TED2008
Al Gore: New thinking on the climate crisis
Al Gore prezentuje nowe podejście do kryzysu klimatycznego
Filmed:
Readability: 4.4
2,169,877 views
Al Gore w swoim nowym wykładzie (który debiutuje na TED.com) przedstawia dowody na to, że zmiany klimatu postępują szybciej, niż przewidywano i wzywa nas do działania.
Al Gore - Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions. Full bio
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I have given the slide show that I gave here two years ago about 2,000 times.
0
0
7000
Pokazuję prezentację slajdową, którą przedstawiłem tutaj dwa lata temu około 2000 razy.
00:25
I'm giving a short slide show this morning
1
7000
5000
Dzisiaj rano przedstawię krótką wersję slajdową,
00:30
that I'm giving for the very first time, so --
2
12000
3000
którą pokażę po raz pierwszy, więc
00:33
well it's -- I don't want or need to raise the bar,
3
15000
5000
jest to - nie chcę lub nie muszę podnosić poprzeczki.
00:38
I'm actually trying to lower the bar.
4
20000
1000
Właściwie chcę obniżyć poprzeczkę.
00:39
Because I've cobbled this together
5
21000
5000
Ponieważ przygotowałem to, aby spróbować
00:44
to try to meet the challenge of this session.
6
26000
5000
poradzić sobie z wyzwaniem tej sesji.
00:49
And I was reminded by Karen Armstrong's fantastic presentation
7
31000
5000
Fantastyczna prezentacja Karen Armstrong przypomniała mi, że
00:54
that religion really properly understood
8
36000
6000
prawidłowo rozumiana religia
01:00
is not about belief, but about behavior.
9
42000
3000
nie jest wiarą, lecz zachowaniem.
01:03
Perhaps we should say the same thing about optimism.
10
45000
4000
Być może powinniśmy to samo powiedzieć o optymizmie.
01:07
How dare we be optimistic?
11
49000
4000
Jak śmiemy być optymistyczni?
01:11
Optimism is sometimes characterized as a belief, an intellectual posture.
12
53000
8000
Optymizm jest czasem określany jako wiara, postawa intelektualna.
01:19
As Mahatma Gandhi famously said,
13
61000
3000
Jak słynnie ujął to Mahatma Ghandi:
01:22
"You must become the change you wish to see in the world."
14
64000
3000
"Musicie stać się zmianą, którą chcecie zobaczyć w świecie".
01:25
And the outcome about which
15
67000
2000
A rezultat, wobec którego
01:27
we wish to be optimistic is not going to be created
16
69000
5000
chcę być optymistą, nie zostanie stworzony
01:32
by the belief alone, except to the extent that the belief
17
74000
5000
samą wiarą, za wyjątkiem zakresu w jakim wiara
01:37
brings about new behavior. But the word "behavior"
18
79000
6000
wpływa na nasze zachowanie. Słowo "zachowanie"
01:43
is also, I think, sometimes misunderstood in this context.
19
85000
4000
jest także, myślę, czasem źle zrozumiane w tym kontekście.
01:47
I'm a big advocate of changing
20
89000
3000
Jestem wielkim propagatorem zmiany,
01:50
the lightbulbs and buying hybrids,
21
92000
3000
żarówek i kupowania hybrydów,
01:53
and Tipper and I put 33 solar panels on our house,
22
95000
4000
wspólnie z Tipper wstawiliśmy 33 panele słoneczne w naszym domu,
01:57
and dug the geothermal wells, and did all of that other stuff.
23
99000
5000
wykopaliśmy studnie geotermiczne i zrobiliśmy wszystkie te inne rzeczy.
02:02
But, as important as it is to change the lightbulbs,
24
104000
4000
Lecz, chociaż ważna jest zmiana żarówek,
02:06
it is more important to change the laws.
25
108000
2000
ważniejsza jest zmiana praw.
02:08
And when we change our behavior in our daily lives,
26
110000
6000
Gdy zmieniamy nasze zachowanie w życiu codziennym,
02:14
we sometimes leave out the citizenship part
27
116000
3000
czasami pomijamy część obywatelską
02:17
and the democracy part. In order to be optimistic about this,
28
119000
7000
i demokratyczną. Aby być optymistycznym pod tym względem
02:24
we have to become incredibly active as citizens in our democracy.
29
126000
6000
musimy być niezwykle aktywnymi obywatelami w naszej demokracji.
02:30
In order to solve the climate crisis,
30
132000
2000
Aby rozwiązać kryzys klimatyczny
02:32
we have to solve the democracy crisis.
31
134000
3000
musimy rozwiązać kryzys demokracji.
02:35
And we have one.
32
137000
2000
(Oklaski) Mamy kryzys.
02:37
I have been trying to tell this story for a long time.
33
139000
5000
Starałem się opowiedzieć tę historię od dłuższego czasu.
02:42
I was reminded of that recently, by a woman
34
144000
4000
Ostatnio kobieta przechodząca
02:46
who walked past the table I was sitting at,
35
148000
3000
koło stołu, przy którym siedziałem, przypomniała mi o tym
02:49
just staring at me as she walked past. She was in her 70s,
36
151000
4000
po prostu przyglądając mi się. Miała 70 kilka lat,
02:53
looked like she had a kind face. I thought nothing of it
37
155000
4000
łagodną twarz. Nic o tym nie myślałem
02:57
until I saw from the corner of my eye
38
159000
3000
dopóki kątem oka nie zobaczyłem,
03:00
she was walking from the opposite direction,
39
162000
2000
że szła w przeciwnym kierunku,
03:02
also just staring at me. And so I said, "How do you do?"
