TEDxThessaloniki
Edi Rama: Take back your city with paint
Edi Rama: Odzyskaj miasto farbą
Filmed:
Readability: 3.8
641,447 views
Uczyń miasto pięknym, ogranicz korupcję. Edi Rama powziął tę zwodniczo prostą ścieżkę jako burmistrz Tirany, stolicy Albanii -- dzięki kolorowym projektom i transformacji przestrzeni publicznej, obudził w obywatelach dumę. Poprzez przedsięwzięcia stawiające ludzi na pierwszym miejscu, Rama ograniczył przestępczość i pokazał współobywatelom, że mogą ufać swoim przywódcom. (Sfilmowane na TEDxThessaloniki).
Edi Rama - Politician
From 2000 to 2011 Edi Rama was the mayor of Tirana, where he implemented a series of reforms to take back the city for the people. Full bio
From 2000 to 2011 Edi Rama was the mayor of Tirana, where he implemented a series of reforms to take back the city for the people. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
In my previous life, I was an artist.
0
1007
3487
W poprzednim życiu
byłem artystą.
byłem artystą.
00:20
I still paint. I love art.
1
4494
2473
Nadal maluję.
Kocham sztukę.
Kocham sztukę.
00:22
I love the joy that color can give to our lives
2
6967
5599
Uwielbiam radość,
jaką kolor wnosi do naszego życia,
jaką kolor wnosi do naszego życia,
00:28
and to our communities,
3
12566
2648
naszych społeczności.
00:31
and I try to bring something of the artist in me
4
15214
5279
Staram się, by coś z tego artysty we mnie
00:36
in my politics,
5
20493
2121
przenikało do mojej polityki.
00:38
and I see
6
22614
3928
Znalazłem się tu dziś,
00:42
part of my job today, the reason for being here,
7
26542
5184
Znalazłem się tu dziś,
00:47
not just to campaign for my party,
8
31726
4927
nie tylko po to,
by prowadzić kampanię na rzecz mojej partii.
by prowadzić kampanię na rzecz mojej partii.
00:52
but for politics, and the role it can play
9
36653
4705
Ale, by zmieniać życie ludzi na lepsze.
00:57
for the better in our lives.
10
41358
3816
Ale by zmieniać życie ludzi na lepsze.
01:01
For 11 years, I was mayor of Tirana, our capital.
11
45174
5872
Przez 11 lat byłem burmistrzem Tirany,
naszej stolicy.
naszej stolicy.
01:06
We faced many challenges.
12
51046
2692
Stawiliśmy czoła
wielu trudnościom.
wielu trudnościom.
01:09
Art was part of the answer,
13
53738
2484
Sztuka
była częścią odpowiedzi.
była częścią odpowiedzi.
01:12
and my name, in the very beginning,
14
56222
2618
Od samego początku
01:14
was linked with two things:
15
58840
2415
byłem związany
z dwoma sprawami:
z dwoma sprawami:
01:17
demolition of illegal constructions
16
61255
4093
wyburzaniem
nielegalnych konstrukcji
nielegalnych konstrukcji
01:21
in order to get public space back,
17
65348
4080
by odzyskać publiczną przestrzeń,
01:25
and use of colors in order to revive the hope
18
69428
3678
i użyciem kolorów
w celu ożywienia nadziei,
w celu ożywienia nadziei,
01:29
that had been lost in my city.
19
73106
3319
którą miasto utraciło.
01:32
But this use of colors was not just an artistic act.
20
76425
5861
Kolor był nie tylko
środkiem artystycznego wyrazu,
środkiem artystycznego wyrazu,
01:38
Rather, it was a form of political action
21
82286
4116
ale także formą
działalności politycznej.
działalności politycznej.
01:42
in a context when the city budget I had available
22
86402
5102
Budżet, którym dysponowałem po wyborach,
01:47
after being elected amounted to zero comma something.
23
91504
6707
sprowadzał się do zero przecinek coś tam.
