ABOUT THE SPEAKER
Olúfẹ́mi Táíwò - Historian, philosopher
Drawing on a rich cultural and personal history, Olúfẹ́mi Táíwò studies philosophy of law, social and political philosophy, Marxism, and African and Africana philosophy.

Why you should listen

Olúfẹ́mi Táíwò is professor of African political thought at the Africana Studies and Research Center at Cornell University in the US. As he writes: "I was born in Nigeria. I lived there all my life save for the five unbroken years that I sojourned in Canada in search of the proverbial Golden Fleece. By itself, my living in Nigeria does not warrant comment. But the discovery that I speak of put that life in a completely different light; hence these remarks. All my life in Nigeria, I lived as a Yorùbá, a Nigerian, an African, and a human being. I occupied, by turns, several different roles. I was a hugely successful Boy Scout. I was a well-read African cultural nationalist. I was a member of the Nigerian province of the worldwide communion of the Church of England who remains completely enamored of the well-crafted sermon and of church music, often given to impromptu chanting from memory of whole psalms, the Te Deum or the Nunc Dimittis. I was a student leader of national repute. I was an aspiring revolutionary who once entertained visions of life as a guerilla in the bush. I was a frustrated journalist who, to his eternal regret, could not resist the call of the teaching profession. I was an ardent football player of limited talent. I was a budding spiritualist who has since stopped professing faith. Overall, I always believed that I was put on Earth for the twin purposes of raising hell for and catching it from those who would dare shame humanity through either ignorance or injustice or poverty."

Táíwò is the author of Legal Naturalism: A Marxist Theory of Law (1996/2015), How Colonialism Preempted Modernity in Africa (2010) and Africa Must Be Modern: A Manifesto (2012/2014).

More profile about the speaker
Olúfẹ́mi Táíwò | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2017

Olúfẹ́mi Táíwò: Why Africa must become a center of knowledge again

ოლუფემი ტაივო: რატომ უნდა გახდეს აფრიკა კვლავ განათლების ცენტრი

Filmed:
1,150,032 views

როგორ შეიძლება აფრიკაზე,რომელიც მსოფლიოში უმსხვილესი მდინარეების სამშობლოა ითქვას რომ წყლის კრიზისს განიცდის? ეს ასე არაა, ამბობს ოლუფემი ტაივო - აფრიკა ცოდნის დეფიციტს განიცდის. ტაივოს აზრით, წყლისა და საკვების შესახებ ცოდნის სიმწირე აფრიკის ამჟამინდელ მდგომარეობასა და მის ეკონომიკურ განვითარებას შორის არსებული ბარიერია. თავის ძლიერ გამოსვლაში ტაივო აფრიკას მოუწოდებს, კონტინენტის მასშტაბით ჯეროვნად განავითაროს განათლების დონე და კაცობრიობის განათლების კერის სტატუსი აღიდგინოს
- Historian, philosopher
Drawing on a rich cultural and personal history, Olúfẹ́mi Táíwò studies philosophy of law, social and political philosophy, Marxism, and African and Africana philosophy. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