40
164000
4000
także na mnie patrząc. Więc powiedziałem: "Jak się masz?"
03:06
And she said, "You know, if you dyed your hair black,
41
168000
3000
A ona odpowiedziała:"Wiesz, gdybyś ufarbował włosy na czarno,
03:09
you would look just like Al Gore." (Laughter)
42
171000
5000
wyglądałbyś jak Al Gore". (Śmiech)
03:19
Many years ago, when I was a young congressman,
43
181000
2000
Wiele lat temu, gdy byłem młodym kongresmenem,
03:21
I spent an awful lot of time dealing with the challenge
44
183000
4000
spędzałem ogromnie dużo czasu nad wyzwaniem
03:25
of nuclear arms control -- the nuclear arms race.
45
187000
3000
kontroli broni nuklearnej - pościgiem broni nuklearnej.
03:28
And the military historians taught me,
46
190000
3000
Historycy wojskowi nauczyli mnie
03:31
during that quest, that military conflicts are typically
47
193000
5000
podczas tych poszukiwań, że konflikty wojskowe są zazwyczaj
03:36
put into three categories: local battles,
48
198000
5000
ujmowane w trzy kategorie: bitwy lokalne,
03:41
regional or theater wars, and the rare but all-important
49
203000
5000
regionalne lub działania wojenne i rzadkie, lecz ogromnie
03:46
global, world war -- strategic conflicts.
50
208000
5000
ważne globalne wojny światowe. Konflikty strategiczne.
03:51
And each level of conflict requires a different allocation of resources,
51
213000
5000
Każdy poziom konfliktu wymaga odmiennego przydziału zasobów,
03:56
a different approach,
52
218000
2000
odmiennego podejścia,
03:58
a different organizational model.
53
220000
4000
innego modelu organizacji.
04:02
Environmental challenges fall into the same three categories,
54
224000
4000
Wyzwania środowiskowe mieszczą się w tych samych trzech kategoriach,
04:06
and most of what we think about
55
228000
1000
a większość tego, o czym myślimy
04:07
are local environmental problems: air pollution, water pollution,
56
229000
3000
to lokalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie wody,
04:10
hazardous waste dumps. But there are also
57
232000
4000
niebezpieczne wysyspiska śmieci. Lecz istnieją także
04:14
regional environmental problems, like acid rain
58
236000
3000
regionalne problemy środowiskowe, takie jak kwaśne deszcze
04:17
from the Midwest to the Northeast, and from Western Europe
59
239000
4000
od Środkowego Zachodu do Północnego Zachodu, z Europy Zachodniej
04:21
to the Arctic, and from the Midwest
60
243000
4000
po Arktykę i ze Środkowego Zachodu,
04:25
out the Mississippi into the dead zone of the Gulf of Mexico.
61
247000
3000
z Mississippi po martwą strefę Zatoki Meksykańskiej.
04:28
And there are lots of those. But the climate crisis
62
250000
2000
Jest ich wiele. Lecz kryzys klimatyczny
04:30
is the rare but all-important
63
252000
2000
jest rzadkim, lecz niezmiernie ważnym
04:32
global, or strategic, conflict.
64
254000
3000
globalnym lub strategicznym konfliktem.
04:35
Everything is affected. And we have to organize our response
65
257000
5000
Wpływa na wszystko. Musimy zorganizować swoją odpowiedź
04:40
appropriately. We need a worldwide, global mobilization
66
262000
6000
odpowiednio. Musimy mieć ogólnoświatową, globalną mobilizację
04:46
for renewable energy, conservation, efficiency
67
268000
3000
w zakresie odnawialnych źródeł energii, oszczędności, skuteczności
04:49
and a global transition to a low-carbon economy.
68
271000
3000
i globalnego przejścia na gospodarkę z niskim zużyciem związków węgla.
04:52
We have work to do. And we can mobilize resources
69
274000
4000
Mamy pracę do wykonania. Możemy zmobilizować zasoby
04:56
and political will. But the political will
70
278000
4000
i wolę polityczną. Lecz wola polityczna
05:00
has to be mobilized, in order to mobilize the resources.
71
282000
3000
musi być zmobilizowana, aby zmobilizować zasoby.
05:03
Let me show you these slides here.
72
285000
5000
Pozwólcie mi pokazać te slajdy.
05:08
I thought I would start with the logo. What's missing here,
73
290000
7000
Pomyślałem, że zacznę od logo. Czego tu brakuje
05:15
of course, is the North Polar ice cap.
74
297000
2000
oczywiście, to pokrywy lodowej na Biegunie Północnym.
05:17
Greenland remains. Twenty-eight years ago, this is what the
75
299000
7000
Pozostaje Grenlandia. 28 lat temu tak
05:24
polar ice cap -- the North Polar ice cap -- looked like
76
306000
4000
wyglądała pokrywa lodowa - pokrywa lodowa na Biegunie Północnym
05:28
at the end of the summer, at the fall equinox.
77
310000
4000
pod koniec lata podczas równonocy jesiennej.
05:32
This last fall, I went to the Snow and Ice Data Center
78
314000
4000
Zeszłej jesieni udałem się do Centrum Danych Śniegu i Lodu
05:36
in Boulder, Colorado, and talked to the researchers
79
318000
3000
w Boulder, w Kolorado i rozmawiałem z badaczami
05:39
here in Monterey at the Naval Postgraduate Laboratory.
