ABOUT THE SPEAKER
Marlon Peterson - Human justice advocate
Marlon Peterson is a writer, youth development expert and human justice advocate.

Why you should listen

Marlon Peterson is the host of the podcast, Decarcerated, which highlights the journeys of resilience, redemption and success of formerly incarcerated people.

Since his release from prison in 2009, after serving 10 years, Peterson has spearheaded the creation of two youth development programs in New York City, How Our Lives Link Altogether (H.O.L.L.A!) and Youth Organizing to Save Our Streets (YO SOS). With a focus on gun violence prevention and youth advocacy, both programs have provided programming for hundreds of young people.

In 2015 Peterson left his full-time work in the nonprofit sector to create The Precedential Group, a social justice consultancy that works to address the trauma revolving around the intersections of race, gender, violence, police violence and community violence. His work through the Precedential Group has allowed him to provide support for organizations throughout the United States and Trinidad & Tobago, W.I.

As a writer, advocate, program developer and public speaker Peterson has been recognized as a Soros Justice Fellow, Aspen Ideas Festival Scholar, Ebony Magazine Power 100 Honoree and TED Resident. His writings have appeared and been cited in The Nation, Gawker, The Atlantic, Huff Post, Black Press USA, Ebony and the Trinidad & Tobago Guardian. He has contributed to Kiese Laymon's aaward-winning novel, How to Slowly Kill Yourself and Others in America and Love Lives Here, Too by former New York Times columnist, Sheila Rule.

Peterson is Brooklyn born and bred with a Trinidadian heart. He is a graduate of New York University and is currently working on his first Pulitzer, a memoir.