01:54
When we painted the first building,
24
98211
2991
Malując pierwszy budynek,
01:57
by splashing a radiant orange on the somber gray
25
101202
4552
użyliśmy jaskrawo pomarańczowej farby,
02:01
of a facade,
26
105754
2264
na ponuro szarej fasadzie.
02:03
something unimaginable happened.
27
108018
4224
Stało się coś
niewyobrażalnego.
niewyobrażalnego.
02:08
There was a traffic jam
28
112242
2070
Zrobił się korek uliczny,
02:10
and a crowd of people gathered
29
114312
3005
zebrał się tłum ludzi,
02:13
as if it were the location of some spectacular accident,
30
117317
4918
jak gdyby miał tam miejsce
spektakularny wypadek
spektakularny wypadek
02:18
or the sudden sighting of a visiting pop star.
31
122235
4719
albo pojawiła się jakaś gwiazda pop.
02:22
The French E.U. official in charge of the funding
32
126954
4802
Francuski przedstawiciel UE
odpowiedzialny za fundusze
odpowiedzialny za fundusze
02:27
rushed to block the painting.
33
131756
3094
natychmiast postanowił
zablokować malowanie.
zablokować malowanie.
02:30
He screeched that he would block the financing.
34
134850
4746
Skrzeczał, że odbierze nam pieniądze.
02:35
"But why?" I asked him.
35
139596
3630
"Ale dlaczego?"
zapytałem.
zapytałem.
02:39
"Because the colors you have ordered
36
143226
2792
"Ponieważ kolory, które zamówiliście
02:41
do not meet European standards," he replied.
37
146018
4712
nie odpowiadają europejskim standardom".
odpowiedział.
odpowiedział.
02:46
"Well," I told him,
38
150730
2929
"Cóż", odparłem
02:49
"the surroundings do not meet European standards,
39
153659
3188
"cała okolica nie odpowiada
europejskim standardom,
europejskim standardom,
02:52
even though this is not what we want,
40
156847
5295
bez względu na nasze upodobania;
02:58
but we will choose the colors ourselves,
41
162142
3171
ale kolory wybierzemy sobie sami;
03:01
because this is exactly what we want.
42
165313
3670
jak nam się spodoba.
03:04
And if you do not let us continue with our work,
43
168983
3883
I jeśli nie pozwolisz nam
kontynuować pracy,
kontynuować pracy,
03:08
I will hold a press conference here,
44
172866
2674
zorganizuję konferencję prasową,
03:11
right now, right in this road,
45
175540
3276
teraz, tu, na tej ulicy,
03:14
and we will tell people that you look to me
46
178816
3250
i powiemy ludziom,
że jesteś
że jesteś
03:17
just like the censors of the socialist realism era."
47
182066
5874
niczym cenzor
z epoki socrealizmu".
z epoki socrealizmu".
03:23
Then he was kind of troubled,
48
187940
2655
Zmieszał się trochę
03:26
and asked me for a compromise.
49
190595
2592
i zaproponował kompromis.
03:29
But I told him no, I'm sorry,
50
193187
2320
Powiedziałem,
że nie, przykro mi,
że nie, przykro mi,
03:31
compromise in colors is gray,
51
195507
4502
kompromis w kolorach
to kolor szary,
to kolor szary,
03:35
and we have enough gray to last us a lifetime.
52
200009
5088
a my mamy już dosyć szarego
w naszym życiu.
w naszym życiu.
03:40
(Applause)
53
205097
1217
(Oklaski)
03:42
So it's time for change.
54
206314
5119
Zatem czas na zmianę.
03:47
The rehabilitation of public spaces
55
211433
2170
Rehabilitacja publicznej przestrzeni
03:49
revived the feeling of belonging
56
213603
2734
wskrzesiła utracone dawno temu
03:52
to a city that people lost.
57
216337
4869
poczucie przynależności.
03:57
The pride of people about their own place of living,
58
221206
6440
Ludzie na nowo
poczuli się dumni ze swojego miasta.
poczuli się dumni ze swojego miasta.
