ABOUT THE SPEAKER

Sue Austin - Performance artist
In repurposing her wheelchair to create fantastical art, Sue Austin reshapes how we think about disability.

Why you should listen

Multimedia, performance and installation artist Sue Austin keeps a fascinating mission at the center her work: to challenge the idea of disabled as “other” and represent her experience as a wheelchair user in a brighter light. She does this by creating quirky, unexpected juxtapositions -- bringing a sense of whimsy and empowerment to the discussion of disability.

Austin is the founder and artistic director of Freewheeling, an initiative aiming to further the genre of Disability Arts. In 2012, she was asked to be a part of the Cultural Olympiad in Britain, a celebration of the arts leading up to the Olympic and Paralympic Games. The work she created for the event, called “Creating the Spectacle!,” is a groundbreaking series of live art and video works of an underwater wheelchair.

More profile about the speaker
Sue Austin | Speaker | TED.com

TEDxWomen 2012

Sue Austin: Deep sea diving ... in a wheelchair

Sue Austin: Głębinowe nurkowanie ... w wózku inwalidzkim

Filmed: 2012-12-01

Readability: 4.5

2,295,460 views

Kiedy Sue Austin otrzymała 16 lat temu napędzany wózek inwalidzki, poczuła niezwykły powiew wolności -- a jednak inni spoglądali na nią, jakby coś utraciła. W swojej sztuce Sue dąży do przekazania ducha radości i wolności, które odczuwa śmigając na kółkach poprzez świat. Załączony jest ekscytujący materiał filmowy podwodnego wózka inwalidzkiego, który umożliwia jej odkrywanie dna oceanów, dryfowanie przez ławice ryb i swobodne poruszanie się we wszystkich kierunkach. (Nagrane podczas TEDxWomen.)

Sue Austin - Performance artist
In repurposing her wheelchair to create fantastical art, Sue Austin reshapes how we think about disability. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16

It's wonderfulwspaniale to be here

0

554

2231

To wspaniale być tutaj,

00:18

to talk about my journeypodróż,

1

2785

2086

by mówić o mojej podróży,

00:20

to talk about the wheelchairwózek inwalidzki

2

4871

1734

by mówić o wózku inwalidzkim

00:22

and the freedomwolność it has boughtkupiony me.

3

6605

2640

i o wolności, jaką mi przyniósł.

00:25

I startedRozpoczęty usingza pomocą a wheelchairwózek inwalidzki 16 yearslat agotemu

4

9245

2637

Zaczęłam używać wózka
16 lat temu,

00:27

when an extendedrozszerzony illnesschoroba

5

11882

2134

kiedy przedłużająca się choroba

00:29

changedzmienione the way I could accessdostęp the worldświat.

6

14016

3586

zmieniła mój sposób dostępu do świata.

00:33

When I startedRozpoczęty usingza pomocą the wheelchairwózek inwalidzki,

7

17602

2377

Kiedy zaczęłam
używać wózka inwalidzkiego,

00:35

it was a tremendousogromny newNowy freedomwolność.

8

19979

2585

była to przeogromna nowa wolność.

00:38

I'd seenwidziany my life slippoślizg away and becomestają się restrictedograniczony.

9

22564

3086

Wcześniej życie wymykało mi się,
było pełne ograniczeń,

00:41

It was like havingmający an enormousogromny newNowy toyzabawka.

10

25650

2570

a wózek był jak nowa, wielka zabawka.

00:44

I could whizświst around and feel the windwiatr in my facetwarz again.

11

28220

4030

Mogłam śmigać wokoło
i znów czuć wiatr na twarzy.

00:48

Just beingistota out on the streetulica was exhilaratingradosny.

12

32250

3508

Samo przebywanie na ulicy
było ekscytujące.

00:51

But even thoughchociaż I had this newfoundnowo odkryte joyradość and freedomwolność,

13

35758

4402

Ale mimo tej nowo odnalezionej
radości i wolności,

00:56

people'sludzie reactionreakcja completelycałkowicie changedzmienione towardsw kierunku me.

14

40160

3552

reakcje ludzi na mnie
uległy całkowitej zmianie.

00:59

It was as if they couldn'tnie mógł see me anymorejuż,

15

43712

2480

Jakby przestali mnie dostrzegać,

01:02

as if an invisibilityniewidzialność cloakpłaszcz had descendedopuszczone.

16

46192

3999

jakby okrył mnie
płaszcz niewidzialności.

01:06

They seemedwydawało się to see me in termswarunki of theirich assumptionszałożenia

17

50191

3221

Widzieli mnie w świetle
własnych uprzedzeń

01:09

of what it mustmusi be like to be in a wheelchairwózek inwalidzki.

18

53412

4228

co do życia na wózku inwalidzkim.

01:13

When I askedspytał people theirich associationsStowarzyszenia with the wheelchairwózek inwalidzki,

19

57640

4912

Kiedy pytałam, co kojarzy się
z wózkiem inwalidzkim,

01:18

they used wordssłowa like "limitationograniczenie," "fearstrach,"

20

62552

3554

używali takich słów jak
"ograniczenie", "lęk",

01:22

"pityszkoda" and "restrictionograniczenie."

21

66106

3025

"litość" i "bariera".

01:25

I realizedrealizowany I'd internalizedzinternalizowany these responsesodpowiedzi

22

69131

4769

Podświadomie brałam
te odpowiedzi do siebie,

01:29

and it had changedzmienione who I was on a corerdzeń levelpoziom.

23

73900

3537

co zmieniło mnie głęboko w środku.

01:33

A partczęść of me had becomestają się alienatedwyobcowany from myselfsiebie.

24

77437

4190

Częściowo wyalienowałam samą siebie.

01:37

I was seeingwidzenie myselfsiebie not from my perspectiveperspektywiczny,

25

81627

3585

Widziałam siebie
nie z mojej własnej perspektywy,

01:41

but vividlyżywo and continuouslybez przerwy from the perspectiveperspektywiczny

26

85212

4162

ale żywo i nieprzerwanie z perspektywy

01:45

of other people'sludzie responsesodpowiedzi to me.

27

89374

2897

reakcji innych ludzi na mnie.

01:48

As a resultwynik, I knewwiedziałem I neededpotrzebne to make my ownwłasny storieshistorie

28

92271

5125

Poczułam, że muszę
stworzyć własną historię

01:53

about this experiencedoświadczenie,

29

97396

2239

o tym doświadczeniu,

01:55

newNowy narrativesnarracje to reclaimodzyskać my identitytożsamość.

30

99635

2776

nowe narracje,
aby odzyskać własną tożsamość.

01:58

["FindingZnalezienie FreedomWolność: 'By' Przez creatingtworzenie our ownwłasny storieshistorie we learnuczyć się to take the textsteksty of our liveszyje as seriouslypoważnie as we do 'official''Oficjalna' narrativesnarracje.' — DavisDavis 2009, TEDxTEDx WomenKobiety"]

31

102411

3104

[Własna opowieść zrównuje treść życia
z "oficjalną" narracją - Davis 2009]

02:01

I startedRozpoczęty makingzrobienie work

32

105515

2078

Rozpoczęłam pracę

02:03

that aimedwymierzony to communicatekomunikować się something

33

107593

2816

nastawioną na przekazywanie
radości i wolności,

02:06

of the joyradość and freedomwolność I feltczułem when usingza pomocą a wheelchairwózek inwalidzki --

34

110409

5118

jakie czułam przemierzając świat

02:11

a powermoc chairkrzesło -- to negotiatenegocjować the worldświat.

35

115527

4614

napędzanym elektrycznie wózkiem.

02:16

I was workingpracujący to transformprzekształcać these internalizedzinternalizowany responsesodpowiedzi,

36

120141

6585

Pracowicie zmieniałam przyswojone reakcje,

02:22

to transformprzekształcać the preconceptionsuprzedzeń that had so shapedw kształcie

37

126726

3795

zmieniałam uprzedzenia,
które ukształtowały mi tożsamość

02:26

my identitytożsamość when I startedRozpoczęty usingza pomocą a wheelchairwózek inwalidzki,

38

130521

3181

na początku używania wózka inwalidzkiego,

02:29

by creatingtworzenie unexpectedniespodziewany imagesobrazy.

39

133702

3764

przez kreowanie nieoczekiwanych obrazów.

02:33

The wheelchairwózek inwalidzki becamestał się an objectobiekt to paintfarba and playgrać with.

40

137466

6221

Wózek stał się przedmiotem
do malowania i zabawy.

02:39

When I literallydosłownie startedRozpoczęty leavingodejście

41

143687

2041

Kiedy zaczęłam dosłownie

02:41

tracesślady of my joyradość and freedomwolność,

42

145728

3566

zostawiać ślady radości i wolności,

02:45

it was excitingekscytujący to see

43

149294

1948

z podnieceniem widziałam

02:47

the interestedzainteresowany and surprisedzaskoczony responsesodpowiedzi from people.

44

151242

4502

zainteresowanie i zdumione reakcje.

02:51

It seemedwydawało się to openotwarty up newNowy perspectivesperspektywy,

45

155744

2889

Otwierały się nowe perspektywy

02:54

and thereinnim laykłaść the paradigmparadygmat shiftprzesunięcie.

46

158633

2895

i w tym leżała zmiana paradygmatu.

02:57

It showedpokazał that an artssztuka practicećwiczyć

47

161528

2074

Pokazało to, że sztuka

02:59

can remakeremake one'sswoje identitytożsamość

48

163602

2343

może zmienić tożsamość

03:01

and transformprzekształcać preconceptionsuprzedzeń by revisioningrevisioning the familiarznajomy.

49

165945

4784

i zmienić prekoncepcje
dzięki rewizji tego, co znane.

03:06

So when I beganrozpoczął się to divenurkować, in 2005,

50

170729

3913

Zaczęłam nurkować w 2005 r.

03:10

I realizedrealizowany scubanurkowanie gearbiegu extendsrozszerza się your rangezasięg of activityczynność

51

174642

3526

Akwalung rozszerzał
zakres mojej aktywności

03:14

in just the samepodobnie way as a wheelchairwózek inwalidzki does,

52

178168

2659

tak samo, jak wózek inwalidzki,

03:16

but the associationsStowarzyszenia attachedprzywiązany to scubanurkowanie gearbiegu

53

180827

2592

ale skojarzenia związane
z aparatem do nurkowania

03:19

are oneste of excitementpodniecenie and adventureprzygoda,

54

183419

2600

przywodzą na myśl
podekscytowanie i przygodę,

03:21

completelycałkowicie differentróżne to people'sludzie responsesodpowiedzi to the wheelchairwózek inwalidzki.

55

186019

3824

całkowicie odmiennie od reakcji na wózek.

03:25

So I thought, "I wondercud what'llCo to będzie happenzdarzyć

56

189843

3144

Pomyślałam: "Co by się stało,

03:28

if I put the two togetherRazem?" (LaughterŚmiech) (ApplauseAplauz)

57

192987

4312

gdyby zestawić je razem? (Śmiech) (Brawa)

03:33

And the underwaterPodwodny wheelchairwózek inwalidzki that has resulteddoprowadziło

58

197299

4192

Podwodny wózek inwalidzki

03:37

has takenwzięty me on the mostwiększość amazingniesamowity journeypodróż

59

201491

2707

zabierał mnie w niezwykłą podróż

03:40

over the last sevensiedem yearslat.

60

204198

2269

przez ostatnie siedem lat.

03:42

So to give you an ideapomysł of what that's like,

61

206467

3488

Aby dać wam odczuć, jak to jest,

03:45

I'd like to sharedzielić with you one of the outcomeswyniki

62

209955

2886

podzielę się rezultatem

03:48

from creatingtworzenie this spectacleSpektakl,

63

212841

2096

tworzenia tego spektaklu,

03:50

and showpokazać you what an amazingniesamowity journeypodróż it's takenwzięty me on.

64

214937

3801

i pokażę wspaniałą podróż,
na jaką mnie zabrał.

03:54

(MusicMuzyka)

65

218738

8840

(Muzyka)

07:24

(ApplauseAplauz)

66

428435

6801

(Brawa)

07:31

It is the mostwiększość amazingniesamowity experiencedoświadczenie,

67

435236

2979

To najbardziej zdumiewające doświadczenie,

07:34

beyondpoza mostwiększość other things I've experienceddoświadczony in life.

68

438215

3641

wykraczające poza
wszelkie inne doświadczenia.

07:37

I literallydosłownie have the freedomwolność to moveruszaj się

69

441856

3097

Mogę poruszać się swobodnie

07:40

in 360 degreesstopni of spaceprzestrzeń

70

444953

2639

w 360 stopniach przestrzeni,

07:43

and an ecstaticwniebowzięci experiencedoświadczenie of joyradość and freedomwolność.

71

447592

3760

z ekstatyczną radością i wolnością.

07:47

And the incrediblyniewiarygodnie unexpectedniespodziewany thing

72

451352

2617

Nieoczekiwanie również inni ludzie

07:49

is that other people seemwydać się to see and feel that too.

73

453969

4190

chyba to widzą i odczuwają.

07:54

TheirIch eyesoczy literallydosłownie lightlekki up,

74

458159

2378

Oczy im błyszczą.

07:56

and they say things like, "I want one of those,"

75

460537

3254

Mówią: "Ja też tak chcę",

07:59

or, "If you can do that, I can do anything."

76

463791

3682

albo "Jeżeli ty możesz to robić,
to ja mogę wszystko".

08:03

And I'm thinkingmyślący, it's because in that momentza chwilę

77

467473

3622

To dlatego, że w chwili

08:06

of them seeingwidzenie an objectobiekt

78

471095

2553

postrzegania przedmiotu

08:09

they have no framerama of referenceodniesienie for,

79

473648

1911

ludzie nie mają dla niego
ramy odniesienia.

08:11

or so transcendsprzekracza the framesramki of referenceodniesienie

80

475559

2800

Ten widok przekracza ramy odniesienia

08:14

they have with the wheelchairwózek inwalidzki,

81

478359

1745

co do wózka inwalidzkiego,

08:16

they have to think in a completelycałkowicie newNowy way.

82

480104

3032

więc muszą myśleć
w zupełnie nowy sposób.

08:19

And I think that momentza chwilę of completelycałkowicie newNowy thought

83

483136

4344

Ten moment całkowicie nowej myśli

08:23

perhapsmoże createstworzy a freedomwolność

84

487480

2498

być może kreuje wolność,

08:25

that spreadsspready to the restodpoczynek of other people'sludzie liveszyje.

85

489978

4026

która przenika
do innych aspektów życia.

08:29

For me, this meansznaczy that they're seeingwidzenie

86

494004

3192

Dla mnie to oznacza, że dostrzegają

08:33

the valuewartość of differenceróżnica,

87

497196

2350

wartość zróżnicowania,

08:35

the joyradość it bringsprzynosi

88

499546

1920

radość jaką przynosi.

08:37

when insteadzamiast of focusingskupienie on lossutrata or limitationograniczenie,

89

501466

3820

Zamiast skupiać uwagę
na stracie albo ograniczeniu,

08:41

we see and discoverodkryć the powermoc and joyradość

90

505286

4404

widzimy i odkrywamy moc i radość

08:45

of seeingwidzenie the worldświat from excitingekscytujący newNowy perspectivesperspektywy.

91

509690

4407

postrzegania świata z nowych,
ekscytujących perspektyw.

08:49

For me, the wheelchairwózek inwalidzki becomesstaje się

92

514097

1699

Dla mnie wózek staje się

08:51

a vehiclepojazd for transformationtransformacja.

93

515796

2345

pojazdem transformacji.

08:54

In factfakt, I now call the underwaterPodwodny wheelchairwózek inwalidzki "PortalPortal,"

94

518141

3780

Nazywam ten podwodny wózek "Portalem",

08:57

because it's literallydosłownie pushedpchnął me throughprzez

95

521921

2204

bo dosłownie przewiózł mnie

09:00

into a newNowy way of beingistota,

96

524125

1878

w nowy sposób życia,

09:01

into newNowy dimensionswymiary and into a newNowy levelpoziom of consciousnessświadomość.

97

526003

3734

w nowe wymiary
i na nowy poziom świadomości.

09:05

And the other thing is,

98

529737

1545

Co więcej,

09:07

that because nobody'snikt nie jest seenwidziany or heardsłyszał

99

531282

2472

nikt dotąd nie widział ani nie słyszał

09:09

of an underwaterPodwodny wheelchairwózek inwalidzki before,

100

533754

2495

o podwodnym wózku inwalidzkim.

09:12

and creatingtworzenie this spectacleSpektakl is about creatingtworzenie

101

536249

2843

Stworzenie tego spektaklu stworzyło też

09:14

newNowy wayssposoby of seeingwidzenie, beingistota and knowingporozumiewawczy,

102

539092

2837

nowe sposoby widzenia, bycia i świadomości.

09:17

now you have this conceptpojęcie in your mindumysł.

103

541929

2948

Teraz i wy macie tę koncepcję.

09:20

You're all partczęść of the artworkgrafika too.

104

544877

3799

Wszyscy jesteście częścią tej sztuki.

09:24

(ApplauseAplauz)

105

548676

7522

(Brawa)

Translated by Michal Graff
Reviewed by Rysia Wand

ABOUT THE SPEAKER

Sue Austin - Performance artist
In repurposing her wheelchair to create fantastical art, Sue Austin reshapes how we think about disability.

Why you should listen

Multimedia, performance and installation artist Sue Austin keeps a fascinating mission at the center her work: to challenge the idea of disabled as “other” and represent her experience as a wheelchair user in a brighter light. She does this by creating quirky, unexpected juxtapositions -- bringing a sense of whimsy and empowerment to the discussion of disability.

Austin is the founder and artistic director of Freewheeling, an initiative aiming to further the genre of Disability Arts. In 2012, she was asked to be a part of the Cultural Olympiad in Britain, a celebration of the arts leading up to the Olympic and Paralympic Games. The work she created for the event, called “Creating the Spectacle!,” is a groundbreaking series of live art and video works of an underwater wheelchair.

More profile about the speaker
Sue Austin | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Sue Austin: Głębinowe nurkowanie ... w wózku inwalidzkim | TED Talk | TED.com