რა დგას აფრიკის ამჟამინდელ,
დაუძლურებულ მდგომარეობასა და
00:13
What stands between Africa's current
prostrate condition
0
1116
4111
მისი ხანგრძლივად ნატანჯი ერების მომავალ
კეთილდღეობასა და სიმდიდრეს შორის?
00:17
and a future of prosperity and abundance
for its long-suffering populations?
1
5251
4837
მხოლოდ ერთი რამ:
00:22
One word:
2
10912
1244
00:24
knowledge.
3
12725
1177
ცოდნა.
თუ აფრიკა იმ კონტინენტად იქცევა,
00:26
If Africa is to become a continent
that offers the best life for humans,
4
14798
4518
რომელიც ადამიანებს საუკეთესო ცხოვრების
პირობებს შესთავაზებს,
00:31
it must become a knowledge society
5
19340
2958
ის დაუყონებლივ ცოდნის საზოგადოება
უნდა გახდეს.
00:34
immediately.
6
22322
1268
მე ამას ,,აფრიკის განათლების
გარდაუვალი მოთხოვნა" ვუწოდე.
00:35
This is what I have called
"Africa's knowledge imperative."
7
23994
4703
ჩვენმა უნივერსიტეტებმა მუშახელის
შექმნაზე აქცენტირება უნდა შეამცირონ
00:41
Our universities must reduce emphasis
on producing manpower
8
29923
3831
სამოქალაქო საზოგადოების,
00:45
for running our civil society,
9
33778
2531
ჩვენი ეკონომიკისა
00:48
our economy
10
36333
1766
და პოლიტიკური ინსტიტუტების მართვისას.
00:50
and our political institutions.
11
38123
2491
00:53
They should be dedicated mainly
to knowledge production.
12
41148
3919
ისინი, ძირითადად,ინტელექტუალური დოვლათის
შექმნაზე მიმართულნი უნდა იყვნენ.
რა აზრი აქვს სამოქალაქო ინჟინრების აღრზდას
00:58
What sense is there
in producing civil engineers
13
46114
3930
თუ მათ ნიადაგმცოდნეები და გეოლოგები
მხარს არ უჭერენ,
01:02
who are not supported
by soil scientists and geologists,
14
50068
3627
რომლებმაც, თავიანთი საქმიანობის ფარგლებში,
01:05
who make it their business
to create knowledge about our soil
15
53719
4288
ჩვენი ნიადაგისა და კლდეების შესახებ
ცოდნა დააგროვეს?
01:10
and our rocks?
16
58031
1420
01:12
What use is there in producing lawyers
17
60417
3219
რა აზრი აქვს იურისტების აღზრდას
სამართალმცოდნეების გარეშე,
01:15
without juries who produce knowledge
18
63660
3359
რომლებიც ცოდნას სამართლის სისტემის
ფილოსოფიურ საფუძვლებზე ქმნიან.
01:20
of the underlying philosophical
foundations of the legal system?
19
68447
3687
ჩვენ ცოდნა უნდა ვეძიოთ.
01:25
We must seek knowledge.
20
73642
2064
შემეცნების საკითხებს მანიაკური თავდადებით
უნდა მივუდგეთ,
01:28
We must approach the matter of knowledge
21
76466
3066
01:31
with a maniacal commitment,
22
79556
2865
შეუფერხებლად და დაუბრკოლებლად.
01:34
without let or hindrance.
23
82445
2154
თუმცაღა,ცოდნა არსებული პრობლემების
გადასაჭრელად უნდა ვეძიოთ
01:37
Though we must seek knowledge
to solve problems we know of,
24
85480
3679
01:41
we must also seek knowledge
25
89860
2256
ასევე იმ ცოდნასაც უნდა ვეძიოთ,
რომლებშიც სირთულეები არ ჩანს --
01:44
when there is no problem in view --
26
92140
1976
განსაკუთრებით მაშინ,როდესაც
სირთულეები არ ჩანს.
01:46
especially when there
is no problem in view.
27
94849
3527
მაქსიმალურად უნდა გამოვიკვლიოთ
ყველაფერი,
01:51
We must seek to know as much
of what there is to know of all things,
28
99263
5152
ადამიანური შესაძლებლობების ფარგლებში
01:56
limited only by the insufficiency
of our human nature,
29
104439
4279
და არა მხოლოდ მაშინ, როდესაც ამის
საჭიროება დგება.
02:00
and not only when the need arises.
30
108742
2544
ის,ვინც არ ეძიებს ცოდნას,
როდესაც მისი საჭიროება არ არის,
02:04
Those who do not seek knowledge
when it is not needed
31
112534
4115
არ ექნება ის, როდესაც დასჭირდება.
02:09
will not have it when they must have it.
32
117561
3578
აფრიკის ყველაზე დიდი კრიზისი
დღესდღეობით ცოდნის დეფიციტია:
02:14
The biggest crisis in Africa today
is the crisis of knowledge:
33
122777
4095
02:18
how to produce it,
34
126896
2020
როგორ შევქმნათ იგი,
02:20
how to manage it,
35
128940
1631
როგორ ვმართოთ
02:22
and how to deploy it effectively.
36
130595
2708
და როგორ გავანაწილოთ ეფექტურად.
02:26
For instance, Africa does not
have a water crisis.
37
134421
4053
მაგალითად, აფრიკას წყლის დეფიციტი არ აქვს.
მას წყალთან დაკავშირებული
ცოდნის დეფიციტი აქვს,
02:31
It has a knowledge crisis
regarding its water,
38
139284
2934
