TED Residency
Hadi Eldebek: Why must artists be poor?
Hadi Eldebek: Sanatçılar ekonomiye nasıl katkı sağlıyorlar ve onları nasıl destekleyebiliriz?
Filmed:
Readability: 3.8
1,267,259 views
Sanat hayatımıza anlam katıyor ve kültürümüzü yansıtıyor, o hâlde niçin sanatçıların geçim sıkıntısı çekeceği beklentisi içindeyiz? Hadi Eldebek, sanatçıları burs ve finansman fırsatlarıyla eşleştiren çevrimiçi bir platform aracılığıyla onlara değer verilen bir topluluk yaratmak için çalışıyor. Böylece onlar sıkıntıları yerine çalışmalarına odaklanabilir.
Hadi Eldebek - Musician, educator, entrepreneur
TED Resident Hadi Eldebek is a musician, educator and entrepreneur who creates artistic, cultural, and educational projects around the world. Full bio
TED Resident Hadi Eldebek is a musician, educator and entrepreneur who creates artistic, cultural, and educational projects around the world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I come from a family of five brothers,
0
920
2576
Beş erkek çocuklu bir aileden geliyorum,
00:15
all scientists and engineers.
1
3520
1720
hepsi bilim insanı ve mühendisler.
00:18
A few years ago,
I sent them the following email:
I sent them the following email:
2
6000
3000
Birkaç yıl önce onlara
şu e-postayı yolladım:
şu e-postayı yolladım:
00:22
"Dear brothers, I hope
this message finds you well.
this message finds you well.
3
10920
3616
Sevgili kardeşlerim,
umarım iyisinizdir.
umarım iyisinizdir.
00:26
I am emailing to let you know
4
14560
2136
Bu e-postayı
00:28
that I'm dropping out
of my master's program in engineering
of my master's program in engineering
5
16720
3136
tam zamanlı müzisyen olarak
kariyerimi sürdürmek üzere
kariyerimi sürdürmek üzere
00:31
to pursue a career
as a full-time musician.
as a full-time musician.
6
19880
2800
mühendislik yüksek lisansımı bıraktığımı
bilmeniz için atıyorum.
bilmeniz için atıyorum.
00:35
All that I ask from you
is not to worry about me."
is not to worry about me."
7
23480
3040
Sizden tek istediğim
benim için endişelenmemeniz.
benim için endişelenmemeniz.
00:40
Brother number one replied.
8
28360
1680
Bir numaralı kardeş cevapladı.
00:42
He was encouraging but a bit skeptical.
9
30760
1999
Cesaret verici ancak birazcık şüpheciydi.
00:45
He said, "I wish you the best of luck.
10
33560
2136
"İyi şanslar dilerim.
00:47
You're going to need it."
11
35720
1336
Buna ihtiyacın olacak." dedi.
00:49
(Laughter)
12
37080
2376
(Kahkahalar)
00:51
Brother number two
was a little bit more skeptical.
was a little bit more skeptical.
13
39480
2880
İki numaralı kardeş biraz daha şüpheciydi.
00:55
He said, "Don't do it!
14
43040
1736
"Sakın yapma!
00:56
This will be the worst
mistake of your life.
mistake of your life.
15
44800
2976
Hayatının en büyük hatası olacak.
00:59
Find a real career."
16
47800
1456
Gerçek bir kariyer bul," dedi.
01:01
(Laughter)
17
49280
1576
(Kahkahalar)
01:02
Well, the rest of my brothers
were so enthusiastic about my decision,
were so enthusiastic about my decision,
18
50880
4816
Geriye kalan kardeşlerim kararım
konusunda çok heyecan duyuyorlardı,
konusunda çok heyecan duyuyorlardı,
01:07
they didn't even respond.
19
55720
1736
öyle ki cevap bile vermediler.
01:09
(Laughter)
20
57480
2736
(Kahkahalar)
01:12
I know that the skepticism
coming from my brothers
coming from my brothers
21
60240
3176
Kardeşlerimin şüphelerinin
sevgi ve endişeden
sevgi ve endişeden
01:15
is out of care and concern for me.