More profile about the speaker
Marlon Peterson | Speaker | TED.com
TED Residency

Marlon Peterson: Am I not human? A call for criminal justice reform

Марлон Петерсон: Би хүн биш гэж үү? Эрүүгийн эрх зүйг шинэчлэе

Filmed:
1,201,492 views

Хориод насандаа үйлдсэн гэмт хэрэгтээ Марлон 10 жилийн ял авч, амьдрал нь хэнд ч хэрэггүй зүйл болж өнгөрсөн. Торны ард байхдаа тэр Брүүклин дэх сурагчидтай захиагаар харилцах сургалтад хамрагдаж, амьдралаа өөрчлөх боломжтой болсон. Энэхүү зоригтой яриандаа Марлон яагаад бид нийгэм гадуурхаж, үл тоодог хүмүүст анхаарал хандуулж, хөрөнгө оруулах хэрэгтэй вэ гэдгийг сануулна.
- Human justice advocate
Marlon Peterson is a writer, youth development expert and human justice advocate. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
She wrote:
0
1022
1160
Тэр бичихдээ:
00:14
"When I become famous,
I will tell everyone
1
2634
2547
"Би алдартай болохоороо
Марлон Петерсон гэдэг баатрын тухай
хүмүүст хэлнэ" гэж билээ.
00:17
that I know a hero named Marlon Peterson."
2
5205
2134
00:20
Heroes rarely look like me.
3
8238
1700
Над шиг харагддаг баатрууд ховор.
00:22
In fact,
4
10609
1425
Яг үнэндээ
00:24
I'm what garbage looks like.
5
12058
1680
хог хаягдал л над шиг харагддаг.
00:26
No, not the most appealing
way to open a talk
6
14342
2804
Үгүй ээ, энэ нь яриа өдөх
эсвэл харилцаа эхлүүлэх
00:29
or start a conversation,
7
17170
1697
тийм ч тааламжтай арга биш,
00:30
and perhaps you have some questions
going through your head about that.
8
18891
3473
магадгүй та нар дотроо
их гайхаж байгаа байх.
Яагаад энэ залуу өөрийгөө ингэж хэлнэ вэ?
00:34
Why would this man say
such a thing about himself?
9
22388
2374
Тэр юу гэх гэсэн юм бол?
00:36
What does he mean?
10
24786
1473
00:38
How can someone view him as a hero
when he sees himself as garbage?
11
26283
4186
Яаж хэн нэгэн түүнийг баатар гэхэд
өөрийгөө хог гэж харж болдог юм бэ?
00:43
I believe we learn more from questions
than we do from answers.
12
31253
3083
Хүмүүс хариултаас биш асуултаас
илүү суралцдаг гэж би боддог.
00:46
Because when we're questioning something,
13
34360
2283
Учир нь бид эргэлзэхдээ, асуулт тавихдаа
00:48
we're invested in taking in
some sort of new information,
14
36667
3334
шинэ мэдээлэл авахад бэлэн болдог эсвэл
00:52
or grappling with some sort of ignorance
that makes us feel uncomfortable.
15
40025
4237
мэдэхгүй байгаадаа эвгүйрхсэн
мэдрэмжтэйгээ тэмцэж байдаг.
00:56
And that's why I'm here:
16
44286
1706
Тиймээс л би энд байгаа юм:
00:58
to push us to question,
17
46016
1535
хичнээн эвгүй байсан ч
00:59
even when it makes us uncomfortable.
18
47575
2075
нэгэн асуултыг асуух гэж.
01:02
My parents are from Trinidad and Tobago,
19
50269
2943
Миний эцэг эх өмнөд Карибийн арал болох
Тринидад ба Тобагогийн хүмүүс.
01:05
the southernmost island in the Caribbean.
20
53236
2213
01:07
Trinidad is also home
to the only acoustic instrument
21
55473
2978
Тринидад нь 20-р зуунд үүссэн
01:10
invented in the 20th century:
22
58475
1870
цорын ганц хөгжмийн зэмсэг болох
01:12
the steel pan.
23
60369
1283
"ган төмөр" зэмсгийн орон.
01:14
Deriving from the African drums
24
62318
2393
Aфрикийн бөмбөрөөс үүсээд
01:16
and evolving from the genius
of one of the ghettos in Trinidad,
25
64735
3277
Тринидадын ядуусын суу билгээс,
Америк цэргүүдийн үл
тоомсорлолоос хувьссан
01:20
a city called Laventille,
26
68036
1686
01:21
and the disregard
of the American military ...
27
69746
2976
Лавэнтилл нэртэй хот...
01:25
Well, I should tell you,
28
73537
1296
Та нарт хэлэх ёстой байх,
01:26
America, during WWII, had
military bases set up in Trinidad,
29
74857
3367
Дэлхийн 2-р Дайны үед Америк
цэргийн хүчээ Тринидадад байршуулсан,
01:30
and when the war ended,
30
78248
1421
тэгээд дайн дуусах үед
01:31
they left the island littered
with empty oil drums --
31
79693
3536
тэд арлыг хоосон тосны канистраар
бохирдуулж орхисон...
01:35
their trash.
32
83253
1245
тэдний хог.
01:36
So people from Laventille
repurposed the old drums left behind
33
84947
4284
Тэгээд иргэд тосны хаягдал савыг
01:41
