự án dài hạn
03:00
called Toy Symphony, where we make all kinds of instruments that are also addictive,
56
162000
4000
có tên Toy Symphony, ở đó chúng tôi còn làm ra những nhạc cụ gây nghiện,
03:04
but for little kids, so the kids will fall in love with making music,
57
166000
4000
nhưng dành cho trẻ em, để chúng trở nên đam mê với soạn nhạc hơn,
03:08
want to spend their time doing it, and then will demand to know how it works,
58
170000
3000
muốn dành thời gian làm ra nó, và sẽ muốn biết được chúng hoạt động ra sao,
03:11
how to make more, how to create. So, we make squeezy instruments,
59
173000
3000
làm thế nào để tạo ra nhiều hơn, làm thế nào để sáng tạo. Thế nên, chúng tôi đã tạo ra nhạc cụ ép,
03:14
like these Music Shapers that measure the electricity in your fingers,
60
176000
4000
như những Music Shapers này để đo dòng điện trong ngón tay bạn,
03:18
Beatbugs that let you tap in rhythms -- they gather your rhythm,
61
180000
3000
Những con chip nhịp điệu cho phép bạn gõ những giai điệu-- chúng thu thập giai điệu của bạn,
03:21
and like hot potato, you send your rhythm to your friends,
62
183000
2000
và như khoai tây nóng hổi, bạn gửi chúng đến bạn bè,
03:23
who then have to imitate or respond to what your doing --
63
185000
3000
những người sẽ phải bắt chước hoặc đáp lại hành động của bạn
03:26
and a software package called Hyperscore, which lets anybody use lines and color
64
188000
4000
và một phần mềm có tên Hyperscore, cho phép bất cứ ai sử dụng những đường nét và màu sắc
03:30
to make quite sophisticated music. Extremely easy to use, but once you use it,
65
192000
4000
để tạo ra những bản nhạc tinh tế. Nó rất dễ dùng, nhưng một khi bạn bắt đầu sử dụng nó,
03:34
you can go quite deep -- music in any style. And then, by pressing a button,
66
196000
4000
bạn có thể đi sâu vào mọi phong cách âm nhạc. Và sau đó, bằng cách nhấn nút,
03:38
it turns into music notation so that live musicians can play your pieces.
67
200000
6000
nó trở thành bản soạn nhạc, để những nhạc công có thể trực tiếp chơi những bản nhạc của bạn.
03:44
We've had good enough, really, very powerful effects with kids
68
206000
3000
Chúng tôi đã có những tác động tốt và mạnh mẽ đến trẻ em
03:47
around the world, and now people of all ages, using Hyperscore.
69
209000
3000
toàn thế giới, và hiện giờ mọi người ở mọi lứa tuổi, sử dụng Hyperscore.
03:50
So, we've gotten more and more interested in using these kinds of creative activities
70
212000
4000
Chúng tôi đã trở nên hứng thú hơn trong việc sử dụng những hoạt động sáng tạo này
03:54
in a much broader context, for all kinds of people
71
216000
2000
trong bối cảnh lớn hơn nhiều, cho tất cả mọi người
03:56
who don't usually have the opportunity to make music.
72
218000
3000
không thường xuyên có cơ hội tạo ra âm nhạc.
03:59
So, one of the growing fields that we're working on
73
221000
1000
Một trong những lĩnh vực ngày một phát triển mà chúng tôi đang nghiên cứu
04:00
at the Media Lab right now is music, mind and health.
74
222000
3000
ở Media Lab hiện tại là âm nhạc, tinh thần và sức khỏe.
04:03
A lot of you have probably seen Oliver Sacks' wonderful new book called
75
225000
3000
Nhiều bạn đã từng đọc cuốn sách mới tuyệt vời của Oliver Sack
04:06
"Musicophilia". It's on sale in the bookstore. It's a great book.
76
228000
4000
có tên "Musicophilia". Nó đang được bán tại các hiệu sách. Đó là một cuốn sách hay.
04:10
If you haven't seen it, it's worth reading. He's a pianist himself,
77
232000
2000
Nếu bạn chưa đọc nó thì nên đọc. Tác giả là một nghệ sĩ piano,
04:12
and he details his whole career of looking at and observing
78
234000
4000
và ông ghi chép lại cả sự nghiệp quan sát
04:16
incredibly powerful effects that music has had on peoples' lives in unusual situations.
79
238000
5000
những tác động mạnh mẽ của âm nhạc đối với cuộc đời con người trong những hoàn cảnh khác thường.
04:21
So we know, for instance, that music is almost always the last thing
80
243000
3000
Như ta biết, ví dụ, âm nhạc gần như luôn là thứ cuối cùng
04:24
that people with advanced Alzheimer's can still respond to.
81
246000
4000
mà những người mắc chứng Alzheimer nghiêm trọng còn có thể phản ứng lại.
