DLD 2007
Norman Foster: My green agenda for architecture
Zielony program Normana Fostera
Filmed:
Readability: 4.5
866,847 views
Architekt Norman Foster omawia własne dokonania, aby pokazać, jak komputery mogą pomóc architektom w projektowaniu budynków ekologicznych, pięknych i nie produkujących zanieczyszczeń. Wykład z konferencji DLD, Monachium, 2007 (www.dld-conference.com).
Norman Foster - Architect
Sir Norman Foster, winner of the 1999 Pritzker Prize, is perhaps the leading urban stylist of our age. His elegant, efficient buildings grace cities around the globe. Full bio
Sir Norman Foster, winner of the 1999 Pritzker Prize, is perhaps the leading urban stylist of our age. His elegant, efficient buildings grace cities around the globe. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
As an architect you design for the present,
0
0
7000
Jako architekt, projektujesz w chwili obecnej
00:23
with an awareness of the past,
1
7000
3000
ze świadomością przeszłości
00:26
for a future which is essentially unknown.
2
10000
7000
dla przyszłości, która jest właściwie nieznana.
00:33
The green agenda is probably the most important agenda
3
17000
4000
Zielony Program to prawdopodobnie najważniejszy program
00:37
and issue of the day.
4
21000
3000
i najważniejsza kwestia dzisiejszych czasów.
00:40
And I'd like to share some experience
5
24000
4000
Chciałbym podzielić się swoimi doświadczeniami
00:44
over the last 40 years -- we celebrate our fortieth anniversary this year --
6
28000
5000
z ostatnich 40 lat -- w tym roku obchodzimy czterdziestą rocznicę --
00:49
and to explore and to touch on some observations
7
33000
6000
i przyjrzeć się z bliska pewnym obserwacjom
00:55
about the nature of sustainability.
8
39000
4000
o naturze zrównoważonego rozwoju.
00:59
How far you can anticipate, what follows from it,
9
43000
3000
Jak daleko można sięgać w przyszłość, co z tego wynika,
01:02
what are the threats, what are the possibilities,
10
46000
2000
jakie są zagrożenia, a jakie możliwości,
01:04
the challenges, the opportunities?
11
48000
3000
jakie wyzwania i jakie szanse?
01:07
I think that -- I've said in the past, many, many years ago,
12
51000
4000
Powiedziałem kiedyś, wiele, wiele lat temu,
01:11
before anybody even invented the concept of a green agenda,
13
55000
6000
zanim ktokolwiek pomyślał o zielonym programie,
01:17
that it wasn't about fashion -- it was about survival.
14
61000
6000
że tu nie chodzi o modę, tylko o przetrwanie.
01:23
But what I never said, and what I'm really going to make the point is,
15
67000
5000
Ale nigdy nie powiedziałem, a teraz chcę to podkreślić,
01:28
that really, green is cool.
16
72000
3000
że zielone jest po prostu fajne.
01:31
I mean, all the projects which have, in some way, been inspired
17
75000
5000
Mam na myśli to, że wszystkie projekty zainspirowane w jakiś sposób
01:36
by that agenda are about a celebratory lifestyle,
18
80000
5000
tym programem, dotyczą uroczystego stylu życia,
01:41
in a way celebrating the places and the spaces
19
85000
5000
celebrowania miejsc i przestrzeni,
01:46
which determine the quality of life.
20
90000
3000
które decydują o jakości życia.
01:49
I rarely actually quote anything,
21
93000
4000
Rzadko cokolwiek cytuję,
01:53
so I'm going to try and find a piece of paper if I can,
22
97000
4000
ale dziś spróbuję znaleźć tę karteczkę
01:57
[in] which somebody, at the end of last year, ventured the thought
23
101000
6000
ze stwierdzeniem, które pod koniec zeszłego roku zaryzykował
02:03
about what for that individual, as a kind of important observer,
24
107000
5000
pewien człowiek z perspektywy obserwatora,
02:08
analyst, writer -- a guy called Thomas Friedman,
25
112000
4000
analityka i pisarza -- człowiek o nazwisku Thomas Friedman,
02:12
who wrote in the Herald Tribune, about 2006.
26
116000
6000
pisząc dla Herald Tribune o roku 2006.
02:18
He said,
27
122000
3000
Powiedział on
02:21
"I think the most important thing to happen in 2006
28
125000
3000
"Myślę, że najważniejszym wydarzeniem 2006 roku
02:24
was that living and thinking green hit Main Street.
29
128000
5000
było to, że ekologiczny styl życia i myślenia przeszedł do głównego nurtu.
02:29
We reached a tipping point this year
30
133000
3000
W tym roku nastąpił przełom,
02:32
where living, acting, designing, investing and manufacturing green
31
136000
5000
kiedy to ekologiczne życie, zachowanie, projektowanie, inwestowanie i produkcja
02:37
came to be understood by a critical mass
32
141000
2000
zaczęły być uznawane przez krytycznych
02:39
of citizens, entrepreneurs and officials
33
143000
3000
obywateli, przedsiębiorców i urzędników,
02:42
as the most patriotic, capitalistic, geo-political
34
146000
3000
za najbardziej patriotyczną, kapitalistyczną, geo-polityczną
02:45
and competitive thing they could do.
35
149000
3000
i konkurencyjną rzecz do zrobienia.
02:48
Hence my motto: green is the new red, white and blue."
36
152000
6000
Stąd moje hasło: zielony stał się nowym czerwonym, białym i niebieskim."
02:54
And I asked myself, in a way, looking back,
37
158000
4000
Zadałem sobie pytanie, myśląc o przeszłości,
02:58
"When did that kind of awareness of the planet and its fragility first appear?"
38
162000
10000
"Kiedy po raz pierwszy pojawił się ten rodzaj świadomości dotyczący naszej planety i jej kruchości?"
03:08
And I think it was July 20, 1969,
39
172000
4000
Myślę że było to 20 lipca 1969,
03:12
when, for the first time, man could look back at planet Earth.
40
176000
6000
kiedy po raz pierwszy człowiek mógł popatrzeć z góry na Ziemię.
03:18
And, in a way, it was Buckminster Fuller who coined that phrase.
41
182000
6000
W pewnym sensie to Buckminster Fuller ukuł to sformułowanie.
03:24
And before the kind of collapse of the communist system,
42
188000
6000
Przed upadkiem systemu komunistycznego
03:30
I was privileged to meet a lot of cosmonauts
43
194000
3000
miałem przyjemność spotkać wielu kosmonautów
03:33
in Space City and other places in Russia.
44
197000
2000
w Gwiezdnym Miasteczku i innych miejscach w Rosji.
03:35
And interestingly, as I think back,
45
199000
3000
Co ciekawe, gdy o nich myślę,
03:38
they were the first true environmentalists.
46
202000
4000
byli oni pierwszymi prawdziwymi ekologami.
03:42
They were filled with a kind of pioneering passion,
47
206000
5000
Przepełniała ich pionierska pasja,
03:47
fired about the problems of the Aral Sea.
48
211000
3000
rozpalona problemami Jeziora Aralskiego.
03:50
And at that period it was --
49
214000
3000
W tym czasie
03:53
in a way, a number of things were happening.
50
217000
2000
działo się mnóstwo rzeczy.
03:55
Buckminster Fuller was the kind of green guru --
51
219000
5000
Buckminster Fuller był guru ruchu zielonych --
04:00
again, a word that had not been coined.
52
224000
2000
kolejne słowo, którego jeszcze nie wymyślono.
04:02
He was a design scientist, if you like, a poet,
53
226000
4000
Naukowo zajmował się designem, był poetą
04:06
but he foresaw all the things that are happening now.
54
230000
4000
ale przewidział wszystkie te zjawiska, które teraz mają miejsce.
04:10
It's another subject. It's another conversation.
55
234000
3000
To jest temat na zupełnie inną prelekcję.
04:13
You can go back to his writings: it's quite extraordinary.
56
237000
5000
Możecie zajrzeć do jego prac, są zdumiewające.
