TEDGlobal 2012
Catarina Mota: Play with smart materials
Catarina Mota: Zabawa z inteligentnymi materiałami
Filmed:
Readability: 5.1
1,134,063 views
Atrament, który przewodzi prąd; szyba, która zmienia się z przejrzystej w matową za naciśnięciem guzika; galaretka, która tworzy muzykę. Wszystkie te rzeczy istnieją naprawdę, a Catarina Mota dodaje: "Już czas, aby się nimi pobawić". Mota zabiera nas na wycieczkę po zaskakującym i oszałamiającym świecie nowych materiałów i sugeruje, że jedynym sposobem w jaki możemy się przekonać do czego mogą służyć jest eksperymentowanie, majsterkowanie i dobra zabawa.
Catarina Mota - Maker
A TEDGlobal Fellow, Catarina Mota plays with "smart materials" -- like shape-memory alloys and piezoelectric structures that react to voltage -- and encourages others to do so too. Full bio
A TEDGlobal Fellow, Catarina Mota plays with "smart materials" -- like shape-memory alloys and piezoelectric structures that react to voltage -- and encourages others to do so too. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I have a friend in Portugal
0
650
2248
Mam przyjciela w Portugalii,
00:18
whose grandfather built a vehicle out of a bicycle
1
2898
2424
którego dziadek zbudował pojazd z części od roweru
00:21
and a washing machine so he could transport his family.
2
5322
3152
i pralki, aby móc przewozić swoją rodzinę.
00:24
He did it because he couldn't afford a car,
3
8474
2544
Zrobił to ponieważ nie było go stać na samochód,
00:26
but also because he knew how to build one.
4
11018
2904
ale również dlatego, że wiedział jak go zbudować.
00:29
There was a time when we understood how things worked
5
13922
3136
Był czas kiedy wiedzieliśmy jak działają przedmioty
00:32
and how they were made, so we could build and repair them,
6
17058
3832
i jak są wytwarzane, dzięki czemu mogliśmy sami je budować i naprawiać
00:36
or at the very least
7
20890
1127
lub przynajmniej
00:37
make informed decisions about what to buy.
8
22017
3480
dokonywać świadomych zakupów popartych stosowną wiedzą.
00:41
Many of these do-it-yourself practices
9
25497
2392
Większość chęci do "majsterkowania"
00:43
were lost in the second half of the 20th century.
10
27889
3209
została utracona w drugiej połowie dwudziestego wieku.
00:46
But now, the maker community and the open-source model
11
31098
3672
Ale teraz, społeczeństwo "wytwórcze" i model otwartego dostępu do źródła
00:50
are bringing this kind of knowledge about how things work
12
34770
3148
dostarczają nam na powrót wiedzy o tym jak działają różne rzeczy
00:53
and what they're made of back into our lives,
13
37918
3195
i z czego są wykonane
00:57
and I believe we need to take them to the next level,
14
41113
3024
i wierzę, że musimy przenieść ją na następny poziom,
01:00
to the components things are made of.
15
44137
2968
i skupić się na elementach, z których się składają.
01:03
For the most part, we still know
16
47105
2152
W przeważającej części nadal wiemy
01:05
what traditional materials like paper and textiles are made of
17
49257
3522
z czego są wykonane tradycyjne materiały, takie jak papier i tkaniny
01:08
and how they are produced.
18
52779
2029
i jak są wytwarzane.
01:10
But now we have these amazing, futuristic composites --
19
54808
4063
Ale teraz mamy te niesamowite, futurystyczne kompozyty--
01:14
plastics that change shape,
20
58871
2203
tworzywa sztuczne, które zmieniają kształt,
01:16
paints that conduct electricity,
21
61074
2352
farby, które przewodzą prąd elektryczny,
01:19
pigments that change color, fabrics that light up.
22
63426
4416
barwniki, które zmieniają kolor, tkaniny, które się podświetlają.
01:23
Let me show you some examples.
23
67842
3371
Pozwólcie, że pokażę kilka przykładów.