04:03
and there were feelings that had been buried
59
227646
3419
Odżyły uczucia
od wielu lat przygniecione
od wielu lat przygniecione
04:06
deep for years under the fury of the illegal,
60
231065
4655
ciężarem nielegalnych,
04:11
barbaric constructions that sprang up in the public space.
61
235720
5474
barbarzyńskich konstrukcji,
które powyrastały w przestrzeni publicznej.
które powyrastały w przestrzeni publicznej.
04:17
And when colors came out everywhere,
62
241194
3044
Z chwilą gdy w mieście rozkwitły kolory,
04:20
a mood of change started transforming the spirit of people.
63
244238
4488
zmienił się nastrój.
04:24
Big noise raised up: "What is this? What is happening?
64
248726
2947
Podniósł się wielki zgiełk:
"Co to? Co się dzieje?
"Co to? Co się dzieje?
04:27
What are colors doing to us?"
65
251673
1961
Co kolory robią z nami?"
04:29
And we made a poll,
66
253634
1055
Przeprowadziliśmy sondaż,
04:30
the most fascinating poll I've seen in my life.
67
254689
2402
najbardziej fascynujący sondaż,
jaki kiedykolwiek widziałem.
jaki kiedykolwiek widziałem.
04:32
We asked people, "Do you want this action,
68
257091
7257
Zapytaliśmy ludzi:
"Czy podoba wam się ta akcja
"Czy podoba wam się ta akcja
04:40
and to have buildings painted like that?"
69
264348
4490
i chcecie, by tak malować budynki?"
04:44
And then the second question was,
70
268838
2371
I drugie pytanie:
04:47
"Do you want it to stop or do you want it to continue?"
71
271209
3004
"Czy należy ten projekt wstrzymać,
czy kontynuować?"
czy kontynuować?"
04:50
To the first question,
72
274213
1684
Na pierwsze pytanie
04:51
63 percent of people said yes, we like it.
73
275897
3906
63% ludzi powiedziało:
tak, to nam się podoba.
tak, to nam się podoba.
04:55
Thirty-seven said no, we don't like it.
74
279803
2360
37% powiedziało: nie,
to nam się nie podoba.
to nam się nie podoba.
04:58
But to the second question, half of them that didn't like it,
75
282163
3672
Ale co do drugiego pytania,
połowa tych, którym się nie podobało,
połowa tych, którym się nie podobało,
05:01
they wanted it to continue. (Laughter)
76
285835
3079
chciała projekt kontynuować.
(Śmiech)
(Śmiech)
05:04
So we noticed change.
77
288914
3127
Zauważyliśmy, że coś się zmienia.
05:07
People started to drop less litter in the streets, for example,
78
292041
4395
Ludzie mniej śmiecili na ulicach,
05:12
started to pay taxes,
79
296436
2630
zaczęli płacić podatki,
05:14
started to feel something they had forgotten,
80
299066
4449
zaczęli czuć coś,
o czym dawno zapomnieli.
o czym dawno zapomnieli.
05:19
and beauty was acting as a guardsman
81
303515
5064
Piękno działało niczym strażnik
05:24
where municipal police, or the state itself, were missing.
82
308579
6542
tam, gdzie brakowało policji miejskiej
i instytucji państwowych.
i instytucji państwowych.
05:31
One day I remember walking along a street
83
315121
3701
Pamiętam, pewnego dnia szedłem ulicą,
05:34
that had just been colored,
84
318822
2596
która była świeżo pomalowana,
05:37
and where we were in the process of planting trees,
85
321418
3779
i przy której właśnie
sadziliśmy drzewa.
sadziliśmy drzewa.
05:41
when I saw a shopkeeper and his wife
86
325197
3245
Zobaczyłem właściciela sklepu,
który razem z żoną
który razem z żoną
05:44
putting a glass facade to their shop.
87
328442
3967
montował w nim szklaną fasadę.
05:48
They had thrown the old shutter
88
332409
2297
Wyrzucili stare metalowe kraty
05:50
in the garbage collection place.
