TEDxDU 2011
Ramona Pierson: An unexpected place of healing
Ramona Pierson: Një vend i papritur për shërim
Filmed:
Readability: 3.1
400,025 views
Kur Ramona Pierson ishte 22 vjeçe, ajo ishte goditur nga një shofer i dehur dhe kaloi 18 muaj në gjendje kome. Në TEDxDU ajo tregon historinë e jashtëzakonshme të shërimit të saj - duke treguar për aftësitë kolektive dhe urtësinë e shtëpisë së të moshuarve.
Ramona Pierson - Education innovator
Ramona Pierson develops tools to revolutionize learning management and assessment systems -- her fourth career after aviation, neuropsychology and software development. Full bio
Ramona Pierson develops tools to revolutionize learning management and assessment systems -- her fourth career after aviation, neuropsychology and software development. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'm actually going to share something with you
0
0
2000
Në fakt unë do të ndaj me ju diçka
00:17
I haven't talked about probably in more than 10 years.
1
2000
3000
për të cilën nuk kam folur për më shumë se 10 vite.
00:20
So bear with me
2
5000
2000
Pra, keni durim
00:22
as I take you through this journey.
3
7000
2000
derisa ju marr me vete në këtë udhëtim.
00:24
When I was 22 years old,
4
9000
2000
Kur isha 22 vjeçe,
00:26
I came home from work, put a leash on my dog
5
11000
3000
u ktheva në shtëpi nga puna, i vura zinxhirin qenit tim
00:29
and went for my usual run.
6
14000
3000
dhe dola të vrapoja, si zakonisht.
00:32
I had no idea that at that moment
7
17000
2000
Nuk kisha asnjë ide se në atë moment
00:34
my life was going to change forever.
8
19000
2000
jeta ime do të ndryshonte përgjithmonë.
00:36
While I was preparing my dog for the run,
9
21000
3000
Derisa po përgatisja qenin tim për vrap,
00:39
a man was finishing drinking at a bar,
10
24000
4000
një njeri po mbaronte së piri në një bar,
00:43
picked up his car keys, got into a car
11
28000
2000
mori çelësat e tij të makinës, hyri në makinë
00:45
and headed south,
12
30000
2000
dhe u drejtua në jug,
00:47
or wherever he was.
13
32000
2000
apo kudo që po shkonte.
00:49
I was running across the street,
14
34000
2000
Unë po vrapoja përmes rrugës,
00:51
and the only thing that I actually remember
15
36000
2000
dhe e vetmja gjë që në fakt mbaj mend
00:53
is feeling like a grenade went off in my head.
16
38000
3000
është se ndjeva sikur një granatë shpërtheu në kokën time.
00:56
And I remember putting my hands on the ground
17
41000
4000
Dhe më kujtohet që vura duart në tokë
01:00
and feeling my life's blood
18
45000
2000
dhe ndjeva gjakun e jetës sime
01:02
emptying out of my neck
19
47000
2000
që po më zbrazej nga qafa
01:04
and my mouth.
20
49000
3000
dhe goja.
01:07
What had happened
21
52000
2000
Çfarë ndodhi ishte
01:09
is he ran a red light and hit me and my dog.
22
54000
3000
ai kaloi nëpër dritën e kuqe dhe më goditi mua dhe qenin im.
01:12
She ended up underneath the car.
23
57000
3000
Ajo përfundoi nën makinë.
01:15
I flew out in front of the car,
24
60000
2000
Unë fluturova para makinës,
01:17
and then he ran over my legs.
25
62000
2000
dhe pasta ai kaloi mbi këmbët e mia.
01:19
My left leg got caught up in the wheel well --
26
64000
2000
Këmba ime e majtë ishte kapur në rrotën e makinës
01:21
spun it around.
27
66000
2000
dhe u përdredh.
01:25
The bumper of the car hit my throat,
28
70000
3000
Parakolpi i makinës më goditi në fyt
01:28
slicing it open.
29
73000
2000
duke e çarë atë.
01:30
I ended up with blunt chest trauma.
30
75000
3000
Përfundova me tronditje traumatike në gjoks.
