TEDxAmsterdam
Claron McFadden: Singing the primal mystery
Claron McFadden: Wyśpiewując pierwotną tajemnicę
Filmed:
Readability: 4.5
450,509 views
"Ludzki głos: tajemniczy, spontaniczny, pierwotny". Tymi słowami sopranistka Claron McFadden zaprasza nas do zbadania tajemnic oddechu i śpiewu, podejmując się wykonania "Arii" Johna Cage'a.
Claron McFadden - Soprano
Amsterdam-based singer Claron McFadden sings many of the major oratorio works, but is perhaps best known for her readings of modern and contemporary music. Full bio
Amsterdam-based singer Claron McFadden sings many of the major oratorio works, but is perhaps best known for her readings of modern and contemporary music. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
(Applause)
0
0
2000
(Aplauz)
00:17
(Singing)
1
2000
10000
(Śpiew)
02:17
(Applause)
2
122000
9000
(Aplauz)
02:26
Host: Folks, you've just met Claron McFadden.
3
131000
3000
Gospodarz: Moi drodzy, poznaliście właśnie Claron McFadden,
02:29
She is a world-class soprano singer
4
134000
3000
światowej klasy sopranistkę,
02:32
who studied in Rochester, New York.
5
137000
2000
absolwentkę Uniwersytetu w Rochester w stanie Nowy Jork.
02:34
Her celebrated operatic roles
6
139000
2000
Jej słynne kreacje operowe
02:36
are numerous and varied.
7
141000
2000
są liczne i różnorodne.
02:38
In August 2007,
8
143000
2000
W sierpniu 2007 roku
02:40
Claron was awarded the Amsterdam Prize for the Arts,
9
145000
3000
Claron otrzymała Amsterdamską Nagrodę w dziedzinie Sztuki,
02:43
winning praise for her brilliance,
10
148000
2000
zdobywając uznanie dla swojego talentu,
02:45
her amazing and extensively wide repertoire
11
150000
3000
swojego niesamowitego i bardzo szerokiego repertuaru
02:48
and her vivid stage personality.
12
153000
3000
oraz swojej wyrazistej osobowości scenicznej.
02:51
Please welcome Claron McFadden.
13
156000
2000
Powitajcie Claron McFadden.
02:53
(Applause)
14
158000
7000
(Aplauz)
03:04
Claron McFadden: The human voice:
15
169000
3000
Claron McFadden: Ludzki głos:
03:07
mysterious, spontaneous,
16
172000
3000
tajemniczy, spontaniczny,
03:10
primal.
17
175000
2000
pierwotny.
03:12
For me, the human voice
18
177000
2000
Ludzki głos jest dla mnie
03:14
is the vessel on which all emotions travel --
19
179000
3000
okrętem, którym podróżują wszystkie emocje,
03:17
except perhaps jealousy.
20
182000
3000
może z wyjątkiem zazdrości.
03:21
And the breath,
21
186000
2000
A oddech,
03:23
the breath is the captain of that vessel.
22
188000
3000
oddech jest kapitanem tego okrętu.
03:27
A child is born,
23
192000
3000
Dziecko się rodzi,
03:30
takes its first breath --
24
195000
3000
bierze swój pierwszy oddech
03:33
(Breathing)
25
198000
7000
(Oddech)
03:40
and we behold the wondrous beauty
26
205000
4000
i możemy podziwiać cudowne piękno
03:44
of vocal expression --
27
209000
3000
ekspresji wokalnej...
03:47
mysterious, spontaneous
28
212000
3000
tajemnicze, spontaniczne
03:50
and primal.
29
215000
2000
i pierwotne.
03:53
A few years ago, I did a meditation retreat in Thailand.
30
218000
3000
Kilka lat temu pojechałam do Tajlandii, aby medytować w samotności.
03:56
I wanted a place
31
221000
2000
Szukałam miejsca,
03:58
that I would have total silence
32
223000
3000
w którym można odnaleźć całkowitą ciszę
04:01
and total solitude.
33
226000
2000
i całkowite odosobnienie.
04:03
I spent two weeks at this retreat
34
228000
3000
Spędziłam tak dwa tygodnie
04:06
in my own little hut --
35
231000
2000
w moim własnym małym szałasie...
04:08
no music, no nothing, sounds of nature --
36
233000
3000
bez muzyki, bez czegokolwiek, wśród odgłosów natury...
04:11
trying to find the essence
37
236000
2000
próbując odnaleźć esencję
04:13
of concentration,
38
238000
2000
koncentracji,
04:15
being in the moment.
39
240000
2000
trwając w chwili.
04:17
On my last day,
40
242000
2000
Ostatniego dnia
04:19
the woman who looked after the place,
41
244000
3000
kobieta, która opiekowała się tym miejscem
04:22
she came and we spoke for a minute,
42
247000
2000
odwiedziła mnie i chwilę rozmawialiśmy,
04:24
and then she said to me,
43
249000
3000
po czym spytała mnie:
04:27
"Would you sing something for me?"
44
252000
2000
"Czy mogłabyś coś dla mnie zaśpiewać?"
04:29
And I thought, but this is a place of total quiet and silence.
45
254000
3000
A ja pomyślałam, że przecież w tym miejscu ma panować zupełna cisza i spokój.
04:32
I can't make noise.
46
257000
3000
Nie mogę tu hałasować.
04:35
She said, "Please, sing for me."
47
260000
3000
Ona powiedział: "Proszę, zaśpiewaj".
04:39
So I closed my eyes,
48
264000
2000
Więc zamknęłam oczy,
04:41
I took breath
49
266000
3000
Wzięłam oddech
04:44
and the first thing that came up and out
50
269000
4000
i pierwszą rzeczą, jaka z tego wyszła
04:48
was "Summertime," Porgy and Bess.
51
273000
4000
był utwór "Summertime" Porgy'ego i Bess'a
04:52
♫ Summertime and the living is easy ♫
52
277000
5000
♫Lato - i życie jest proste.♫
04:57
♫ Fish are jumping and the cotton is high ♫
53
282000
3000
♫Ryby skaczą, a bawełna rośnie.♫
05:00
♫ Oh, your daddy's rich and your ma is good-looking ♫
54
285000
4000
♫O, twój tata jest bogaty, a twoja mama jest ładna,♫
05:04
♫ So hush little baby ♫
55
289000
2000
♫Więc cicho, dziecinko,♫
05:06
♫ Don't you cry ♫
56
291000
3000
♫Nie płacz.♫
05:09
And I opened my eyes,
57
294000
3000
Potem otworzyłam oczy
05:12
and I saw that she had her eyes closed.
58
297000
3000
i zobaczyłam, że ona miała oczy zamknięte.
05:15
And after a moment, she opened her eyes
59
300000
2000
Po chwili otworzyła oczy,
05:17
and she looked at me and she said,
60
302000
3000
spojrzała na mnie i powiedziała:
05:20
"It's like meditation."
61
305000
3000
"To jak medytacja".
05:23
And in that moment I understood
62
308000
2000
I wtedy właśnie zrozumiałam,
05:25
that everything I had gone to Thailand to look for,
63
310000
3000
że wszystko, czego szukałam w Tajlandii,
05:28
to search for,
64
313000
2000
wszystko, czego poszukiwałam,
05:30
I had it already in my singing --
65
315000
4000
było już wcześniej w moim śpiewie...
05:34
the calm, but alertness,
66
319000
4000
spokój, ale i ostrożność,
05:38
the focus, but awareness,
67
323000
3000
skupienie, ale i świadomość
05:41
and being totally in the moment.
68
326000
3000
i trwanie całkowicie w chwili.
05:45
When you're totally in the moment,
69
330000
2000
Kiedy trwa się całkowicie w chwili,
05:47
when I'm totally in the moment,
70
332000
2000
kiedy trwam całkowicie w chwili,
05:49
the vessel of expression is open.
71
334000
2000
okręt ekspresji otwiera się.
05:51
The emotions can flow
72
336000
2000
Emocje mogą przepływać
05:53
from me to you
73
338000
2000
ode mnie do was
05:55
and back.
74
340000
2000
i z powrotem.
05:57
Extremely profound experience.
75
342000
3000
To niesamowicie głębokie doświaczenie.
06:01
There's a piece by a composer,
76
346000
2000
Jest taki utwór, skomponowany
06:03
an American composer called John Cage.
77
348000
3000
przez amerykańskiego kompozytora Johna Cage'a.
06:06
It's called "Aria."
78
351000
2000
Nosi tytuł "Aria".
06:08
It was written for an amazing singer
79
353000
2000
Został napisany dla niezwykłej śpiewaczki,
06:10
called Cathy Berberian.
80
355000
3000
Cathy Berberian.
06:13
And the thing about this piece that's so special --
81
358000
3000
Ten kawałek jest tak wyjątkowy ponieważ,
06:16
if you see it behind me --
82
361000
2000
jak to widzicie za mną,
06:18
it's not notated in any way.
83
363000
3000
nie ma żadnego zapisu nutowego.
06:22
No notes, no flats, no sharps.
84
367000
3000
Żadnych nut, żadnych tonów, wysokich czy niskich.
06:25
But it's a kind of structure,
85
370000
3000
Jest to jednak pewna struktura,
06:28
and the singer within this structure
86
373000
2000
a osoba śpiewająca w tej strukturze
06:30
has total freedom
87
375000
2000
posiada całkowitą wolność
06:32
to be creative, spontaneous.
88
377000
3000
do bycia kreatywną, spontaniczną.
06:35
For example,
89
380000
2000
Przykładowo
06:37
there are different colors
90
382000
2000
są tu różne kolory
06:39
and each color gets a different type of singing --
91
384000
4000
i każdy kolor oznacza inny styl śpiewania -
06:43
pop, country and western, opera, jazz --
92
388000
4000
pop, country, opera, jazz -
06:47
and you just have to be consistent with that color.
93
392000
3000
i trzeba być konsekwentnym co do tego koloru.
06:51
You see there are different lines:
94
396000
2000
Jak widzicie, są tu różne linie:
06:53
you choose in your own tempo in your own way
95
398000
2000
wybiera się własne tempo na swój własny sposób,
06:55
to follow the line,
96
400000
2000
aby podążać tą linią,
06:57
but you must respect it, more or less.
97
402000
4000
ale trzeba się tego trzymać, mniej więcej.
07:01
And these little dots,
98
406000
2000
A te małe kropki
07:03
these represent
99
408000
2000
reprezentują
07:05
a sort of sound
100
410000
3000
rodzaj dźwięku,
07:08
that's not a vocal, not a lyrical way
101
413000
3000
który nie jest wokalnym czy lirycznym sposobem
07:11
of expressing the voice.
102
416000
2000
wydawania głosu.
07:13
Using the body -- it could be sneezing, it could be coughing,
103
418000
3000
Używa się ciała - może to być kichnięcie, może to być kaszlnięcie,
07:16
it could be animals -- (cough) exactly --
104
421000
3000
mogą to być odgłosy zwierząt... (kaszel) dokładnie...
07:19
clapping, whatever.
105
424000
3000
klaskanie, cokolwiek.
07:22
And there's different text.
106
427000
2000
I są tu różne teksty.
07:24
There's Armenian, Russian,
107
429000
2000
Po armeńsku, rosyjsku,
07:26
French, English, Italian.
108
431000
3000
francusku, angielsku, włosku.
07:29
So within this structure one is free.
109
434000
3000
Tak więc wewnątrz tej struktury jest się wolnym.
07:32
To me, this piece is an ode to the voice
110
437000
4000
Dla mnie ten utwór jest odą do głosu,
07:36
because it's mysterious -- as we can see --
111
441000
3000
ponieważ jest tajemniczy, jak widzimy,
07:41
it's quite spontaneous,
112
446000
3000
jest dość spontaniczny
07:44
and it's primal.
113
449000
3000
i jest pierwotny.
07:47
So I would like to share this piece with you.
114
452000
2000
Chciałabym więc podzielić się z wami tym utworem.
07:49
It's "Aria" of John Cage.
115
454000
3000
Oto "Aria" Johna Cage'a
07:59
(Singing)
116
464000
10000
(Śpiewa)
08:38
♫ No other way ♫
117
503000
2000
♫Nie ma innej drogi♫
08:40
♫ Dans l'espace, so help ♫
118
505000
3000
♫Dans l'espace, więc pomóż♫
08:43
(Singing)
119
508000
5000
(Śpiewa)
09:48
♫ To have the fruits ♫
120
573000
2000
♫Zebrać owoce♫
09:50
(Singing)
121
575000
6000
(Śpiew)
10:32
(Applause)
122
617000
16000
(Aplauz)
ABOUT THE SPEAKER
Claron McFadden - SopranoAmsterdam-based singer Claron McFadden sings many of the major oratorio works, but is perhaps best known for her readings of modern and contemporary music.
Why you should listen
Claron McFadden is a soprano who studied voice at the Eastman School of Music in Rochester, New York. Her celebrated operatic roles are numerous and varied. She sings many of the major oratorio works, but is also in demand for her interpretation of modern and contemporary music.
Her many recordings include Birtwistle's Paul Cèlan Songs, Haydn's Orfeo and Handel's Alexander Balus with the King’s Consort. In August 2007 McFadden was awarded the Amsterdam Prize of the Arts, winning praise for her brilliant coloratura, her wide repertoire ranging from Monteverdi to Bernstein and contemporary composers, and her vivid stage personality.
Claron McFadden | Speaker | TED.com