სად და რა სახით არსებობს,
02:35
where and what types it is,
39
143251
2487
როგორ ჩამოვასხათ და ყველასთვის
ხელმისაწვდომი გავხადოთ,
02:37
how it can be tapped and made available
where and when needed to all and sundry.
40
145762
6004
საჭირო დროსა და ადგილას.
როგორ შეიძლება, კონტინენტზე, რომელიც
02:45
How does a continent that is home
41
153144
2659
02:47
to some of the largest
bodies of water in the world --
42
155827
3064
მსოფლიოს ისეთი უმსხვილესი
მდინარეების სამშობლოა,
როგორებიცაა ნილოსი,
02:51
the Nile,
43
159708
1318
ნიგერი,
02:53
the Niger,
44
161587
1241
კონგო,
02:55
the Congo,
45
163291
1385
02:56
the Zambezi
46
164700
1550
ზამბეზი
02:58
and the Orange Rivers --
47
166274
1624
და ორანჟი,
ითქვას, რომ წყლის კრიზისს განიცდის,
03:00
be said to have a water crisis,
48
168553
2443
იმ ქვეყნების ჩათვლით
03:03
including in countries
49
171020
2047
სადაც ეს მდინარეები მიედინებიან?
03:05
where those rivers are?
50
173091
1642
და ეს მხოლოდ
ზედაპირული წყლის რესურსია.
03:08
And that is only surface water.
51
176387
1921
სანამ ენერგიას ტყუილუბრალოდ სხვა
კრიზისებთან ბრძოლაში ვფლანგავთ,
03:11
While we wrongly dissipate our energies
fighting the wrong crises,
52
179045
3961
ყველამ, ვინც ჩვენს შესწავლაში
ინვესტიცია ჩადო,
03:15
all those who invest in knowledge about us
53
183030
2682
03:17
are busy figuring out
how to pipe water from Libya's aquifers
54
185736
5024
ახლა იმის გარკვევას ცდილობენ ლიბიის
მიწისქვეშა წყალი
მილებში როგორ გაუშვან,რათა ევროპას
წყურვილის გრძნობა მოუკლან.
03:23
to quench Europe's thirst.
55
191458
2271
ჩვენი წყლის რესურსის შესახებ ის ვიცით
03:26
Such is our knowledge
of our water resources
56
194811
2373
რომ აფრიკის ბევრმა ქვეყანამ უარი თქვა
03:29
that many of our countries have given up
57
197208
2132
სასმელი წყალი აფრიკელების ცხოვრების
ყოველდღიურ რუტინად ექცია
03:31
on making potable water a routine presence
58
199364
2737
03:34
in the lives of Africans,
59
202125
1759
მდიდარისა თუ ღარიბისთვის,
03:35
rich or poor,
60
203908
1655
მაღალი თუ დაბალი სოციალური ფენის
წარმომადგენელისთვის
03:37
high and low,
61
205587
1455
03:39
rural and urban.
62
207066
1430
ქალაქის თუ სოფლის მკვიდრისთვის.
03:41
We eagerly accept
what the merchants of misery
63
209252
3470
მხურვალედ ვიზიარებთ,რასაც
სიღარიბით მოვაჭრეები,
03:44
and the global African Studies
safari professoriat
64
212746
3523
მსოფლიოს აფრიკის შემსწავლელი
საფარის მკვლევარები და მათი მხარდამჭერები
03:48
and their aid-addled,
65
216293
1956
ავტონომიის მოშიში
აფრიკელი მინიონები
03:50
autonomy-fearing African minions
66
218273
2849
მთვარობაში,უნივერსიტეტებსა და
სამოქალაქო საზოგადოებაში
03:53
in government, universities
and civil society
67
221146
3238
03:56
tell us regarding how nature
has been to stinting towards Africa
68
224408
4136
გვუბნებიან თუ როგორი მწირია აფრიკის ბუნება
04:00
when it comes to the distribution
of water resources in the world.
69
228568
3776
მსოფლიოში წყლის რესურსების
წარმოების თვალსაზრისით.
04:04
We are content to run our cities
and rural dwellings alike
70
232947
3756
ჩვენ კმაყოფილები ვართ ჩვენი ქალაქებსა
და სოფლების საცხოვრებლების
ჭაბურღილებზე ყოფნით.
04:08
on boreholes.
71
236727
1374
04:12
How does one run metropolises
on boreholes and wells?
72
240213
4405
მაგრამ როგორ უნდა ვმართოთ მეტროპოლისებს
ჭაბურღილებსა და ჭებზე?
04:19
Does Africa have a food crisis?
73
247055
2044
აფრიკას საკვების კრიზისი აქვს?
პასუხი კვლავ არის - არა.
04:21
Again, the answer is no.
74
249861
2453
ეს არის კიდევ ერთი ცოდნის დეფიციტი
აფრიკის სასოფლო-სამეურნეო რესურსებზე
04:25
It is yet another knowledge crisis
regarding Africa's agricultural resources,
75
253429
5227
რა სახის რესურსი გვაქვს და სად,
04:30
what and where they are,
76
258680
2020
და როგორ შეიძლება მათი უკეთესად
გამოყენება,
04:32
and how they can be best managed
to make Africans live more lives
77
260724
4513
ისე რომ აფრიკლებმა,რომლებიც ამას
იმსახურებენ უფრო დიდხანს იცოცხლონ.
04:37
that are worth living.
78
265261
1349
04:39
Otherwise, how does one explain the fact
79
267907
2348
სხვაგვარად, როგორ აიხსნება ფაქტი, რომ
04:42
that geography puts the source