01:30
So conductive ink allows us to paint circuits
24
74169
3716
Tak więc przewodzący atrament pozwala nam rysować obwody
01:33
instead of using the traditional
25
77885
1943
zamiast stosowania tradycyjnych
01:35
printed circuit boards or wires.
26
79828
2598
obwodów drukowanych lub przewodów.
01:38
In the case of this little example I'm holding,
27
82426
2389
Oto przykład. W tym konkretnym przypadku
01:40
we used it to create a touch sensor that reacts to my skin
28
84815
3881
użyliśmy tego atramentu, aby stworzyć czujnik dotykowy, który reaguje na moją skórę
01:44
by turning on this little light.
29
88696
2715
zapalając to małe światełko.
01:47
Conductive ink has been used by artists,
30
91411
3095
Przewodzący atrament jest też wykorzystywany przez artystów,
01:50
but recent developments indicate that we will soon be able
31
94506
3375
ale ostatnie wydarzenia wskazują, że wkrótce będziemy mogli
01:53
to use it in laser printers and pens.
32
97881
4495
go używać w drukarkach laserowych i długopisach.
01:58
And this is a sheet of acrylic infused
33
102376
2330
A to jest arkusz akrylu, wypełniony
02:00
with colorless light-diffusing particles.
34
104706
2796
bezbarwnymi, rozpraszającymi światło cząsteczkami.
02:03
What this means is that, while regular acrylic
35
107502
2617
Oznacza to, że podczas gdy zwykły akryl
02:06
only diffuses light around the edges,
36
110119
2348
rozprasza światło tylko wokół krawędzi,
02:08
this one illuminates across the entire surface
37
112467
3270
to ten świeci na całej powierzchni,
02:11
when I turn on the lights around it.
38
115737
2913
gdy włączy się światła wokół niego.
02:14
Two of the known applications for this material
39
118650
2302
Dwa znane zastosowania dla tego materiału
02:16
include interior design and multi-touch systems.
40
120952
5113
to wystrój wnętrz oraz systemy "wielo-dotykowe".
02:21
And thermochromic pigments
41
126065
2001
No i barwniki termochromowe,
02:23
change color at a given temperature.
42
128066
2613
które zmieniają kolor w określonej temperaturze.
02:26
So I'm going to place this on a hot plate
43
130679
2786
Tak więc położę to na płycie grzewczej,
02:29
that is set to a temperature only slightly higher than ambient
44
133465
3505
która jest nastawiona na temperaturę nieco wyższą niż temperatura otoczenia
02:32
and you can see what happens.
45
136970
5846
i można zobaczyć, co się dzieje.
02:38
So one of the principle applications for this material
46
142816
2760
Tak więc jednym z głównych zastosowań dla tego materiału
02:41
is, amongst other things, in baby bottles,
47
145576
3242
jest, między innymi, produkcja butelek dla niemowląt,
02:44
so it indicates when the contents are cool enough to drink.
48
148818
5354
aby mogły wskazywać, kiedy zawartość jest wystarczająco chłodna do wypicia.
02:50
So these are just a few of what are commonly known
49
154172
2756
Jest to jedynie kilka przykładów, tak zwanych,
02:52
as smart materials.
50
156928
1909
inteligentnych materiałów.
02:54
In a few years, they will be in many of the objects
51
158837
2940
W ciągu kilku lat będą się one znajdować w wielu przedmiotach
02:57
and technologies we use on a daily basis.
52
161777
3359
i technologiach, których używamy na co dzień.
03:01
We may not yet have the flying cars science fiction promised us,
53
165136
4214
Możemy nie mieć jeszcze latających samochodów, które obiecały nam filmy science-fiction,
03:05
but we can have walls that change color
54
169350
2369
ale możemy mieć ściany, które zmieniają kolor
03:07
depending on temperature,
55
171719
1762
w zależności od temperatury,
03:09
keyboards that roll up,
56
173481
1894
zwijane klawiatury komputerowe
03:11
and windows that become opaque at the flick of a switch.
57
175375
4432
i okna, które stają się nieprzejrzyste za naciśnięciem guzika.
