TED2007
Richard Branson: Life at 30,000 feet
Ռիչարդ Բրենսոնի կյանքը 9 կմ բարձրության վրա
Filmed:
Readability: 3.7
1,891,168 views
Ռիչարդ Բրենսոնը TED-ի Քրիս Անդերսոնի հետ խոսում է իր կարիերայի վերելքների և վայրէջքների մասին, բազմամիլիարդ հաջողությունից մինչև կյանքին վտանգ սպառնացող բազմակի դեպքերը, ինչպես նաև պատմում է իր որոշ (շատ զարմանալի) շարժառիթների մաին
Richard Branson - Entrepreneur
Richard Branson bootstrapped his way from record-shop owner to head of the Virgin empire. Now he's focusing his boundless energy on saving our environment. Full bio
Richard Branson bootstrapped his way from record-shop owner to head of the Virgin empire. Now he's focusing his boundless energy on saving our environment. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
Chris Anderson: Welcome to TED.
0
0
1000
Քրիս Անդերսոն: Բարի գալուտ TED:
00:26
Richard Branson: Thank you very much. The first TED has been great.
1
1000
4000
Ռիչարդ Բրենսոն: Շատ շնորհակալ եմ: Իմ առաջին մասնակցությունը TED-ին հոյակապ էր:
00:30
CA: Have you met anyone interesting?
2
5000
2000
ՔԱ: Որևէ հետաքրքիր մարդ հանդիպե՞լ եք:
00:32
RB: Well, the nice thing about TED is everybody's interesting.
3
7000
3000
ՌԲ: TED-ը հոյակապ է նրանով, որ այստեղ բոլոր հանդիպումներն էլ հետաքրքիր են:
00:35
I was very glad to see Goldie Hawn,
4
10000
2000
Ես ուրախ կլինեի հանդիպել Գոլդի Հոունի հետ
00:37
because I had an apology to make to her.
5
12000
3000
քանի որ պետք է ներողություն խնդրեի նրանից:
00:40
I'd had dinner with her about two years ago and I'd --
6
15000
5000
Երկու տարի առաջ մենք նրա հետ ճաշում էինք
00:45
she had this big wedding ring and I put it on my finger and I couldn't get it off.
7
20000
4000
նա կրում էր իր ամուսնական մեծ մատանին: Ես այն վերցրեցի և հագցրեցի իմ մատին, բայց հետո չկարողացա հանել:
00:50
And I went home to my wife that night
8
25000
3000
Եվ այդպես նույն երեկոյան գնացի տուն` կնոջս մոտ
00:53
and she wanted to know why I had another woman's big,
9
28000
2000
և նա ցանկանում էր իմանալ, թե ինչ գործ ունի մի այլ կնոջ մեծ...
00:55
massive, big wedding ring on my finger.
10
30000
3000
խոշոր ամուսնական մատանին իմ մատին:
00:58
And, anyway, the next morning we had to go along to the jeweler
11
33000
2000
Եւ հաջորդ առավոտյան մենք ստիպված գնացինք ոսկերչի մոտ
01:00
and get it cut off.
12
35000
2000
ու կտրել տվեցինք այն:
01:02
So -- (Laughter) --
13
37000
4000
Այդպիսով, /ծիծաղ/
01:06
so apologies to Goldie.
14
41000
1000
ներողություն եմ խնդրում Գոլդիից:
01:07
CA: That's pretty good.
15
42000
2000
ՔԱ: Վատ չէ:
01:09
So, we're going to put up some slides
16
44000
3000
Հիմա մենք հիմա կցուցադրենք որոշ սլայդեր
01:12
of some of your companies here.
17
47000
2000
ահա Ձեր ընկերություններից մեկը... որոշները
01:14
You've started one or two in your time.
18
49000
3000
Ժամանակին մեկը թե երկուսն եք սկսել:
01:17
So, you know, Virgin Atlantic, Virgin Records --
19
52000
3000
Այսպիսով, Վիրջին Ատլանտիկ, Վիրջին Ռեքորդս...
01:20
I guess it all started with a magazine called Student.
20
55000
3000
Այդ ամենը սկսել է Ուսանող (Student) կոչվող ամսագրից:
01:23
And then, yes, all these other ones as well. I mean, how do you do this?
21
58000
5000
Այնուհետև այս մնացածը նույնպես: Ուզում եմ հարցնել... ինչպե՞ս եք դա անում:
01:29
RB: I read all these sort of TED instructions:
22
64000
3000
ՌԲ: Ես կարդացի TED-ի բոլոր այսպես կոչված հրահանգները
01:32
you must not talk about your own business, and this,
23
67000
2000
այն մասին, որ չի կարելի խոսել սեփական բիզնեսի մասին, և ահա,
01:34
and now you ask me.
24
69000
1000
հիմա Դուք եք ինձ հարցնում:
01:35
So I suppose you're not going to be able to kick me off the stage,
25
70000
2000
Փաստորեն ես ենթադրում եմ, որ Դուք չեք կարողանա ինձ բեմից վտարել
01:37
since you asked the question.
26
72000
2000
քանի որ Դուք սկսեցիք հարցնել:
01:39
(Laughter)
27
74000
1000
/ծիծաղ/
01:40
CA: It depends what the answer is though.
28
75000
2000
ՔԱ: Թերևս դա կախված է պատասխանից:
01:43
RB: No, I mean, I think I learned early on that if you can run one company,
29
78000
6000
ՌԲ: Ես վաղ հասկացա, որ եթե կարող ես մի ընկերություն աշխատացնել, ապա դու իրոք
01:49
you can really run any companies.
30
84000
1000
կարող ես ցանկացած ընկերություներ աշխատացնել:
01:50
I mean, companies are all about finding the right people,
31
85000
4000
Ընկերություններում կարևորը ճիշտ մարդկանց գտնելն է,
01:54
inspiring those people, you know, drawing out the best in people.
32
89000
6000
նրանց ոգեշնչելը, նրանցից լավագույնը քաղելը
02:00
And I just love learning and I'm incredibly inquisitive
33
95000
5000
ես շատ եմ սիրում սովորել և չափազանց հետաքրքրասեր եմ
02:05
and I love taking on, you know, the status quo
34
100000
4000
և ես սիրում եմ ստանձնել ստատուս քվոն
02:09
and trying to turn it upside down.
35
104000
2000
և փորձում այն գլխիվայր շուռ տալ:
02:11
So I've seen life as one long learning process.
36
106000
4000
Այդպիսով ես կյանքն ընկալում եմ որպես մեկ երկար սովորելու գործընթաց:
02:15
And if I see -- you know, if I fly on somebody else's airline
37
110000
4000
Եւ երբ ես թռչում եմ որևէ մեկի ավիաուղիներով
02:19
and find the experience is not a pleasant one, which it wasn't,
38
114000
4000
և այդ փորձը այնքան էլ հաճելի չի լինում, ինչպես
02:23
21 years ago, then I'd think, well, you know, maybe I can create
39
118000
4000
21 տարի առաջ եղավ, երբ ես մտածեցի` միգուցե ես կարող եմ
02:27
the kind of airline that I'd like to fly on.
40
122000
3000
ստեղծել այնպիսի ավիաուղի, որով ինքս կուզենայի թռչել:
02:30
And so, you know, so got one secondhand 747 from Boeing and gave it a go.
41
125000
6000
Եւ այդպես ես ձեռք բերեցի մի օգտագործված Բոինգ 747 և գործի դրեցի:
02:36
CA: Well, that was a bizarre thing,
42
131000
1000
ՔԱ: Թերևս տարօրինակ բան էիք անում
02:37
because you made this move that a lot of people advised you was crazy.
43
132000
5000
քանի որ շատ մարդիկ Ձեզ հետ էին պահում, ասելով որ խենթ քայլ է:
02:42
And in fact, in a way, it almost took down your empire at one point.
44
137000
5000
Եւ փաստացի, որոշակի իմաստով, այն Ձեր կայսրությունը համարյա քանդեց մի պահ:
02:47
I had a conversation with one of the investment bankers who,
45
142000
3000
Ես մի զրույց ունեցա ներդրումային դրամատերերից մեկի հետ, որը
02:50
at the time when you basically sold Virgin Records
46
145000
4000
այն ժամանակ, երբ Դուք ըստ էության վաճառեցիք Վիրջին Ռեքորդսը
02:54
and invested heavily in Virgin Atlantic,
47
149000
2000
եւ խոշոր ներդրում կատարեցիք Վիրջին Ատլանտիկի մեջ,
02:56
and his view was that you were trading, you know,
48
151000
3000
նա համարում էր, որ դուք վաճառում եք
02:59
the world's fourth biggest record company
49
154000
2000
աշխարհի 4-րդ խոշորագույն ձայնագրման ընկերությունը
03:01
for the twenty-fifth biggest airline and that you were out of your mind.
50
156000
4000
25-րդ խոշորագույն ավիաուղիների համար և Ձեր խելքը թռցրել եք:
03:05
Why did you do that?
51
160000
2000
Ինչո՞ւ դա արեցիք:
03:07
RB: Well, I think that there's a very thin dividing line between success and failure.
52
162000
6000
ՌԲ: Ես կարծում եմ, որ հաջողության և ձախողման միջև մի շատ բարակ բաժանարար գիծ կա:
03:13
And I think if you start a business without financial backing,
53
168000
4000
Եւ եթե սկսում եք բիզնեսը առանց ֆինանսական օժանդակության,
03:17
you're likely to go the wrong side of that dividing line.
54
172000
3000
շատ հավանական է, որ այդ բաժանարար գծի սխալ կողմում կհայտնվեք:
03:20
We had -- we were being attacked by British Airways.
55
175000
7000
Մեզ վրա հարցակվում էր Բրիտանական ավիաուղիները
03:27
They were trying to put our airline out of business,
56
182000
3000
փորձելով ձախողել մեր ավիաընկերությունը,
03:30
and they launched what's become known as the dirty tricks campaign.
57
185000
4000
և նրանք սկսեցին իրենց, հետագայում հայտնի դարձած` կեղտոտ հնարքների քարոզարշավը:
03:35
And I realized that the whole empire was likely to come crashing down
58
190000
5000
Եւ ես հասկացա, որ ողջ կայսրությունը կարող է փլուզվել
03:40
unless I chipped in a chip.
59
195000
2000
եթե ես մի բան չձեռնարկեմ:
03:42
And in order to protect the jobs of the people who worked for the airline,
60
197000
4000
Ավիաընկերության և ձայնագրման ընկերության
03:46
and protect the jobs of the people who worked for the record company,
61
201000
4000
աշխատակիցներին պաշտպանելու նպատակով
03:50
I had to sell the family jewelry to protect the airline.
62
205000
6000
ստիպված եղա վաճառել «ընտանեկան գանձերը» և պաշտպանել ավիաընկերությունը:
03:56
CA: Post-Napster, you're looking like a bit of a genius, actually,
63
211000
3000
ՔԱ: Հաշվի առնելով Napster-ի հետագա հայտնությունը, Դուք հանճարեղ գտնվեցիք
03:59
for that as well.
64
214000
1000
այս հարցում ևս:
04:00
RB: Yeah, as it turned out, it proved to be the right move.
65
215000
6000
ՌԲ: Այո, ինչպես պարզվեց, Վիրջին Ռեքորդսի վաճառքը ճիշտ քայլ էր:
04:06
But, yeah, it was sad at the time, but we moved on.
66
221000
6000
Այն ժամանակ տխուր էր, սակայն մենք շարունակում էինք առաջ գնալ:
04:12
CA: Now, you use the Virgin brand a lot
67
227000
2000
ՔԱ: Հիմա դուք շատ եք օգտագործում Վիրջին բրենդը,
04:14
and it seems like you're getting synergy from one thing to the other.
68
229000
3000
և տպավորություն է ստեղծվում, որ դուք ստանում եք սիներգիա:
04:17
What does the brand stand for in your head?
69
232000
3000
Իսկ ի՞նչ է Վիրջին բրենդը նշանակում Ձեզ համար:
04:20
RB: Well, I like to think it stands for quality,
70
235000
2000
ՌԲ: Կարծում եմ, այն նշանակում է որակ,
04:22
that you know, if somebody comes across a Virgin company, they --
71
237000
4000
որ Դուք գիտեք, եթե որևէ մեկն առնչվում է Վիրջին ընկերության հետ, նրանք...
04:26
CA: They are quality, Richard. Come on now, everyone says quality. Spirit?
72
241000
2000
ՔԱ: ...նրանք որակ են, Ռիչարդ, դե լավ հիմա, բոլորն էլ ասում են որակ -- ոգի՞:
04:28
RB: No, but I was going to move on this.
73
243000
2000
ՌԲ: Ոչ, բայց ես պատրաստվում էի շարունակել սա:
04:30
We have a lot of fun and I think the people who work for it enjoy it.
74
245000
6000
Մենք բավականին շատ զվարճանում ենք, և ես կարծում եմ, որ մարդիկ, ովքեր աշխատում են դրա համար` վայելում են:
04:36
As I say, we go in and shake up other industries,
75
251000
3000
Մենք, ինչպես ասեցի, ներխուժում և թափահարում ենք այլ ոլորտները:
04:39
and I think, you know, we do it differently
76
254000
4000
և կարծում եմ գիտեք, որ մենք դա ուրիշ կերպ ենք անում
04:43
and I think that industries are not quite the same
77
258000
2000
և կարծում եմ այն արդյունաբերությունները, որտեղ Վիրջինը մտել է
04:45
as a result of Virgin attacking the market.
78
260000
2000
այլևս նույնը չեն մեր ներխուժումից հետո:
04:47
CA: I mean, there are a few launches you've done
79
262000
3000
ՔԱ: Նկատի ունեմ, կան որոշ նախաձեռնություններ, որ Դուք սկսել եք
04:50
where the brand maybe hasn't worked quite as well.
80
265000
2000
որտեղ բրենդը դեռևս լավ չի կարողացել աշխատել:
04:52
I mean, Virgin Brides -- what happened there?
81
267000
3000
Նկատի ունեմ Վիրջին Բրայլդս (Կույս Հարսնացուներ)` ի՞նչ եղավ դրանց հետ:
04:55
(Laughter)
82
270000
2000
/ծիծաղ/
04:57
RB: We couldn't find any customers.
83
272000
2000
ՌԲ: Մենք ոչ մի գնորդ չգտանք:
04:59
(Laughter)
84
274000
3000
/ծիծաղ/
05:02
(Applause)
85
277000
1000
/ծափահարություններ/
05:03
CA: I was actually also curious why --
86
278000
2000
ՔԱ: Ինձ նաև հետաքրքրում է թե ինչու
05:05
I think you missed an opportunity with your condoms launch. You called it Mates.
87
280000
3000
Դուք բաց թողեցիք հնարավորությունը` պահպանակների մեկնարկով: Անվանեցիք դրանց Mates /ընկերներ/
05:08
I mean, couldn't you have used the Virgin brand for that as well?
88
283000
4000
Իսկ չէ՞իք կարող Վիրջին բրենդը այդտեղ էլ կիրառե՞լ:
05:12
Ain't virgin no longer, or something.
89
287000
3000
«ոչ-կույս այլևս» կամ էդպես մի բան:
05:15
RB: Again, we may have had problems finding customers.
90
290000
2000
ՌԲ: Կրկին, մենք գնորդներ գտնելու խնդիր կունենայինք:
05:17
I mean, we had -- often, when you launch a company and you get customer complaints,
91
292000
6000
Դե, սովորաբար երբ նոր ընկերություն ես սկսում ու ստանում ես հաճախորդների բողոքներ,
05:23
you know, you can deal with them.
92
298000
2000
դու գիտես, որ կարող ես դրանց հետ գործ ունենալ:
05:25
But about three months after the launch of the condom company,
93
300000
2000
Սակայն պահպանակների ընկերության հիմնումից 3 ամիս հետո
05:27
I had a letter, a complaint,
94
302000
3000
Ես մի նամակ-բողոք ստացա,
05:30
and I sat down and wrote a long letter back to this lady apologizing profusely.
95
305000
4000
նստեցի ու երկար նամակով խորին ներողություն խնդրեցի այդ կնոջից:
05:34
But obviously, there wasn't a lot I could do about it.
96
309000
2000
Բայց ակնհայտորեն ես դրա հետ կապված շատ բան չէի կարող անել:
05:37
And then six months later, or nine months after the problem had taken,
97
312000
6000
Եւ 6 ամիս անց, կամ խնդրի առաջանալուց 9 ամիս հետո,
05:43
I got this delightful letter with a picture of the baby
98
318000
3000
Ես մի սքանչելի նամակ ստացա երեխայի նկարով
05:46
asking if I'd be godfather, which I became.
99
321000
5000
որում խնդրում էին ինձ դառնալ կնքահայր, ինչն էլ ես արեցի:
05:51
So, it all worked out well.
100
326000
2000
Փաստորեն այդ ամենը լավ ավարտ ունեցավ:
05:53
CA: Really? You should have brought a picture. That's wonderful.
101
328000
3000
ՔԱ: Իսկապե՞ս: Պետք է բերեիք նկարը Ձեզ հետ: Հրաշալի է:
05:56
RB: I should have.
102
331000
1000
ՌԲ: Այո, պետք է:
05:57
CA: So, just help us with some of the numbers.
103
332000
2000
ՔԱ: Օգնեք մեզ որոշ թվերի հետ:
05:59
I mean, what are the numbers on this?
104
334000
2000
Նկատի ունեմ, ի՞նչ քանակների հետ գործ ունեք:
06:01
I mean, how big is the group overall?
105
336000
2000
Որքա՞ն մեծ է խումբը:
06:03
How much -- what's the total revenue?
106
338000
2000
Որքա՞ն է ընդհանուր եկամուտը:
06:05
RB: It's about 25 billion dollars now, in total.
107
340000
3000
ՌԲ: Ընդհանուր առմամբ մոտ 25 միլիարդ դոլար է հիմա:
06:08
CA: And how many employees?
108
343000
1000
ՔԱ: Եւ քանի՞ աշխատակից ունեք:
06:09
RB: About 55,000.
109
344000
3000
ՌԲ: Մոտ 55,000:
06:12
CA: So, you've been photographed in various ways at various times
110
347000
4000
ՔԱ: Դուք լուսանկարվել եք տարբեր ժամանակներում, տարբեր կերպ
06:16
and never worrying about putting your dignity on the line or anything like that.
111
351000
8000
առանց անհանգստանալու Ձեր արժանապատվությունը պահելու մասին:
06:24
What was that? Was that real?
112
359000
4000
Դա ի՞նչ էր: Իրակա՞ն էր:
06:28
RB: Yeah. We were launching a megastore in Los Angeles, I think.
113
363000
3000
ՌԲ: Ահա: Մենք բացում էինք Լոս Անջելեսի մեգա-խանութը կարծեմ:
06:31
No, I mean, I think --
114
366000
1000
ոնց որ թե...
06:32
CA: But is that your hair?
115
367000
1000
ՔԱ: Սա Ձե՞ր մազերն են:
06:33
RB: No.
116
368000
1000
ՌԲ: Ոչ:
06:37
CA: What was that one?
117
372000
2000
ՔԱ: Այդ մեկն ի՞նչ էր:
06:39
RB: Dropping in for tea.
118
374000
1000
ՌԲ: Իջնում եմ թեյ խմելու:
06:40
CA: OK.
119
375000
1000
ՔԱ: Լավ:
06:41
(Laughter)
120
376000
3000
/ծիծաղ/
06:44
RB: Ah, that was quite fun. That was a wonderful car-boat in which --
121
379000
3000
ՔԱ: Բավականին ուրախ է եղել: Սա մի հրաշալի մեքենա-նավ էր, որում...
06:47
CA: Oh, that car that we -- actually we --
122
382000
2000
ՌԲ: Ահ, այդ մեքենան որ մենք...
06:49
it was a TEDster event there, I think.
123
384000
3000
կարծեմ միջոցառում էր այլ TED մասնակիցների հետ:
06:52
Is that -- could you still pause on that one actually, for a minute?
124
387000
2000
Մի րոպե... կարո՞ղ եք այս կադրը մեկ րոպեով պահել:
06:54
(Laughter)
125
389000
1000
/ծիծաղ/
06:55
RB: It's a tough job, isn't it?
126
390000
1000
ՌԲ: Ծանր գործ է, չէ՞:
06:56
CA: I mean, it is a tough job.
127
391000
2000
ՔԱ: Բավականին ծանր է:
06:58
(Laughter)
128
393000
1000
/ծիծաղ/
06:59
When I first came to America, I used to try this with employees as well
129
394000
4000
Երբ ես առաջին անգամ եկա ԱՄՆ, փորձել եմ այսպիսի կատակներ անել աշխատակիցների հետ ևս
07:03
and they kind of -- they have these different rules over here,
130
398000
2000
և նրանք.. այստեղ նրանք այս առիթով ավելի խիստ կանոններ ունեն,
07:05
it's very strange.
131
400000
1000
բավականին անովոր է:
07:06
RB: I know, I have -- the lawyers say you mustn't do things like that, but --
132
401000
5000
ՌԲ: Ես գիտեմ, իրավաբաններն ասում են «Չի կարելի այդպիսի բաներ անել», բայց...
07:11
CA: I mean, speaking of which, tell us about --
133
406000
1000
ՔԱ: Ի դեպ, պատմեք խնդրեմ...
07:12
RB: "Pammy" we launched, you know --
134
407000
2000
ՌԲ: Կապված Փամմիի (Pammy) հետ,
07:14
mistakenly thought we could take on Coca-Cola,
135
409000
2000
սխալմամբ ենթադրելով, թե մենք կարող ենք մրցել Կոկա Կոլայի հետ
07:16
and we launched a cola bottle called "The Pammy"
136
411000
5000
մենք ստեղծեցինք "The Pammy" զովացուցիչ ըմպելիքը իր շշով,
07:21
and it was shaped a bit like Pamela Anderson.
137
416000
3000
որը համարյա ուներ Փամելա Անդերսոնի ուրվագիծը
07:24
But the trouble is, it kept on tipping over, but --
138
419000
3000
Սակայն խնդիրը կայանում էր նրանում, որ շիշը մշտապես ընկնում էր...
07:27
(Laughter)
139
422000
3000
/ծիծաղ/
07:30
CA: Designed by Philippe Starck perhaps?
140
425000
2000
ՔԱ: Ֆիլիպ Սթա՞րքն (Philippe Starck) էր նախագծել:
07:32
RB: Of course.
141
427000
1000
ՌԲ: Անշուշտ:
07:34
CA: So, we'll just run a couple more pictures here. Virgin Brides. Very nice.
142
429000
5000
ՔԱ: Ահա մի քանի նկար էլ նայենք: Վիրջին Բրայդս (Virgin Brides): Համակրելի է:
07:39
And, OK, so stop there. This was -- you had some award I think?
143
434000
6000
Եւ, կանգնեք այստեղ: Սա... Դուք կարծես ինչ-որ մրցանա՞կ էիք ստացել:
07:46
RB: Yeah, well, 25 years earlier, we'd launched the Sex Pistols'
144
441000
5000
ՌԲ: Դրանից 25 տարի առաջ մենք թողարկել էինք Sex Pistols-ի
07:51
"God Save The Queen," and I'd certainly never expected
145
446000
3000
«Աստված պահպանիր թագուհուն» (God Save The Queen) և ես չէի կարող մտածել...
07:54
that 25 years later -- that she'd actually knight us.
146
449000
3000
որ 25 տարի անց նա ինձ ասպետի կոչում կտա:
07:57
But somehow, she must have had a forgetful memory, I think.
147
452000
4000
Կարծում եմ, ուղղակի նա հիշողության հետ խնդիր ունի:
08:01
CA: Well, God saved her and you got your just reward.
148
456000
3000
ՔԱ: Դե, Աստված պահպանեց նրան և Դուք ստացաք Ձեր պարգևը:
08:04
Do you like to be called Sir Richard, or how?
149
459000
3000
Ձեզ դու՞ր է գալիս երբ Սըր Ռիչարդ են կոչում, թե՞ ինչպես:
08:07
RB: Nobody's ever called me Sir Richard.
150
462000
2000
ՌԲ: Ոչ մեկ երբևէ ինձ Սըր Ռիչարդ չի անվանել:
08:09
Occasionally in America, I hear people saying Sir Richard
151
464000
3000
Երբ երբեմն Ամերիկայում լսում եմ Սըր Ռիչարդ
08:12
and think there's some Shakespearean play taking place.
152
467000
4000
կարծում եմ, թե ինչ-որ Շեքսպիրյան ներկայացում է գնում:
08:16
But nowhere else anyway.
153
471000
3000
Բայց ուրիշ ոչ մի տեղ այդպես չեն կոչում:
08:20
CA: OK. So can you use your knighthood for anything or is it just ...
154
475000
4000
ՔԱ: Լավ, իսկ Դուք օգտագործու՞մ եք ասպետությունը որևէ նպատակով, թե...
08:25
RB: No. I suppose if you're having problems
155
480000
4000
ՌԲ: Ոչ: Թերևս... եթե խնդիրներ են լինում
08:29
getting a booking in a restaurant or something,
156
484000
2000
ռեստորանում սեղան պատվիրելիս կամ այդպիսի մի բան,
08:31
that might be worth using it.
157
486000
1000
արժե օգտագործել այն:
08:32
CA: You know, it's not Richard Branson. It's Sir Richard Branson.
158
487000
4000
ՔԱ: Գիտեք, ոչ թե Ռիչարդ Բրենսոն, այլ Սըր Ռիչարդ Բրենսոն:
08:37
RB: I'll go get the secretary to use it.
159
492000
3000
ՌԲ: Ես քարտուղարին կասեմ, որ այդպես էլ անի:
08:40
CA: OK. So let's look at the space thing.
160
495000
3000
ՔԱ: Լավ, եկեք անցնենք տիեզերքի թեմային:
08:43
I think, with us, we've got a video that shows what you're up to,
161
498000
4000
Մենք մի տեսահոլովակ ունենք, որ ցուցադրում է Ձեր մտահաղացումները
08:47
and Virgin Galactic up in the air. (Video)
162
502000
3000
և Վիրջին Գալակտիկը (Virgin Galactic) երկնքում:
08:54
So that's the Bert Rutan designed spaceship?
163
509000
3000
Տիեզերանավի նախագծողը (հայտնի գյուտարար) Բերթ Ռութա՞նն է:
08:57
RB: Yeah, it'll be ready in -- well, ready in 12 months
164
512000
5000
ՌԲ: Այո, այն պատրաստ կլինի 12 ամսից:
09:02
and then we do 12 months extensive testing.
165
517000
3000
այնուհետև ևս 12 ամիս կանցկացնենք փորձարկումների վրա
09:05
And then 24 months from now,
166
520000
2000
և սրանից 24 ամիս անց
09:07
people will be able to take a ride into space.
167
522000
5000
մարդիկ հնարավորություն կունենան ճամփորդել տիեզերքում:
09:14
CA: So this interior is Philippe Starcke designed?
168
529000
3000
ՔԱ: Իսկ ինտերիերի դիզայնը Ֆիլիպ Սթարքի՞նն է:
09:17
RB: Philippe has done the -- yeah, quite a bit of it:
169
532000
5000
ՌԲ: Դրա ահագին մասը Ֆիլիպն է արել
09:22
the logos and he's building the space station in New Mexico.
170
537000
5000
լոգոտիպերը, և նաև նա կառուցում է Նյու Մեքսիկոյի տիեզերակայանը,
09:27
And basically, he's just taken an eye
171
542000
3000
և որպես հիմք նա վերցրել է աչքը
09:30
and the space station will be one giant eye,
172
545000
5000
և տիեզերակայանը մեկ հսկա աչք է ներկայացնելու,
09:35
so when you're in space,
173
550000
2000
էնպես, որ տիեզերքից
09:37
you ought to be able to see this massive eye looking up at you.
174
552000
3000
թվա թե մի մեծ աչք է քեզ նայում:
09:40
And when you land, you'll be able to go back into this giant eye.
175
555000
6000
Եւ վայրեջք կատարելիս նույնպես այդ աչքի վրա ես իջնում:
09:46
But he's an absolute genius when it comes to design.
176
561000
4000
Դիզայնի առումով նա բացարձակ հանճար է:
09:50
CA: But you didn't have him design the engine?
177
565000
3000
ՔԱ: Բայց Դուք նրա՞ն չեք վստահել շարժիչի դիզայնը:
09:53
RB: Philippe is quite erratic,
178
568000
2000
ՌԲ: Ֆիլիպը բավական խելառ է,
09:55
so I think that he wouldn't be the best person to design the engine, no.
179
570000
4000
այնպես որ կարծում եմ նա շարժիչի լավագույն նախագծողը չէր լինի:
09:59
CA: He gave a wonderful talk here two days ago.
180
574000
2000
ՔԱ: Երկու օր առաջ նա մի հրաշալի զեկուցում է արել այստեղ:
10:01
RB: Yeah? No, he is a --
181
576000
1000
ՌԲ: Իսկապե՞ս:
10:02
CA: Well, some people found it wonderful,
182
577000
2000
ՔԱ: Դե, որոշ մարդիկ այն շատ հավանեցին,
10:04
some people found it completely bizarre.
183
579000
2000
որոշներն էլ` կարծեցին, որ դա խենթություն է:
10:06
But, I personally found it wonderful.
184
581000
2000
Բայց անձամբ ես կարծում եմ, որ այն հոյակապ էր:
10:08
RB: He's a wonderful enthusiast, which is why I love him. But ...
185
583000
5000
ՌԲ: Նա հիանալի խանդավառ մարդ է, որի համար էլ սիրում եմ նրան:
10:14
CA: So, now, you've always had this exploration bug in you.
186
589000
5000
ՔԱ: Փաստորեն Դուք միշտ ունեցել եք այդ հետազոտությունների ձգտումը:
10:20
Have you ever regretted that?
187
595000
2000
Երբևե զղջացե՞լ եք դրա համար:
10:22
RB: Many times.
188
597000
1000
ՌԲ: Շատ անգամներ:
10:23
I mean, I think with the ballooning and boating expeditions we've done in the past.
189
598000
7000
Օդապարիկներով և նավերով կատարած արշավների ժամանակ
10:30
Well, I got pulled out of the sea I think six times by helicopters, so --
190
605000
4000
ինձ կարծեմ մի 6 անգամ ուղղաթիռով հանել են ջրի միջից, այնպես որ
10:34
and each time, I didn't expect to come home to tell the tale.
191
609000
4000
յուրաքանչյուր անգամ ես հույս չունեի տուն վերադառնալ և պատմել դրա մասին:
10:38
So in those moments,
192
613000
2000
Եւ այդ պահերին
10:40
you certainly wonder what you're doing up there or --
193
615000
3000
միշտ սկսում ես մտածել «Ի՞նչ եմ անում այստեղ»...
10:43
CA: What was the closest you got to --
194
618000
2000
ՔԱ: Իսկ որքա՞նով եք մոտեցել այն սահմանին...
10:45
when did you think, this is it, I might be on my way out?
195
620000
4000
որ մտածեք «արդեն վերջ»:
10:49
RB: Well, I think the balloon adventures were -- each one was,
196
624000
5000
ՌԲ: Օդապարիկով արկածներն էին, դրանցից յուրաքանչյուրը
10:54
each one, actually, I think we came close.
197
629000
3000
յուրաքանչյուր անգամ մոտեցել ենք դրան
10:57
And, I mean, first of all we --
198
632000
3000
Եւ առաջին հերթին մենք...
11:00
nobody had actually crossed the Atlantic in a hot air balloon before,
199
635000
4000
մինչ այդ ոչ մեկ Ատլանտյան օվկիանոսը չէր փորձել անցնել օդապարիկով
11:04
so we had to build a hot air balloon that was capable of flying in the jet stream,
200
639000
7000
մենք պետք է ստեղծեինք մի օդապարիկ, որն ունակ լիներ թռչելու շիթային հոսանքներում
11:11
and we weren't quite sure,
201
646000
2000
և մենք այնքան էլ վստահ չէինք,
11:13
when a balloon actually got into the jet stream,
202
648000
2000
որ երբ օդապարիկը մտնի այդ շիթային հոսանքի մեջ,
11:15
whether it would actually survive the 200, 220 miles an hour winds that you can find up there.
203
650000
6000
արդյոք այն կդիմակայի այնտեղի 300-350 կմ/ժ արագությամբ մռնչացող քամիներին:
11:21
And so, just the initial lift off from Sugarloaf to cross the Atlantic,
204
656000
6000
Եւ ահա երբ մենք սկսեցինք օվկիանոսն անցնելու մեր ճանապարը Մեն նահանգի SugarLoaf լեռան վրայից
11:27
as we were pushing into the jet stream, this enormous balloon --
205
662000
3000
բարձրանալով մենք մտնում էինք շիթային հոսանքի մեջ, այս հսկա օդապարիկը
11:30
the top of the balloon ended up going at a couple of hundred miles an hour,
206
665000
5000
օդապարիկի վերևի մասը սկսեց շարժվել 300 կմ/ժ արագությամբ,
11:35
the capsule that we were in at the bottom was going at maybe two miles an hour,
207
670000
4000
երբ պատիճը, որի մեջ մենք գտնվում էինք, շարժվում էր երևի 5 կմ/ժ-ով:
11:39
and it just took off.
208
674000
2000
այնուհետև այն շեշտակի վերելք կատարեց:
11:41
And it was like holding onto a thousand horses.
209
676000
4000
Դա նման էր հազարավոր ձիերից բռնվելուն:
11:45
And we were just crossing every finger,
210
680000
3000
Բոլոր մատերը խաչ անելով
11:48
praying that the balloon would hold together, which, fortunately, it did.
211
683000
5000
մենք աղոթում էինք, որ օդապարիկը դիմադրի: Բարեբախտաբար այդպես էլ եղավ:
11:54
But the ends of all those balloon trips were, you know --
212
689000
5000
Բայց այդ բոլոր օդապարիկներով ճամփորդությունների վերջում
11:59
something seemed to go wrong every time,
213
694000
2000
միշտ ինչ-որ բան այնպես չէր լինում,
12:01
and on that particular occasion, the more experienced balloonist who was with me
214
696000
6000
Մի անգամ ես թռչում էի մի փորձառու օդագնացի հետ,
12:07
jumped, and left me holding on for dear life.
215
702000
5000
որը թռավ դուրս և լքեց ինձ, և ես ստիպված էի ողջ ուժով պայքարել կյանքի համար:
12:12
(Laughter)
216
707000
3000
/ծիծաղ/
12:15
CA: Did he tell you to jump, or he just said, "I'm out of here!" and ...
217
710000
3000
ՔԱ: Նա ասա՞ց որ Դուք էլ թռնեք, թե ուղղակի «Ես թռա այստեղից» և...
12:18
RB: No, he told me jump, but once his weight had gone,
218
713000
4000
ՌԲ: Ոչ, նա ասաց, որ ես էլ թռնեմ, բայց երբ նրա ծանրությունից ազատվելով
12:22
the balloon just shot up to 12,000 feet and I ...
219
717000
6000
օդապարիկը կտրուկ վեր թռավ մինչև 4000 մետր, ես...
12:28
CA: And you inspired an Ian McEwan novel I think with that.
220
723000
3000
ՔԱ: Դրանով Դուք ոգեշնչեցիք Յան ՄակՅուենի վեպը:
12:31
RB: Yeah. No, I put on my oxygen mask and stood on top of the balloon,
221
726000
4000
ՌԲ: Ես հագա թթվածնային դիմակը և կանգնեցի օդապարիկի վրա,
12:35
with my parachute, looking at the swirling clouds below,
222
730000
3000
պարաշյուտը հագած, նայելով ներքևում ամպերի մրրիկներին,
12:38
trying to pluck up my courage to jump into the North Sea, which --
223
733000
5000
փորձելով հավաքել խիզախությունս և թռչել Հյուսիսային ծովի մեջ, որը
12:43
and it was a very, very, very lonely few moments.
224
738000
2000
մենության մի քանի դառնագին պահեր ապրեցի:
12:45
But, anyway, we managed to survive it.
225
740000
2000
Սակայն, ամեն դեպքում կարողացա փրկվել:
12:47
CA: Did you jump? Or it came down in the end?
226
742000
2000
ՔԱ: Թռչեցի՞ք, թե՞ այն վերջում ինքն ընկավ:
12:49
RB: Well, I knew I had about half an hour's fuel left,
227
744000
6000
ՌԲ: Ես գիտեի, որ մի կես ժամվա վառելիք կա,
12:55
and I also knew that the chances were that if I jumped,
228
750000
4000
նաև գիտեի փրկվելու շանսերը թռնելու դեպքում
12:59
I would only have a couple of minutes of life left.
229
754000
3000
միայն մի երկու րոպե կմնար կյանքիս:
13:02
So I climbed back into the capsule and just desperately tried
230
757000
4000
Այդպիսով ես վերադարձա պատիճի մեջ և փորձում էի
13:06
to make sure that I was making the right decision.
231
761000
3000
համոզել ինքս ինձ, որ ճիշտ քայլ եմ անում:
13:09
And wrote some notes to my family. And then climbed back up again,
232
764000
4000
Ընտանիքիս անդամներին մի քանի տող գրեցի և նորից բարձրացա վերև,
13:13
looked down at those clouds again,
233
768000
1000
նորից նայելով ամպերին,
13:14
climbed back into the capsule again.
234
769000
2000
և ապա նորից ետ վերադարձա դեպի պատիճ:
13:16
And then finally, just thought, there's a better way.
235
771000
3000
Վերջապես ինձ հասավ այն միտքը, որ ավելի լավ ճանապարհ կա:
13:19
I've got, you know, this enormous balloon above me,
236
774000
3000
Իմ վերևում մի հսկա օդապարիկ է,
13:22
it's the biggest parachute ever, why not use it?
237
777000
5000
որը կարելի է օգտագործել որպես աշխարհի ամենամեծ պարաշյուտ:
13:27
And so I managed to fly the balloon down through the clouds,
238
782000
4000
Ես հաջողացրեցի իջեցնել օդապարիկը ամպերից ներքև
13:32
and about 50 feet, before I hit the sea, threw myself over.
239
787000
4000
և ծովից միայն 15 մետր բարձրությունից ինձ դուրս նետեցի:
13:36
And the balloon hit the sea
240
791000
2000
Եւ օդապարիկը բախվեց ծովին
13:38
and went shooting back up to 10,000 feet without me.
241
793000
4000
ապա վեր սլացավ դեպի 3կմ բարձրություն, արդեն առանց ինձ:
13:42
But it was a wonderful feeling being in that water and --
242
797000
3000
Ջրում հայտնվելը շատ հաճելի զգացում էր և ...
13:45
CA: What did you write to your family?
243
800000
3000
ՔԱ: Իսկ ի՞նչ էիք գրել Ձեր ընտանիքին:
13:48
RB: Just what you would do in a situation like that:
244
803000
4000
ՌԲ: Դե այն ինչ որ մարդ մտածում է այդպիսի դրության մեջ գտնվելիս`
13:52
just I love you very much. And
245
807000
3000
որ ձեզ շատ եմ սիրում և...
13:55
I'd already written them a letter before going on this trip, which --
246
810000
5000
մինչև ճամփորդությունը սկսելը նրանց արդեն գրել էի նամակ,
14:00
just in case anything had happened.
247
815000
2000
եթե հանկարծ ինչ-որ բան պատահեր ինձ հետ:
14:02
But fortunately, they never had to use it.
248
817000
5000
Բարեբախտաբար այն նրանց պետք չեկավ:
14:07
CA: Your companies have had incredible PR value out of these heroics.
249
822000
6000
ՔԱ: Այս հերոսություններն անչափ օգնեցին Ձեր ընկերությունների մարքեթինգին:
14:14
The years -- and until I stopped looking at the polls,
250
829000
5000
Տարիներ առաջ, քանի դեռ ես չէի դադարել հետևել հարցումներին,
14:19
you were sort of regarded as this great hero in the U.K. and elsewhere.
251
834000
4000
Միացյալ թագավորությունում և այլուր Ձեզ համարում էին մեծ հերոս:
14:23
And cynics might say, you know, this is just a smart business guy
252
838000
4000
Իսկ ցինիկները կասեն, որ դա ուղղակի մի խելացի գործարար է,
14:27
doing what it takes to execute his particular style of marketing.
253
842000
5000
որը գիտի ինչ է անում իր գովազդային հատուկ նպատակների համար:
14:32
How much was the PR value part of this?
254
847000
5000
Որքա՞ն է այս ամենում փիարի մասնաբաժինը:
14:37
RB: Well, of course, the PR experts said that as an airline owner,
255
852000
7000
ՌԲ: Իհարկե PR մասնագետները ասում են, որ որպես ավիաուղիների ղեկավար
14:44
the last thing you should be doing is heading off in balloons and boats,
256
859000
5000
ես պետք է ամեն կերպ խուսափեի օդապարիկներով և նավերով
14:49
and crashing into the seas.
257
864000
3000
ուղևորություններ սկսելուց և օվկիանոս ընկնելուց:
14:52
(Laughter)
258
867000
4000
/ծիծաղ/
14:56
CA: They have a point, Richard.
259
871000
2000
ՔԱ: Դա անհիմն չէր, Ռիչարդ:
14:58
RB: In fact, I think our airline took a full page ad at the time saying,
260
873000
4000
ՌԲ: Իրականում, մեր ավիաուղիները մի ամբողջ գովազդային էջ տեղադրեցին
15:02
you know, come on, Richard,
261
877000
2000
որն ասում էր. «Ռիչարդ, թո՜ղ դա,
15:04
there are better ways of crossing the Atlantic.
262
879000
3000
Ատլանտյանն անցնելու ավելի համար միջոցներ կան»:
15:07
(Laughter)
263
882000
1000
/ծիծաղ/
15:08
CA: To do all this,
264
883000
2000
ՔԱ: Ճի՞շտ է, որ այս ամենն իրագործելու համար
15:10
you must have been a genius from the get-go, right?
265
885000
3000
պետք էր ի սկզբանե հանճար լինել:
15:14
RB: Well, I won't contradict that.
266
889000
3000
ՌԲ: Դե, չեմ կարող ժխտել դա:
15:17
(Laughter)
267
892000
1000
/ծիծաղ/
15:18
CA: OK, this isn't exactly hardball. OK.
268
893000
4000
ՔԱ: Համարձա'կ եղեք, դուք Hardball-ի (քաղաքական) հարցազրույցին չեք:
15:22
Didn't -- weren't you just terrible at school?
269
897000
4000
ՔԱ: Մի՞թե դուք դպրոցում վատ աշակերտ չեք եղել:
15:26
RB: I was dyslexic. I had no understanding of schoolwork whatsoever.
270
901000
8000
ՌԲ: Ես դիսլեքսիա ունեի և դպրոցական առարկաներից գլուխ չէի հանում:
15:37
I certainly would have failed IQ tests.
271
912000
3000
Ես հաստատ կձախողեի IQ թեստերը:
15:40
And it was one of the reasons I left school when I was 15 years old.
272
915000
6000
Դա էր պատճառներից մեկը, որ ես թողեցի դպրոցը 15 տարեկանում:
15:47
And if I -- if I'm not interested in something, I don't grasp it.
273
922000
8000
Եւ եթե ինձ ինչ-որ բան չի հետաքրքրում` ես այն չեմ կարող հասկանալ:
15:55
As somebody who's dyslexic,
274
930000
1000
Դիսլեքսիա ունեցողը հաճախ
15:56
you also have some quite bizarre situations.
275
931000
2000
բավականին տարօրինակ դրություններում է հայտնվում:
15:58
I mean, for instance, I've had to -- you know,
276
933000
5000
Ուզում եմ ասել, որ ղեկավարելով
16:03
I've been running the largest group of private companies in Europe,
277
938000
3000
Եվրոպայի ամենախոշոր մասնավոր ընկերությունների խումբը
16:06
but haven't been able to know the difference between net and gross.
278
941000
3000
ես չգիտեի եկամուտի և շահույթի տարբերությունը:
16:12
And so the board meetings have been fascinating.
279
947000
2000
Եւ խորհրդի ժողովները ինձ համար բավականին զավեշտալի էին:
16:15
(Laughter)
280
950000
1000
/ծիծաղ/
16:16
And so, it's like, good news or bad news?
281
951000
2000
Իսկ դա լավ է, թե՞ վատ:
16:18
And generally, the people would say, oh, well that's bad news.
282
953000
3000
Մարդիկ հիմնականում կասեին, որ վատ է:
16:21
CA: But just to clarify, the 25 billion dollars is gross, right? That's gross?
283
956000
3000
ՔԱ: Իսկ, ճշտման համար հարցնեմ, 25 միլիարդը դա համախառն եկամուտն է, չէ՞:
16:24
(Laughter)
284
959000
1000
/ծիծաղ/
16:25
RB: Well, I hope it's net actually, having --
285
960000
3000
ՌԲ: Հուսամ դա շահույթն է, իրականում ունենալով...
16:28
(Laughter) --
286
963000
3000
/ծիծաղ/
16:31
I've got it right.
287
966000
2000
Կռահեցի:
16:33
CA: No, trust me, it's gross.
288
968000
2000
ՔԱ: Ոչ, հավաստիացնում եմ, դա եկամուտն է:
16:35
(Laughter)
289
970000
3000
/ծիծաղ/
16:38
RB: So, when I turned 50, somebody took me outside the boardroom and said,
290
973000
4000
ՌԲ: Երբ իմ 50 տարեկանը լրացավ, ինչ-որ մեկն ինձ հանեց ժողովի սենյակից և ասաց
16:42
"Look Richard, here's a -- let me draw on a diagram.
291
977000
3000
«Տեսեք, Ռիչարդ, ահա... թույլ տվեք մի դիագրամ նկարել...
16:45
Here's a net in the sea,
292
980000
2000
սա մի ցանց է ծովում
16:47
and the fish have been pulled from the sea into this net.
293
982000
4000
և ծովից ձկներին հանում են այս մեծ ցանցով:
16:51
And that's the profits you've got left over in this little net,
294
986000
3000
այս փոքր ցանցում մնացածը դա շահույթն է,
16:54
everything else is eaten."
295
989000
2000
մնացած ամեն ինչ ուտում են»:
16:56
And I finally worked it all out.
296
991000
3000
Եւ ինձ վերջապես հասավ ամեն ինչ (բառախաղ: "net"= 1.ցանց, 2.զուտ եկամուտ)
16:59
(Laughter)
297
994000
1000
/ծիծաղ/
17:00
(Applause)
298
995000
2000
/ծափահարություններ/
17:02
CA: But, I mean, at school -- so as well as being,
299
997000
3000
ՔԱ: Իսկ դպրոցում, բացի նրանից որ Դուք
17:05
you know, doing pretty miserably academically,
300
1000000
2000
բավականին հետ էիք մնում առարկաներից...
17:07
but you were also the captain of the cricket and football teams.
301
1002000
3000
Դուք նաև կրիկետի և ֆուտբոլի թիմերի ավագ էիք
17:10
So you were kind of a -- you were a natural leader,
302
1005000
2000
ու փաստորեն բնական առաջնորդ էիք,
17:12
but just a bit of a ... Were you a rebel then, or how would you ...
303
1007000
4000
բայց դրա հետ մեկտեղ նաև ապստամբ էիք, կամ ինչպես...
17:18
RB: Yeah, I think I was a bit of a maverick and -- but I ... And I was,
304
1013000
8000
ՌԲ: Այո, ես ավելի շատ ընդգծված անհատականություն էի
17:26
yeah, I was fortunately good at sport,
305
1021000
2000
բայց, բարեբախտաբար սպորտում հաջողակ էի, այնպես, որ
17:28
and so at least I had something to excel at, at school.
306
1023000
5000
կար առնվազն մի բան, որով կարող էի առաջ անցնել մնացածներից դպրոցում
17:33
CA: And some bizarre things happened just earlier in your life.
307
1028000
2000
ՔԱ: Եւ որոշ տարօրինակ բաներ տեղի էին ունեցել Ձեր ավելի վաղ մանկությունում
17:35
I mean, there's the story about your mother
308
1030000
2000
Նկատի ունեմ Ձեր մոր հետ կապված պատմությունը, որը
17:37
allegedly dumping you in a field, aged four, and saying "OK, walk home."
309
1032000
5000
ասում են, որ 4 տարեկան հասակում Ձեզ թողել է դաշտում ասելով` «Դե, ոտքով կհասնես տուն»
17:42
Did this really happen?
310
1037000
1000
Իրականում այդպե՞ս է եղել:
17:43
RB: She was, you know,
311
1038000
2000
ՌԲ: Գիտեք, նա կարծում էր, որ
17:45
she felt that we needed to stand on our own two feet from an early age.
312
1040000
3000
մենք պետք է կարողանայինք սեփական ուժերի վրա հույս դնել դեռ վաղ մանկությունից:
17:48
So she did things to us, which now she'd be arrested for,
313
1043000
4000
Նա այնպիսի բաներ էր մեր գլխին բերում, որոնց համար նրան հիմա կձերբակալեին,
17:52
such as pushing us out of the car,
314
1047000
4000
ինչպես օրինակ հանում էր մեզ մեքենայից
17:56
and telling us to find our own way to Granny's,
315
1051000
2000
ու ասում, որ ինքներս գտնեինք տատիկի տան ճանապարհը
17:58
about five miles before we actually got there.
316
1053000
4000
երբ մի 8 կիլոմետր դեռ կար այնտեղ հասնելուն:
18:02
And making us go on wonderful, long bike rides.
317
1057000
3000
Արդյունքում մենք հրաշալի երկար հեծանիվային արկածներ էինք ունենում:
18:05
And we were never allowed to watch television and the like.
318
1060000
3000
Եւ մեզ չէր թույլատրվում հեռուստացույց և նման բաներ դիտել:
18:08
CA: But is there a risk here?
319
1063000
1000
ՔԱ: Իսկ դա ինչո՞վ էր ռիսկային:
18:09
I mean, there's a lot of people in the room who are wealthy, and they've got kids,
320
1064000
3000
Այստեղ շատ մարդիկ կան, ովքեր հարուստ են, ունեն երեխաներ
18:12
and we've got this dilemma about how you bring them up.
321
1067000
3000
և կանգնած են այն երկընտրանքի առջև, թե ինչպես նրանց դաստիարակել
18:15
Do you look at the current generation of kids coming up and think
322
1070000
3000
Տեսնելով այս մեծացող սերունդը, արդյոք կարծու՞մ եք, որ
18:18
they're too coddled, they don't know what they've got,
323
1073000
2000
նրանք շատ փայփայված են մեծանում և չեն գնահատում այն ինչ ունեն,
18:20
we're going to raise a generation of privileged ...
324
1075000
2000
և այդպիսի «արտոնված» մի սերունդ է մեծանում
18:22
RB: No, I think if you're bringing up kids,
325
1077000
3000
ՌԲ: Ոչ, կարծում եմ, երեխաներին դաստիարակելու համար
18:25
you just want to smother them with love and praise and enthusiasm.
326
1080000
7000
նրանց պետք է պարուրել սիրով, գովասանքով և խանդավառությամբ:
18:32
So I don't think you can mollycoddle your kids too much really.
327
1087000
6000
Ես չեմ կարծում որ կարելի է երեխաներին չափից շատ երես տալ:
18:38
CA: You didn't turn out too bad, I have to say, I'm ...
328
1093000
3000
ՔԱ: Դե Ձեր օրինակը այնքան էլ վատը չի, ես կասեի...
18:41
Your headmaster said to you --
329
1096000
2000
Ձեր դպրոցի տնօրենը ասել էր, որ
18:43
I mean he found you kind of an enigma at your school --
330
1098000
3000
Դուք կարծես ինչ-որ առեղծված լինեիք դպրոցում
18:46
he said, you're either going to be a millionaire or go to prison,
331
1101000
3000
նա ասեց, որ Դուք կամ միլիոնատեր եք դառնալու, կամ էլ բանտում եք հայտնվելու,
18:49
and I'm not sure which.
332
1104000
2000
և ես վստահ չեմ, թե որ մեկը
18:51
Which of those happened first?
333
1106000
3000
ո՞ր մեկը առաջինը պատահեց:
18:54
(Laughter)
334
1109000
1000
/ծիծաղ/
18:55
RB: Well, I've done both. I think I went to prison first.
335
1110000
4000
ՌԲ: Դե, երկուսն էլ պատահել են, բայց կարծեմ առաջինը բանտ ընկա:
18:59
I was actually prosecuted under two quite ancient acts in the U.K.
336
1114000
6000
Ինձ մեղադրանք էին ներկայացրել Բրիտանիայի երկու շատ հին օրենքներով`
19:05
I was prosecuted under the 1889 Venereal Diseases Act
337
1120000
4000
1889 թվի Վեներական հիվանդությունների մասին օրենքի խախտման
19:09
and the 1916 Indecent Advertisements Act.
338
1124000
2000
և 1916 թվի Անպատշաճ գովազդի մասին օրենքի խախտման համար:
19:11
On the first occasion, for mentioning the word venereal disease in public, which --
339
1126000
6000
Առաջին դեպքում` «վեներական հիվանդություն» բառի հրապարակավ հիշատակման համար...
19:17
we had a center where we would help young people who had problems.
340
1132000
4000
մենք մի կենտրոն ունեինք, որտեղ օգնում էինք խնդիրներ ունեցող երիտասարդների:
19:21
And one of the problems young people have is venereal disease.
341
1136000
3000
Եւ երիտասարդների խնդիրներից մեկը հենց վեներական հիվանդություններն են:
19:24
And there's an ancient law that says
342
1139000
1000
Եւ մի հին օրենք կա, որն ասում է, որ
19:25
you can't actually mention the word venereal disease or print it in public.
343
1140000
4000
չի կարելի հիշատակել «վեներական հիվանդություն» անվանումը տպագիր կամ հրապարակային կերպով:
19:29
So the police knocked on the door, and told us they were going to arrest us
344
1144000
3000
Ոստիկանությունը թակեց մեր դուռը և ասեց, որ պատրաստվում է մեզ ձերբակալել
19:32
if we carried on mentioning the word venereal disease.
345
1147000
2000
եթե մենք շարունակենք հիշատակել վեներական հիվանդություն բառը:
19:34
We changed it to social diseases
346
1149000
2000
Մենք դարձրեցինք «սոցիալական հիվանդություններ»
19:36
and people came along with acne and spots,
347
1151000
2000
ինչից հետո մեզ սկսեցին դիմել պզուկների և այդպիսի բաների համար,
19:38
but nobody came with VD any more.
348
1153000
2000
եւ վեներական հիվանդությամբ ոչ մեկ այլևս չէր դիմում:
19:40
So, we put it back to VD and promptly got arrested.
349
1155000
4000
Այդպես, մենք հետ փոխեցինք անվանումը «վեներականի» և մեզ ձերբակալեցին:
19:44
And then subsequently, "Never Mind the Bollocks, Here's the Sex Pistols,"
350
1159000
4000
Այնուհետև եղավ «մոռացեք ձվերը, գալիս են սեքս-ատրճանակները (Սեքս Պիստոլսը)»
19:48
the word bollocks, the police decided was a rude word and so we were arrested
351
1163000
7000
ոստիկանությունը որոշեց, որ «ձվեր» բառը կոպիտ է և մեզ ձերբակալեցին
19:55
for using the word bollocks on the Sex Pistols' album.
352
1170000
3000
Sex Pistols-ի ալբոմում այդ բառը օգտագործելու համար:
19:58
And John Mortimer, the playwright, defended us.
353
1173000
4000
Դատարանում մեզ պաշտպանում էր դրամատուրգ Ջոն Մորթիմերը:
20:02
And he asked if I could find a linguistics expert
354
1177000
5000
Նա խնդրեց ինձ գտնել մի լեզվաբանության մասնագետի
20:07
to come up with a different definition of the word bollocks.
355
1182000
4000
որը կարող էր բերել bollocks («ձվեր») բառի տարբեր սահմանումներ:
20:11
And so I rang up Nottingham University,
356
1186000
2000
Ես զանգեցի Նոթինգհեմի Համալսարան
20:13
and I asked to talk to the professor of linguistics.
357
1188000
2000
և խնդրեցի միացնել լեզվաբանության դասախոսի հետ:
20:15
And he said, "Look, bollocks is not a -- has nothing to do with balls whatsoever.
358
1190000
5000
Նա ասաց, որ bollocks-ը «ձվերի» հետ ոչ մի կապ չունի:
20:20
It's actually a nickname given to priests in the eighteenth century."
359
1195000
4000
Bollock բառը 18-րդ դարում հոգևորականների կեղծանուն էր:
20:24
(Laughter)
360
1199000
3000
/ծիծաղ/
20:27
And he went, "Furthermore, I'm a priest myself."
361
1202000
4000
Եւ շարունակեց. «Ավելին, ես ինքս հոգևորական եմ»:
20:31
And so I said, "Would you mind coming to the court?"
362
1206000
2000
Ես ասացի. «Դեմ չէի՞ք լինի դատարանում հանդես գալ»:
20:33
And he said he'd be delighted. And I said --
363
1208000
2000
Նա ասաց. «Հաճույքով»:
20:35
and he said, "Would you like me to wear my dog collar?"
364
1210000
2000
Ապա նա ասաց. «Ուզու՞մ եք ես կրեմ իմ հոգևորականի օձիգը»:
20:37
And I said, "Yes, definitely. Please."
365
1212000
2000
Ես ասացի. «Դա ուղղակի կլիներ.. այո՜ խնդրում եմ»:
20:39
(Laughter)
366
1214000
2000
/ծիծաղ/
20:41
CA: That's great.
367
1216000
1000
ՔԱ: Հիանալի է:
20:42
RB: So our key witness argued that it was actually
368
1217000
2000
ՌԲ: Եւ մեր հիմնական վկան պնդում էր, որ արտահայտության իմաստը
20:44
"Never Mind the Priest, Here's the Sex Pistols."
369
1219000
2000
«Մոռացեք տերտերին, այստեղ է Sex Pistols-ը»
20:46
(Laughter)
370
1221000
2000
/ծիծաղ/
20:48
And the judge found us -- reluctantly found us not guilty, so ...
371
1223000
2000
Եւ դատավորը դժկամությամբ, բայց մեզ անմեղ ճանաչեց:
20:51
(Laughter)
372
1226000
1000
/ծիծաղ/
20:52
CA: That is outrageous.
373
1227000
2000
ՔԱ: Սա ցնցող է:
20:55
(Applause)
374
1230000
2000
/ծափահարություններ/
20:57
So seriously, is there a dark side?
375
1232000
5000
Իսկ ո՞րն է Ձեր հաջողության հակառակ կողմը:
21:02
A lot of people would say there's no way
376
1237000
2000
Շատերը պնդում են, որ հնարավոր չէ
21:04
that someone could put together this incredible collection of businesses
377
1239000
3000
որ ինչ-որ մեկը ստեղծի այսպիսի մեծ քանակությամբ բիզնեսներ
21:07
without knifing a few people in the back,
378
1242000
3000
առանց այլ մարդկանց դավաճանելու, և խարդախության
21:10
you know, doing some ugly things.
379
1245000
2000
և կեղտոտ գործերի:
21:12
You've been accused of being ruthless.
380
1247000
2000
Ձեզ մեղադրում էին անգութ լինելու մեջ:
21:14
There was a nasty biography written about you by someone.
381
1249000
2000
Ինչ-որ մեկը մի գարշելի կենսագրություն է գրել Ձեր մասին:
21:16
Is any of it true? Is there an element of truth in it?
382
1251000
4000
Ո՞րն է ճիշտը: Այնտեղ որևէ ճիշտ բան կա՞:
21:20
RB: I don't actually think that the stereotype
383
1255000
3000
ՌԲ: Ես չեմ կարծում, որ այն կարծրատիպը
21:23
of a businessperson treading all over people to get to the top,
384
1258000
5000
թե բիզնեսմենը բարձրանում է ուրիշների գլուխների վրայով
21:28
generally speaking, works.
385
1263000
2000
իրականությանը համապատասխանում է:
21:30
I think if you treat people well,
386
1265000
2000
Կարծում եմ, որ եթե մարդկանց լավ վերաբերվես
21:32
people will come back and come back for more.
387
1267000
5000
մարդիկ նույն կերպ կպատասխանեն, նույնիսկ ավելի լավ կլինեն:
21:37
And I think all you have in life is your reputation
388
1272000
3000
Ու կարծում եմ, որ մարդու կյանքում կարևոր դեր ունի բարի համբավը
21:40
and it's a very small world.
389
1275000
4000
քանի որ աշխարհը փոքր է:
21:45
And I actually think that the best way
390
1280000
4000
Եւ ես կարծում եմ, որ հաջողակ բիզնես առաջնորդ դառնալու
21:49
of becoming a successful business leader is dealing with people fairly and well,
391
1284000
7000
ամենալավ միջոցը դա մարդկանց հետ արդար և անկեղծ լինելն է
21:56
and I like to think that's how we run Virgin.
392
1291000
4000
և ինձ հաճելի է մտածել, որ մենք այդպես ենք առաջնորդվում Վիրջինում:
22:01
CA: And what about the people who love you and who see you spending --
393
1296000
4000
ՔԱ: Իսկ այն մարդիկ, որոնք Ձեզ սիրում են և որոնք տեսնում են Ձեզ ծախսելուց...
22:05
you keep getting caught up in these new projects,
394
1300000
2000
այսպիսի նոր նախագծերով տարվելուց
22:07
but it almost feels like you're addicted to launching new stuff.
395
1302000
3000
և կարծես թվում է, որ Դուք առանց նոր բաներ սկսելու չեք կարող:
22:10
You get excited by an idea and, kapow!
396
1305000
2000
Հերթական նոր միտքը` և Դուք ողջ ուժերը ներդնում եք այնտեղ:
22:12
I mean, do you think about life balance?
397
1307000
3000
Պե՞տք է հավասարակշռություն պահել կյանքում:
22:15
How do your family feel about
398
1310000
2000
Ինչպես է Ձեր ընտանիքը վերաբերվում նրան,
22:17
each time you step into something big and new?
399
1312000
2000
երբ Դուք մի նոր մեծ բան եք սկսում:
22:20
RB: I also believe that being a father's incredibly important,
400
1315000
4000
ՌԲ: Ես նույնպես կարծում եմ, որ հայր լինելը բացառապես կարևոր է,
22:24
so from the time the kids were very young,
401
1319000
3000
և սկսած այն ժամանակվանից երբ երեխաները փոքր էին,
22:27
you know, when they go on holiday, I go on holiday with them.
402
1322000
3000
երբ նրանք արձակուրդ են գնում` ես էլ եմ նրանց հետ գնում:
22:31
And so we spend a very good sort of three months away together.
403
1326000
6000
Այդպիսով մենք մոտ երեք ամիս միասին ենք անցկացնում:
22:37
Yes, I'll, you know, be in touch. We're very lucky,
404
1332000
3000
Ինձ դուր է գալիս տեղյակ լինել իրենց գործերից: Մենք երջանիկ ենք, որ
22:40
we have this tiny little island in the Caribbean and we can --
405
1335000
4000
ունենք մի փոքրիկ կղզի Կարիբյան ծովում և կարող ենք
22:44
so I can take them there and we can bring friends,
406
1339000
4000
տանել նրանց այնտեղ և նաև կանչել մեր ընկերներին,
22:48
and we can play together,
407
1343000
2000
և կարող ենք խաղալ միասին,
22:50
but I can also keep in touch with what's going on.
408
1345000
4000
բայց, միաժամանակ ես կարողանում եմ տեղյակ լինել թե ինչ է կատարվում:
22:54
CA: You started talking in recent years
409
1349000
2000
ՔԱ: Վերջին տարիներին Դուք սկսեցիք խոսել
22:56
about this term capitalist philanthropy.
410
1351000
2000
«կապիտալիստական մարդասիրության» մասին:
22:58
What is that?
411
1353000
2000
Ի՞նչ է դա:
23:00
RB: Capitalism has been proven to be a system that works.
412
1355000
4000
ՌԲ: Կապիտալիզմը այնպիսի համակարգ է, որն իրեն արդարացրել է:
23:04
You know, the alternative, communism, has not worked.
413
1359000
5000
Դե դրա այընտրանքային համակարգը` կոմունիզմը, չգործեց:
23:09
But the problem with capitalism is
414
1364000
2000
Կապիտալիզմի խնդիրը կայանում է նրանում,
23:11
extreme wealth ends up in the hands of a few people,
415
1366000
3000
որ ծայրահեղ հարստությունը բաժին է հասնում փոքր քանակությամբ մարդկանց,
23:14
and therefore extreme responsibility, I think, goes with that wealth.
416
1369000
5000
իսկ դրա հետ միասին գալիս է ծայրահեղ պատասխանատվություն:
23:19
And I think it's important that the individuals,
417
1374000
4000
Կարծում եմ, որ կարևոր է, որ այն անհատները
23:23
who are in that fortunate position, do not end up competing
418
1378000
5000
որոնք հայտնվում են բարենպաստ իրավիճակում, ոչ թե սկսեն մրցել
23:28
for bigger and bigger boats, and bigger and bigger cars,
419
1383000
2000
ավելի ու ավելի մեծ նավերի և մեքենաների համար,
23:30
but, you know, use that money to either create new jobs
420
1385000
6000
այլ օգտագործեն այդ փողը կամ նոր աշխատատեղեր ստեղծելու
23:36
or to tackle issues around the world.
421
1391000
3000
կամ ուղղեն աշխարհի խնդիրների լուծմանը:
23:40
CA: And what are the issues that you worry about most, care most about,
422
1395000
3000
ՔԱ: Եւ որո՞նք են այն խնդիրները, որ Ձեզ ամենաշատն են անհանգստացնում
23:43
want to turn your resources toward?
423
1398000
3000
և որոնց վրա Դուք պատրաստ եք միջոցներ ուղղել:
23:47
RB: Well, there's -- I mean there's a lot of issues.
424
1402000
3000
ՌԲ: Դե... շատ խնդիրներ կան:
23:50
I mean global warming certainly is a massive threat to mankind
425
1405000
7000
Օրինակ գլոբալ տաքացումը մարդկության համար մեծ վտանգ է ներկայացնում
23:57
and we are putting a lot of time and energy into,
426
1412000
4000
և մենք շատ ժամանակ և ջանք ենք ներդնում,
24:01
A, trying to come up with alternative fuels
427
1416000
4000
որ ա) այլընտրանքային վառելիք ստեղծվի
24:05
and, B, you know, we just launched this prize, which is really a prize
428
1420000
9000
և բ) մենք մի մրցանակ ենք սահմանել, որ եթե
24:14
in case we don't get an answer on alternative fuels,
429
1429000
4000
մեզ չհաջողվի գտնել այլընտրանքային վառելիք,
24:18
in case we don't actually manage to get the carbon emissions
430
1433000
3000
կամ, եթե մենք չկարողանանք արագորեն նվազեցնել
24:21
cut down quickly, and in case we go through the tipping point.
431
1436000
3000
ածխածնի արտանետումների քանակը և հասնենք անդառնալի շեմին
24:24
We need to try to encourage people to come up with a way
432
1439000
4000
մենք պետք է խրախուսենք մարդկանց, որ հնարեն միջոց
24:28
of extracting carbon out of the Earth's atmosphere.
433
1443000
3000
որը թույլ կտա դուրս հանել ածխածինը երկրի մթնոլորտից:
24:31
And we just -- you know, there weren't really people
434
1446000
3000
Ասեմ, որ մինչ այժմ այդ ուղղությամբ ոչ մեկ չէր աշխատում
24:34
working on that before, so we wanted people to try to --
435
1449000
4000
այսպիսով մենք ուզեցինք, որ մարդիկ...
24:38
all the best brains in the world to start thinking about that,
436
1453000
3000
աշխարհի լավագույն ուղեղները սկսեն մտածել դրա մասին,
24:41
and also to try to extract the methane
437
1456000
2000
մենք փորձում ենք երկրի մթնոլորտից
24:43
out of the Earth's atmosphere as well.
438
1458000
3000
մեթանը նույնպես դուրս հանել:
24:46
And actually, we've had about 15,000 people fill in the forms
439
1461000
5000
Եւ մոտ 15,000 մարդ հայտ է ներկայացրել,
24:51
saying they want to give it a go.
440
1466000
2000
ասելով, որ նրանք ցանկանում են փորձել:
24:53
And so we only need one, so we're hopeful.
441
1468000
3000
Եւ միայն մեկ լուծում արդեն հերիք է, այնպես որ մենք լիահույս ենք:
24:56
CA: And you're also working in Africa on a couple of projects?
442
1471000
4000
Քա: Եւ Աֆրիկայում ևս մի քանի նախագիծ ունե՞ք:
25:00
RB: Yes, I mean, we've got -- we're setting up something called
443
1475000
4000
ՌԲ: Այո, մենք հիմնում ենք այսպես կոչված
25:04
the war room, which is maybe the wrong word.
444
1479000
2000
«ղեկավարման շտաբ», որը թերևս սխալ բառ է
25:06
We're trying to -- maybe we'll change it -- but anyway, it's a war room
445
1481000
4000
միգուցե հետո փոխենք... այնուամենայնիվ դա ղեկավարման շտաբ է,
25:10
to try to coordinate all the attack that's going on in Africa,
446
1485000
4000
որտեղ փորձվում է կոորդինացվել Աֆրիկայում տեղի ունեցող բոլոր հարձակումները
25:14
all the different social problems in Africa,
447
1489000
3000
և Աֆրիկայի բոլոր բազմաթիվ սոցիալական խնդիրները,
25:17
and try to look at best practices.
448
1492000
4000
փորձելով գտնել լուծումների լավագույն մոդելները:
25:21
So, for instance,
449
1496000
3000
Այսպես օրինակ
25:24
there's a doctor in Africa that's found that
450
1499000
3000
Աֆրիկայում մի բժիշկ բացահայտել է, որ
25:27
if you give a mother antiretroviral drugs at 24 weeks, when she's pregnant,
451
1502000
6000
24 ամսեկան հղի կնոջը հակառետրովիրուսային դեղեր տալուց հետո
25:33
that the baby will not have HIV when it's born.
452
1508000
7000
երեխան ծնվելիս ՁԻԱՀ-ով վարակված չի լինի:
25:40
And so disseminating that information to
453
1515000
5000
Այսպիսով, այս տեղեկատվության տարածումը
25:45
around the rest of Africa is important.
454
1520000
2000
ողջ Աֆրիկայով` կարևոր է:
25:47
CA: The war room sounds, it sounds powerful and dramatic.
455
1522000
3000
ՔԱ: «Կառավարման շտաբը» հնչում է... բավականին հզոր և դրամատիկ:
25:50
And is there a risk that the kind of the business heroes of the West
456
1525000
5000
Կա՞ արդյոք վտանգ, որ Արևմուտքին հատուկ գործարար «հերոսները»
25:55
get so excited about -- I mean, they're used to having an idea,
457
1530000
4000
այնպես ոգևորվեն որ... չէ՞ որ կան մարդիկ, որոնք կարծում են, որ եթե միտքը կա
25:59
getting stuff done, and they believe profoundly
458
1534000
3000
ապա այն պետք է իրագործել, և խորապես հավատում են
26:02
in their ability to make a difference in the world.
459
1537000
2000
որ ի զորու են փոխել աշխարհը:
26:04
Is there a risk that we go to places like Africa and say,
460
1539000
3000
Կա՞ վտանգ, որ կգնանք Աֆրիկա կամ նման տեղ և կասենք
26:07
we've got to fix this problem and we can do it,
461
1542000
3000
«Այս խնդիրը պետք է լուծել և մենք կանենք դա,
26:10
I've got all these billions of dollars, you know, da, da, da --
462
1545000
3000
ունենալով այսքան միլիարդ դոլարներ և այլն և այլն...»
26:13
here's the big idea. And kind of take a much more complex situation
463
1548000
4000
Միտքը շատ լավն է: Իսկ իրականում իրադրությունն ավելի բարդ է, ինչից հետո
26:17
and actually end up making a mess of it. Do you worry about that?
464
1552000
5000
արդյունքում մի մեծ խառնաշփոթ է ստացվում: Դա Ձեզ անհանգստացնո՞ւմ է:
26:22
RB: Well, first of all, on this particular situation, we're actually --
465
1557000
7000
ՌԲ: Առաջինը` այս կոնկրետ դեպքում մենք
26:29
we're working with the government on it.
466
1564000
2000
աշխատում ենք կառավարության հետ:
26:31
I mean, Thabo Mbeki's had his problems with accepting
467
1566000
4000
ՀԱՀ (այն ժամանակվա) նախագահ Թաբո Մբեկին իր խնդիրներն ուներ
26:35
HIV and AIDS are related, but this is a way, I think,
468
1570000
5000
ՁԻԱՀ-ի և ՄԻԱՎ-ի միջև գոյություն ունեցող կապն ընդունելու համար, սակայն
26:40
of him tackling this problem and instead of the world criticizing him,
469
1575000
6000
դա, խնդիրը լուծելու նրա միջոցն է և նրան քննադատելու փոխարեն
26:46
it's a way of working with him, with his government.
470
1581000
3000
սա մի միջոց է նրա և նրա կառավարության հետ աշխատելու համար:
26:49
It's important that if people do go to Africa and do try to help,
471
1584000
2000
Կարևոր է, որ եթե մարդիկ գնում են Աֆրիկա և փորձում են օգնել,
26:51
they don't just go in there and then leave after a few years.
472
1586000
3000
կիսատ չթողնեն գործը լքելով այն մի քանի տարուց:
26:54
It's got to be consistent.
473
1589000
2000
Հարկավոր է հետևողական լինել:
26:56
But I think business leaders can bring their entrepreneurial know-how
474
1591000
6000
Կարծում եմ, որ գործարար առաջնորդները կարող են բերել իրենց ձեռնարկատիրական նոու-հաուն
27:02
and help governments approach things slightly differently.
475
1597000
4000
և օգնել կառավարություններն այլ կերպ մոտենալ խնդիրներին:
27:06
For instance, we're setting up clinics in Africa
476
1601000
3000
Օրինակ, մենք Աֆրիկայում կլինիկաներ ենք կառուցում,
27:09
where we're going to be giving
477
1604000
2000
որտեղ անվճար բաժանելու ենք
27:11
free antiretroviral drugs, free TB treatment
478
1606000
2000
հակառետրովիրուսային դեղեր, և անվճար բուժում տրամադրելու
27:13
and free malaria treatment.
479
1608000
3000
տուբերկուլյոզի և մալարիայի դեմ:
27:16
But we're also trying to make them self-sustaining clinics,
480
1611000
3000
Սակայն մենք փորձում ենք այդ կլինիկաները նաև ինքնաապահովման ուղու վրա դնել
27:19
so that people pay for some other aspects.
481
1614000
4000
այնպես, որ մարդիկ վճարեն բուժման այլ ասպեկտների համար:
27:23
CA: I mean a lot of cynics say about someone like yourself, or Bill Gates,
482
1618000
4000
ՔԱ: Շատ ցինիկներ Ձեր կամ Բիլ Գեյթսի մասին կարող են ասել, որ
27:27
or whatever, that this is really being -- it's almost driven by
483
1622000
3000
այս ամեն ինչի շարժիչ ուժ է հանդիսանում
27:30
some sort of desire again, you know, for the right image,
484
1625000
3000
ճիշտ իմիջ ունենալու և մեղքերից խուսափելու ցանկությունը
27:33
for guilt avoidance and not like a real philanthropic instinct.
485
1628000
5000
և ոչ թե իրական մարդասիրական բնազդը:
27:38
What would you say to them?
486
1633000
1000
Ինչպե՞ս կպատասխանեիք իրենց:
27:39
RB: Well, I think that everybody --
487
1634000
2000
ՌԲ: Ես կարծում եմ, որ ամեն մեկը պետք է...
27:41
people do things for a whole variety of different reasons
488
1636000
4000
գիտեք, մարդկանց գործողությունների դրդապատճառները կարող են բազմատեսակ լինել
27:45
and I think that, you know, when I'm on me deathbed,
489
1640000
2000
և կարծում եմ, երբ ես մահվան անկողնու վրա լինեմ
27:47
I will want to feel that I've made a difference
490
1642000
3000
ես կուզեմ զգալ, որ ինչ-որ կարևոր դեր եմ ունեցել
27:50
to other people's lives.
491
1645000
2000
այլ մարդկանց կյանքերում:
27:52
And that may be a selfish thing to think,
492
1647000
3000
Դա կարող է եսասիրական է հնչում,
27:55
but it's the way I've been brought up.
493
1650000
2000
բայց ինձ այդպես են դաստիարակել:
27:57
I think if I'm in a position to
494
1652000
2000
Եթե ես կարող եմ
27:59
radically change other people's lives for the better,
495
1654000
3000
այլ մարդկանց կյանքը փոխել դեպի լավը
28:02
I should do so.
496
1657000
2000
Ես պետք է դա անեմ:
28:04
CA: How old are you?
497
1659000
1000
ՔԱ: Քանի՞ տարեկան եք:
28:05
RB: I'm 56.
498
1660000
1000
ՌԲ: Ես 56 եմ:
28:06
CA: I mean, the psychologist Erik Erikson says that -- as I understand him
499
1661000
5000
ՔԱ: Հոգեբան Էրիկ Էրիկսոնը ասում է, որ, ինչպես ես եմ հասկանում նրան`
28:11
and I'm a total amateur -- but that during 30s, 40s people are driven by
500
1666000
6000
30-40 տարեկանների ընթացքում մարդկանց առաջնորդում է
28:17
this desire to grow and that's where they get their fulfillment.
501
1672000
5000
աճելու ցանկությունը, և հենց այնտեղ են նրանք իրենց իրագործված զգում
28:22
50s, 60s, the mode of operation shifts more to the quest for wisdom
502
1677000
4000
50-60 տարեկանում մարդկանց մոտ սկսում է գերակայել իմաստության
28:26
and a search for legacy.
503
1681000
2000
և ժառանգության որոնումը:
28:28
I mean, it seems like you're still
504
1683000
2000
Թվում է, որ Դուք դեռևս ինչ-որ չափով
28:30
a little bit in the growth phases,
505
1685000
2000
գտնվում եք որոնման փուլում,
28:32
you're still doing these incredible new plans.
506
1687000
2000
և դեռ լի եք նոր անհավանական մտահաղացումներով:
28:34
How much do you think about legacy,
507
1689000
2000
Որքա՞ն եք մտածում ժառանգության մասին
28:36
and what would you like your legacy to be?
508
1691000
2000
և ինչպիսի ժառանգություն կուզենայիք թողնել:
28:41
RB: I don't think I think too much about legacy.
509
1696000
3000
ՌԲ: Ես չեմ կարծում որ ժառանգությանը շատ ուշադրություն եմ դարձնում
28:44
I mean, I like to -- you know, my grandmother lived to 101,
510
1699000
6000
Գիտեք, ես կուզեի, որ... իմ տատիկը 101 տարի ապրեց,
28:50
so hopefully I've got another 30 or 40 years to go.
511
1705000
3000
այնպես որ կարծում եմ, ես դեռ մի 30-40 տարի ունեմ:
28:54
No, I just want to live life to its full.
512
1709000
6000
Ոչ, ես ուզում եմ ապրել կյանքը ըստ առավելագույնի
29:00
You know, if I can make a difference,
513
1715000
2000
Եթե ես կարող եմ կարևոր դեր խաղալ
29:02
I hope to be able to make a difference.
514
1717000
2000
ես հույս ունեմ ես կկարողանամ դա անել:
29:04
And I think one of the positive things at the moment is
515
1719000
3000
Եւ այս պահին ամենադրական բաներից մեկը այն է,
29:07
you've got Sergey and Larry from Google, for instance,
516
1722000
4000
որ կան Google-ի Սերգեյը և Լարրին,
29:11
who are good friends.
517
1726000
2000
որոնք լավ ընկերներ են:
29:13
And, thank God, you've got two people
518
1728000
3000
Եւ, փառք Աստծո, կան այս երկուսը
29:16
who genuinely care about the world and with that kind of wealth.
519
1731000
4000
ովքեր անկեղծորեն հոգում են աշխարհի մասին, այդպիսի հարուստ լինելով:
29:20
If they had that kind of wealth and they didn't care about the world,
520
1735000
3000
Եթե նրանք, իրենց հարստության հետ մեկտեղ չմտածեին աշխարհի մասին,
29:23
it would be very worrying.
521
1738000
2000
դա շատ մտահոգիչ կլիներ:
29:25
And you know they're going to make a hell of a difference to the world.
522
1740000
3000
Գիտեք, նրանք աշխարհում շատ բան են փոխելու:
29:28
And I think it's important
523
1743000
2000
Եւ ես կարծում եմ, որ դա կարևոր է
29:30
that people in that kind of position do make a difference.
524
1745000
4000
ոչ մարդիկ, այդպիսի դիրքում գտնվելով` փոխեն աշխարհը:
29:34
CA: Well, Richard, when I was starting off in business,
525
1749000
1000
ՔԱ: Դե, Ռիչարդ, երբ ես նոր սկսեցի բիզնեսով զբաղվել
29:35
I knew nothing about it and I also was sort of --
526
1750000
3000
ես ոչինչ չգիտեի դրա մասին և կարծում էի
29:38
I thought that business people were supposed to just be ruthless
527
1753000
2000
ոչ բիզնեսմենները պետք է անողորմ լինեն
29:40
and that that was the only way you could have a chance of succeeding.
528
1755000
4000
և դա է հաջողության միակ գրավականը:
29:44
And you actually did inspire me. I looked at you, I thought,
529
1759000
2000
Եւ դուք, իրականում ոգեշնչեցիք ինձ: Ես նայում էի Ձեզ և մտածում,
29:46
well, he's made it. Maybe there is a different way.
530
1761000
2000
«ահա, նա կարողացել է անել դա, միգուցե կա այլ միջոց»:
29:48
So I would like to thank you for that inspiration,
531
1763000
3000
Այսպիսով ուզում ենք շնորհակալություն հայտնել ոգեշնչման համար
29:51
and for coming to TED today. Thank you.
532
1766000
2000
և այսոր TED-ին գալու համար: Շնորհակալություն:
29:53
Thank you so much.
533
1768000
1000
Շատ շնորհակալություն:
29:54
(Applause)
534
1769000
7000
/ծափահարություններ/
ABOUT THE SPEAKER
Richard Branson - EntrepreneurRichard Branson bootstrapped his way from record-shop owner to head of the Virgin empire. Now he's focusing his boundless energy on saving our environment.
Why you should listen
He's ballooned across the Atlantic, floated down the Thames with the Sex Pistols, and been knighted by the Queen. His megabrand, Virgin, is home to more than 250 companies, from gyms, gambling houses and bridal boutiques to fleets of planes, trains and limousines. The man even owns his own island.
And now Richard Branson is moving onward and upward into space (tourism): Virgin Galactic's Philippe Starck-designed, The first Burt Rutan-engineered spacecraft, The Enterprise, completed its first captive carry in early 2010 and is slated to start carrying passengers into the thermosphere in 2012, at $200,000 a ticket.
Branson also has a philanthropic streak. He's pledged the next 10 years of profits from his transportation empire (an amount expected to reach $3 billion) to the development of renewable alternatives to carbon fuels. And then there's his Virgin Earth Challenge, which offers a $25 million prize to the first person to come up with an economically viable solution to the greenhouse gas problem.
Richard Branson | Speaker | TED.com