of the River Nile in Ethiopia,
80
270279
3266
ბუნება ეთიოპიაში მდინარე ნილოსის
შენაკადს ათავსებს
და მის მოქალაქეებს სიცოცხლისთვის
საჭირო წყალი ვერ მიეწოდება?
04:46
and its people cannot
have water for their lives?
81
274572
3392
04:50
And the same geography
puts California in the desert,
82
278736
3881
იმავე ბუნება კალიფორნიას უდაბოში ათავსებს,
04:54
but it is a breadbasket.
83
282641
1671
მაგრამ ის რეგიონის ბეღელს წარმოადგენს.
04:57
The difference, obviously,
is not geography.
84
285578
2830
ცხადია, განსხვავება
გეოგრაფიულ მდებარეობაში არ არის.
განსხვავება ცოდნაშია.
05:01
It is knowledge.
85
289413
1329
კოლორადოს მიწისქვეშა წყლები
05:03
Colorado's aquifers
86
291686
1992
კალიფორნიაში ფისტებს ზრდის.
05:05
grow California's pistachios.
87
293702
2140
რატომ არ შეიძლება მიწისქვეშა წყლებმა
ჩრდილოეთ ნიგერიაში სორგო მოგვაყვანინოს?
05:08
Why can't Libya's aquifers
88
296900
2178
05:11
grow sorghum in northern Nigeria?
89
299102
2627
05:14
Why does Nigeria not aspire
90
302882
2833
რატომ არ ისწრაფის ნიგერია,
რომ მსოფლიო და არამხოლოდ საკუთარი
თავი გამოკვებოს?
05:17
to feed the world,
91
305739
1404
05:19
not just itself?
92
307866
1229
05:21
If Africa's land is so poor,
as we are often told,
93
309797
3831
თუკი აფრიკის ნიადაგი ისეთი მწირია,
როგორც ხშირად გვეუბნებიან,
რატომ არის, რომ უცხოელები
05:25
why are outsiders,
94
313652
2208
05:27
from the United Arab Emirates
all the way to South Korea,
95
315884
4165
არაბეთის გაერთიანებული საემიროებიდან
მოყოლებული სამხრეთ კორეამდე
05:32
buying up vast acreages of our land,
96
320073
3252
ჩვენი მიწის უზარმაზარ ფართობებს ყიდულობენ
05:35
to grow food, no less,
97
323349
2168
არც მეტი, არც ნაკლები, მოსავლის მისაღებად
05:37
to feed their people
98
325541
1697
და, თავიანთი, უნაყოფო მიწებზე
დასახლებული ხალხის გამოსაკვებად?
05:39
in lands that are truly more
geographically stinting?
99
327262
3622
მიწების ახალ მფლობელები არ გეგმავენ
ნიადაგის ახალი ფენის შემოტანას,
05:43
The new landowners are not planning
to import new topsoil
100
331958
3338
თავიანთი აფრიკული შენაძენის უფრო
მეტად დასამუშავებლად
05:47
to make their African
acquisitions more arable.
101
335320
2902
05:50
Again, a singular instance
of knowledge deficiency.
102
338246
4974
-კიდევ ერთი მაგალითი
ჩვენი ცოდნის დეფიციტის.
05:56
In the 19th century,
103
344990
1614
მეცხრამეტე საუკუნეში,
ჩვენი წინაპრები, რომლებიც სულ
რამდენიმე წლის გათავისუფლებულნი იყვნენ
05:59
our predecessors,
104
347430
1460
06:00
just years removed from the ravages
of slavery and the slave trade,
105
348914
3344
მონობისა და მონებით ვაჭრობის უღლიდან,
მდინარე ნიგერსა და კონგოს იკვლევდნენ
06:05
were exploring the Niger and Congo Rivers
106
353837
3191
რათა აფრიკის რესურსები თავისი ხალხისა
06:09
with a view to turning Africa's resources
to the advantage of its people
107
357052
4049
და დანარჩენი კაცობრიობის სასარგებლოდ
გამოეყენებინათ.
06:13
and to the rest of humanity,
108
361125
1894
06:15
and their 20th-century successors
were dreaming of harnessing
109
363513
4103
მათი მემკვიდრეები
მეოცე საუკუნეში ოცნებობდნენ,რომ
მდინარე კონგოს ენერგია
06:19
the powers of the River Congo
110
367640
2208
06:21
to light up the whole continent.
111
369872
1948
მთელი კონტინენტის გასანათებლად
გამოეყენებინათ.
ახლა კი, მხოლოდ ევროპელი
მეკობრე კაპიტალისტები გეგმავენ,
06:24
Now only buccaneer capitalists from Europe
112
372642
3436
იმავე გააკეთონ ევროპასა და
სამხრეთ აფრიკაში ექსპორტისთვის.
06:28
are scheming of doing the same,
113
376102
2376
06:30
but for exports to Europe
and South Africa.
114
378502
3512
და ისინი იმასაც კი ვარაუდობენ,
06:34
And they are even suggesting
115
382736
1644
06:36
that Congolese may not
benefit from this scheme,
116
384404
2586
რომ კონგოელები ვერ ისარგებლებენ
ამ პროექტით,
06:39
because, according to them,
Congolese communities are too small
117
387014
3991
ვინაიდან, მათ შეხედულებით, კონგოური
დასახლებები ძალიან მცირე ზომისაა
06:43
to make providing them with electricity
118
391029
2539
რომ მათი ელექტროენერგიით მომარაგება
რეალური საზრუნავი გახდეს.
06:46
a viable concern.
119
394123
2213
გამოსავალი?
06:50
The solution?
120
398174
1779
აფრიკა ცოდნის საზოგადოება უნდა გახდეს,
06:51
Africa must become a knowledge society,
121
399977
2944
06:54
a defining characteristic
of the modern age.
122
402945
3165
ეს თანამედროვე ეპოქისთვის
დამახასიათებელი მოცემულობაა.
ჩვენ არ წარმოვადგენთ ცოდნის საზოგადოებას
და ამ გზას არც კი ვადგავართ.
06:58
We neither are, nor are we
on the path to becoming,
123
406866
5309
07:04
a knowledge society.
124
412199
1462
თუმცა, ყოველთვის ამგვარად არ ყოფილა.
07:07
Things have not always been this way
125
415010
2012
როდესაც საქმე ცოდნის შქმნასა და
აფრიკას ეხება.
07:10
when it comes to knowledge
production and Africa.
126
418696
2935
07:13
In antiquity, the world went to Africa
for intellectual enrichment.
127
421655
5076
ანტიკურ ხანაში მსოფლიო აფრიკაში
ინტელექტუალური განვითარებისთვის ჩადიოდა.
07:19
There were celebrated centers of learning,
128
427339
3119
აქ იყო ცნობილი განათლების ცენტრები,
07:22
attracting questers from all parts
of the then-known world,
129
430482
4080
რომლებიც მკვლევარებს მსოფლიოს
იმჟამად ცნობილი ყველა კუთხიდან იზიდავდნენ,
07:26
seeking knowledge about that world.
130
434586
2395
რომლებიც ამ სამყაროს ნაწილს შეისწავლიდნენ.
07:29
What happened then
has implications for our present.
131
437804
3635
ხოლო რაც შემდგომში მოხდა,
ჩვენს აწმყოზეც იქონია გავლენა.
მაგალითად,
07:33
For example,
132
441968
1818
თუ როგორ დაარეგულირა ურთიერთობა
რომაული ხანის აფრიკამ
07:35
how Roman Africa managed the relationship
between settlers and natives
133
443810
6666
დამპყრობლებსა
და ადგილობრივ მოსახლეობას შორის,
ჩვენი წელთაღრიცხვით
მეორე-მეოთხე საუკუნეებში.
07:42
between the second and fourth
centuries of our era
134
450500
3592
შეიძლება რაიმე გვასწავლოს
როდესაც საქმე
07:46
might have something to teach us
when it comes to confronting
135
454116
2992
07:49
not-too-dissimilar problems
at the present time.
136
457132
3408
დღევანდელ და არც ისე განსხვავებული
პრობლემების კონფრონტაციას ეხება.
07:53
But how many classics departments
do we have in our universities?
137
461345
3770
მაგრამ რამდენი ანტიკის შემსწავლელი
ფაკულტეტი გვაქვს ჩვენს უნივერსიტეტებში?
იმის გამო, რომ ცოდნაში ინვესტიციას
არ ვდებთ,
07:58
Because we do not invest in knowledge,
138
466423
2523
ხალხი ახლა აფრიკაში არა როგორც
08:00
people come to Africa now
139
468970
2057
08:03
not as a place of intellectual enrichment,
140
471051
2526
ინტელექტუალური განვითარების
ადგილას ჩამოდის,
08:06
but as a place where they sate
their thirst for exotica.
141
474171
4336
არამედ როგორც ადგილას, სადაც
ეგზოტიკის წყურვილს იკმაყოფილებენ.
ჯერ კიდევ ბოლო ათასწლეულის მეორე ნახევარში
08:12
Yet for the last half-millennium,
142
480538
2444
08:15
Africa has been hemorrhaging
and exporting knowledge
143
483544
3489
აფრიკა სისხლად იღვრებოდა
და ცოდნა დანარჩენ მსოფლიოში გაქონდა
08:19
to the rest of the world.
144
487057
1407
მიუხედავად იმისა, რომ ევროპულ ტრანს-
ატლანტიკურ მონებით ვაჭრობასა და მონობას
08:21
Regardless of the popular description
of it as a trade in bodies,
145
489273
4689
08:25
the European trans-Atlantic
slave trade and slavery
146
493986
3777
სხეულებით ვაჭრობას უწოდებდნენ,
08:29
was one of the most radical
and longest programs
147
497787
3421
ეს ისტორიის მანძილზე
აფრიკული ტვინების ექსპორტის
08:33
of African brains export in history.
148
501232
2540
ერთ-ერთი ყველაზე რადიკალური
და ხანგრძლივი პროექტი იყო.
08:36
American slave owners may have pretended
that Africans were mere brutes,
149
504831
4416
ამერიკელ მონათმფლობელებს, შესაძლოა,
თავს ისე მოქონდათ
თითქოს აფრიკელები უბრალო ველურები,
საჭაპნე პირუტყვი იყვნენ,
08:41
beasts of burden,
150
509929
1644
08:43
almost as inert and dumb
as other farm implements
151
511597
3945
თითქმის ისეთივე ინერტული და უჭკუო,
როგორც ფერმის სხვა ინვენტარი,
08:47
they classified them with
in their ledgers.
152
515566
2856
რომლებთან ერთადაც საბუღალტრო წიგნებში
აჯგუფებდნენ.
08:51
And that's what they did.
153
519052
1309
ასეც იქცეოდნენ.
08:53
The enslaved Africans, on the other hand,
154
521099
2440
დამონებული აფრიკელები, მეორეს მხრივ,
08:55
