ABOUT THE SPEAKER
Walé Oyéjidé - Designer, writer, musician, lawyer
TED Fellow Walé Oyéjidé combats bias with creative storytelling.

Why you should listen

As the founder of Ikiré Jones, Walé Oyéjidé, Esq. employs fashion design as a vehicle to celebrate the perspectives of marginalized populations.

In addition to his role as the brand's creative director, Walé Oyéjidé designs Ikiré Jones's textiles/accessories and serves as the company's writer. Oyéjidé is a TED Fellow, and his apparel design can be seen in the upcoming Marvel Studios film "Black Panther."

Oyéjidé's design work was part of the "Making Africa" contemporary design exhibit, which was at the Vitra Design Museum in Germany, the Guggenheim Bilbao in Spain, the Kunsthal in Rotterdam, and the HIGH Museum of Art in Atlanta. He was also featured in the "Creative Africa" exhibit at the Philadelphia Museum of Art. His work exhibited at the Tel Aviv Museum of Art and the Fowler Museum, UCLA. He has been invited to lecture about his work in Brazil, Ecuador, France and Tanzania. His designs also appeared as part of the "Generation Africa" fashion show at Pitti Uomo 89 in Florence, Italy. 

Oyéjidé's writings include freelance creative copywriting for Airbnb. He is also an attorney, public speaker, and a recording artist/producer that has collaborated with J-Dilla and MF Doom, among others. And for what it's worth, Esquire Magazine noted Oyéjidé as one of the best-dressed men in the United States.

More profile about the speaker
Walé Oyéjidé | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2017

Walé Oyéjidé: Fashion that celebrates African strength and spirit

Walé Oyéjidé: အာဖရိကန် စွမ်းအားနှင့် စိတ်ဓာတ်ကို ချီးကျူးဂုဏ်ပြုတဲ့ ဖက်ရှင်။

Filmed:
899,451 views

"အာဖရိကန်ဖြစ်ဖို့ဆိုတာက ယဉ်ကျေမှုကနေ စေ့ဆော်ပြီး အနာဂတ်အတွက် ရာသက်ပန် မျှော်လင့်ချက်နဲ့ ပြည်ဝဖို့ပါ"လို့ ဒီဇိုင်းပညာရှင်နဲ့ TED ဝိုင်းတော်သား Walé Oyéjidé က ဆိုပါတယ်။ သူ့ရဲ့ Ikiré Jones တံဆိပ် (၎င်းတို့ရဲ့ လက်ရာကို Marvel ရဲ့ "Black Panther" မှာ မြင်ကြရမှာပါ) နဲ့အတူ မကြာခဏဆိုသလို ဝိုင်းပယ်တာခံနေရတဲ့ အုပ်စုတွေရဲ့ ခမ်းနားမှုနဲ့ ကျက်သရေရှိမှုကို ပြသဖို့ ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ကို ပြောပြတဲ့ လှပစွာ ဖြတ်ညှပ်ထားတဲ့ အထည်မှာ အကောင်းဆုံး ဒီဇိုင်းတွေကို သူ အသုံးပြုပါတယ်။
- Designer, writer, musician, lawyer
TED Fellow Walé Oyéjidé combats bias with creative storytelling. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
It is often said that the stories
of history are written by its victors,
0
869
4251
မကြာခဏ ပြောကြတာက သမိုင်းရဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေဟာ
အောင်နိုင်သူတွေက ရေးတာဆိုပေမဲ့
00:17
but if this is true,
1
5144
1312
ဒါဟာ အမှန်ဆိုရင်
00:18
what becomes of the downtrodden,
2
6480
2048
သူတို့ရဲ့ ဂုဏ်ဝင့်ဖွယ် အတိတ်ဖြစ်ရပ်တွေကို
00:20
and how can they ever hope
to aspire for something greater
3
8552
2778
တစ်ခုမှ မကြားဘူးဆိုရင်
ဖိနှိပ်ခံတွေဟာ ဘာဖြစ်လာမလဲ၊
00:23
if they are never told the stories
of their own glorious pasts?
4
11354
3372
ပိုကြီးကျယ်တာအတွက်ရည်းမှန်းချက်ချဖို့
ဘယ်လို မျှော်လင့်နိုင်ကြမလဲ။
00:27
Ostensibly, I stand before you
as a mere maker of clothing,
5
15705
3920
အပြင်ပန်းအားဖြင့် အထည်ဖန်တီးသူ တစ်ဦး​
အနေနဲ့သာ သင်တို့ရှေ့မှာ ကျွန်တော်ရပ်ပေမဲ့
00:31
but within the folds of ancient fabrics
and modern textiles,
6
19649
3143
ရှေးဟာင်း ရက်ထည်တွေနဲ့
ခေတ်ပေါ် အထည်အလိပ် အခေါက်တွေထဲမှာ
00:34
I have found a higher calling.
7
22816
1650
ပိုမြင့်မားတဲ့ ဘဝပေးတာဝန် ရှိနေတယ်
00:37
Through my work as a designer,
8
25411
1509
ကျွန်တော့အလုပ်က ဒီဇိုင်နာပေမဲ့
00:38
I've discovered the importance
of providing representation
9
26944
3103
တွေ့ရှိထားတာက လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့
ဘေးဖယ်ခံရတဲ့ အဖွဲ့ဝင်တွေအတွက်
00:42
for the marginalized members
of our society,
10
30071
2942
ပံ့ပိုးတဲ့ ကိုယ်စားပြုမှုရဲ့ အရေးပါမှုနဲ့
00:45
and the importance of telling
the most vulnerable among us
11
33037
3293
တင်းခံနေတဲ့ လူအများစုတစ်စုနဲ့
ကိုက်ညီဖို့ သူတို့ကိုယ်သူတို့
00:48
that they no longer have
to compromise themselves
12
36354
2409
အလျော့ပေးစရာ မလိုတာကို
ကျွန်တော်တို့က​ြားက
00:50
just so they can fit in
with an uncompromising majority.
13
38787
2640
အထိခိုက်ခံရဆုံး သူတွေကို
ပြောပြခြင်းရဲ့ အရေးပါမှုပါ။
00:54
It turns out that fashion,
14
42505
1594

ဖြစ်သွားတာက ဖက်ရှင်က
00:56
a discipline many of us
consider to be trivial,
15
44123
2470
အများက အသေးအဖွဲလို့
ယူဆခံရတဲ့ အချက်တစ်ချက်ဟာ
00:58
can actually be a powerful tool
for dismantling bias
16
46617
3413
ဘက်လိုက်မှုတွေကို ဖြိုဖျက်ကာ
ကိုယ်စားပြုတာနည်းတ​ဲ့ လူတွေရဲ ပုံရိပ်ကို
01:02
and bolstering the self-images
of underrepresented populations.
17
50054
3579
အထောက်အပံ့ပြုဖို့အတွက်
အားကောင်းတဲ့ လက်နက်တစ်ခုဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
01:06
My interest in using design
as a vehicle for social change
18
54833
3262
လူမှုရေး ပြောင်းလဲရေး ဒီဇိုင်းကို ယာဉ်
အဖြစ်သုံးရာမှာ စိတ်ဝင်စားမှုက
01:10
happens to be a personal one.
19
58119
1476
ပုဂ္ဂိုလ်ရေး တစ်ခုဖြစ်သွားတယ်။
01:12
As a Nigerian American,
I know how easily the term "African"
20
60156
3178
နိုင်ဂျီးရီးယန် အမေရိကန်အနေနဲ့
"အာဖရိကန်"ဆိုတဲ့ စကားရပ်ဟာ
01:15
can slip from being
an ordinary geographic descriptor
21
63358
3262
သာမာန် ပထဝီဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်တာကနေ
ရှုံ့ချချိုးနှိမ်တဲ့ စကားလုံးအဖြစ်
01:18
to becoming a pejorative.
22
66644
1825
အလွယ် လွှတ်ကနဲ
ထွက်သွားနိုင်တာ သိပါတယ်။
01:21
For those of us
from this beautiful continent,
23
69686
2501
ဒီလှပတဲ့တိုက်က
ကျွန်တော်တို့အတွက်
01:24
to be African is to be inspired by culture
24
72211
2983
အာဖရိကန်ဖြစ်ဖို့ဆိုတာက
ယဉ်ကျေမှုကနေ စေ့ဆော်ပြီး
01:27
and to be filled with undying
hope for the future.
25
75218
2579
အနာဂတ်အတွက် ရာသက်ပန်
မျှော်လင့်ချက်နဲ့ ပြည့်ဝဖို့ပါ။
01:30
So in an attempt to shift
the misguided perceptions that many have
26
78647
4581
ဒီတော့ ကျွန်တော့ မွေးဖွားရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး
အများအပြားမှာရှိတဲ့ လွဲမှားနေတဲ့ အမြင်ကို
01:35
about the place of my birth,
27
83252
1675
ပြောင်းဖို့ ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုမှာ
01:36
I use design as a means to tell stories,
28
84951
2896
ဒီဇိုင်းကို ဇာတ်လမ်းတွေပြောဖို့
နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် သုံးပါတယ်၊
01:39
stories about joy,
29
87871
1538
ပျော်ရွှင်မှု ဇာတ်လမ်းတွေ၊
01:41
stories about triumph,
30
89433
1443
အောင်မြင်မှု ဇာတ်လမ်းတွေ၊
01:42
stories about perseverance
all throughout the African diaspora.
31
90900
3007
အာဖရိကန် ပြန့်ကျဲနေထိုင်မှု တစ်လျှောက်က
ဇွဲလုံ့လ ဇာတ်လမ်းတွေပါ။
01:46
I tell these stories
32
94580
1302
ဒီဇာတ်လမ်းတွေကို
01:47
as a concerted effort
to correct the historical record,
33
95906
3349
သမိုင်းမှတ်တမ်း ပြင်ဆင်ဖို့
စုပေါင်းအားထုတ်မှုတစ်ခုအဖြစ် ပြောပါတယ်
01:51
because, no matter
where any of us is from,
34
99279
2949
အကြောင်းက ကျွန်တော်တို့ဟာ
ဘယ်ကနေ လာတာဖြစ်ဖြစ်
01:54
each of us has been touched
by the complicated histories
35
102252
2626
တစ်ဦးစီဟာ မိသားစုတွေကို
နိုင်ငံခြားကို ခေါ်လာတဲ့
01:56
that brought our families
to a foreign land.
36
104902
2238
ရှုပ်ထွေးတဲ့
သမိုင်းတွေနဲ့ ထိတွေ့ခံရလို့ပါ။
01:59
These histories shape
the way we view the world,
37
107728
2884
ဒီသမိုင်းတွေက ကမ္ဘာကို
ကျွန်တော်တို့ ရှုမြင်ပုံကို ပုံဖေါ်ကာ
02:02
and they mold the biases
we carry around with us.
38
110636
2615
ကျွန်တော်တို့ သယ်ဆောင်တဲ့
ဘက်လိုက်မှုတွေကို ပုံသွင်းတယ်။
02:06
To combat these biases,
39
114029
1762
ဒီဘက်လိုက်မှုတွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့။
02:07
my work draws aesthetics
from different parts of the globe
40
115815
2723
ကျွန်တော့အလုပ်က အနုသုခုမကို
ကမ္ဘာ့ နေရာစုံမှ ဆွဲယူကာ
02:10
and crafts a narrative
about the importance
41
118562
2001
ပါဝင်မှုအတွက် တိုက်ခိုက်တာ
အရေးပါမှု
02:12
of fighting for inclusivity.
42
120587
1489
အကြောင်း ဇာတ်လမ်းတွေ ဖန်တီးတယ်။
02:15
By refashioning images
from classic European art
43
123217
2858
ဂန္ထဝင် ဥရောပ အနုပညာက
ပုံရိပ်တွေကို ပြန်လည်ပုံဖော်ပြီး
02:18
and marrying them with African aesthetics,
44
126099
2136
အာဖရိကန် သုခုမဟန်တွေနဲ့
ပေါင်းစပ်တဲ့နည်းပါ။
02:20
I am able to recast people of color
in roles of prominence,
45
128259
3539
တင်ဆင်မှုရဲ့ အခန်းတွေမှာ လူတွေကို
အရောင်ကို သူတို့ အရင်အချိန်တွေက
02:23
providing them with a degree of dignity
46
131822
1914
မရှိခဲ့တဲ့ ဂုဏ်အဆင့်တစ်ခုကို ပေးရင်း
02:25
they didn't have in earlier times.
47
133760
1919
ပြောင်းလဲစီစဉ်နိုင်ပါတယ်။
02:29
This approach subverts the historically
accepted narrative of African inferiority,
48
137015
4484
ဒီနည်းက သမိုင်းအရ လက်ခံတဲ့ အာဖရိကန်
သိမ်ငယ်မှုကို ဖြိုဖျက်ပေးပြီး
02:33
and it serves as inspiration
for people of color
49
141523
2509
အရောင်ရှိသူတွေအတွက်
ကွန့်မြူးမှုအဖြစ် အသုံးဝင်တယ်။
02:36
who have grown wary of seeing
themselves depicted without sophistication
50
144056
3421
ဆန်းပြားမှု၊ တင့်တယ်မှုမဲ့တယ်လို့
သူတို့ကိုယ်သူတို့ သရုပ်ဖော်တာ မြင်တဲ့
02:39
and without grace.
51
147501
1150
အသိနဲ့ ကြီးပြင်းသူတွေလေ။
02:42
Each of these culture-bending tapestries
52
150072
2159
ဒီယဉ်ကျေးမှု ပေါင်းစပ်ခြင်း
ထိုးထည်တိုင်းဟာ
02:44
becomes a tailored garment
53
152255
1985
ချုပ်ထားတဲ့ အထည် (သို့)
02:46
or a silk scarf, like the one I am
very coincidentally wearing right now.
54
154264
3937
ပိုးပုဝါ ဖြစ်လာတယ်၊ အခုလောလောဆယ် ကျွန်တော်
တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင် ဝတ်ထားတာမျိုးပေါ့။
02:50
(Laughter)
55
158225
1442
(ရယ်သံများ)
02:51
And even when surrounded
in a structure of European classicism,
56
159691
3318
ဥရောပ ဂန္ထဝင်ဝါဒရဲ့ တည်ဆောက်မှုတစ်ခုမှာ
ဝန်းရံခံရချိန်မှာတောင်
02:55
these narratives boldly extoll
the merits of African empowerment.
57
163033
3864
ဒီဇာတ်လမ်းတွေဟာ အာဖရိကန် လုပ်ပိုင်ခွင့်ရဲ့
အရည်အသွေးတွေကို အထင်အရှား ချီးမွမ်းတယ်။
02:59
In this way, the tools of the masters
become masterworks
58
167798
4826
ဒီနည်းနဲ့ ဆရာကြီးတွေရဲ့ ကိရိယာတွဟာ တစ်ခါက
အောက်ကျို့ဖုးတဲ့သူတွေကို ချီးကျုးဖို့
03:04
to celebrate those
who were once subservient.
59
172648
2356
အပြောင်မြောက်ဆုံး လက်ရာတွေဖြစ်လာတယ်။
03:09
This metaphor extends
beyond the realm of art
60
177014
2227
ဒီတင်စားချက်ဟာ အနုအညာ
ရပ်ဝန်းကို လွန်ပြီး
03:11
and out into the real world.
61
179265
1880
လက်တွေ့ကမ္ဘာထဲထိကို
ကျယ်ပြန့်သွားတယ်။
03:13
Whether worn by refugees
or world-changing entrepreneurs,
62
181169
3787
ဒုက္ခသည်တွေ (သို့) ကမ္ဘာကို ပြောင်းလဲနေတဲ့
စွမ်းဆောင်ရှင်တွေပဲ ဝတ်ဝတ်
03:16
when people are allowed
the freedom to present themselves
63
184980
2667
သူတို့ကိုယ်သူတို့ တင်ပြဖို့ လွတ်လပ်ခွင့်
ပေးတဲ့အခါ
03:19
in a manner that celebrates
their own unique identities,
64
187671
2817
ကိုယ်ပိုင် ထူးခြားတဲ့ လက္ခဏာတွေကို
ဆင်နွှဲတဲ့ အမူအရာတစ်ခုမှာ
03:22
a magical thing happens.
65
190512
1776
မှော်ဆန်တာတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ပါတယ်
03:24
We stand taller.
66
192312
1372
ကျွန်တော်တို့ ပိုမြင့်သွားကာ
03:25
We're more proud and self-aware
67
193708
1573
ပိုဂုဏ်ယူပြီး သတိထားမိတယ်
03:27
because we're presenting
our true, authentic selves.
68
195305
2785
အကြောင်းက ကျွန်တော်တို့ဟာ
အစစ်၊ အမှန် အတ္တတွေ တင်ပြနေတာကိုး
03:30
And those of us who are around them
in turn become more educated,
69
198620
3644
တစ်ခါပြန်ပြီးတော့ ဒါတွေအနာမှာရှိတဲ့
ကျွန်တော်တို့ဟာ ပညာပိုတတ်လာ၊
03:34
more open and more tolerant
of their different points of view.
70
202288
3459
ပိုပွင့်လင်းလာကာ မတူတဲ့အမြင်တွေကို
ပိုပြီး သဘောထားကြီးလာတယ်။
03:38
In this way, the clothes that we wear
71
206809
2412
ဒီနည်းနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ဝတ်တဲ့ အဝတ်တွေဟာ
03:41
can be a great illustration
of diplomatic soft power.
72
209245
3770
ပရိယာယ်ကြွယ်ကာ သိမ်မွေ့တဲ့ အစွမ်းရဲ့
ကြီးမားတဲ့ သာဓကဆောင်နိုင်တယ်။
03:45
The clothes that we wear
can serve as bridges
73
213709
2143
ကျွန်တော်တို့ဝတ်တဲ့ အဝတ်တွေဟာ
ခြားနားလွန်းတယ်
03:47
between our seemingly disparate cultures.
74
215876
2561
ထင်ရတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေကြားမှာ
တံတားတွေအဖြစ်ဆောင်ရွက်တယ်
03:50
And so, yeah, ostensibly I stand
before you as a mere maker of clothing.
75
218461
5246
ဒီတော့ အပြင်ပန်းအားဖြင့် အထည်ဖန်တီးသူ
တစ်ဦးအနေနဲ့သာ သင်တို့ရှေ့မှာ ရပ်နေတာပါ။
03:56
But my work has always
been about more than fashion.
76
224786
2429
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော့အလုပ်က ဖက်ရှင်
ဆိုတာထက် အမြဲပိုတယ်။
04:00
It has become my purpose
to rewrite the cultural narratives
77
228024
2763
ယဉ်ကျေးမှု ဇာတ်လမ်းတွေကို ပြန်ရေးဖို့က
ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်လာတယ်
04:02
so that people of color can be seen
in a new and nuanced light,
78
230811
3992
အရောင်ရှိတဲ့ လူတွေကို မသိမသာကွဲပြားတဲ့
အလင်းသစ်မှာ မြင်နိုင်အောင်ပါ၊
04:06
and so that we,
79
234827
1215
ကျွန်တော်တို့
04:08
the proud children of sub-Saharan Africa,
80
236066
2032
ဆာဟာရ အာဖရိကရဲ့ ဂုဏ်ယူရတဲ့ ကလေးတွေဟာ
04:10
can traverse the globe
81
238122
1698
ကိုယ်တိုင် ဂုဏ်ယူတာကိုသယ်ဆောင်ရင်း
04:11
while carrying ourselves with pride.
82
239844
1880
ကမ္ဘာလုံးကို ဖြတ်သန်းနိုင်ဖို့ပါ။
04:14
It was indeed true
that the stories of history
83
242767
2391
သမိုင်းဖြစ်ရပ်တွေဟာ အောင်နိုင်သူ
အဟောင်းကြီးတွေက
04:17
were told by its old victors,
84
245182
3346
ပြောခဲ့တာ အမှန်ပဲဆိုပေမဲ့
04:20
but I am of a new generation.
85
248552
1793
ကျွန်တော် က မျိုးသစ်သစ်ကပါ။
04:23
My work speaks for those
86
251472
1440
ကျွန်တော့အလုပ်က ကိုယ်စားပြုတာက
04:24
who will no longer let their futures
be dictated by a troubled past.
87
252936
3513
ဒုက္ခပေးတဲ့ အတိတ်က အနာဂတ်တွေကို
အာရုံပြောင်းခွင့် မပေးတော့တဲ့သူတွေအတွက်ပါ
04:28
Today, we stand ready
to tell our own stories
88
256473
3555
ဒီနေ့ ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်ပိုင်ဇာတ်လမ်းတွေ
ကို အပေးအယူမပါ၊ တောင်းပန်တာမပါပဲ
04:32
without compromise, without apologies.
89
260052
2793
ပြောပြဖို့ အသင့်ရပ်နေပါတယ်။
04:35
But the question still remains:
90
263402
1650
ဒါပေမဲ့ မေးခွန်းက ကျန်နေတုန်းပဲ
04:37
are you prepared
for what you are about to hear?
91
265957
2929
သင် ကြားရတော့မှာအတွက်
အသင့်ဖြစ်ပြီလား
04:42
I hope you are, because
we are coming regardless.
92
270981
3198
ဖြစ်ပြီလို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
ဘာလို့ဆိုတော့ ဘာဖြစ်ဖြစ် လာနေတယ်လေ။
04:46
(Applause)
93
274622
6354
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Walé Oyéjidé - Designer, writer, musician, lawyer
TED Fellow Walé Oyéjidé combats bias with creative storytelling.

