TED-Ed Weekend
Ashton Cofer: A plan to recycle the unrecyclable
Ashton Cofer: လူငယ် တီထွင်သူလေးရဲ့ ဖော့ဖြူ (Styrofoam )ကို ပြန်လည်အသုံးပြုဖို့ အစီအစဉ်။
Filmed:
Readability: 4.9
1,379,778 views
မြေပဲထုပ်ပိုးတာနေ တစ်ခါသုံး ကော်ဖီခွက်တွေအထိ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု တစ်ခုတည်းမှာတင် တစ်နှစ်ကို Styrofoam (ပလပ်စတစ်ဖော့ဖြူ)နှစ်ဘီလီယံထွက်ရှိပါတယ်၊ တစ်ခုမှကို ပြန်သုံးလို့မရနိုင်တာတွေပါ။
ဒီအရင်းအမြစ်ဖြုန်းတီးမှုနဲ့ မြေဖို့ရတဲ့နေရာကြောင့် စိတ်ပျက်ပြီး သူ့ရဲ့ သိပ္ပံပြပွဲ အသင်းဖော်တွေက အသုံးပြုပြီးသား Styrofoam (ပလပ်စတစ်ဖော့ဖြူ)တွေကို အသုံးဝင်တဲ့ တစ်ခုခုအဖြစ် ဓာတ်ပြိုကွဲအောင်လုပ်ဖို့ အပူပေးခြင်း နည်းစနစ်တစ်ခုကို တီထွင်ခဲ့ပါတယ်။ FIRST LEGO League Global Innovation Award နဲ့ Google Science Fair ကနေ Scientific American Innovator Award ဆုရထားတဲ့ သူတို့ရဲ့ မူရင်းဒီဇိုင်းကို စစ်ဆေးကြည့်လိုက်ပါ။
Ashton Cofer - Youth inventor
Ashton Cofer and his FIRST Robotics team won the Google Science Fair for developing a process to convert Styrofoam waste into activated carbon for purifying water. Full bio
Ashton Cofer and his FIRST Robotics team won the Google Science Fair for developing a process to convert Styrofoam waste into activated carbon for purifying water. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
It was just an ordinary Saturday.
0
873
2423
သာမန် စနေနေ့ တစ်နေ့ပါပဲ။
00:15
My dad was outside mowing the lawn,
1
3320
2216
အဖေက အပြင်မှာ မြက်ခင်းရိတ်နေတယ်၊
00:17
my mom was upstairs folding laundry,
2
5560
2256
အမေက အပေါ်ထပ်မှာ လျှော်ပြီးတဲ့အထည်တွေ
ခေါက်နေတယ်
ခေါက်နေတယ်
00:19
my sister was in her room doing homework
3
7840
2136
ညီမလေးက သူ့အခန်းထဲမှာ အိမ်စာလုပ်နေပြီး
00:22
and I was in the basement
playing video games.
playing video games.
4
10000
2360
ကျွန်တော်က မြေအောက်ခန်းမှာ
ဗီဒီယိုဂီမ်း ကစားနေတယ်။
ဗီဒီယိုဂီမ်း ကစားနေတယ်။
00:25
And as I came upstairs
to get something to drink,
to get something to drink,
5
13080
2336
သောက်စရာ တစ်ခုခုယူဖို့
အပေါ်ထပ်ကို လာခိုက်မှာ
အပေါ်ထပ်ကို လာခိုက်မှာ
00:27
I looked out the window
6
15440
1216
ပြတင်းပေါက်က ကြည့်မိတော့
00:28
and realized that there was something
that I was supposed to be doing,
that I was supposed to be doing,
7
16680
3296
ကျွန်တော်လုပ်သင့်တာ တစ်ခုခုရှိနေတာ
သဘောပေါက်လိုက်တယ်။
သဘောပေါက်လိုက်တယ်။
00:32
and this is what I saw.
8
20000
1200
ဒါကမြင်လိုက်ရတာက ဒါပါ။
00:35
No, this wasn't
my family's dinner on fire.
my family's dinner on fire.
9
23880
3096
နိုး၊ ဒါက ကျွန်တော့မိသားစု ညစာ
မီးလောင်နေတာမဟုတ်ဘူး။
မီးလောင်နေတာမဟုတ်ဘူး။
00:39
This was my science project.
10
27000
2640
ဒါ ကျွန်တော့ရဲ့ သိပ္ပံပရောဂျက်ပါ။
00:42
Flames were pouring out,
11
30240
1456
မီးလျှံတွေ ပွင့်အံနေပြီး
00:43
smoke was in the air
12
31720
1216
လေထဲမှာ မီးခိုးတွေဆိုတော့
00:44
and it looked like our wooden deck
was about to catch fire.
was about to catch fire.
13
32960
3216
သစ်သားခုံက မီးစွဲတော့မယ်ပုံ ပေါက်နေတယ်။
00:48
I immediately started yelling.
14
36200
1816
ကျွန်တော် ချက်ချင်း ကောက်အော်လိုက်တယ်။
00:50
My mom was freaking out,
15
38040
1496
အမေက မျက်ကလူးဆန်ပြာနဲ့
00:51
my dad ran around to put out the fire
16
39560
2096
အဖေကတော့ မီးသတ်ဖို့ ပတ်ပြေးလိုက်တယ်
00:53
and of course my sister
started recording a Snapchat video.
started recording a Snapchat video.
17
41680
4136
တကယ်တော့ ညီမလေးက Snapchat ဗီဒီယို
ရိုက်ကူးနေတာလေ။
ရိုက်ကူးနေတာလေ။
00:57
(Laughter)
18
45840
1896
(ရယ်သံများ)
00:59
This was just the beginning
of my team's science project.
of my team's science project.
19
47760
3200
ဒါက ကျွန်တော့အဖွဲ့ရဲ့ သိပ္ပံပရောဂျက်
အစပဲရှိသေးတယ်။
အစပဲရှိသေးတယ်။
01:03
My team is composed of me
and three other students
and three other students
20
51480
2656
ကျွန်တော့အဖွဲ့က ကျွန်တော့နဲ့ ဒီခန်းမထဲက
01:06
who are here in the audience today.
21
54160
1680
အခြားကျောင်းသား သုံးယောက်ပါ။
01:08
We competed in FIRST LEGO League
22
56280
2016
FIRST LEGO League မှာ ဝင်ပြိုင်ခဲ့တယ်။
01:10
which is an international
LEGO robotics competition for kids,
LEGO robotics competition for kids,
23
58320
3536
ဒါက ကလေးတွေအတွက် နိုင်ငံတကာ LEGO
စက်ရုပ်ပြိုင်ပွဲဖြစ်ပြီး
စက်ရုပ်ပြိုင်ပွဲဖြစ်ပြီး
01:13
and in addition to a robotics game,
24
61880
1856
စက်ရုပ်ဂီမ်းတစ်ခုအပြင်
01:15
we also worked
on a separate science project,
on a separate science project,
25
63760
2376
သီးခြား သိပ္ပံပရောဂျက်
တစ်ခုကိုပါ လုပ်ခဲ့တယ်။
တစ်ခုကိုပါ လုပ်ခဲ့တယ်။
01:18
and this was the project
that we were working on.
that we were working on.
26
66160
2696
ဒါက ကျွန်တော်တို့ လုပ်နေခဲ့တဲ့ ပရောဂျက်ပါ။
01:20
So the idea for this project all started
27
68880
1976
ဒီတော့ ဒီပရောဂျက်အတွက် စိတ်ကူးစခဲ့တာက
01:22
when a few months earlier,
28
70880
1256
လအနည်းတုန်းက ဖြစ်ခဲ့ပြီး
01:24
a couple of my teammates
took a trip to Central America
took a trip to Central America
29
72160
2816
အသင်းဖော်တစ်ချို့
အမေရိက အလယ်ပိုင်းကို ခရီးထွက်တုန်းက
အမေရိက အလယ်ပိုင်းကို ခရီးထွက်တုန်းက
01:27
and saw beaches littered with Styrofoam,
30
75000
2496
ဖော့ဖြူတွေ (သို့) ချဲထားတဲ့
အပူထိန်းဖော့တွေနဲ့
အပူထိန်းဖော့တွေနဲ့
01:29
or expanded polystyrene foam.
31
77520
1960
ပြန့်ကျဲနေတဲ့ ကမ်းခြေတွေကို တွေ့တော့ပါ။
01:32
And when they came back
and told us about it,
and told us about it,
32
80040
2136
ပြန်လာကြတော့
ဒီအကြောင်း ကျွန်တော့ကို ပြောတယ်၊
ဒီအကြောင်း ကျွန်တော့ကို ပြောတယ်၊
01:34
we really started thinking about the ways
in which we see Styrofoam every day.
in which we see Styrofoam every day.
33
82200
3696
ဖော့ဖြူတွေ နေ့တိုင်းတွေ့ရတဲ့
နည်းလမ်းတွေ စတွေးခဲ့ကြတယ်။
နည်းလမ်းတွေ စတွေးခဲ့ကြတယ်။
01:37
Get a new flat-screen TV?
34
85920
1616
တီဗီ အသစ်တစ်လုံးဝယ်တာလား။
01:39
You end up with a block of Styrofoam
bigger than the TV itself.
bigger than the TV itself.
35
87560
2960
တီဗီထက်ကိုကြီးတဲ့ ဖော့ဖြူတုံးကြီးနဲ့
အဆုံးသတ်သွားတယ်။
အဆုံးသတ်သွားတယ်။
01:43
Drink a cup of coffee?
36
91080
1456
ကော်ဖီတစ်ခွက် သောက်တာရော၊
01:44
Well, those Styrofoam coffee cups
are sure going to add up.
are sure going to add up.
37
92560
3176
အင်း၊ ဒီဖော့ကော်ဖီခွက်တွေက တိုးလာစေတာ
ကျိန်းသေပဲလေ။
ကျိန်းသေပဲလေ။
01:47
And where do all these items go
after their one-time use?
after their one-time use?
38
95760
3376
တစ်ခါသုံးပြီးတဲ့အခါ ဒီပစ္စည်းအားလုံး
ဘယ်ရောက်သွားလဲ။
ဘယ်ရောက်သွားလဲ။
01:51
Since there aren't any good
existing solutions for used Styrofoam,
existing solutions for used Styrofoam,
39
99160
3416
သုံးပြီသား ဖော့ဖြူအတွက် ဖြေရှင်းချက်တွေ
ကောင်းတွေ မရှိလို့
ကောင်းတွေ မရှိလို့
01:54
almost all of them
end up right in the landfill,
end up right in the landfill,
40
102600
2536
အာလုံးနီးပါးဟာ မြေဖို့ရာ၊
သမုဒ္ဒရာတွေနဲ့ ကမ်းခြေတွေမှာ
သမုဒ္ဒရာတွေနဲ့ ကမ်းခြေတွေမှာ
01:57
or the oceans and beaches,
41
105160
1336
ပျက်စီးဖို့ နှစ် ၅၀၀ ကျော်
01:58
taking over 500 years to degrade.
42
106520
2696
အချိန်ယူ အဆုံးသတ်သွားကြမှာပါ။
02:01
And in fact, every year, the US alone
43
109240
2216
တကယ်တမ်းက အမေရိကတစ်ခုတည်းမှာတောင်
02:03
produces over two billion
pounds of Styrofoam,
pounds of Styrofoam,
44
111480
2656
နှစ်စဉ် ဖော့ဖြူ ပေါင်ချိန် ၂ ဘီလီယံ ကျော်
ထုတ်လုပ်တယ်၊
ထုတ်လုပ်တယ်၊
02:06
filling up a staggering
25 percent of landfills.
25 percent of landfills.
45
114160
3176
မယုံနိုင်စရာ ဖို့မြေရဲ့ ၂၅% အထိ ဖြည့်နေတယ်
02:09
So why do we have these ghost
accumulations of Styrofoam waste?
accumulations of Styrofoam waste?
46
117360
3080
ဒီတော့ ဘာလို့ ဒီမကောင်းဆိုးဝါးဖော့ဖြူ
အမှိုက်ပုံတွေ ရှိနေတာလဲ။
အမှိုက်ပုံတွေ ရှိနေတာလဲ။
02:13
Why can't we just recycle them
like many plastics?
like many plastics?
47
121040
2800
အခြားပလပ်စတစ်တွေလို ဘာလို့
ပြန်မသုံးနိုင်ရတာလဲ။
ပြန်မသုံးနိုင်ရတာလဲ။
02:16
Well, simply put, recycled
polystyrene is too expensive
polystyrene is too expensive
48
124400
3416
ရှင်းရှင်းပြောရရင် ပြန်သုံးထားတဲ့
ဖော့တွေဟာ စျေးကြီးလွန်းပြီး
ဖော့တွေဟာ စျေးကြီးလွန်းပြီး
02:19
and potentially contaminated,
49
127840
1576
ညစ်ညမ်းဖို့ အလားအလာရှိတာကြောင့်
02:21
so there is very little market demand
for Styrofoam that has to be recycled.
for Styrofoam that has to be recycled.
50
129440
4216
ဖော့ဖြူကို ပြန်သုံးဖို့အတွက် စျေးကွက်က
အရမ်းကို နည်းပါးလွန်းပါတယ်။
အရမ်းကို နည်းပါးလွန်းပါတယ်။
02:25
And as a result, Styrofoam
is considered a nonrenewable material,
is considered a nonrenewable material,
51
133680
3536
ရလဒ်အနေနဲ့ ဖော့ဖြူကို အသစ်ပြန်လုပ်
မရနိုင်တဲ့ ပစ္စည်းလို့ မှတ်ယူတာက
မရနိုင်တဲ့ ပစ္စည်းလို့ မှတ်ယူတာက
02:29
because it is neither feasible
nor viable to recycle polystyrene.
nor viable to recycle polystyrene.
52
137240
3760
ဖော့ဖြူဟာ ပြန်သုံးဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေရော
အလားအလာပါ မရှိတာကြောင့်ပါ။
အလားအလာပါ မရှိတာကြောင့်ပါ။
02:33
And in fact, many cities across the US
53
141600
2576
တကယ်က US တစ်လွှားက မြို့ကြီး
အတော်များများမှာ
အတော်များများမှာ
02:36
have even passed ordinances
54
144200
1416
တစ်ခါသုံး အသုံးအဆောင်တွေ
02:37
that simply ban the production
of many products containing polystyrene,
of many products containing polystyrene,
55
145640
3616
အပါအဝင် ဖော့ဖြူပါတဲ့ များစွာသော
ထုတ်ကုန်တွေ ထုတ်လုပ်ခြင်းကို
ထုတ်ကုန်တွေ ထုတ်လုပ်ခြင်းကို
02:41
which includes disposable utensils,
56
149280
2056
တားမြစ်ထားတဲ့ ဥပဒေတွေ ပြဌာန်းပြီပြီ။
02:43
packing peanuts, takeout containers
57
151360
2176
မြေပဲထုပ်ပိုးခြင်း၊ သယ်ယူတဲ့ ဘူးတွေနဲ့
02:45
and even plastic beach toys,
58
153560
2136
ပလပ်စတစ် ကမ်းခြေ ကစားစရာတွေတောင်ပါ၊
02:47
all products that are very useful
in today's society.
in today's society.
59
155720
2976
ဒီနေ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ အရမ်း အသုံးဝင်တဲ့
ထုတ်ကုန်အားလုံးပါ။
ထုတ်ကုန်အားလုံးပါ။
02:50
And now France
has become the first country
has become the first country
60
158720
2176
အခု ပြင်သစ်ဟာ ပလပ်စတစ်
အသုံးအဆောင်တွေအားလုံး၊
အသုံးအဆောင်တွေအားလုံး၊
02:52
to completely ban all plastic utensils,
61
160920
2256
ခွက်တွေ၊ ပန်းကန်တွေကို လုံးဝတားမြစ်တဲ့
02:55
cups and plates.
62
163200
1600
ပထမဆုံးနိုင်ငံဖြစ်လာပါပြီ။
02:57
But what if we could keep using Styrofoam
63
165280
2416
ဒါပေမဲ့ ဒါကို စွန့်ပစ်မှုရဲ့
ဂယက်ရိုက်မှုတွေကို
ဂယက်ရိုက်မှုတွေကို
02:59
and keep benefiting
from its cheap, lightweight, insulating
from its cheap, lightweight, insulating
64
167720
3736
ခံစားစရာမလိုပဲ ဖော့ဖြူကို ဆက်သုံးပြီး
၎င်းရဲ့ စျေးသက်သာ၊ ပေါ့ပါး၊
၎င်းရဲ့ စျေးသက်သာ၊ ပေါ့ပါး၊
03:03
and excellent packing ability,
65
171480
1736
အပူကာကွယ်ကာ
03:05
while not having to suffer
from the repercussions
from the repercussions
66
173240
2336
ကောင်းမွန်တဲ့ ထုပ်ပိုးမှု အရည်အသွေးကနေ
03:07
of having to dispose of it?
67
175600
1320
အကျိုး ရနိုင်မယ်ဆိုရင်ရော။
03:09
What if we could turn it into
something else that's actually useful?
something else that's actually useful?
68
177320
3496
ဒါကို တကယ့် အသုံးဝင်တဲ့ အရာတစ်ခုခုအဖြစ်
ပြောင်းနိုင်မယ်ဆိုရင်ရော။
ပြောင်းနိုင်မယ်ဆိုရင်ရော။
03:12
What if we could make
the impossible possible?
the impossible possible?
69
180840
2560
မဖြစ်နိုင်တာကို ဖြစ်နိုင်အောင်
လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင်ရော။
လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင်ရော။
03:16
My team hypothesized that we could use
the carbon that's already in Styrofoam
the carbon that's already in Styrofoam
70
184400
4576
ကျွန်တော့အဖွဲ့ဟာ ဖော့ဖြူမှာ ပါပြီးသား
ကာဗွန်ကို ဓာတ်သွင်းထားတဲ့ကာဗွန်ဖန်တီးဖို့
ကာဗွန်ကို ဓာတ်သွင်းထားတဲ့ကာဗွန်ဖန်တီးဖို့
03:21
to create activated carbon,
71
189000
1696
သုံးနိုင်တယ်လို့ အဆို ထုတ်ခဲ့တယ်၊
03:22
which is used in almost
every water filter today.
every water filter today.
72
190720
2360
ယနေ့ နေစဉ်သုံး ရေစစ် စက်တိုင်း
လိုလိုမှာ သုံးတယ်။
လိုလိုမှာ သုံးတယ်။
03:25
And activated carbon works
by using very small micropores
by using very small micropores
73
193480
3616
ဓာတ်သွင်းထားတဲ့ ကာဗွန်ဟာ ရေ (သို့) လေ
ကိုတောင်မှ ညစ်ညမ်းစေတာတွေ စစ်ထုတ်ဖို့
ကိုတောင်မှ ညစ်ညမ်းစေတာတွေ စစ်ထုတ်ဖို့
03:29
to filter out contaminants
from water or even air.
from water or even air.
74
197120
2960
အင်မတန်သေးငယ်တဲ့ အပေါက်လေးတွေ
သုံးရင်း အလုပ်လုပ်ပါတယ်။
သုံးရင်း အလုပ်လုပ်ပါတယ်။
03:32
So we started out
by doing a variety of heating tests,
by doing a variety of heating tests,
75
200840
3176
ဒီတော့ အပူပေး စမ်းသပ်ချက်
မျိုးစုံလုပ်ရင်း စတင်ခဲ့ပါတယ်။
မျိုးစုံလုပ်ရင်း စတင်ခဲ့ပါတယ်။
03:36
and unfortunately, we had many failures.
76
204040
3080
ကံဆိုးချင်တော့ မအောင်မြင်တာတွေ
အများကြီးရှိခဲ့ပါတယ်။
အများကြီးရှိခဲ့ပါတယ်။
03:39
Literally, nothing worked.
77
207640
2536
ပြောရရင် ဘာမှ အလုပ်မဖြစ်ခဲ့ဘူး။
03:42
Besides my dad's grill catching on fire,
78
210200
2256
ဒါ့အပြင် အဖေ့ရဲ့ သံကင်ပျစ် မီးစွဲသွားတယ်၊
03:44
most of our samples
vaporized into nothing,
vaporized into nothing,
79
212480
2656
ကျွန်တော့တို့ရဲ့ နမူနာတွေအများစု
အလကားဖြစ်သွားတယ်၊
အလကားဖြစ်သွားတယ်၊
03:47
or exploded inside expensive furnaces,
80
215160
2416
(သို့) စျေးကြီးတဲ့ မီးဖိုအတွင်းမှာ
ပေါက်ကွဲသွားကာ
ပေါက်ကွဲသွားကာ
03:49
leaving a horribly sticky mess.
81
217600
2240
ဆိုးရွား စေးကပ်တဲ့
အရှုပ်ကို ချန်ထားခဲ့တယ်။
အရှုပ်ကို ချန်ထားခဲ့တယ်။
03:52
In fact, we were so saddened
by our failures that we almost gave up.
by our failures that we almost gave up.
82
220440
3600
တကယ်တမ်းက လက်လျှော့လုလုဖြစ်စေတဲ့
မအောင်မြင်မှုတွေက ဝမ်းနည်းစေခဲ့တာပါ
မအောင်မြင်မှုတွေက ဝမ်းနည်းစေခဲ့တာပါ
03:57
So why did we keep trying
83
225360
1336
ဒါဆို လူကြီးတွေအားလုံးက
03:58
when all the adults
said it was impossible?
said it was impossible?
84
226720
2376
မဖြစ်ဘူးလို့ ပြောချိန်မှာ
ဘာလို့ ဆက်ကြိုးစားလဲ။
ဘာလို့ ဆက်ကြိုးစားလဲ။
04:01
Well, maybe it's because we're kids.
We don't know any better.
We don't know any better.
85
229120
2920
ကလေးတွေမို့လို့ ဖြစ်လောက်တယ်။
ဒီထက်ကောင်းတာ မသိဘူး။
ဒီထက်ကောင်းတာ မသိဘူး။
04:04
But the truth is, we kept trying
because we thought it was still possible.
because we thought it was still possible.
86
232779
3477
ဒါပေမဲ့ အမှန်က ဒါက ဖြစ်နိုင်သေးတယ်
ထင်တာကြောင့် ဆက်ပြီးကြိုးစားခဲ့တာပါ။
ထင်တာကြောင့် ဆက်ပြီးကြိုးစားခဲ့တာပါ။
04:08
We knew that if we were successful,
87
236280
1696
ကျွန်တော်တို့ သိတာက အောင်မြင်ခဲ့ရင်
04:10
we would be helping the environment
and making the world a better place.
and making the world a better place.
88
238000
3416
ပတ်ဝန်းကျင်ကို ကူညီကာ ကမ္ဘာကို
ပိုကောင်းတဲ့နေရာအဖြစ် ဖန်တီးလိမ့်မယ်။
ပိုကောင်းတဲ့နေရာအဖြစ် ဖန်တီးလိမ့်မယ်။
04:13
So we kept trying
89
241440
1656
ဒါနဲ့ ဆက်ကြိုးစားလိုက်
04:15
and failing
90
243120
1736
မအောင်မြင်လိုက်
04:16
and trying
91
244880
1656
ကြိုစားလိုက်
04:18
and failing.
92
246560
1576
မအောင်မြင်လိုက်နဲ့ပေါ့။
04:20
We were so ready to give up.
93
248160
1640
လက်လျှော့ဖို့ အတော် ပြင်နေခဲ့ပြီ။
04:22
But then it happened.
94
250640
1576
ဒါပေမဲ့ နောက် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့တယ်။
04:24
With the right temperatures,
times and chemicals,
times and chemicals,
95
252240
2696
မှန်ကန်တဲ့ အပူချိန်တွေ၊
အချိန်နဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေနဲ့
အချိန်နဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေနဲ့
04:26
we finally got that successful test result
96
254960
2256
ဖော့ဖြူအမှိုက်ကနေ
ဓာတ်သွင်းထားတဲ့ ကာဗွန်ကို
ဓာတ်သွင်းထားတဲ့ ကာဗွန်ကို
04:29
showing us that we had created
activated carbon from Styrofoam waste.
activated carbon from Styrofoam waste.