89
334706
2992
na śmietnik.
05:53
"Why did you throw away the shutters?" I asked him.
90
337698
3560
"Dlaczego wyrzuciliście kraty?"
zapytałem.
zapytałem.
05:57
"Well, because the street is safer now," they answered.
91
341258
5232
"Ulica zrobiła się bezpieczniejsza"
odpowiedzieli.
odpowiedzieli.
06:02
"Safer? Why? They have posted more policemen here?"
92
346490
5568
"Bezpieczniejsza? Dlaczego?
Przysłali wam więcej policjantów?"
Przysłali wam więcej policjantów?"
06:07
"Come on, man! What policemen?
93
352058
2824
"Daj spokój, człowieku!
Jakich policjantów?"
Jakich policjantów?"
06:10
You can see it for yourself. There are colors,
94
354882
3092
Sam zobacz.
Pojawiły się kolory, latarnie,
Pojawiły się kolory, latarnie,
06:13
streetlights, new pavement with no potholes,
95
357974
5820
nowe chodniki bez dziur, drzewa.
06:19
trees. So it's beautiful; it's safe."
96
363794
4792
Jest pięknie, bezpiecznie".
06:24
And indeed, it was beauty that was giving people
97
368586
3944
Istotnie, piękno dawało ludziom
06:28
this feeling of being protected.
98
372530
4427
poczucie bezpieczeństwa.
06:32
And this was not a misplaced feeling.
99
376957
3502
To nie było nieuzasadnione odczucie.
06:36
Crime did fall.
100
380459
4757
Przestępczość spadła.
06:41
The freedom that was won in 1990
101
385216
3346
Wolność, którą zdobyliśmy w 1990 r.
06:44
brought about a state of anarchy in the city,
102
388562
4137
doprowadziła w mieście do anarchii.
06:48
while the barbarism of the '90s
103
392699
2911
Następstwem barbarzyństwa lat 90.
06:51
brought about a loss of hope for the city.
104
395610
3482
była utrata nadziei.
06:54
The paint on the walls did not feed children,
105
399092
4270
Kolorową farbą
nie da się nakarmić dzieci
nie da się nakarmić dzieci
06:59
nor did it tend the sick or educate the ignorant,
106
403362
4064
leczyć chorych
czy edukować nieuków.
czy edukować nieuków.
07:03
but it gave hope and light,
107
407426
3441
Ale przynosi ludziom światło i nadzieję,
07:06
and helped to make people see
108
410867
2440
pomaga zobaczyć,
07:09
there could be a different way of doing things,
109
413307
3103
że można inaczej załatwiać sprawy
07:12
a different spirit, a different feel to our lives,
110
416410
3911
inaczej czuć, patrzeć na życie.
07:16
and that if we brought the same energy and hope
111
420321
6219
Gdy przeniesiemy tę energię i nadzieję
07:22
to our politics, we could build a better life
112
426540
4288
do polityki,
zaczniemy budować lepsze życie
zaczniemy budować lepsze życie
07:26
for each other and for our country.
113
430828
5195
dla każdego z nas
i dla naszego kraju.
i dla naszego kraju.
07:31
We removed 123,000 tons of concrete
114
436023
6850
Usunęliśmy 123 tony betonu
07:38
only from the riverbanks.
115
442873
2607
tylko z samych brzegów rzeki.
07:41
We demolished more than 5,000 illegal buildings
116
445480
5150
Wyburzyliśmy więcej niż 5 tys.
nielegalnych budynków
nielegalnych budynków
07:46
all over the city,
117
450630
2982
w całym mieście,
07:49
up to eight stories high, the tallest of them.
118
453612
4469
najwyższy z nich miał osiem pięter.
07:53
We planted 55,000 trees and bushes in the streets.
119
458081
6529
Zasadziliśmy na ulicach
55 tys. drzew i krzewów.
55 tys. drzew i krzewów.
08:00
We established a green tax,
120
464610
3083
Ustanowiliśmy zielony podatek.
08:03
and then everybody accepted it
121
467693
4030
Wszyscy się na to zgodzili
08:07
and all businessmen paid it regularly.
122
471723
4994
i wszyscy biznesmeni
płacili regularnie.
płacili regularnie.
08:12
By means of open competitions,
123
476717
2387
W drodze otwartych konkursów
08:15
we managed to recruit in our administration
124
479104
2993
zdołaliśmy pozyskać
dla naszej administracji
dla naszej administracji
08:17
many young people,
125
482097
1995
wielu młodych ludzi,
08:19
and we thus managed to build
126
484092
1862
i odpolitycznić
08:21
a de-politicized public institution
127
485954
3271
instytucje publiczne
08:25
where men and women were equally represented.
128
489225
4520
mężczyźni i kobiety
zaczęli być w nich równo reprezentowani.
zaczęli być w nich równo reprezentowani.
08:29
International organizations
129
493745
2542
Międzynarodowe organizacje
08:32
have invested a lot in Albania during these 20 years,
130
496287
3378
sporo zainwestowały w Albanii
w ciągu tych 20 lat,
w ciągu tych 20 lat,
08:35
not all of it well spent.
131
499665
3232
choć nie zawsze rozsądnie.
08:38
When I told the World Bank directors
132
502897
3128
Kiedy zwróciłem się do dyrektorów
Banku Światowego,
Banku Światowego,
08:41
that I wanted them to finance a project to build
133
506025
4913
o sfinansowanie budowy
08:46
a model reception hall for citizens
134
510938
2895
hali recepcyjnej dla obywateli --
08:49
precisely in order to fight endemic daily corruption,
135
513833
4160
chodziło o zwalczanie
codziennej, endemicznej korupcji --
codziennej, endemicznej korupcji --
08:53
they did not understand me.
136
517993
2250
zupełnie mnie nie zrozumieli.
08:56
But people were waiting in long queues
137
520243
3278
Ale ludzie czekali
w długich kolejkach,
w długich kolejkach,
08:59
under sun and under rain
138
523521
2923
w słońcu i w deszczu,
09:02
in order to get a certificate or just a simple answer
139
526444
4225
aby dostać certyfikat,
lub tylko prostą odpowiedź,
lub tylko prostą odpowiedź,
09:06
from two tiny windows of two metal kiosks.
140
530669
7438
z dwóch małych okienek
w dwóch metalowych kioskach.
w dwóch metalowych kioskach.
09:14
They were paying in order to skip the queue,
141
538107
4184
Płacili, aby uniknąć kolejki,
09:18
the long queue.
142
542291
2356
długiej kolejki.
09:20
The reply to their requests was met
143
544647
3963
Odpowiedzią na ich prośby
09:24
by a voice coming from this dark hole,
144
548610
4701
był głos
dochodzący z czarnej dziury
dochodzący z czarnej dziury
09:29
and, on the other hand,
145
553311
4242
i z drugiej strony,
09:33
a mysterious hand coming out to take their documents
146
557553
5442
tajemnicza ręka,
wyciągnięta by wziąć dokumenty,
wyciągnięta by wziąć dokumenty,
09:38
while searching through old documents for the bribe.
147
562995
5808
a tak naprawdę oczekująca na łapówkę.
09:44
We could change the invisible clerks within the kiosks,
148
568803
4307
Mogliśmy zmieniać
niewidzialnych urzędników w kioskach
niewidzialnych urzędników w kioskach
09:49
every week, but we could not change this corrupt practice.
149
573110
5639
choćby co tydzień, ale nie mogliśmy
wykorzenić tej korupcji.
wykorzenić tej korupcji.
09:54
"I'm convinced," I told a German official
150
578749
3774
"Jestem przekonany,"
powiedziałem niemieckiemu urzędnikowi
powiedziałem niemieckiemu urzędnikowi
09:58
with the World Bank,
151
582523
2776
ze Światowego Banku,
10:01
"that it would be impossible for them to be bribed
152
585299
3842
"że nie dawałoby się ich przekupić
10:05
if they worked in Germany,
153
589141
2454
gdyby pracowali w Niemczech,
10:07
in a German administration,
154
591595
1951
w niemieckiej administracji,
10:09
just as I am convinced that if you put German officials
155
593546
4406
tak samo jak jestem przekonany,
że gdyby posadzić
że gdyby posadzić
10:13
from the German administration in those holes,
156
597952
3223
w tych dziurach niemieckich urzędników,
10:17
they would be bribed just the same."
157
601175
4148
oni również zostaliby przekupieni".
10:21
(Applause)
158
605323
6704
(Oklaski)
10:27
It's not about genes.
159
612027
1832
Nie chodzi o geny.
10:29
It's not about some being with a high conscience
160
613859
5734
Nie chodzi o jakieś istoty
z niezwykle wrażliwym sumieniem
z niezwykle wrażliwym sumieniem
10:35
and some others having not a conscience.
161
619593
2442
i innych nie posiadających
sumienia.
sumienia.
10:37
It's about system, it's about organization.
162
622035
2772
Chodzi o system,
o organizację.
o organizację.
10:40
It's also about environment and respect.
163
624807
3260
Chodzi również
o środowisko i szacunek.
o środowisko i szacunek.
10:43
We removed the kiosks.
164
628067
2883
Usunęliśmy kioski.
10:46
We built the bright new reception hall
165
630950
3696
Zbudowaliśmy nową, jasną
salę recepcyjną,
salę recepcyjną,
10:50
that made people, Tirana citizens,
166
634646
3571
która sprawiła, że obywatele Tirany
10:54
think they had traveled abroad when they entered
167
638217
3686
ilekroć wchodzili, by coś w środku załatwić,
10:57
to make their requests.
168
641903
2424
myśleli, że wyjechali za granicę.
11:00
We created an online system of control
169
644327
3444
Utworzyliśmy
system kontroli online
system kontroli online
11:03
and so speeded up all the processes.
170
647771
3916
przyśpieszając wszystkie procesy.
11:07
We put the citizen first, and not the clerks.
171
651687
4656
Postawiliśmy obywateli w pierwszym rzędzie,
a nie urzędników.
a nie urzędników.
11:12
The corruption in the state administration
172
656343
4204
Korupcja
w administracji państwowej
w administracji państwowej
11:16
of countries like Albania --
173
660547
2700
w krajach
takich jak Albania
takich jak Albania
11:19
it's not up to me to say also like Greece --
174
663247
4176
czy Grecja,
choć nie mnie to oceniać,
choć nie mnie to oceniać,
11:23
can be fought only by modernization.
175
667423
5380
może być zwalczana
tylko przez modernizację.
tylko przez modernizację.
11:28
Reinventing the government by reinventing politics itself
176
672803
4752
Zreformowanie rządu
przez zreformowanie polityki
przez zreformowanie polityki
11:33
is the answer, and not reinventing people
177
677555
3519
jest odpowiedzią,
a nie reformowanie ludzi
a nie reformowanie ludzi
11:36
based on a ready-made formula
178
681074
2648
oparte na gotowej formule,
11:39
that the developed world often tries in vain to impose
179
683722
4256
którą świat rozwinięty
często próbuje na próżno narzucać
często próbuje na próżno narzucać
11:43
to people like us.
180
687978
2106
narodom
takim jak nasz.
takim jak nasz.
11:45
(Applause)
181
690084
2707
(Oklaski)
11:48
Things have come to this point
182
692791
1984
Sprawy mają się tak źle,
11:50
because politicians in general,
183
694775
2492
ponieważ politycy w ogólności,
11:53
but especially in our countries, let's face it,
184
697267
2896
zwłaszcza w naszych krajach,
powiedzmy sobie szczerze,
powiedzmy sobie szczerze,
11:56
think people are stupid.
185
700163
2463
myślą, że ludzie są głupi.
11:58
They take it for granted that, come what may,
186
702626
3544
Wydaje im się, że bez względu na okoliczności,
12:02
people have to follow them,
187
706170
2212
ludzie zawsze będą za nimi podążać.
12:04
while politics, more and more, fails to offer answers
188
708382
4094
Polityka tymczasem staje się coraz bardziej miałka.
12:08
for their public concerns
189
712476
4023
Nie dostarcza odpowiedzi
12:12
or the exigencies of the common people.
190
716499
4671
na problemy zwykłych ludzi.
12:17
Politics has come to resemble
191
721170
2802
Przypomina raczej
12:19
a cynical team game played by politicians,
192
723972
3486
cyniczną grę zespołową
graną przez polityków,
graną przez polityków,
12:23
while the public has been pushed aside
193
727458
3929
podczas gdy wyborcy
zostali zepchnięci na bok.
zostali zepchnięci na bok.
12:27
as if sitting on the seats of a stadium
194
731387
3887
Są widownią na stadionie,
12:31
in which passion for politics
195
735274
1850
na którym pasję dla polityki
12:33
is gradually making room for blindness and desperation.
196
737124
5609
zastąpiły ślepota i desperacja.
12:38
Seen from those stairs, all politicians today
197
742733
4894
Widziani z tej perspektywy,
wszyscy dzisiejsi politycy
wszyscy dzisiejsi politycy
12:43
seem the same,
198
747627
1963
wydają się tacy sami,
12:45
and politics has come to resemble
199
749590
4637
i polityka zaczęła przypominać sport,
12:50
a sport that inspires more aggressiveness
200
754227
4601
który częściej wywołuje
agresję i pesymizm
agresję i pesymizm
12:54
and pessimism than social cohesion
201
758828
3312
niż społeczną spójność
12:58
and the desire for civic protaganism.
202
762140
4273
czy chęć uczestnictwa
w życiu publicznym.
w życiu publicznym.
13:02
Barack Obama won
203
766413
2026
Barack Obama wygrał
13:04
— (Applause) —
204
768439
6277
(Oklaski)
13:10
because he mobilized people as never before
205
774716
3563
ponieważ zmobilizował ludzi
jak nigdy wcześniej
jak nigdy wcześniej
13:14
through the use of social networks.
206
778279
2533
przez użycie społecznych sieci.
13:16
He did not know each and every one of them,
207
780812
3113
Nie znał
każdego z osobna,
każdego z osobna,
13:19
but with an admirable ingenuity,
208
783925
3870
ale z godną podziwu
pomysłowością
pomysłowością
13:23
he managed to transform them into activists
209
787795
3380
zdołał przekształcić ich w działaczy,
13:27
by giving them all the possibility to hold in their hands
210
791175
4129
dając im wszystkie możliwości,
13:31
the arguments and the instruments that each would need
211
795304
3594
argumenty i instrumenty,
których potrzebowali,
których potrzebowali,
13:34
to campaign in his name by making his own campaign.
212
798898
4793
do prowadzenia kampanii w jego imieniu.
To była ich kampania.
To była ich kampania.
13:39
I tweet. I love it.
213
803691
2055
Używam Twittera.
Uwielbiam go.
Uwielbiam go.
13:41
I love it because it lets me get the message out,
214
805746
5369
Uwielbiam, ponieważ pozwala mi
dotrzeć z wiadomością do ludzi,
dotrzeć z wiadomością do ludzi,
13:47
but it also lets people get their messages to me.
215
811115
4267
ale również pozwala ludziom
dotrzeć z wiadomością dla mnie.
dotrzeć z wiadomością dla mnie.
13:51
This is politics, not from top down,
216
815382
2992
Oto polityka
nie z góry do dołu,
nie z góry do dołu,
13:54
but from the bottom up, and sideways,
217
818374
3224
ale z dołu do góry
i na boki.
i na boki.
13:57
and allowing everybody's voice to be heard
218
821598
2992
Sprawia, że każdy głos jest słyszalny.
14:00
is exactly what we need.
219
824590
1960
Tego właśnie potrzebujemy.
14:02
Politics is not just about leaders.
220
826550
2054
W polityce
nie chodzi o przywódców.
nie chodzi o przywódców.
14:04
It's not just about politicians and laws.
221
828604
2761
Nie chodzi
tylko o polityków i prawa.
tylko o polityków i prawa.
14:07
It is about how people think,
222
831365
1968
Chodzi o to,
jak ludzie myślą,
jak ludzie myślą,
14:09
how they view the world around them,
223
833333
2335
jak postrzegają
świat wokoło,
świat wokoło,
14:11
how they use their time and their energy.
224
835668
2526
jak używają
swego czasu i energii.
swego czasu i energii.
14:14
When people say all politicians are the same,
225
838194
2516
Gdy ludzie mówią,
że wszyscy politycy są tacy sami,
że wszyscy politycy są tacy sami,
14:16
ask yourself if Obama was the same as Bush,
226
840710
3280
zastanów się, czy Obama
jest taki sam jak Bush,
jest taki sam jak Bush,
14:19
if François Hollande is the same as Sarkozy.
227
843990
3575
czy François Hollande
jest taki sam jak Sarkozy.
jest taki sam jak Sarkozy.
14:23
They are not. They are human beings with different views
228
847565
4704
Nie są tacy sami. Są istotami ludzkimi
z odmiennymi poglądami
z odmiennymi poglądami
14:28
and different visions for the world.
229
852269
2582
i odmiennymi wizjami świata.
14:30
When people say nothing can change,
230
854851
2898
Kiedy ludzie mówią,
że nic nie można zmienić,
że nic nie można zmienić,
14:33
just stop and think what the world was like
231
857749
4064
po prostu zatrzymaj się
i pomyśl, jak świat wyglądał
i pomyśl, jak świat wyglądał
14:37
10, 20, 50, 100 years ago.
232
861813
4632
10, 20, 50, 100 lat temu.
14:42
Our world is defined by the pace of change.
233
866445
3116
Nasz świat jest definiowany
przez tempo zmian.
przez tempo zmian.
14:45
We can all change the world.
234
869561
2804
Wszyscy możemy zmienić świat.
14:48
I gave you a very small example
235
872365
2876
Dałem wam jeden mały przykład,
14:51
of how one thing, the use of color,
236
875241
3501
jak jedna rzecz,
użycie koloru,
użycie koloru,
14:54
can make change happen.
237
878742
2511
może przyczynić się do zmian.
14:57
I want to make more change
238
881253
1363
Chcę wprowadzić więcej zmian
14:58
as Prime Minister of my country,
239
882616
2788
jako premier mojego kraju,
15:01
but every single one of you can make change happen
240
885404
4322
ale każdy z was
może dokonać zmian
może dokonać zmian
15:05
if you want to.
241
889726
1593
jeśli tylko chcecie.
15:07
President Roosevelt, he said,
242
891319
3125
Prezydent Roosevelt
powiedział
powiedział
15:10
"Believe you can, and you are halfway there."
243
894444
3673
"Uwierz, że możesz,
i już jesteś w połowie drogi."
i już jesteś w połowie drogi."
15:14
Efharisto and kalinihta.
244
898117
3067
(po grecku)
Dziękuję i dobranoc.
Dziękuję i dobranoc.
15:17
(Applause)
245
901184
19703
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Edi Rama - PoliticianFrom 2000 to 2011 Edi Rama was the mayor of Tirana, where he implemented a series of reforms to take back the city for the people.
Why you should listen
Edi Rama has been in politics since the start of the 21st century, but before that he was a painter. It was this deep affinity for light and color that informed Rama's time as mayor of Tirana, when he literally painted the town ... every color. Rama is best known for the removal of government kiosks all over the city, thus cutting down on endemic bribery, and for the establishment of a modern new reception hall for citizens with paperwork requests. Rama's administration also demolished thousands of illegal buildings, removed hundreds of thousands of tons of concrete from riverbanks, and planted thousands of trees and bushes all over the city. Rama continues to serve as a leader of the Socialist Party of Albania.
Edi Rama | Speaker | TED.com