04:28
Maybe many of you have noticed this with loved ones,
82
250000
2000
Có lẽ nhiều bạn đã để ý thấy điều này ở người thân,
04:30
you can find somebody who can't recognize their face in the mirror,
83
252000
2000
bạn có thể thấy một người không nhận ra khuôn mặt của họ trong gương,
04:32
or can't tell anyone in their family, but you can still find a shard of music
84
254000
3000
hoặc không nhận ra ai trong gia đình, nhưng bạn vẫn có thể tìm ra những đoạn nhạc
04:35
that that person will jump out of the chair and start singing. And with that
85
257000
4000
khiến người đó bật khỏi ghế và bắt đầu hát theo. Và với đó
04:39
you can bring back parts of people's memories and personalities.
86
261000
2000
bạn có thể đem trở lại những kí ức và tính cách của người đó.
04:41
Music is the best way to restore speech to people who have lost it through strokes,
87
263000
4000
Âm nhạc là cách tốt nhất để lấy lại khả năng nói của những người mất đi nó do đột quỵ,
04:45
movement to people with Parkinson's disease.
88
267000
2000
khả năng đi lại của người mắc chứng Parkinson.
04:47
It's very powerful for depression, schizophrenia, many, many things.
89
269000
4000
Nó rất có tác dụng cho người mắc chứng trầm cảm, tâm thần phân liệt, rất nhiều thứ.
04:51
So, we're working on understanding those underlying principles
90
273000
2000
Vì vậy chúng tôi đang nghiên cứu những nguyên tắc đằng sau đó
04:53
and then building activities which will let music really improve people's health.
91
275000
4000
và xây dựng những hoạt động sẽ cho phép âm nhạc cải thiện sức khỏe con người.
04:57
And we do this in many ways. We work with many different hospitals.
92
279000
3000
Và chúng tôi thực hiện nó theo nhiều cách. Chúng tôi làm việc với các bệnh viện.
05:00
One of them is right near Boston, called Tewksbury Hospital.
93
282000
3000
Một trong số đó ở ngay gần Boston, tên là Tewksbury.
05:03
It's a long-term state hospital, where several years ago
94
285000
2000
Nó là bệnh viện nhà nước dài hạn, nơi mà vài năm trước
05:05
we started working with Hyperscore and patients with physical and mental disabilities.
95
287000
4000
chúng tôi bắt đầu áp dụng Hyperscore với bệnh nhân khuyết tật về thể chất và tinh thần.
05:09
This has become a central part of the treatment at Tewksbury hospital,
96
291000
4000
Nó đã trở thành một phần chính trong việc điều trị ở bệnh viện Tewksbury,
05:13
so everybody there clamors to work on musical activities.
97
295000
4000
nên mọi người ở đó yêu cầu được tham gia các hoạt động âm nhạc.
05:17
It's the activity that seems to accelerate people's treatment the most
98
299000
4000
Hoạt động đó dường như đẩy nhanh quá trình điều trị nhất
05:21
and it also brings the entire hospital together as a kind of musical community.
99
303000
4000
và nó cũng gắn kết cả bệnh viện lại thành một kiểu cộng đồng âm nhạc.
05:25
I wanted to show you a quick video of some of this work before I go on.
100
307000
4000
Tôi muốn cho các bạn xem một đoạn phim nhanh về phần nào đó trong việc này trước khi tiếp tục
06:10
Video: They're manipulating each other's rhythms.
101
352000
2000
Video: Họ đang thao túng những giai điệu của nhau
06:12
It's a real experience, not only to learn how to play and listen to rhythms,
102
354000
4000
Đó là một trải nghiệm thực tế, không chỉ để học cách chơi và lắng nghe giai điệu,
06:16
but to train your musical memory and playing music in a group.
103
358000
5000
mà còn để rèn luyện trí nhớ âm nhạc và chơi nhạc tập thể.
06:21
To get their hands on music, to shape it themselves, change it,
104
363000
4000
Được tiếp xúc trực tiếp với âm nhạc. được tự mình định hình nó, thay đổi nó.
06:25
to experiment with it, to make their own music.
105
367000
2000
thử nghiệm nó, tạo ra âm nhạc của chính mình.
06:27
So Hyperscore lets you start from scratch very quickly.
106
369000
4000
Hyperscore cho phép bạn bắt đầu rất nhanh chóng.
06:38
Everybody can experience music in a profound way,
107
380000
2000
Ai cũng có thể trải nghiệm âm nhạc một cách sâu sắc,
06:40
we just have to make different tools.
108
382000
2000
chúng ta chỉ cần tạo ra những công cụ khác nhau.
06:59
The third idea I want to share with you is that music, paradoxically,
109
401000
6000
Ý tưởng thứ 3 tôi muốn chia sẻ với các bạn là âm nhạc, thật nghịch lí,
07:05
I think even more than words, is one of the very best ways we have
110
407000
3000
tôi cho rằng hơn cả ngôn ngữ, là một trong những cách tốt nhất ta có
07:08
of showing who we really are. I love giving talks, although
111
410000
4000
để thể hiện bản thân mình. Tôi thích diễn thuyết, mặc dù
07:12
strangely I feel more nervous giving talks than playing music.