knew their were embodiments of knowledge.
155
523563
3072
აცნობიერებდნენ, რომ ისინი ცოდნას
ხორცს ასხამდნენ.
08:58
They were smiths, they were poets,
156
526659
2540
ისინი იყვნენ მჭედლები,
პოეტები,
პოლიტიკური მრჩევლები,
პრინცები და პრინცესები,
09:01
they were political counselors,
they were princes and princesses,
157
529223
3323
მითოლოგები,
ჰერბოლოგები,
09:04
they were mythologists,
they were herbologists,
158
532570
2691
მზარეულები...
09:09
they were chefs.
159
537689
1493
ეს სია უსასრულოა.
09:11
The list is endless.
160
539206
1453
თუნდაც ერთი მაგალითი რომ ავიღოთ,
09:13
They, to take a single example,
161
541367
2494
მათ ბრინჯის მოყვანის ცოდნა
ამერიკის სამხრეთში წამოიღეს.
09:15
brought the knowledge of rice cultivation
162
543885
2996
09:18
to the American South.
163
546905
1490
მათ ცივილიზაციის
ისეთი თვითმყოფადი ელემენტები შექმნეს,
09:22
They created some of the most
original civilizational elements
164
550101
4475
რომლითაც დღეს შეერთებული შტატები
თავს იწონებს.
09:26
for which the United States
is now celebrated.
165
554600
2842
მათ თავისი ცოდნის უმეტესი ნაწილი
09:30
They deployed their knowledge,
for the most part,
166
558237
3100
ყოველგვარი კომპენსაციის გარეშე გაანაწილეს.
09:33
without compensation.
167
561361
1520
09:35
For the last half-millennium,
beginning with the slave trade,
168
563867
3508
ბოლო ათასწლეულის მეორე ნახევარში,
რომელიც მონათა ვაჭრობით დაიწყო,
09:39
Africa has been exporting brains
169
567399
2646
აფრიკას მოაზროვნე ადამიანები ტოვებდნენ.
09:42
while simultaneously breaking
the chains of knowledge translation
170
570069
4722
ამავდროულად, თავად კონტინენტზე
ცოდნის გადაცემის ჯაჭვი წყდებოდა,
09:46
on the continent itself,
171
574815
1730
რამაც აფრიკაში ცოდნის წარმოების სისტემას
მძიმე შედეგები მოუტანა.
09:48
with dire consequences for the systems
of knowledge production in Africa.
172
576569
4147
09:53
Successive generations are cut off
from the intellectual production
173
581664
4570
წარმატებული თაობები თავიანთი წინაპრების
ინტელექტუალურ შემოქმედებას მოკვეთეს
09:58
of their predecessors.
174
586258
1217
ჩვენ გარე ბაზრისთვის წარმოებას ვაგრძლებეთ
10:00
We keep producing for external markets
175
588363
3043
10:03
while beggaring our own internal needs.
176
591430
3036
და, ამავდროულად, ჩვენი შიდა
საჭიროებებისთვის ვმათხოვრობთ.
10:07
At present,
177
595411
1328
დღევანდელი მდგომარეობით,
10:08
much of the best knowledge about Africa
178
596763
2603
აფრიკის შესახებ მეცნიერების
უმეტესი და საუკეთესო ნაწილი
10:11
is neither produced nor housed there,
179
599390
3308
აფრიკაში არც იქმნება და არც ინახება .
მაშინაც კი,როდესაც ის აფრიკელების
მიერ არის შექმნილი.
10:14
even when it is produced by Africans.
180
602722
3073
რადგანაც უშუალო მოთხოვნილები და
შესაბამისი გადაწყვეტილებები გვმართავენ
10:18
Because we are dominated
by immediate needs
181
606634
2461
10:21
and relevant solutions when it comes
to what we should know,
182
609119
3507
როდესაც საქმე ჩვენი ცოდნის არეალს ეხება,
სხვებს სიხარულით ვაკისრებთ ცოდნის
შექმის პასუხისმგებლობას
10:24
we are happy to hand over to others
183
612650
2525
10:27
the responsibility to produce knowledge,
184
615199
2460
ჩვენს შესახებ და ჩვენთვის განკუთვნილი
ცოდნის ჩათვლით
10:29
including knowledge about, of and for us,
185
617683
4278
10:33
and to do so far away from us.
186
621985
2265
და ჩვენგან შორს ვქმნით.
10:36
We are ever eager to consume knowledge
187
624853
3143
ყოველთვის ვისწრაფვით ცოდნა გამოვიყენოთ
10:40
and have but a mere portion of it
188
628020
2399
და მისი თუნდაც უბრალო წილი გვქონდეს
10:42
without any anxiety about
ownership and location.
189
630443
4177
მფლობელობასა და ადგილმდებარეობაზე
წუხილის გარეშე.
აფრიკული უნივერსიტეტები, დღესდღეობით,
მეტისმეტად კმაყოფილები არიან
10:47
African universities
are now all too content
190
635707
3603
10:51
to have e-connections
with libraries elsewhere,
191
639334
3526
სხვა ბიბლიოთეკებთან ელექტრონული კავშირებით
10:54
having given up ambitions
on building libraries
192
642884
2874
და არ გააჩნიათ ამბიცია,
შექმნან ბიბლიოთეკები
10:57
to which the world would come
for intellectual edification.
193
645782
3691
რომლისთვისაც მსოფლიოდან ინტელექტუალური
განვითარებისთვის ჩამოვიდოდნენ.
კონტროლი მათზე, ვინც წყვეტს,
რა უნდა ეწყოს ჩვენს თაროებზე
11:02
Control over who decides
what should be stocked on our shelves
194
650411
4198
და როგორ უნდა განისაზღვროს
კოლექციებთან წვდომის პირობები
11:06
and how access to collections
should be determined
195
654633
3640
ჩვენი პარტნიორების კეთილსინდისიერებაზე
არის დამოკიდებული,
11:10
are made to rest on our trust
in our partners' good faith
196
658297
3831
ჩვენ კი იმედი უნდა ვიქონიოთ, რომ
ისინი შუა გზაზე არ მიგვატოვებენ.
11:14
that they will not abandon us
down the road.
197
662152
2732
ეს უნდა შეიცვალოს.
11:17
This must change.
198
665981
2189
აფრიკა კვლავ ცოდნის ადგილი უნდა გახდეს.
11:21
Africa must become
a place of knowledge again.
199
669093
3521
ცოდნის წარმოება ეკონომიკას ნამდვილად
გაზრდის.
11:25
Knowledge production
actually expands the economy.
200
673433
4885
ავიღოთ, მაგალითად, არქეოლოგიური გათხრები
11:31
Take archaeological digs, for instance,
201
679262
3075
11:34
and their impact on tourism.
202
682361
2155
და მათი ზეგავლენა ტურიზმზე.
ჩვენი სურვილი მზის სინათლე იხილოს
ჩვენმა სიძველეებმა,
11:37
Our desires to unearth our antiquity,
203
685527
3380
განსაკუთრებით, იმ პერიოდის რელიქვიებმა,
რომლის შესახებ ხელნაწერებიც არ არსებობს,
11:40
especially those remote times
of which we have no written records,
204
688931
4773
საჭიროებს არქეოლოგიასა და მის მონათესავე
დისციპლინებში ინვესტირებას.
11:45
requires investment in archaeology
and related disciplines,
205
693728
5014
მაგალითად, პალეოანთროპოლოგიაში.
11:50
e.g., paleoanthropology.
206
698766
2188
11:53
Yet, although it is our past
we seek to know,
207
701715
3818
თუმცაღა წარსულს სუფთა ინტუიციით
ვიძიებთ.
11:57
by sheer serendipity,
208
705557
1722
არქეოლოგიას, შეუძლია, ნათელი მოჰფინოს
კაცობრიობის გამოცდილებას,
11:59
archaeology may shed light
on the global human experience
209
707935
3865
იყოს ეკონომიკურად მომგებიანი,
12:03
and yield economic payoffs
210
711824
2163
12:06
that were no part
of the original reasons for digging.
211
714011
3236
რაც გათხრების თავდაპირველ მიზეზებში
არ მოიაზრება.
უნდა ვიპოვნოთ გზა ცოდნა და მისი შედეგი
მიმზიდველი და ღირებული გავხადოთ
12:10
We must find a way to make knowledge
and its production sexy and rewarding;
212
718969
5947
ღირებულში არ იგულისხმება,
მაინცდამაინც, ფინანსური შემოსავლის მიღება.
12:17
rewarding, not in the crass
sense of moneymaking
213
725985
2948
მას უნდა ქონდეს ხარისხი და უნარი,
ცოდნის ასპარეზზე გამოვიდეს
12:21
but in terms of making it worthwhile
to indulge in the pursuit of knowledge,
214
729600
4926
ცოდნის შემქმნელი ჯგუფებისა და
ინტელექტუალების არსებობას მხარი დაუჭიროს
12:27
support the existence
215
735101
1394
12:28
of knowledge-producing
groups and intellectuals,
216
736519
3177
უზრუნველყოს, რომ კონტინენტი
12:31
ensuring that the continent
217
739720
2175
12:35
becomes the immediate locus
of knowledge production,
218
743499
3206
ცოდნის წარმოების, გავრცელებისა
და გამოყენების კერა გახდება.
12:38
distribution and consumption,
219
746729
1933
და რომ აფრიკელებს საზღვრებს გარეთ
ცოდნის დეპოზიტარები კი არ ეყოლებათ,
12:41
and that instead of having
its depositories
220
749385
2495
12:43
beyond Africa's boundaries,
221
751904
1993
არამედ პირიქით, ხალხი კვლავ გვესტუმრება
დანარჩენი მსოფლიოდან,
12:45
people once more come
from the rest of the world,
222
753921
3263
12:49
even if in virtual space,
to learn from us.
223
757706
3469
თუნდაც ვირტუალური სივრცის მეშვეობით,
რათა ჩვენგან ისწავლონ .
12:54
All this we do as custodians
on behalf of common humanity.
224
762037
5874
ამ ყველაფერს კაცობრიობის
ინტერესებიდან გამომდინარე ვაკეთებთ.
აფრიკაში ცოდნის საზოგადოების შექმნა,
13:02
Creating a knowledge society in Africa,
225
770157
2574
13:05
for me, would be one way to celebrate
and simultaneously enhance diversity
226
773501
5929
ჩემთვის, იქნება, ერთის მხრივ,
ბრწყინვალე მოვლენა.
ამავდროულად, ცოდნის სპექტრი
გაიზრდება და გამდიდრდება
13:11
by infinitely enriching it with material
and additional artifacts --
227
779454
4854

უკიდეგანოდ მრავალფეროვანი მასალითა
და ახალი არტეფაქტებით.
არტეფაქტებით, რომლებსაც
13:16
artifacts that we furnish
228
784887
2109
13:19
by our strivings
229
787020
1975
ცოდნის ასპარეზზე
ჩვენი მიზანსწრაფვით წარვადგენთ.
13:21
in the knowledge field.
230
789019
1413
13:23
Thank you very much.
231
791047
1406
მადლობას მოგახსენებთ.
13:24
(Applause)
232
792477
3792
(აპლოდისმენტები)
Translated by ketevan vashakidze
Reviewed by guranda dzamelashvili

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Olúfẹ́mi Táíwò - Historian, philosopher
Drawing on a rich cultural and personal history, Olúfẹ́mi Táíwò studies philosophy of law, social and political philosophy, Marxism, and African and Africana philosophy.

Why you should listen

Olúfẹ́mi Táíwò is professor of African political thought at the Africana Studies and Research Center at Cornell University in the US. As he writes: "I was born in Nigeria. I lived there all my life save for the five unbroken years that I sojourned in Canada in search of the proverbial Golden Fleece. By itself, my living in Nigeria does not warrant comment. But the discovery that I speak of put that life in a completely different light; hence these remarks. All my life in Nigeria, I lived as a Yorùbá, a Nigerian, an African, and a human being. I occupied, by turns, several different roles. I was a hugely successful Boy Scout. I was a well-read African cultural nationalist. I was a member of the Nigerian province of the worldwide communion of the Church of England who remains completely enamored of the well-crafted sermon and of church music, often given to impromptu chanting from memory of whole psalms, the Te Deum or the Nunc Dimittis. I was a student leader of national repute. I was an aspiring revolutionary who once entertained visions of life as a guerilla in the bush. I was a frustrated journalist who, to his eternal regret, could not resist the call of the teaching profession. I was an ardent football player of limited talent. I was a budding spiritualist who has since stopped professing faith. Overall, I always believed that I was put on Earth for the twin purposes of raising hell for and catching it from those who would dare shame humanity through either ignorance or injustice or poverty."

Táíwò is the author of Legal Naturalism: A Marxist Theory of Law (1996/2015), How Colonialism Preempted Modernity in Africa (2010) and Africa Must Be Modern: A Manifesto (2012/2014).

More profile about the speaker
Olúfẹ́mi Táíwò | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee