TEDxExeter
Danny Dorling: Maps that show us who we are (not just where we are)
Danny Dorling: Sadece nerede olduğumuzu değil aynı zamanda kim olduğumuzu gösteren haritalar
Filmed:
Readability: 3.6
1,626,871 views
Siz verileri kullanarak haritalaştırdığınızda dünya nasıl görünüyor? Sosyal coğrafyacı Danny Dorling bizi dünyanın yeni halini görmeye davet ediyor, büyüleyici ve içgörülü haritası bize dünyayı bağlantılı, her daim değişen ve hepimizin ait olduğu büyüleyici bir yer olarak gösteriyor. Bir daha hiçbir haritaya aynı şekilde bakamayacaksınız.
Danny Dorling - Social geographer
Danny Dorling teaches and writes about the geography of our human world. Full bio
Danny Dorling teaches and writes about the geography of our human world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I'd like you to imagine the world anew.
0
1120
3040
Dünyayı yeni baştan
hayal etmenizi istiyorum.
hayal etmenizi istiyorum.
Size, Ben Henning tarafından çizilmiş
00:17
I'd like to show you some maps,
1
5840
2176
00:20
which have been drawn by Ben Hennig,
2
8039
2737
bazı dünya haritaları
göstermek istiyorum
göstermek istiyorum
00:22
of the planet in a way
3
10800
1696
bunlar gezegenimizi
00:24
that most of you will never
have seen the planet depicted before.
have seen the planet depicted before.
4
12520
5080
birçoğunuzun daha önce hiç görmediği
bir şekilde resmediyorlar.
bir şekilde resmediyorlar.
00:30
Here's an image
that you're very familiar with.
that you're very familiar with.
5
18480
3080
Burada sizlerin çok tanıdık olduğu
bir fotoğrafı görebilirsiniz.
bir fotoğrafı görebilirsiniz.
00:34
I'm old enough that I was actually born
before we saw this image.
before we saw this image.
6
22480
4056
Yeterince yaşlıyım aslına bakarsanız
bu resmi görmemizden önce doğdum.
bu resmi görmemizden önce doğdum.
Açıkçası ilk kelimelerim
"moona, moona" imiş,
"moona, moona" imiş,
00:38
Apparently some of my first words
were "moona, moona,"
were "moona, moona,"
7
26560
2576
fakat ben bunun, annemin minik oğlunun
titreyen siyah-beyaz TV ekranında
titreyen siyah-beyaz TV ekranında
00:41
but I think that's my mom
having a particular fantasy
having a particular fantasy
8
29160
3096
00:44
about what her baby boy could see
9
32280
2256
ne görüyor olabileceği ile ilgili
00:46
on the flickering
black and white TV screen.
black and white TV screen.
10
34560
3280
bir fantazisi olduğunu düşünüyorum.
Bizim, aslında çoğumuzun,
gezegenimizin
gezegenimizin
00:51
It's only been a few centuries
11
39680
1616
00:53
since we've actually, most of us,
thought of our planet as spherical.
thought of our planet as spherical.
12
41320
3240
yuvarlak olduğunu düşünmemiz
yalnızca birkaç yüzyıllık bir mesele.
yalnızca birkaç yüzyıllık bir mesele.
00:58
When we first saw
these images in the 1960s,
these images in the 1960s,
13
46160
3056
Bu fotoğrafları 1960'larda
ilk kez gördüğümüzde
ilk kez gördüğümüzde
01:01
the world was changing
at an incredible rate.
at an incredible rate.
14
49240
3280
dünyamız inanılmaz
bir şekilde değişiyordu.
bir şekilde değişiyordu.
01:06
In my own little discipline
of human geography,
of human geography,
15
54320
3320
Benim alanım olan sosyal coğrafya
bilim dalında,
bilim dalında,
01:10
a cartographer called Waldo Tobler
16
58600
2736
Waldo Tobler adındaki haritacı
01:13
was drawing new maps of the planet,
17
61360
2536
dünyanın yeni haritalarını çiziyordu
01:15
and these maps have now spread,
18
63920
1496
ve bu haritalar şimdi yayıldı
01:17
and I'm going to show you one of them now.
19
65440
2007
ve ben bunlardan bir tanesini
şimdi sizlere göstereceğim.
şimdi sizlere göstereceğim.
01:20
This map is a map of the world,
20
68200
2480
Bu harita bir dünya haritasıdır,
01:23
but it's a map which looks to you
21
71720
2416
fakat bu harita size
01:26
a little bit strange.
22
74160
1440
biraz tuhaf görünecektir.