112
414000
2000
thật lạ là tôi cảm thấy lo lắng khi diễn thuyết hơn là khi chơi nhạc.
07:14
If I were here playing cello, or playing on a synth, or sharing my music with you,
113
416000
3000
Nếu tôi chơi đàn cello, hoặc dùng dàn nhạc điện tử, hoặc chia sẻ âm nhạc của tôi với mọi người,
07:17
I'd be able to show things about myself that I can't tell you in words,
114
419000
5000
tôi sẽ có thể bộc lộ những điều về bản thân mình mà tôi không thể nói bằng lời,
07:22
more personal things, perhaps deeper things.
115
424000
3000
những điều riêng tư hơn, có lẽ là sâu sắc hơn.
07:25
I think that's true for many of us, and I want to give you two examples
116
427000
3000
Tôi nghĩ điều này đúng với hầu hết chúng ta, và tôi muốn đưa ra 2 ví dụ
07:28
of how music is one of the most powerful interfaces we have,
117
430000
3000
chứng minh rằng âm nhạc là công cụ tốt nhất,
07:31
from ourselves to the outside world.
118
433000
2000
giúp ta tiếp cận với thế giới bên ngoài.
07:33
The first is a really crazy project that we're building right now, called
119
435000
4000
Đầu tiên là một dự án hết sức điên rồ mà chúng tôi đang thực hiện, có tên
07:37
Death and the Powers. And it's a big opera,
120
439000
2000
Cái chết và Sức mạnh. Và nó là một vở opera lớn,
07:39
one of the larger opera projects going on in the world right now.
121
441000
4000
một trong những dự án opera lớn nhất đang được tiến hành trên thế giới hiện tại.
07:43
And it's about a man, rich, successful, powerful, who wants to live forever.
122
445000
5000
Nó kể về một người đàn ông, giàu có, thành công, quyền lực, một người muốn bất tử.
07:48
So, he figures out a way to download himself into his environment,
123
450000
2000
Ông ta tìm ra cách để đưa bản thân mình vào môi trường xung quanh mình
07:50
actually into a series of books.
124
452000
3000
thật ra là vào hàng loạt những cuốn sách.
07:53
So this guy wants to live forever, he downloads himself into his environment.
125
455000
3000
Người này muốn bất tử nên đã hòa mình vào thế giới xung quanh.
07:56
The main singer disappears at the beginning of the opera
126
458000
4000
Ca sĩ chính biến mất vào đoạn đầu vở kịch
08:00
and the entire stage becomes the main character. It becomes his legacy.
127
462000
4000
và cả sân khấu trở thành nhân vật chính. Nó trở thành di sản của ông.
08:04
And the opera is about what we can share, what we can pass on to others,
128
466000
3000
Và vở opera là về những gì ta có thể chia sẻ, những gì ta có thể chuyển đến cho người khác,
08:07
to the people we love, and what we can't.
129
469000
2000
đến những người thân, và những gì ta không thể.
08:09
Every object in the opera comes alive and is a gigantic music instrument,
130
471000
4000
Mọi vật thể trong vở opera trở nên sống động và là một nhạc cụ khổng lồ,
08:13
like this chandelier. It takes up the whole stage. It looks like a chandelier,
131
475000
3000
như cái đèn chùm này. Nó chiếm trọn cả sân khấu. Trông nó giống như cái đèn chùm,
08:16
but it's actually a robotic music instrument.
132
478000
2000
nhưng thực chất nó là một nhạc cụ robot.
08:18
So, as you can see in this prototype, gigantic piano strings,
133
480000
4000
Như bạn thấy ở nguyên mẫu này, những dây piano khổng lồ,
08:22
each string is controlled with a little robotic element --
134
484000
3000
mỗi dây được điều khiển bởi một phần tử robot nhỏ--
08:25
either little bows that stroke the strings, propellers that tickle the strings,
135
487000
5000
dù là cây vĩ nhỏ gẩy dây đàn, cánh quạt thổi dây đàn,,
08:30
acoustic signals that vibrate the strings. We also have an army of robots on stage.
136
492000
5000
sóng âm làm rung dây. Chúng tôi cũng có cả một đội quân robot trên sân khấu.
08:35
These robots are the kind of the intermediary between the main character, Simon Powers,
137
497000
4000
Những robot này là phương tiện trung gian giữa nhân vật chính, Simon Powers,
08:39
and his family. There are a whole series of them, kind of like a Greek chorus.
138
501000
4000
và gia đình ông. Có cả một loạt chúng, giống như một dàn đồng ca Hi Lạp.
08:43
They observe the action. We've designed these square robots that we're testing right now
139
505000
5000
Chúng quan sát hành động. Chúng tôi đã thiết kế những robot hình vuông mà hiện đang được thử nghiệm
08:48
at MIT called OperaBots. These OperaBots follow my music.
