TED2008
Jay Walker: My library of human imagination
Библиотеката на човековата имагинација
Filmed:
Readability: 3.3
543,178 views
Библиотеката на човековата имагинација
Jay Walker - Entrepreneur
Jay Walker is fascinated by intellectual property in all its forms. His firm, Walker Digital, created Priceline and many other businesses that reframe old problems with new IT. In his private life, he's a bibliophile and collector on an epic scale. Full bio
Jay Walker is fascinated by intellectual property in all its forms. His firm, Walker Digital, created Priceline and many other businesses that reframe old problems with new IT. In his private life, he's a bibliophile and collector on an epic scale. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
These rocks have been hitting our earth for about three billion years,
0
0
4000
Овие камења удираат во нашата Земја околу три милијарди години
00:22
and are responsible for much of what’s gone on on our planet.
1
4000
3000
и се одговорни за многу од работите што се имаат случено на нашата планета.
00:25
This is an example of a real meteorite,
2
7000
2000
Ова е дел од вистински метеор
00:27
and you can see all the melting of the iron
3
9000
2000
и можете да видите како железото се има стопено
00:29
from the speed and the heat when a meteorite hits the earth,
4
11000
4000
од брзината и топлината при ударот на метеорот во Земјата
00:33
and just how much of it survives and melts.
5
15000
2000
и како голем дел од него преживеал и се стопил.
00:36
From a meteorite from space,
6
18000
2000
Од метеорите од вселената,
00:38
we’re over here with an original Sputnik.
7
20000
2000
се префрламе на оригиналниот Спутник.
00:40
This is one of the seven surviving Sputniks that was not launched into space.
8
22000
3000
Ова е еден од седумте зачувани Спутници што не биле лансирани во вселената.
00:43
This is not a copy.
9
25000
1000
Ова не е копија.
00:45
The space age began 50 years ago in October,
10
27000
3000
Вселенското доба започна пред 50 години во октомври
00:48
and that’s exactly what Sputnik looked like.
11
30000
2000
и Спутник изгледаше токму вака.
00:50
And it wouldn’t be fun to talk about the space age
12
32000
3000
Не би било забавно да се зборува за вселенското доба
00:53
without seeing a flag that was carried
13
35000
2000
без да се види знамето што беше однесено
00:55
to the moon and back, on Apollo 11.
14
37000
3000
до месечината и назад, на Аполо 11.
00:58
The astronauts each got to carry
15
40000
2000
Секој од астронаутите носеше
01:00
about ten silk flags in their personal kits.
16
42000
3000
околу десет свилени знамиња во своите лични прибори.
01:03
They would bring them back and mount them.
17
45000
2000
По враќањето назад тие ги врамуваа.
01:05
So this has actually been carried to the moon
18
47000
3000
Ова знаме има патувано до месечината
01:08
and back.
19
50000
2000
и назад.
01:10
So that’s for fun.
20
52000
2000
Тоа беше за забава.
01:12
The dawn of books is, of course, important.
21
54000
2000
Зората на книгите, се разбира, е важна.
01:14
And it wouldn’t be interesting to talk about the dawn of books
22
56000
2000
Но, не би било интересно да се зборува за почетоците на книгите
01:16
without having a copy of a Guttenberg Bible.
23
58000
3000
без примерок од гутенберговата Библија.
01:20
You can see how portable and handy it was to have your own Guttenberg
24
62000
2000
Гледате колку таа била лесна за користење
01:22
in 1455.
25
64000
2000
и носење со себе во 1455.
01:25
But what’s interesting about the Guttenberg Bible, and the dawn of this technology,
26
67000
4000
Но она што е интересно за гутенберговата Библија и зората на оваа технологија,
01:29
is not the book.
27
71000
2000
не е книгата.
01:31
You see, the book was not driven by reading.
28
73000
4000
Видете, мотивот за книгата не беше читањето.
01:35
In 1455, nobody could read.
29
77000
2000
Во 1455 никој не знаел да чита.