04:18
It was at that time, with an awareness
57
242000
5000
To było za tamtych czasów, kiedy wiedza
04:23
fired by Bucky's prophecies, his concerns
58
247000
5000
zapoczątkowana dzięki przepowiedniom Bucky'ego, jego obawom
04:28
as a citizen, as a kind of citizen of the planet,
59
252000
5000
jako mieszkańca, w rozumieniu mieszkańca planety,
04:33
that influenced my thinking and what we were doing at that time.
60
257000
4000
wpłynęła na mój sposób myślenia i tego co robiliśmy w tamtym czasie.
04:37
And it's a number of projects.
61
261000
3000
I mowa tu o wielu projektach.
04:40
I select this one because it was 1973, and it was a master plan
62
264000
6000
Wybrałem ten, ponieważ był rok 1973 i był to plan zagospodarowania
04:46
for one of the Canary Islands.
63
270000
2000
dla jednej z wysp kanaryjskich.
04:48
And this probably coincided with the time
64
272000
4000
To wszystko zbiegło się w czasie
04:52
when you had the planet Earth's sourcebook,
65
276000
3000
z powstaniem księgi źródłowej planety Ziemi
04:55
and you had the hippie movement.
66
279000
2000
i ruchu hipisowskiego.
04:57
And there are some of those qualities in this drawing,
67
281000
4000
Niektóre z tych wartości są widoczne na tym rysunku,
05:01
which seeks to sum up the recommendations.
68
285000
3000
który ma być pewnym podsumowaniem naszych rekomendacji.
05:04
And all the components are there which are now
69
288000
3000
Składniki, które tam się znajdują są obecnie
05:07
in common parlance, in our vocabulary,
70
291000
3000
używane w powszechnym języku,
05:10
you know, 30-odd years later:
71
294000
3000
wiecie, 30 lat później:
05:13
wind energy, recycling, biomass, solar cells.
72
297000
5000
energia wiatrowa, recykling, biomasa, ogniwa fotowoltaiczne.
05:18
And in parallel at that time, there was
73
302000
4000
Równolegle w tym samym czasie,
05:22
a very kind of exclusive design club.
74
306000
5000
powstał szczególny rodzaj klubu projektantów.
05:27
People who were really design conscious
75
311000
3000
Ludzie którzy byli naprawdę świadomymi projektantami
05:30
were inspired by the work of Dieter Rams,
76
314000
3000
inspirowali się pracami Dieter'a Rams'a,
05:33
and the objects that he would create
77
317000
3000
i obiektami, które tworzył
05:36
for the company called Braun.
78
320000
2000
dla firmy Braun.
05:38
This is going back the mid-'50s, '60s.
79
322000
3000
Działo się to w latach 50-tych i 60-tych.
05:41
And despite Bucky's prophecies
80
325000
3000
Pomimo przepowiedni Bucky'ego
05:44
that everything would be miniaturized
81
328000
3000
o tym, że wszystko ulegnie miniaturyzacji
05:47
and technology would make an incredible style --
82
331000
3000
i technologia wytworzy niesamowity styl
05:50
access to comfort, to amenities --
83
334000
4000
dostęp do komfortu, udogodnień --
05:54
it was very, very difficult to imagine
84
338000
3000
bardzo, bardzo trudno było sobie wyobrazić,
05:57
that everything that we see in this image,
85
341000
2000
że wszystko, co widzimy na tym rysunku
05:59
would be very, very stylishly packaged.
86
343000
3000
będzie bardzo, bardzo stylowo opakowane.
06:02
And that, and more besides, would be in the palm of your hand.
87
346000
3000
To i wiele innych rzeczy, będzie mieścić się w dłoni.
06:05
And I think that that digital revolution
88
349000
4000
Uważam, że ta cyfrowa rewolucja
06:09
now is coming to the point
89
353000
3000
zbliża się teraz do punktu
06:12
where, as the virtual world, which brings so many people together here,
90
356000
6000
gdzie w wirtualnym świecie, który gromadzi tylu ludzi tutaj
06:18
finally connects with the physical world,
91
362000
2000
ostatecznie połączy się z fizycznym światem.
06:20
there is the reality that that has become humanized,
92
364000
6000
To jest rewolucja, która staje się zhumanizowana
06:26
so that digital world has all the friendliness,
93
370000
4000
w ten sposób, że świat wirtualny posiada taką samą życzliwość,
06:30
all the immediacy, the orientation of the analog world.
94
374000
4000
bezpośredniość czy też orientację, co świat analogowy.
06:34
Probably summed up in a way
95
378000
2000
Prawdopodobnie podsumowaną w określony sposób --
06:36
by the stylish or alternative available here,
96
380000
4000
stylowy lub alternatywny, dostępny tutaj,
06:40
as we generously had gifted at lunchtime,
97
384000
4000
dany nam w czasie lunchu,
06:44
the [unclear], which is a further kind of development --
98
388000
4000
Są też kolejne etapy rozwoju,
06:48
and again, inspired by the incredible sort of sensual feel.
99
392000
4000
zainspirowane przez niewiarygodny rodzaj zmyslowego odczucia.
06:52
A very, very beautiful object.
100
396000
2000
Bardzo, bardzo piękny obiekt.
06:54
So, something which in [the] '50s, '60s was very exclusive
101
398000
5000
Coś, co w latach 50-tych, 60-tych było bardzo ekskluzywne
06:59
has now become, interestingly, quite inclusive.
102
403000
3000
teraz stało się, interesująco, całkiem globalne.
07:02
And the reference to the iPod as iconic,
103
406000
4000
Tutaj odwołujanie do iPoda jako ikony,
07:06
and in a way evocative of performance, delivery --
104
410000
5000
sugestywnej jeśli chodzi o wydajność, możliwości.
07:11
quite interesting that [in] the beginning of the year 2007,
105
415000
3000
Jest to ciekawe, że na początku roku 2007
07:14
the Financial Times commented that the Detroit companies
106
418000
4000
Financial Times zamieścił komentarz o tym, że firmy z Detroit
07:18
envy the halo effect that Toyota has gained
107
422000
3000
zazdroszczą efektu halo, który osiągnęła Toyota
07:21
from the Prius as the hybrid, energy-conscious vehicle,
108
425000
5000
dzięki hybrydzie o nazwie Prius, oszczędnym energetycznie pojeździe,
07:26
which rivals the iPod as an iconic product.
109
430000
2000
który rywalizował z iPodem jako produktem-ikoną.
07:28
And I think it's very tempting to, in a way, seduce ourselves --
110
432000
5000
Myślę, że jest to bardzo kuszące, tak uwieść siebie
07:33
as architects, or anybody involved with the design process --
111
437000
3000
jako architekta lub kogokolwiek zaangażowanego w proces projektowania,
07:36
that the answer to our problems lies with buildings.
112
440000
4000
że odpowiedzią na nasze problemy są budynki.
07:40
Buildings are important, but
113
444000
2000
Budynki są ważne, ale
07:42
they're only a component of a much bigger picture.
114
446000
3000
są one jedynie częścią znacznie większego obrazu.
07:45
In other words, as I might seek to demonstrate,
115
449000
2000
Innymi słowy, jak zaraz postaram się zademonstrować,
07:47
if you could achieve the impossible,
116
451000
2000
jeśli moglibyście osiągnąć niemożliwe
07:49
the equivalent of perpetual motion,
117
453000
3000
odpowiednik perpetum mobile
07:52
you could design a carbon-free house, for example.
118
456000
4000
moglibyście na przykład zaprojektować dom nie wytwarzający dwutlenku węgla.
07:56
That would be the answer.
119
460000
1000
To byłaby odpowiedź.
07:57
Unfortunately, it's not the answer.
120
461000
2000
Niestety, to nie jest odpowiedź.
07:59
It's only the beginning of the problem.
121
463000
2000
To jedynie początek problemu.
08:01
You cannot separate the buildings out
122
465000
2000
Nie możecie odseparować budynku
08:03
from the infrastructure of cites
123
467000
2000
od infrastruktury miast
08:05
and the mobility of transit.