140
510000
3000
ở MIT có tên là OperaBots. Những OperaBots này hoạt động theo âm nhạc của tôi.
08:51
They follow the characters. They're smart enough, we hope,
141
513000
3000
Chúng đi theo các nhân vật. Chúng đủ thông minh, hi vọng là vậy,
08:54
not to bump into each other. They go off on their own.
142
516000
3000
để không đụng vào nhau. Chúng hoạt động độc lập.
08:57
And then they can also, when you snap, line up exactly the way you'd like to.
143
519000
6000
Chúng còn có thể, khi bạn búng tay, xếp thành hàng như ý bạn muốn.
09:03
Even though they're cubes, they actually have a lot of personality.
144
525000
2000
Mặc dù chúng là những khối, chúng thực chất có rất nhiều tính cách.
09:12
The largest set piece in the opera is called The System. It's a series of books.
145
534000
4000
Đạo cụ lớn nhất trong vở opera có tên là The System. Nó là một loạt các cuốn sách.
09:16
Every single book is robotic, so they all move, they all make sound,
146
538000
4000
Tất cả các cuốn sách là robot, vì vậy chúng đều di chuyển, đều tạo ra âm thanh,
09:20
and when you put them all together, they turn into these walls,
147
542000
4000
và khi bạn xếp chúng lại với nhau, chúng tạo thành những bức tường này,
09:24
which have the gesture and the personality of Simon Powers. So he's disappeared,
148
546000
5000
chúng có những cử chỉ và tính cách của Simon Powers. Vì thế, ông ta biến mất,
09:29
but the whole physical environment becomes this person.
149
551000
3000
nhưng toàn bộ không gian vật chất xung quanh trở thành con người này.
09:32
This is how he's chosen to represent himself.
150
554000
3000
Đó là cách ông ta lựa chọn để thể hiện mình.
09:35
The books also have high-packed LEDs on the spines. So it's all display.
151
557000
7000
Những cuốn sách còn có những bóng đèn LED dày đặc ở trên khung. Nên chúng đều hiển thị
09:42
And here's the great baritone James Maddalena as he enters The System.
152
564000
4000
Đây là giọng nam trung xuất sắc James Maddelena khi ông bước vào The System.
09:46
This is a sneak preview.
153
568000
1000
Đây là một đoạn phân cảnh được hé lộ.
10:11
This premieres in Monaco -- it's in September 2009. If by any chance you can't make it,
154
593000
5000
Vở opera ra mắt ở Monaco-- vào tháng chín năm 2009. nếu bạn không thể đến được,
10:16
another idea with this project -- here's this guy building his legacy
155
598000
3000
một ý tưởng khác với dự án này-- ở đây anh chàng xây dựng đế chế của mình
10:19
through this very unusual form, through music and through the environment.
156
601000
4000
bằng cách rất khác thường, thông qua âm nhạc và qua môi trường.
10:23
But we're also making this available both online and in public spaces,
157
605000
4000
Nhưng chúng tôi cũng đang làm nó dễ tiếp cận hơn cả qua mạng và ở nơi công cộng,
10:27
as a way of each of us to use music and images from our lives
158
609000
4000
như là một cách để mỗi chúng ta sử dụng âm nhạc và hình ảnh từ cuộc sống của mình
10:31
to make our own legacy or to make a legacy of someone we love.
159
613000
3000
để tạo ra di sản của chính mình hoặc của người nào đó ta yêu quí.
10:34
So instead of being grand opera, this opera will turn into what we're
160
616000
3000
Vì vậy, thay vì là một vở opera hoành tráng, nó sẽ trở thành những gì ta
10:37
thinking of as personal opera.
161
619000
2000
nghĩ đến là opera cá nhân.
10:39
And, if you're going to make a personal opera, what about a personal instrument?
162
621000
2000
Và, nếu bạn định làm một vở opera cá nhân, một nhạc cụ cá nhân thì sao?
10:41
Everything I've shown you so far -- whether it's a hyper-cello for Yo-Yo Ma
163
623000
3000
Những gì tôi cho bạn thấy đến giờ-- dù là một chiếc "siêu" đàn cello cho Yo-Yo Ma
10:44
or squeezy toy for a child -- the instruments stayed the same and are valuable
164
626000
5000
hay một món đồ chơi ép cho trẻ em-- nhạc cụ vẫn vậy và vẫn có giá trị
10:49
for a certain class of person: a virtuoso, a child.
165
631000
3000
đối với một nhóm người nhất định: người sành đồ mĩ nghệ, trẻ em.
10:52
But what if I could make an instrument that could be adapted
166
634000
3000
Nhưng nếu tôi có thể làm ra một nhạc cụ mà có thể thích ứng được
10:55
to the way I personally behave, to the way my hands work,
167
637000
4000
với cách tôi cư xử, với cách tay tôi làm việc,
10:59
to what I do very skillfully, perhaps, to what I don't do so skillfully?