03:15
So I'm a social scientist by training,
58
179807
2505
Jestem socjologiem z wykształcenia,
03:18
so why am I here today talking about smart materials?
59
182312
3857
więc dlaczego jestem tutaj dzisiaj i opowiadam o inteligentnych materiałach?
03:22
Well first of all, because I am a maker.
60
186169
2713
No przede wszystkim dlatego, że jestem wytwórcą.
03:24
I'm curious about how things work
61
188882
2406
Ciekawi mnie jak działają różne rzeczy
03:27
and how they are made,
62
191288
1627
i jak są wykonane,
03:28
but also because I believe we should have a deeper understanding
63
192915
3308
ale także dlatego, że uważam, że powinniśmy lepiej zrozumieć
03:32
of the components that make up our world,
64
196223
2821
części, z których składa się świat,
03:34
and right now, we don't know enough about
65
199044
2480
a w tej chwili, nie wiemy wystarczająco dużo
03:37
these high-tech composites our future will be made of.
66
201524
3689
o tych nowoczesnych materiałach, które będą stanowić naszą przyszłość.
03:41
Smart materials are hard to obtain in small quantities.
67
205213
3525
Inteligentne materiały są trudne do uzyskania w małych ilościach.
03:44
There's barely any information available on how to use them,
68
208738
4040
Nie ma prawie żadnych dostępnych informacji, jak z nich korzystać,
03:48
and very little is said about how they are produced.
69
212778
3897
i niewiele mówi się o tym jak powstają.
03:52
So for now, they exist mostly in this realm
70
216675
2667
Na razie istnieją głównie w królestwie
03:55
of trade secrets and patents
71
219342
2712
tajemnic handlowych i patentów,
03:57
only universities and corporations have access to.
72
222054
4112
do których dostęp mają jedynie uczelnie i przedsiębiorstwa.
04:02
So a little over three years ago, Kirsty Boyle and I
73
226166
2849
Niewiele ponad trzy lata temu, Kirsty Boyle i ja
04:04
started a project we called Open Materials.
74
229015
3217
rozpoczęłyśmy projekt o nazwie Open Materials.
04:08
It's a website where we,
75
232232
1807
Jest to strona gdzie my,
04:09
and anyone else who wants to join us,
76
234039
2512
i każdy, kto chce do nas dołączyć,
04:12
share experiments, publish information,
77
236551
3056
dzieli się eksperymentami, publikuje informacje,
04:15
encourage others to contribute whenever they can,
78
239607
3200
zachęca innych do zaangażowania się, gdy tylko mogą,
04:18
and aggregate resources such as research papers
79
242807
4009
oraz zbiera źródła, takie jak prace naukowe
04:22
and tutorials by other makers like ourselves.
80
246816
3340
i poradniki innych, podobnych nam, wytwórców.
04:26
We would like it to become a large,
81
250156
2622
Chciałybyśmy, aby stało się to wielką,
04:28
collectively generated database
82
252778
2538
wspólnie generowaną bazą danych
04:31
of do-it-yourself information on smart materials.
83
255316
4293
w stylu "zrób to sam" dotyczącą inteligentnych materiałów.
04:35
But why should we care
84
259609
2220
Ale dlaczego powinno nas obchodzić
04:37
how smart materials work and what they are made of?
85
261829
3763
jak działają inteligentne materiały i z czego są wykonane?
04:41
First of all, because we can't shape what we don't understand,
86
265592
4178
Przede wszystkim, dlatego że nie możemy kształtować tego, czego nie rozumiemy,
04:45
and what we don't understand and use
87
269770
2352
a to czego nie rozumiemy i używamy
04:48
ends up shaping us.
88
272122
2208
w końcu kształtuje nas samych.
04:50
The objects we use, the clothes we wear,
89
274330
2752
Przedmioty, których używamy, ubrania, które nosimy,
04:52
the houses we live in, all have a profound impact
90
277082
3564
domy, w którym żyjemy, wszystkie mają ogromny wpływ
04:56
on our behavior, health and quality of life.