Why you should listen

As the founder of Ikiré Jones, Walé Oyéjidé, Esq. employs fashion design as a vehicle to celebrate the perspectives of marginalized populations.

In addition to his role as the brand's creative director, Walé Oyéjidé designs Ikiré Jones's textiles/accessories and serves as the company's writer. Oyéjidé is a TED Fellow, and his apparel design can be seen in the upcoming Marvel Studios film "Black Panther."

Oyéjidé's design work was part of the "Making Africa" contemporary design exhibit, which was at the Vitra Design Museum in Germany, the Guggenheim Bilbao in Spain, the Kunsthal in Rotterdam, and the HIGH Museum of Art in Atlanta. He was also featured in the "Creative Africa" exhibit at the Philadelphia Museum of Art. His work exhibited at the Tel Aviv Museum of Art and the Fowler Museum, UCLA. He has been invited to lecture about his work in Brazil, Ecuador, France and Tanzania. His designs also appeared as part of the "Generation Africa" fashion show at Pitti Uomo 89 in Florence, Italy. 

Oyéjidé's writings include freelance creative copywriting for Airbnb. He is also an attorney, public speaker, and a recording artist/producer that has collaborated with J-Dilla and MF Doom, among others. And for what it's worth, Esquire Magazine noted Oyéjidé as one of the best-dressed men in the United States.

More profile about the speaker
Walé Oyéjidé | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee