TED2018
Kirsty Duncan: Scientists must be free to learn, to speak and to challenge
Kirsty Duncan: Naukowcy potrzebują swobody do zdobywania wiedzy, wypowiadania się i podejmowania wyzwań
Filmed:
Readability: 4.6
1,281,799 views
„Nie zadziera się z czymś tak fundamentalnym, tak cennym jak nauka”, mówi Kirsty Duncan, pierwsza kanadyjska Minister Nauki. Podczas szczerej, inspirującej prelekcji na temat celu edukacji, jakim jest przekraczanie granic, dowodzi ona, że badacze muszą mieć swobodę do przedstawiania niewygodnych prawd oraz rzucania wyzwań powszechnie panującym opiniom. Mówi również o tym, że wszyscy powinniśmy protestować na widok tajonych i zagłuszanych prawd naukowych.
Kirsty Duncan - Politician, scientist
Kirsty Duncan works for all Canadians to nurture science in Canada and encourages people of all ages to have inquisitive minds. Full bio
Kirsty Duncan works for all Canadians to nurture science in Canada and encourages people of all ages to have inquisitive minds. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Opowiem wam historię o skalnym glucie.
00:12
Let me tell you about rock snot.
0
920
3720
Od 1992 roku doktor Max Bothwell,
00:19
Since 1992, Dr. Max Bothwell,
1
7080
3536
00:22
a Government of Canada scientist,
2
10640
3016
naukowiec pracujący
dla kanadyjskiego rządu,
dla kanadyjskiego rządu,
00:25
has been studying a type of algae
that grows on rocks.
that grows on rocks.
3
13680
4936
badał pewną algę porastającą skały
00:30
Now, the very unscientific term
for that algae is rock snot,
for that algae is rock snot,
4
18640
6576
potocznie zwaną skalnym glutem.
00:37
because as you can imagine,
5
25240
2416
Jak można sobie wyobrazić,
00:39
it looks a lot like snot.
6
27680
2680
wyglądem bardzo przypomina smarki.
Naukowo nazywana Didymosphenia geminata
00:43
But scientists also call it
Didymosphenia geminata
Didymosphenia geminata
7
31080
5656
00:48
and for decades, this algae
has been sliming up riverbeds
has been sliming up riverbeds
8
36760
4336
od lat zarasta brzegi rzek
00:53
around the world.
9
41120
2136
na całym świecie.
00:55
The problem with this algae
10
43280
2536
Alga ta stanowi
00:57
is that it is a threat to salmon, to trout
11
45840
3896
zagrożenie dla łososi, pstrągów
01:01
and the river ecosystems it invades.
12
49760
3656
i ekosystemów rzeki, którą okupuje.
01:05
Now, it turns out Canada's Dr. Bothwell
13
53440
3216
Okazuje się że doktor Bothwell z Kanady
01:08
is actually a world expert in the field,
14
56680
4176
jest światowym ekspertem w tej dziedzinie,
01:12
so it was no surprise in 2014
15
60880
4176
więc w roku 2014 nikogo nie zdziwiło,
01:17
when a reporter contacted Dr. Bothwell
16
65080
3456
że skontaktował się z nim dziennikarz,
01:20
for a story on the algae.
17
68560
2520
żeby poruszyć temat alg.
Niestety, doktor Bothwell nie uzyskał
zgody na rozmowę z reporterem,
zgody na rozmowę z reporterem,
01:23
The problem was, Dr. Bothwell
wasn't allowed to speak to the reporter,
wasn't allowed to speak to the reporter,
18
71880
6656
01:30
because the government of the day
wouldn't let him.
wouldn't let him.
19
78560
4736
bo ówczesne władze się temu sprzeciwiły.
01:35
110 pages of emails
20
83320
3416
110 stron maili
01:38
and 16 government communication experts
21
86760
3936
i 16 urzędowych ekspertów ds. komunikacji
01:42
stood in Dr. Bothwell's way.
22
90720
3160
stanęło na jego drodze.
01:46
Why couldn't Dr. Bothwell speak?
23
94800
3256
Dlaczego tak się stało?
01:50
Well, we'll never know for sure,
24
98080
2816
Pewnie nigdy się nie dowiemy,
ale badania doktora Bothwella sugerowały,
01:52
but Dr. Bothwell's research did suggest
25
100920
3736
01:56
that climate change
may have been responsible
may have been responsible
26
104680
3856
że to zmiana klimatu mogła przyczynić się
02:00
for the aggressive algae blooms.
27
108560
2520
do agresywnego rozrostu alg.
02:03
But who the heck would want to stifle
climate change information, right?
climate change information, right?
28
111920
7000
Lecz komu mogłoby zależeć na zatajeniu
informacji o zmianach klimatu?
informacji o zmianach klimatu?
Można się z tego śmiać.
02:12
Yes, you can laugh.
29
120240
1816
Dobry żart.
02:14
It's a joke,
30
122080
1896
Bo to jest śmieszne.
02:16
because it is laughable.
31
124000
1840
O klimacie nie mówi się z wielu powodów.
02:19
We know that climate change
is suppressed for all sorts of reasons.
is suppressed for all sorts of reasons.
32
127760
5416
Przekonałam się o tym
pracując na uniwersytecie.
pracując na uniwersytecie.
02:25
I saw it firsthand
when I was a university professor.
when I was a university professor.
33
133200
4256
Widać to, gdy kraje wycofują się
02:29
We see it when countries pull out
of international climate agreements
of international climate agreements
34
137480
5536
z międzynarodowych umów
dotyczących klimatu,
dotyczących klimatu,
jak Protokół z Kioto
i porozumienie paryskie.
i porozumienie paryskie.
02:35
like the Kyoto Protocol
and the Paris Accord,
and the Paris Accord,
35
143040
4136
Widać to też,
02:39
and we see it when industry fails
to meet its emissions reduction targets.
to meet its emissions reduction targets.
36
147200
5200
kiedy przemysł nie umie
zmniejszyć emisji zanieczyszczeń.
zmniejszyć emisji zanieczyszczeń.
Jednak ukrywane są nie tylko
informacje na temat zmian klimatu.
informacje na temat zmian klimatu.
02:45
But it's not just climate change
information that's being stifled.
information that's being stifled.
37
153400
5296
Wiele innych spraw naukowych
zagłusza się przez odmienne fakty,
zagłusza się przez odmienne fakty,
02:50
So many other scientific issues
are obscured by alternate facts,
are obscured by alternate facts,
38
158720
6656
fałszywe wiadomości
i inne formy tłumienia.
i inne formy tłumienia.
02:57
fake news and other forms of suppression.
39
165400
4776
Tak działo się w Wielkiej Brytanii,
03:02
We've seen it in the United Kingdom,
40
170200
2216
w Rosji
03:04
we've seen it in Russia,
41
172440
1936
w Stanach Zjednoczonych
03:06
we've seen it in the United States
42
174400
2616
oraz do 2015 roku
03:09
and, until 2015,
43
177040
2736
tu, w Kanadzie.
03:11
right here in Canada.
44
179800
2680
W erze nowoczesnych technologii,
03:15
In our modern technological age,
45
183840
2816
kiedy nasze przetrwanie zależy od odkryć,
03:18
when our very survival
depends on discovery,
depends on discovery,
46
186680
4176
innowacji i nauki,
03:22
innovation and science,
47
190880
2776
bezwzględnie trzeba zapewnić swobodę
03:25
it is critical, absolutely critical,
48
193680
4136
naukowcom w ich pracy,
03:29
that our scientists are free
to undertake their work,
to undertake their work,
49
197840
4016
współpracy z pozostałymi badaczami,
03:33
free to collaborate with other scientists,
50
201880
3296
w kontaktach z mediami
03:37
free to speak to the media
51
205200
2576
i na forum publicznym.
03:39
and free to speak to the public.
52
207800
3016
Ponieważ nauka to najlepszy sposób
03:42
Because after all,
53
210840
1776
03:44
science is humanity's best effort
at uncovering the truth
at uncovering the truth
54
212640
6056
na odkrycie prawdy
o otaczającym nas świecie
03:50
about our world,
55
218720
1536
03:52
about our very existence.
56
220280
2736
oraz naszej egzystencji.
Każde nowe odkrycie wzbogaca
03:55
Every new fact that is uncovered
57
223040
2656
zasoby naszej wspólnej wiedzy.
03:57
adds to the growing body
of our collective knowledge.
of our collective knowledge.
58
225720
5816
Badacze powinni mieć
swobodę wnikania w tematy
swobodę wnikania w tematy
04:03
Scientists must be free to explore
59
231560
3736
niekonwencjonalne i kontrowersyjne.
04:07
unconventional or controversial topics.
60
235320
4376
Muszą mieć swobodę w kwestionowaniu
obecnego stanu wiedzy
obecnego stanu wiedzy
04:11
They must be free to challenge
the thinking of the day
the thinking of the day
61
239720
3656
oraz możliwość
04:15
and they must be free
62
243400
1296
04:16
to present uncomfortable
or inconvenient truths,
or inconvenient truths,
63
244720
6360
prezentowania niewygodnych,
trudnych do przyjęcia prawd.
trudnych do przyjęcia prawd.
Tak przesuwa się granice
04:24
because that's how scientists
push boundaries
push boundaries
64
252400
2816
04:27
and pushing boundaries is, after all,
what science is all about.
what science is all about.
65
255240
5015
i właśnie na tym polega nauka.
I jeszcze jedno.
04:32
And here's another point:
66
260279
2097
Naukowcy muszą mieć prawo ponosić porażki,
04:34
scientists must be free to fail,
67
262400
4456
ponieważ nawet hipotezy
bez pokrycia czegoś uczą.
bez pokrycia czegoś uczą.
04:38
because even a failed hypothesis
teaches us something.
teaches us something.
68
266880
4856
Najlepiej zobrazuje to
jedna z moich historii.
jedna z moich historii.
04:43
And the best way I can explain that
is through one of my own adventures.
is through one of my own adventures.
69
271760
5176
Najpierw cofnijmy się w czasie.
04:48
But first I've got
to take you back in time.
to take you back in time.
70
276960
2960
Jest początek XX wieku.
04:53
It's the early 1900s
71
281000
2456
04:55
and Claire and Vera
are roommates in southern Ontario.
are roommates in southern Ontario.
72
283480
4000
Claire i Vera dzielą razem pokój
w południowym Ontario.
w południowym Ontario.
Pewnego dnia podczas
pandemii grypy "hiszpanki"
pandemii grypy "hiszpanki"
05:00
One evening during the height
of the Spanish flu pandemic,
of the Spanish flu pandemic,
73
288520
4256
obie uczestniczyły w wykładach.
05:04
the two attend a lecture together.
74
292800
2440
Wieczorem wróciły do domu
i położyły się do łóżek.
i położyły się do łóżek.
05:08
The end of the evening,
they head for home and for bed.
they head for home and for bed.
75
296280
4056
Rano Claire krzyknęła do Very,
05:12
In the morning, Claire calls up to Vera
76
300360
3216
że wychodzi na śniadanie.
05:15
and says she's going out to breakfast.
77
303600
2440
Kiedy wróciła niedługo potem,
05:19
When she returns a short while later,
78
307080
3256
Vera wciąż jeszcze leżała.
05:22
Vera wasn't up.
79
310360
1976
05:24
She pulls back the covers
80
312360
3016
Zdjęła z niej kołdrę,
aby ze zgrozą odkryć,
05:27
and makes the gruesome discovery.
81
315400
2600
05:30
Vera was dead.
82
318720
2120
że Vera nie żyje.
W trakcie pandemii "hiszpanki"
05:34
When it comes to Spanish flu,
83
322240
2336
mnóstwo innych takich historii
05:36
those stories are common,
84
324600
2216
kończyło się nagłą śmiercią.
05:38
of lightning speed deaths.
85
326840
3536
05:42
Well, I was a professor in my mid-20s
86
330400
3096
Byłam młodą panią profesor
05:45
when I first heard those shocking facts
87
333520
3576
kiedy pierwszy raz zetknęłam się
z tymi szokującymi faktami.
z tymi szokującymi faktami.
Mój wewnętrzny naukowiec
chciał wiedzieć dlaczego i jak.
chciał wiedzieć dlaczego i jak.
05:49
and the scientist in me
wanted to know why and how.
wanted to know why and how.
88
337120
4400
Ciekawość zaprowadziła
mnie w głąb mroźnego lądu,
mnie w głąb mroźnego lądu,
05:55
My curiosity would lead me
to a frozen land
to a frozen land
89
343160
4096
gdzie prowadziłam wyprawę
05:59
and to lead an expedition
90
347280
2616
mającą na celu odkrycie przyczyny
wybuchu grypy "hiszpanki" z 1918 roku.
wybuchu grypy "hiszpanki" z 1918 roku.
06:01
to uncover the cause
of the 1918 Spanish flu.
of the 1918 Spanish flu.
91
349920
4176
Chciałam przetestować dzisiejsze leki
przeciwko tej chorobie.
przeciwko tej chorobie.
06:06
I wanted to test our current drugs against
one of history's deadliest diseases.
one of history's deadliest diseases.
92
354120
6256
Miałam nadzieję wynaleźć szczepionkę
06:12
I hoped we could make a flu vaccine
93
360400
2776
skutecznie uodparniającą
na zakażenie wirusem
na zakażenie wirusem
06:15
that would be effective against the virus
94
363200
3256
i jego zmutowanymi formami,
06:18
and mutation of it,
95
366480
1656
06:20
should it ever return.
96
368160
2240
gdyby kiedykolwiek miały powrócić.
06:24
And so I led a team, a research team,
97
372280
4736
Przewodniczyłam grupie badaczy
składającej się z 17 mężczyzn
06:29
of 17 men
98
377040
2536
z Kanady, Norwegii, Wielkiej Brytanii
06:31
from Canada, Norway, the United Kingdom
99
379600
3936
oraz Stanów Zjednoczonych
06:35
and the United States
100
383560
1856
na wyspy Svalbard na Oceanie Arktycznym,
06:37
to the Svalbard Islands
in the Arctic Ocean.
in the Arctic Ocean.
101
385440
4216
między Norwegią a biegunem północnym.
06:41
These islands are between
Norway and the North Pole.
Norway and the North Pole.
102
389680
4336
Wydobyliśmy ciała sześciu osób,
06:46
We exhumed six bodies
103
394040
2200
06:49
who had died of Spanish flu
and were buried in the permafrost
and were buried in the permafrost
104
397280
4176
które zmarły wskutek tej grypy
i które pochowano w wiecznej zmarzlinie,
i które pochowano w wiecznej zmarzlinie,
z nadzieją, że mróz
zakonserwował ciała wraz z wirusem.
zakonserwował ciała wraz z wirusem.
06:53
and we hoped the frozen ground
would preserve the body and the virus.
would preserve the body and the virus.
105
401480
5240
06:59
Now, I know what you are all waiting for,
106
407600
2576
Teraz czekacie, aż powiem,
że nasz trud się opłacił.
07:02
that big scientific payoff.
107
410200
3120
07:06
But my science story doesn't have
that spectacular Hollywood ending.
that spectacular Hollywood ending.
108
414240
5560
Jednak ta historia nie ma
szczęśliwego zakończenia.
szczęśliwego zakończenia.
07:12
Most don't.
109
420800
1736
Większość z nich nie ma.
07:14
Truth is, we didn't find the virus,
110
422560
3816
Nie udało nam się odnaleźć wirusa,
ale rozwinęliśmy techniki,
za pomocą których
za pomocą których
07:18
but we did develop new techniques
111
426400
3176
bezpiecznie można wydobywać ciała
07:21
to safely exhume bodies
112
429600
2616
mogące je zawierać.
07:24
that might contain virus.
113
432240
2080
Udało nam się opracować nowe techniki
07:26
We did develop new techniques
114
434920
2696
pozwalające bez szwanku usunąć tkanki,
07:29
to safely remove tissue
115
437640
2576
które mogą zawierać wirusy.
07:32
that might contain virus.
116
440240
3016
Stworzyliśmy także nowe
protokoły bezpieczeństwa,
protokoły bezpieczeństwa,
07:35
And we developed new safety protocols
117
443280
3256
aby chronić nasz zespół
i okolicznych mieszkańców.
i okolicznych mieszkańców.
07:38
to protect our research team
and the nearby community.
and the nearby community.
118
446560
5656
Wnieśliśmy do nauki ważny wkład,
07:44
We made important contributions to science
119
452240
3496
mimo że to nie był ten
07:47
even though the contributions we made
120
455760
3496
początkowo zakładany.
07:51
were not the ones originally intended.
121
459280
3120
Badania nie zawsze kończą się sukcesem,
07:55
In science, attempts fail,
122
463280
3136
wyniki bywają niejednoznaczne,
07:58
results prove inconclusive
123
466440
2616
a teorie naukowe się nie sprawdzają.
08:01
and theories don't pan out.
124
469080
2440
08:04
In science,
125
472360
1360
W nauce
08:07
research builds upon the work
and knowledge of others,
and knowledge of others,
126
475320
4176
prace badawcze bazują
na wiedzy i wysiłkach innych,
na wiedzy i wysiłkach innych,
na patrzeniu dalej dzięki temu,
08:11
or by seeing further,
127
479520
1536
że stoimy na ramionach olbrzymów.
08:13
by standing on the shoulders of giants,
128
481080
3016
jak powiedziałby to Newton.
08:16
to paraphrase Newton.
129
484120
2696
Chodzi o to, aby naukowcy
mogli niczym nieskrępowani
mogli niczym nieskrępowani
08:18
The point is, scientists must be free
130
486840
3616
08:22
to choose what they want to explore,
131
490480
4016
wybrać to, co chcą zgłębiać,
co ich pasjonuje
08:26
what they are passionate about
132
494520
2216
08:28
and they must be free
to report their findings.
to report their findings.
133
496760
3240
i aby mieli prawo zdać
sprawozdanie ze swoich odkryć.
sprawozdanie ze swoich odkryć.
Mówiłam o tym, jak w Kanadzie
08:33
You heard me say
134
501200
1256
08:34
that respect for science
started to improve in Canada in 2015.
started to improve in Canada in 2015.
135
502480
6216
zaczęto bardziej szanować
naukę dopiero w 2015 roku.
naukę dopiero w 2015 roku.
Jak to się stało?
08:40
How did we get here?
136
508720
2016
08:42
What lessons might we have to share?
137
510760
3000
Jakimi wskazówkami możemy się podzielić?
08:46
Well, it actually goes back
to my time as a professor.
to my time as a professor.
138
514520
4456
Cofnijmy się do czasów
mojej pracy na uczelni.
mojej pracy na uczelni.
Przyglądałam się, jak agencje, władze
i przemysły całego świata
i przemysły całego świata
08:51
I watched while agencies, governments
and industries around the world
and industries around the world
139
519000
5576
ukrywają informację o zmianach klimatu.
08:56
suppressed information on climate change.
140
524600
4536
09:01
It infuriated me.
141
529160
2256
Byłam wściekła.
09:03
It kept me up at night.
142
531440
2256
Nie mogłam przez to spać.
09:05
How could politicians
twist scientific fact for partisan gain?
twist scientific fact for partisan gain?
143
533720
6280
Wypaczanie faktów naukowych
na korzyść polityki?
na korzyść polityki?
09:13
So I did what anyone
appalled by politics would do:
appalled by politics would do:
144
541560
4656
Przerażona zrobiłam to, co każdy
na moim miejscu mógłby zrobić.
na moim miejscu mógłby zrobić.
09:18
I ran for office, and I won.
145
546240
3296
Wystartowałam w wyborach i wygrałam.
09:21
(Applause)
146
549560
6256
(Brawa)
Pomyślałam, że wykorzystam
swój program polityczny,
swój program polityczny,
09:27
I thought I would use my new platform
147
555840
3536
żeby podkreślić, jak ważna jest nauka.
09:31
to talk about the importance of science.
148
559400
3736
Szybko zamieniło się to
w walkę o jej wolność.
w walkę o jej wolność.
09:35
It quickly became a fight
for the freedom of science.
for the freedom of science.
149
563160
5336
W końcu byłam naukowcem.
09:40
After all, I was a scientist,
I came from the world under attack,
I came from the world under attack,
150
568520
5256
Przybyłam ze świata atakowanego
i osobiście czułam się zbulwersowana.
i osobiście czułam się zbulwersowana.
09:45
and I had personally felt the outrage.
151
573800
2920
Mogłam być głosem tych uciszonych,
09:50
I could be a voice
for those who were being silenced.
for those who were being silenced.
152
578800
4856
ale szybko zrozumiałam,
że naukowcy denerwowali się,
że naukowcy denerwowali się,
09:55
But I quickly learned
that scientists were nervous,
that scientists were nervous,
153
583680
4376
a nawet bali się rozmów ze mną.
10:00
even afraid to talk to me.
154
588080
2736
Pewien rządowy naukowiec, mój przyjaciel,
10:02
One government scientist,
a friend of mine,
a friend of mine,
155
590840
2776
10:05
we'll call him McPherson,
156
593640
1560
nazwijmy go McPherson,
przejmował się wpływem polityki
na swoje badania
na swoje badania
10:08
was concerned about the impact
157
596920
2976
10:11
government policies
were having on his research
were having on his research
158
599920
4216
oraz pogarszającym się
stanem nauki w Kanadzie.
stanem nauki w Kanadzie.
10:16
and the state of science
deteriorating in Canada.
deteriorating in Canada.
159
604160
4456
Przejmował się tak bardzo,
że napisał do mnie,
że napisał do mnie,
10:20
He was so concerned, he wrote to me
160
608640
3176
używając maila swojej żony.
10:23
from his wife's email account
161
611840
2976
Bał się, że rozmowa telefoniczna
zostanie przechwycona.
zostanie przechwycona.
10:26
because he was afraid
a phone call could be traced.
a phone call could be traced.
162
614840
3616
Chciał, żebym zadzwoniła
na telefon jego żony,
na telefon jego żony,
10:30
He wanted me to phone
his wife's cell phone
his wife's cell phone
163
618480
4296
żeby uniknąć podsłuchu.
10:34
so that call couldn't be traced.
164
622800
3056
10:37
I only wish I were kidding.
165
625880
2040
Żałuję, że to nie żart.
10:41
It quickly brought what was happening
in Canada into sharp focus for me.
in Canada into sharp focus for me.
166
629200
6136
To szybko przybliżyło mi sytuację,
w jakiej znalazła się Kanada.
w jakiej znalazła się Kanada.
10:47
How could my friend of 20 years
be that afraid to talk to me?
be that afraid to talk to me?
167
635360
5200
Dlaczego mój przyjaciel bał się rozmawiać?
10:53
So I did what I could at the time.
168
641360
2656
Zrobiłam wtedy to, co mogłam.
10:56
I listened and I shared what I learned
169
644040
3960
Wysłuchałam
i podzieliłam się swoją opinią
11:01
with my friend in Parliament,
170
649720
2536
z kolegą z Parlamentu.
Człowiekiem interesującym się
środowiskiem, nauką,
środowiskiem, nauką,
11:04
a man who was interested
in all things environment, science,
in all things environment, science,
171
652280
3936
11:08
technology, innovation.
172
656240
2600
technologią i innowacjami.
11:12
And then the 2015 election rolled around
173
660120
4056
Następnie w 2015 roku podczas wyborów
nasza partia wygrała.
11:16
and our party won.
174
664200
3176
Utworzyliśmy rząd.
11:19
And we formed government.
175
667400
2176
Ta osoba to
11:21
And that friend of mine
176
669600
1720
obecny premier Kanady, Justin Trudeau.
11:25
is now the Prime Minister
of Canada, Justin Trudeau.
of Canada, Justin Trudeau.
177
673120
3696
11:28
(Applause)
178
676840
5616
(Brawa)
Zaproponował mi objęcie
posady ministra nauki.
posady ministra nauki.
11:34
And he asked if I would serve
as his Minister of Science.
as his Minister of Science.
179
682480
4456
Razem z całą resztą rządzących
11:38
Together, with the rest of the government,
180
686960
2816
ciężko pracujemy, żeby przywrócić
nauce jej należne miejsce.
nauce jej należne miejsce.
11:41
we are working hard to restore
science to its rightful place.
science to its rightful place.
181
689800
6056
11:47
I will never forget that day
in December 2015
in December 2015
182
695880
5416
Nigdy nie zapomnę
tego dnia w grudniu 2015 roku,
tego dnia w grudniu 2015 roku,
kiedy dumna stanęłam w Parlamencie
11:53
when I proudly stood in Parliament
183
701320
3016
11:56
and proclaimed,
184
704360
1336
i ogłosiłam:
"Wojna o naukę właśnie się skończyła".
11:57
"The war on science is now over."
185
705720
3880
(Brawa)
12:02
(Applause)
186
710720
5576
Ciężko pracowałam nad tym,
żeby poprzeć te słowa czynami.
żeby poprzeć te słowa czynami.
12:08
And I have worked hard
to back up those words with actions.
to back up those words with actions.
187
716320
4256
Odnieśliśmy wiele sukcesów.
12:12
We've had many successes.
188
720600
2456
12:15
There's still more work to do,
189
723080
2120
Wciąż jest dużo do zrobienia,
ponieważ zmieniamy
dotychczasową mentalność,
dotychczasową mentalność,
12:18
because we're building this culture shift.
190
726640
2456
12:21
But we want our government scientists
to talk to the media, talk to the public.
to talk to the media, talk to the public.
191
729120
5936
ale chcemy, by nasi naukowcy
udzielali się publicznie.
udzielali się publicznie.
Wymaga to czasu,
ale jesteśmy zaangażowani.
ale jesteśmy zaangażowani.
12:27
It'll take time, but we are committed.
192
735080
3456
Wreszcie Kanada jest postrzegana
na świecie jako ostoja nauki.
na świecie jako ostoja nauki.
12:30
After all, Canada is seen
as a beacon for science internationally.
as a beacon for science internationally.
193
738560
6376
Chcemy przekazać,
12:36
And we want to send a message
194
744960
2320
12:40
that you do not mess
with something so fundamental,
with something so fundamental,
195
748560
4256
że nie zadziera się
z czymś tak fundamentalnym,
z czymś tak fundamentalnym,
tak cennym jak nauka.
12:44
so precious, as science.
196
752840
2800
12:49
So, for Dr. Bothwell, for Claire and Vera,
197
757680
5016
Dla doktora Bothwella, dla Claire i Very,
12:54
for McPherson and all those other voices,
198
762720
3576
dla McPhersona i wszystkich pozostałych,
jeśli widzicie że ktoś tłamsi,
zagłusza lub atakuje naukę
zagłusza lub atakuje naukę
12:58
if you see that science is being stifled,
suppressed or attacked,
suppressed or attacked,
199
766320
5816
13:04
speak up.
200
772160
1696
- zabierzcie głos.
13:05
If you see that scientists
are being silenced, speak up.
are being silenced, speak up.
201
773880
5656
Jeśli widzicie, że ucisza się
naukowców, zabierzcie głos.
naukowców, zabierzcie głos.
Przypomnijmy przywódcom, że muszą
poczuwać się do odpowiedzialności.
poczuwać się do odpowiedzialności.
13:11
We must hold our leaders to account.
202
779560
3816
Przez korzystanie z naszego prawa głosu,
13:15
Whether that is
by exercising our right to vote,
by exercising our right to vote,
203
783400
3856
pisanie do gazet,
13:19
whether it is by penning
an op-ed in a newspaper
an op-ed in a newspaper
204
787280
4336
czy rozpoczynanie dyskusji
w mediach społecznościowych
w mediach społecznościowych
13:23
or by starting a conversation
on social media,
on social media,
205
791640
4856
razem zapewnimy nauce wolność.
13:28
it is our collective voice
that will ensure the freedom of science.
that will ensure the freedom of science.
206
796520
5976
13:34
And after all, science is for everyone,
207
802520
4616
W końcu jest ona dla wszystkich
i służy każdemu, tworząc lepszą,
jaśniejszą i śmielszą przyszłość.
jaśniejszą i śmielszą przyszłość.
13:39
and it will lead to a better,
brighter, bolder future for us all.
brighter, bolder future for us all.
208
807160
6736
Dziękuję.
13:45
Thank you.
209
813920
1216
13:47
(Applause)
210
815160
4640
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Kirsty Duncan - Politician, scientistKirsty Duncan works for all Canadians to nurture science in Canada and encourages people of all ages to have inquisitive minds.
Why you should listen
Kirsty Duncan is the Minister of Science and Minister of Sport and Persons with Disabilities for the Government of Canada. As a member of Parliament, she has been the voice on Parliament Hill for the citizens of Etobicoke-North since 2008. Duncan has also been a driving force for putting science front and center in the federal government's agenda. She is committed to strengthening science and evidence-based decision making and fostering a culture of curiosity in Canada. And she is taking action to improve equity, diversity and youth participation in Canada’s research community.
Duncan is a medical geographer who led an expedition to remote Svalbard, Norway, to search for the cause of the Spanish Flu, the deadliest of flu pandemics, which has killed upwards of 50 million people worldwide. She is internationally recognized as a leading expert in pandemic influenza and environmental change and its impact on human health. As a fierce defender of the environment, Duncan contributed to the Intergovernmental Panel on Climate Change, an organization which, jointly with Al Gore, won the Nobel Peace Prize in 2007. Prior to entering politics in 2008, Duncan was an associate professor at the University of Toronto and the University of Windsor.
Kirsty Duncan | Speaker | TED.com