01:33
Your aorta comes up behind your heart.
31
78000
2000
Aorta të shkon prapa zemrës.
01:35
It's your major artery, and it was severed,
32
80000
3000
Është arteria madhore, dhe ajo ishte shkëputur,
01:38
so my blood was gurgling out of my mouth.
33
83000
3000
dhe kështu gjaku po më gurgullinte nga goja.
01:41
It foamed,
34
86000
2000
Po shkumonte,
01:43
and horrible things were happening to me.
35
88000
2000
dhe gjëra të tmerrshme po më ndodhnin.
01:47
I had no idea what was going on,
36
92000
2000
Nuk kisha asnjë ide se çfarë po ndodhte,
01:49
but strangers intervened,
37
94000
3000
por kalimtarët nderhyne,
01:52
kept my heart moving, beating.
38
97000
3000
më mbajtën zemrën në lëvizje, duke rrahur.
01:55
I say moving because it was quivering
39
100000
2000
Them në lëvizje sepse ajo po dridhej
01:57
and they were trying to put a beat back into it.
40
102000
3000
dhe ata po përpiqeshin t’ia kthenin të rrahurat.
02:00
Somebody was smart and put a Bic pen in my neck
41
105000
3000
Dikush ishte i zgjuar dhe më nguli një stilolaps në qafë
02:03
to open up my airway so that I could get some air in there.
42
108000
3000
për të hapur një vrimë që ta lejonte ajrin të hynte brenda.
02:06
And my lung collapsed,
43
111000
2000
Dhe mushkëria s'më punonte,
02:08
so somebody cut me open and put a pin in there as well
44
113000
3000
kështu dikush më preu dhe vendosi aty një gjilpërë
02:11
to stop that catastrophic event from happening.
45
116000
7000
që të ndalonte atë ngjarje katastrofike të ndodhte.
02:18
Somehow I ended up at the hospital.
46
123000
2000
Përfundova disi në spital.
02:20
I was wrapped in ice
47
125000
2000
Më mbuluan me akull
02:22
and then eventually put into a drug-induced coma.
48
127000
4000
dhe pastaj më vënë me qetësues në gjendje kome.
02:26
18 months later I woke up.
49
131000
4000
18 muaj më vonë u zgjova.
02:30
I was blind, I couldn't speak,
50
135000
2000
Isha e verbër, nuk mund të flisja,
02:32
and I couldn't walk.
51
137000
2000
dhe nuk mund të ecja.
02:34
I was 64 lbs.
52
139000
3000
Peshoja 29 kilogramë.
02:40
The hospital really has no idea
53
145000
2000
Spitali në të vërtetë nuk ka asnjë ide
02:42
what to do with people like that.
54
147000
2000
se çfarë të bëjë me njerëz të tillë.
02:44
And in fact, they started to call me a Gomer.
55
149000
3000
Dhe në fakt, ata filluan të më quanin pacienti i padëshiruar.
02:47
That's another story we won't even get into.
56
152000
4000
Kjo është një tjetër histori ku nuk do të futemi.
02:51
I had so many surgeries to put my neck back together,
57
156000
3000
Pata aq shumë intervenime kirurgjike në qafë,
02:54
to repair my heart a few times.
58
159000
2000
dhe disa për të riparuar zemrën.
02:56
Some things worked, some things didn't.
59
161000
2000
Disa funksiouan, disa jo.
02:58
I had lots of titanium put in me,
60
163000
2000
Më kishin vënë shumë titan brenda,
03:00
cadaver bones
61
165000
2000
dhe eshtra të njerëzve të vdekur
03:02
to try to get my feet moving the right way.
62
167000
3000
për të më vënë këmbët në lëvizje.
03:05
And I ended up with a plastic nose, porcelain teeth
63
170000
2000
Dhe përfundova me hundë plastike, dhëmbë porcelani,
03:07
and all kinds of other things.
64
172000
2000
dhe çfarëdo lloj gjëje.
03:09
But eventually I started to look human again.
65
174000
3000
Por më në fund, fillova të dukesha njerëzore përsëri.
03:18
But it's hard sometimes to talk about these things,
66
183000
2000
Por është e vështirë ndonjëherë të flas për këto gjëra,
03:20
so bear with me.
67
185000
3000
prandaj keni durim.
03:23
I had more than 50 surgeries.
68
188000
2000
Kam pasur më shumë se 50 operacione.
03:25
But who's counting?
69
190000
3000
Por kush po numëron?
03:28
So eventually, the hospital decided
70
193000
2000
Kështu pas një kohe, spitali vendosi se
03:30
it was time for me to go.
71
195000
2000
ishte koha që të largohesha.
03:32
They needed to open up space
72
197000
2000
Ju nevojitej një vend i lirë
03:34
for somebody else that they thought could come back
73
199000
4000
për dikë tjetër që ata mendonin se mund të shërohej
03:38
from whatever they were going through.
74
203000
3000
nga çfarëdo që kishte.
03:41
Everybody lost faith in me being able to recover.
75
206000
3000
Të gjithë kishin humbur besimin se unë mund të shërohesha.
03:44
So they basically put a map up on the wall, threw a dart,
76
209000
3000
Kështu mund të them se ata vënë një hartë në mur, gjuajtën një shigjetë,
03:47
and it landed at a senior home here in Colorado.
77
212000
5000
e cila u ngul në një shtëpi të moshuarish këtu në Colorado.
03:52
And I know all of you are scratching your head:
78
217000
2000
E di që të gjithë po mendoni të habitur
03:54
"A senior citizens' home? What in the world are you going to do there?"
79
219000
3000
“Një shtëpi të moshuarisht? Çfarë mund të bësh atje?"
03:57
But if you think about
80
222000
2000
Por nëse mendoni për
03:59
all of the skills and talent that are in this room right now,
81
224000
3000
të gjitha aftësitë dhe talentet që janë në këtë dhomë tani,
04:02
that's what a senior home has.
82
227000
2000
kjo është ajo që një shtëpi të moshuarish ka.
04:04
So there were all these skills and talents
83
229000
2000
Pra, kishte gjithë ato aftësi dhe talente
04:06
that these seniors had.
84
231000
3000
që kishin ata të moshuar.
04:09
The one advantage that they had over most of you
85
234000
2000
Një avantazh që ata kishin kundrejt jush
04:11
is wisdom,
86
236000
2000
ishte urtësia,
04:13
because they had a long life.
87
238000
3000
sepse ata kishin jetuar më gjatë.
04:16
And I needed that wisdom at that moment in my life.
88
241000
2000
Dhe mua më nevojitej ajo urtësi në atë moment në jetën time.
04:18
But imagine what it was like for them
89
243000
2000
Por imagjinoni se si ishte për ata
04:20
when I showed up at their doorstep?
90
245000
3000
kur u shfaqa unë në derën e tyre.
04:23
At that point, I had gained four pounds,
91
248000
2000
Në atë kohë, unë kisha shtuar 2 kilogramë,
04:25
so I was 68 lbs.
92
250000
2000
dhe tani isha 31 kilogramë.
04:27
I was bald.
93
252000
2000
Isha tullace.
04:29
I was wearing hospital scrubs.
94
254000
2000
Kisha të veshura rrobat e spitalit.
04:31
And somebody donated tennis shoes for me.
95
256000
3000
Dikush më kishte fali nje pale atlete.
04:34
And I had a white cane in one hand
96
259000
3000
Dhe ecja me një shkop të bardhë në një anë
04:37
and a suitcase full of medical records in another hand.
97
262000
3000
dhe një valixhe plot me dokumente mjekësore në anën tjetër.
04:40
And so the senior citizens realized
98
265000
3000
Kështu të moshuarit e kuptuan
04:43
that they needed to have an emergency meeting.
99
268000
2000
se kishin nevojë që mbanin një takim urgjent.
04:45
(Laughter)
100
270000
2000
(Të qeshura)
04:47
So they pulled back and they were looking at each other,
101
272000
3000
Kështu ata u tërhoqën, po shikonin njëri-tjetrin,
04:50
and they were going, "Okay, what skills do we have in this room?
102
275000
4000
dhe ata thoshin, "Mirë, çfarë aftësish kemi në këtë dhomë?
04:54
This kid needs a lot of work."
103
279000
3000
Ky fëmijë ka nevojë për shumë punë."
04:57
So they eventually started
104
282000
2000
Kështu ata filluan të
04:59
matching their talents and skills
105
284000
2000
përshtatnin talentet dhe aftësitë e tyre
05:01
to all of my needs.
106
286000
2000
me të gjitha nevojat e mia.
05:03
But one of the first things they needed to do
107
288000
2000
Por gjëja e parë që duhej ta bënin ishte
05:05
was assess what I needed right away.
108
290000
2000
të kuptonin se për çfarë kisha nevojë menjëherë.
05:07
I needed to figure out
109
292000
2000
Unë duhej të mësoja
05:09
how to eat like a normal human being,
110
294000
2000
si të haja si një person normal
05:11
since I'd been eating through a tube in my chest
111
296000
3000
sepse kisha ngrënë përmes një tubi në gjoksin tim
05:14
and through my veins.
112
299000
2000
dhe nëpër venat e mia.
05:16
So I had to go through trying to eat again.
113
301000
3000
Kështu unë duhej përpiqesha të haja përsëri.
05:19
And they went through that process.
114
304000
2000
Dhe ata kaluan nëpër këtë proces.
05:21
And then they had to figure out:
115
306000
2000
Dhe pastaj ata duhej ta kuptonin:
05:23
"Well she needs furniture.
116
308000
2000
"Ajo ka nevojë per mobilje.
05:25
She is sleeping in the corner of this apartment."
117
310000
3000
Ajo është duke fjetur në cepin e këtij apartamenti."
05:28
So they went to their storage lockers
118
313000
2000
Kështu ata shkuan tek gjërat e tyre të magazinuara
05:30
and all gathered their extra furniture --
119
315000
2000
dhe të gjithë mblodhën gjërat e tyre dhe më dhanë --
05:32
gave me pots and pans, blankets,
120
317000
3000
tenxhere dhe tiganë, batanije,
05:35
everything.
121
320000
3000
gjithçka.
05:38
And then the next thing that I needed
122
323000
2000
Dhe gjëja tjetër që më nevojitej
05:40
was a makeover.
123
325000
3000
ishte ndryshimi i pamjes sime.
05:43
So out went the green scrubs
124
328000
2000
Kështu i hodhëm rrobat e spitalit
05:45
and in came the polyester and floral prints.
125
330000
3000
dhe erdhën poliesterët me lule.
05:48
(Laughter)
126
333000
3000
(Të qeshura)
05:53
We're not going to talk about the hairstyles that they tried to force on me
127
338000
3000
Nuk do të flas për stilet e flokëve që ata u përpoqën të më bënin
05:56
once my hair grew back.
128
341000
2000
kur m’u rritën flokët.
05:58
But I did say no to the blue hair.
129
343000
2000
Por u thashë jo flokëve të kaltër.
06:00
(Laughter)
130
345000
3000
(Të qeshura)
06:04
So eventually what went on
131
349000
3000
Pastaj çfarë ndodhi ishte
06:07
is they decided that, well I need to learn to speak.
132
352000
3000
se ata vendosën që unë duhej të mësoja të flisja.
06:10
So you can't be an independent person
133
355000
2000
Nuk mund të jesh një person i pavarur
06:12
if you're not able to speak and can't see.
134
357000
3000
në qoftë se nuk flet dhe nuk sheh.
06:15
So they figured not being able to see is one thing,
135
360000
3000
Ata kuptuan se të mos jesh në gjendje të shohësh është një gjë,
06:18
but they need to get me to talk.
136
363000
2000
por ata kishin nevojë që unë të flisja.
06:20
So while Sally, the office manager,
137
365000
3000
Kështu, Sally menaxhere e zyrës,
06:23
was teaching me to speak in the day --
138
368000
2000
gjatë ditës më mësonte flisja --
06:25
it's hard, because when you're a kid,
139
370000
2000
është e vështirë, sepse kur je fëmijë,
06:27
you take things for granted.
140
372000
2000
i merr gjërat të gatshme.
06:29
You learn things unconsciously.
141
374000
2000
I mëson gjërat në mënyrë të pavetëdijshme.
06:31
But for me, I was an adult and it was embarrassing,
142
376000
3000
Por në rastin tim, unë isha e rritur dhe e turpshme,
06:34
and I had to learn how to coordinate
143
379000
2000
dhe më duhej të mësoja se si të koordinoja
06:36
my new throat with my tongue
144
381000
2000
fytin tim të ri me gjuhën
06:38
and my new teeth and my lips,
145
383000
3000
dhe dhëmbët e mi të ri dhe buzët,
06:41
and capture the air and get the word out.
146
386000
3000
dhe si të kapja ajrin dhe të nxirrja fjalën jashtë.
06:44
So I acted like a two-year-old
147
389000
2000
Po sillesha si një dy-vjeçare
06:46
and refused to work.
148
391000
2000
dhe refuzoja të punoja.
06:48
But the men had a better idea.
149
393000
3000
Por ata kishin një ide më të mirë.
06:51
They were going to make it fun for me.
150
396000
2000
Ata do ta bënin argëtuese për mua.
06:53
So they were teaching me cuss word Scrabble at night,
151
398000
4000
Dhe po më mësonin fjale të pista kur loznim Scrabble neteve,
06:57
(Laughter)
152
402000
4000
(të qeshura)
07:01
and then, secretly,
153
406000
2000
por dhe, fshehurazi,
07:03
how to swear like a sailor.
154
408000
3000
si të shaja si një marinar.
07:06
So I'm going to just leave it to your imagination
155
411000
4000
Kështu do ia lë imagjinatës tuaj
07:10
as to what my first words were
156
415000
4000
se cilat ishin fjalët e mia të para
07:14
when Sally finally got my confidence built.
157
419000
3000
kur përfundimisht Sally arrriti të ndërtonte vetbesimin tim.
07:17
(Laughter)
158
422000
2000
(Të qeshura)
07:19
So I moved on from there.
159
424000
2000
Kështu kjo kaloi.
07:21
And a former teacher who happened to have Alzheimer's
160
426000
3000
Dhe një ish-mësues që rastisi të kishte sëmundjen Alzheimer
07:24
took on the task of teaching me to write.
161
429000
4000
mori për detyrë të më mësonte të shkruaja.
07:28
The redundancy was actually good for me.
162
433000
2000
Kjo vëmendje ishte në fakt e mirë për mua.
07:30
So we'll just keep moving on.
163
435000
2000
Prandaj kështu do të vazhdojmë
07:32
(Laughter)
164
437000
5000
(Të qeshura)
07:38
One of the pivotal times for me
165
443000
3000
Një nga gjërat më me rëndësi për mua
07:41
was actually learning to cross a street again
166
446000
3000
ishte të mësoja ta kaloja rrugën
07:44
as a blind person.
167
449000
2000
si një person i verbër.
07:46
So close your eyes.
168
451000
3000
Pra mbyllni sytë.
07:49
Now imagine you have to cross a street.
169
454000
2000
Tani imagjino se duhet ta kalosh rrugën.
07:51
You don't know how far that street is
170
456000
4000
Ti as nuk e di sa e gjatë është rruga
07:55
and you don't know if you're going straight
171
460000
3000
dhe nuk e di nëse po ecën drejtë
07:58
and you hear cars whizzing back and forth,
172
463000
3000
ndërsa dëgjon makinat tek kalojnë e fishkëllejnë,
08:01
and you had a horrible accident
173
466000
2000
dhe ke pasur një aksident të tmerrshëm
08:03
that landed you in this situation.
174
468000
3000
që të ka sjellur në këtë situatë.
08:06
So there were two obstacles I had to get through.
175
471000
3000
Kishte dy vëshitrësi që duhej t’i kaloja.
08:09
One was post-traumatic stress disorder.
176
474000
3000
Njëra ishte stresi post-traumatik.
08:12
And every time I approached the corner or the curb
177
477000
4000
Sa herë që afrohesha në qoshe të rrugës
08:16
I would panic.
178
481000
2000
më kapte paniku.
08:18
And the second one
179
483000
2000
Dhe e dyta ishte
08:20
was actually trying to figure out how to cross that street.
180
485000
3000
të përpiqesha ta kuptoja si ta kaloja atë rrugë.
08:23
So one of the seniors just came up to me,
181
488000
3000
Një nga të moshuarit erdhi tek unë,
08:26
and she pushed me up to the corner and she said,
182
491000
3000
më shtyu deri në qoshe dhe tha,
08:29
"When you think it's time to go, just stick the cane out there.
183
494000
3000
"Kur mendon se është koha për të kaluar, vetëm ngrije shkopin.
08:32
If it's hit, don't cross the street."
184
497000
2000
Nëse goditet, mos e kalo rrugën."
08:34
(Laughter)
185
499000
5000
(Të qeshura)
08:39
Made perfect sense.
186
504000
3000
Kishte shumë kuptim.
08:42
But by the third cane
187
507000
2000
Por kur e panë shkopin e tretë
08:44
that went whizzing across the road,
188
509000
3000
tek fluturoi në rrugë
08:47
they realized that they needed to put the resources together,
189
512000
3000
ata kuptuan se duhej t’i bashkonin resurset,
08:50
and they raised funds
190
515000
2000
dhe ngritën fonde
08:52
so that I could go to the Braille Institute
191
517000
2000
që unë të mund të shkoja në institutin Braille
08:54
and actually gain the skills
192
519000
2000
ku do të mund të fitoja aftësitë
08:56
to be a blind person,
193
521000
2000
e një personi të verbër,
08:58
and also to go get a guide dog
194
523000
2000
dhe poashtu të kisha një qen orientues
09:00
who transformed my life.
195
525000
2000
i cili më transformoi jetën.
09:02
And I was able to return to college
196
527000
2000
Kam qenë në gjendje të kthehesha në kolegj
09:04
because of the senior citizens who invested in me,
197
529000
4000
për shkak të të moshuarve që investuan në mua,
09:08
and also the guide dog and skill set I had gained.
198
533000
4000
në qenin dhe aftësitë që kisha fituar.
09:12
10 years later I gained my sight back.
199
537000
2000
10 vjet më vonë m’u kthye të pamurit.
09:14
Not magically.
200
539000
2000
Nuk ishte magjike.
09:16
I opted in for three surgeries,
201
541000
3000
Hyra në tre operacione,
09:19
and one of them was experimental.
202
544000
2000
dhe njëri prej tyre ishte eksperimental.
09:21
It was actually robotic surgery.
203
546000
2000
Faktikisht ishte një operacion robotik.
09:23
They removed a hematoma from behind my eye.
204
548000
3000
Ata hoqën një hematoma nga prapa syrit tim.
09:27
The biggest change for me
205
552000
2000
Ndryshimi më i madh për mua
09:29
was that the world moved forward,
206
554000
3000
ishte se bota kishte lëvizur përpara,
09:32
that there were innovations
207
557000
2000
me inovacione
09:34
and all kinds of new things --
208
559000
2000
e çfarëdo lloj gjëje të re
09:36
cellphones, laptops,
209
561000
2000
telefonat celularë, laptopët,
09:38
all these things that I had never seen before.
210
563000
3000
e gjithë ato gjëra që unë nuk i kisha parë kurrë më parë.
09:41
And as a blind person,
211
566000
2000
Dhe si një person i verbër,
09:43
your visual memory fades
212
568000
2000
kujtesa vizuale zbehet
09:45
and is replaced with how you feel about things
213
570000
3000
dhe zëvendësohet me atë se si ndjehesh për gjërat
09:48
and how things sound
214
573000
3000
dhe si ato tingëllojnë
09:51
and how things smell.
215
576000
3000
dhe çfarë arome kanë.
09:54
So one day I was in my room
216
579000
2000
Një ditë isha në dhomën time
09:56
and I saw this thing sitting in my room
217
581000
2000
dhe pashë një gjë të ulur në dhomën time
09:58
and I thought it was a monster.
218
583000
2000
dhe mendova se ishte një monster.
10:00
So I was walking around it.
219
585000
2000
Kështu që po ecja rreth tij.
10:02
And I go, "I'm just going to touch it."
220
587000
2000
Dhe thashë, "Vetëm do ta prek."
10:04
And I touched it and I went,
221
589000
2000
E preka dhe thashë,
10:06
"Oh my God, it's a laundry basket."
222
591000
2000
"O Zot, është një shportë rrobash."
10:08
(Laughter)
223
593000
4000
(Të qeshura)
10:12
So everything is different
224
597000
2000
Kështu çdo gjë është ndryshe
10:14
when you're a sighted person
225
599000
2000
kur mund të shohësh
10:16
because you take that for granted.
226
601000
2000
sepse e merr të gatshme.
10:18
But when you're blind,
227
603000
2000
Por kur je i verbër,
10:20
you have the tactile memory for things.
228
605000
3000
ke një memorie të prekshme për gjëra.
10:23
The biggest change for me was looking down at my hands
229
608000
3000
Ndryshimi më i madh për mua ishte të shikoja duart e mia
10:26
and seeing that I'd lost 10 years of my life.
230
611000
4000
dhe të shihja se kisha humbur 10 vite të jetës sime.
10:30
I thought that time had stood still for some reason
231
615000
3000
Kisha menduar se koha kishte ndaluar për ndonjë arsye
10:33
and moved on for family and friends.
232
618000
2000
dhe kishte ecur për familjen dhe miqtë.
10:35
But when I looked down,
233
620000
2000
Por kur shikoja duart e mia,
10:37
I realized that time marched on for me too
234
622000
2000
kuptoja se koha kishte ikur edhe për mua
10:39
and that I needed to get caught up,
235
624000
2000
dhe më duhej ta kapja,
10:41
so I got going on it.
236
626000
2000
kështu fillova të punoja në këtë.
10:43
We didn't have words like crowd-sourcing and radical collaboration
237
628000
4000
Nuk kishim fjalë të atilla si 'crowd-sourcing' (një group i tërë njerëzish që kryejnë një punë)
10:47
when I had my accident.
238
632000
2000
dhe bashkëpunim radikal kur më ndodhi aksidenti.
10:49
But the concept held true --
239
634000
2000
Por koncepti ngelet i vërtetë --
10:51
people working with people to rebuild me;
240
636000
3000
njerëzit punonin me njëri-tjetrin për të më rindërtuar,
10:54
people working with people to re-educate me.
241
639000
2000
për të më ri-edukuar.
10:56
I wouldn't be standing here today
242
641000
2000
Nuk do ta isha duke qëndruar këtu sot
10:58
if it wasn't for extreme radical collaboration.
243
643000
4000
po të mos ishte për bashkëpunim ekstrem radikal.
11:02
Thank you so much.
244
647000
2000
Ju faleminderit shumë.
11:04
(Applause)
245
649000
2000
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Ramona Pierson - Education innovatorRamona Pierson develops tools to revolutionize learning management and assessment systems -- her fourth career after aviation, neuropsychology and software development.
Why you should listen
Ramona Pierson first built careers in aviation, neuropsychology and software development. While studying and examining and learning the details of such diverse disciplines, she became interested in the act of learning itself. She volunteered in a San Francisco school while working full-time in Silicon Valley and, just like that, a fourth career was born.
Pierson completed a master’s degree in education in California, then headed north to take the reins of the education technology department for Seattle Public Schools. She combined her passions and expertise to create software that, in a nutshell, helps teachers teach better. In 2007, Ramona launched a private company with the same goal. SynapticMash Inc. was launched to revolutionize the learning management and assessment systems in education.
A self-described “data geek,” Pierson contemplated ways to push education and technology through a paradigm shift — to move from web 2.0 to web 3.0. Now the CEO of Declara, Ramona continues to study the act of learning and to explore ways to make our education system work better for students.
Ramona Pierson | Speaker | TED.com