01:37
So why did the printing press succeed?
30
79000
2000
Тогаш, зошто печатниците успеаа?
01:39
This is an original page of a Guttenberg Bible.
31
81000
4000
Ова е оригинална страница од гутенберговата Библија.
01:43
So you’re looking here at one of the first printed books
32
85000
3000
Овде можете да ја видите едната од првите отпечатени книги
01:46
using movable type in the history of man,
33
88000
2000
со подвижна типографија во историјата на човештвото,
01:48
550 years ago.
34
90000
3000
пред 550 години.
01:51
We are living at the age here at the end of the book,
35
93000
2000
Денес живееме во доба на крајот од книгата
01:53
where electronic paper will undoubtedly replace it.
36
95000
2000
која што несомнено ќе биде заменета од електронската хартија.
01:55
But why is this so interesting? Here’s the quick story.
37
97000
3000
Но, зошто е ова толку интересно? Еве една куса приказна.
01:59
It turns out that in the 1450s,
38
101000
2000
Во текот на 1450те,
02:01
the Catholic Church needed money,
39
103000
2000
на католичката црква и биле потребни пари,
02:03
and so they
40
105000
2000
и затоа тие печателе простувања на гревовите --
02:05
actually hand-wrote these things called indulgences,
41
107000
2000
практично, тие рачно ги пишувале овие простувања,
02:07
which were forgiveness’s on pieces of paper.
42
109000
2000
на парче хартија.
02:09
They traveled all around Europe
43
111000
2000
Потоа патувале со нив ширум Европа
02:11
and sold by the hundreds or by the thousands.
44
113000
2000
и продавале стотици или илјадници од нив.
02:13
They got you out of purgatory faster.
45
115000
2000
Тие ти помагаат побрзо да си заминеш од чистилиштето.
02:16
And when the printing press was invented
46
118000
2000
И кога се измислило печатењето
02:18
what they found was they could print indulgences,
47
120000
2000
откриле дека можат да печатат простувања,
02:20
which was the equivalent of printing money.
48
122000
2000
што би значело исто како што и печатењето пари.
02:22
And so all of Western Europe started buying printing presses in 1455 --
49
124000
4000
Затоа цела Западна Европа започнала да купува преси за печатење во 1455
02:26
to print out thousands,
50
128000
2000
за печатење на илјадници
02:28
and then hundreds of thousands,
51
130000
1000
а потоа стотици илјади,
02:29
and then ultimately millions
52
131000
2000
и конечно милиони
02:31
of single, small pieces of paper
53
133000
3000
малечки парчиња хартија
02:34
that got you out of middle hell and into heaven.
54
136000
3000
што те вадат од средниот пекол и те носат во рајот.
02:37
That is why the printing press succeeded,
55
139000
3000
Ова била причината зошто печатењето успеало како техника,
02:40
and that is why Martin Luther
56
142000
2000
и токму затоа и Мартин Лутер
02:42
nailed his 90 theses to the door:
57
144000
3000
ги закова своите 90 тези на вратата:
02:45
because he was complaining that the Catholic Church had gone amok
58
147000
2000
затоа што тој се жалеше дека католичката црква греши
02:48
in printing out indulgences and selling them
59
150000
3000
при печатењето на простувањата и нивното продавање
02:51
in every town and village and city in all of Western Europe.
60
153000
4000
во секои село и град во Западна Европа.
02:55
So the printing press, ladies and gentlemen,
61
157000
2000
Затоа, дами и господа, печатниците
02:57
was driven entirely by the printing of forgivenesses
62
159000
3000
го доживеаа својот подем само заради печатењето на простувањата
03:00
and had nothing to do with reading.
63
162000
2000
а немале никаква врска со читањето.
03:02
More tomorrow. I also have pictures coming of the library
64
164000
2000
Повеќе за ова утре. Исто така, имам фотографии од библиотеката
03:04
for those of you that have asked for pictures.
65
166000
2000
за тие од вас што побаравте фотографии.
03:06
We’re going to have some tomorrow.
66
168000
2000
Ќе ги добиеме утре.
03:08
(Applause)
67
170000
1000
(Аплауз)
03:09
Instead of showing an object from the stage
68
171000
2000
Наместо да прикажувам предмет од бината,
03:11
I’m going to do something special for the first time.
69
173000
2000
по прв пат ќе направам нешто особено.
03:13
We are going to show, actually, what the library looks like, OK?
70
175000
3000
Ќе прикажеме како, всушност, библиотеката изгледа, во ред?
03:17
So, I am married to the most wonderful woman in the world.
71
179000
3000
Оженет сум со најпрекрасната жена во светот.
03:20
You’re going to find out why in a minute,
72
182000
2000
Наскоро ќе откриете зошто,
03:22
because when I went to see Eileen,
73
184000
2000
бидејќи кога отидов да ја видам Ајлин,
03:24
this is what I said I wanted to build.
74
186000
2000
ова е она што реков дека сакам да го направам.
03:26
This is the Library of Human Imagination.
75
188000
3000
Ова е библиотеката на човековата имагинација.
03:29
The room itself is three stories tall.
76
191000
3000
Просторијата е на три спрата.
03:32
In the glass panels are 5,000 years of human imagination
77
194000
3000
Зад стаклата се наоѓаат 5000 години човекова имагинација
03:35
that are computer controlled.
78
197000
2000
кои што се контролираат со помош на компјутер.
03:37
The room is a theatre. It changes colors.
79
199000
2000
Собата е како театарска сцена. Менува бои.
03:39
And all throughout the library are different objects, different spaces.
80
201000
4000
И насекаде низ библиотеката се наоѓаат различни предмети, различни простори.
03:43
It’s designed like an Escher print.
81
205000
2000
Проектирана е како графика од Ешер.
03:45
Here is some of the lower level of the library,
82
207000
2000
Ова се некои од пониските нивоа на библиотеката
03:47
where the exhibits constantly change.
83
209000
2000
каде што поставката постојано се менува.
03:49
You can walk through. You can touch.
84
211000
2000
Можете да се прошетате. Можете да допирате.
03:51
You can see exactly how many of these types of items would fit in a room.
85
213000
3000
Можете да видите точно колку од овие видови предмети може да се сместат во една соба.
03:54
There’s my very own Saturn V.
86
216000
2000
Ова е мојот личен Сатурн 5.
03:56
Everybody should have one, OK? (Laughter)
87
218000
2000
Секој треба да си има еден ваков.
03:59
So you can see here in the lower level of the library
88
221000
2000
Во долното ниво на библиотеката можете да ги видите
04:01
the books and the objects.
89
223000
2000
книгите и предметите.
04:03
In the glass panels all along is sort of the history of imagination.
90
225000
3000
Зад стаклата е прикажана историјата на имагинацијата.
04:06
There is a glass bridge that you walk across
91
228000
2000
Постои и висечки стаклен мост преку кој што
04:08
that’s suspended in space.
92
230000
2000
можете да преминете.
04:10
So it’s a leap of imagination.
93
232000
1000
Како скок на имагинацијата.
04:11
How do we create?
94
233000
2000
Значи, како создаваме?
04:13
Part of the question that I have answered is,
95
235000
2000
А дел од прашањето што веќе го одговорив
04:15
is we create by surrounding ourselves with stimuli:
96
237000
3000
е дека ние создаваме опкружувајќи се со стимулации,
04:18
with human achievement, with history,
97
240000
2000
со човековите достигнувања, со историјата,
04:20
with the things that drive us and make us human --
98
242000
3000
со работите што нé мотивираат и нé чинат луѓе.
04:23
the passionate discovery, the bones of dinosaurs long gone,
99
245000
4000
Страсното откривање, коските на дамнешните диносауруси,
04:27
the maps of space that we’ve experienced,
100
249000
3000
картите на просторот што го имаме искусено,
04:30
and ultimately the hallways that stimulate our mind and our imagination.
101
252000
4000
и конечно, ходниците што ги стимулираат нашиот ум и имагинација.
04:34
So hopefully tomorrow I’ll show
102
256000
2000
Се надевам дека утре ќе можам да прикажам
04:36
one or two more objects from the stage,
103
258000
1000
уште еден или два предмети од бината,
04:37
but for today I just wanted to say thank you
104
259000
2000
но за денес само сакав да им кажам благодарам
04:39
for all the people that came and talked to us about it.
105
261000
2000
на сите вас што дојдовте и зборувавте со нас за ова.
04:41
And Eileen and I are thrilled to open our home
106
263000
2000
Ајлин и јас со возбуда го отвораме нашиот дом
04:43
and share it with the TED community.
107
265000
2000
за да го споделиме со заедницата на ТЕД.
04:45
(Applause)
108
267000
1000
(Аплауз)
04:46
TED is all about patterns in the clouds.
109
268000
3000
ТЕД се однесува на обрасците во облаците.
04:49
It’s all about connections.
110
271000
2000
Има за цел воспоставување врски.
04:51
It’s all about seeing things
111
273000
2000
Целта е да се видат работи
04:53
that everybody else has seen before
112
275000
2000
што сите сме ги виделе порано
04:55
but thinking about them in ways that nobody has thought of them before.
113
277000
5000
но да размислуваме за нив на начин на кој што никој не размислувал за нив до сега.
05:00
And that’s really what discovery and imagination is all about.
114
282000
4000
А тоа е суштината на откривањето и имагинацијата.
05:04
For example, we can look
115
286000
2000
На пример, можеме да го погледнеме
05:06
at a DNA molecule model here.
116
288000
3000
овој модел на ДНК.
05:09
None of us really have ever seen one,
117
291000
2000
Никој од нас го нема навистина видено,
05:11
but we know it exists because we’ve been taught
118
293000
3000
но знаеме дека постои бидејќи сме научиле
05:14
to understand this molecule.
119
296000
2000
да разбереме зошто е важен овој молекул.
05:16
But we can also look at an Enigma machine
120
298000
3000
Но исто така можеме да ја погледнеме машината Енигма
05:19
from the Nazis in World War II
121
301000
2000
што нацистите ја имаа во Втората светска војна,
05:21
that was a coding and decoding machine.
122
303000
2000
а која што служеше за шифрирање и дешифрирање на пораки.
05:23
Now, you might say, what does this have to do with this?
123
305000
3000
Сега, можеби би рекле, каква е врската меѓу двеве работи?
05:26
Well, this is the code for life,
124
308000
2000
Па, ова е шифрата за животот,
05:28
and this is a code for death.
125
310000
3000
а ова е шифрата за смртта.
05:31
These two molecules
126
313000
2000
Овие две молекули
05:33
code and decode.
127
315000
2000
шифрираат и дешифрираат.
05:35
And yet, looking at them, you would see a machine and a molecule.
128
317000
4000
Но сепак, гледајќи ги, вие би виделе машина и молекул.
05:39
But once you’ve seen them in a new way,
129
321000
2000
Но откако сте ги виделе на овој нов начин,
05:41
you realize that both of these things really are connected.
130
323000
3000
сфаќате дека обете работи се навистина поврзани.
05:44
And they’re connected primarily because of this here.
131
326000
4000
А тие се поврзани пред сé заради ова овде.
05:48
You see, this is a human brain model, OK?
132
330000
4000
Видете, ова е модел на човечкиот мозок, во ред?
05:52
And it’s rare, because we never really get to see a brain.
133
334000
2000
Ова е реткост, бидејќи никогаш навистина немаме можност да видиме мозок.
05:54
We get to see a skull. But there it is.
134
336000
2000
Обично го гледаме черепот. Но еве го овде.
05:56
All of imagination -- everything that we think,
135
338000
2000
Сета имагинација, сé што мислиме,
05:58
we feel, we sense -- comes through the human brain.
