TEDxGlasgow
Richard Weller: Could the sun be good for your heart?
Richard Weller: Czy słońce może dobrze działać na serce?
Filmed:
Readability: 4.1
1,175,703 views
Nasz organizm czerpie witaminę D ze słońca, ale dermatolog Richard Weller sugeruje, że światło słoneczne może mieć także inne zaskakujące korzyści. Nowe badanie przeprowadzone przez jego zespół pokazuje, że tlenek azotu – przekaźnik chemiczny przechowywany w ogromnych ilościach w skórze – może zostać uwolniony na skutek działania światła UV, z wielką korzyścią dla ciśnienia krwi i układu sercowo-naczyniowego. Co to oznacza? Może wyjaśniać, dlaczego Szkoci chorują częściej niż Australijczycy...
Richard Weller - Dermatologist
Dermatologist Richard Weller wants to know: Why are Scots so sick? Full bio
Dermatologist Richard Weller wants to know: Why are Scots so sick? Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
So, before I became a dermatologist,
0
380
2407
Zanim zostałem dermatologiem,
00:18
I started in general medicine,
1
2787
2552
zajmowałem się medycyną ogólną,
00:21
as most dermatologists do in Britain.
2
5339
2216
jak większość dermatologów
w Wielkiej Brytanii.
w Wielkiej Brytanii.
00:23
At the end of that time, I went off to Australia,
3
7555
2048
Wreszcie wyjechałem do Australii
00:25
about 20 years ago.
4
9603
1896
jakieś 20 lat temu.
00:27
What you learn when you go to Australia
5
11499
2121
Okazuje się, że Australijczycy
00:29
is the Australians are very competitive.
6
13620
2726
mają skłonność do rywalizacji
00:32
And they are not magnanimous in victory.
7
16346
2057
i nie są wyrozumiali dla przeciwników.
00:34
And that happened a lot:
8
18403
2064
Często można było usłyszeć:
00:36
"You pommies, you can't play cricket, rugby."
9
20467
2432
"Wy, Brytole, nie umiecie grać
w krykieta ani rugby".
w krykieta ani rugby".
00:38
I could accept that.
10
22899
2118
To całkiem zrozumiałe.
00:40
But moving into work --
11
25017
2330
W pracy zbierał się co tydzień
00:43
and we have each week what's called a journal club,
12
27347
2538
tak zwany klub czasopiśmienniczy,
00:45
when you'd sit down with the other doctors
13
29885
2458
w którym wraz z innymi lekarzami
00:48
and you'd study a scientific paper
14
32343
2120
analizowaliśmy publikację naukową
00:50
in relation to medicine.
15
34463
1841
z zakresu medycyny.
00:52
And after week one, it was about cardiovascular mortality,
16
36304
2749
Raz mówiliśmy o śmiertelności
z przyczyn sercowo-naczyniowych,
z przyczyn sercowo-naczyniowych,
00:54
a dry subject -- how many people die of heart disease,
17
39053
3680
suche dane: ilu ludzi umiera na serce,
00:58
what the rates are.
18
42733
1384
jakie są proporcje.
01:00
And they were competitive about this:
19
44117
1976
W tym też chcieli rywalizować:
01:01
"You pommies, your rates of heart disease are shocking."
20
46093
3096
"Wy, Brytole, macie szokująco wiele
przypadków chorób serca".
przypadków chorób serca".
01:05
And of course, they were right.
21
49189
1896
Oczywiście mieli rację.
01:06
Australians have about a third less heart disease than we do --
22
51085
3981
Australijczycy chorują na serce
1/3 mniej niż my,
1/3 mniej niż my,
01:10
less deaths from heart attacks, heart failure, less strokes --
23
55066
3791
rzadziej umierają na zawał,
niewydolność serca, udar mózgu.
niewydolność serca, udar mózgu.
01:14
they're generally a healthier bunch.
24
58857
2060
Ogólnie cieszą się lepszym zdrowiem.
01:16
And of course they said this was because of
25
60917
1691
Oczywiście mówią, że to przez nienaganną
postawę moralną, kondycję fizyczną,
postawę moralną, kondycję fizyczną,
01:18
their fine moral standing, their exercise,
26
62608
2064
01:20
because they're Australians and we're weedy pommies, and so on.
27
64672
4068
bo oni to Australijczycy,
a my to cherlawi Brytole itd.
a my to cherlawi Brytole itd.
01:24
But it's not just Australia that has better health than Britain.
28
68740
5031
Ale nie tylko Australijczycy
są zdrowsi od Brytyjczyków.
są zdrowsi od Brytyjczyków.
01:29
Within Britain, there is a gradient of health --
29
73771
3528
W Wielkiej Brytanii obserwuje się
gradient zdrowia,
gradient zdrowia,
01:33
and this is what's called standardized mortality,
30
77299
1936
tak zwany standaryzowany
współczynnik umieralności,
współczynnik umieralności,
01:35
basically your chances of dying.
31
79235
2088
czyli prawdopodobieństwo śmierci.
01:37
This is looking at data from the paper about 20 years ago,
32
81323
3344
Te dane pochodzą
z publikacji sprzed 20 lat,
z publikacji sprzed 20 lat,
01:40
but it's true today.
33
84667
1475
ale wciąż pozostają aktualne.
01:42
Comparing your rates of dying 50 degrees north --
34
86142
3090
Porównajmy wskaźniki umieralności na 50°N,
01:45
that's the South, that's London and places --
35
89232
2267
to rejony południowe, Londyn i okolice,
01:47
by latitude, and 55 degrees --
36
91499
3352
szerokość geograficzna 55°N.
01:50
the bad news is that's here, Glasgow.
37
94851
2384
Złe wieści, to tutaj, Glasgow.
01:53
I'm from Edinburgh. Worse news, that's even Edinburgh.
38
97235
2848
Ja jestem z Edynburga.
Tym gorzej, jego też to dotyczy.
Tym gorzej, jego też to dotyczy.
01:55
(Laughter)
39
100083
4124
(Śmiech)
02:00
So what accounts for this horrible space here
40
104207
3306
Co powoduje tą straszną rozbieżność
02:03
between us up here in southern Scotland
41
107513
2204
pomiędzy nami tutaj,
w południowej Szkocji,
w południowej Szkocji,
02:05
and the South?
42
109717
1010
a południem Anglii?
02:06
Now, we know about smoking,
43
110727
1418
Wiemy o skutkach palenia,
02:08
deep-fried Mars bars, chips -- the Glasgow diet.
44
112145
2702
smażonych batonów Mars, frytek,
typowej diety w Glasgow.
typowej diety w Glasgow.
02:10
All of these things.
45
114847
1328
Dobrze to znamy.
02:12
But this graph is after taking into account
46
116175
2792
Ale ten wykres bierze pod uwagę
02:14
all of these known risk factors.
47
118967
2064
wszystkie te znane czynniki ryzyka.
02:16
This is after accounting for smoking, social class, diet,
48
121031
3769
Uwzględnia palenie, klasę społeczną, dietę
02:20
all those other known risk factors.
49
124800
1743
i wszystkie inne znane nam czynniki.
02:22
We are left with this missing space
50
126543
2224
Pozostaje ta różnica.
02:24
of increased deaths the further north you go.
51
128767
3860
Im dalej na północ,
tym większa liczba zgonów.
tym większa liczba zgonów.
02:28
Now, sunlight, of course, comes into this.
52
132627
2637
Oczywiście ma to związek
ze światłem słonecznym.
ze światłem słonecznym.
02:31
And vitamin D has had a great deal of press,
53
135264
2320
O witaminie D sporo pisze się w prasie,
02:33
and a lot of people get concerned about it.
54
137584
2002
co zaniepokoiło wiele osób.
02:35
And we need vitamin D. It's now a requirement that children have a certain amount.
55
139586
3992
Potrzebujemy jej. Wymagamy, żeby dzieci
przyjmowały odpowiednią jej ilość.
przyjmowały odpowiednią jej ilość.
02:39
My grandmother grew up in Glasgow,
56
143578
2232
Moja babcia dorastała w Glasgow
02:41
back in the 1920s and '30s when rickets was a real problem
57
145810
3586
w latach 20. i 30.,
kiedy krzywica była dużym problemem
kiedy krzywica była dużym problemem
02:45
and cod liver oil was brought in.
58
149396
2198
i zaczęto sprowadzać tran.
02:47
And that really prevented the rickets that used to be common in this city.
59
151594
3944
W ten sposób powstrzymano
powszechną w tym mieście krzywicę.
powszechną w tym mieście krzywicę.
02:51
And I as a child was fed cod liver oil by my grandmother.
60
155538
3920
Babcia podawała mi tran,
kiedy byłem dzieckiem.
kiedy byłem dzieckiem.
02:55
I distinctly -- nobody forgets cod liver oil.
61
159458
3024
Tego smaku się nie zapomina.
02:58
But an association: The higher people's blood levels of vitamin D are,
62
162482
4782
Związek jest taki:
im wyższe stężenie witaminy D we krwi,
im wyższe stężenie witaminy D we krwi,
03:03
the less heart disease they have, the less cancer.
63
167264
3327
tym mniejsze ryzyko raka oraz chorób serca.
03:06
There seems to be a lot of data suggesting that vitamin D is very good for you.
64
170591
3842
Wiele danych wskazuje na to,
że witamina D działa bardzo korzystnie.
że witamina D działa bardzo korzystnie.
03:10
And it is, to prevent rickets and so on.
65
174433
2294
To prawda, ponieważ zapobiega krzywicy itd.
03:12
But if you give people vitamin D supplements,
66
176727
2720
Ale jeśli podamy ludziom
suplementy wit. D,
suplementy wit. D,
03:15
you don't change that high rate of heart disease.
67
179447
3432
nie zmienimy wysokiego wskaźnika
chorób serca.
chorób serca.
03:18
And the evidence for it preventing cancers is not yet great.
68
182879
3728
Nie ma dowodów na to,
że witamina D zapobiega nowotworom.
