TEDGlobal 2012
Candy Chang: Before I die I want to ...
Քենդի Չան: Մինչ մահանալս, ուզում եմ ...
Filmed:
Readability: 3.2
5,640,247 views
Իր Նոր Օրլեանի հարևանության շրջանում, նկարիչ և TED մասնակից Քենդի Չանը լքված շինությունը վերածել է հսկայական գրատախտակի և խնդրել պատասխանել հետևյալ հարցին. <<Մինչ մահանալս ես ուզում եմ ___>>: Իր հարևանների պատասխանները՝ անակնկալ, եզակի, ծիծաղաշարժ, դարձան անսպասելի հայելի համայնքի համար։ (Ի՞նչ է քո պատասխանը)։
Candy Chang - Artist, designer, urban planner
Candy Chang creates art that prompts people to think about their secrets, wishes and hopes -- and then share them. She is a TED Senior Fellow. Full bio
Candy Chang creates art that prompts people to think about their secrets, wishes and hopes -- and then share them. She is a TED Senior Fellow. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
There are a lot of ways the people around us
0
608
3700
Կան բազում ուղիներ, որոնցով մեզ շրջապատող մարդիկ
00:20
can help improve our lives.
1
4308
2127
կարող են օգնել մեզ բարելավելու մեր կյանքը։
00:22
We don't bump into every neighbor,
2
6435
1492
Մենք չենք առնչվում յուրաքանչյուր հարևանի հետ,
00:23
so a lot of wisdom never gets passed on,
3
7927
2950
ուստի շատ իմաստություններ երբեք չեն փոխանցվում,
00:26
though we do share the same public spaces.
4
10877
2882
մինչդեռ մենք ապրում ենք նույն հանրային տարածքում։
00:29
So over the past few years, I've tried ways to share more
5
13759
3128
Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում ես փորձում եմ կիսել հնարավորինս շատ
00:32
with my neighbors in public space,
6
16887
2340
իմ հարևանների հետ հանրային տարածքում՝
00:35
using simple tools like stickers, stencils and chalk.
7
19227
3342
օգտագործելով պարզունակ գործիքներ, ինչպես օրինակ թուղթ, սոսինձ և կավիճ։
00:38
And these projects came from questions I had, like,
8
22569
2947
Եվ այս գաղափարներն ինձ մոտ ծագում են պարզ հարցերից, ինչպես օրինակ
00:41
how much are my neighbors paying for their apartments?
9
25516
3960
որքա՞ն են վճարում իմ հարևաններն իրենց բնակարանների համար։
00:45
(Laughter) How can we lend and borrow more things
10
29476
2925
(Ծիծաղ) Մնեք ինչպե՞ս կարող ենք պարտք վերցնել կամ տրամադրել շատ բաներ
00:48
without knocking on each other's doors at a bad time?
11
32401
3825
առանց թակելու իրար դռներ անպատեհ ժամի։
00:52
How can we share more of our memories
12
36226
2704
Ինչպե՞ս մենք կարող ենք կիսել մեր հուշերը
00:54
of our abandoned buildings,
13
38930
1865
մեր լքված շենքերի վերաբերյալ
00:56
and gain a better understanding of our landscape?
14
40795
3558
և ավելի լավ հասկանալ մեր լանդշաֆտը։
01:00
And how can we share more of our hopes
15
44353
2342
Եվ ինչպե՞ս կիսենք մեր հույսերն ու ակնկալիքները
01:02
for our vacant storefronts, so our communities
16
46695
3144
մեր դատարկ ֆասադների վերաբերյալ, որ մեր համայնքը
01:05
can reflect our needs and dreams today?
17
49839
4269
կարողանա արձագանքել մեր կարիքներին և անուրջներին այսօր։
01:10
Now, I live in New Orleans,
18
54108
2621
Հիմա ես ապրում եմ Նոր Օրլեանում
01:12
and I am in love with New Orleans.