168
641000
3000
với những việc tôi làm được một cách điêu luyện, có lẽ, với những việc tôi làm không mấy điêu luyện?
11:02
I think that this is the future of interface, it's the future of music, the future of instruments.
169
644000
5000
Tôi nghĩ rằng đây là một nhạc cụ để tiếp cận, nó là tương lai của âm nhạc, tương lai của nhạc cụ.
11:07
And I'd like now to invite two very special people on the stage,
170
649000
3000
Và tôi muốn mời lên sân khấu hai vị khách đặc biệt,
11:10
so that I can give you an example of what personal instruments might be like.
171
652000
6000
để tôi có thể cho bạn một ví dụ về nhạc cụ cá nhân sẽ như thế nào.
11:16
So, can you give a hand to Adam Boulanger, Ph.D. student from
172
658000
5000
Xin các bạn hãy dành một tràng pháo tay cho Adam Boulanger, Ph.D, học sinh của
11:21
the MIT Media Lab, and Dan Ellsey. Dan,
173
663000
7000
MIT Media Lab, và Dan Ellsey. Dan,
11:28
thanks to TED and to Bombardier Flexjet, Dan is here with us today
174
670000
7000
nhờ có TED và Bombardier Flexjet, Dan có mặt ở đây với chúng ta ngày hôm nay
11:35
all the way from Tewksbury. He's a resident at Tewksbury Hospital.
175
677000
4000
từ tận Tewksbury. Anh là bệnh nhân thường trú tại bệnh viện Tewksbury.
11:39
This is by far the farthest he's strayed from Tewksbury Hospital, I can tell you that,
176
681000
4000
Lần này là lần anh ấy đi xa nhất từ bệnh viện Tewksbury, tôi có thể nói là như vậy,
11:43
because he's motivated to meet with you today and show you his own music.
177
685000
5000
vì anh ấy rất mong muốn được gặp mọi người hôm nay và thể hiện âm nhạc của chính anh ấy.
11:48
So, first of all, Dan, do you want to say hi to everyone and tell everyone who you are?
178
690000
4000
Vì thế, trước tiên, Dan, anh có muốn chào hỏi mọi người và cho họ biết mình là ai không?
11:57
Dan Ellsey: Hello. My name is Dan Ellsey. I am 34 years old and I have cerebral palsy.
179
699000
8000
Dan Ellsey: Xin chào. Tên tôi là Dan Ellsey. Tôi 34 tuổi và tôi bị mắc chứng liệt não.
12:05
I have always loved music and I am excited to be able to conduct
180
707000
6000
Tôi luôn yêu thích âm nhạc và tôi rất hào hứng khi có thể được biểu diễn
12:11
my own music with this new software.
181
713000
2000
âm nhạc của chính tôi với phần mềm mới này.
12:15
Tod Machover: And we're really excited to have you here, really Dan. (Applause)
182
717000
11000
Tod Machover: Và chúng tôi cũng rất vui có anh ở đây, thật sự là vậy, Dan.
12:26
So we met Dan about three years ago, three and a half years ago,
183
728000
3000
Chúng tôi gặp Dan khoảng ba năm trước, ba năm rưỡi trước,
12:29
when we started working at Tewksbury. Everybody we met there was fantastic,
184
731000
5000
khi chúng tôi bắt đầu làm việc ở Tewksbury. Tất cả mọi người chúng tôi gặp ở đó đều rất tuyệt vời,
12:34
did fantastic music. Dan had never made music before, and it turned out
185
736000
5000
làm nên những bản nhạc tuyệt vời. Dan chưa bao giờ soạn nhạc trước đó, và hóa ra
12:39
he was really fantastic at it. He's a born composer.
186
741000
7000
anh ấy thật sự rất giỏi về khoản này. Anh ta là một nhà soạn nhạc bẩm sinh.
12:46
He's very shy, too.
187
748000
3000
Anh ấy cũng rất hay xấu hổ nữa.
12:49
So, turned out he's a fantastic composer, and over the last few years has been
188
751000
4000
Hóa ra anh ấy là một nhà soạn nhạc tài ba, và một vài năm qua
12:53
a constant collaborator of ours. He has made many, many pieces.
189
755000
3000
chúng tôi đã cùng nhau hợp tác. Anh ấy đã soạn rất nhiều bản nhạc.
12:56
He makes his own CDs. Actually, he is quite well known in the Boston area --
190
758000
3000
Anh ấy đã phát hành những đĩa CD. Thật ra, anh ấy được biết đến khá nhiều ở khu Boston--
12:59
mentors people at the hospital and children, locally, in how to make their own music.
191
761000
4000
hướng dẫn bệnh nhân và trẻ em ở địa phương trong việc soạn nhạc.
13:03
And I'll let Adam tell you. So, Adam is a Ph.D. student at MIT, an expert in music
192
765000
5000
Và tôi sẽ để Adam kể. Adam là cử nhân ở MIT, một chuyên gia âm nhạc
13:08
technology and medicine. And Adam and Dan have become close collaborators.