97
257240
3815
ဖန်တီးတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ကိုပြသတဲ့
ဒီအောင်မြင်တဲ့ ရလဒ် နောက်ဆုံး ရခဲ့တယ်။
ဒီအောင်မြင်တဲ့ ရလဒ် နောက်ဆုံး ရခဲ့တယ်။
04:33
And at that moment,
the thing that had been impossible
the thing that had been impossible
98
261079
2577
အဲဒီအခိုက်က မဖြစ်နိုင်ခဲ့တဲ့ အရာဟာ
04:35
all of a sudden wasn't.
99
263680
1240
ချက်ချင်းကို မဟုတ်တော့ဘူး။
04:37
It showed us that although we had
many failures at the beginning,
many failures at the beginning,
100
265480
3056
ဒါက ပြဆိုတာက အစမှာ ကျွန်တော်တို့
မအောင်မြင်မှုများစွာ ရှိသော်လည်း
မအောင်မြင်မှုများစွာ ရှိသော်လည်း
04:40
we were able to persevere through them
to get the test results that we wanted.
to get the test results that we wanted.
101
268560
3696
လိုချင်တဲ့ စမ်းသပ်မှု ရလဒ်တွေရဖို့
ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်တယ်ဆိုတာပါ။
ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်တယ်ဆိုတာပါ။
04:44
And moreover, not only were we able
to create activated carbon
to create activated carbon
102
272280
2936
ဒါ့အပြင် ရေသန့်စင်ဖို့ ဓာတ်သွင်းထားတဲ့
04:47
for purifying water,
103
275240
1256
ကာဗွန်ကို ဖန်တီးနိုင်တာမက
04:48
but we were also able
to reduce Styrofoam waste,
to reduce Styrofoam waste,
104
276520
2456
ဖော့ဖြူအသုံးကိုပါ လျှော့ချနိုင်ခဲ့တယ်။
04:51
solving two global problems
with just one solution.
with just one solution.
105
279000
2760
ကမ္ဘာ့ ပြဿနာ နှစ်ရပ်ကို
အဖြေတစ်ခုတည်းနဲ့ ဖြေရှင်းရင်းပါ။
အဖြေတစ်ခုတည်းနဲ့ ဖြေရှင်းရင်းပါ။
04:54
So from then on, we were inspired
to take our project further,
to take our project further,
106
282320
2936
အဲဒီကစပြီး ပရောဂျက်ကို
ပိုကျယ်ပြန့်ဖို့ စေ့ဆော်ခံရတယ်။
ပိုကျယ်ပြန့်ဖို့ စေ့ဆော်ခံရတယ်။
04:57
performing more tests
to make it more effective
to make it more effective
107
285280
2216
ဒါကို ပိုထိရောက်ဖို့
စမ်းသပ်ချက်တွေ ပိုလုပ်ရင်း
စမ်းသပ်ချက်တွေ ပိုလုပ်ရင်း
04:59
and testing it in real world situations.
108
287520
2336
လက်တွေ့ ကမ္ဘာအခြေအနေတွေမှာ
စမ်းသပ်ရင်းပါ။
စမ်းသပ်ရင်းပါ။
05:01
We then proceeded to receive funding
109
289880
1736
XPRIZE ကထောက်ပံ့တဲ့
05:03
from the NSTA's eCYBERMISSION
STEM-in-Action program
STEM-in-Action program
110
291640
2976
FIRST Global Innovation Awards
ရတာအပြင်
ရတာအပြင်
05:06
sponsored by the US Army,
111
294640
1736
US စစ်တပ်က ထောက်ပံ့တဲ့
05:08
as well as FIRST Global Innovation Awards
112
296400
2376
NSTA's eCYBERMISSION
170. STEM-in-Action အစီအစဉ်က
170. STEM-in-Action အစီအစဉ်က
05:10
sponsored by XPRIZE.
113
298800
1280
ရပုံငွေရယူနိုင်ခဲ့တယ်။
05:12
And we were also honored
114
300640
1256
Google Science Fair ကနေ
05:13
with the Scientific American
Innovator Award
Innovator Award
115
301920
2776
Scientific American
Innovator Award နဲ့လည်း
Innovator Award နဲ့လည်း
05:16
from Google Science Fair.
116
304720
1240
ဂုဏ်ပြုခံရပါသေးတယ်။
05:18
And using these funds, we plan
to file a full patent on our process
to file a full patent on our process
117
306480
3456
ဒီရံပုံငွေတွေသုံးပြီး နည်းစနစ်ကို
အပြည့်အဝ မူပိုင်ခွင့်လျှောက်ဖို့နဲ့
အပြည့်အဝ မူပိုင်ခွင့်လျှောက်ဖို့နဲ့
05:21
and to continue to work on our project.
118
309960
1880
ပရောဂျက်ကို ဆက်လုပ်ဖို့
စီစဉ်ပါတယ်။
စီစဉ်ပါတယ်။
05:24
So yes, although we started
with catching my dad's grill on fire
with catching my dad's grill on fire
119
312440
4176
ဒီတော့၊ ဟုတ်ပါတယ်၊ အဖေ့ရဲ့ သံကင်ပျစ်
မီးလောင်တာနဲ့ စခဲ့ပြီး
မီးလောင်တာနဲ့ စခဲ့ပြီး
05:28
and failing so many times
that we almost quit,
that we almost quit,
120
316640
2496
လက်လျှောလုလု အကြိမ်များစွာ
မအောင်မမြင်ဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့
မအောင်မမြင်ဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့
05:31
it was well worth it
when we look back at it now.
when we look back at it now.
121
319160
2536
အခု ပြန်ကြည့်လိုက်တော့
ဒါက အတော်ကို ထိုက်တန်ပါတယ်။
ဒါက အတော်ကို ထိုက်တန်ပါတယ်။
05:33
We took a problem
that many people said was impossible
that many people said was impossible
122
321720
2816
လူအတော်များများက မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့
ပြောတဲ့ ပြဿနာကိုယူပြီး
ပြောတဲ့ ပြဿနာကိုယူပြီး
05:36
and we made it possible,
123
324560
1496
ဒါကို ဖြစ်အောင်လုပ်ခဲ့ပြီး
05:38
and we persevered when it looked
like nothing that we did would work.
like nothing that we did would work.
124
326080
3256
လုပ်မယ့်ဟာ ဘာမှမရှိတဲ့
ပုံပေါက်တဲ့အခါ မဆုတ်မနစ်လုပ်ခဲ့တယ်။
ပုံပေါက်တဲ့အခါ မဆုတ်မနစ်လုပ်ခဲ့တယ်။
05:41
We learned that you can't have success
125
329360
2096
ကျွန်တော်တို့ သိလိုက်တာက မအောင်မြင်မှု
05:43
without a little,
126
331480
1496
အနည်းငယ် (သို့) အများကြီးမပါပဲ
05:45
or a lot, of failure.
127
333000
1760
သင်ဟာ မအောင်မြင်နိုင်ဘူးဆိုတာပါ။
05:47
So in the future, don't be afraid
if your grill goes up in flames,
if your grill goes up in flames,
128
335440
3616
ဒီတော့ အနာဂတ်မှာ သင့်ရဲ့ သံကင်ပျစ်
မီးစွဲသွားရင် မကြောက်ကြပါနဲ့၊
မီးစွဲသွားရင် မကြောက်ကြပါနဲ့၊
05:51
because you never know
when your idea might just catch fire.
when your idea might just catch fire.
129
339080
3880
အကြောင်းက သင့်စိတ်ကူး ဘယ်တော့
မီးစွဲနိုင်တာ သင်ဘယ်တော့မှ မသိနိုင်လို့ပါ။
မီးစွဲနိုင်တာ သင်ဘယ်တော့မှ မသိနိုင်လို့ပါ။
05:55
Thank you.
130
343800
1216
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
05:57
(Applause)
131
345040
3480
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Ashton Cofer - Youth inventorAshton Cofer and his FIRST Robotics team won the Google Science Fair for developing a process to convert Styrofoam waste into activated carbon for purifying water.
Why you should listen
Ashton Cofer has several patents pending, including a method to convert polystyrene foam waste into activated carbon for purifying water. He and his teammates recently won the 2016 Google Science Fair’s Scientific American Innovator Award. Ashton has a passion for science and technology, and in addition to inventing, he also competed in FIRST LEGO League robotics and teaches robotics workshops to local area youth in his hometown of Columbus, Ohio.
Ashton Cofer | Speaker | TED.com