TEDxDU 2011
Ramona Pierson: An unexpected place of healing
Рамона Пиерсон: Санаанд оромгүй анагаах газар
Filmed:
Readability: 3.1
400,025 views
Рамона Пиерсон 22 настайдаа согтуу жолоочид дайруулж, 18 сарын турш комд оржээ. TEDxDU буюу Денверийн Их Сургуульд тэр асрах төвийн ахмадуудын чадвар болон эрдэм мэдлэгийн ачаар эдгэрсэн гайхалтай түүхээ яржээ.
Ramona Pierson - Education innovator
Ramona Pierson develops tools to revolutionize learning management and assessment systems -- her fourth career after aviation, neuropsychology and software development. Full bio
Ramona Pierson develops tools to revolutionize learning management and assessment systems -- her fourth career after aviation, neuropsychology and software development. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'm actually going to share something with you
0
0
2000
Би та бүхэнтэй нэг зүйлийг хуваалцах гэж байна
00:17
I haven't talked about probably in more than 10 years.
1
2000
3000
би үүний тухай 10 гаруй жил яриагүй.
00:20
So bear with me
2
5000
2000
Tиймээс та бүгдийг энэ аялалаар хөтлөхөд
00:22
as I take you through this journey.
3
7000
2000
намайг тэвчээртэй сонсохыг хүсье.
00:24
When I was 22 years old,
4
9000
2000
Би 22 настайдаа,
00:26
I came home from work, put a leash on my dog
5
11000
3000
ажлаасаа гэртээ ирээд, нохойндоо хүзүүвч зүүлгээд
00:29
and went for my usual run.
6
14000
3000
сурснаараа гүйхээр гарсан.
00:32
I had no idea that at that moment
7
17000
2000
Би яг тэр үед
00:34
my life was going to change forever.
8
19000
2000
амьдрал маань үүрд өөрчлөгдөх гэж буйг төсөөлөөгүй.
00:36
While I was preparing my dog for the run,
9
21000
3000
Нохойгоо гүйлтэнд бэлтгэж байхад
00:39
a man was finishing drinking at a bar,
10
24000
4000
нэг залуу баранд пиво ууж дуусгаад,
00:43
picked up his car keys, got into a car
11
28000
2000
машины түлхүүрээ аваад, машиндаа суугаад,
00:45
and headed south,
12
30000
2000
өмнө зүгт,
00:47
or wherever he was.
13
32000
2000
эсвэл хаашаа ч юм хөдөллөө.
00:49
I was running across the street,
14
34000
2000
Би зам хөндлөн гүйгээд,
00:51
and the only thing that I actually remember
15
36000
2000
харин миний санаж байгаа ганц зүйл бол
00:53
is feeling like a grenade went off in my head.
16
38000
3000
толгойд минь гранат дэлбэрэх мэт болсон.
00:56
And I remember putting my hands on the ground
17
41000
4000
Газар гараа тавиад
01:00
and feeling my life's blood
18
45000
2000
амьдрах хүч минь
01:02
emptying out of my neck
19
47000
2000
миний хүзүү болон
01:04
and my mouth.
20
49000
3000
амнаас урсан дуусах шиг болсныг санаж байна.
01:07
What had happened
21
52000
2000
Юу болсон бэ гэвэл
01:09
is he ran a red light and hit me and my dog.
22
54000
3000
тэр залуу улаан гэрлээр гараад намайг бас миний нохойг мөргөжээ.
01:12
She ended up underneath the car.
23
57000
3000
Нохой минь машины дор орсон.
01:15
I flew out in front of the car,
24
60000
2000
Би машины урагшаа нисээд,
01:17
and then he ran over my legs.
25
62000
2000
тэр миний хөл дээр дайраад гарсан.
01:19
My left leg got caught up in the wheel well --
26
64000
2000
Миний зүүн хөл дугуйнд нь ороод
01:21
spun it around.
27
66000
2000
эргэлдсэн гэх үү дээ.
01:25
The bumper of the car hit my throat,
28
70000
3000
Машины бампер миний төвөнхийг
01:28
slicing it open.
29
73000
2000
онгойтол нь цохисон.
01:30
I ended up with blunt chest trauma.
30
75000
3000
Би цээжний хүнд гэмтэл авсан.
01:33
Your aorta comes up behind your heart.
31
78000
2000
Гол судас зүрхний чинь хойно байдаг.
01:35
It's your major artery, and it was severed,
32
80000
3000
Хамгийн гол артерийн судас бөгөөд маш хүндээр гэмтсэн учраас
01:38
so my blood was gurgling out of my mouth.
33
83000
3000
амнаас минь цус асгарч байлаа.
01:41
It foamed,
34
86000
2000
Бүр хөөсрөөд
01:43
and horrible things were happening to me.
35
88000
2000
надад аймшигтай зүйлс болж байлаа.
01:47
I had no idea what was going on,
36
92000
2000
Юу болоод байгааг би огт ойлгоогүй,
01:49
but strangers intervened,
37
94000
3000
хөндлөнгийн хүмүүс хүрч ирээд,
01:52
kept my heart moving, beating.
38
97000
3000
зүрхийг минь хөдөлгөж, цохиулж байлаа.
01:55
I say moving because it was quivering
39
100000
2000
Би яагаад хөдөлгөж гэсэн бэ гэвэл зүрх минь чичрээд
01:57
and they were trying to put a beat back into it.
40
102000
3000
тэд нар дахин цохиулахыг хичээж байсан юм.
02:00
Somebody was smart and put a Bic pen in my neck
41
105000
3000
Нэг ухаантай хүн хоолойд минь үзэг хийснээр
02:03
to open up my airway so that I could get some air in there.
42
108000
3000
амьсгалын замыг минь нээж өгсөн.
02:06
And my lung collapsed,
43
111000
2000
Уушиг минь хэмхэрсэн болохоор
02:08
so somebody cut me open and put a pin in there as well
44
113000
3000
хэн нэгэн цээжийг минь нээгээд уушгинд минь зүү хийж
02:11
to stop that catastrophic event from happening.
45
116000
7000
аймшигт явдлаас сэргийлсэн.
02:18
Somehow I ended up at the hospital.
46
123000
2000
Ямар ч байсан би эмнэлэгт хүргэгдсэн.
02:20
I was wrapped in ice
47
125000
2000
Намайг мөсөөр ороосон байсан
02:22
and then eventually put into a drug-induced coma.
48
127000
4000
тэгээд комд оруулсан.
02:26
18 months later I woke up.
49
131000
4000
18 сарын дараа би сэрсэн.
02:30
I was blind, I couldn't speak,
50
135000
2000
Хараагүй, хэлгүй,
02:32
and I couldn't walk.
51
137000
2000
бас алхаж чадахгүй байлаа.
02:34
I was 64 lbs.
52
139000
3000
Би 30 кг болсон байв.
02:40
The hospital really has no idea
53
145000
2000
Ийм байдалд орсон хүмүүсийг
02:42
what to do with people like that.
54
147000
2000
эмнэлэг яахаа ч мэддэггүй.
02:44
And in fact, they started to call me a Gomer.
55
149000
3000
Үнэндээ тэд намайг ямар ч найдваргүй гэх болсон.
02:47
That's another story we won't even get into.
56
152000
4000
Гэхдээ энэ бол бидний ярихгүй өөр түүх.
02:51
I had so many surgeries to put my neck back together,
57
156000
3000
Хүзүүгээ буцааж хэвэнд нь оруулах гэж би маш олон,
02:54
to repair my heart a few times.
58
159000
2000
зүрхээ эмчлэх гэж бас хагалгаанд орсон.
02:56
Some things worked, some things didn't.
59
161000
2000
Зарим нь үйлчилж л байлаа.
02:58
I had lots of titanium put in me,
60
163000
2000
Надад их титан хийгээд
03:00
cadaver bones
61
165000
2000
кадавр яс
03:02
to try to get my feet moving the right way.
62
167000
3000
хөлийг минь хөдөлгөх гэж шүү дээ.
03:05
And I ended up with a plastic nose, porcelain teeth
63
170000
2000
Тэгээд би пластик хамар, шаазан шүд
03:07
and all kinds of other things.
64
172000
2000
гэх мэтийн зүйлстэй боллоо.
03:09
But eventually I started to look human again.
65
174000
3000
Гэхдээ эцэст дахиад хүн төрхөндөө орсон юм.
03:18
But it's hard sometimes to talk about these things,
66
183000
2000
Заримдаа үүний тухай ярихад их хэцүү байдаг
03:20
so bear with me.
67
185000
3000
тэвчээртэй байхыг хүсе.
03:23
I had more than 50 surgeries.
68
188000
2000
Би 50 гаруй хагалгаанд орсон.
03:25
But who's counting?
69
190000
3000
Гэхдээ үүнийг тоолдог хүн байна гэж үү?
03:28
So eventually, the hospital decided
70
193000
2000
Ингээд эцэст нь, эмнэлэг намайг
03:30
it was time for me to go.
71
195000
2000
гаргах цаг болсон гэж шийдэв.
03:32
They needed to open up space
72
197000
2000
Тэд өөр хэн нэгэн
03:34
for somebody else that they thought could come back
73
199000
4000
өвчнөөсөө бүрэн эдгэрэх хүнд
03:38
from whatever they were going through.
74
203000
3000
зай гаргаж өгөх хэрэгтэй байсан юм.
03:41
Everybody lost faith in me being able to recover.
75
206000
3000
Намайг бүрэн эдгэрнэ гэсэн итгэлээ бүгд алдсан байв.
03:44
So they basically put a map up on the wall, threw a dart,
76
209000
3000
Ингээд энгийнээр хэлвэл тэд зүгээр газрын зураг уруу сум шидээд
03:47
and it landed at a senior home here in Colorado.
77
212000
5000
Колорадод байдаг ахмадын асрамж таарав.
03:52
And I know all of you are scratching your head:
78
217000
2000
Та бүгд толгойгоо маажаад:
03:54
"A senior citizens' home? What in the world are you going to do there?"
79
219000
3000
"Aхмадын асрамж аа? Тэнд чи очих ямар хэрэгтэй юм?"
03:57
But if you think about
80
222000
2000
Гэхдээ энэ өрөөнд байгаа
03:59
all of the skills and talent that are in this room right now,
81
224000
3000
бүх авъяас чадвар
04:02
that's what a senior home has.
82
227000
2000
ахмадын асрамжид бий.
04:04
So there were all these skills and talents
83
229000
2000
За тэгэхээр тэр их авъяас чадвар
04:06
that these seniors had.
84
231000
3000
ахмадуудад байлаа.
04:09
The one advantage that they had over most of you
85
234000
2000
Та нарт байхгүй тэдний нэг давуу тал нь
04:11
is wisdom,
86
236000
2000
мэргэн ухаан
04:13
because they had a long life.
87
238000
3000
яагаад гэвэл тэд илүү удаан амьдарсан.
04:16
And I needed that wisdom at that moment in my life.
88
241000
2000
Надад тийм мэргэн ухаан тэр үед хэрэгтэй байсан юм.
04:18
But imagine what it was like for them
89
243000
2000
Гэхдээ намайг босгыг нь давахад
04:20
when I showed up at their doorstep?
90
245000
3000
тэдэнд ямар санагдсаныг төсөөл дөө.
04:23
At that point, I had gained four pounds,
91
248000
2000
Тэр үед би 2 кг нэмээд
04:25
so I was 68 lbs.
92
250000
2000
32 кг болсон байв.
04:27
I was bald.
93
252000
2000
Би халзан байсан.
04:29
I was wearing hospital scrubs.
94
254000
2000
Эмнэлэгийн халат өмссөн.
04:31
And somebody donated tennis shoes for me.
95
256000
3000
Хэн нэгэн надад теннисийн гутал бэлэглэсэн байсан.
04:34
And I had a white cane in one hand
96
259000
3000
Нэг гартаа цагаан таяг,
04:37
and a suitcase full of medical records in another hand.
97
262000
3000
нөгөө гартаа дүүрэн эмнэлэгийн баримт барьсан байв.
04:40
And so the senior citizens realized
98
265000
3000
Ингээд ахмадууд яаралтай
04:43
that they needed to have an emergency meeting.
99
268000
2000
уулзалт хийхээр шийдэв.
04:45
(Laughter)
100
270000
2000
(Инээд)
04:47
So they pulled back and they were looking at each other,
101
272000
3000
Тэд бие биерүүгээ хараад,
04:50
and they were going, "Okay, what skills do we have in this room?