19
56729
2341
և ես սիրահարված եմ Նոր Օրլեանին։
01:14
My soul is always soothed by the giant live oak trees,
20
59070
4410
Իմ հոգին միշտ խաղաղվում է վիթխարի կաղնիներով,
01:19
shading lovers, drunks and dreamers
21
63480
2758
ստվերում սեթևեթող սիրահարներով, հարբած և
01:22
for hundreds of years, and I trust a city
22
66238
3115
տարիներով անրջող մարդկանցով, և ես հավատում եմ քաղաքին,
01:25
that always makes way for music. (Laughter)
23
69353
2542
որ միշտ ճանապարհ է հարթում երաժշտության համար։ (Ծիծաղ)
01:27
I feel like every time someone sneezes,
24
71895
2161
Ես զգում եմ, կարծես ամեն անգամ ինչ–որ մեկը փռշտում է.
01:29
New Orleans has a parade. (Laughter)
25
74056
2813
Նոր Օրլեանն ունի ցուցադրություն։ (Ծիծաղ)
01:32
The city has some of the most beautiful architecture
26
76869
2373
Քաղաքն ունի աշխարհի ամենագեղեցիկ ճարտրապետություններից մեկը,
01:35
in the world, but it also has one of the highest amounts
27
79242
2233
բայց այն ունի նաև լքված սեփականությունների
01:37
of abandoned properties in America.
28
81475
2335
ամենաբարձր ցուցանիշներից մեկն Ամերիկայում։
01:39
I live near this house, and I thought about how I could
29
83810
3169
Ես ապրում եմ այս տան մոտ, և ես մտածում էի, թե ինչպես կարելի է
01:42
make it a nicer space for my neighborhood,
30
86979
2678
գեղեցկացնել իմ հարևանությամբ գտնվող տարածքները,
01:45
and I also thought about something
31
89657
2103
և ես նաև մտածում էի մի բանի մասին,
01:47
that changed my life forever.
32
91760
4546
որ փոխեց իմ կյանքն ընդմիշտ։
01:52
In 2009, I lost someone I loved very much.
33
96306
4411
2009 թվականին, ես կորցրեցի մի մարդու, ում ես շատ էի սիրում։
01:56
Her name was Joan, and she was a mother to me,
34
100717
3857
Նրա անունը Ջոան էր, և նա ինձ համար որպես մայր էր,
02:00
and her death was sudden and unexpected.
35
104574
4036
նրա մահը հանկարծակի էր և անսպասելի։
02:07
And I thought about death a lot,
36
111291
3545
Եվ ես շատ էի խորհում մահվան մասին,
02:13
and
37
117251
2558
և
02:15
this made me feel deep gratitude for the time I've had,
38
119809
3985
դա ինձ ստիպեց զգալ խորին երախտագիտություն այն ժամանակի նկատմամբ, որ ես ունեի
02:19
and
39
123794
2401
և
02:23
brought clarity to the things that are meaningful
40
127154
2633
հստակեցրեց շատ բաներ, որոնք նշանակալից են
02:25
to my life now.
41
129787
3518
իմ կյանքում հիմա։
02:30
But I struggle to maintain this perspective in my daily life.
42
134850
4668
Բայց ես ջանում եմ պահպանել այս հեռանկարն իմ ամենօրյա կյանքում։
02:35
I feel like it's easy to get caught up in the day-to-day,
43
139518
2779
Ես զգում եմ, որ հեշտ է կառչել առօրյայից
02:38
and forget what really matters to you.
44
142297
2512
և մոռանալ, թե իրականում ինչն է քեզ անհանգստացնում։
02:40
So with help from old and new friends,
45
144809
2325
Այսպիսով, հին ու նոր ընկեների օգնությամբ,
02:43
I turned the side of this abandoned house
46
147134
2060
ես այս լքված տան պատը վերածեցի
02:45
into a giant chalkboard and stenciled it
47
149194
2419
հսկայական գրատախտակի և վերտառեցի
02:47
with a fill-in-the-blank sentence:
48
151613
2330
հետևյալ նախադասությամբ.
02:49
"Before I die, I want to ... "
49
153943
4241
"Մինչ մահանալս, ես ուզում եմ....."
02:54
So anyone walking by can pick up a piece of chalk,
50
158184
3284
Այսպիսով, ցանկացած անցորդ կարող է վերցնել կավիճ,
02:57
reflect on their lives, and share their personal aspirations
51
161468
2938
և կիսվել իր անձնական իղձերով
03:00
in public space.
52
164406
2530
հանրային վայրում։
03:02
I didn't know what to expect from this experiment,
53
166936
3668
Ես չգիտեի ինչ ակնկալել այս փորձարկումից,
03:06
but by the next day, the wall was entirely filled out,
54
170604
2622
բայց երկրորդ օրն արդեն, պատն ամբողջությամբ լցված էր
03:09
and it kept growing.
55
173226
2158
և այն շարունակում էր աճել։
03:11
And I'd like to share a few things
56
175384
1780
Եվ ես կուզենայի կիսվել մի քանի մտքերով,
03:13
that people wrote on this wall.
57
177164
4780
որ մարդիկ գրել էին այս պատին։
03:17
"Before I die, I want to be tried for piracy." (Laughter)
58
181944
9544
Մինչ մահանալս, ուզում եմ զբաղվել ծովահենությամբ։ (Ծիծաղ)
03:27
"Before I die, I want to straddle the International Date Line."
59
191488
6318
Մինչ մահանալս, ուզում եմ մեկ քայլով հատեմ ամսաթվերի փոփոխման միջազգային գիծը։
03:33
"Before I die, I want to sing for millions."
60
197806
4334
Մինչ մահանալս, ես ուզում եմ երգել միլիոնավոր մարդկանց համար։
03:38
"Before I die, I want to plant a tree."
61
202140
6730
Մինչ մահանալս, ես ուզում եմ ծառ տնկել։
03:44
"Before I die, I want to live off the grid."
62
208870
4480
Մինչ մահանալս, ես ուզում եմ ապրել ճաղերի հետևում։
03:49
"Before I die, I want to hold her one more time."
63
213350
6053
Մինչ մահանալս, ուզում եմ նրան գրկեմ ևս մեկ անգամ։
03:55
"Before I die, I want to be someone's cavalry."
64
219403
5800
Մինչ մահանալս, ուզում եմ լինել որևէ մեկի հեծելազորը։
04:01
"Before I die, I want to be completely myself."
65
225205
5561
Մինչ մահանալս, ուզում եմ լիարժեք ինքս ինձ լինել։
04:09
So this neglected space became a constructive one,
66
233525
4445
Այս անտեսված տարածքը դարձավ կառուցողական,
04:13
and people's hopes and dreams
67
237970
2247
և մարդկանց հույսերն ու երազանքներն
04:16
made me laugh out loud, tear up,
68
240217
2435
ինձ ստիպում էին քրքջալ, արտասվել,
04:18
and they consoled me during my own tough times.
69
242652
3454
և նրանք ինձ սփոփում էին իմ դժվարին պահերին։
04:22
It's about knowing you're not alone.
70
246106
2438
Դա ցույց է տալիս, որ դու միայնակ չես։
04:24
It's about understanding our neighbors
71
248544
1489
Թույլ է տալիս հասկանալ մեր հարևաններին
04:25
in new and enlightening ways.
72
250033
2304
նոր և լուսավոր ճանապարհով։
04:28
It's about making space for reflection and contemplation,
73
252337
3286
Այն ստեղծում է տարածք խորհելու և վերլուծելու համար
04:31
and remembering what really matters most to us
74
255623
2743
և հիշելու, թե ինչն է իրականում ամենից շատ մեզ անհանգստացնում,
04:34
as we grow and change.
75
258366
3256
որ մենք աճենք ու փոխվենք։
04:37
I made this last year, and started receiving
76
261622
2922
Ես սա արել եմ անցած տարի, և սկսել եմ ստանալ
04:40
hundreds of messages from passionate people
77
264544
2295
հարյուրավոր հաղորդագրություններ կրքոտ մարդկանցից,
04:42
who wanted to make a wall with their community,
78
266839
2441
ովքեր ցանկանում են ստեղծել նման պատ իրենց համայնքում,
04:45
so my civic center colleagues and I made a tool kit, and now
79
269280
3364
ուստի իմ քաղաքացիական կենտրոնի կոլեգաներն ու ես մշակեցինք մի ձեռնարկ, և հիմա
04:48
walls have been made in countries around the world,
80
272644
2678
պատեր են ստեղծվել աշխարհի տարբեր վայրերում,
04:51
including Kazakhstan, South Africa,
81
275322
5863
ներառյալ Ղազախստան, Հարավային Աֆրիկա,
04:57
Australia,
82
281185
2616
Ավստրալիա
04:59
Argentina and beyond.
83
283801
2700
Արգենտինա և այլուր։
05:02
Together, we've shown how powerful our public spaces
84
286501
2701
Միասին, մենք ցույց տվեցինք, թե որքան ազդեցիկ կարող են լինել մեր հանրային վայրերը,
05:05
can be if we're given the opportunity to have a voice
85
289202
2858
եթե մենք ունենանք արտահայտման հնարավորություն
05:07
and share more with one another.
86
292060
3093
և կիսենք դրանցից շատերը մյուսների հետ։
05:13
Two of the most valuable things we have are time
87
297246
3454
Երկու ամենաարժեքավոր բաները, որ մենք ունենք ժամանակն է
05:16
and our relationships with other people.
88
300700
3047
և մեր հարաբերությունները այլ մարդկանց հետ։
05:19
In our age of increasing distractions,
89
303747
2907
Այս դարում, երբ գնալով շատանում են ուշադրությունը շեղող երևույթները,
05:22
it's more important than ever to find ways to maintain
90
306654
2876
առավել քան կարևոր է գտնել ուղիներ պահպանելու
05:25
perspective and remember that life is brief and tender.
91
309530
4669
հեռանկար և հիշելու, որ կյանքը կարճ է և խոցելի։
05:30
Death is something that we're often discouraged
92
314199
2189
Մահն այն երևույթն է, որի մասին խոսելիս կամ խորհելիս
05:32
to talk about or even think about, but
93
316388
2074
մենք հաճախ թևաթափ ենք լինում,
05:34
I've realized that preparing for death
94
318462
2596
բայց ես գիտակցում եմ, որ մահվան նախապատրաստվելն
05:36
is one of the most empowering things you can do.
95
321058
2694
ուժ հաղորդող հզոր գործողություններից մեկն է, որ դու կարող ես անել։
05:39
Thinking about death clarifies your life.
96
323752
3590
Մտորումները մահվան մասին հստակեցնում են քո կյանքը։
05:45
Our shared spaces can better reflect what matters to us
97
329711
2913
Մեր կիսած տարածքները կարող են ավելի լավ արտացոլել, թե ինչն է հուզում մեզ
05:48
as individuals and as a community,
98
332624
3020
որպես անհատ և համայնք,
05:51
and with more ways to share our hopes, fears and stories,
99
335644
3903
և մեր հույսերի, վախերի և պատմությունների կիսելու ավելի շատ ուղիների միջոցով
05:55
the people around us can not only help us
100
339547
2229
մեզ շրջապատող մարդիկ կարող են ոչ միայն օգնել մեզ
05:57
make better places, they can help us lead better lives.
101
341776
4436
ստեղծելու ավելի լավ վայրեր, այլ՝ օգնել մեզ ապրելու ավելի լավ կյանք։
06:02
Thank you. (Applause)
102
346212
2595
Շնորհակալություն (Ծափահարություն)
06:04
(Applause)
103
348807
3251
(Ծափահարություն)
06:07
Thank you. (Applause)
104
352058
2757
Շնորհակալություն (Ծափահարություն)
06:10
(Applause)
105
354815
3862
(Ծափահարություն)
ABOUT THE SPEAKER
Candy Chang - Artist, designer, urban plannerCandy Chang creates art that prompts people to think about their secrets, wishes and hopes -- and then share them. She is a TED Senior Fellow.
Why you should listen
Candy Chang is an artist, designer, and urban planner who explores making cities more comfortable and contemplative places. She believes in the potential of introspection and collective wisdom in public space to improve our communities and help us lead better lives.
Recent projects include Before I Die, where she transformed an abandoned house in her neighborhood in New Orleans into an interactive wall for people to share their hopes and dreams -- a project The Atlantic called “one of the most creative community projects ever.” Other projects include I Wish This Was, a street art project that invites people to voice what they want in vacant storefronts, and Neighborland, an online tool that helps people self-organize and shape the development of their communities. She is a TED Senior Fellow, an Urban Innovation Fellow, and was named a “Live Your Best Life” Local Hero by Oprah magazine. By combining street art with urban planning and social activism, she has been recognized as a leader in developing new strategies for the design of our cities. She is co-founder of Civic Center, an art and design studio in New Orleans. See more at candychang.com.
Coming up: Before I Die ... the book!
Candy Chang | Speaker | TED.com