193
770000
5000
công nghệ và dược. Adam và Dan đã trở thành đối tác thân thiết.
13:13
What Adam's been working on for this last period is not only how to have Dan
194
775000
4000
Trong suốt kì học vừa qua,
13:17
be able easily to make his own pieces,
195
779000
3000
Adam không chỉ dạy Dan soạn nhạc
13:20
but how he can perform his piece using this kind of personal instrument.
196
782000
3000
mà còn dạy anh ấy biểu diễn sử dụng nhạc cụ cá nhân.
13:23
So, you want to say a little bit about how you guys work?
197
785000
2000
Vậy, anh có muốn chia sẻ một chút về cách thức làm việc không?
13:25
Adam Boulanger: Yes. So, Tod and I entered into a discussion
198
787000
3000
Adam Boulanger: Có. Tod và tôi tham gia một buổi thảo luận
13:28
following the Tewksbury work and it was really about how Dan is an expressive
199
790000
4000
về công việc ở Tewksbury và nó thực ra là về Dan,
13:32
person, and he's an intelligent and creative person. And it's in his face,
200
794000
5000
một con người biết cách truyền tải, và anh ấy rất thông minh và sáng tạo. Nó thể hiện qua biểu cảm,
13:37
it's in his breathing, it's in his eyes. How come he can't perform
201
799000
3000
qua hơi thở, qua đôi mắt của anh ấy. Vì cớ gì mà anh ấy không thể biểu diễn
13:40
one of his pieces of music? That's our responsibility, and it doesn't make sense.
202
802000
4000
một trong những sáng tác của anh ấy? Đó là trách nhiệm của chúng tôi, và nó thật vô lí.
13:44
So we started developing a technology that will allow him with nuance,
203
806000
3000
Nên chúng tôi đã bắt đầu phát triển công nghệ cho phép anh ấy
13:47
with precision, with control, and despite his physical disability, to be able to do that,
204
809000
5000
bộc lộ những sắc thái, biểu diễn sự chính xác và điều khiển, và bất chấp khuyết tật về thể chất, để có thể làm được điều đó,
13:52
to be able to perform his piece of music.
205
814000
3000
để có thể biểu diễn những sáng tác của chính anh ấy.
13:55
So, the process and the technology --
206
817000
2000
Quá trình và công nghệ đó,
13:57
basically, first we needed an engineering solution. So, you know,
207
819000
3000
về cơ bản, trước hết chúng tôi cần giải pháp kĩ thuật. Bạn biết đấy,
14:00
we have a FireWire camera, it looked at an infrared pointer.
208
822000
3000
chúng tôi có một cái camera FireWire, nó hướng về điểm hội tụ tia hồng ngoại.
14:03
We went with the type of gesture metaphor that Dan was already used to
209
825000
4000
Chúng tôi dựa theo các cử chỉ ẩn dụ mà Dan đã quen thuộc với
14:07
with his speaking controller.
210
829000
4000
bộ loa điều khiển của anh ấy.
14:11
And this was actually the least interesting part of the work, you know,
211
833000
3000
Và đây là phần kém thú vị nhất của công việc,
14:14
the design process. We needed an input; we needed continuous tracking;
212
836000
3000
quá trình thiết kế. Chúng tôi cần đầu vào, chúng tôi cần theo dõi liên tục,
14:17
in the software, we look at the types of shapes he's making.
213
839000
3000
Trong phần mềm, chúng tôi quan sát những kiểu hình dạng anh ấy diễn tả.
14:20
But, then was the really interesting aspect of the work, following the engineering part,
214
842000
4000
Nhưng, rồi đến phần thú vị, theo sau phần kĩ thuật,
14:24
where, basically, we're coding over Dan's shoulder at the hospital
215
846000
3000
về cơ bản, chúng tôi làm sơ đồ mã hóa vùng vai của Dan ở bệnh viện
14:27
extensively to figure out, you know, how does Dan move?
216
849000
3000
để tìm hiểu, bạn biết đấy, cách anh ta vận động?
14:30
What's useful to him as an expressive motion?
217
852000
2000
Chuyển động diễn đạt nào hữu ích với anh ấy?
14:32
You know, what's his metaphor for performance?
218
854000
3000
Phép ẩn dụ của anh ấy cho màn biểu diễn là gì?
14:35
What types of things does he find
219
857000
2000
Anh ấy cho rằng cái gì
14:37
important to control and convey in a piece of music?
220
859000
2000
là quan trọng để điều khiển và truyền tải một bản nhạc?
14:39
So all the parameter fitting, and really the technology
221
861000
4000
Tất cả những thông số thống nhất với nhau, và thực sự công nghệ này
14:43
was stretched at that point to fit just Dan.
222
865000
3000
đã được điều chỉnh điểm đó để phù hợp với mình Dan.