że witamina D zapobiega nowotworom.
03:22
So what I'm going to suggest is that vitamin D is not the only story in town.
69
186607
4857
Chodzi mi o to, że witamina D
nie jest jedyną odpowiedzią.
nie jest jedyną odpowiedzią.
03:27
It's not the only reason preventing heart disease.
70
191464
3311
To nie jest jedyny środek
zapobiegania chorobom serca.
zapobiegania chorobom serca.
03:30
High vitamin D levels, I think, are a marker for sunlight exposure,
71
194775
4369
Uważam, że wysoki poziom tej witaminy
wskazuje wystawianie się na słońce,
wskazuje wystawianie się na słońce,
03:35
and sunlight exposure, in methods I'm going to show,
72
199144
3215
a światło słoneczne,
jak za chwilę się przekonamy,
jak za chwilę się przekonamy,
03:38
is good for heart disease.
73
202359
2439
może zapobiec chorobom serca.
03:40
Anyway, I came back from Australia,
74
204798
1961
Ale wróciłem z Australii
03:42
and despite the obvious risks to my health, I moved to Aberdeen.
75
206759
3496
i mimo oczywistych zagrożeń dla zdrowia
przeprowadziłem się do Aberdeen.
przeprowadziłem się do Aberdeen.
03:46
(Laughter)
76
210255
2552
(Śmiech)
03:48
Now, in Aberdeen, I started my dermatology training.
77
212807
3151
Tam rozpocząłem kurs dermatologiczny
03:51
But I also became interested in research,
78
215958
1945
oraz zainteresowałem się badaniami,
03:53
and in particular I became interested in this substance, nitric oxide.
79
217903
3175
a w szczególności jedną substancją,
tlenkiem azotu.
tlenkiem azotu.
03:56
Now these three guys up here,
80
221078
1376
Tych trzech panów:
03:58
Furchgott, Ignarro and Murad,
81
222454
1570
Furchgott, Ignarro i Murad,
03:59
won the Nobel Prize for medicine back in 1998.
82
224024
3262
w 1998 roku zdobyło Nagrodę Nobla
w dziedzinie medycyny .
w dziedzinie medycyny .
04:03
And they were the first people to describe
83
227286
2143
Byli pierwszymi, którzy opisali
nowy przekaźnik chemiczny, tlenek azotu.
nowy przekaźnik chemiczny, tlenek azotu.
04:05
this new chemical transmitter, nitric oxide.
84
229429
3345
04:08
What nitric oxide does is it dilates blood vessels,
85
232774
3025
Tlenek azotu rozszerza naczynia krwionośne,
04:11
so it lowers your blood pressure.
86
235799
1871
zmniejszając ciśnienie krwi.
04:13
It also dilates the coronary arteries, so it stops angina.
87
237670
4167
Rozszerza również tętnice wieńcowe,
a więc zatrzymuje bóle serca.
a więc zatrzymuje bóle serca.
04:17
And what was remarkable about it
88
241837
1386
Niezwykłe było to,
04:19
was in the past when we think of chemical messengers within the body,
89
243223
4071
że w przeszłości, mówiąc o przekaźnikach
chemicznych w organizmie,
chemicznych w organizmie,
04:23
we thought of complicated things like estrogen and insulin,
90
247294
3170
myśleliśmy o tak skomplikowanych
substancjach, jak estrogen, insulina
substancjach, jak estrogen, insulina
04:26
or nerve transmission.
91
250464
1470
czy neuroprzekaźniki.
04:27
Very complex processes with very complex chemicals
92
251934
3295
Bardzo złożone procesy z udziałem
złożonych substancji chemicznych
złożonych substancji chemicznych
04:31
that fit into very complex receptors.
93
255229
2288
dopasowanych do złożonych receptorów.
04:33
And here's this incredibly simple molecule,
94
257517
2361
A oto niezwykle prosta cząsteczka,
04:35
a nitrogen and an oxygen that are stuck together,
95
259878
3338
azot połączony z tlenem,
04:39
and yet these are hugely important for [unclear] our low blood pressure,
96
263216
4630
niezbędna do regulacji ciśnienia krwi,
04:43
for neurotransmission, for many, many things,
97
267846
2606
działania neuroprzekaźników
i wielu innych celów,
i wielu innych celów,
04:46
but particularly cardiovascular health.
98
270452
3402
ale najbardziej do prawidłowego działania
układu sercowo-naczyniowego.
układu sercowo-naczyniowego.
04:49
And I started doing research, and we found, very excitingly,
99
273854
3302
Podczas badań dokonaliśmy
ekscytującego odkrycia.
ekscytującego odkrycia.
04:53
that the skin produces nitric oxide.
100
277156
2610
Skóra wytwarza tlenek azotu.
04:55
So it's not just in the cardiovascular system it arises.
101
279766
2897
Nie pojawia się on więc tylko
w układzie sercowo-naczyniowym,
w układzie sercowo-naczyniowym,
04:58
It arises in the skin.
102
282663
1867
ale również w skórze.
05:00
Well, having found that and published that,
103
284530
1866
Po tym odkryciu i jego publikacji
pomyślałem: "Dobrze, ale jak to działa?"
pomyślałem: "Dobrze, ale jak to działa?"
05:02
I thought, well, what's it doing?
104
286396
2056
05:04
How do you have low blood pressure in your skin?
105
288452
1480
Jak obniżyć ciśnienie w skórze?
05:05
It's not the heart. What do you do?
106
289932
2091
To nie serce. Co należy zrobić?
05:07
So I went off to the States, as many people do if they're going to do research,
107
292023
4071
Wyjechałem do Stanów,
jak wielu ludzi prowadzących badania,
jak wielu ludzi prowadzących badania,
05:11
and I spent a few years in Pittsburgh. This is Pittsburgh.
108
296094
3737
i spędziłem kilka lat w Pittsburghu.
To jest Pittsburgh.
To jest Pittsburgh.
05:15
And I was interested in these really complex systems.
109
299831
2613
Interesowały mnie
te bardzo złożone systemy.
te bardzo złożone systemy.
05:18
We thought that maybe nitric oxide affected cell death,
110
302444
4041
Myśleliśmy, że tlenek azotu
może mieć wpływ na śmierć komórek,
może mieć wpływ na śmierć komórek,
05:22
and how cells survive, and their resistance to other things.
111
306485
2480
na ich przeżywanie
oraz odporność na inne czynniki.
oraz odporność na inne czynniki.
05:24
And I first off started work in cell culture, growing cells,
112
308965
3367
Zacząłem pracować na hodowli komórkowej,
05:28
and then I was using knockout mouse models --
113
312332
2120
a potem użyłem
genetycznie zmodyfikowanych myszy,
genetycznie zmodyfikowanych myszy,
05:30
mice that couldn't make the gene.
114
314452
1737
które nie wytwarzały danego genu.
05:32
We worked out a mechanism, which -- NO was helping cells survive.
115
316189
4410
Wypracowaliśmy mechanizm,
który pomagał przeżyć komórkom.
który pomagał przeżyć komórkom.
05:36
And I then moved back to Edinburgh.
116
320599
3821
I wtedy przeprowadziłem się
z powrotem do Edynburga.
z powrotem do Edynburga.
05:40
And in Edinburgh, the experimental animal we use is the medical student.
117
324420
2782
W Edynburgu królikami doświadczalnymi
są studenci medycyny.
są studenci medycyny.
05:43
It's a species close to human,
118
327202
2058
To gatunek zbliżony ludziom,
05:45
with several advantages over mice:
119
329260
1902
ale mający przewagę nad myszami:
05:47
They're free, you don't shave them, they feed themselves,
120
331162
3456
są za darmo, nie trzeba ich golić,
żywią się sami
żywią się sami
05:50
and nobody pickets your office saying,
121
334618
2120
i nikt nie pikietuje pod naszym biurem:
05:52
"Save the lab medical student."
122
336738
2400
"Ratujmy doświadczalnych
studentów medycyny".
studentów medycyny".
05:55
So they're really an ideal model.
123
339138
3263
Dlatego stanowią idealny materiał badawczy.
05:58
But what we found
124
342401
1961
Ale okazało się, że na człowieku
06:00
was that we couldn't reproduce in man the data we had shown in mice.
125
344362
4617
nie mogliśmy odtworzyć danych
zebranych podczas badań nad myszami.
zebranych podczas badań nad myszami.
06:04
It seemed we couldn't turn off the production
126
348979
3240
Wydawało się, że nie można
zatrzymać produkcji
zatrzymać produkcji
06:08
of nitric oxide in the skin of humans.
127
352219
3080
tlenku azotu w skórze człowieka.
06:11
We put on creams that blocked the enzyme that made it,
128
355299
2792
Używaliśmy kremów blokujących enzym,
który go wytwarza,
który go wytwarza,
06:13
we injected things. We couldn't turn off the nitric oxide.
129
358091
4384
wstrzykiwaliśmy różne substancje,
Nie mogliśmy zatrzymać jego wytwarzania.
Nie mogliśmy zatrzymać jego wytwarzania.
06:18
And the reason for this, it turned out, after two or three years' work,
130
362475
3264
Po 2-3 latach badań okazało się,
że przyczyniły się do tego
że przyczyniły się do tego
06:21
was that in the skin we have huge stores
131
365739
4048
zgromadzone w naszej skórze
ogromne zapasy.
ogromne zapasy.
06:25
not of nitric oxide, because nitric oxide is a gas,
132
369787
3088
Nie tlenku azotu, bo jest on gazem,
06:28
and it's released -- (Poof!) -- and in a few seconds it's away,
133
372875
3152
który uwalnia się i ulatnia w kilka sekund,
06:31
but it can be turned into these forms of nitric oxide --
134
376027
3224
ale można go przekształcić
w następujące substancje:
w następujące substancje:
06:35
nitrate, NO3; nitrite, NO2; nitrosothiols.
135
379251
3632
azotan NO3, azotyn NO2 oraz nitrozotiole.
06:38
And these are more stable,
136
382883
1416
Są bardziej stabilne,
06:40
and your skin has got really large stores of NO.
137
384299
4160
a w skórze znajdują się
ogromne zapasy tlenku azotu.
ogromne zapasy tlenku azotu.
06:44
And we then thought to ourselves, with those big stores,
138
388459
2825
Zaczęliśmy się zastanawiać,
czy skoro zapasy są tak duże,
czy skoro zapasy są tak duże,
06:47
I wonder if sunlight might activate those stores
139
391284
3311
światło słoneczne może je aktywować
06:50
and release them from the skin,
140
394595
1744
i uwalniać ze skóry,
06:52
where the stores are about 10 times as big as what's in the circulation.
141
396339
3392
gdzie zapasy są około 10 razy większe
od tych w krwiobiegu.
od tych w krwiobiegu.
06:55
Could the sun activate those stores into the circulation,
142
399731
2840
Aktywując zapasy,
światło uwalniałoby je do obiegu,
światło uwalniałoby je do obiegu,
06:58
and there in the circulation do its good things for your cardiovascular system?
143
402571
5240
a tam mogłyby uczynić wiele dobrego
dla układu sercowo-naczyniowego.
dla układu sercowo-naczyniowego.
07:03
Well, I'm an experimental dermatologist,
144
407811
2528
Jestem dermatologiem eksperymentalnym,
07:06
so what we did was we thought
145
410339
1305
więc stwierdziliśmy,
07:07
we'd have to expose our experimental animals to sunlight.
146
411644
3527
że trzeba wystawić króliki doświadczalne
na światło słoneczne.
na światło słoneczne.
07:11
And so what we did was we took a bunch of volunteers
147
415171
4080
Zebraliśmy grupę ochotników
07:15
and we exposed them to ultraviolet light.
148
419251
2698
i wystawiliśmy ich na światło UV.
07:17
So these are kind of sunlamps.
149
421949
1729
Są to takie lampy słoneczne.
07:19
Now, what we were careful to do was,
150
423678
2696
Uważaliśmy, żeby witamina D,
07:22
vitamin D is made by ultraviolet B rays
151
426374
2960
którą wytwarza promieniowanie UV-B,
07:25
and we wanted to separate our story from the vitamin D story.
152
429334
3976
nie brała udziału w naszym badaniu.
07:29
So we used ultraviolet A, which doesn't make vitamin D.
153
433310
3847
Użyliśmy promieniowania UV-A,
które nie wytwarza witamina D.
które nie wytwarza witamina D.
07:33
When we put people under a lamp
154
437157
2281
Gdy umieściliśmy ludzi pod lampą
07:35
for the equivalent of about 30 minutes of sunshine in summer in Edinburgh,
155
439438
5076
na ekwiwalent 30 minut
słońca podczas lata w Edynburgu,
słońca podczas lata w Edynburgu,
07:40
what we produced was, we produced a rise
156
444514
2540
doprowadziliśmy do wzrostu
07:42
in circulating nitric oxide.
157
447054
1992
tlenku azotu w obiegu.
07:44
So we put patients with these subjects under the UV,
158
449046
2848
Zatem umieszczamy tych pacjentów
w świetle UV
w świetle UV
07:47
and their NO levels do go up,
159
451894
2416
i ich poziom tlenku azotu wzrasta,
07:50
and their blood pressure goes down.
160
454310
2136
a ciśnienie krwi maleje.
07:52
Not by much, as an individual level,
161
456446
2377
Nie tak bardzo,
jeżeli chodzi o jednostkę,
jeżeli chodzi o jednostkę,
07:54
but enough at a population level
162
458823
2367
ale wystarczająco na poziomie populacji,
07:57
to shift the rates of heart disease in a whole population.
163
461190
3720
aby zmienić liczbę chorób serca
w całej populacji.
w całej populacji.
08:00
And when we shone UV at them,
164
464910
2424
Kiedy skierowaliśmy na nich promienie UV
08:03
or when we warmed them up to the same level as the lamps,
165
467334
3662
lub gdy ogrzaliśmy ich
do temperatury lampy,
do temperatury lampy,
08:06
but didn't actually let the rays hit the skin, this didn't happen.
166
470996
3262
ale promienie nie dotykały skóry,
nic takiego nie nastąpiło.
nic takiego nie nastąpiło.
08:10
So this seems to be a feature of ultraviolet rays hitting the skin.
167
474258
3864
Więc wygląda na to, że dzieje się tak tylko,
gdy promienie UV dotykają skóry.
gdy promienie UV dotykają skóry.
08:14
Now, we're still collecting data.
168
478122
1824
Nadal gromadzimy dane.
08:15
A few good things here:
169
479946
1448
Kilka dobrych spraw:
08:17
This appeared to be more marked in older people.
170
481394
3147
zachodzi to częściej u ludzi starszych.
08:20
I'm not sure exactly how much.
171
484541
1613
Nie wiem dokładnie, w jakim wieku.
08:22
One of the subjects here was my mother-in-law,
172
486154
1773
Wśród badanych była moja teściowa
08:23
and clearly I do not know her age.
173
487927
2952
i oczywiście nie znam jej wieku.
08:26
But certainly in people older than my wife,
174
490879
3432
Ale na pewno u ludzi starszych
niż moja żona
niż moja żona
08:30
this appears to be a more marked effect.
175
494311
3133
ma to większy wpływ.
08:33
And the other thing I should mention
176
497444
1251
Muszę też wspomnieć,
08:34
was there was no change in vitamin D.
177
498695
2056
że nie nastąpiła żadna zmiana
w witaminie D.
w witaminie D.
08:36
This is separate from vitamin D.
178
500751
2120
Nie ma to związku z witaminą D.
08:38
So vitamin D is good for you -- it stops rickets,
179
502871
1536
Witamina D leczy krzywicę,
08:40
it prevents calcium metabolism, important stuff.
180
504407
2240
zapobiega zaburzeniom
gospodarki wapniowej itd.
gospodarki wapniowej itd.
08:42
But this is a separate mechanism from vitamin D.
181
506647
3032
Ale to akurat jest mechanizm
niezwiązany z witaminą D.
niezwiązany z witaminą D.
08:45
Now, one of the problems with looking at blood pressure
182
509679
2576
Jednym z problemów
ze sprawdzaniem ciśnienia krwi
ze sprawdzaniem ciśnienia krwi
08:48
is your body does everything it can
183
512255
1552
jest to, że organizm stara się
utrzymać je na tym samym poziomie.
utrzymać je na tym samym poziomie.
08:49
to keep your blood pressure at the same place.
184
513807
1583
08:51
If your leg is chopped off and you lose blood,
185
515390
1649
Jeśli odetną ci nogę i stracisz wiele krwi,
08:52
your body will clamp down, increase the heart rate,
186
517039
2905
organizm przyhamuje, zwiększy tętno,
zrobi wszystko, co może,
aby utrzymać ciśnienie krwi.
aby utrzymać ciśnienie krwi.
08:55
do everything it can to keep your blood pressure up.
187
519944
2224
08:58
That is an absolutely fundamental physiological principle.
188
522168
2976
To podstawowa zasada fizjologiczna.
09:01
So what we've next done
189
525144
1807
Dlatego następnie zaczęliśmy przyglądać się
rozszerzaniu się naczyń krwionośnych.
rozszerzaniu się naczyń krwionośnych.
09:02
is we've moved on to looking at blood vessel dilatation.
190
526951
3656
09:06
So we've measured -- this is again,
191
530607
1497
Zmierzyliśmy to.
09:08
notice no tail and hairless, this is a medical student.
192
532104
5328
Zauważcie brak ogona i włosów.
To student medycyny.
To student medycyny.
09:13
In the arm, you can measure blood flow in the arm
193
537432
2618
Na ramieniu można zmierzyć przepływ krwi
09:15
by how much it swells up as some blood flows into it.
194
540050
3232
poprzez to, jak bardzo puchnie,
gdy przepływa do niego krew.
gdy przepływa do niego krew.
09:19
And what we've shown is that doing a sham irradiation --
195
543282
3475
Przeprowadziliśmy
symulowane napromieniowanie.
symulowane napromieniowanie.
09:22
this is the thick line here --
196
546757
1469
To ta gruba linia.
09:24
this is shining UV on the arm so it warms up
197
548226
2400
Promienie UV świecą na ramię tak,
że się ogrzewa,
że się ogrzewa,
09:26
but keeping it covered so the rays don't hit the skin.
198
550626
2824
ale jest zakryte,
żeby promienie nie dotykały skóry.
żeby promienie nie dotykały skóry.
09:29
There is no change in blood flow, in dilatation of the blood vessels.
199
553450
3912
Nie zachodzi zmiana w przepływie krwi,
w rozszerzaniu naczyń krwionośnych.
w rozszerzaniu naczyń krwionośnych.
09:33
But the active irradiation,
200
557362
1849
Ale przy aktywnym promieniowaniu,
09:35
during the UV and for an hour after it,
201
559211
3352
podczas działania promieni UV
i przez godzinę po nim,
i przez godzinę po nim,
09:38
there is dilation of the blood vessels.
202
562563
2097
dochodzi do rozszerzania
naczyń krwionośnych.
naczyń krwionośnych.
09:40
This is the mechanism by which you lower blood pressure,
203
564660
2600
Za pomocą tego mechanizmu
zmniejsza się ciśnienie krwi,
zmniejsza się ciśnienie krwi,
09:43
by which you dilate the coronary arteries also,
204
567260
2376
rozszerzają się tętnice wieńcowe,
09:45
to let the blood be supplied with the heart.
205
569636
1711
aby krew dotarła do serca.
09:47
So here, further data that ultraviolet -- that's sunlight --
206
571347
4393
To kolejne dane świadczące o tym,
że ultrafiolet, czyli światło słoneczne,
że ultrafiolet, czyli światło słoneczne,
09:51
has benefits on the blood flow and the cardiovascular system.
207
575740
4879
dobrze wpływa na przepływ krwi
i układ sercowo-naczyniowy.
i układ sercowo-naczyniowy.
09:56
So we thought we'd just kind of model --
208
580619
2343
Postanowiliśmy stworzyć model.
09:58
Different amounts of UV hit different parts of the Earth at different times of year,
209
582962
6249
Różne ilości promieni UV padają na
różne części Ziemi o różnych porach roku,
różne części Ziemi o różnych porach roku,
10:05
so you can actually work out those stores of nitric oxide --
210
589211
4024
więc można ustalić,
jak te zapasy tlenku azotu,
jak te zapasy tlenku azotu,
10:09
the nitrates, nitrites, nitrosothiols in the skin --
211
593235
2256
azotanów, azotynów
i nitrozotioli w skórze,
i nitrozotioli w skórze,
10:11
cleave to release NO.
212
595491
2872
rozszczepiają się,
żeby wypuścić tlenek azotu.
żeby wypuścić tlenek azotu.
10:14
Different wavelengths of light have different activities of doing that.
213
598363
3825
Różne długości fali światła
działają na różne sposoby.
działają na różne sposoby.
10:18
So you can look at the wavelengths of light that do that.
214
602188
2079
Można określić to na podstawie
długości fali.
długości fali.
10:20
And you can look -- So, if you live on the equator, the sun comes straight overhead,
215
604267
3985
Na równiku, promienie padają
pod kątem prostym
pod kątem prostym
10:24
it comes through a very thin bit of atmosphere.
216
608252
1816
przez bardzo cienki kawałek atmosfery.
10:25
In winter or summer, it's the same amount of light.
217
610068
2439
Zimą i latem jest tam
taka sama ilość światła.
taka sama ilość światła.
10:28
If you live up here, in summer
218
612507
2513
Jeżeli mieszkacie tutaj,
10:30
the sun is coming fairly directly down,
219
615020
2656
światło słoneczne latem
dobiega do nas dosyć bezpośrednio,
dobiega do nas dosyć bezpośrednio,
10:33
but in winter it's coming through a huge amount of atmosphere,
220
617676
3307
ale zimą przechodzi
przez ogromne ilości atmosfery
przez ogromne ilości atmosfery
10:36
and much of the ultraviolet is weeded out,
221
620983
3221
i gubi się dużo ultrafioletu,
10:40
and the range of wavelengths that hit the Earth
222
624204
2352
a zakresy długości fal,
które padają na Ziemię,
które padają na Ziemię,
10:42
are different from summer to winter.
223
626556
2328
różnią się latem i zimą.
10:44
So what you can do is you can multiply those data
224
628884
1942
Można zatem mnożyć te dane
10:46
by the NO that's released
225
630826
1993
przez ilość wydzielanego tlenku azotu
10:48
and you can calculate how much nitric oxide
226
632819
3184
i wyliczyć, ile tlenku azotu
wydzieli się ze skóry do obiegu.
wydzieli się ze skóry do obiegu.
10:51
would be released from the skin into the circulation.
227
636003
3169
10:55
Now, if you're on the equator here --
228
639172
2000
Jeżeli znajdujecie się tutaj, na równiku,
10:57
that's these two lines here, the red line and the purple line --
229
641172
3427
mamy te dwie linie, czerwoną i fioletową.
11:00
the amount of nitric oxide that's released is the area under the curve,
230
644599
4397
Ilość wydzielanego tlenku azotu
to obszar pod krzywą,
to obszar pod krzywą,
11:04
it's the area in this space here.
231
648996
2031
w tej przestrzeni.
11:06
So if you're on the equator, December or June,
232
651027
2697
Więc jeśli jesteście na równiku,
w grudniu czy czerwcu,
w grudniu czy czerwcu,
11:09
you've got masses of NO being released from the skin.
233
653724
3256
ze skóry wydzielają się
ogromne ilości tlenku azotu.
ogromne ilości tlenku azotu.
11:12
So Ventura is in southern California.
234
656980
2464
Ventura znajduje się
w południowej Kalifornii.
w południowej Kalifornii.
11:15
In summer, you might as well be at the equator.
235
659444
2216
Latem jest tam jak na równiku.
11:17
It's great. Lots of NO is released.
236
661660
2056
Wydziela się wiele tlenku azotu.
11:19
Ventura mid-winter, well, there's still a decent amount.
237
663716
3943
W trakcie zimy w Venturze
też jest przyzwoita ilość.
też jest przyzwoita ilość.
11:23
Edinburgh in summer, the area beneath the curve is pretty good,
238
667659
3961
Edynburg latem?
Obszar pod krzywą jest dosyć dobry,
Obszar pod krzywą jest dosyć dobry,
11:27
but Edinburgh in winter, the amount of NO that can be released
239
671620
4215
ale zimą ilość tlenku azotu,
którą można wydzielić,
którą można wydzielić,
11:31
is next to nothing, tiny amounts.
240
675835
3858
jest znikoma,
są to bardzo małe ilości.
są to bardzo małe ilości.
11:35
So what do we think?
241
679693
1805
Co o tym sądzić?
11:37
We're still working at this story,
242
681498
1592
Nadal nad tym pracujemy,
11:38
we're still developing it, we're still expanding it.
243
683090
1912
nadal to opracowujemy, rozszerzamy.
11:40
We think it's very important.
244
685002
1648
Uważamy, że to bardzo ważne.
11:42
We think it probably accounts for a lot of the north-south health divide within Britain,
245
686650
3593
Prawdopodobnie wyjaśnia różnice
między północą a południem Wielkiej Brytanii.
między północą a południem Wielkiej Brytanii.
11:46
It's of relevance to us.
246
690243
1631
Ma to dla nas znaczenie.
11:47
We think that the skin --
247
691874
1688
Już wiemy, że skóra zawiera
duże zapasy tlenku azotu
duże zapasy tlenku azotu
11:49
well, we know that the skin has got very large stores
248
693562
2888
11:52
of nitric oxide as these various other forms.
249
696450
2224
w tych różnych postaciach.
11:54
We suspect a lot of these come from diet,
250
698674
1873
Podejrzewamy,
że większość pochodzi z diety.
że większość pochodzi z diety.
11:56
green leafy vegetables, beetroot, lettuce
251
700547
2271
Zielone warzywa liściaste, buraki, sałata
11:58
has a lot of these nitric oxides that we think go to the skin.
252
702818
3320
zawierają wiele tlenków azotu,
które według nas dostają się do skóry.
które według nas dostają się do skóry.
12:02
We think they're then stored in the skin,
253
706138
2144
Uważamy, że są następnie
przechowywane w skórze,
przechowywane w skórze,
12:04
and we think the sunlight releases this
254
708282
2400
a światło słoneczne je uwalnia,
12:06
where it has generally beneficial effects.
255
710682
2633
i mają korzystny wpływ.
12:09
And this is ongoing work, but dermatologists --
256
713315
2479
Jest to praca w toku.
Ale ja jestem dermatologiem.
12:11
I mean, I'm a dermatologist.
257
715794
1720
12:13
My day job is saying to people, "You've got skin cancer,
258
717514
2528
W pracy mówię ludziom,
że mają raka skóry
że mają raka skóry
przez światło słoneczne
i mają nie wychodzić na słońce.
i mają nie wychodzić na słońce.
12:15
it's caused by sunlight, don't go in the sun."
259
720042
1880
12:17
I actually think a far more important message
260
721922
2736
Uważam, że znacznie ważniejsze jest to,
12:20
is that there are benefits as well as risks to sunlight.
261
724658
3424
że ze światłem słonecznym wiążą się
zarówno korzyści, jak i zagrożenia.
zarówno korzyści, jak i zagrożenia.
12:23
Yes, sunlight is the major alterable risk factor for skin cancer,
262
728082
5753
Owszem, światło słoneczne stanowi
główny czynnik ryzyka raka skóry,
główny czynnik ryzyka raka skóry,
12:29
but deaths from heart disease are a hundred times higher
263
733835
2871
ale liczba zgonów na skutek chorób serca
jest sto razy większa
jest sto razy większa
12:32
than deaths from skin cancer.
264
736706
1952
niż liczba zgonów na skutek raka skóry.
12:34
And I think that we need to be more aware of,
265
738658
2649
Uważam, że musimy być bardziej świadomi,
12:37
and we need to find the risk-benefit ratio.
266
741307
2079
zważyć zagrożenia i korzyści.
12:39
How much sunlight is safe,
267
743386
1472
Jaka ilość światła słonecznego
jest bezpieczna
jest bezpieczna
12:40
and how can we finesse this best for our general health?
268
744858
4200
i jak możemy ustalić,
co jest najlepsze dla naszego zdrowia?
co jest najlepsze dla naszego zdrowia?
12:44
So, thank you very much indeed.
269
749058
2180
Bardzo dziękuję.
12:47
(Applause)
270
751238
6897
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Richard Weller - DermatologistDermatologist Richard Weller wants to know: Why are Scots so sick?
Why you should listen
Edinburgh-native Richard Weller was studying medicine in Australia when something suddenly struck him as odd: Why are the Scots so sick? Australians suffer from heart disease at one-third the rate that Britons do, with lower death rates from heart attacks and heart failure, and fewer strokes overall. When Weller looked into it, this wasn't unique to Australia and England: In fact, there are wide gaps in mortality even within the UK, a gradient which maps roughly ... geographically? A five-degree change in latitude -- between London and Edinburg, for example -- shows a nearly 20 percent higher rate of mortality. Weller and his team have been working ever since to crack this mysterious gap, and most recently their research shows it may be related to exposure to sunlight. Nitric oxide (NO), a chemical transmitter produced by the skin and stored in great reserves, is released by exposure to UV rays, and this in turn is very important to cardiovascular health.
Weller is a senior lecturer in Dermatology at the University of Edinburgh. His two areas of study are the role of NO in human skin physiology and the role of skin barrier function deficiencies in atopic disease.
Richard Weller | Speaker | TED.com