136
340000
3000
чувствуваме, насетуваме, доаѓа низ човечкиот мозок.
06:01
And once we create new patterns in this brain,
137
343000
2000
А еднаш откако ќе создадеме нови обрасци во овој мозок,
06:03
once we shape the brain in a new way,
138
345000
2000
откако ќе го обликуваме мозокот на нов начин,
06:05
it never returns to its original shape.
139
347000
4000
тој не се враќа во почетниот облик.
06:09
And I’ll give you a quick example.
140
351000
2000
Ќе ви дадам кус пример.
06:11
We think about the Internet;
141
353000
2000
Размислуваме за Интернетот.
06:13
we think about information that goes across the Internet.
142
355000
2000
Размислуваме за информациите што патуваат низ него.
06:15
And we never think about the hidden connection.
143
357000
2000
Но, никогаш не размислуваме за скриените врски.
06:17
But I brought along here a lump of coal --
144
359000
3000
Ја зедов со себе оваа грутка јаглен --
06:20
right here, one lump of coal.
145
362000
3000
оваа овде, една грутка јаглен.
06:23
And what does a lump of coal have to do with the Internet?
146
365000
2000
Каква врска има една грутка јаглен со Интернетот?
06:25
You see, it takes the energy in one lump of coal
147
367000
4000
Видете, за да се пренесе еден мегабајт информации преку Интернет
06:29
to move one megabyte of information across the net.
148
371000
4000
потребна е енергија што се содржи во ваква грутка јаглен.
06:33
So every time you download a file,
149
375000
2000
Затоа, секој пат кога ќе преземете документ,
06:35
each megabyte is a lump of coal.
150
377000
3000
секој мегабајт е грутка јаглен.
06:38
What that means is, a 200-megabyte file
151
380000
4000
Тоа значи дека еден документ од 200 мегабајти
06:43
looks like this, ladies and gentlemen. OK?
152
385000
2000
изгледа вака, дами и господа. Во ред?
06:46
So the next time you download a gigabyte,
153
388000
2000
Затоа, наредниот пат кога преземате еден
06:48
or two gigabytes, it’s not for free, OK?
154
390000
4000
или два гигабајти, тоа не е бесплатно, во ред?
06:52
The connection is the energy it takes to run the web ,
155
394000
5000
Поврзаноста е во енергијата што е потребна за мрежата да работи
06:57
and to make everything we think possible, possible.
156
399000
3000
и за да го овозможи сето она што мислиме дека е возможно.
07:00
Thanks, Chris.
157
402000
2000
Благодарам, Крис.
07:02
(Applause)
158
404000
2000
(Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Jay Walker - EntrepreneurJay Walker is fascinated by intellectual property in all its forms. His firm, Walker Digital, created Priceline and many other businesses that reframe old problems with new IT. In his private life, he's a bibliophile and collector on an epic scale.
Why you should listen
It's befitting that an entrepreneur and inventor so prolific and acclaimed would curate a library devoted, as he says, to the astonishing capabilities of the human imagination. TIME twice named him one of the "50 most influential business leaders in the digital age," and he holds more than 200 patents. Jay Walker's companies -- under Walker Digital -- have alone served tens of millions of people and amassed billions in value.
A chunk of his net worth went into building this enchanting library space, whose exhibits (please touch!) go back, roughly, to the point our species learned to write, with a slight post-moveable type bias. Brimming with exquisitely illustrated books and artifacts (Enigma machine; velociraptor skeleton), the library itself is a marvel. Is it the glowing etched glass panels, or the Vivaldi piped from hidden speakers that gives it that je ne sais quoi? Maybe it's Walker himself, whose passion for the stuff just glows. It's apparent to those lucky enough to snag a tour.
At the 2008 TED Conference, Walker lent many of his priceless and geeky artifacts to decorate the stage -- including a real Sputnik artificial satellite, a Star Wars stormtrooper helmet and a Gutenberg bible. After you've watched his talk, the WIRED article is a must-read.
Jay Walker | Speaker | TED.com