into the full chromatic scale:
34
89255
2203
аялгуут хөгжим болгон өөрчилж
01:43
the steel pan.
35
91482
1208
ган төмөр зэмсгийг хийсэн.
01:45
Playing music now from Beethoven
to Bob Marley to 50 Cent,
36
93087
4384
Одоо хүртэл сонсдог Бэтховен,
Боб Марли, 50 Цент...
01:49
those people literally made
music out of garbage.
37
97495
4238
тэд хогоор хөгжим бүтээсэн.
01:54
Twelve days before my 20th birthday,
38
102754
2499
20 насны төрсөн өдрөөс 12 өдрийн өмнө,
01:57
I was arrested for my role
in a violent robbery attempt
39
105277
3871
Манхаттан хотод
би хүч хэрэглэсэн хулгайн
хэргээр баривчлагдсан.
02:01
in lower Manhattan.
40
109172
1212
02:03
While people were sitting
in a coffee shop,
41
111001
2196
Хүмүүс кафед сууж байхад
02:06
four people were shot.
42
114352
1367
4 хүн буудлагад өртөж,
02:09
Two were killed.
43
117372
1327
2 хүн амиа алдсан.
02:11
Five of us were arrested.
44
119684
1441
Харин бидний 5 баривчлагдсан.
02:14
We were all the products
of Trinidad and Tobago.
45
122213
2638
Бид Тринидад болон Тобагогийн
бүтээл байсан.
02:16
We were the "bad immigrants,"
46
124875
1909
Бид тэднийхээр бол "муу цагаачид" эсвэл
02:18
or the "anchor babies" that Trump
and millions of Americans easily malign.
47
126808
4036
Трамп болон сая сая Америкчуудын
гадуурхдаг цагаачдын хүүхдүүд байсан.
02:23
I was discarded, like waste material --
48
131895
3066
Би яг л илүүдэл материал шиг хаягдсан,
02:26
and justifiably so to many.
49
134985
2204
олон хүмүүс ч энэ нь зөв
гэж үзсэн.
02:29
I eventually served 10 years, two months
and seven days of a prison sentence.
50
137213
4009
Би сурган хүмүүжүүлэх газар
10 жил байхаар яллагдаж,
02:34
I was sentenced to a decade of punishment
in a correctional institution.
51
142205
4897
тэгээд л 10 жил 2 сар 7 хоног
шоронд суусан.
02:39
I was sentenced to irrelevance --
52
147966
2544
Би тэдэнд хамаагүй учраас
ял эдэлсэн:
02:42
the opposite of humanity.
53
150534
1643
хүмүүнлэг бүс үйлийн үр.
02:45
Interestingly,
54
153249
1561
Сонирхолтой нь,
02:46
it was during those years in prison
that a series of letters redeemed me,
55
154834
5023
шоронгийн 10 жилд намайг аварсан ганц
зүйл нь ар араасаа ирдэг захидлууд байв.
02:51
helped me move beyond
the darkness and the guilt
56
159881
2839
Залуу насны хамгийн муу үеэс уялдаатай
02:54
associated with the worst
moment of my young life.
57
162744
2888
гэм буруу, харанхуйгаас гарахад тусалсан.
02:58
It gave me a sense that I was useful.
58
166205
1850
Хэн нэгэнд хэрэгтэй мэт санагдуулсан.
03:00
She was 13 years old.
59
168938
1984
Тэр охин 13 настай байсан.
03:03
She had wrote that she saw me as a hero.
60
171336
2548
Тэр намайг 'баатар' гэж
хардаг тухай бичсэн.
03:06
I remember reading that,
61
174498
1388
Би тэдгээр үгсийг уншаад
03:07
and I remember crying
when I read those words.
62
175910
2727
уйлж байснаа санаж байна.
03:11
She was one of over 50 students
63
179414
2444
Тэр охин бол
миний гэр болсон Брүүклинд багшилдаг
03:13
and 150 letters that I wrote during
a mentoring correspondence program
64
181882
4050
найзтайгаа хамтран бүтээсэн
03:17
that I co-designed with a friend
65
185956
1610
захиагаар харилцах хөтөлбөрт
хамрагдсан
03:19
who was a teacher
at a middle school in Brooklyn,
66
187590
2330
50 сурагчийн нэг байсан юм.
03:21
my hometown.
67
189944
1156
03:23
We called it the Young Scholars Program.
68
191124
2056
Үүнийгээ Залуу Сургагчдын
Хөтөлбөрт гэж нэрлэсэн.
03:25
Every time those young people
shared their stories with me,
69
193873
3722
Тэдгээр хүүхдүүд надтай
түүхээ болон зовлонгоо
03:29
their struggles,
70
197619
1607
хуваалцах болгонд,
03:31
every time they drew a picture
of their favorite cartoon character
71
199250
3773
дуртай хүүхэлдэйгээ зураад
03:35
and sent it to me,
72
203047
1435
явуулах болгонд,
03:36
every time they said they depended
on my letters or my words of advice,
73
204506
4370
миний зөвлөгөө, захианд
найддагаа хэлэх болгонд
03:40
it boosted my sense of worthiness.
74
208900
1899
би өөрийнхөө үнэ цэнийг мэдэрч байсан.
03:43
It gave me a sense of what
I could contribute to this planet.
75
211841
3075
Энэ дэлхийд ямар хувь нэмэртэйг
минь мэдрүүлдэг байсан.
03:47
It transformed my life.
76
215508
1445
Амьдралыг минь өөрчилж чадсан.
03:49
Because of those letters
and what they shared with me,
77
217548
2898
Тэдний надтай захиагаар хуваалцсан зүйлс,
03:52
their stories of teen life,
78
220470
1865
өсвөр үеийнх нь түүхүүдээрээ,
03:54
they gave me the permission,
79
222359
2070
тэд надад зөвшөөрөл олгосон.
03:56
they gave me the courage
to admit to myself
80
224453
2416
Надад тэр 1999 оны 10 сарын үйл явдалд
шалтаг биш шалтгаан байсныг
03:58
that there were reasons -- not excuses --
81
226893
2803
04:01
but that there were reasons
for that fateful day in October of 1999;
82
229720
4413
хүлээн зөвшөөрөх зориг өгсөн.
04:06
that the trauma associated
with living in a community
83
234797
2642
Буу авах нь пүүз авахаас амархан байдаг
04:09
where guns are easier
to get than sneakers;
84
237463
2174
нийгмээс олж авсан шарх хөнөөл,
04:12
that the trauma associated with being
raped at gunpoint at the age of 14;
85
240792
6019
14 насандаа буу тулгуулж
хүчиндүүлсэн шаналал,
04:19
that those are reasons for me
86
247607
2697
энэ бүгд надад шалтгаан байсан.
04:22
why making that decision,
87
250328
1790
Тэр хортой шийдвэрийг гаргасан нь
04:24
that fatal decision,
88
252142
1165
ямар ч бололцоогүй биш байсныг...
04:25
was not an unlikely proposition.
89
253331
1964
04:28
Because those letters
mattered so much to me,
90
256192
2707
Тэдгээр үг үсэг надад
үнэхээр чухал байсан учраас,
04:30
because writing and receiving
91
258923
1408
бичих бас хүлээж авах,
04:32
and having that communication
with those folks
92
260355
2257
мөн тэдгээр хүмүүстэй харилцах нь
миний амьдралд
04:34
so hugely impacted my life,
93
262636
1499
маш их нөлөөтэй байсан учраас,
04:36
I decided to share the opportunity
with some friends of mine
94
264159
2882
би надтай хамт шоронд байсан найзуудтайгаа
04:39
who were also inside with me.
95
267065
1396
үүнийг хуваалцахаар шийдсэн.
04:40
My friends Bill and Cory and Arocks,
96
268485
1957
Аймшигтай гэмт хэргээс болж шоронд суугаа
04:42
all in prison for violent crimes also,
97
270466
2224
миний найзууд Билл, Кори мөн Аерокс
04:44
shared their words of wisdom
with the young people as well,
98
272714
2804
бас л өөрсдийн бодол, үгсээ
хүүхдүүдтэй хуваалцаж,
04:47
and received the sense
of relevancy in return.
99
275542
2261
бусадтай холбогдох нандин
мэдрэмжийг олж авсан.
04:50
We are now published writers
and youth program innovators
100
278322
3186
Бид одоо нийтлэл бичигчид болон
залуусын программ санаачлагчид
04:53
and trauma experts
101
281532
1749
мөн сэтгэл гэмтлийн мэргэжилтнүүд
04:55
and gun violence prevention advocates,
102
283305
1869
бас буун гэмт хэргээс сэрэмжлүүлэгчид
04:57
and TED talkers and --
103
285198
1378
TED илтгэгч, бас....
04:58
(Laughter)
104
286600
1026
(Инээд)
04:59
and good daddies.
105
287650
1454
мөн сайн аавууд.
05:01
That's what I call a positive
return of investment.
106
289128
2815
Үнийг л би хөрөнгө оруулалтын
эерэг үр дүн гэнэ.
05:04
Above all else,
107
292750
1150
Дээрхээс өөр,
05:05
what building that program
taught me was that when we sow,
108
293924
3903
программаас суралцсан
зүйл нь бид тарихдаа,
05:09
when we invest in the humanity
of people no matter where they're at,
109
297851
3762
хаана ч байсан хамаагүй хүн
төрөлхтөнд хөрөнгө оруулахдаа
05:13
we can reap amazing rewards.
110
301637
2465
бид гайхалтай шагнал хурааж болдог.
05:16
In this latest era
of criminal justice reform,
111
304991
2335
Сүүлийн үеийн эрүүгийн хуулийг хараад,
05:19
I often question and wonder why --
112
307350
2924
би ихэнхдээ Яагаад? гэж их гайхдаг...
яагаад зөвхөн хар тамхины хэрэг зэргээр
05:22
why is it that so many believe
113
310992
1533
05:24
that only those who have been convicted
of nonviolent drug offenses
114
312549
3466
ял эдэлсэн хүмүүс бусдаас
энэрэл хүртэж,
05:28
merit empathy and recognized humanity?
115
316039
3810
хүн гэдгээ хүлээн зөвшөөрүүлдэг юм бэ?
05:33
Criminal justice reform is human justice.
116
321088
2477
Эрүүгийн шүүн таслах систем нь
хүний шударга ёс.
05:35
Am I not human?
117
323993
1475
Би хүн биш гэж үү?
05:38
When we invest in resources
that amplify the relevancy of people
118
326880
4478
Хэрвээ бид бусдын гадуурхдаг
Лавэнтиллийн хүмүүс,
эсвэл ядуу хорооллын иргэдийн
05:43
in communities like Laventille
119
331382
1470
05:44
or parts of Brooklyn or a ghetto near you,
120
332876
2149
хамаарлыг дэмжихэд хөрөнгө оруулбал,
05:47
we can literally create
the communities that we want.
121
335049
2672
хүсээд байдаг нийгмээ бүтээж чадна.
05:50
We can do better.
122
338224
1379
Бид илүүг хийж чадна.
05:51
We can do better than investing solely
in law enforcement as a resource,
123
339627
3588
Бид зөвхөн хууль хэрэгжүүлэхэд
хөрөнгө оруулахаас илүү хийж чадна,
05:55
because they don't give us
a sense of relevancy
124
343239
2897
учир нь заримдаа хууль бидэнд
хамаарах мэдрэмжийг өгдөггүй,
05:58
that is at the core of why so many of us
do so many harmful things
125
346160
3550
энэ нь л яагаад олон хүмүүс
хөнөөлтэй зүйл хийдгийн шалтгаан --
06:01
in the pursuit of mattering.
126
349734
2672
хамаарахын төлөө, нөлөөтэй байхын төлөө.
06:05
See, gun violence is just a visible
display of a lot of underlying traumas.
127
353356
4049
Буун түрэмгийлэл нь бусад нийгмийн
асуудлаас зүгээр л харагдахуйц түвшнийх.
06:10
When we invest in the redemptive
value of relevancy,
128
358443
3032
Бид бүгдийг хамруулах асуудалд
анхаарал хандуулвал,
06:13
we can render a return of both
personal responsibility and healing.
129
361499
4392
хувь хүний хариуцлага болон
эдгэрэл оронд нь ирэх болно.
06:18
That's the people work I care about,
130
366304
2244
Энэ л л миний анхаардаг нийгмийн ажил,
06:20
because people work.
131
368572
1432
учир нь хүмүүс ажилладаг.
06:23
Family, I'm asking you
to do the hard work,
132
371313
3928
Гэр бүл минь, би та нарыг тэр хэцүү
ажлыг хийгээсэй гэж хүсч байна.
06:27
the difficult work,
133
375265
1448
Бид хүртэх эрхгүй
06:28
the churning work of bestowing
undeserved kindness
134
376737
2935
сайхан сэтгэлээр хог гэж үзэгддэг,
06:31
upon those who we can relegate as garbage,
135
379696
2447
амархан үл тоомсорлогдож
гадуурхагддаг хүмүүст
06:34
who we can disregard and discard easily.
136
382167
2168
зориулж ажил хийгээсэй гэж хүсч байна.
06:37
I'm asking myself.
137
385023
1326
Би өөрөөсөө асууна.
06:39
Over the past two months,
138
387510
1920
Өнгөрсөн 2 сарын турш,
06:41
I've lost two friends to gun violence,
139
389454
2094
би 2 найзыгаа буудлагад алдсан,
06:44
both innocent bystanders.
140
392141
1698
Хоёулаа гэмгүй хүмүүс.
06:46
One was caught in a drive-by
while walking home.
141
394928
3087
Нэг нь гэр лүүгээ
алхаж байхдаа буудуулсан,
06:51
The other was sitting in a café
while eating breakfast,
142
399100
3113
нөгөө нь Миамид амралтаараа
кафед өглөөний цайгаа ууж байхдаа.
06:54
while on vacation in Miami.
143
402237
1701
06:57
I'm asking myself to see
the redemptive value of relevancy
144
405775
3318
Би өөрөөсөө найзуудыг минь үгүй хийсэн
07:01
in the people that murdered them,
145
409117
1702
тэр хүмүүсийн нийгэмд дэх үнэ цэнийг нь
харахыг хүсч байна, учир нь
07:03
because of the hard work
of seeing the value in me.
146
411699
2495
миний үнэ цэнийг харах
гэж хүмүүс хичээсэн.
07:06
I'm pushing us to challenge
our own capacity
147
414851
4134
Би хүмүүсийг өөрсдийнхөө чадавхыг
сорихыг хүсч байна.
07:11
to fully experience our humanity,
148
419009
2365
Хүний ертөнцийг өөрсдөө бүрэн үзэхийг,
07:13
by understanding the full biography
149
421398
1989
анзаарахгүй байгаа хүмүүсийн
07:15
of people who we can
easily choose not to see,
150
423411
3045
түүхийг бүрэн ойлгохыг хүсч байна.
07:19
because heroes are waiting
to be recognized,
151
427908
3217
Учир нь баатрууд бусдад
танигдахаа хүлээж,
07:23
and music is waiting to be made.
152
431149
1836
хөгжим бүтээгдэхийг хүлээнэ.
07:25
Thank you.
153
433836
1268
Баярлалаа.
07:27
(Applause)
154
435128
3938
(Алга ташилт)
Translated by Uyanga Gantulga
Reviewed by Batchansaa Batzorig