22
63440
2055
kaynaklı olduğunu biliyordum.
01:17
They were worried.
23
65519
1417
Endişeliydiler.
01:18
They thought it would be difficult
to make it as an artist,
to make it as an artist,
24
66960
3536
Sanatçı olarak hayat sürdürmenin
01:22
that it will be a challenge.
25
70520
2496
zor olacağını düşünüyorlardı.
01:25
And you know what? They were right.
26
73040
2240
Biliyor musunuz, aslında haklıydılar.
01:28
It is such a challenge
to be a full-time artist.
to be a full-time artist.
27
76240
2736
Tam zamanlı bir sanatçı
olmak öylesine zor ki.
olmak öylesine zor ki.
01:31
I have so many friends
who need to have a second job
who need to have a second job
28
79000
3376
Faturalarını ödeyebilmek için
B planı olarak ikinci bir işe
B planı olarak ikinci bir işe
01:34
as a plan B in order to pay for the bills,
29
82400
2216
ihtiyacı olan çok arkadaşım var,
01:36
except that plan B
sometimes becomes their plan A.
sometimes becomes their plan A.
30
84640
3800
B planlarının bazen A planları
hâline gelmesini saymıyorum.
hâline gelmesini saymıyorum.
01:41
And it's not just my friends and I
who experience this.
who experience this.
31
89920
3296
Bunu deneyimleyen sadece
ben ve arkadaşlarım değil.
ben ve arkadaşlarım değil.
01:45
The US Census Bureau states that only
10 percent of art school graduates
10 percent of art school graduates
32
93240
4936
ABD Nüfus İdaresi, güzel sanatlar
mezunlarının sadece yüzde 10'unun
mezunlarının sadece yüzde 10'unun
01:50
end up working as full-time artists.
33
98200
3096
tam zamanlı sanatçı olarak
çalıştığını belirtiyor.
çalıştığını belirtiyor.
01:53
The other 90 percent, they change careers,
34
101320
2456
Diğer yüzde 90 ise kariyer değiştiriyor,
01:55
they work in marketing,
sales, education and other fields.
sales, education and other fields.
35
103800
3720
pazarlama, satış, eğitim
ve diğer alanlarda çalışıyorlar.
ve diğer alanlarda çalışıyorlar.
02:00
But this is not news, right?
36
108160
2456
Ancak bu yeni bir bilgi değil, değil mi?
02:02
We almost expect the artist
to be a struggling artist.
to be a struggling artist.
37
110640
3400
Sanatçının sıkıntı çeken
bir sanatçı olması beklentisindeyiz.
bir sanatçı olması beklentisindeyiz.
02:06
But why should we expect that?
38
114960
1840
İyi de neden beklentimiz böyle olmalı?
02:10
I read an article in the "Huffington Post"
39
118680
2256
Huffington Post'ta Avrupa Birliği'nin
02:12
saying that four years ago,
the European Union
the European Union
40
120960
3016
dört yıl önce dünyanın
en büyük sanat yatırımı girişimini
en büyük sanat yatırımı girişimini
02:16
began the world's largest ever
arts funding initiative.
arts funding initiative.
41
124000
3496
başlattığını söyleyen
bir makale okudum.
bir makale okudum.
02:19
Creative Europe
will give 2.4 billion dollars
will give 2.4 billion dollars
42
127520
3616
Creative Europe programı
300.000'in üzerinde sanatçıya
300.000'in üzerinde sanatçıya
02:23
to over 300,000 artists.
43
131160
2680
2,4 milyar dolar verecek.
02:26
In contrast, the US budget
for our National Endowment for the Arts,
for our National Endowment for the Arts,
44
134520
5456
Buna karşın, Birleşik Devletler'deki
en büyük tekil finansman olan
en büyük tekil finansman olan
02:32
the largest single funder
for the arts across the United States,
for the arts across the United States,
45
140000
3936
Milli Sanat Ödeneğinin ABD bütçesi
02:35
is merely 146 million dollars.
46
143960
3816
yalnızca 146 milyon dolar.