124
469000
2000
i systemu transportu.
08:07
For example, if, in that Bucky-inspired phrase, we draw back
125
471000
6000
Na przykład, jeśli - nawiązując do frazy zaispirowanej Bucky'im - cofniemy się
08:13
and we look at planet Earth,
126
477000
2000
i spojrzymy na Ziemię,
08:15
and we take a kind of typical, industrialized society,
127
479000
3000
i jeśli weźmiemy dla przykładu typowe zindustrializowane społeczeństwo,
08:18
then the energy consumed would be split
128
482000
3000
wtedy konsumpcja energii będzie rozdzielona
08:21
between the buildings, 44 percent, transport, 34 percent, and industry.
129
485000
6000
miedzy budynki - 44 %, transport - 34 % i przemysł.
08:27
But again, that only shows part of the picture.
130
491000
2000
Jednak to znowu pokazuje jedynie fragment całości.
08:29
If you looked at the buildings together with the associated transport,
131
493000
5000
Jeśli spojrzymy na budynki wraz z powiązanym transportem,
08:34
in other words, the transport of people, which is 26 percent,
132
498000
5000
innymi słowy - transportem ludzi, który wynosi 26 %,
08:39
then 70 percent of the energy consumption
133
503000
2000
wtedy 70 % konsumpcji energii
08:41
is influenced by the way that our cites and infrastructure work together.
134
505000
7000
jest zależnych od sposobu w jaki nasze miasta i infrastruktura współpracują ze sobą.
08:48
So the problems of sustainability
135
512000
3000
A zatem zagadnienia zrównoważonego rozwoju
08:51
cannot be separated from the nature of the cities,
136
515000
3000
nie mogą być oderwane od natury miast,
08:54
of which the buildings are a part.
137
518000
3000
której część stanowią budynki.
08:57
For example, if you take, and you make a comparison
138
521000
4000
Na przykład, jeśli porównamy
09:01
between a recent kind of city,
139
525000
4000
nowoczesny rodzaj miasta,
09:05
what I'll call, simplistically, a North American city --
140
529000
3000
które dla uproszczenia nazwę północno-amerykańskim miastem --
09:08
and Detroit is not a bad example, it is very car dependent.
141
532000
5000
Detroit nie jest złym przykładem, jest ono bardzo zależne od samochodów.
09:13
The city goes out in annular rings,
142
537000
3000
Miasto rozpościera się w formie pierścieni
09:16
consuming more and more green space,
143
540000
2000
pochłaniając coraz więcej zielonych terenów,
09:18
and more and more roads, and more and more energy
144
542000
4000
potrzebując coraz więcej dróg i energii
09:22
in the transport of people between the city center --
145
546000
4000
dla transportu ludzi pomiędzy centrum miasta,
09:26
which again, the city center, as it becomes deprived
146
550000
3000
które z kolei zostaje pozbawione
09:29
of the living and just becomes commercial, again becomes dead.
147
553000
5000
życia i przekształca się w strefę komercyjną, przez co staje się martwe.
09:34
If you compared Detroit with a city of a Northern European example --
148
558000
6000
Jeśli porównamy Detroit z miastem północnej Europy --
09:40
and Munich is not a bad example of that,
149
564000
4000
Monachium jest niezłym przykładem,
09:44
with the greater dependence on walking and cycling --
150
568000
5000
który polega bardziej na chodzeniu czy jeździe na rowerze,
09:49
then a city which is really only twice as dense,
151
573000
6000
wtedy miasto o dwukrotnie większym zagęszczeniu
09:55
is only using one-tenth of the energy.
152
579000
4000
zużywa tylko jedną dziesiątą energii.
09:59
In other words, you take these comparable examples
153
583000
2000
Innymi słowy, biorąc pod uwagę te porównywalne przypadki
10:01
and the energy leap is enormous.
154
585000
4000
przepaść energetyczna jest ogromna.
10:05
So basically, if you wanted to generalize, you can demonstrate
155
589000
6000
Zatem jeśli chcemy generalizować, możemy to zademonstrować
10:11
that as the density increases along the bottom there,
156
595000
5000
w ten sposób, że ze wzrostem gęstości wzdłuż dolnej linii
10:16
that the energy consumed reduces dramatically.
157
600000
4000
konsumpcja energii drastycznie spada.
10:20
Of course you can't separate this out from issues like
158
604000
3000
Oczywiście nie można tego oddzielić od zagadnień
10:23
social diversity, mass transit,
159
607000
3000
takich jak zróżnicowanie społeczne, transport masowy
10:26
the ability to be able to walk a convenient distance,
160
610000
4000
możliwość pokonywania dogodnych odległości pieszo
10:30
the quality of civic spaces.
161
614000
2000
jakość przestrzeni miejskiej.
10:32
But again, you can see Detroit, in yellow at the top,
162
616000
5000
Możecie zobaczyć Detroit, zaznaczone na górze na żółto,
10:37
extraordinary consumption, down below Copenhagen.
163
621000
3000
zadziwiający poziom konsumpcji, poniżej zaś Kopenhaga.
10:40
And Copenhagen, although it's a dense city,
164
624000
2000
Kopenhaga, mimo, że jest gęsto zaludnionym miastem,
10:42
is not dense compared with the really dense cities.
165
626000
5000
nie należy do bardzo zaludnionych miast.
10:47
In the year 2000, a rather interesting thing happened.
166
631000
5000
W roku 2000 doszło do bardzo ciekawej sytuacji.
10:52
You had for the first time mega-cities, [of] 5 million or more,
167
636000
4000
Po raz pierwszy zaczęły powstawać metropolie z ponad 5 milionami mieszkańców
10:56
which were occurring in the developing world.
168
640000
4000
w krajach rozwijających się.
11:00
And now, out of typically 46 cities,
169
644000
3000
Obecnie z 46 tych mega-miast,
11:03
33 of those mega-cities are in the developing world.
170
647000
5000
aż 33 znajdują się w krajach rozwijających się.
11:08
So you have to ask yourself -- the environmental impact of,
171
652000
4000
Zatem musimy zadać sobie pytanie o oddziaływanie na środowisko
11:12
for example, China or India.
172
656000
2000
dla przykladu Chin lub Indii.
11:14
If you take China, and you just take Beijing,
173
658000
5000
Biorąc pod uwagę Chiny i Pekin,
11:19
you can see on that traffic system,
174
663000
3000
możemy zauważyć system transportu
11:22
and the pollution associated with the consumption of energy
175
666000
6000
oraz zanieczyszczenia związane z konsumpcją energii
11:28
as the cars expand at the price of the bicycles.
176
672000
7000
kiedy to samochody zagarniają przestrzeń kosztem rowerów.
11:35
In other words, if you put onto the roads, as is currently happening,
177
679000
5000
Innymi słowy, jeśli wypuścimy na drogi, jak to się dzieje obecnie,
11:40
1,000 new cars every day --
178
684000
4000
1000 nowych samochodów każdego dnia,
11:44
statistically, it's the biggest booming auto market in the world --
179
688000
6000
statystycznie jest to najbardziej rozwijający się rynek samochodowy na świecie,
11:50
and the half a billion bicycles serving one and a third billion people are reducing.
180
694000
8000
wtedy liczba pół miliarda rowerów służących 1,3 miliardowi ludzi zaczyna się zmniejszać.
11:58
And that urbanization is extraordinary, accelerated pace.
181
702000
7000
Zaś urbanizacja jest niesamowita, dzieje się w przyspieszonym tempie.
12:05
So, if we think of the transition in our society
182
709000
7000
Zatem jeśli myślimy o przemianie społeczeństwa,
12:12
of the movement from the land to the cities, which took 200 years,
183
716000
5000
o przechodzeniu ze wsi do miast, które zajęło 200 lat,
12:17
then that same process is happening in 20 years.
184
721000
5000
obecnie ten proces zajmuje 20 lat.
12:22
In other words, it is accelerating by a factor of 10.
185
726000
5000
Innymi słowy, przyspieszenie jest dziesięciokrotne.