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Marlon Peterson - Human justice advocate
Marlon Peterson is a writer, youth development expert and human justice advocate.

Why you should listen

Marlon Peterson is the host of the podcast, Decarcerated, which highlights the journeys of resilience, redemption and success of formerly incarcerated people.

Since his release from prison in 2009, after serving 10 years, Peterson has spearheaded the creation of two youth development programs in New York City, How Our Lives Link Altogether (H.O.L.L.A!) and Youth Organizing to Save Our Streets (YO SOS). With a focus on gun violence prevention and youth advocacy, both programs have provided programming for hundreds of young people.

In 2015 Peterson left his full-time work in the nonprofit sector to create The Precedential Group, a social justice consultancy that works to address the trauma revolving around the intersections of race, gender, violence, police violence and community violence. His work through the Precedential Group has allowed him to provide support for organizations throughout the United States and Trinidad & Tobago, W.I.

As a writer, advocate, program developer and public speaker Peterson has been recognized as a Soros Justice Fellow, Aspen Ideas Festival Scholar, Ebony Magazine Power 100 Honoree and TED Resident. His writings have appeared and been cited in The Nation, Gawker, The Atlantic, Huff Post, Black Press USA, Ebony and the Trinidad & Tobago Guardian. He has contributed to Kiese Laymon's aaward-winning novel, How to Slowly Kill Yourself and Others in America and Love Lives Here, Too by former New York Times columnist, Sheila Rule.

Peterson is Brooklyn born and bred with a Trinidadian heart. He is a graduate of New York University and is currently working on his first Pulitzer, a memoir.

More profile about the speaker
Marlon Peterson | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee