TED2005
Howard Rheingold: The new power of collaboration
Howard Rheingold o współpracy
Filmed:
Readability: 5.4
1,181,175 views
Howard Rheingold mówi o nadchodzącym świecie współpracy, uczestnictwa mediów i kolektywnego działania - i jak Wikipedia jest tak naprawdę konsekwencją naszego naturalnego ludzkiego instynktu do pracy jako grupa
Howard Rheingold - Digital community builder
Writer, artist and designer, theorist and community builder, Howard Rheingold is one of the driving minds behind our net-enabled, open, collaborative life. Full bio
Writer, artist and designer, theorist and community builder, Howard Rheingold is one of the driving minds behind our net-enabled, open, collaborative life. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I'm here to enlist you
0
1000
6000
Jestem tutaj by pozyskać
00:19
in helping reshape the story about how humans and other critters get things done.
1
7000
8000
do pomocy przy zmianie historii o tym jak ludzie i inne zwierzęta radzą sobie w życiu.
00:27
Here is the old story -- we've already heard a little bit about it:
2
15000
5000
Oto stara historia. Już troszeczkę na ten temat słyszeliśmy
00:32
biology is war in which only the fiercest survive;
3
20000
7000
Biologia to wojna w której tylko najbardziej waleczni wygrają
00:39
businesses and nations succeed only by defeating,
4
27000
8000
Biznesy i narody odnoszą sukces tylko poprzez pokonanie
00:47
destroying and dominating competition;
5
35000
6000
zniszczenie i zdominowanie konkurencji.
00:53
politics is about your side winning at all costs.
6
41000
7000
W Polityce chodzi twoją stronę i zwycięstwo za wszelką cenę
01:00
But I think we can see the very beginnings of a new story beginning to emerge.
7
48000
8000
Ale ja myślę, że widzimy początki nowej historii, która zaczyna się wyłaniać
01:08
It's a narrative spread across a number of different disciplines,
8
56000
7000
Można ją znaleźć w wielu różnych dziedzinach,
01:15
in which cooperation, collective action and complex interdependencies
9
63000
8000
w których kooperacja, działania kolektywne i złożone współzależności
01:23
play a more important role.
10
71000
3000
odgrywają znacznie bardziej istotną rolę
01:26
And the central, but not all-important, role of competition and survival of the fittest
11
74000
9000
I środek, ale nie cały – istotna rola konkurencji i przetrwania najbardziej sprawnych
01:35
shrinks just a little bit to make room.
12
83000
4000
kurczy się odrobinę by zrobić miejsce
01:39
I started thinking about the relationship between communication, media
13
87000
7000
Zacząłem myśleć o związku pomiędzy komunikacją, mediami
01:46
and collective action when I wrote "Smart Mobs,"
14
94000
5000
a kolektywnym działaniem, kiedy napisałem „Mądre Tłumy” (Smart Mobs)
01:51
and I found that when I finished the book, I kept thinking about it.
15
99000
5000
i zrozumiałem, że kiedy skończyłem książkę nadal o niej myślałem
01:56
In fact, if you look back, human communication media
16
104000
6000
Prawdę mówiąc, kiedy spojrzysz w przeszłość, ludzkie media komunikacji
02:02
and the ways in which we organize socially have been co-evolving for quite a long time.
17
110000
7000
i sposoby w jaki się organizujemy społecznie ewoluowały od całkiem długiego czasu.
02:09
Humans have lived for much, much longer
18
117000
4000
. Ludzie żyli dużo, dużo dłużej
02:13
than the approximately 10,000 years of settled agricultural civilization
19
121000
7000
niż około 10000 lat jak ustalono dla cywilizacji rolniczej
02:20
in small family groups. Nomadic hunters bring down rabbits, gathering food.
20
128000
8000
W małych grupach rodzinnych, koczowniczy myśliwi strzelali do królików, zbierali jedzenie
02:28
The form of wealth in those days was enough food to stay alive.
21
136000
5000
Formą bogactwa w tamtych czasach była wystarczająca ilość jedzenia by przeżyć
02:33
But at some point, they banded together to hunt bigger game.
22
141000
7000
Ale w którymś momencie zaczęli się łączyć by polować na większą dziczyznę
02:40
And we don't know exactly how they did this,
23
148000
3000
I nie wiemy dokładnie jak to robili
02:43
although they must have solved some collective action problems;
24
151000
5000
Musieli rozwiązać parę problemów związanych z kolektywnym działaniem
02:48
it only makes sense that you can't hunt mastodons
25
156000
4000
To ma sens bo nie możesz polować na mastodonty
02:52
while you're fighting with the other groups.
26
160000
3000
kiedy walczysz z innymi grupami
02:55
And again, we have no way of knowing,
27
163000
2000
I raz jeszcze, nie mamy sposobu poznania
02:57
but it's clear that a new form of wealth must have emerged.
28
165000
5000
ale jasne jest, że pojawia się nowa forma bogactwa
03:02
More protein than a hunter's family could eat before it rotted.
29
170000
5000
Więcej białka niż rodzina myśliwego mogła zjeść zanim zgniło
03:07
So that raised a social question
30
175000
2000
Więc to zwiększa pytanie społeczne
03:09
that I believe must have driven new social forms.
31
177000
3000
które wierze że napędziło nowe formy społeczne
03:12
Did the people who ate that mastodon meat owe something
32
180000
5000
Czy ludzie którzy jedli mięso tego mastodonta, zawdzięczają coś
03:17
to the hunters and their families?
33
185000
2000
myśliwym i ich rodzinom?
03:19
And if so, how did they make arrangements?
34
187000
4000
I jeśli tak, jak się porozumiewali (umawiali)?
03:23
Again, we can't know, but we can be pretty sure that some form of
35
191000
3000
Raz jeszcze, nie możemy wiedzieć, ale możemy być pewni, że pewne formy
03:26
symbolic communication must have been involved.
36
194000
5000
symbolicznej komunikacji musiały być w to uwikłane
03:31
Of course, with agriculture came the first big civilizations,
37
199000
5000
Oczywiście, wraz z rolnictwem, przyszła pierwsza wielka cywilizacja
03:36
the first cities built of mud and brick, the first empires.
38
204000
5000
pierwsze wybudowane miasta z błota i cegieł, pierwsze imperia
03:41
And it was the administers of these empires
39
209000
4000
I to zarządzający tymi imperiami
03:45
who began hiring people to keep track of the wheat and sheep and wine that was owed
40
213000
6000
zaczęli zatrudniać ludzi by dokumentowali pszenicę, owce i wino, które były należne
03:51
and the taxes that was owed on them
41
219000
2000
I podatki które były im należne
03:53
by making marks; marks on clay in that time.
42
221000
4000
poprzez robione zapiski, zapiski na glinie w tamtym czasie.
03:57
Not too much longer after that, the alphabet was invented.
43
225000
5000
Niedługo później po tym, wymyślono alfabet
04:02
And this powerful tool was really reserved, for thousands of years,
44
230000
6000
I to potężne narzędzie było naprawdę zarezerwowane przez tysiące lat
04:08
for the elite administrators (Laughter) who kept track of accounts for the empires.
45
236000
10000
dla elity zarządzającej która robiła zapiski księgowe dla imperiów
04:18
And then another communication technology enabled new media:
46
246000
5000
I wtedy inna technologia komunikacyjna umożliwiła nowe media
04:23
the printing press came along, and within decades,
47
251000
5000
Prasa drukarska pojawiła się i w ciągu dekad
04:28
millions of people became literate.
48
256000
2000
miliony ludzi stało się piśmiennymi
04:30
And from literate populations,
49
258000
4000
I od populacji piśmienniczej
04:34
new forms of collective action emerged in the spheres of knowledge,
50
262000
4000
nowa forma kolektywnego działania pojawiła się w sferach wiedzy
04:38
religion and politics.
51
266000
4000
religii i polityki
04:42
We saw scientific revolutions, the Protestant Reformation,
52
270000
5000
Widzieliśmy rewolucję naukową, Reformację Protestancką
04:47
constitutional democracies possible where they had not been possible before.
53
275000
6000
demokracje konstytucyjne możliwe tam gdzie nie były możliwe wcześniej
04:53
Not created by the printing press,
54
281000
2000
Nie stworzone przez prasę drukarską
04:55
but enabled by the collective action that emerges from literacy.
55
283000
5000
lecz możliwe dzięki kolektywnemu działaniu które pojawiło się dzięki piśmiennictwu
05:00
And again, new forms of wealth emerged.
56
288000
4000
I znów, nowe formy bogactwa ujawniły się
05:04
Now, commerce is ancient. Markets are as old as the crossroads.
57
292000
5000
Teraz, handel jest stary. Rynki są tak stare jak skrzyżowania
05:09
But capitalism, as we know it, is only a few hundred years old,
58
297000
4000
Ale kapitalizm, jak go znamy, ma tylko kilkaset lat
05:13
enabled by cooperative arrangements and technologies,
59
301000
5000
możliwy dzięki pomocnym porozumieniom i technologiom
05:18
such as the joint-stock ownership company,
60
306000
3000
takim jak spółki akcyjne
05:21
shared liability insurance, double-entry bookkeeping.
61
309000
5000
wspólne ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, system podwójnej księgowości wejścia
05:26
Now of course, the enabling technologies are based on the Internet,
62
314000
5000
Teraz oczywiście, możliwe technologie bazują na internecie
05:31
and in the many-to-many era, every desktop is now a printing press,
63
319000
7000
I w erze wielu-do-wielu, każdy pulpit jest prasą drukarska
05:38
a broadcasting station, a community or a marketplace.
64
326000
6000
stacją nadawczą, społecznością lub rynkiem
05:44
Evolution is speeding up.
65
332000
3000
Ewolucja przyspiesza
05:47
More recently, that power is untethering and leaping off the desktops,
66
335000
6000
Całkiem niedawno, ta siła zaczęła rosnąć kwadratowo i opuszczać pulpity
05:53
and very, very quickly, we're going to see a significant proportion, if not the majority of
67
341000
6000
I bardzo, bardzo szybko zobaczymy znaczący odsetek, jeśli nie większość
05:59
the human race, walking around holding, carrying or wearing supercomputers
68
347000
8000
ludzkiej rasy chodzących dookoła posiadając, nosząc lub używając superkomputerów
06:07
linked at speeds greater
69
355000
3000
połączonych prędkościami większymi
06:10
than what we consider to be broadband today.
70
358000
4000
niż te, które uważamy dziś za szybkie.
06:14
Now, when I started looking into collective action,
71
362000
3000
Teraz, kiedy zacząłem patrzeć na kolektywne działanie
06:17
the considerable literature on it is based on what sociologists call "social dilemmas."
72
365000
6000
znaczna literatura bazuje na tym co socjologowie nazywają „dylematami społecznymi”
06:23
And there are a couple of mythic narratives of social dilemmas.
73
371000
3000
I jest tam kilka mitycznych relacji dylematów społecznych
06:26
I'm going to talk briefly about two of them:
74
374000
3000
Powiem o dwóch z nich:
06:29
the prisoner's dilemma and the tragedy of the commons.
75
377000
3000
Dylemacie więźnia i Tragedii dobra wspólnego.
06:32
Now, when I talked about this with Kevin Kelly,
76
380000
2000
Teraz, kiedy rozmawiałem o tym z Kevinem Kelly
06:34
he assured me that everybody in this audience pretty much knows the details
77
382000
4000
zapewnił mnie że wszyscy na widowni całkiem dobrze znają szczegóły
06:38
of the prisoner's dilemma,
78
386000
2000
dylematu więźnia
06:40
so I'm just going to go over that very, very quickly.
79
388000
3000
Więc po prostu przeskoczę to bardzo, bardzo szybko
06:43
If you have more questions about it, ask Kevin Kelly later. (Laughter)
80
391000
7000
Jeśli macie więcej pytań dotyczących tego, zapytajcie później Kevina Kelly. (śmiech)
06:50
The prisoner's dilemma is actually a story that's overlaid
81
398000
3000
Dylemat więźnia jest właściwie historią bazującą
06:53
on a mathematical matrix that came out of the game theory
82
401000
4000
na matematycznej macierzy która powstała z Teorii Gier
06:57
in the early years of thinking about nuclear war:
83
405000
4000
we wczesnych latach przemyśleń na temat wojny nuklearnej
07:01
two players who couldn't trust each other.
84
409000
2000
dwóch graczy, którzy nie mogli sobie ufać
07:03
Let me just say that every unsecured transaction
85
411000
3000
Pozwólcie tylko że powiem, że każda niezabezpieczona transakcja
07:06
is a good example of a prisoner's dilemma.
86
414000
3000
jest dobrym przykładem dylematu więźnia
07:09
Person with the goods, person with the money,
87
417000
3000
Osoba z dobrami, osoba z pieniędzmi
07:12
because they can't trust each other, are not going to exchange.
88
420000
4000
ponieważ nie mogą sobie ufać, nie dojdzie między nimi do wymiany
07:16
Neither one wants to be the first one
89
424000
3000
Również nie chcą być tym pierwszym
07:19
or they're going to get the sucker's payoff,
90
427000
2000
ponieważ mogą dostać frajerską wypłatę
07:21
but both lose, of course, because they don't get what they want.
91
429000
4000
Ale oboje przegrywają, oczywiście, ponieważ nie dostają tego, czego chcą
07:25
If they could only agree, if they could only turn a prisoner's dilemma into
92
433000
4000
Jeśli mogli by tylko dojść do porozumienia, jeśli mogli by tylko odwrócić dylemat więźnia w
07:29
a different payoff matrix called an assurance game, they could proceed.
93
437000
6000
inną macierz wypłat, nazywaną Grą Pewną, mogli by kontynuować.
07:35
Twenty years ago, Robert Axelrod used the prisoner's dilemma
94
443000
4000
20 lat temu, Robert Axelrod użył dylematu więźnia
07:39
as a probe of the biological question:
95
447000
5000
jako przykład biologicznych pytań
07:44
if we are here because our ancestors were such fierce competitors,
96
452000
5000
Jeśli jesteśmy tutaj ponieważ nasi przodkowie byli tak zagorzałymi konkurentami
07:49
how does cooperation exist at all?
97
457000
2000
jak współpraca w ogóle istnieje?
07:51
He started a computer tournament for
98
459000
2000
Zaczął turniej komputerowy dla
07:53
people to submit prisoner's dilemma strategies and discovered,
99
461000
5000
ludzi by poddać badaniu dylemat więźnia i odkrył
07:58
much to his surprise, that a very, very simple strategy won --
100
466000
4000
dla jego zdziwienia, że bardzo, bardzo prosta strategia wygrała
08:02
it won the first tournament, and even after everyone knew it won,
101
470000
4000
Wygrała pierwszy turniej, i nawet później gdy wszyscy wiedzieli że wygrała
08:06
it won the second tournament -- that's known as tit for tat.
102
474000
7000
wygrała drugi turniej. Jest znana jako wet za wet
08:13
Another economic game that may not be as well known as the prisoner's dilemma
103
481000
6000
Inna gra ekonomiczna, która może nie jest tak znana jak dylemat więźnia
08:19
is the ultimatum game,
104
487000
2000
jest gra w ultimatum
08:21
and it's also a very interesting probe of
105
489000
2000
I to również bardzo interesujące badanie
08:23
our assumptions about the way people make economic transactions.
106
491000
6000
naszego założenia o tym jak ludzie prowadzą transakcje ekonomiczne
08:29
Here's how the game is played: there are two players;
107
497000
3000
Oto w jaki sposób gra się w tą grę. Jest dwóch graczy
08:32
they've never played the game before,
108
500000
2000
Nigdy wcześniej nie grali w tą grę.
08:34
they will not play the game again, they don't know each other,
109
502000
3000
Nigdy więcej nie zagrają w tą grę. Nie znają się
08:37
and they are, in fact, in separate rooms.
110
505000
3000
I są, w zasadzie, w osobnych pokojach
08:40
First player is offered a hundred dollars
111
508000
2000
Pierwszy gracz dostaje 100 dolarów
08:42
and is asked to propose a split: 50/50, 90/10,
112
510000
6000
i jest poproszony o podział: 50/50, 90/10
08:48
whatever that player wants to propose. The second player either accepts the split --
113
516000
7000
Cokolwiek ten gracz chce zaproponować. Drugi gracz albo akceptuje ten podział
08:55
both players are paid and the game is over --
114
523000
3000
oboje dostają wypłatę i gra jest skończona
08:58
or rejects the split -- neither player is paid and the game is over.
115
526000
6000
Lub odrzuca podział. Żaden gracz nie dostaje wypłaty i gra jest skończona
09:04
Now, the fundamental basis of neoclassical economics
116
532000
4000
Teraz, fundamentalna zasada ekonomii neoklasycznej
09:08
would tell you it's irrational to reject a dollar
117
536000
4000
powiedziała by, że nieracjonalne jest odrzucić dolara
09:12
because someone you don't know in another room is going to get 99.
118
540000
5000
ponieważ ktoś kogo nie znasz w innym pokoju dostanie 99
09:17
Yet in thousands of trials with American and European and Japanese students,
119
545000
6000
Jednak w tysiącach prób z amerykańskimi i europejskimi i japońskimi studentami
09:23
a significant percentage would reject any offer that's not close to 50/50.
120
551000
6000
znaczny procent odrzuciłby ofertę, która nie jest bliska 50/50
09:29
And although they were screened and didn't know about the game
121
557000
5000
I pomimo tego że byli prześwietlani i nie wiedzieli o tej grze
09:34
and had never played the game before,
122
562000
2000
i nigdy wcześniej nie grali w tą grę
09:36
proposers seemed to innately know this
123
564000
3000
wnioskodawcy wydawali się wiedzieć to od urodzenia
09:39
because the average proposal was surprisingly close to 50/50.
124
567000
6000
ponieważ średnia propozycja była zadziwiająco bliska 50/50.
09:45
Now, the interesting part comes in more recently
125
573000
2000
Teraz, nadchodzi interesująca część jak całkiem niedawno
09:47
when anthropologists began taking this game to other cultures
126
575000
4000
antropolodzy zaczęli wykorzystywać tą grę w innych kulturach
09:51
and discovered, to their surprise,
127
579000
3000
i odkryli, ku ich zdziwieniu
09:54
that slash-and-burn agriculturalists in the Amazon
128
582000
4000
że rolnicy gospodarki żarowej w Amazonii
09:58
or nomadic pastoralists in Central Asia or a dozen different cultures --
129
586000
5000
czy koczowniczy pasterze w Centralnej Azji, czy tuzin innych kultur
10:03
each had radically different ideas of what is fair.
130
591000
5000
każda miała radykalnie inną ideę co jest uczciwe
10:08
Which suggests that instead of there being an innate sense of fairness,
131
596000
6000
Co wskazuje że zamiast ich wrodzonego poczucia uczciwości
10:14
that somehow the basis of our economic
132
602000
3000
że w jakichś sposób nasza podstawa ekonomicznych
10:17
transactions can be influenced by our social institutions,
133
605000
6000
transakcji może ulegać wpływowi instytucji społecznych
10:23
whether we know that or not.
134
611000
2000
niezależnie od tego czy o tym wiemy czy nie
10:25
The other major narrative of social dilemmas is the tragedy of the commons.
135
613000
5000
Inną istotną relacją dylematów społecznych jest Tragedia dobra wspólnego
10:30
Garrett Hardin used it to talk about overpopulation in the late 1960s.
136
618000
6000
Garrett Hardin używał tego do mówienia o przeludnieniu w późnych latach 60-tych
10:36
He used the example of a common grazing area in which each person
137
624000
6000
Używał przykładu wspólnego pastwiska gdzie każda osoba
10:42
by simply maximizing their own flock
138
630000
3000
poprzez zwykłe maksymalizowanie swojego stada
10:45
led to overgrazing and the depletion of the resource.
139
633000
3000
prowadziła do nadmiernego wypasu i wyczerpania zasobów.
10:48
He had the rather gloomy conclusion that
140
636000
2000
Miał raczej ponurą konkluzję że
10:50
humans will inevitably despoil any common pool resource
141
638000
5000
ludzie nieuchronnie sprofanują każdy powszechny zasób wspólny
10:55
in which people cannot be restrained from using it.
142
643000
6000
w którego używaniu nie są ograczeni
11:01
Now, Elinor Ostrom, a political scientist, in
143
649000
3000
Teraz, Eleanor Ostrom, politolog, w
11:04
1990 asked the interesting question that any good scientist should ask,
144
652000
5000
1990 zadała interesujące pytanie które każdy dobry naukowiec powinien zadać,
11:09
which is: is it really true that humans will always despoil commons?
145
657000
5000
które brzmi, czy prawdą jest że ludzie będą zawsze profanować dobra wspólne?
11:14
So she went out and looked at what data she could find.
146
662000
4000
Więc wyszła na zewnątrz i popatrzyła jakie dane mogła znaleźć
11:18
She looked at thousands of cases of humans sharing watersheds,
147
666000
4000
Przejrzała tysiące przykładów ludzi dzielących wodopoje
11:22
forestry resources, fisheries, and discovered that yes, in case after case,
148
670000
7000
zasoby leśne, łowiska, i odkryła, że Tak, w przypadku za przypadkiem
11:29
humans destroyed the commons that they depended on.
149
677000
4000
ludzie niszczyli dobra wspólne od których byli zależni
11:33
But she also found many instances in which people escaped the prisoner's dilemma;
150
681000
7000
Ale odkryła również wiele przypadków w których ludzie uciekli dylematowi więźnia
11:40
in fact, the tragedy of the commons is a multiplayer prisoner's dilemma.
151
688000
6000
W zasadzie, tragedia dobra wspólnego jest wieloosobowym dylematem więźnia
11:46
And she said that people are only prisoners if they consider themselves to be.
152
694000
5000
Powiedziała ona że ludzie są jedynie więźniami jeśli uważają siebie samych za nich
11:51
They escape by creating institutions for collective action.
153
699000
4000
Uciekają poprzez tworzenie instytucji dla kolektywnego działania
11:55
And she discovered, I think most interestingly,
154
703000
4000
I odkryła, myślę że najbardziej interesujące
11:59
that among those institutions that worked,
155
707000
3000
że pomiędzy tymi instytucjami, które działały
12:02
there were a number of common design
156
710000
2000
była pewna ilość wspólnych opracowanych
12:04
principles, and those principles seem to be
157
712000
3000
zasad. I tych zasad
12:07
missing from those institutions that don't work.
158
715000
4000
brakowało w instytucjach które nie działały.
12:11
I'm moving very quickly over a number of
159
719000
2000
Poruszę bardzo szybko kilka
12:13
disciplines. In biology, the notions of symbiosis,
160
721000
3000
dyscyplin. W biologii, pojęcie symbiozy
12:16
group selection, evolutionary psychology are contested, to be sure.
161
724000
6000
selekcja grupowa, psychologia ewolucyjna są poddawane w wątpliwość
12:22
But there is really no longer any major debate over the fact that
162
730000
5000
Ale nie ma już znaczącej debaty na tematu faktu że
12:27
cooperative arrangements have moved from a peripheral role to a central role
163
735000
6000
porozumienia o współpracy przesunęły się z roli peryferyjnej do centralnej
12:33
in biology, from the level of the cell to the level of the ecology.
164
741000
6000
w biologii, z poziomu komórki do poziomu ekologii
12:39
And again, our notions of individuals as economic beings
165
747000
5000
I znów, pojęcie indywidualności jako istot ekonomicznych
12:44
have been overturned.
166
752000
2000
zostały wywrócone do góry nogami
12:46
Rational self-interest is not always the dominating factor.
167
754000
5000
Racjonalny interes własny nie zawsze jest dominującym czynnikiem
12:51
In fact, people will act to punish cheaters, even at a cost to themselves.
168
759000
8000
W zasadzie, ludzie będą działać by karać oszustów, nawet własnym kosztem
12:59
And most recently, neurophysiological measures
169
767000
2000
I całkiem niedawno, neuropsychologiczne pomiary
13:01
have shown that people who punish cheaters in economic games
170
769000
6000
pokazały że ludzie którzy karają oszustów w grach ekonomicznych
13:07
show activity in the reward centers of their brain.
171
775000
4000
wykazują aktywność w ośrodkach nagradzania w ich mózgach
13:11
Which led one scientist to declare that altruistic punishment
172
779000
7000
Co doprowadziło jednego naukowca do ogłoszenia że altruistyczna kara
13:18
may be the glue that holds societies together.
173
786000
4000
może być klejem trzymającym społeczeństwa razem
13:22
Now, I've been talking about how new forms of communication and new media
174
790000
5000
Teraz, mówiłem o tym jak nowe formy komunikacji i nowe media
13:27
in the past have helped create new economic forms.
175
795000
4000
w przeszłości pomogły stworzyć nowe formy ekonomiczne
13:31
Commerce is ancient. Markets are very old. Capitalism is fairly recent;
176
799000
5000
Handel jest stary. Rynki są bardzo stare. Kapitalizm raczej nowy
13:36
socialism emerged as a reaction to that.
177
804000
4000
Socjalizm pojawi się jako reakcja na to
13:40
And yet we see very little talk about how the next form may be emerging.
178
808000
6000
A mimo to widzimy mało rozmów na temat tego jak będzie się pojawiać następna nowa forma
13:46
Jim Surowiecki briefly mentioned Yochai Benkler's paper about open source,
179
814000
5000
Jim Surowiecki pokrótce wspomniał artykuł Yochai’a Benklera na temat otwartego źródła
13:51
pointing to a new form of production: peer-to-peer production.
180
819000
4000
wskazującego nową formę produkcji: produkcja p2p
13:55
I simply want you to keep in mind that if in the past, new forms of cooperation
181
823000
6000
Ja po prostu chce byście pamiętali że w przeszłości nowe formy kooperacji
14:01
enabled by new technologies create new forms of wealth,
182
829000
4000
możliwe dzięki nowym technologiom stworzyły nowe formy bogactwa
14:05
we may be moving into yet another economic form
183
833000
4000
możemy się przesuwać w jeszcze inną ekonomiczną formę
14:09
that is significantly different from previous ones.
184
837000
4000
która jest znacznie inna od poprzedniej
14:13
Very briefly, let's look at some businesses. IBM, as you know, HP, Sun --
185
841000
6000
Bardzo krótko, spójrzmy na kilka biznesów. IBM, jak wiecie, HP, SUN
14:19
some of the most fierce competitors in the IT world are open sourcing
186
847000
6000
kilka z najbardziej groźnych rywali w świecie IT otwierają źródła
14:25
their software, are providing portfolios of patents for the commons.
187
853000
7000
w swoim oprogramowaniu, zakładając portfel patentów dla wspólnot
14:32
Eli Lilly -- in, again, the fiercely competitive pharmaceutical world --
188
860000
5000
Eli Lilly – i znów, groźny konkurencyjny farmaceutyczny świat
14:37
has created a market for solutions for pharmaceutical problems.
189
865000
6000
stworzył rynek dla rozwiązań problemów farmaceutycznych
14:43
Toyota, instead of treating its suppliers as a marketplace,
190
871000
5000
Toyota, zamiast traktować swoich dostawców jako rynek
14:48
treats them as a network and trains them to produce better,
191
876000
4000
traktuje ich jako sieć i ćwiczy ich w lepszej produkcji
14:52
even though they are also training them to produce better for their competitors.
192
880000
5000
nawet jeśli trenują ich by produkowali lepiej dla ich konkurentów
14:57
Now none of these companies are doing this out of altruism;
193
885000
4000
Teraz, żadne z tych przedsiębiorstw nie robi tego z powodów altruistycznych
15:01
they're doing it because they're learning that
194
889000
2000
Robią to, ponieważ uczą się że
15:03
a certain kind of sharing is in their self-interest.
195
891000
6000
pewien rodzaj dzielenia jest w ich interesie.
15:09
Open source production has shown us that world-class software, like Linux and Mozilla,
196
897000
7000
Produkcja o otwartym źródle pokazała nam że oprogramowanie światowej klasy, jak Linux i Mozilla
15:16
can be created with neither the bureaucratic structure of the firm
197
904000
6000
może być tworzone zarówno bez biurokratycznych struktur firmowych
15:22
nor the incentives of the marketplace as we've known them.
198
910000
6000
czy bodźców rynkowych jakie znamy
15:28
Google enriches itself by enriching thousands of bloggers through AdSense.
199
916000
6000
Google wzbogaca siebie przez wzbogacanie tysięcy blogerów poprzez AdSense
15:34
Amazon has opened its Application Programming Interface
200
922000
4000
Amazon otworzył swój Programistyczny aplikacyjny interfejs (API)
15:38
to 60,000 developers, countless Amazon shops.
201
926000
5000
dla 60000 deweloperów, niezliczone sklepy Amazon
15:43
They're enriching others, not out of altruism but as a way of enriching themselves.
202
931000
6000
Wzbogacają innych , nie z powodów altruistycznych, ale jako sposób na wzbogacenie siebie
15:49
eBay solved the prisoner's dilemma and created a market
203
937000
5000
eBay rozwiązał dylemat więźnia i stworzył rynek
15:54
where none would have existed by creating a feedback mechanism
204
942000
4000
gdzie nikt nie chciał działać, poprzez stworzenie mechanizm wymiany informacji
15:58
that turns a prisoner's dilemma game into an assurance game.
205
946000
5000
który obraca grę dylematu więźnia w grę bezpieczną
16:03
Instead of, "Neither of us can trust each other, so we have to make suboptimal moves,"
206
951000
5000
Zamiast „żaden z nas nie może ufać komuś innemu dlatego musimy podejmować optymalne decyzje”
16:08
it's, "You prove to me that you are trustworthy and I will cooperate."
207
956000
6000
jest, „udowodniłeś mi że można Ci ufać, i będę współpracował”.
16:14
Wikipedia has used thousands of volunteers to create a free encyclopedia
208
962000
6000
Wikipedia użyła tysiąc wolontariuszy by stworzyć wolną encyklopedię
16:20
with a million and a half articles in 200 languages in just a couple of years.
209
968000
7000
z 1,5 miliona artykułów w 200 językach zaledwie w kilka lat
16:27
We've seen that ThinkCycle has enabled NGOs in developing countries
210
975000
7000
Widzieliśmy że ThinkCycle umożliwił organizacjom pozarządowym (NGO) w krajach rozwijających się
16:34
to put up problems to be solved by design students around the world,
211
982000
6000
rozwiązać problemy dzięki studentom wzornictwa z całego świata
16:40
including something that's being used for tsunami relief right now:
212
988000
3000
włączając coś co jest używane do pomocy przy tsunami teraz
16:43
it's a mechanism for rehydrating
213
991000
2000
To mechanizm przywracania utraconej wody w organizmie
16:45
cholera victims that's so simple to use it,
214
993000
3000
ofiarom cholery który jest tak prosty w użyciu
16:48
illiterates can be trained to use it.
215
996000
3000
że można niepiśmiennych nauczyć jego obsługi
16:51
BitTorrent turns every downloader into an uploader,
216
999000
4000
BitTorrent zamienia każdego pobierającego w udostępniającego
16:55
making the system more efficient the more it is used.
217
1003000
5000
powodując, że system jest bardziej sprawny im bardziej jest używany
17:00
Millions of people have contributed their desktop computers
218
1008000
3000
Miliony ludzi udostępnia moc swoich komputerów
17:03
when they're not using them to link together through the Internet
219
1011000
5000
kiedy ich nie używają, by połączyć się razem poprzez internet
17:08
into supercomputing collectives
220
1016000
2000
w kolektywny superkomputer
17:10
that help solve the protein folding problem for medical researchers --
221
1018000
4000
który pomaga rozwiązać problem zwijania białek dla naukowców medycznych
17:14
that's Folding@home at Stanford --
222
1022000
3000
To jest “Folding@Home” w Stanford (przetwarzanie rozproszone).
17:17
to crack codes, to search for life in outer space.
223
1025000
5000
Do złamania kodów. Do szukania życia w przestrzeni kosmicznej
17:22
I don't think we know enough yet.
224
1030000
2000
Nie uważamy że wiemy jeszcze wystarczająco
17:24
I don't think we've even begun to discover what the basic principles are,
225
1032000
4000
Nie uważam że nawet zaczęliśmy odkrywać jakie są podstawowe zasady
17:28
but I think we can begin to think about them.
226
1036000
3000
Ale uważam że możemy zacząć myśleć o nich
17:31
And I don't have enough time to talk about all of them,
227
1039000
3000
I nie mam wystarczająco dużo czasu by o nich wszystkich powiedzieć
17:34
but think about self-interest.
228
1042000
2000
Ale pomyślcie o korzyści własnej
17:36
This is all about self-interest that adds up to more.
229
1044000
3000
Chodzi tylko o interes własny który daje więcej
17:39
In El Salvador, both sides that withdrew from their civil war
230
1047000
5000
Na El Salvador obie strony które wycofały się z wojny domowej
17:44
took moves that had been proven to mirror a prisoner's dilemma strategy.
231
1052000
4000
podjęły kroki które udowodniły że odwracają strategię dylematu więźnia
17:48
In the U.S., in the Philippines, in Kenya, around the world,
232
1056000
6000
W Stanach Zjednoczonych, na Filipinach, w Kenii, dookoła świata
17:54
citizens have self-organized political protests and
233
1062000
3000
obywatele sami organizują polityczne protesty i
17:57
get out the vote campaigns using mobile devices and SMS.
234
1065000
6000
organizują kampanie w drodze głosowania używając przenośnych urządzeń i SMS
18:03
Is an Apollo Project of cooperation possible?
235
1071000
3000
Czy jest możliwa kooperacja przy projekcie Apollo?
18:06
A transdisciplinary study of cooperation?
236
1074000
4000
Transdyscyplinarne badania na temat współpracy?
18:10
I believe that the payoff would be very big.
237
1078000
4000
Uważam że zwrot byłby bardzo duży
18:14
I think we need to begin developing maps of this territory
238
1082000
4000
Uważam że powinniśmy zacząć rozwijać mapy tego terytorium
18:18
so that we can talk about it across disciplines.
239
1086000
2000
tak byśmy mogli mówić o tym w poprzek dyscyplin
18:20
And I am not saying that understanding cooperation
240
1088000
4000
I nie mówię że rozumienie współpracy
18:24
is going to cause us to be better people --
241
1092000
4000
zrobi z nas lepszych ludzi
18:28
and sometimes people cooperate to do bad things --
242
1096000
3000
Czasami ludzie współpracują by robić złe rzeczy
18:31
but I will remind you that a few hundred years ago,
243
1099000
3000
Ale przypomnę wam, że kilkaset lat temu
18:34
people saw their loved ones die from diseases they thought
244
1102000
4000
ludzie widzieli że ukochana osoba umiera przez choroby które myśleli
18:38
were caused by sin or foreigners or evil spirits.
245
1106000
5000
że są spowodowane przez grzech, cudzoziemców albo złe duchy.
18:43
Descartes said we need an entire new way of thinking.
246
1111000
4000
Kartezjusz powiedział że potrzebujemy całkowicie nowego sposobu myślenia
18:47
When the scientific method provided that new way of thinking
247
1115000
3000
Kiedy naukowe metody zapewniły ten nowy sposób myślenia
18:50
and biology showed that microorganisms caused disease,
248
1118000
4000
i biologia pokazała że mikroorganizmy powodują choroby
18:54
suffering was alleviated.
249
1122000
3000
cierpienie zostało złagodzone
18:57
What forms of suffering could be alleviated,
250
1125000
3000
Jakie formy cierpienia mogłyby być złagodzone
19:00
what forms of wealth could be created
251
1128000
2000
jakie formy bogactwa mogłyby być stworzone
19:02
if we knew a little bit more about cooperation?
252
1130000
3000
jeśli wiedzielibyśmy odrobinę więcej na temat współpracy (kooperacji)?
19:05
I don't think that this transdisciplinary discourse
253
1133000
4000
Nie myślę, że ta transdyscyplinarna rozprawa
19:09
is automatically going to happen;
254
1137000
2000
automatycznie się wydarzy
19:11
it's going to require effort.
255
1139000
3000
Będzie to wymagało wysiłku
19:14
So I enlist you to help me get the cooperation project started.
256
1142000
6000
Więc chciałem was zwerbować do pomocy aby projekt Współpraca rozpoczął się
19:20
Thank you.
257
1148000
2000
Dziękuję
19:22
(Applause)
258
1150000
3000
(oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Howard Rheingold - Digital community builderWriter, artist and designer, theorist and community builder, Howard Rheingold is one of the driving minds behind our net-enabled, open, collaborative life.
Why you should listen
As Howard Rheingold himself puts it, "I fell into the computer realm from the typewriter dimension, then plugged my computer into my telephone and got sucked into the net." A writer and designer, he was among the first wave of creative thinkers who saw, in computers and then in the Internet, a way to form powerful new communities.
His 2002 book Smart Mobs, which presaged Web 2.0 in predicting collaborative ventures like Wikipedia, was the outgrowth of decades spent studying and living life online. An early and active member of the Well (he wrote about it in The Virtual Community), he went on to cofound HotWired and Electric Minds, two groundbreaking web communities, in the mid-1990s. Now active in Second Life, he teaches, writes and consults on social networking. His latest passion: teaching and workshopping participatory media literacy, to make sure we all know how to read and make the new media that we're all creating together.
Howard Rheingold | Speaker | TED.com