12:27
And quite interestingly, over something like a 60-year period,
186
731000
8000
Co ciekawe, w okresie ostatnich 60-ciu lat
12:35
we're seeing the doubling in life expectancy,
187
739000
3000
zauważamy dwukrotne wydłużenie życia,
12:38
over that period where the urbanization has trebled.
188
742000
6000
w czasie gdy poziom urbanizacji zwiększył się trzykrotnie.
12:44
If I pull back from that global picture,
189
748000
3000
Jeśli odejdziemy od tego globalnego obrazu
12:47
and I look at the implication over a similar period of time
190
751000
4000
i przyjrzymy się implikacjom w tym samym okresie
12:51
in terms of the technology -- which, as a tool,
191
755000
4000
odnośnie technologii, która - jako narzędzie -
12:55
is a tool for designers,
192
759000
2000
jest narzędziem dla projektantów,
12:57
and I cite our own experience as a company,
193
761000
4000
odnoszę się do naszych doświadczeń jako firmy,
13:01
and I just illustrate that by a small selection of projects --
194
765000
5000
a zilustruję to jedynie niewielką ilością projektów,
13:06
then how do you measure that change of technology?
195
770000
5000
jak można zmierzyć tę zmianę technologiczną?
13:11
How does it affect the design of buildings?
196
775000
3000
Jak wpływa ona na sposób projektowania budynków?
13:14
And particularly, how can it lead
197
778000
3000
A szczególnie - jak może prowadzić
13:17
to the creation of buildings which consume less energy,
198
781000
4000
do powstawania budynków, które zużywają mniej energii,
13:21
create less pollution and are more socially responsible?
199
785000
5000
produkują mniej zanieczyszczeń i są bardziej odpowiedzialne społecznie?
13:26
That story, in terms of buildings, started in the late '60s, early '70s.
200
790000
6000
Ta historia, w odniesieniu do budynków, zaczęła się pod koniec lat 60-tych i na początku 70-tych.
13:32
The one example I take is a corporate headquarters
201
796000
3000
Jeden z przykładów to główna siedziba
13:35
for a company called Willis and Faber,
202
799000
3000
firmy Willis and Faber,
13:38
in a small market town in the northeast of England,
203
802000
7000
znajdująca się w niewielkim mieście w północno-wschodniej Anglii,
13:45
commuting distance with London.
204
809000
3000
w dogodnej odległości od Londynu.
13:48
And here, the first thing you can see
205
812000
2000
Pierwszą rzeczą, którą można zauważyć
13:50
is that this building, the roof is a very warm kind of
206
814000
5000
jest dach tego budynku, bardzo przytulny
13:55
overcoat blanket, a kind of insulating garden,
207
819000
3000
koc izolującej zieleni,
13:58
which is also about the celebration of public space.
208
822000
4000
który podkreśla odświętność przestrzeni publicznej.
14:02
In other words, for this community, they have this garden in the sky.
209
826000
4000
Innymi słowy, ta społeczność ma podniebny ogród.
14:06
So the humanistic ideal is very, very strong in all this work,
210
830000
5000
Zatem ideał humanistyczny jest tutaj bardzo mocno podkreślony
14:11
encapsulated perhaps by one of my early sketches here,
211
835000
5000
w jednym z moich wczesnych rysunków,
14:16
where you can see greenery, you can see sunlight,
212
840000
3000
gdzie możecie zobaczyć zieleń, słońce,
14:19
you have a connection with nature.
213
843000
2000
istnieje powiązanie z naturą.
14:21
And nature is part of the generator, the driver for this building.
214
845000
5000
Natura jest częścią siły napędowej tego budynku.
14:26
And symbolically, the colors of the interior are green and yellow.
215
850000
4000
We wnętrzu dominuje zieleń i żółć.
14:30
It has facilities like swimming pools, it has flextime,
216
854000
4000
Budynek posiada takie udogodnienia jak basen, elastyczny czas pracy,
14:34
it has a social heart, a space, you have contact with nature.
217
858000
5000
posiada centrum towarzyskie, przestrzeń, daje kontakt z naturą.
14:39
Now this was 1973.
218
863000
3000
Budynek powstał w 1973 roku.
14:42
In 2001, this building received an award.
219
866000
4000
W roku 2001 budynek ten otrzymał nagrodę.
14:46
And the award was about a celebration for a building
220
870000
3000
Nagroda ta przyznana byla dla uczczenia budynku,
14:49
which had been in use over a long period of time.
221
873000
4000
który był użytkowany przez długi okres czasu.
14:53
And the people who'd created it came back:
222
877000
3000
I pojawili się ludzie, którzy go stworzyli:
14:56
the project managers, the company chairmen then.
223
880000
4000
kierownicy projektu, ówcześni członkowie zarządu.
15:00
And they were saying, you know,
224
884000
1000
I mówili oni:
15:01
"The architects, Norman was always going on about
225
885000
3000
"Norman zawsze mówił o
15:04
designing for the future, and you know,
226
888000
2000
projektowaniu dla przyszłości i wiecie co,
15:06
it didn't seem to cost us any more.
227
890000
2000
nie zwiększało to naszych kosztów.
15:08
So we humored him, we kept him happy."
228
892000
4000
Zatem szliśmy mu na rękę, sprawialiśmy że był szczęśliwy."
15:12
The image at the top,
229
896000
2000
Zdjęcie na górze,
15:14
what it doesn't -- if you look at it in detail,
230
898000
2000
jeśli spojrzycie uważnie,
15:16
really what it is saying is you can wire this building.
231
900000
4000
to, co przekazuje to fakt, że można zaprogramować ten budynek.
15:20
This building was wired for change.
232
904000
4000
Ten budynek był zaprogramowany do zmian.
15:24
So, in 1975, the image there is of typewriters.
233
908000
4000
Zatem w roku 1975 zdjęcie pokazuje maszyny do pisania.
15:28
And when the photograph was taken, it's word processors.
234
912000
5000
A na następnym zdjęciu widzimy edytory tekstu.
15:33
And what they were saying on this occasion was that our competitors
235
917000
4000
Przy okazji przyznania nagrody powiedziano, że nasi konkurenci
15:37
had to build new buildings for the new technology.
236
921000
4000
musieli budować nowe budynki dla nowych technologii.
15:41
We were fortunate,
237
925000
2000
My mieliśmy szczęście,
15:43
because in a way our building was future-proofed.
238
927000
2000
bo nasz budynek był w pewnym sensie odporny na przyszłość.
15:45
It anticipated change, even though those changes were not known.
239
929000
6000
Oczekiwałem zmian, chociaż nie były one przewidywalne.
15:51
Round about that design period leading up to this building,
240
935000
4000
W czasie projektowania tego budynku
15:55
I did a sketch, which we pulled out of the archive recently.
241
939000
5000
stworzyłem rysunek, który niedawno wydobyliśmy z archiwum.
16:00
And I was saying, and I wrote, "But we don't have the time,
242
944000
4000
Twierdziłem wtedy, i zapisałem to: "Nie mamy czasu
16:04
and we really don't have the immediate expertise
243
948000
3000
i tak naprawdę nie posiadamy oświadczenia
16:07
at a technical level."
244
951000
1000
w kwestiach technicznych."
16:08
In other words, we didn't have the technology
245
952000
2000
Innymi słowy, nie mieliśmy technologii,
16:10
to do what would be really interesting on that building.
246
954000
4000
żeby zrobić z tym budynkiem coś naprawdę ciekawego.
16:14
And that would be to create a kind of three-dimensional bubble --
247
958000
4000
Byłby to rodzaj trójwymiarowego bąbla,
16:18
a really interesting overcoat that would naturally ventilate,
248
962000
5000
bardzo ciekawego płaszcza, który zapewniałby naturalną wentylację,
16:23
would breathe and would seriously reduce the energy loads.
249
967000
5000
oddychałby i drastycznie obniżał zapotrzebowanie na energię.
16:28
Notwithstanding the fact that the building, as a green building,
250
972000
3000
Pomimo faktu, że budynek ten, jako konstrukcja przyjazna środowisku,
16:31
is very much a pioneering building.
251
975000
2000
jest budynkiem pionierskim.
16:33
And if I fast-forward in time, what is interesting
252
977000
3000
Jeśli przejdę do dnia dzisiejszego, co jest bardzo ciekawe
16:36
is that the technology is now available and celebratory.
253
980000
5000
to fakt, że ta technologia jest obecnie dostępna i popularna.
16:41
The library of the Free University, which opened last year,
254
985000
6000
Biblioteka Free University, otwarta w zeszłym roku,
16:47
is an example of that.
255
991000
2000
jest tego przykładem.
16:49
And again, the transition from one of the many thousands
256
993000
4000
I ponownie, jest to przejście od jednego z tysięcy szkiców
16:53
of sketches and computer images to the reality.
257
997000
4000
i komputerowych rysunków do rzeczywistości.
16:57
And a combination of devices here,
258
1001000
2000
Ta kombinacja urządzeń,
16:59
the kind of heavy mass concrete of these book stacks,
259
1003000
4000
ciężkie betonowe regały na książki
17:03
and the way in which that is enclosed by this skin,
260
1007000
6000
oraz sposób zamknięcia budynku zewnętrzną powłoką,
17:09
which enables the building to be ventilated,
261
1013000
4000
która pozwala na wentylację,
17:13
to consume dramatically less energy,
262
1017000
3000
na drastyczne obniżenie zużycia energii,
17:16
and where it's really working with the forces of nature.
263
1020000
3000
na prawdziwą współpracę z siłami natury.
17:19
And what is interesting is that this is hugely popular
264
1023000
6000
I co ciekawe ten budynek jest niezwykle lubiany
17:25
by the people who use it.
265
1029000
2000
przez ludzi, którzy go używają.
17:27
Again, coming back to that thing about the lifestyle,
266
1031000
3000
Wracając do kwestii stylu życia,
17:30
and in a way, the ecological agenda is very much at one with the spirit.
267
1034000
9000
program ekologiczny wpisuje się w tą konwencję.
17:39
So it's not a kind of sacrifice, quite the reverse.
268
1043000
3000
Zatem nie jest to żadne poświęcenie, wręcz przeciwnie.
17:42
I think it's a great -- it's a celebration.
269
1046000
3000
Myślę, że jest to wielka... uroczystość.
17:45
And you can measure the performance,
270
1049000
4000
I możemy mierzyć wydajność tego budynku
17:49
in terms of energy consumption, of that building
271
1053000
3000
jeśli chodzi o zużycie energii
17:52
against a typical library.
272
1056000
3000
w porównaniu z typową biblioteką.
17:55
If I show another aspect of that technology
273
1059000
3000
Pokażę teraz kolejne oblicze tej technologii
17:58
then, in a completely different context --
274
1062000
4000
w całkowicie innym kontekście,
18:02
this apartment building in the Alps in Switzerland.
275
1066000
5000
ten oto apartamentowiec w Alpach szwajcarskich.
18:07
Prefabricated from the most traditional of materials,
276
1071000
3000
Prefabrykowany z najbardziej tradycyjnych materiałów,
18:10
but that material -- because of the technology, the computing ability,
277
1074000
5000
jednak w związu z technologią, zdolnościami obliczeniowymi,
18:15
the ability to prefabricate, make high-performance components
278
1079000
4000
możliwościami prefabrykacji, komponenty wysokiej jakości mogą powstać
18:19
out of timber -- very much at the cutting edge.
279
1083000
4000
z drewna - jest to właściwie czołówka jeśli chodzi o technologię.
18:23
And just to give a sort of glimpse of that technology,
280
1087000
3000
Dla zaprezentowania tej technologii,
18:26
the ability to plot points in the sky
281
1090000
8000
widzimy tu zdolność do kreślenia punktów na niebie
18:34
and to transmit, to transfer that information
282
1098000
7000
oraz do przekazywania informacji
18:41
now, directly into the factory.
283
1105000
5000
bezpośrednio do fabryki.
18:46
So if you cross the border -- just across the border --
284
1110000
3000
Przekraczając granicę z Niemcami, zaraz po drugiej stronie granicy
18:49
a small factory in Germany, and here you can see the guy with his computer screen,
285
1113000
6000
znajduje się niewielka fabryka, tu możecie zobaczyć pracownika przy ekranie komputera,
18:55
and those points in space are communicated.
286
1119000
4000
na który te punkty w przestrzeni są przenoszone.
18:59
And on the left are the cutting machines,
287
1123000
3000
Natomiast po lewej są maszyny tnące,
19:02
which then, in the factory,
288
1126000
2000
które pozwalają na to,
19:04
enable those individual pieces to be fabricated
289
1128000
4000
by poszczególne elementy były wyprodukowane
19:08
and plus or minus very, very few millimeters,
290
1132000
3000
a następnie, z dokładnością kilku milimetrów,
19:11
to be slotted together on site.
291
1135000
3000
złożone na budowie.
19:14
And then interestingly, that building to then be clad
292
1138000
6000
Nastepnie ten budynek, co ciekawe, zostaje wyłożony
19:20
in the oldest technology, which is the kind of hand-cut shingles.
293
1144000
6000
z użyciem najstarszej technologii, czyli ręcznie przycinanym gontem.
19:26
One quarter of a million of them applied by hand as the final finish.
294
1150000
7000
250 tysięcy pojedynczych deseczek przybitych ręcznie jako ostateczne wykończenie.
19:33
And again, the way in which that works as a building,
295
1157000
4000
Zwraca uwagę sposób, w jaki to współgra jako budynek,
19:37
for those of us who can enjoy the spaces,
296
1161000
4000
dla tych z nas, którzy potrafią cieszyć się przestrzenią,
19:41
to live and visit there.
297
1165000
3000
aby tam zamieszkać lub odwiedzić to miejsce.
19:44
If I made the leap into these new technologies,
298
1168000
4000
Skoro zrobiłem przeskok do nowych technologii,
19:48
then how did we -- what happened before that?
299
1172000
3000
należy wrócić do tego, co wydarzyło się wcześniej.
19:51
I mean, you know, what was life like before the mobile phone,
300
1175000
6000
Mam na myśli to, jak się żyło bez telefonów komórkowych,
19:57
the things that you take for granted?
301
1181000
3000
bez rzeczy uważanych dziś za oczywiste.
20:00
Well, obviously the building still happened.
302
1184000
2000
Oczywiście budynki były wtedy stawiane.
20:02
I mean, this is a glimpse of the interior of our Hong Kong bank of 1979,
303
1186000
8000
Tutaj widzimy wnętrze naszego banku w Hong Kongu, budynek zaprojektowany w 1979,
20:10
which opened in 1985, with the ability to be able to reflect sunlight
304
1194000
5000
otwarty w 1985, który miał zdolność przenoszenia światła słonecznego
20:15
deep into the heart of this space here.
305
1199000
3000
głęboko do swego wnętrza.
20:18
And in the absence of computers, you have to physically model.
306
1202000
4000
Przy braku komputerów, musisz tworzyć realne modele.
20:22
So for example, we would put models under an artificial sky.
307
1206000
7000
Dla przykładu, stawialiśmy modele pod sztucznym niebem.
20:29
For wind tunnels, we would literally put them
308
1213000
2000
Dla testów w tunelach aerodynamicznych, dosłownie stawialismy modele
20:31
in a wind tunnel and blast air,
309
1215000
3000
wewnątrz tunelu i uderzaliśmy w nie strumieniem powietrza,
20:34
and the many kilometers of cable and so on.
310
1218000
4000
używaliśmy kilometrów kabli itd.
20:38
And the turning point was probably, in our terms,
311
1222000
4000
I punktem zwrotnym, w naszym rozumieniu,
20:42
when we had the first computer.
312
1226000
4000
było posiadanie pierwszego komputera.
20:46
And that was at the time that we sought
313
1230000
4000
W tamtym czasie poszukiwaliśmy sposobu
20:50
to redesign, reinvent the airport.
314
1234000
4000
na przeprojektowanie lotniska.
20:54
This is Terminal Four at Heathrow, typical of any terminal --
315
1238000
5000
Tutaj widzimy Terminal Czwarty lotniska Heathrow, typowy budynek --
20:59
big, heavy roof, blocking out the sunlight,
316
1243000
2000
wielki, ciężki dach blokujący światło słoneczne,
21:01
lots of machinery, big pipes, whirring machinery.
317
1245000
5000
mnóstwo maszyn, wielkie rury, szum.
21:06
And Stansted, the green alternative,
318
1250000
5000
Dla odmiany Stansted - zielona alternatywa,
21:11
which uses natural light, is a friendly place:
319
1255000
2000
budynek korzystający ze światła słonecznego, to przyjazna przestrzeń,
21:13
you know where you are, you can relate to the outside.
320
1257000
4000
wiesz, gdzie jesteś, możesz się odnieść do świata zewnętrznego.
21:17
And for a large part of its cycle, not needing electric light --
321
1261000
4000
W dużej mierze chodzi tu o brak zapotrzebowania na sztuczne światło,
21:21
electric light, which in turn creates more heat,
322
1265000
3000
które w rezultacie produkuje ciepło,
21:24
which creates more cooling loads and so on.
323
1268000
2000
które zwieksza zapotrzebowanie na chłodzenie i tak dalej.
21:26
And at that particular point in time,
324
1270000
3000
W tym czasie
21:29
this was one of the few solitary computers.
325
1273000
4000
był to jeden z niewielu komputerów.
21:33
And that's a little image of the tree of Stansted.
326
1277000
6000
Tutaj widzimy obrazek drzewa Stansted.
21:39
Not going back very far in time, 1990,
327
1283000
3000
Nie cofając się zbytnio w czasie do roku 1990,
21:42
that's our office.
328
1286000
3000
oto nasze biuro.
21:45
And if you looked very closely, you'd see
329
1289000
3000
Jesli przyjrzycie się uważnie to zauważycie,
21:48
that people were drawing with pencils,
330
1292000
2000
że ludzie na tym zdjęciu rysują ołówkami,
21:50
and they were pushing, you know, big rulers and triangles.
331
1294000
4000
używając wielkich linijek i katomierzy.
21:54
It's not that long ago, 17 years, and here we are now.
332
1298000
4000
Nie jest to aż tak dawno, raptem 17 lat, a tu jesteśmy teraz.
21:58
I mean, major transformation.
333
1302000
2000
Wielka odmiana.
22:01
Going back in time, there was a lady called Valerie Larkin,
334
1305000
4000
Cofając się w czasie, mieliśmy pracownicę Valerie Larkin,
22:05
and in 1987, she had all our information on one disk.
335
1309000
7000
która w roku 1987 miała wszystkie nasze dane na jednym dysku.
22:12
Now, every week, we have the equivalent of 84 million disks,
336
1316000
9000
Obecnie, każdego tygodnia, tworzymy dane odpowiadające 84 milionom dysków,
22:21
which record our archival information
337
1325000
3000
które zawierają informacje archiwalne
22:24
on past, current and future projects.
338
1328000
3000
o ukończonych, obecnych i przyszłych projektach.
22:27
That reaches 21 kilometers into the sky.
339
1331000
4000
Ta wieża dysków sięgałaby 21 kilometrów
22:31
This is the view you would get, if you looked down on that.
340
1335000
3000
Oto widok, który widzielibyśmy z jej szczytu.
22:34
But meanwhile, as you know,
341
1338000
2000
W międzyczasie, jak wiecie,
22:36
wonderful protagonists like Al Gore
342
1340000
4000
wspaniali protagoniści w rodzaju Al'a Gore'a
22:40
are noting the inexorable rise in temperature,
343
1344000
6000
zauważają nieubłagany wzrost temperatury,
22:46
set in the context of that,
344
1350000
3000
w tym kontekście,
22:49
interestingly, those buildings which are celebratory
345
1353000
2000
co ciekawe, budynki mające status niemal celebrytów
22:51
and very, very relevant to this place.
346
1355000
4000
stają się bardzo stosowne do tego miejsca.
22:55
Our Reichstag project,
347
1359000
2000
Nasz projekt Reichstagu,
22:58
which has a very familiar agenda, I'm sure,
348
1362000
4000
posiada bardzo znajomy program
23:02
as a public place where we sought to, in a way,
349
1366000
6000
jako miejsce publiczne. W tym przypadku szukaliśmy
23:08
through a process of advocacy,
350
1372000
3000
sposobu na
23:11
reinterpret the relationship between society and politicians,
351
1375000
5000
reinterpretację związku między społeczeństwem a politykami,
23:16
public space. And maybe its hidden agenda, an energy manifesto --
352
1380000
5000
przestrzenią publiczną. I pewnie też chodzi o ukryty program, manifest energetyczny --
23:21
something that would be free, completely free
353
1385000
3000
coś, co bedzie całkowicie wolne
23:24
of fuel as we know it.
354
1388000
3000
od paliwa jako takiego.
23:27
So it would be totally renewable.
355
1391000
2000
Zatem będzie całkowicie odnawialne.
23:29
And again, the humanistic sketch, the translation into the public space,
356
1393000
5000
I ponownie - szkic oraz tłumaczenie na przestrzeń publiczną,
23:34
but this very, very much a part of the ecology.
357
1398000
3000
ale w tym przypadku z naciskiem na ekologię.
23:37
But here, not having to model it for real.
358
1401000
4000
I bez potrzeby tworzenia rzeczywistych modeli.
23:41
Obviously the wind tunnel had a place,
359
1405000
3000
Oczywiście musiał być tunel aerodynamiczny,
23:44
but the ability now with the computer
360
1408000
2000
ale tym razem stworzony komputerowo
23:46
to explore, to plan, to see how that would work
361
1410000
4000
aby badać, planować, sprawdzać jak to będzie się sprawdzać
23:50
in terms of the forces of nature:
362
1414000
2000
w odniesieniu do sił natury:
23:52
natural ventilation, to be able to model the chamber below,
363
1416000
4000
naturalna wentylacja, możliwość modelowanie dolnej komory,
23:56
and to look at biomass.
364
1420000
3000
odniesienie do biomasy.
23:59
A combination of biomass, aquifers, burning vegetable oil --
365
1423000
7000
Kombinacja biomasy, poziomów wodonośnych, spalania oleju roślinnego --
24:06
a process that, quite interestingly, was developed
366
1430000
4000
co ciekawe proces ten był rozwinięty
24:10
in Eastern Germany, at the time of its
367
1434000
4000
we Wschodnich Niemczech, w czasie ich
24:14
dependence on the Soviet Bloc.
368
1438000
2000
zależności od ZSRR.
24:16
So really, retranslating that technology and developing something
369
1440000
4000
Tak więc przetworzenie tej technologii i stworzenie czegoś,
24:20
which was so clean, it was virtually pollution-free.
370
1444000
4000
co było tak czyste, praktycznie nie produkujące zanieczyszczeń.
24:24
You can measure it again.
371
1448000
1000
Jest to oczywiście mierzalne
24:25
You can compare how that building, in terms of its emission
372
1449000
4000
Możemy porównać jak się sprawuje ten budynek
24:29
in tons of carbon dioxide per year --
373
1453000
2000
jeśli chodzi o emisję, w tonach dwutlenku węgla na rok.
24:31
at the time that we took that project, over 7,000 tons --
374
1455000
4000
Na początku projektu było to ponad 7000 ton
24:35
what it would have been with natural gas
375
1459000
1000
pochodzące ze spalania gazu
24:36
and finally, with the vegetable oil, 450 tons.
376
1460000
3000
a przy użyciu oleju roślinnego emisja spadła do 450 ton.
24:39
I mean, a 94 percent reduction -- virtually clean.
377
1463000
3000
Czyli redukcja rzędu 94% - praktycznie czysta technologia.
24:42
We can see the same processes at work
378
1466000
2000
Możemy zauważyć ten sam proces
24:44
in terms of the Commerce Bank --
379
1468000
2000
w przypadku Commerce Bank --
24:46
its dependence on natural ventilation,
380
1470000
2000
wykorzystanie naturalnej wentylacji,
24:48
the way that you can model those gardens,
381
1472000
2000
sposób w jaki można przekształcać te ogrody,
24:50
the way they spiral around.
382
1474000
2000
sposób w jaki otaczają one ten budynek.
24:52
But again, very much about the lifestyle, the quality --
383
1476000
4000
Ale chodzi tu też o styl życia, jego jakość,
24:56
something that would be more enjoyable as a place to work.
384
1480000
4000
o stworzenie bardziej przyjaznego miejsca pracy.
25:00
And again, we can measure the reduction
385
1484000
2000
I znowu możemy zmierzyć redukcję
25:02
in terms of energy consumption.
386
1486000
4000
zużycia energii.
25:06
There is an evolution here between the projects,
387
1490000
2000
Jest tu pewna ewolucja między tymi projektami,
25:08
and Swiss Re again develops that a little bit further --
388
1492000
5000
budynek Swiss Re rozwija to zagadnienie nieco bardziej,
25:13
the project in the city in London.
389
1497000
2000
jest to projekt zrealizowany w Londynie.
25:15
And this sequence shows the buildup of that model.
390
1499000
4000
Ta sekwencja pokazuje poszczególne stadia modelowania.
25:19
But what it shows first, which I think is quite interesting,
391
1503000
3000
Ale co jest najbardziej interesujące,
25:22
is that here you see the circle, you see the public space around it.
392
1506000
5000
możemy zobaczyć tutaj punkt i otaczającą go przestrzeń publiczną.
25:27
What are the other ways of putting
393
1511000
2000
Jak można umiejscowić
25:29
the same amount of space on the site?
394
1513000
3000
tą samą objętość w danym miejscu?
25:32
If, for example, you seek to do a building
395
1516000
4000
Jeśli na przykład chcemy stworzyć budynek,
25:36
which goes right to the edge of the pavement,
396
1520000
5000
który graniczy bezpośrednio z chodnikiem,
25:41
it's the same amount of space.
397
1525000
3000
otrzymujemy tą samą objętość.
25:44
And finally, you profile this, you cut grooves into it.
398
1528000
5000
Możemy ten model wyprofilować, dodać żłobienia,
25:49
The grooves become the kind of green lungs
399
1533000
3000
które stają się zielonymi płucami budynku,
25:52
which give views, which give light, ventilation,
400
1536000
4000
który zyskuje wizualnie, otrzymuje więcej światła, lepszą wentylację,
25:56
make the building fresher.
401
1540000
2000
budynek zyskuje na świeżości.
25:58
And you enclose that with something that also
402
1542000
3000
Można to następnie objąć czymś
26:01
is central to its appearance,
403
1545000
3000
bardzo charakterystycznym,
26:04
which is a mesh of triangulated structures --
404
1548000
4000
czyli siatką stworzoną z trójkątów,
26:08
again, in a long connection evocative of
405
1552000
3000
co daje pewne odniesienie
26:11
some of those works of Buckminster Fuller,
406
1555000
3000
do niektórych prac Buckminster'a Fuller'a,
26:14
and the way in which triangulation can increase performance
407
1558000
4000
chodzi tu o sposób w jaki użycie trójkątnych struktur zwiększa wydajność
26:18
and also give that building its sense of identity.
408
1562000
5000
i nadaje budynkowi tożsamość.
26:23
And here, if we look at a detail of the way
409
1567000
3000
Tutaj możemy przyjrzeć się
26:26
that the building opens up and breathes into those atria,
410
1570000
3000
w jaki sposób budynek otwiera się i oddycha poprzez te przedsionki,
26:29
the way in which now, with a computer, we can model the forces,
411
1573000
5000
możemy obecnie komputerowo modelować związane z tym siły,
26:34
we can see the high pressure, the low pressure,
412
1578000
3000
widzimy tutaj różnicę ciśnień,
26:37
the way in which the building behaves rather like an aircraft wing.
413
1581000
4000
co sprawia, że budynek zachowuje się jak skrzydło samolotu.
26:41
So it also has the ability, all the time,
414
1585000
3000
Dzięki temu budynek ma zdolność,
26:44
regardless of the direction of the wind,
415
1588000
2000
niezależnie od kierunku wiatru,
26:46
to be able to make the building fresh and efficient.
416
1590000
5000
zachowywać świeżość i wydajność.
26:51
And unlike conventional buildings,
417
1595000
3000
W odróżnieniu od konwencjonalnych budynków
26:54
the top of the building is celebratory.
418
1598000
2000
szczyt tej budowli jest "uroczysty".
26:56
It's a viewing place for people, not machinery.
419
1600000
3000
Znajduje się tam taras widokowy, nie wypełnia go maszyneria.
26:59
And the base of the building is again about public space.
420
1603000
4000
Parter tego budynku również przeznaczony jest do użytku publicznego.
27:03
Comparing it with a typical building,
421
1607000
2000
W porównaniu ze zwykłymi budynkami,
27:05
what happens if we seek to use such design strategies
422
1609000
5000
co się dzieje kiedy stosujemy tego typu strategie projektowe
27:10
in terms of really large-scale thinking?
423
1614000
4000
na naprawdę dużą skalę?
27:14
And I'm just going to give two images
424
1618000
2000
Pokażę jedynie dwa obrazy
27:16
out of a kind of company research project.
425
1620000
6000
ilustrujące prowadzony przez naszą firmę projekt badawczy.
27:22
It's been well known that the Dead Sea is dying.
426
1626000
6000
Wiadomo od dawna, że Morze Martwe umiera.
27:28
The level is dropping, rather like the Aral Sea.
427
1632000
4000
Poziom wody opada, tak jak w przypadku Morza Aralskiego.
27:32
And the Dead Sea is obviously much lower
428
1636000
4000
Natomiast Morze Martwe jest położone znacznie niżej
27:36
than the oceans and seas around it.
429
1640000
4000
niż oceany i morza wokół niego.
27:40
So there has been a project which rescues the Dead Sea
430
1644000
4000
Powstał zatem projekt ratunkowy dla Morza Martwego
27:44
by creating a pipeline, a pipe,
431
1648000
4000
polegający na ułożeniu rurociągu
27:48
sometimes above the surface, sometimes buried,
432
1652000
3000
położonego momentami na powierzchni, czasem zakopanego,
27:51
that will redress that, and will feed from the Gulf of Aqaba
433
1655000
6000
który wyrównałby straty przez dostarczanie wody z Zatoki Aqaba
27:57
into the Dead Sea.
434
1661000
2000
do Morza Martwego.
27:59
And our translation of that,
435
1663000
1000
Nasze rozumienie tego tematu,
28:00
using a lot of the thinking built up over the 40 years, is to say,
436
1664000
5000
odnoszące się do ponad 40-letniego doświadczenia, spowodowało,
28:05
what if that, instead of being just a pipe,
437
1669000
3000
że odeszliśmy od pomysłu budowy zwykłej rury
28:08
what if it is a lifeline?
438
1672000
2000
na rzecz budowy linii życia.
28:10
What if it is the equivalent, depending on where you are,
439
1674000
4000
Chodziło o stworzenie odpowiednika, w zależności od punktu widzenia,
28:14
of the Grand Canal,
440
1678000
2000
Wielkiego Kanału,
28:16
in terms of tourists, habitation, desalination, agriculture?
441
1680000
5000
poprawiającego turystykę, warunki siedliskowe, odsalanie, rolnictwo.
28:21
In other words, water is the lifeblood.
442
1685000
2000
Innymi słowy, woda stanowi siłę napędową.
28:23
And if you just go back to the previous image,
443
1687000
3000
Wracając na chwilę do poprzedniego obrazu,
28:26
and you look at this area of volatility and hostility,
444
1690000
4000
możemy zobaczyć obszar zmienny i wrogi,
28:30
that a unifying design idea as a humanitarian gesture
445
1694000
6000
w którym - za pomocą calościowego projektu -
28:36
could have the affect of bringing all those warring factions together
446
1700000
4000
wszystkie te zwaśnione elementy mogą być złączone
28:40
in a united cause, in terms of something that would be
447
1704000
4000
tworząc wspólnie coś
28:44
genuinely green and productive in the widest sense.
448
1708000
6000
prawdziwie zielonego i wydajnego w najszerszym rozumieniu.
28:50
Infrastructure at that large scale is also
449
1714000
2000
Infrastruktura na tak dużą skalę jest też
28:52
inseparable from communication.
450
1716000
5000
nierozłączne z komunikacją.
28:57
And whether that communication is the virtual world
451
1721000
3000
I niezależnie czy chodzi o komunikację wirtualną
29:00
or it is the physical world,
452
1724000
1000
czy też realną,
29:01
then it's absolutely central to society.
453
1725000
3000
jest ona absolutnie centralnym zagadnieniem dla społeczeństwa.
29:04
And how do we make more legible in this growing world,
454
1728000
5000
To, w jaki sposób czynimy ten rozwijający się świat bardziej czytelnym,
29:09
especially in some of the places that I'm talking about --
455
1733000
4000
szczególnie w miejscach, o których opowiadam,
29:13
China, for example, which in the next ten years
456
1737000
2000
na przykład Chiny, które w ciągu najbliższych 10-ciu lat
29:15
will create 400 new airports.
457
1739000
4000
stworzą 400 nowych lotnisk.
29:19
Now what form do they take?
458
1743000
2000
Jaki kształt one przybiorą?
29:21
How do you make them more friendly at that scale?
459
1745000
3000
Jak możemy uczynić je bardziej przyjaznymi, przy tej skali?
29:24
Hong Kong I refer to as a kind of analog experience in a digital age,
460
1748000
7000
Odnoszę się do Hong Kongu jako do analogowego przykładu w wieku cyfrowym,
29:31
because you always have a point of reference.
461
1755000
2000
ponieważ zawsze istnieje pewien punkt odniesienia.
29:33
So what happens when we take that and you expand that further
462
1757000
6000
Zatem co się stanie, kiedy weżmiemy ten przykład i go rozwiniemy
29:39
into the Chinese society?
463
1763000
4000
w społeczeństwie chińskim?
29:43
And what is interesting is that that produces in a way
464
1767000
4000
Co jest ciekawe to fakt, że stworzony będzie
29:47
perhaps the ultimate mega-building.
465
1771000
2000
rodzaj pewnego mega-budynku.
29:49
It is physically the largest project on the planet at the moment.
466
1773000
4000
To jest w chwili obecnej największy projekt na Ziemi.
29:53
250 -- excuse me, 50,000 people working 24 hours, seven days.
467
1777000
6000
250... przepraszam, 50.000 ludzi pracujących 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.
29:59
Larger by 17 percent than every terminal put together
468
1783000
4000
Większy o 17% od każdego zbudowanego terminala na Heathrow
30:03
at Heathrow -- built -- plus the new, un-built Terminal Five.
469
1787000
5000
łącznie z jeszcze nie wybudowanym Terminalem Piątym.
30:08
And the challenge here is a building that will be green,
470
1792000
4000
Wyzwaniem w tym przypadku jest stworzenie budynku przyjaznego środowisku,
30:12
that is compact despite its size
471
1796000
3000
kompaktowego pomimo swego rozmiaru,
30:15
and is about the human experience of travel,
472
1799000
5000
a także odnoszącego się do doświadczenia podróży,
30:20
is about friendly, is coming back to that starting point,
473
1804000
5000
przyjaznego, nawiązującego do naszego punktu wyjścia,
30:25
is very, very much about the lifestyle.
474
1809000
2000
dotyczącego w bardzo dużym stopniu stylu życia.
30:27
And perhaps these, in the end, as celebratory spaces.
475
1811000
6000
I może w końcu, będą to miejsca uroczyste.
30:33
As Hubert was talking over lunch,
476
1817000
2000
Tak jak Hubert mówił w czasie lunchu,
30:35
as we sort of engaged in conversation,
477
1819000
2000
kiedy wdaliśmy się w rozmowę,
30:37
talked about this, talked about cities.
478
1821000
2000
mówił on o miastach.
30:39
Hubert was saying, absolutely correctly, "These are the new cathedrals."
479
1823000
5000
Hubert twierdził, całkowicie słusznie - "To są nowe katedry."
30:44
And in a way, one aspect of this conversation
480
1828000
4000
Jeden z aspektów tej dyskusji
30:48
was triggered on New Year's Eve,
481
1832000
4000
był wywołany w wieczór sylwestrowy,
30:52
when I was talking about the Olympic agenda in China
482
1836000
8000
kiedy mówiłem o programie olimpijskim Chin
31:00
in terms of its green ambitions and aspirations.
483
1844000
5000
w odniesieniu do ambicji i aspiracji środowiskowych.
31:05
And I was voicing the thought that --
484
1849000
2000
I wyrażałem myśl,
31:07
it just crossed my mind that New Year's Eve,
485
1851000
2000
która właśnie przyszła mi do głowy tamtego wieczora,
31:09
a sort of symbolic turning point as we move from 2006 to 2007 --
486
1853000
6000
pewien symboliczny punkt zwrotny przy przejściu z roku 2006 do 2007,
31:15
that maybe, you know, the future was
487
1859000
2000
że może przyszłość należy do tego
31:17
the most powerful, innovative sort of nation.
488
1861000
4000
najsilniejszego i najbardziej innowacyjnego narodu.
31:21
The way in which somebody like Kennedy inspirationally could say,
489
1865000
3000
Ktoś pokroju Kennedy'ego mógłby powiedzieć
31:24
"We put a man on the moon."
490
1868000
1000
"Umieściliśmy człowieka na księżycu."
31:25
You know, who is going to say
491
1869000
2000
Chodzi o możliwość powiedzenia,
31:27
that we cracked this thing of the dependence on fossil fuels,
492
1871000
5000
że przełamaliśmy naszą zależność od paliw kopalnych,
31:32
with all that being held to ransom by rogue regimes, and so on.
493
1876000
4000
nad którymi trzymają kontrolę nieuczciwe reżimy.
31:36
And that's a concerted platform.
494
1880000
2000
I jest to wspólna platforma.
31:38
It's more than one device, you know, it's renewable.
495
1882000
3000
Tu nie chodzi o jednostkowe rozwiązania, chodzi o odnawialność.
31:41
And I voiced the thought that maybe at the turn of the year,
496
1885000
4000
Wyraziłem tutaj myśl, która przyszła do mnie tamtego wieczora sylwestrowego,
31:45
I thought that the inspiration was more likely
497
1889000
2000
kiedy dotarło do mnie, że inspiracją może pochodzić
31:47
to come from those other, larger countries out there --
498
1891000
2000
z innych, wiekszych krajów --
31:49
the Chinas, the Indias, the Asian-Pacific tigers.
499
1893000
4000
Chin, Indii, tygrysów Azji i Pacyfiku.
31:53
Thank you very much.
500
1897000
2000
Dziękuję bardzo.
31:55
(Applause)
501
1899000
1000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Norman Foster - ArchitectSir Norman Foster, winner of the 1999 Pritzker Prize, is perhaps the leading urban stylist of our age. His elegant, efficient buildings grace cities around the globe.
Why you should listen
From museums and banks to airports and bridges, from apartment buildings to the Reichstag, in the past 35 years Norman Foster's beautiful and efficient designs have dramatically changed the character of cities (think of the London Gherkin) and landscapes (the Viaduc de Millau) around the world.
A common philosophy connects all of them, starting with social responsiveness and the use of natural resources (ventilation, light). Some of Foster's work has sparked controversy (such as his pyramid in Astana, Kazakhstan), but he has never ignored a chance to rewrite the rules of architecture, be it by tackling audaciously huge construction projects or by designing wind turbines and partly-solar-powered electric buses.
Norman Foster | Speaker | TED.com