91
280646
3583
na nasze zachowanie, zdrowie i jakość życia.
05:00
So if we are to live in a world made of smart materials,
92
284229
3141
Więc jeśli mamy zamiar żyć w świecie, zbudowanym z inteligentnych materiałów,
05:03
we should know and understand them.
93
287370
3359
powinniśmy je znać i rozumieć.
05:06
Secondly, and just as important,
94
290729
2344
Po drugie i co równie ważne,
05:08
innovation has always been fueled by tinkerers.
95
293073
3360
innowacje zawsze były domeną samouków-majsterkowiczów.
05:12
So many times, amateurs, not experts,
96
296433
3385
Tak wiele razy to amatorzy, a nie eksperci,
05:15
have been the inventors and improvers
97
299818
2319
byli wynalazcami i wprowadzali ulepszenia
05:18
of things ranging from mountain bikes
98
302137
2480
wszelakich rzeczy, począwszy od rowerów górskich
05:20
to semiconductors, personal computers,
99
304617
3312
do półprzewodników, komputerów osobistych,
05:23
airplanes.
100
307929
2939
samolotów.
05:26
The biggest challenge is that material science is complex
101
310868
4029
Największym wyzwaniem jest to, że nauka nad materiałami jest bardzo złożona
05:30
and requires expensive equipment.
102
314897
2496
i wymaga drogiego sprzętu.
05:33
But that's not always the case.
103
317393
2168
Ale nie zawsze w tym tkwi problem.
05:35
Two scientists at University of Illinois understood this
104
319561
3588
Dwóch naukowców z Uniwersytetu Illinois zrozumiało to
05:39
when they published a paper on a simpler method
105
323149
2600
kiedy opublikowali pracę naukową opisującą prostszą metodę
05:41
for making conductive ink.
106
325749
2420
produkcji przewodzącego atramentu.
05:44
Jordan Bunker, who had had
107
328169
1912
Jordan Bunker, który nie miał wcześniej
05:45
no experience with chemistry until then,
108
330081
2960
żadnej styczności z chemią,
05:48
read this paper and reproduced the experiment
109
333041
2787
przeczytał tę publikację i odtworzył eksperyment
05:51
at his maker space using only off-the-shelf substances
110
335828
4389
w swoim warsztacie używając jedynie gotowych półproduktów
05:56
and tools.
111
340217
1592
i narzędzi.
05:57
He used a toaster oven,
112
341809
1601
Użył opiekacza do chleba
05:59
and he even made his own vortex mixer,
113
343410
2966
i zrobił nawet swój własny worteks (rodzaj mieszadła),
06:02
based on a tutorial by another scientist/maker.
114
346376
4035
w oparciu o poradnik innego naukowca/wytwórcy.
06:06
Jordan then published his results online,
115
350411
2752
Następnie Jordan opublikował swoje wyniki w internecie,
06:09
including all the things he had tried and didn't work,
116
353163
3488
w tym, wszystkie rzeczy których próbował i nie działały,
06:12
so others could study and reproduce it.
117
356651
3144
tak aby inni mogli się na nich oprzeć i odtworzyć je.
06:15
So Jordan's main form of innovation
118
359795
2672
Tak więc innowacyjne w tym co zrobił Jordan
06:18
was to take an experiment created in a well-equipped lab
119
362467
3879
było zapożyczenie eksperymentu, przeprowadzonego w dobrze wyposażonym laboratorium
06:22
at the university
120
366346
1502
uniwersyteckim
06:23
and recreate it in a garage in Chicago
121
367848
3187
i odtworzenie go w garażu w Chicago
06:26
using only cheap materials and tools he made himself.
122
371035
4261
przy użyciu jedynie tanich materiałów i własnoręcznie wykonanych narzędzi.
06:31
And now that he published this work,
123
375296
2273
A teraz, gdy opublikował swoją pracę,
06:33
others can pick up where he left
124
377569
1724
inni mogą użyć tego co po sobie zostawił
06:35
and devise even simpler processes and improvements.