14:46
And, you know, I think this is a perspective shift. It's not that our technologies --
223
868000
6000
Và, như bạn biết, tôi nghĩ đó là một sự thay đổi khía cạnh. Không phải là công nghệ của chúng tôi--
14:52
they provide access, they allow us to create pieces of creative work.
224
874000
4000
chúng cho phép tiếp cận, chúng cho phép chúng tôi tạo ra những tác phẩm sáng tạo.
14:56
But what about expression? What about that moment when an artist delivers
225
878000
3000
Nhưng còn biểu cảm thì sao? Còn khoảnh khắc khi mà người nghệ sĩ biểu diễn
14:59
that piece of work? You know, do our technologies allow us to express?
226
881000
4000
tác phẩm đó? Liệu công nghệ của chúng tôi có cho phép chúng tôi bộc lộ cảm xúc?
15:03
Do they provide structure for us to do that? And, you know, that's a personal relationship
227
885000
4000
Liệu chúng có cung cấp bộ máy để chúng tôi làm được điều đó? Và đó là mối quan hệ cá nhân
15:07
to expression that is lacking in the technological sphere. So, you know,
228
889000
4000
với biếu cảm bị thiếu trong môi trường công nghệ.
15:11
with Dan, we needed a new design process, a new engineering process
229
893000
3000
Vì vậy, các bạn biết đấy, với Dan, chúng tôi cần một quá trình thiết kế mới, một quá trình kĩ thuật mới
15:14
to sort of discover his movement and his path to expression that allow him to perform.
230
896000
5000
để tìm ra các chuyển động và cách biểu lộ cho phép anh ấy biểu diễn.
15:19
And so that's what we'll do today.
231
901000
2000
Và đó là những gì chúng tôi sẽ làm hôm nay.
15:21
TM: So let's do it. So Dan do you want to tell everyone
232
903000
2000
TM: Bắt đầu thôi nào. Dan, bạn có muốn chia sẻ với mọi người
15:23
about what you're going to play now?
233
905000
2000
về sáng tác bạn định biểu diễn không?
15:31
DE: This is "My Eagle Song."
234
913000
2000
DE: Đây là bản "My Eagle Song"
15:35
TM: So Dan is going to play a piece of his, called "My Eagle Song".
235
917000
3000
TM: Vậy Dan sẽ biểu diễn một sáng tác của anh ấy có tên "My Eagle Song".
15:38
In fact, this is the score for Dan's piece,
236
920000
2000
Trên thực tế, đây là chi tiết ăn điểm trong sáng tác của Dan,
15:40
completely composed by Dan in Hyperscore.
237
922000
3000
hoàn toàn được sáng tác bới Dan từ Hyperscore.
15:43
So he can use his infrared tracker to go directly into Hyperscore.
238
925000
5000
Nên anh ấy có thể dùng bộ dò tia hồng ngoại để tiến thẳng vào Hyperscore.
15:48
He's incredibly fast at it, too, faster than I am, in fact.
239
930000
3000
Anh ấy cũng rất nhanh trong việc này, nhanh hơn cả tôi
15:51
(Laughter)
240
933000
2000
(Cười)
15:55
TM: He's really modest, too.
241
937000
2000
TM: Anh ấy cũng rất khiêm tốn nữa.
15:58
So he can go in Hyperscore. You start out by making melodies and rhythms.
242
940000
6000
Anh ấy có thể tiến vào Hyprerscore. Bạn bắt đầu bằng việc tạo ra âm thanh và giai điệu.
16:04
He can place those exactly where he wants.
243
946000
2000
Anh ấy có thể sắp xếp chúng như ý muốn.
16:06
Each one gets a color. He goes back into the composition window,
244
948000
3000
Mỗi cái có một màu. Anh ấy quay trở lại cửa sổ soạn nhạc,
16:09
draws the lines, places everything the way he wants to. Looking at the Hyperscore,
245
951000
5000
vẽ các dòng nhạc, sắp xếp mọi thứ như ý muốn. Quan sát Hyperscore,
16:14
you can see it also, you can see where the sections are,
246
956000
3000
bạn cũng có thể thấy những phần sáng tác ở đâu,
16:17
something might continue for a while, change, get really crazy and then end
247
959000
5000
có thể tiếp tục một lúc, thay đổi, trở nên điên rồ và rồi kết thúc
16:22
up with a big bang at the end.
248
964000
3000
với một tiếng nổ lớn sau cùng.
16:25
So that's the way he made his piece, and as Adam says,
249
967000
3000
Vậy đó là cách anh ấy làm ra bản nhạc của mình, và như Adam nói,
16:28
we then figured out the best way to have him perform his piece.
250
970000
7000
chúng tôi sau đó tìm ra cách tốt nhất để anh ấy biểu diễn sáng tác của mình.
16:35
It's going to be looked at by this camera, analyze his movements,
251
977000
3000
Nó sẽ được quay bởi camera, phân tích chuyển động của anh ấy,
16:38
it's going to let Dan bring out all the different aspects of his music that he wants to.
