Brian Little: Who are you, really? The puzzle of personality
برایان لیتڵ: تۆ کێیت، هەر بەڕاستی؟ مەتەڵی کەسایەتی
Cambridge research professor Brian Little analyzes and redefines the threads of our personalities -- and suggests ways we can transform ourselves. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
group of individuals you are ...
over the last couple of days
دەرفەتی ئەوەم هەبوو
of your conversations
لەگەڵ یەکتری. و
I would like to discuss today.
کە ئەمڕۆ دەمەوێ باسی بکەم.
like to know who you are.
a few facts and stories,
چیرۆکێکتان پێبڵێم،
a glimpse of yourself.
خۆتان بەدی بکەن.
known as personality psychology,
ناسراوە بە دەروونناسی کەسایەتی،
personality science
from neurons to narratives.
لە خانە دەمارییەکانەوە بۆ ڕەفتارەکان.
چۆن هەریەکێک لە ئێمە --
be saying of yourself,
لە ئێوە بەخۆی بڵێت،
in the Western Hemisphere."
لە نیوەگۆی خۆرئاوای زەوی.
as a great, thundering twit."
کەسێکی هەتا بڵێی بێمێشک بم.
and your inherent "twitiness"
لە خۆتدا دەیبینیت
really fascinated by you.
سەرنجم بۆلاتان بێت.
in personality science
لە زانستی کەسایەتیدا
which are normally distributed,
بەشێوەیەکی ئاسایی بڵاوکراونەتەوە، و
of difference between people.
جیاوازی نێوان مرۆڤەکان دەکات.
کوورت بکەیتەوە.
lackadaisical approach to life.
تەمەڵانە بۆ ژیان.
to more introverted people.
بەوانەی زیاتر گۆشەگیرن.
decidedly not agreeable.
کە ناپەسەندن.
implications for our well-being,
هەیە لەسەر باشی تەندروستیمان،
are very good predictors of life success,
پێشبینیکەری زۆر باشن بۆ سەرکەوتنی ژیان،
through being audacious
چاونەترسییەوە ئەو سەرکەوتنە بەدیدەهێنن و
achieve it through sticking to deadlines,
بە بنەماکانەوە بەدەستی دەهێنن،
having some passion.
جاریش حەز و ئارەزوو.
are both conducive
هەردووکیان هاندەرن
I find intriguing.
سەرنجڕاکێشن بەلامەوە.
give them a basic fact
ڕاستییەکی بنچینەییان دەدەمێ
with respect to their personality:
لە ڕووانگەی کەسایەتی خۆیانەوە:
impossible for adults
گەورەکان بتوانن
to lick the outside of your own elbow.
هەوڵتانداوە دەرەوەی ئەنیشکتان بلێسنەوە.
who have not only tried,
ئەوەیان تاقیکردۆتەوە،
licked the elbow
with extroversion,
لەسەر ڕووکراوەیی،
and it's intriguing,
شتێکی سەرنجڕاکێشە، و
what I call our three natures.
ئەوەی پێی دەڵێم سێ سرووشتەکەمان.
our neurophysiology.
کارئەندامی کۆئەندامی دەمارمان.
یان سرووشتی دووەم،
and social aspects of our lives.
کۆمەڵایەتییەکانی ژیانمانەوە هەیە. و
individually you -- idiosyncratic --
کەسێکی جیاواز بیت -- تایبەتی کەسی --
extroverts is they need stimulation.
ئەوەیە کە بزواندنیان ئەوێت. و
by finding things that are exciting:
ئەو شتانە بدۆزێتەوە کە هێنەرەجۆشن:
and social events here at TED --
بۆنە کۆمەڵایەتییەکان لێرە لە تێد --
forming a magnetic core.
موغناتیزیان درووستکردووە.
to spend time in the quiet spaces
کات لە شوێنە بێدەنگترەکان بەسەر بەرن
to reduce stimulation --
بزواندن کەمکەنەوە -- و
as being antisocial,
دژە کۆمەڵایەتی لەقەڵەم بدرێن،
that you do better
درک بەوە بکەن بتوانن باشتربن
to lower that level of stimulation.
ئەو ئاستی بزواندنە کەمتر بکەنەوە.
stimulant, from your body.
لە لەشی خۆتەوە.
with extroverts than it does introverts.
لەسەر کەسە ڕووکراوەکان وەک لە گۆشەگیرەکان.
at nine o'clock in the morning
یەن بۆ سەر کار و
بە کوپێک قاوەیە،"
they're engaged in --
of not being particularly quantitative.
کە کەسانێکی چەندێتین.
that are really quite intriguing:
بەڕاستی زۆر سەرنجڕاکێشن:
پێویستە شتێک بڵێ،
individuals engage in the conjugal act,
سێکسی کەسەکان،
introvert, extrovert.
ڕووکراوە، و گۆشەگیر.
سێکسی ئەنجام دەدەن؟
نێرینەیەکی گۆشەگیر،
all the male extroverts,
نێرینە ڕووکراوەکانیشدا ناکەن،
کەمیش هەڵدەبژێرن.
extroverts and introverts.
ڕووکراوەکان و گۆشەگیرەکانیش.
punctuated by closeness.
زۆریان هەبێت و بە نزیکبوونەوە زیادبکرێت.
for comfortable communication.
بۆ پەیوەندییەکی شیاو.
when they meet somebody.
کاتێک چاویان بەیەکێک دەکەوێت.
چاوی بە یەکێ دەکەوێ بەناوی چارلسەوە
and then "Chuck,"
ئینجا دوواتر چەک و
a pass to be more intimate
پێی دەوترێت کەمێک نزیکتر بێتەوە
concrete, simple language.
زیاتر، زمانێکی سادە و ڕوون.
and I must again tell you
دەبێ دووبارە پێتانبڵێمەوە
as you could possibly imagine --
هەر یەکەمان لەسەر بابەتێک.
I shared with a colleague
لای هاوپیشەیەکم باسم کرد
as two people can possibly be.
جیاوازی هەبوو لەگەڵم.
a person as you could find.
ڕووکراوەیە نەبێتەوە.
after three in the afternoon
ناتوانم قاوەیەک بخۆمەوە و
a fellow called Michael.
هاوڕێیەک کرد بەناوی مایکڵەوە. و
the project to a crashing halt.
گەیاند خەریکبوو بووەستێت.
asked Tom and me,
لە من و تۆمی پرسی،
what Tom said in a minute.
heard what I said,
گوێیان لەوە بوو کە وتم،
a tendency at times
هەندێک جار ئەگەری هەیە
that some of us might see
هەندێکمان وا بیبینین
than is normally called for."
خۆسەپێنەر بێت لە کاردا.
"assholic" qualities
لە خەسڵەتە ناپەسەندەکانی
ڕاستەوخۆ بیڵێم.
like one, I call him one."
هەر وایپێدەڵێم."
that we should be heedful of?
کە پێویستە سەرنجی پێبدەین؟
ئەو خەسڵەتانەی تایبەتە بەخۆتان؟
or your neuroticism.
هەڵەشەیی و ناسەقامگیرییەکەت نیشانبەیت.
Elizabethan features of your behavior,
ئیلیزابێس هەیە لە ڕەفتارەکانتدا،
better than just a bunch of traits?
یارمەتیمان بدات لێتتێبگەین؟
a certain type of person.
جۆرە کەسێکی دیاریکراویت.
people in pigeonholes.
کولانەی کۆترەوە.
belong in pigeonholes.
بۆ کولانە کۆترەکان کرابێتن.
ئێمە جیاواز بین؟
in our life -- the personal projects.
پرۆژە کەسییەکانمان.
to the hospital,
لە کەسێتی خۆتەوە.
but you act disagreeably
بەڵام بەشێوەیەکی ناپەسەند دەجوڵێیتەوە
of administrative torpor
خەمساردەکەی
for your mom or your child.
منداڵەکەت بکرێت.
a core project in our lives.
لە پرۆژە ناوەکییەکەی ژیانماندا.
projects in your life?"
لە ژیانتدا؟"
which is to profess.
بوون بە پرۆفیسۆر.
about what's new, what's exciting,
تازە هەیە، چی سەرنجڕاکێشە،
بۆ ئەوەی پێیان بڵێم.
کەمێک پێکەنینە،
to keep them going
بتوانن بەردەوام بن
خۆمان دەجوڵێینەوە.
that we don't take care of ourselves.
کە گرنگی بەخۆمان نایەین.
of pseudo-extroverted behavior,
ڕەفتاری نیمچە ڕووکراوەیی،
هەندێک شتی خۆم ڕاستکەمەوە.
لە کتێبەکەی بەناوی "کاین"،
the strange Canadian professor
کەنەدی سەیر دەکات
of outrageous extroverts.
ناخۆشەکانی ڕووکراوەکان.
when I was retired to a cubicle,
چوومە ناو تەوالێتێکەوە،
وروژاندنی زۆر.
in beside me -- not right in my cubicle,
ڕێک ناو تەوالێتەکەی خۆم نا،
evacuatory noises,
دەرچوون دەبوو،
during as well as after.
دوای هەستانیش هەر ئاوی پیا ئەکەین.
this gravelly voice saying,
گڕی بەرز بوو وتی،
to constipate an introvert for six months,
کەسێکی گۆشەگیر ماوەی شەش مانگ قەبز بێت،
ABOUT THE SPEAKER
Brian Little - Personality researcherCambridge research professor Brian Little analyzes and redefines the threads of our personalities -- and suggests ways we can transform ourselves.
Why you should listen
Brian Little is an unapologetic introvert -- but in front of a classroom or a lecture hall, he delivers impassioned and witty explorations of contemporary personality psychology. In Little's view, we are as driven by spontaneous, "out of character" moments (and the projects we are passionate about) as we are by innate and learned traits.
Little's book Me, Myself and Us not only beautifully outlines Little's personality theories, but also imparts potentially life-changing advice for readers, while it warns of the hidden costs of hiding your true personality.
Brian Little | Speaker | TED.com