125
379293
4544
i opracować jeszcze prostszy proces i ulepszyć go.
06:39
Another example I'd like to mention
126
383837
2216
Kolejnym przykładem o jakim chciałabym wspomnieć
06:41
is Hannah Perner-Wilson's Kit-of-No-Parts.
127
386053
3665
jest przykład Hanny Perner-Wilson z Kit-of-No-Parts.
06:45
Her project's goal is to highlight
128
389718
2880
Celem projektu nad którym pracowała było podkreślenie
06:48
the expressive qualities of materials
129
392598
2472
wyrazistych cech materiałów
06:50
while focusing on the creativity and skills of the builder.
130
395070
5024
jednocześnie skupiając się na kreatywności i umiejętnościach konstruktora.
06:55
Electronics kits are very powerful
131
400094
2440
Zestawy elektroniczne są bardzo pomocne
06:58
in that they teach us how things work,
132
402534
2552
w tym, że uczą nas, jak to wszystko działa,
07:00
but the constraints inherent in their design
133
405086
2976
ale ograniczenia wynikające z ich konstrukcji
07:03
influence the way we learn.
134
408062
2160
wpływają na sposób w jaki się uczymy.
07:06
So Hannah's approach, on the other hand,
135
410222
2488
Tak więc Hannah starała się raczej
07:08
is to formulate a series of techniques
136
412710
3216
sformułować szereg technik
07:11
for creating unusual objects
137
415926
2699
do tworzenia nietypowych obiektów ,
07:14
that free us from pre-designed constraints
138
418625
2805
które uwolniłyby nas od wstępnych ograniczeń,
07:17
by teaching us about the materials themselves.
139
421430
3411
tym samym ucząc nas o samych materiałach.
07:20
So amongst Hannah's many impressive experiments,
140
424841
2733
Tak więc wśród wielu imponujących eksperymentów Hanny,
07:23
this is one of my favorites.
141
427574
1970
ten jest jednym z moich ulubionych.
07:25
["Paper speakers"]
142
429544
3417
["Papierowe głośniki"]
07:28
What we're seeing here is just a piece of paper
143
432961
3278
To co tutaj widzimy jest tylko kawałkiem papieru
07:32
with some copper tape on it connected to an mp3 player
144
436239
4442
z naniesioną taśmą miedzianą, podłączoną do odtwarzacza mp3
07:36
and a magnet.
145
440681
1653
i magnes.
07:38
(Music: "Happy Together")
146
442334
7649
(Muzyka: "Happy Together")
07:48
So based on the research by Marcelo Coelho from MIT,
147
452931
3836
Tak więc w oparciu o badania przeprowadzone przez Marcelo Coelho z MIT,
07:52
Hannah created a series of paper speakers
148
456767
2783
Hannah stworzyła serię papierowych głośników
07:55
out of a wide range of materials
149
459550
2403
przy użyciu różnorakich materiałów
07:57
from simple copper tape to conductive fabric and ink.
150
461953
4275
począwszy od prostej taśmy miedzianej a skończywszy na przewodzących tkaninach i atramencie.
08:02
Just like Jordan and so many other makers,
151
466228
2736
Podobnie jak Jordan i wielu innych wytwórców,
08:04
Hannah published her recipes
152
468964
1627
Hannah opublikowała swoje instrukcje
08:06
and allows anyone to copy and reproduce them.
153
470591
5134
i pozwala każdemu na ich kopiowanie i odtwarzanie.
08:11
But paper electronics is one of the most promising branches
154
475725
3204
"Papierowa elektronika" jest jedną z najbardziej obiecujących gałęzi
08:14
of material science
155
478929
1807
nauki materiałowej,
08:16
in that it allows us to create cheaper and flexible electronics.
156
480736
4202
która pozwala nam tworzyć tańsze i elastyczne układy elektroniczne.
08:20
So Hannah's artisanal work,
157
484938
2556
Tak więc rzemieślnicza praca Hanny
08:23
and the fact that she shared her findings,
158
487494
2248
i fakt, że dzieli się swoimi odkryciami,
08:25
opens the doors to a series of new possibilities
159
489742
3820
otwiera drogę do nowych możliwości,
08:29
that are both aesthetically appealing and innovative.
160
493562
5440
które są zarówno atrakcyjne estetycznie i innowacyjne.
08:34
So the interesting thing about makers
161
499002
2905
Tak więc ciekawą rzeczą dotyczącą wytwórców
08:37
is that we create out of passion and curiosity,
162
501907
3043
jest to, że tworzymy z pasji i ciekawości
08:40
and we are not afraid to fail.
163
504950
2079
i nie boimy się niepowodzenia.
08:42
We often tackle problems from unconventional angles,
164
507029
3888
Często podchodzimy do problemów z nietypowej strony,
08:46
and, in the process, end up discovering alternatives
165
510917
2989
i, w rezultacie, odkrywamy alternatywne
08:49
or even better ways to do things.
166
513906
2432
lub nawet lepsze sposoby robienia rzeczy.
08:52
So the more people experiment with materials,
167
516338
3768
Więc im więcej ludzi eksperymentuje z materiałami,
08:56
the more researchers are willing to share their research,
168
520106
3476
tym więcej naukowców jest skłonnych do udostępniania swoich badań,
08:59
and manufacturers their knowledge,
169
523582
2440
a producentów swojej wiedzy,
09:01
the better chances we have to create technologies
170
526022
2840
i tym większe mamy szanse na stworzenie technologii,
09:04
that truly serve us all.
171
528862
2938
które mogłyby naprawdę służyć nam wszystkim.
09:07
So I feel a bit as Ted Nelson must have
172
531800
2493
Więc czuję się trochę jak Ted Nelson,
09:10
when, in the early 1970s, he wrote,
173
534293
3711
gdy na początku lat siedemdziesiątych, pisał,
09:13
"You must understand computers now."
174
538004
2998
"Teraz musisz zrozumieć komputery."
09:16
Back then, computers were these large mainframes
175
541002
3854
Wtedy komputery wyglądały jak ogromne szafy,
09:20
only scientists cared about,
176
544856
2130
którymi zajmowali się tylko naukowcy
09:22
and no one dreamed of even having one at home.
177
546986
2720
i nikt nie marzył nawet o posiadaniu jednego w domu.
09:25
So it's a little strange that I'm standing here and saying,
178
549706
2976
Więc jest to trochę dziwne, że stoję tutaj i mówię:
09:28
"You must understand smart materials now."
179
552682
3040
"Teraz musisz zrozumieć inteligentne materiały."
09:31
Just keep in mind that acquiring preemptive knowledge
180
555722
3736
Należy tylko pamiętać że nabycie wyprzedzającej wiedzy
09:35
about emerging technologies
181
559458
2264
o rozwijających się technologiach
09:37
is the best way to ensure that we have a say
182
561722
2397
jest najlepszym sposobem, aby upewnić się, że mamy coś do powiedzenia
09:40
in the making of our future.
183
564119
2163
w tworzeniu naszej przyszłości.
09:42
Thank you.
184
566282
2471
Dziękuję.
09:44
(Applause)
185
568753
4000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Catarina Mota - MakerA TEDGlobal Fellow, Catarina Mota plays with "smart materials" -- like shape-memory alloys and piezoelectric structures that react to voltage -- and encourages others to do so too.
Why you should listen
A maker of things and open-source advocate, Catarina Mota is co-founder of openMaterials.org, a collaborative project dedicated to do-it-yourself experimentation with smart materials. This is a new class of materials that change in response to stimuli: conductive ink, shape-memory plastics, etc. Her goal is to encourage the making of things; to that end, she teaches hands-on workshops on high-tech materials and simple circuitry for both young people and adults--with a side benefit of encouraging interest in science, technology and knowledge-sharing. She's working on her PhD researching the social impact of open and collaborative practices for the development of technologies. In other words: Do we make better stuff when we work together? She is also a co-founder of Lisbon's hackerspace altLab.
Catarina Mota | Speaker | TED.com