252
980000
4000
nó sẽ cho phép Dan mang lại mọi khía cạnh của âm nhạc của anh ấy như ý muốn.
16:42
And you're also going to notice a visual on the screen.
253
984000
3000
Và bạn cũng sẽ để ý thấy hình ảnh trên màn hình.
16:45
We asked one of our students to look at what the camera is measuring.
254
987000
6000
Chúng tôi đã yêu cầu một trongn số học sinh quan sát xem camera đang đo cái gì.
16:51
But instead of making it very literal, showing you exactly
255
993000
3000
Nhưng thay vì làm cho nó hiển hiện, cho bạn thấy chính xác
16:54
the camera tracing, we turned it into a graphic that shows you the basic
256
996000
5000
những gì camera đang theo dõi, chúng tôi chuyển nó sang dạng đồ họa cho thấy
16:59
movement, and shows the way it's being analyzed.
257
1001000
4000
chuyển động cơ bản, và cho thấy cách nó đang được phân tích.
17:03
I think it gives an understanding of how we're picking out movement from what
258
1005000
4000
Tôi nghĩ rằng nó cho chúng ta hiểu biết về cách ta chọn ra những chuyển động từ những gì
17:07
Dan's doing, but I think it will also show you, if you look at that movement,
259
1009000
4000
Dan đang làm, nhưng tôi nghĩ nó cũng đồng thời cho ta thấy, nếu quan sát chuyển động đó,
17:11
that when Dan makes music, his motions are very purposeful, very precise,
260
1013000
7000
rằng khi Dan làm ra âm nhạc, những chuyển động của anh ấy là có chủ ý, rất chính xác,
17:18
very disciplined and they're also very beautiful.
261
1020000
3000
rất kỉ luật và chúng cũng rất đẹp đẽ.
17:21
So, in hearing this piece, as I mentioned before, the most important thing is
262
1023000
5000
Khi nghe những bản nhạc này, như tôi đã nhắc tới, điều qua trọng nhất là
17:26
the music's great, and it'll show you who Dan is.
263
1028000
3000
sự tuyệt vời của âm nhạc, và nó sẽ cho thấy con người của Dan.
17:29
So, are we ready Adam?
264
1031000
2000
Vậy, chúng ta sẵn sàng chưa Adam?
17:31
AB: Yeah.
265
1033000
2000
AB: Rồi
17:33
TM: OK, now Dan will play his piece "My Eagle Song" for you.
266
1035000
4000
TM: Được rồi, bây giờ Dan sẽ chơi bản nhạc của anh ấy "My Eagle Song"
20:01
(Applause)
267
1183000
24000
(Vỗ tay)
20:25
TM: Bravo.
268
1207000
2000
TM: Hoan hô
20:27
(Applause)
269
1209000
9000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKERS
Tod Machover - Composer, inventorAt MIT's Media Lab, Tod Machover creates boundary-breaking new music, often using new instruments and music technologies he has invented.
Why you should listen
Tod Machover is head of the MIT Media Lab's Hyperinstruments/Opera of the Future group. He has composed five operas and helped to develop many groundbeaking musical technologies -- including Hyperinstruments, a technology that augments musical expression for both virtuosi (from Yo-Yo Ma to Prince) and amateurs, and Hyperscore, software that allows anyone to create sophisticated, original music by using lines and colors. Many of Machover's principles about "active participation" in music are exemplified in Guitar Hero, which grew out of his lab.
Among his current projects is a new opera, Death and the Powers, complete with a musical chandelier, animatronic walls, and an army of robots. Death and the Powers premieres in Monaco in September 2009.
A recent focus of Machover's group has been on Music, Mind and Health, which marshals the power of music to promote well-being. Working with long-term patients at facilities such as Tewksbury Hospital, north of Boston, the group's goal is to develop personal musical activities that adapt to the particular skills and needs of each individual. In this way, the path to health becomes as rewarding as learning an instrument, composing a symphony, or premiering at Carnegie Hall.
Tod Machover | Speaker | TED.com
Dan Ellsey - Musician
Dan Ellsey uses Hyperscore music software and a custom-tuned musical "hyperinstrument" to write, perform and conduct his music, and to help others learn how to compose.
Why you should listen
A resident of Tewksbury Hospital in Massachusetts, Dan Ellsey has cerebral palsy and does not walk or speak. He does, however, write and play his own music, and mentor others, through a groundbreaking music system developed by MIT's Tod Machover and his team, including grad student Adam Boulanger. Working closely with this team, Ellsey helped to develop and fine-tune a head-mounted interface, tweaked to respond to his movements, that allows him to compose music and to conduct nuanced performances of his work. Hyperscore software helps Ellsey notate his musical ideas.
Ellsey's work has been performed at MIT, on the radio and at workshops around the Boston area. The Lowell Symphony Orchestra performed his piece "Our Musically" at a 2004 concert for residents of Tewksbury -- many of whom count Ellsey as a mentor in their own musical education.
Dan Ellsey | Speaker | TED.com