02:39
To put things into perspective,
47
147800
2136
Bunu masaya yatıracak olursak
02:41
the US budget for the military
marching bands alone
marching bands alone
48
149960
4136
ABD'nin askeri birlikler için bütçesi
02:46
is almost twice as much as the entire NEA.
49
154120
3360
bunun neredeyse iki katı.
02:51
Another striking image comes from
Brendan McMahon for the "Huffington Post,"
Brendan McMahon for the "Huffington Post,"
50
159560
4536
Başka bir çarpıcı husus
Huffington Post'tan Brendan McMahon'a ait,
Huffington Post'tan Brendan McMahon'a ait,
02:56
saying that out of
the one trillion dollar budget
the one trillion dollar budget
51
164120
3096
askeriye ve savunma ile
ilgili harcamaların
ilgili harcamaların
02:59
for military and defense-related spending,
52
167240
2816
bir trilyon dolar
bütçeyi bulduğunu söylüyor.
bütçeyi bulduğunu söylüyor.
03:02
if only 0.05 percent
were allocated to the arts,
were allocated to the arts,
53
170080
4376
Bunun yalnızca %0,05'i
sanat için ayrılsa
sanat için ayrılsa
03:06
we would be able to pay
for 20 full-time symphony orchestras
for 20 full-time symphony orchestras
54
174480
4296
her biri 20 milyon dolara
20 tam zamanlı senfoni orkestrası
20 tam zamanlı senfoni orkestrası
03:10
at 20 million dollars apiece,
55
178800
2016
masrafını karşılayabilir
03:12
and give over 80,000 artists
56
180840
3456
ve 80.000'in üzerinde sanatçıya
03:16
an annual salary of 50,000 dollars each.
57
184320
3080
yılda 50.000 dolar maaş ödeyebilirdik.
03:20
If that's only 0.05 percent,
58
188200
3256
Bu yalnızca %0,05'lik bir oran,
03:23
imagine what a full one percent could do.
59
191480
1960
%1 olsa neler yapabileceğimizi düşünün.
03:26
Now, I know we live
in a capitalist society,
in a capitalist society,
60
194920
2696
Kapitalist bir toplumda yaşadığımızı
03:29
and profits matter a lot.
61
197640
2080
ve kârın çok önemli olduğunu biliyorum.
03:32
So let's look at it
from a financial angle, shall we?
from a financial angle, shall we?
62
200760
2840
O yüzden buna finansal bir açıdan bakalım.
03:36
The US nonprofit arts industry
63
204280
2376
ABD kâr amacı gütmeyen sanat endüstrisi
03:38
generates more than 166 billion dollars
in economic activity,
in economic activity,
64
206680
5816
ekonomik faaliyette 166 milyar dolardan
daha fazla üretiyor,
daha fazla üretiyor,
03:44
it employs 5.7 million people
65
212520
3496
5,7 milyon insan istihdam ediyor
03:48
and it returns 12.6 billion dollars
66
216040
2936
ve 12,6 milyar dolar
03:51
in tax revenue.
67
219000
1576
vergi geri ödemesi oluyor.
03:52
But this is only a financial angle, right?
68
220600
2256
Bu yalnızca finansal açı.
03:54
We all know that the arts is way more
than just an economic value.
than just an economic value.
69
222880
4496
Sanatın ekonomik bir değerden
çok daha önemli olduğunu biliyoruz.
çok daha önemli olduğunu biliyoruz.
03:59
The arts brings meaning to life.
70
227400
2096
Sanat, hayata anlam katıyor.
04:01
It's the spirit of our culture.
71
229520
1960
Kültürümüzün ruhunu yansıtıyor.
04:04
It brings people together
and it supports creativity
and it supports creativity
72
232480
2456
İnsanları bir araya getiriyor
ve hem yaratıcılığı
ve hem yaratıcılığı
04:06
and social cohesion.
73
234960
1760
hem de sosyal bağları güçlendiriyor.
04:09
But if the arts contributes
this much to our economy,
this much to our economy,
74
237360
4096
Sanat ekonomiye bu kadar fazla
katkı sağlıyorsa
katkı sağlıyorsa
04:13
why then do we still invest
so little in arts and artists?
so little in arts and artists?
75
241480
4120
sanat ve sanatçılara
niçin bu kadar az yatırım yapıyoruz?
niçin bu kadar az yatırım yapıyoruz?
04:19
Why do more than 80 percent
of our schools nationwide
of our schools nationwide
76
247120
4456
Niçin ülke çapında %80'in üzerinde okul
04:23
still experience budget cuts
in arts education programs?
in arts education programs?
77
251600
3400
hâlâ sanat eğitimi programlarında
bütçe kısıtlaması yaşıyor?
bütçe kısıtlaması yaşıyor?
04:28
What is it about the value
of arts and artists
of arts and artists
78
256360
2736
Hâlâ sanat ve sanatçıların değeri hakkında
04:31
that we still don't understand?
79
259120
1880
neyi anlayamıyoruz?
04:34
I believe the system is flawed
and far from being fair,
and far from being fair,
80
262079
3697
Sistemin hatalı
ve adil olmadığını kanısındayım
ve adil olmadığını kanısındayım
04:37
and I want to help change that.
81
265800
2136
ve bunun değişmesine
yardım etmek istiyorum.
yardım etmek istiyorum.
04:39
I want to live in a society
82
267960
2016
Sanatçıların daha fazla değer,
04:42
where artists are more valued
83
270000
1696
kültürel ve finansal destek gördüğü
04:43
and have more cultural
and financial support
and financial support
84
271720
2656
bir toplumda yaşamak istiyorum,
04:46
so they can focus on creating arts
instead of being forced to drive Ubers
instead of being forced to drive Ubers
85
274400
4016
böylece Uber kullanmak veya istemedikleri
kurumsal işlerde çalışmak yerine
kurumsal işlerde çalışmak yerine
04:50
or take corporate jobs
they'd rather not have.
they'd rather not have.
86
278440
2680
sanat yaratmaya odaklanabilirler.
04:53
There are other sources of income
for artists, however.
for artists, however.
87
281880
3496
Yine de sanatçılar için
başka gelir kaynakları var.
başka gelir kaynakları var.
04:57
There are private foundations,
88
285400
2256
Özel vakıflar,
04:59
grants and patrons who give money,
89
287680
2576
para yardımı yapan burs ve destekçiler,
05:02
except a vast majority of artists
don't know about these opportunities.
don't know about these opportunities.
90
290280
4816
ancak sanatçıların büyük çoğunluğu
bundan habersiz.
bundan habersiz.
05:07
On one side you have institutions
and people with money.
and people with money.
91
295120
3616
Bir yandan elinde para olan
kurum ve insanlar var.
kurum ve insanlar var.
05:10
On the other side
you have artists seeking funding,
you have artists seeking funding,
92
298760
2616
Diğer yandan finansman arayan sanatçılar
05:13
but the artists don't know
about the people with the money,
about the people with the money,
93
301400
2816
ama sanatçılar paralı insanların
farkında değil
farkında değil
05:16
and the people with the money
don't necessarily know
don't necessarily know
94
304240
2456
ve bu insanlar da
sanatçıların hâlini bilmiyor.
05:18
about the artists out there.
95
306720
1376
05:20
This is why I am very excited
to share "Grantpa,"
to share "Grantpa,"
96
308120
3696
Bu yüzden de ''Grantpa''yı
heyecanla paylaşıyorum,
heyecanla paylaşıyorum,
05:23
an online platform that uses technology
97
311840
2936
sanatçıları burs ve fon olanaklarıyla
05:26
to match artists with grants
and funding opportunities
and funding opportunities
98
314800
3576
eşleştiren çevrimiçi bir platform
05:30
in a way that is easy, fast
and less intimidating.
and less intimidating.
99
318400
3616
bunu kolay, hızlı ve daha az
caydırıcı bir şekilde yapıyor.
caydırıcı bir şekilde yapıyor.
05:34
Grantpa is only one step
towards solving an existing problem
towards solving an existing problem
100
322040
4496
Grantpa, finansman eşitsizliğinde
var olan bir sorunu çözmek için
var olan bir sorunu çözmek için
05:38
of funding inequality,
101
326560
1480
bir adım uzakta
05:41
but we need to work collectively
on multiple fronts
on multiple fronts
102
329200
3256
ama toplu hâlde çok yönlü çalışarak
05:44
to reevaluate how we view
the artists in our society.
the artists in our society.
103
332480
3320
toplumumuzdaki sanatçılara olan görüşümüzü
yeniden değerlendirmeliyiz.
yeniden değerlendirmeliyiz.
05:48
Do we think of arts
as a luxury or a necessity?
as a luxury or a necessity?
104
336560
3440
Sanatı lüks mü
yoksa ihtiyaç olarak mı görüyoruz?
yoksa ihtiyaç olarak mı görüyoruz?
05:52
Do we understand what goes on
in the day-to-day life of an artist,
in the day-to-day life of an artist,
105
340920
4136
Bir sanatçının günlük hayatında
neler olduğunu anlıyor muyuz
neler olduğunu anlıyor muyuz
05:57
or do we still believe that artists,
no matter how struggling they are,
no matter how struggling they are,
106
345080
4256
veya ne kadar zorluk çekseler de
sevdikleri şeyi yaptıkları için
sevdikleri şeyi yaptıkları için
06:01
are happy simply because
they're following their passion?
they're following their passion?
107
349360
3120
mutlu olduklarına hâlâ inanıyor muyuz?
06:06
In a few years, I plan to send
my brothers the following email:
my brothers the following email:
108
354320
4040
Birkaç yıl içinde kardeşlerime
şu epostayı göndereceğim:
şu epostayı göndereceğim:
06:12
"Dear brothers, I hope
this message finds you well.
this message finds you well.
109
360120
3280
''Sevgili kardeşlerim,
umarım iyisinizdir.
umarım iyisinizdir.
06:16
I am emailing to let you know
that I am doing great
that I am doing great
110
364200
2936
Bu epostayı çok iyi olduğumu
bilmeniz için yazıyorum,
bilmeniz için yazıyorum,
06:19
and so are hundreds
of thousands of artists
of thousands of artists
111
367160
2496
benimle birlikte binlerce sanatçı da
06:21
who are being valued more
culturally and financially
culturally and financially
112
369680
3496
kültürel ve finansal açıdan
daha fazla değer görüyor
daha fazla değer görüyor
06:25
and getting enough funding
to focus on their crafts
to focus on their crafts
113
373200
3016
ve çalışmalarına odaklanmak
ve daha fazla sanat üretmek için
ve daha fazla sanat üretmek için
06:28
and create more art.
114
376240
2016
yeterli finansmanı alıyorlar.
06:30
I appreciate all of your support.
115
378280
2296
Tüm desteğiniz için teşekkür ederim.
06:32
Couldn't have done it without you."
116
380600
1936
Siz olmadan başaramazdım.''
06:34
Thank you.
117
382560
1216
Teşekkürler.
06:35
(Applause)
118
383800
4080
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Hadi Eldebek - Musician, educator, entrepreneurTED Resident Hadi Eldebek is a musician, educator and entrepreneur who creates artistic, cultural, and educational projects around the world.
Why you should listen
After completing his undergraduate studies in math and chemistry, Hadi Eldebek enrolled in a master's program in industrial engineering before he decided to focus on music, culture, and entrepreneurship. His choice was encountered by doubts about how he was going to make it as an artist.
When Eldebek was awarded a music grant in 2015, he started to explore how to make funding opportunities more accessible to artists around the world, sparking grantPA -- a platform that connects artists and organizations to funding and professional development opportunities.
Eldebek's collaborations with pioneers in the world of arts, culture and education, including Yo-Yo Ma's SilkRoad Ensemble, Disney World Imagineering and Harvard Graduate School of Education have equipped him with a valuable mindset and powerful insights that led him into the creation of numerous projects. He often tours as a musician and a panelist. He was recently a TED Resident, where he co-developed grantPA and Circle World Arts with his brother, Mohamad Eldebek, into ideas worth spreading.
Hadi Eldebek | Speaker | TED.com