102
275000
4000
"За, энэ өрөөнд ямар чадвартай хүмүүс байгаа билээ?
04:54
This kid needs a lot of work."
103
279000
3000
Энэ хүүхдэд их туслалцаа хэрэгтэй юм байна."
04:57
So they eventually started
104
282000
2000
Ингээд тэд эцэст нь
04:59
matching their talents and skills
105
284000
2000
өөрсдийн авъяас чадвараа
05:01
to all of my needs.
106
286000
2000
миний хэрэгцээнд тохируулах болов.
05:03
But one of the first things they needed to do
107
288000
2000
Гэхдээ тэдний эхэнд хийх ёстой зүйлсийн нэг бол,
05:05
was assess what I needed right away.
108
290000
2000
надад хамгийн түрүүнд юу хэрэгтэйг тодорхойлох байсан юм.
05:07
I needed to figure out
109
292000
2000
Би ердийн хүн шиг хооллохыг
05:09
how to eat like a normal human being,
110
294000
2000
сурах хэрэгтэй байсан
05:11
since I'd been eating through a tube in my chest
111
296000
3000
, яагаад гэвэл би цээж бас судсан дахь гуурсаар
05:14
and through my veins.
112
299000
2000
хоол идэж байсан.
05:16
So I had to go through trying to eat again.
113
301000
3000
Тиймээс дахиж идэж
05:19
And they went through that process.
114
304000
2000
сурах явц боллоо.
05:21
And then they had to figure out:
115
306000
2000
Дараа нь тэд:
05:23
"Well she needs furniture.
116
308000
2000
"Тэрэнд тавилга хэрэгтэй.
05:25
She is sleeping in the corner of this apartment."
117
310000
3000
Тэр энэ байрны буланд унтаж байна шүү дээ."
05:28
So they went to their storage lockers
118
313000
2000
Ингээд өөрсдийн агуулахаасаа
05:30
and all gathered their extra furniture --
119
315000
2000
илүү тавилгууд цуглуулаад
05:32
gave me pots and pans, blankets,
120
317000
3000
надад таваг тогоо, хөнжил,
05:35
everything.
121
320000
3000
бүхнийг өгсөн.
05:38
And then the next thing that I needed
122
323000
2000
Дараа нь миний
05:40
was a makeover.
123
325000
3000
гадаад байдлыг өөрчлөхөөр шийдэв.
05:43
So out went the green scrubs
124
328000
2000
Ингээд ногоо халат алга болж
05:45
and in came the polyester and floral prints.
125
330000
3000
полиэфир цэцгэн хээ өмсөх болов.
05:48
(Laughter)
126
333000
3000
(Инээд)
05:53
We're not going to talk about the hairstyles that they tried to force on me
127
338000
3000
Миний үс эргэж ургахад тэдний санал болгосон
05:56
once my hair grew back.
128
341000
2000
үсний засалтуудыг бид ярихгүй.
05:58
But I did say no to the blue hair.
129
343000
2000
Гэвч би цэнхэр үснээс татгалзсан.
06:00
(Laughter)
130
345000
3000
(Инээд)
06:04
So eventually what went on
131
349000
3000
Ингээд дараа нь тэд намайг
06:07
is they decided that, well I need to learn to speak.
132
352000
3000
ярьж сурах хэрэгтэй гэж шийдэв.
06:10
So you can't be an independent person
133
355000
2000
Хэлгүй, хараагүй хүн бол
06:12
if you're not able to speak and can't see.
134
357000
3000
биеэ даах чадваргүй байдаг.
06:15
So they figured not being able to see is one thing,
135
360000
3000
Харах чадваргүй намайг
06:18
but they need to get me to talk.
136
363000
2000
тэд хэлд оруулахаар болов.
06:20
So while Sally, the office manager,
137
365000
3000
Оффисийн менежер Сэли өдрийн цагаар
06:23
was teaching me to speak in the day --
138
368000
2000
хэлд ороход туслаж байлаа
06:25
it's hard, because when you're a kid,
139
370000
2000
хэцүү байсан, яагаад гэвэл хүүхэд байхдаа
06:27
you take things for granted.
140
372000
2000
бүхнийг өөрт заяагдсан, алдах боломжгүй гэж боддог.
06:29
You learn things unconsciously.
141
374000
2000
Юмыг ухаан ороогүй байхдаа сурдаг.
06:31
But for me, I was an adult and it was embarrassing,
142
376000
3000
Гэхдээ би бол насанд хүрсэн хүн, надад ичмээр байсан,
06:34
and I had to learn how to coordinate
143
379000
2000
шинэ хоолой, хэлээ
06:36
my new throat with my tongue
144
381000
2000
шинэ шүд, уруул бүхэнтэйгээ тохируулаад
06:38
and my new teeth and my lips,
145
383000
3000
агаарны тусламжаар
06:41
and capture the air and get the word out.
146
386000
3000
үг хэлж сурах хэрэгтэй байсан.
06:44
So I acted like a two-year-old
147
389000
2000
Тэгээд би 2 настай мэт аашилж,
06:46
and refused to work.
148
391000
2000
сурахаас татгалзсан.
06:48
But the men had a better idea.
149
393000
3000
Харин эрчүүдэд арай дээр санаа байлаа.
06:51
They were going to make it fun for me.
150
396000
2000
Тэд арай хөгжилтэй болгохоор шийдсэн.
06:53
So they were teaching me cuss word Scrabble at night,
151
398000
4000
Оройдоо надад хараалын үгс зааж,
06:57
(Laughter)
152
402000
4000
(Инээд)
07:01
and then, secretly,
153
406000
2000
бас нууцаар
07:03
how to swear like a sailor.
154
408000
3000
яаж далайчин шиг хараахыг заасан.
07:06
So I'm going to just leave it to your imagination
155
411000
4000
Тиймээс Сэли миний өөртөө итгэх итгэлийг нэмсний эцэст
07:10
as to what my first words were
156
415000
4000
анхны үгс маань юу байсныг
07:14
when Sally finally got my confidence built.
157
419000
3000
та нарын төсөөлөлд үлдээе.
07:17
(Laughter)
158
422000
2000
(Инээд)
07:19
So I moved on from there.
159
424000
2000
Ингээд урагшилж эхлэв.
07:21
And a former teacher who happened to have Alzheimer's
160
426000
3000
Alzheimer өвчтэй байсан багш маань
07:24
took on the task of teaching me to write.
161
429000
4000
надад бичихийг заахаар болов.
07:28
The redundancy was actually good for me.
162
433000
2000
Хэтрүүлэг нь надад тохирч байна.
07:30
So we'll just keep moving on.
163
435000
2000
Тиймээс цааш нь үргэлжлүүлье.
07:32
(Laughter)
164
437000
5000
(Инээд)
07:38
One of the pivotal times for me
165
443000
3000
Гол сурах ёстой зүйлсийн нэг бол
07:41
was actually learning to cross a street again
166
446000
3000
хараагүй байхдаа зам гарах
07:44
as a blind person.
167
449000
2000
явдал байв.
07:46
So close your eyes.
168
451000
3000
Тэгэхээр нүдээ аниад үз.
07:49
Now imagine you have to cross a street.
169
454000
2000
Одоо зам гарах хэрэгтэй гээд төсөөлөөд үз.
07:51
You don't know how far that street is
170
456000
4000
Тэр замыг хэр хол гэдгийг мэдэхгүй,
07:55
and you don't know if you're going straight
171
460000
3000
чигээрээ явах эсэхээ мэдэхгүй,
07:58
and you hear cars whizzing back and forth,
172
463000
3000
машинууд урагш хойш давхилдаад,
08:01
and you had a horrible accident
173
466000
2000
бас ийм байдалд
08:03
that landed you in this situation.
174
468000
3000
машиний аймшигт ослоос болж орсон.
08:06
So there were two obstacles I had to get through.
175
471000
3000
Тэгэхээр надад 2 бэрхшээл тулгарсан.
08:09
One was post-traumatic stress disorder.
176
474000
3000
Нэг нь гэмтлийн дараах стресстэх эмгэг.
08:12
And every time I approached the corner or the curb
177
477000
4000
Замын хашлагад тулах болгонд
08:16
I would panic.
178
481000
2000
учраа олохгүй сандарч байлаа.
08:18
And the second one
179
483000
2000
Харин нөгөөх нь
08:20
was actually trying to figure out how to cross that street.
180
485000
3000
яаж зам гарах аргаа олох байсан юм.
08:23
So one of the seniors just came up to me,
181
488000
3000
Ахмадуудын нэг нь над дээр ирээд
08:26
and she pushed me up to the corner and she said,
182
491000
3000
булан уруу намайг түлхээд,
08:29
"When you think it's time to go, just stick the cane out there.
183
494000
3000
"Цаг нь болсон гэж бодохоороо наад таягаа шууд урагш нь гозойлгочих,
08:32
If it's hit, don't cross the street."
184
497000
2000
хэрвээ юманд цохигдвол зам гараад хэрэггүй."
08:34
(Laughter)
185
499000
5000
(Инээд)
08:39
Made perfect sense.
186
504000
3000
Үнэхээр ойлгомжтой байв.
08:42
But by the third cane
187
507000
2000
Гэхдээ 3 дахь таяг
08:44
that went whizzing across the road,
188
509000
3000
зам уруу нисээд одоход,
08:47
they realized that they needed to put the resources together,
189
512000
3000
тэд намайг Брайлийн Институтэд явуулж
08:50
and they raised funds
190
515000
2000
хараагүй хүнд хэрэгтэй чадварыг
08:52
so that I could go to the Braille Institute
191
517000
2000
сургахын тулд бас
08:54
and actually gain the skills
192
519000
2000
миний амьдралыг өөрчлөх
08:56
to be a blind person,
193
521000
2000
хөтөч нохой авч
08:58
and also to go get a guide dog
194
523000
2000
өгөхийн тулд
09:00
who transformed my life.
195
525000
2000
мөнгө цуглуулсан.
09:02
And I was able to return to college
196
527000
2000
Ингээд надад хөрөнгө оруулалт
09:04
because of the senior citizens who invested in me,
197
529000
4000
хийсэн ахмадууд, хөтөч нохой, бас сурсан чадварынхаа ачаар
09:08
and also the guide dog and skill set I had gained.
198
533000
4000
би коллежид эргэн орсон.
09:12
10 years later I gained my sight back.
199
537000
2000
10 жилийн дараа би эргэн хараа орсон.
09:14
Not magically.
200
539000
2000
Ид шидээр биш.
09:16
I opted in for three surgeries,
201
541000
3000
Би 3 хагалгаанд орсон,
09:19
and one of them was experimental.
202
544000
2000
нэг нь туршилтынх байсан.
09:21
It was actually robotic surgery.
203
546000
2000
Бүр роботик хагалгаа байсан.
09:23
They removed a hematoma from behind my eye.
204
548000
3000
Миний нүдний ар талаас цусан бундуу гаргаж авсан.
09:27
The biggest change for me
205
552000
2000
Хамгийн том өөрчлөлт гэвэл
09:29
was that the world moved forward,
206
554000
3000
дэлхий өсөн хөгжсөн байлаа
09:32
that there were innovations
207
557000
2000
шинэ ололтууд
09:34
and all kinds of new things --
208
559000
2000
бас олон өөр зүйлс
09:36
cellphones, laptops,
209
561000
2000
гар утас, зөөврийн компьютер,
09:38
all these things that I had never seen before.
210
563000
3000
миний урьд өмнө харж байгаагүй тийм зүйлс.
09:41
And as a blind person,
211
566000
2000
Бас хараагүй хүний
09:43
your visual memory fades
212
568000
2000
дүрсэлсэн ой санамж алга болж,
09:45
and is replaced with how you feel about things
213
570000
3000
юмыг хэрхэн мэдрэгдэж,
09:48
and how things sound
214
573000
3000
сонсогдож,
09:51
and how things smell.
215
576000
3000
үнэртэж байгаагаар нь төсөөлдөг.
09:54
So one day I was in my room
216
579000
2000
Нэг өдөр би өрөөндөө байж байтал
09:56
and I saw this thing sitting in my room
217
581000
2000
нэг юм газар байхыг харсан
09:58
and I thought it was a monster.
218
583000
2000
тэгээд би мангас байна гэж бодсон.
10:00
So I was walking around it.
219
585000
2000
Тийм болохоор байнга тойрч байв.
10:02
And I go, "I'm just going to touch it."
220
587000
2000
Тэгснээ, "Би зүгээр хүрч үзлээ."
10:04
And I touched it and I went,
221
589000
2000
гээд хүрснээ,
10:06
"Oh my God, it's a laundry basket."
222
591000
2000
"Бурхан минь, энэ чинь хувцастай хувин байна шүү дээ."
10:08
(Laughter)
223
593000
4000
(Инээд)
10:12
So everything is different
224
597000
2000
Тэгэхээр хараатай хүн хэзээд
10:14
when you're a sighted person
225
599000
2000
тийм байх мэт боддог учраас
10:16
because you take that for granted.
226
601000
2000
нэгэнт түүнийгээ алдахад бүх зүйлс өөрчлөгддөг.
10:18
But when you're blind,
227
603000
2000
Харин хараагүй байхад,
10:20
you have the tactile memory for things.
228
605000
3000
юмыг мэдэрч байж ойлгодог.
10:23
The biggest change for me was looking down at my hands
229
608000
3000
Надад тохиолдсон хамгийн том өөрчлөлт гэвэл
10:26
and seeing that I'd lost 10 years of my life.
230
611000
4000
и гараа харангаа, амьдралынхаа 10 жилийг алдсан гэдгээ ухаарсан юм.
10:30
I thought that time had stood still for some reason
231
615000
3000
Цаг хугацаа надад яагаад ч юм зогссон мэт санагдаж,
10:33
and moved on for family and friends.
232
618000
2000
гэр бүл найз нар маань л зөвхөн урагшилж байгаа гэж боддог байсан.
10:35
But when I looked down,
233
620000
2000
Гэтэл би доошоо хараад
10:37
I realized that time marched on for me too
234
622000
2000
цаг хугацаа миний хувьд ч
10:39
and that I needed to get caught up,
235
624000
2000
явсаар л байсныг ухаарч
10:41
so I got going on it.
236
626000
2000
би цаг хугацаанд дахин баригдах ёстойг ойлгосон.
10:43
We didn't have words like crowd-sourcing and radical collaboration
237
628000
4000
Миний осолд ордог үед олноос хариу хайх эсвэл радикал хамтын ажиллагаа
10:47
when I had my accident.
238
632000
2000
гэх үгс байгаагүй.
10:49
But the concept held true --
239
634000
2000
Гэхдээ утга санаа нь зөв
10:51
people working with people to rebuild me;
240
636000
3000
хүмүүс намайг дахин сэргээх гэж хамтран ажилласан,
10:54
people working with people to re-educate me.
241
639000
2000
xүмүүс надад дахин мэдлэг олгох гэж хамтарсан.
10:56
I wouldn't be standing here today
242
641000
2000
Хэрвээ радикал хамтын ажиллагаа байгаагүй бол
10:58
if it wasn't for extreme radical collaboration.
243
643000
4000
би энд ингэж зогсохгүй байх байсан.
11:02
Thank you so much.
244
647000
2000
Маш их баярлалаа.
11:04
(Applause)
245
649000
2000
(Алга ташилт)
ABOUT THE SPEAKER
Ramona Pierson - Education innovatorRamona Pierson develops tools to revolutionize learning management and assessment systems -- her fourth career after aviation, neuropsychology and software development.
Why you should listen
Ramona Pierson first built careers in aviation, neuropsychology and software development. While studying and examining and learning the details of such diverse disciplines, she became interested in the act of learning itself. She volunteered in a San Francisco school while working full-time in Silicon Valley and, just like that, a fourth career was born.
Pierson completed a master’s degree in education in California, then headed north to take the reins of the education technology department for Seattle Public Schools. She combined her passions and expertise to create software that, in a nutshell, helps teachers teach better. In 2007, Ramona launched a private company with the same goal. SynapticMash Inc. was launched to revolutionize the learning management and assessment systems in education.
A self-described “data geek,” Pierson contemplated ways to push education and technology through a paradigm shift — to move from web 2.0 to web 3.0. Now the CEO of Declara, Ramona continues to study the act of learning and to explore ways to make our education system work better for students.
Ramona Pierson | Speaker | TED.com