01:28
It's a map in which we stretched places,
23
76200
3816
Bu bazı bölgeleri genişleterek
gösterdiğimiz bir haritadır,
gösterdiğimiz bir haritadır,
01:32
so that those areas which contain
many people are drawn larger,
many people are drawn larger,
24
80040
4696
bu nedenle çok fazla insan barındıran
yerler geniş olarak çizilmiş
yerler geniş olarak çizilmiş
01:36
and those areas,
like the Sahara and the Himalayas,
like the Sahara and the Himalayas,
25
84760
2936
ve çok az insanın yaşadığı Sahra
ve Himalalyalar gibi yerler
ve Himalalyalar gibi yerler
01:39
in which there are few people,
have been shrunk away.
have been shrunk away.
26
87720
2480
daraltılmış durumdadır.
01:42
Everybody on the planet
is given an equal amount of space.
is given an equal amount of space.
27
90760
3640
Dünyadaki herkese eşit alan verilmiştir.
01:47
The cities are shown shining bright.
28
95120
2840
Şehirler parlayan ışıklarla
gösterilmiştir.
gösterilmiştir.
01:50
The lines are showing you
submarine cables and trade routes.
submarine cables and trade routes.
29
98680
3576
Çizgiler denizaltı kabloları ve
ticaret yollarını gösteriyor.
ticaret yollarını gösteriyor.
01:54
And there's one particular line
that goes from the Chinese port of Dalian
that goes from the Chinese port of Dalian
30
102280
3656
Ve Çin'in Dalian limanından
01:57
through past Singapore,
31
105960
1696
Singapur'a geçen
01:59
through the Suez Canal,
32
107680
1736
Süveyş Kanalından
02:01
through the Mediterranean
and round to Rotterdam.
and round to Rotterdam.
33
109440
2336
Akdeniz'e geçen ve oradan dönüp
Rotterdam'a ulaşan belirli bir hat vardır.
Rotterdam'a ulaşan belirli bir hat vardır.
02:03
And it's showing you the route
34
111800
1496
Bu hat geçen sene dünyanın
02:05
of what was the world's
largest ship just a year ago,
largest ship just a year ago,
35
113320
3936
en büyük gemisinin izlediği
rotayı göstermektedir,
rotayı göstermektedir,
02:09
a ship which was taking
so many containers of goods
so many containers of goods
36
117280
6016
bu gemi o kadar fazla sayıda
konteyner dolusu yük taşıyordu ki
konteyner dolusu yük taşıyordu ki
02:15
that when they were unloaded,
37
123320
1856
gemideki yükler boşaltıldığında,
02:17
if the lorries had all gone in convoy,
they would have been 100 kilometers long.
they would have been 100 kilometers long.
38
125200
4240
tüm kamyonlar konvoy halinde gitselerdi
bu konvoy 100 km uzunluğunda olurdu.
bu konvoy 100 km uzunluğunda olurdu.
02:22
This is how our world is now connected.
39
130680
2736
İşte bu, dünyamızın şu anda nasıl
bağlantılı olduğudur.
bağlantılı olduğudur.
02:25
This is the quantity of stuff
we are now moving around the world,
we are now moving around the world,
40
133440
5976
Bu dünyada dolaştırdığımız
taşıdığımız malzeme miktarıdır,
taşıdığımız malzeme miktarıdır,
02:31
just on one ship, on one voyage,
41
139440
2736
sadece bir gemiyle, bir seferde
02:34
in five weeks.
42
142200
1200
beş haftada.
02:38
We've lived in cities
for a very long time,
for a very long time,
43
146320
2520
Çok uzun zamandır şehirlerde yaşıyoruz,
02:41
but most of us didn't live in cities.
44
149640
2216
fakat çoğumuz
şehirlerde yaşamamıştır.
şehirlerde yaşamamıştır.
02:43
This is Çatalhöyük,
one of the world's first cities.
one of the world's first cities.
45
151880
3136
Burası dünyanın ilk şehirlerinden
biri olan Çatalhöyük.
biri olan Çatalhöyük.
02:47
At its peak 9,000 years ago,
46
155040
3240
9000 yıl önce, şehrin en parlak
zamanlarında, insanlar diğer insanların
zamanlarında, insanlar diğer insanların
02:51
people had to walk over the roofs
of others' houses to get to their home.
of others' houses to get to their home.
47
159160
6200
evlerinin çatıları üzerinden yürüyerek
kendi evlerine gitmek zorundaydı.
kendi evlerine gitmek zorundaydı.
02:58
If you look carefully
at the map of the city,
at the map of the city,
48
166080
3296
Şehrin haritasına dikkatli
şekilde bakarsanız
şekilde bakarsanız
03:01
you'll see it has no streets,
49
169400
1920
sokaklarının olmadığını göreceksiniz,
03:04
because streets are something we invented.
50
172280
2680
çünkü sokaklar bizim
icat ettiğimiz bir şeydir.
icat ettiğimiz bir şeydir.
03:07
The world changes.
51
175760
2216
Dünya değişiyor.
03:10
It changes by trial and error.
52
178000
1880
Deneme ve yanılma ile değişiyor.
03:13
We work out slowly and gradually
53
181400
2896
Nasıl daha iyi yaşayacağımıza
03:16
how to live in better ways.
54
184320
1800
yavaş yavaş ve adım adım ulaştık.
03:19
And the world has changed
incredibly quickly most recently.
incredibly quickly most recently.
55
187480
5000
Ve son zamanlarda dünya
inanılmaz bir hızda değişti.
inanılmaz bir hızda değişti.
03:25
It's only within the last six,
seven, or eight generations
seven, or eight generations
56
193600
3936
Sadece son altı, yedi veya
sekiz nesil içinde
sekiz nesil içinde
03:29
that we have actually realized
that we are a species.
that we are a species.
57
197560
3080
aslında bir canlı türü
olduğumuzun farkına vardık.
olduğumuzun farkına vardık.
03:33
It's only within the last few decades
58
201840
2560
Sadece son yirmi-otuz yıl içinde
03:37
that a map like this could be drawn.
59
205240
2760
bunun gibi bir harita çizilebildi.
03:42
Again, the underlying map
is the map of world population,
is the map of world population,
60
210240
4200
Yine, gördüğünüz bu harita
dünya nüfusu haritasıdır,
dünya nüfusu haritasıdır,
03:47
but over it, you're seeing arrows
showing how we spread out of Africa
showing how we spread out of Africa
61
215560
5656
fakat üzerinde gördüğünüz oklar belirli
zamanlarda ulaştığımızı düşündüğümüz
zamanlarda ulaştığımızı düşündüğümüz
yerleri tarihlerle belirterek
Afrika'dan dünyaya nasıl
Afrika'dan dünyaya nasıl
03:53
with dates showing you
where we think we arrived
where we think we arrived
62
221240
3776
03:57
at particular times.
63
225040
1760
yayıldığımızı göstermektedir.
03:59
I have to redraw this map
every few months,
every few months,
64
227680
3856
Bu haritayı her birkaç ayda bir
yeniden çizmek zorundayım,
yeniden çizmek zorundayım,
04:03
because somebody makes a discovery
that a particular date was wrong.
that a particular date was wrong.
65
231560
4976
çünkü birileri belirli tarihlerin yanlış
olduğunun keşifini yapıyor.
olduğunun keşifini yapıyor.
04:08
We are learning about ourselves
at an incredible speed.
at an incredible speed.
66
236560
4520
Kendi hakkımızda inanılmaz derecede
hızlı bir şekilde bir şeyler öğreniyoruz.
hızlı bir şekilde bir şeyler öğreniyoruz.
04:15
And we're changing.
67
243600
1200
Ve değişiyoruz.
04:18
A lot of change is gradual.
68
246640
2256
Değişimin büyük kısmı adım adım oluyor.
04:20
It's accretion.
69
248920
1496
Bu bir birikim.
04:22
We don't notice the change
70
250440
2856
Değişimi fark etmiyoruz,
04:25
because we only have short lives,
71
253320
1816
çünkü kısa hayatlarımız var,
04:27
70, 80, if you're lucky 90 years.
72
255160
2600
70, 80, şanslı isek 90 yıl.
04:30
This graph is showing you
73
258560
2016
Bu grafik size
04:32
the annual rate of population
growth in the world.
growth in the world.
74
260600
2720
dünyanın yıllık nüfus büyümesi oranını
göstermektedir.
göstermektedir.
04:36
It was very low until around about 1850,
75
264120
3936
1850 civarına kadar bu oran çok
düşüktü,
düşüktü,
04:40
and then the rate of population growth
76
268080
2616
ve ardından nüfus büyüme oranı
04:42
began to rise
77
270720
1240
artmaya başladı
04:44
so that around the time I was born,
78
272840
2016
bu nedenle benim doğduğum zamanlarda
04:46
when we first saw those images
from the moon of our planet,
from the moon of our planet,
79
274880
4720
ilk defa gezegenimizin Ay'dan çekilmiş
görüntülerini gördüğümüzde
görüntülerini gördüğümüzde
04:52
our global population
was growing at two percent a year.
was growing at two percent a year.
80
280640
3360
global nüfusumuz yılda
yüzde iki oranında büyüyordu.
yüzde iki oranında büyüyordu.
04:57
If it had carried on growing
at two percent a year
at two percent a year
81
285440
3960
Eğer yüzde iki büyüme oranı devam etseydi
05:02
for just another couple of centuries,
82
290600
2840
sadece birkaç yüzyıl için,
05:06
the entire planet would be covered
83
294560
2256
tüm dünya birbirine değen
05:08
with a seething mass of human bodies
84
296840
3056
insan vücudu kütleleriyle
05:11
all touching each other.
85
299920
2040
kaplanacaktı.
05:15
And people were scared.
86
303000
1816
Ve insanlar korktu.
05:16
They were scared of population growth
87
304840
1816
İnsanlar nüfus artışından korktu
05:18
and what they called
"the population bomb" in 1968.
"the population bomb" in 1968.
88
306680
3336
ve bunu 1968 nüfus patlaması
olarak adlandırdılar.
olarak adlandırdılar.
05:22
But then, if you look
at the end of the graph,
at the end of the graph,
89
310040
2200
Fakat ardından, grafiğin
sonuna baktığınızda
sonuna baktığınızda
05:25
the growth began to slow.
90
313240
2600
büyüme yavaşlamaya başlıyor.
05:28
The decade --
91
316720
1376
---70, 80, 90 ve 2000'ler
05:30
the '70s, the '80s,
the '90s, the noughties,
the '90s, the noughties,
92
318120
3456
on yıllık dönemler
05:33
and in this decade, even faster --
93
321600
2240
ve bu on yılda, hatta daha hızlı şekilde--
05:36
our population growth is slowing.
94
324600
1616
nüfus artışımız yavaşlıyor.
05:38
Our planet is stabilizing.
95
326240
1256
Gezegenimiz sabitleniyor.
05:39
We are heading towards nine,
10, or 11 billion people
10, or 11 billion people
96
327520
3016
Yüzyılın sonuna doğru
05:42
by the end of the century.
97
330560
1240
9, 10 veya 11 milyara doğru gidiyoruz
05:44
Within that change, you can see tumult.
98
332400
3336
Bu değişim içinde,
hengâmeyi görebilirsiniz.
hengâmeyi görebilirsiniz.
05:47
You can see the Second World War.
99
335760
1816
İkinci Dünya Savaşını görebilirsiniz.
05:49
You can see the pandemic
in 1918 from influenza.
in 1918 from influenza.
100
337600
4176
1918'deki büyük grip salgınını
görebilirsiniz.
görebilirsiniz.
05:53
You can see the great Chinese famine.
101
341800
1880
Büyük Çin açlığını görebilirsiniz.
05:56
These are the events
we tend to concentrate on.
we tend to concentrate on.
102
344400
2296
Bunlar bizim konsantre olmaya
meyilli olduğumuz olaylar.
meyilli olduğumuz olaylar.
05:58
We tend to concentrate
on the terrible events in the news.
on the terrible events in the news.
103
346720
3936
Haberlerdeki korkunç olaylara
konsantre olmaya meyilliyiz.
konsantre olmaya meyilliyiz.
06:02
We don't tend to concentrate
on the gradual change
on the gradual change
104
350680
3656
Yavaş değişimlere veya güzel hikâyelere
06:06
and the good news stories.
105
354360
1640
konsantre olmaya meyilli değiliz.
Biz insanlar hakkında endişeleniriz.
06:09
We worry about people.
106
357480
1696
06:11
We worry about how many people there are.
107
359200
2256
Ne kadar insan olduğu hakkında
endişeleniriz.
endişeleniriz.
06:13
We worry about how you can
get away from people.
get away from people.
108
361480
3160
İnsanlardan nasıl kaçılabileceği
hakkında endişeleniriz.
hakkında endişeleniriz.
06:17
But this is the map of the world
changed again to make area large,
changed again to make area large,
109
365200
3400
Fakat bu, alanı genişletmek için tekrar
değiştirilmiş dünya haritasıdır,
değiştirilmiş dünya haritasıdır,
06:21
the further away
people are from each area.
people are from each area.
110
369760
4376
daha da ileride insanlar
her bir bölgedendir.
her bir bölgedendir.
06:26
So if you want to know
where to go to get away from everybody,
where to go to get away from everybody,
111
374160
3936
Eğer herkesten kaçmak için nereye
gitmek istediğini bilmek istiyorsan
gitmek istediğini bilmek istiyorsan
06:30
here's the best places to go.
112
378120
2576
burası gidebileceğin en iyi yer.
06:32
And every year, these areas get bigger,
113
380720
2816
Ve her yıl, bu alanlar daha da büyümekte,
06:35
because every year,
we are coming off the land globally.
we are coming off the land globally.
114
383560
3256
çünkü her yıl,
küresel olarak kırsaldan çıkıyoruz
küresel olarak kırsaldan çıkıyoruz
06:38
We are moving into the cities.
115
386840
1456
ve şehirlere gidiyoruz.
06:40
We are packing in more densely.
116
388320
2176
Daha sıkışık bir paket oluyoruz.
06:42
There are wolves again in Europe,
117
390520
1616
Avrupa'da yine kurtlar var
06:44
and the wolves are moving west
across the continent.
across the continent.
118
392160
3920
ve bu kurtlar kıta boyunca
batıya doğru hareket ediyor.
batıya doğru hareket ediyor.
06:49
Our world is changing.
119
397200
1400
Dünyamız değişiyor.
06:52
You have worries.
120
400920
1320
Endişeleriniz var.
06:55
This is a map showing
where the water falls on our planet.
where the water falls on our planet.
121
403680
4896
Bu harita gezegenimizdeki
yağış miktarını gösteriyor.
yağış miktarını gösteriyor.
07:00
We now know that.
122
408600
1696
Bunu biliyoruz.
07:02
And you can look at where Çatalhöyük was,
123
410320
3776
Ve Çatalhöyük'ün olduğu yere,
07:06
where three continents meet,
Africa, Asia, and Europe,
Africa, Asia, and Europe,
124
414120
2576
Afrika, Asya ve Avrupa kıtalarının
birleştiği yere
birleştiği yere
07:08
and you can see there are
a large number of people living there
a large number of people living there
125
416720
2976
çok az suyu bulunan alanlarda
ne kadar fazla insanın yaşadığını
ne kadar fazla insanın yaşadığını
07:11
in areas with very little water.
126
419720
1576
görebilirsiniz.
07:13
And you can see areas in which
there is a great deal of rainfall as well.
there is a great deal of rainfall as well.
127
421320
3696
Ve aynı zamanda yağmurun en fazla
yağdığı alanları da görebilirsiniz.
yağdığı alanları da görebilirsiniz.
07:17
And we can get a bit more sophisticated.
128
425040
2160
Ve biraz daha ileri gidebiliriz.
07:20
Instead of making
the map be shaped by people,
the map be shaped by people,
129
428440
3376
İnsanlar tarafından şekillendirilen
bir harita yapmaktansa,
bir harita yapmaktansa,
07:23
we can shape the map by water,
130
431840
2216
haritayı su ile şekillendirebiliriz,
07:26
and then we can change it every month
131
434080
1856
ve ardından gezegenin her bir küçük
parçasına düşen
parçasına düşen
07:27
to show the amount of water
132
435960
1656
su miktarını göstermek için
07:29
falling on every small part of the globe.
133
437640
3200
bunu her ay değiştirebiliriz.
07:33
And you see the monsoons
moving around the planet,
moving around the planet,
134
441920
3296
Gezegenin etrafında dolaşan
musonları görürsünüz
musonları görürsünüz
07:37
and the planet almost appears
to have a heartbeat.
to have a heartbeat.
135
445240
3600
ve gezegen neredeyse bir kalp atışı
varmış gibi görünür.
varmış gibi görünür.
07:41
And all of this only became possible
136
449720
4520
Ve bunların hepsi nerede yaşadığımızı
görebilmemizi mümkün kılan bu şeyler
07:46
within my lifetime
137
454920
1776
07:48
to see this is where we are living.
138
456720
3160
benim yaşamım süresinde gerçekleşti.
07:52
We have enough water.
139
460640
1200
Yeterince suyumuz var.
07:55
This is a map of where
we grow our food in the world.
we grow our food in the world.
140
463760
4360
Bu dünyada yiyeceklerimizi nerede
yetiştirdiğimizi gösteren haritadır.
yetiştirdiğimizi gösteren haritadır.
08:01
This is the areas that we will rely on
most for rice and maize and corn.
most for rice and maize and corn.
141
469280
4440
Bu çoğunlukla pirinç, mısır ve tahıla
bağlı olacağımız alanlar.
bağlı olacağımız alanlar.
İnsanlar yeterince yiyecek olmayacağından
endişeli, fakat biz biliyoruz ki,
endişeli, fakat biz biliyoruz ki,
08:07
People worry that there won't
be enough food, but we know,
be enough food, but we know,
142
475760
2856
08:10
if we just ate less meat
and fed less of the crops to animals,
and fed less of the crops to animals,
143
478640
4776
eğer az et yesek ve daha az ürün ile
hayvanları beslerdik,
hayvanları beslerdik,
08:15
there is enough food for everybody
144
483440
2416
kendimizi bir grup insan olarak,
bir bütün olarak
bir bütün olarak
08:17
as long as we think of ourselves
as one group of people.
as one group of people.
145
485880
4320
düşündüğümüz sürece
herkes için yeterli yiyecek var.
herkes için yeterli yiyecek var.
08:24
And we also know
146
492120
1280
Ve ayrıca
08:27
about what we do
147
495280
2056
bugünlerde yaptığımız
08:29
so terribly badly nowadays.
148
497360
2560
korkunç derecede yanlış şeyler
hakkında bilgimiz var.
hakkında bilgimiz var.
08:33
You will have seen this map
of the world before.
of the world before.
149
501480
4840
Dünyanın bu haritasını daha önce
görmüşsünüzdür.
görmüşsünüzdür.
08:39
This is the map
150
507480
1936
Bu, uydu resimlerinden ortaya çıkarılan
08:41
produced by taking satellite images,
151
509440
3376
bir harita,
08:44
if you remember those satellites
around the planet
around the planet
152
512840
2776
eğer en başta göstermiş olduğum
08:47
in the very first slide I showed,
153
515640
1760
slayttaki dünya etrafında dönen ve gece
dünyanın nasıl göründüğünü gösteren
dünyanın nasıl göründüğünü gösteren
08:51
and producing an image
of what the Earth looks like at night.
of what the Earth looks like at night.
154
519240
3000
resimleri üreten uyduyu
hatırlarsanız.
hatırlarsanız.
08:55
When you normally see that map,
155
523720
1896
Normalde bu haritayı gördüğünüzde,
08:57
on a normal map, the kind of map
that most of you will be used to,
that most of you will be used to,
156
525640
3520
normal bir haritada, çoğunuzun alışkın
olduğu bir çeşit haritada,
olduğu bir çeşit haritada,
09:02
you think you are seeing
a map of where people live.
a map of where people live.
157
530160
3280
insanların nerede yaşadığını gösteren
bir haritaya baktığınızı düşünürsünüz.
bir haritaya baktığınızı düşünürsünüz.
09:06
Where the lights are shining up
is where people live.
is where people live.
158
534120
2480
Nerede ışıklar parlıyor ise orada
insanlar yaşıyordur.
insanlar yaşıyordur.
09:09
But here, on this image of the world,
159
537320
4376
Fakat burada, dünyanın bu resminde,
09:13
remember we've stretched the map again.
160
541720
1880
hatırlayın, haritayı tekrar genişletmiştik
09:17
Everywhere has the same density
of people on this map.
of people on this map.
161
545320
4360
bu haritada her yer aynı
insan yoğunluğuna sahip.
insan yoğunluğuna sahip.
09:22
If an area doesn't have people,
162
550480
2176
Eğer alanda insanlar yok ise,
09:24
we've shrunk it away
163
552680
1896
görünmez yapmak için bu alanı
09:26
to make it disappear.
164
554600
1536
daraltırız.
09:28
So we're showing everybody
165
556160
2136
Bu nedenle herkesi eşit önemde
09:30
with equal prominence.
166
558320
1440
gösteriyoruz.
09:33
Now, the lights no longer show you
where people are,
where people are,
167
561320
3296
Şimdi, ışıklar artık size insanların
yaşadığı yerleri göstermiyor,
yaşadığı yerleri göstermiyor,
09:36
because people are everywhere.
168
564640
1440
çünkü insanlar her yerde.
09:39
Now the lights on the map,
169
567120
1936
Şimdi haritanın ışıkları,
09:41
the lights in London,
the lights in Cairo, the lights in Tokyo,
the lights in Cairo, the lights in Tokyo,
170
569080
2976
Londra'daki ışıklar, Kahire'deki ışıklar,
Tokyo'daki ışıklar
Tokyo'daki ışıklar
09:44
the lights on the Eastern Seaboard
of the United States,
of the United States,
171
572080
2936
Amerika'nın doğu sahilindeki ışıklar
09:47
the lights show you where people live
172
575040
2936
insanların nerede yaşadığını
gösteren ışıklar
gösteren ışıklar
09:50
who are so profligate with energy
173
578000
2200
ki bu insanlar enerji konusunda
o kadar savurgan ki
o kadar savurgan ki
gökyüzünde parlamaları için
ışıkları güçlendirmeye
ışıkları güçlendirmeye
09:53
that they can afford
174
581160
1520
09:55
to spend money
175
583680
1536
para harcamaya
09:57
powering lights to shine up into the sky,
176
585240
3456
gücü yetebilmektedir,
10:00
so satellites can draw an image like this.
177
588720
3080
böylece uydu bu şekilde
bir resmi gösterebilir.
bir resmi gösterebilir.
10:04
And the areas that are dark on the map
178
592840
2120
Ve haritada karanlık olan alanlar
10:07
are either areas where people
do not have access to that much energy,
do not have access to that much energy,
179
595720
3720
ya insanların çok fazla enerjiye
ulaşımının olmadığı yerler
ulaşımının olmadığı yerler
10:12
or areas where people do,
180
600400
2096
ya da olduğu yerler,
10:14
but they have learned to stop
shining the light up into the sky.
shining the light up into the sky.
181
602520
4840
fakat gökyüzünde ışıkların parlatılmasının
durdurulmasını öğrendiler.
durdurulmasını öğrendiler.
10:19
And if I could show you this map
animated over time,
animated over time,
182
607960
3536
Ve eğer size bu haritanın zamanla
canlandırıldığını gösterebilseydim
canlandırıldığını gösterebilseydim
10:23
you would see that Tokyo
has actually become darker,
has actually become darker,
183
611520
3576
Tokyo'nun aslında daha karanlık
olduğunu görecektiniz,
olduğunu görecektiniz,
10:27
because ever since the tsunami in Japan,
184
615120
2800
çünkü Japonya'da tsunami olduğundan beri
Japonya çeyrek oranda az enerji
ile yetinmek zorunda
ile yetinmek zorunda
10:30
Japan has had to rely
on a quarter less electricity
on a quarter less electricity
185
618880
2416
10:33
because it turned
the nuclear power stations off.
the nuclear power stations off.
186
621320
3000
çünkü tsunami nükleer santralleri kapattı.
10:37
And the world didn't end.
187
625240
1400
Ve dünyanın sonu gelmedi.
10:39
You just shone less light
188
627400
2176
Gökyüzünde
10:41
up into the sky.
189
629600
1920
sadece daha az ışık yakıyorsunuz.
10:45
There are a huge number
190
633320
2976
Dünyada çok sayıda iyi haber
10:48
of good news stories in the world.
191
636320
2440
var.
10:51
Infant mortality is falling
192
639880
3416
Bebek ölümleri düşüyor,
10:55
and has been falling
at an incredible rate.
at an incredible rate.
193
643320
3880
ve inanılmaz bir oranda düşüyor.
10:59
A few years ago,
194
647920
1440
Birkaç yıl önce,
11:02
the number of babies dying
in their first year of life in the world
in their first year of life in the world
195
650240
3936
dünyadaki daha ilk yıllarında
ölen bebeklerin sayısı
ölen bebeklerin sayısı
11:06
fell by five percent in just one year.
196
654200
3080
sadece bir yılda yüzde 5 oranında düştü.
11:11
More children are going to school
197
659600
2496
Daha fazla çocuk okula gidiyor
11:14
and learning to read and write
198
662120
2616
ve okuma yazma ögreniyor
11:16
and getting connected to the Internet
199
664760
2816
ve internete bağlanıyor
11:19
and going on to go to university
200
667600
3016
ve üniversiteye devam ediyor
11:22
than ever before at an incredible rate,
201
670640
3896
öncesinden inanılmaz oranda
daha fazla sayıda
daha fazla sayıda
11:26
and the highest number of young people
going to university in the world
going to university in the world
202
674560
5456
ve dünyada üniversiteye giden
gençlere baktığımızda
gençlere baktığımızda
11:32
are women, not men.
203
680040
1880
yüksek sayıda olan kadınlar,
erkekler değil.
erkekler değil.
11:35
I can give you good news story
after good news story
after good news story
204
683160
3896
Gezegende neler olduğuna dair
size ardı ardına iyi haberler verebilirim
size ardı ardına iyi haberler verebilirim
11:39
about what is getting
better in the planet,
better in the planet,
205
687080
2616
nelerin daha iyi olduğuna dair,
11:41
but we tend to concentrate
206
689720
2560
fakat biz ani kötü haberlere
konsantre olma eğilimindeyiz.
11:45
on the bad news that is immediate.
207
693880
2736
11:48
Rebecca Solnit, I think,
put it brilliantly,
put it brilliantly,
208
696640
3200
Rebecca Solnit :[ ''Artan ve fark
edilmeyen değişikliklerin birikimi
edilmeyen değişikliklerin birikimi
ki bunlar ilerlemeyi oluşturabilir ve
bizim dönemimizi geçmişten
bizim dönemimizi geçmişten
11:53
when she explained: "The accretion
of incremental, imperceptible changes
of incremental, imperceptible changes
209
701160
4440
11:58
which can constitute progress
and which render our era
and which render our era
210
706520
2816
aşırı derecede farklı kılar"]
diyerek
diyerek
12:01
dramatically different from the past" --
211
709360
2816
bence muhteşem bir şekilde
ortaya koymuştur
ortaya koymuştur
12:04
the past was much more stable --
212
712200
2040
--geçmiş çok daha durağandı--
12:07
"a contrast obscured by the undramatic
nature of gradual transformation,
nature of gradual transformation,
213
715640
4976
[" adım adım dönüşümün dikkat çekmeyen
doğası ile gizlenen zıtlık,
doğası ile gizlenen zıtlık,
12:12
punctuated by occasional tumult."
214
720640
2960
ara sıra hengâme ile noktalandı."]
12:16
Occasionally, terrible things happen.
215
724320
2360
Ara sıra kötü şeyler oluyor.
Bu kötü şeyler size,
haftanın her gecesinde
haftanın her gecesinde
12:19
You are shown those terrible things
216
727440
2736
12:22
on the news every night of the week.
217
730200
3656
haberlerde gösteriliyor.
12:25
You are not told about
the population slowing down.
the population slowing down.
218
733880
3976
Size nüfusun yavaşlamasından
bahsedilmiyor.
bahsedilmiyor.
12:29
You are not told about the world
becoming more connected.
becoming more connected.
219
737880
3016
Dünyanın daha bağlantılı olmasından
bahsedilmiyor.
bahsedilmiyor.
12:32
You are not told about the incredible
improvements in understanding.
improvements in understanding.
220
740920
3656
Dünyayı anlamak açısından gerçekleşen
inanılmaz gelişmelerden bahsedilmiyor.
inanılmaz gelişmelerden bahsedilmiyor.
12:36
You are not told about
how we are learning to begin
how we are learning to begin
221
744600
3136
Az harcamaya ve az tüketmeye başlamayı
nasıl öğreniyor olduğumuzdan
nasıl öğreniyor olduğumuzdan
12:39
to waste less and consume less.
222
747760
2456
bahsedilmiyor.
12:42
This is my last map.
223
750240
1200
Bu benim son haritam.
12:44
On this map, we have taken the seas
224
752360
2376
Bu haritada, denizleri ve okyanusları
12:46
and the oceans out.
225
754760
1800
çıkarttık.
12:49
Now you are just looking
226
757480
2016
Şimdi yaklaşık 7.4 milyar insana
12:51
at about 7.4 billion people
227
759520
3856
ve bu insanların dağılımının
gösterildiği
gösterildiği
12:55
with the map drawn
in proportion to those people.
in proportion to those people.
228
763400
2920
bir haritaya bakıyorsunuz.
12:59
You're looking at over a billion in China,
229
767240
2056
Bir milyarın üzerindeki Çin'e
bakıyorsunuz
bakıyorsunuz
13:01
and you can see the largest
city in the world in China,
city in the world in China,
230
769320
2816
ve dünyadaki ve Çin'deki
en büyük şehri görebilirsiniz,
en büyük şehri görebilirsiniz,
13:04
but you do not know its name.
231
772160
1480
fakat onun ismini bilmiyorsunuz.
13:07
You can see that India
232
775080
1856
Hindistan'nın dünyanın merkezinde
13:08
is in the center of this world.
233
776960
2080
olduğunu görebilirsiniz.
13:11
You can see that Europe is on the edge.
234
779640
3296
Avrupa'nın kenarda olduğunu
görebilirsiniz.
görebilirsiniz.
13:14
And we in Exeter today
235
782960
3056
Ve bugün Exeter'de
13:18
are on the far edge of the planet.
236
786040
2936
dünyanın en uzak kenarındayız.
13:21
We are on a tiny scrap of rock
237
789000
2976
Biz küçük bir parça kayanın üstündeyiz,
13:24
off Europe
238
792000
1696
Avrupa'nın açığıda
13:25
which contains less than one percent
239
793720
2616
ki burası dünyadaki yetişkinlerin
%1'den azını
%1'den azını
13:28
of the world's adults,
240
796360
2016
dünyadaki çocukların
13:30
and less than half a percent
241
798400
2536
%0,5'ten azını
13:32
of the world's children.
242
800960
1840
içermektedir.
13:35
We are living in a stabilizing world,
an urbanizing world,
an urbanizing world,
243
803640
4616
Biz durağanlaşan bir dünyada,
şehirleşen bir dünyada
şehirleşen bir dünyada
13:40
an aging world,
244
808280
1976
yaşlanan bir dünyada,
13:42
a connecting world.
245
810280
2136
bağlanan bir dünyada yaşıyoruz.
13:44
There are many, many things
to be frightened about,
to be frightened about,
246
812440
3440
Korkulması gereken çok, çok fazla şey var,
fakat elimizden geldiğince birbirimizi
korkutmamıza hiç gerek yok
korkutmamıza hiç gerek yok
13:48
but there is no need for us
to fear each other as much as we do,
to fear each other as much as we do,
247
816720
5216
ve şimdi yeni bir dünyada
yaşadığımızı görmeliyiz.
yaşadığımızı görmeliyiz.
13:53
and we need to see
that we are now living in a new world.
that we are now living in a new world.
248
821960
4240
Çok teşekkür ederim.
13:58
Thank you very much.
249
826960
1216
14:00
(Applause)
250
828200
2640
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Danny Dorling - Social geographerDanny Dorling teaches and writes about the geography of our human world.
Why you should listen
Danny Dorling has invented new map projections and new ways of measuring and describing inequality -- and analyzed thousands of datasets about people and the planet. He is the Halford Mackinder Professor of Geography at the University of Oxford, UK. His work concerns issues of housing, health, employment, education, wealth and poverty.
In the press, Dorling has been described as "that rare university professor: expert, politically engaged and able to explain simply why his subject matters," and as one who has made it "his life's work to dig through the layers that make up Britain's human landscape, and then map it in ways nobody else had thought to do." Working with many others, he has done the same for all the countries of the world "giving a strikingly different perspective from the Mercator projection most commonly used." All this mapping lead him to worry more about inequality.
His recent books include co-authored texts The Atlas of the Real World: Mapping the Way We Live, Bankrupt Britain: An atlas of social change, and People and Places a 21st-century Atlas of the UK. Recent sole-authored books include So You Think You Know about Britain and Fair Play, both in 2011; in 2012 The No-nonsense Guide to Equality, The Visualization of Spatial Social Structure and The Population of the UK; Unequal Health: The Scandal of Our Times, The 32 Stops and Population Ten Billion in 2013; All That Is Solid in 2014; Injustice: Why social inequalities persist in 2015; and A Better Politics: How Government Can Make Us Happier in 2016.
Danny Dorling | Speaker | TED.com