80
321000
4000
tutaj w Monterey w Magisterskim Laboratorium Szkoły Morskiej.
05:43
This is what's happened in the last 28 years.
81
325000
4000
Oto co się stało w ostatnich 28 latach.
05:47
To put it in perspective, 2005 was the previous record.
82
329000
5000
Aby nadać temu perspektywę, rok 2005 był poprzednim rokiem rekordowym.
05:52
Here's what happened last fall
83
334000
3000
Oto co stało się zeszłej jesieni,
05:55
that has really unnerved the researchers.
84
337000
3000
co doprawdy wytrąciło z równowagi badaczy.
05:58
The North Polar ice cap is the same size geographically --
85
340000
12000
Pokrywa lodowa Bieguna Północnego jest takiego samego rozmiaru geograficznie.
06:10
doesn't look quite the same size --
86
352000
1000
Nie wygląda tak jakby była tego samego rozmiaru,
06:11
but it is exactly the same size as the United States,
87
353000
4000
ale jest dokładnie tego samego rozmiaru co Stany Zjednoczone,
06:15
minus an area roughly equal to the state of Arizona.
88
357000
3000
bez obszaru w przybliżeniu równego Arizonie.
06:18
The amount that disappeared in 2005
89
360000
3000
Część, która zniknęła w roku 2005
06:21
was equivalent to everything east of the Mississippi.
90
363000
4000
była równa całemu obszarowi na wschód od Mississippi.
06:25
The extra amount that disappeared last fall
91
367000
4000
Dodatkowa część, która zniknęła w zeszłym roku
06:29
was equivalent to this much. It comes back in the winter,
92
371000
3000
równa była tej części. Wraca w zimie,
06:32
but not as permanent ice, as thin ice --
93
374000
4000
lecz nie jako stały lód, a jako cienki lód.
06:36
vulnerable. The amount remaining could be completely gone
94
378000
6000
Narażona. Pozstała część może całkowicie zniknąć
06:42
in summer in as little as five years.
95
384000
1000
w lecie, w czasie zaledwie pięciu lat.
06:43
That puts a lot of pressure on Greenland.
96
385000
5000
To wywiera ogromny nacisk na Grenlandię.
06:49
Already, around the Arctic Circle --
97
391000
6000
Już wokół północnego kręgu podbiegunowego -
06:57
this is a famous village in Alaska. This is a town
98
399000
4000
to słynna wioska na Alasce. To jest miasteczko
07:01
in Newfoundland. Antarctica. Latest studies from NASA.
99
403000
9000
w Nowofunlandii. Antarktyka. Ostatnie badania z NASA.
07:10
The amount of a moderate-to-severe snow melting
100
412000
3000
Ilość średnich i poważnych ilości topniejącego śniegu
07:13
of an area equivalent to the size of California.
101
415000
4000
na obszarze rozmiaru Kalifornii.
07:17
"They were the best of times,
102
419000
3000
"To były najlepsze czasy,
07:20
they were the worst of times": the most famous opening sentence
103
422000
3000
to były najgorsze czasy", słynne pierwsze zdanie
07:23
in English literature. I want to share briefly
104
425000
3000
w angielskiej literaturze. Chcę w skrócie podzielić się
07:26
a tale of two planets. Earth and Venus
105
428000
3000
"Opowieścią o dwóch planetach". Ziemia i Wenus
07:29
are exactly the same size. Earth's diameter
106
431000
3000
są dokładnie takiego samego rozmiaru. Średnica Ziemi
07:32
is about 400 kilometers larger, but essentially the same size.
107
434000
5000
jest około 400 kilometrów większa, ale w zasadzie tego samego rozmiaru.
07:37
They have exactly the same amount of carbon.
108
439000
2000
Mają dokładnie taką samą ilość tlenku węgla.
07:39
But the difference is, on Earth, most of the carbon
109
441000
5000
Różnica polega na tym, że na Ziemi większość tlenku węgla
07:44
has been leeched over time out of the atmosphere,
110
446000
3000
została z upływem czasu wyssana z atmosfery,
07:47
deposited in the ground as coal, oil,
111
449000
4000
złożona w ziemi jako węgiel, nafta,
07:51
natural gas, etc. On Venus, most of it
112
453000
3000
gaz ziemny, itp. Na Wenus większość jego
07:54
is in the atmosphere. The difference is that our temperature
113
456000
5000
jest w atmosferze. Róznica polega na tym, że nasza temperatura
07:59
is 59 degrees on average. On Venus,
114
461000
3000
średnio wynosi 59 stopni w skali Fahrenheita. Na Wenus
08:02
it's 855. This is relevant to our current strategy
115
464000
4000
wynosi ona 855 stopni. Ma to znaczenie dla naszej obecnej strategii
08:06
of taking as much carbon out of the ground as quickly as possible,
116
468000
2000
pobierania z gleby jak największej ilości tlenku węgla jak najszybciej
08:08
and putting it into the atmosphere.
117
470000
1000
i wprowadzanie go do atmosfery.
08:12
It's not because Venus is slightly closer to the Sun.
118
474000
3000
Nie jest to wynikiem trochę bliższej pozycji Wenus wobec Słońca.
08:15
It's three times hotter than Mercury,
119
477000
2000
Jest trzy razy gorętsza niż Merkury,
08:17
which is right next to the Sun. Now, briefly,
120
479000
3000
który znajduje się obok Słońca. Więc, krótko,
08:20
here's an image you've seen, as one of the only old images,
121
482000
2000
oto obraz, który widzieliście jako jeden ze starych obrazów,
08:22
but I show it because I want to briefly give you CSI: Climate.
122
484000
4000
ale pokazuję go, bo chcę dać Wam krótką zagadkę kryminalną: Klimat.
08:26
The global scientific community says:
123
488000
6000
Globalna społeczność naukowa mówi,
08:32
man-made global warming pollution, put into the atmosphere,
124
494000
4000
że zanieczyszczenie z globalnego ocieplenia spowodowanego przez człowieka, wprowadzone do atmosfery
08:36
thickening this, is trapping more of the outgoing infrared.
125
498000
2000
pogrubia to, zatrzymując więcej wychodzącego światła podczerwonego.
08:38
You all know that. At the last
126
500000
1000
Wszyscy o tym wiecie. Podczas ostatniego
08:39
IPCC summary, the scientists wanted to say,
127
501000
4000
podsumowania przez MZZK - naukowcy chcieli powiedzieć:
08:43
"How certain are you?" They wanted to answer that "99 percent."
128
505000
3000
"Na ile jesteście pewni?" Chcieli odpowiedzieć: "99 procent".
08:46
The Chinese objected, and so the compromise was
129
508000
2000
Chińczycy zaprotestowali, więc ustalono kompromis:
08:48
"more than 90 percent."
130
510000
2000
"ponad 90 procent".
08:50
Now, the skeptics say, "Oh, wait a minute,
131
512000
3000
Lecz sceptycy mówią: "Zaczekajcie chwilę,
08:53
this could be variations in this energy
132
515000
4000
to mogą być zróżnicowania w - w tej energii -
08:57
coming in from the sun." If that were true,
133
519000
3000
przychodzącej ze Słońca". Gdyby to była prawda,
09:00
the stratosphere would be heated as well as the
134
522000
4000
stratosfera nagrzewałaby się tak samo
09:04
lower atmosphere, if it's more coming in.
135
526000
3000
jak niższa atmosfera, jeśli wchodzi więcej.
09:07
If it's more being trapped on the way out, then you would
136
529000
3000
Jeśli zatrzymywane jest wiecej przy wyjściu, wówczas można by
09:10
expect it to be warmer here and cooler here. Here is the lower atmosphere.
137
532000
6000
się spodziewać, że tu będzie cieplej, a zimniej tu. To jest niższa atmosfera.
09:16
Here's the stratosphere: cooler.
138
538000
3000
To jest stratosfera - chłodniej.
09:19
CSI: Climate.
139
541000
1000
Zagadka kryminalna - Klimat.
09:20
Now, here's the good news. Sixty-eight percent of Americans now believe
140
542000
7000
Ale oto dobra wiadomość. 68% Amerykanów wierzy obecnie,
09:27
that human activity is responsible
141
549000
3000
że działalność człowieka ponosi odpowiedzialność
09:30
for global warming. Sixty-nine percent believe that the Earth is heating up
142
552000
5000
za globalne ocieplenie. 69 procent wierzy, że Ziemia się nagrzewa
09:35
in a significant way. There has been progress,
143
557000
3000
znacznie. Nastąpił postęp,
09:38
but here is the key: when given a list
144
560000
7000
ale tu mamy klucz: gdy mamy listę
09:45
of challenges to confront, global warming is still listed at near the bottom.
145
567000
9000
wyzwań, z którymi należy sobie radzić, ocieplenie globalne nadal jest podawane przy końcu.
09:54
What is missing is a sense of urgency.
146
576000
3000
Czego brak to poczucie nagłości.
09:57
If you agree with the factual analysis,
147
579000
5000
Jeśli zgodzicie się z analizą faktów,
10:02
but you don't feel the sense of urgency,
148
584000
3000
lecz nie macie poczucia nagłości,
10:05
where does that leave you?
149
587000
1000
to co to znaczy?
10:06
Well, the Alliance for Climate Protection, which I head
150
588000
3000
Organizacja Sojusz Ochrony Klimatu, której jestem szefem
10:09
in conjunction with Current TV -- who did this pro bono --
151
591000
4000
wspólnie z programem CurrentTV, który zrobił to bezpłatnie,
10:13
did a worldwide contest to do commercials on how to communicate this.
152
595000
4000
przeprowadziła międzynarodowy konkurs na reklamę w jaki sposób to przekazać.
10:17
This is the winner.
153
599000
2000
Oto zwycięzca.
11:06
NBC -- I'll show all of the networks here -- the top journalists
154
648000
7000
NBC - pokażę Wam tu wszystkie sieci telewizyjne - najlepsi dziennikarze
11:13
for NBC asked 956 questions in 2007
155
655000
4000
z NBC zadali 956 pytań w roku 2007
11:17
of the presidential candidates: two of them were about
156
659000
3000
kandydatom na prezydenta: dwa z nich dotyczyły
11:20
the climate crisis. ABC: 844 questions, two about the climate crisis.
157
662000
7000
kryzysu klimatu. ABC: 844 pytania, dwa na temat kryzysu klimatu.
11:27
Fox: two. CNN: two. CBS: zero.
158
669000
10000
Fox: dwa. CNN: dwa. CBS: zero.
11:37
From laughs to tears -- this is one of the older
159
679000
4000
Od śmiechu do łez. To jedna ze starszych
11:41
tobacco commercials.
160
683000
1000
reklam tytoniu.
11:43
So here's what we're doing.
161
685000
2000
Tu jest to co robimy.
11:45
This is gasoline consumption in all of these countries. And us.
162
687000
10000
To zużycie benzyny we wszystkich krajach. I my.
11:55
But it's not just the developed nations.
163
697000
6000
Ale to nie tylko kraje rozwinięte.
12:01
The developing countries are now following us
164
703000
4000
Kraje rozwijające się podążają za nami
12:05
and accelerating their pace. And actually,
165
707000
2000
i przyspieszają tempo. A w rzeczywistości
12:07
their cumulative emissions this year are the equivalent
166
709000
3000
ich skumulowane emisje w tym roku równają się
12:10
to where we were in 1965. And they're catching up
167
712000
3000
naszym emisjom w roku 1956. Oni nas doganiają
12:13
very dramatically. The total concentrations:
168
715000
4000
bardzo szybko. Ogólne stężenie:
12:17
by 2025, they will be essentially where we were in 1985.
169
719000
6000
do 2005 roku będą właściwie w tym samym miejscu, w którym my byliśmy w roku 1985.
12:23
If the wealthy countries were completely missing
170
725000
5000
Gdyby nie było wcale bogatych krajów
12:28
from the picture, we would still have this crisis.
171
730000
3000
na tym obrazie, nadal przeżywalibyśmy ten kryzys.
12:31
But we have given to the developing countries
172
733000
4000
Ale daliśmy krajom rozwijającym się
12:35
the technologies and the ways of thinking
173
737000
2000
technologie i sposoby myślenia,
12:37
that are creating the crisis. This is in Bolivia --
174
739000
6000
które tworzą ten kryzys. To jest Boliwia.
12:43
over thirty years.
175
745000
3000
Ponad, ponad trzydzieści lat.
13:05
This is peak fishing in a few seconds. The '60s.
176
767000
4000
To jest szczyt sezonu łowienia ryb za kilka sekund. Lata 60-te.
13:09
'70s. '80s. '90s. We have to stop this. And the good news is that we can.
177
771000
9000
70-te, 80-te, 90-te. Musimy to zatrzymać. Dobra wiadomość to to, że możemy.
13:18
We have the technologies.
178
780000
4000
Mamy technologie.
13:22
We have to have a unified view of how to go about this:
179
784000
5000
Musimy mieć zjednoczony pogląd, jak to zrobić:
13:27
the struggle against poverty in the world
180
789000
4000
walka z biedą na świecie
13:31
and the challenge of cutting wealthy country emissions,
181
793000
4000
i wyzwanie ograniczenia emisji bogatych krajów,
13:35
all has a single, very simple solution.
182
797000
4000
wszystkie mają jedno, bardzo proste rozwiązanie.
13:39
People say, "What's the solution?" Here it is.
183
801000
4000
Ludzie pytają: "Jakie jest rozwiązanie?" Oto ono.
13:43
Put a price on carbon. We need a CO2 tax, revenue neutral,
184
805000
6000
Ustalmy cenę na tlenek węgla. Musimy mieć podatek na CO2, bez wpływów,
13:49
to replace taxation on employment, which was invented by Bismarck --
185
811000
8000
aby wymienić opodatkowanie na zatrudnienie, które było wymyślone przez Bismarka -
13:57
and some things have changed
186
819000
1000
i niektóre rzeczy uległy zmianie
13:58
since the 19th century.
187
820000
1000
od XIX wieku.
13:59
In the poor world, we have to integrate the responses
188
821000
7000
W biednym świecie, musimy zintegrować reakcje
14:06
to poverty with the solutions to the climate crisis.
189
828000
4000
na biedę z rozwiązaniami kryzysu klimatycznego.
14:10
Plans to fight poverty in Uganda
190
832000
3000
Plany walki z biedą w Ugandzie
14:13
are mooted, if we do not solve the climate crisis.
191
835000
4000
są wątpliwe jeśli nie rozwiążemy kryzysu klimatycznego.
14:17
But responses can actually make a huge difference
192
839000
8000
Ale odpowiedzi mogą w rzeczywistości wprowadzić wielkie zmiany
14:25
in the poor countries. This is a proposal
193
847000
5000
w biednych krajach. To jest propozycja,
14:30
that has been talked about a lot in Europe.
194
852000
4000
o której rozmawiano w całej Europie.
14:34
This was from Nature magazine. These are concentrating
195
856000
4000
To było z Nature Magazine. To są fabryki koncentrujące
14:38
solar, renewable energy plants, linked in a so-called "supergrid"
196
860000
7000
odnawialną energię słoneczną, połączone w tzw. super siatkę
14:45
to supply all of the electrical power
197
867000
3000
by dostarczyć całą energię elektryczną
14:48
to Europe, largely from developing countries -- high-voltage DC currents.
198
870000
8000
do Europy, głównie z krajów rozwijających się. Stały prąd wysokiego napięcia.
14:56
This is not pie in the sky; this can be done.
199
878000
3000
To nie są gruszki na wierzbie, to można zrobić.
14:59
We need to do it for our own economy.
200
881000
3000
Musimy to zrobić dla naszej gospodarki.
15:02
The latest figures show that the old model
201
884000
3000
Ostatnie dane wskazują, że stary model
15:05
is not working. There are a lot of great investments
202
887000
4000
nie sprawdza się. Jest wiele dużych inwestycji,
15:09
that you can make. If you are investing in tar sands
203
891000
4000
które możemy dokonać. Jeśli inwestujecie w piaski naftowe
15:13
or shale oil, then you have a portfolio
204
895000
6000
lub naftę łupkową, macie portfel
15:19
that is crammed with sub-prime carbon assets.
205
901000
4000
zapełniony aktywami w tlenek węgla niższej kategorii.
15:23
And it is based on an old model.
206
905000
4000
A oparty on jest na starym modelu.
15:27
Junkies find veins in their toes when the ones
207
909000
3000
Narkomani odnajdują żyły w palcach u nóg,
15:30
in their arms and their legs collapse. Developing tar sands
208
912000
5000
gdy pękają im żyły w nogach i ramionach. Eksploatowanie piasków naftowych
15:35
and coal shale is the equivalent. Here are just a few of the investments
209
917000
6000
i węgla łupkowego jest tego ekwiwalentem. Oto zaledwie kilka z inwestycji,
15:41
that I personally think make sense.
210
923000
3000
które osobiście uważam, że mają sens.
15:44
I have a stake in these, so I'll have a disclaimer there.
211
926000
3000
Sam na nie postawiłem, więc mam tu dementi.
15:47
But geothermal, concentrating solar,
212
929000
3000
Ale geotermiczna, skoncentrowana słoneczna,
15:50
advanced photovoltaics, efficiency and conservation.
213
932000
6000
nowoczesna fotowaltaniczna, efektywność i oszczędność.
15:57
You've seen this slide before, but there's a change.
214
939000
3000
Widzieliście już ten slajd, ale tu jest zmiana.
16:00
The only two countries that didn't ratify
215
942000
4000
Jedyne dwa kraje, które nie ratyfikowały
16:04
-- and now there's only one. Australia had an election.
216
946000
5000
- a teraz jest tylko jeden. W Australii były wybory.
16:09
And there was a campaign in Australia
217
951000
3000
Oto kampania w Australii,
16:12
that involved television and Internet and radio commercials
218
954000
5000
w której były reklamy w telewizji, Internecie i radio,
16:17
to lift the sense of urgency for the people there.
219
959000
2000
by wzbudzić poczucie nagłości wśród wszystkich ludzi.
16:19
And we trained 250 people to give the slide show
220
961000
4000
Przeszkoliliśmy 250 osób, by pokazywały te slajdy
16:23
in every town and village and city in Australia.
221
965000
5000
w każdym miasteczku i wsi w Australii.
16:28
Lot of other things contributed to it,
222
970000
2000
Wiele innych rzeczy się do tego przyczyniło,
16:30
but the new Prime Minister announced that
223
972000
3000
ale Premier ogłosił, że
16:33
his very first priority would be to change Australia's position
224
975000
4000
jego najważniejszym priorytetem będzie zmiana stanowiska Australii
16:37
on Kyoto, and he has. Now, they came to an awareness
225
979000
5000
wobec Porozumienia w Kyoto i tak też zrobił. Oni zdali sobie sprawę
16:42
partly because of the horrible drought that they have had.
226
984000
4000
częściowo w wyniku okropnej suszy jakiej doświadczyli.
16:46
This is Lake Lanier. My friend Heidi Cullen
227
988000
4000
To Jezioro Lanier. Moja znajoma Heidi Cullins
16:50
said that if we gave droughts names the way we give hurricanes names,
228
992000
4000
powiedziała, że gdybyśmy nadawali suszom nazwy tak jak nadajemy huraganom,
16:54
we'd call the one in the southeast now Katrina,
229
996000
3000
nazwalibyśmy obecną suszę na Południowym Wschodzie Katriną
16:57
and we would say it's headed toward Atlanta.
230
999000
2000
i powiedzielibyśmy, że zmierza ku Atlancie.
16:59
We can't wait for the kind of drought
231
1001000
4000
Nie możemy czekać na tego rodzaju suszę
17:03
Australia had to change our political culture.
232
1005000
2000
jaką miała Australia, by zmienić naszą kulturę polityczną.
17:05
Here's more good news. The cities supporting Kyoto in the U.S.
233
1007000
9000
Oto dalsze dobre wiadomości. Liczba miast popierających Porozumienie w Kyoto
17:14
are up to 780 -- and I thought I saw one go by there,
234
1016000
3000
liczy teraz 780, a myślałem, że widziałem jedno tam,
17:17
just to localize this -- which is good news.
235
1019000
6000
tylko lokalizując to. To dobra wiadomość.
17:23
Now, to close, we heard a couple of days ago
236
1025000
6000
Na zakończenie, słyszeliśmy kilka dni temu,
17:29
about the value of making individual heroism so commonplace
237
1031000
9000
że wartość podejmowania indywidualnego heroizmu jest tak powszechna,
17:38
that it becomes banal or routine.
238
1040000
3000
że staje się banalna lub rutynowa.
17:41
What we need is another hero generation. Those of us who are alive
239
1043000
9000
Potrzebne jest nam kolejne bohaterskie pokolenie. Ci z nas, którzy żyją
17:50
in the United States of America
240
1052000
2000
w Stanach Zjednoczonych
17:52
today especially, but also the rest of the world,
241
1054000
2000
szczególnie dziś, ale także w pozostałej części świata,
17:55
have to somehow understand that history
242
1057000
5000
muszą w jakiś sposób zrozumieć, że historia
18:00
has presented us with a choice -- just as Jill [Bolte] Taylor was figuring out
243
1062000
10000
dała nam wybór, tak jak Jill Bolte Taylor starała się zrozumieć
18:10
how to save her life while she was distracted
244
1072000
5000
jak uratować swoje życie podczas, gdy jej uwaga była odwrócona
18:15
by the amazing experience that she was going through.
245
1077000
4000
przez niesamowite doświadczenie, które przeżywała.
18:19
We now have a culture of distraction.
246
1081000
3000
My mamy obecnie kulturę odwracania uwagi.
18:22
But we have a planetary emergency.
247
1084000
5000
Ale mamy planetarną nagłą sytuację.
18:27
And we have to find a way to create,
248
1089000
4000
Musimy znaleźć sposób stworzenia,
18:31
in the generation of those alive today, a sense of generational mission.
249
1093000
6000
w obecnie żyjącym pokoleniu, poczucia misji pokolenia.
18:37
I wish I could find the words to convey this.
250
1099000
3000
Żałuję, że nie mogę znaleźć słów do przekazania tego.
18:43
This was another hero generation
251
1105000
2000
To było inne pokolenie bohaterskie,
18:45
that brought democracy to the planet.
252
1107000
3000
które przyniosło demokrację na planetę.
18:48
Another that ended slavery. And that gave women the right to vote.
253
1110000
7000
Inne, które zakończyło niewolnictwo. Inne, które dało kobietom prawo do głosowania.
18:55
We can do this. Don't tell me that we don't have the capacity to do it.
254
1117000
7000
Możemy to osiągnąć. Nie mówcie mi, że nie macie do tego zdolności.
19:02
If we had just one week's worth of what we spend on the Iraq War,
255
1124000
4000
Gdybyśmy mieli wartość tego, co wydajemy na tydzień na wojnę w Iraku,
19:06
we could be well on the way to solving this challenge.
256
1128000
3000
moglibyśmy być w drodze do rozwiązywania tego wyzwania.
19:09
We have the capacity to do it.
257
1131000
4000
Mamy ku temu możliwości.
19:19
One final point: I'm optimistic, because I believe
258
1141000
13000
Jedna ostatnia uwaga. Jestem optymistyczny ponieważ wierzę, że
19:32
we have the capacity, at moments of great challenge,
259
1154000
4000
mamy zdolności, w momentach wielkiego wyzwania,
19:36
to set aside the causes of distraction and rise to the challenge
260
1158000
6000
odsunąć przyczyny odwrócenia uwagi na bok i stanąć wobec zadania,
19:42
that history is presenting to us.
261
1164000
3000
przed którym stawia nas historia.
19:47
Sometimes I hear people respond to the disturbing facts of the climate crisis
262
1169000
12000
Czasem słyszę, że ludzie odpowiadają na niepokojące fakty o kryzysie klimatycznym
19:59
by saying, "Oh, this is so terrible.
263
1181000
2000
mówiąc: "Och, to jest okropne.
20:01
What a burden we have." I would like to ask you
264
1183000
6000
Jakie mamy obciążenie". Chciałbym poprosić Was
20:07
to reframe that. How many generations
265
1189000
4000
o zmianę tego. Ile pokoleń
20:11
in all of human history have had the opportunity
266
1193000
5000
w całej historii ludzkości miało możliwość
20:16
to rise to a challenge that is worthy of our best efforts?
267
1198000
9000
stanąć wobec zadania zasługującego naszych najlepszych wysiłków?
20:25
A challenge that can pull from us
268
1207000
6000
Wyzwanie, które może wymusić od nas
20:31
more than we knew we could do? I think we ought to approach
269
1213000
8000
więcej niż wiedzieliśmy, że możemy zrobić? Myślę, że powinniśmy podejść
20:39
this challenge with a sense of profound joy
270
1221000
4000
do tego wyzwania z poczuciem głębokiej radości
20:43
and gratitude that we are the generation
271
1225000
5000
i wdzięczności, że jesteśmy pokoleniem,
20:48
about which, a thousand years from now,
272
1230000
4000
które, tysiące lat później,
20:52
philharmonic orchestras and poets and singers will celebrate
273
1234000
9000
orkiestry symfoniczne, poeci i pieśniarze będą
21:01
by saying, they were the ones that found it within themselves
274
1243000
7000
opiewali mówiąc, że to oni byli tymi, którzy znaleźli w sobie
21:08
to solve this crisis and lay the basis
275
1250000
5000
sposób rozwiązania kryzysu i ustalili podstawy
21:13
for a bright and optimistic human future.
276
1255000
2000
jasnej i optymistycznej przyszłości dla ludzkości.
21:15
Let's do that. Thank you very much.
277
1257000
3000
Zróbmy tak. Dziękuję bardzo.
21:42
Chris Anderson: For so many people at TED, there is deep pain
278
1284000
6000
Chris Anderson: Dla tak wielu osób w TED jest to bardzo bolesne,
21:48
that basically a design issue
279
1290000
2000
że właściwie zagadnienie projektu, pod koniec dnia,
21:50
on a voting form --
280
1292000
2000
zagadnienie dotyczące projektu formularza głosowania -
21:52
one bad design issue meant that your voice wasn't being heard
281
1294000
4000
jeden źle zaprojektowany formularz oznaczał, że Pana głosu nie słyszano
21:56
like that in the last eight years in a position
282
1298000
1000
w ten sposób w ostatnich ośmiu latach, gdy był Pan w pozycji,
21:57
where you could make these things come true.
283
1299000
2000
kiedy mógłby Pan wprowadzić zmiany.
21:59
That hurts.
284
1301000
2000
To jest bolesne.
22:01
Al Gore: You have no idea. (Laughter)
285
1303000
7000
Al Gore: Nie masz pojęcia jak bardzo. (Śmiech)
22:11
CA: When you look at what the leading candidates
286
1313000
1000
CA: Gdy patrzy Pan co wiodący kandydaci
22:12
in your own party are doing now -- I mean, there's --
287
1314000
2000
z pańskiej partii robią teraz, mam na myśli, jest -
22:14
are you excited by their plans on global warming?
288
1316000
5000
czy cieszy się Pan ich planami odnośnie ocieplenia globalnego?
22:28
AG: The answer to the question is hard for me
289
1330000
4000
AG: Odpowiedź na to pytanie jest dla mnie trudna,
22:32
because, on the one hand, I think that
290
1334000
4000
ponieważ z jednej strony myślę, że
22:36
we should feel really great about the fact
291
1338000
4000
powinniśmy cieszyć się z faktu, że
22:41
that the Republican nominee -- certain nominee --
292
1343000
6000
kandydat republikański - pewien kandydat -
22:47
John McCain, and both of the finalists
293
1349000
4000
John McCain i oboje finaliści
22:51
for the Democratic nomination -- all three have a very different
294
1353000
5000
z partii Demokratycznej - wszyscy troje mają bardzo odmienne
22:56
and forward-leaning position
295
1358000
2000
przyszłościowe pozycje
22:58
on the climate crisis. All three have offered leadership,
296
1360000
5000
na temat kryzysu klimatycznego. Wszyscy troje zaoferowali przewodzenie
23:03
and all three are very different from the approach taken
297
1365000
4000
i wszyscy troje mają bardzo odmienne podejście od podejścia
23:07
by the current administration. And I think
298
1369000
3000
obecnego rządu. Myślę, że
23:10
that all three have also been responsible in
299
1372000
4000
wszyscy troje są również odpowiedzialni za
23:14
putting forward plans and proposals. But the campaign dialogue that --
300
1376000
11000
przedstawienie planów i propozycji. Ale dialog kampanii, który
23:25
as illustrated by the questions --
301
1387000
1000
jak pokazały pytania,
23:26
that was put together by the
302
1388000
1000
został przygotowany przez
23:27
League of Conservation Voters, by the way, the analysis of all the questions --
303
1389000
3000
Ligę Konserwatywnych Głosujących, nawiasem mówiąc, analiza wszystkich pytań
23:30
and, by the way, the debates have all been
304
1392000
2000
i, dodatkowo, wszystkie debaty były
23:34
sponsored by something that goes by the Orwellian label,
305
1396000
2000
sponsorowane przez coś, co pokazane jest jak etykieta Orwelliańska
23:36
"Clean Coal." Has anybody noticed that?
306
1398000
4000
"Czysty węgiel". Czy ktoś to zauważył?
23:40
Every single debate has been sponsored by "Clean Coal."
307
1402000
4000
Każda debata sponsorowana była przez "Czysty węgiel".
23:44
"Now, even lower emissions!"
308
1406000
2000
"Teraz, nawet niższe emisje!"
23:46
The richness and fullness of the dialogue
309
1408000
4000
Bogactwo i pełność dialogu
23:50
in our democracy has not laid the basis
310
1412000
3000
w naszej demokracji nie wyłożyła podstaw
23:53
for the kind of bold initiative that is really needed.
311
1415000
4000
do rodzaju odważnej inicjatywy, która jest naprawdę konieczna.
23:57
So they're saying the right things and they may --
312
1419000
3000
Więc oni mówią poprawne rzeczy i oni mogą -
24:00
whichever of them is elected -- may do the right thing,
313
1422000
3000
ktokolwiek z nich zostanie wybrany - podjąć odpowiednie kroki,
24:03
but let me tell you: when I came back from Kyoto
314
1425000
4000
ale muszę Panu powiedzieć, że gdy wróciłem z Kyoto
24:07
in 1997, with a feeling of great happiness
315
1429000
7000
w 1997 z poczuciem ogromnej radości, że
24:14
that we'd gotten that breakthrough there,
316
1436000
2000
uzyskaliśmy ten przełom
24:16
and then confronted the United States Senate,
317
1438000
2000
i skonfrontowano mnie w Senacie Stanów Zjednoczonych,
24:18
only one out of 100 senators was willing to vote
318
1440000
4000
jedynie jeden ze 100 senatorów był chętny głosować,
24:22
to confirm, to ratify that treaty. Whatever the candidates say
319
1444000
7000
by potwierdzić, ratyfikować porozumienie. Cokolwiek mówią kandydaci
24:29
has to be laid alongside what the people say.
320
1451000
5000
musi być w parze z tym, co mówią ludzie.
24:34
This challenge is part of the fabric
321
1456000
4000
To wyzwanie jest częścią tkaniny
24:38
of our whole civilization.
322
1460000
2000
naszej całej cywilizacji.
24:40
CO2 is the exhaling breath of our civilization, literally.
323
1462000
3000
CO2 jest wydechem naszej cywilizacji, dosłownie.
24:44
And now we mechanized that process. Changing that pattern
324
1466000
3000
Zmechanizowaliśmy proces obecnie. Zmiana tego wzoru
24:47
requires a scope, a scale, a speed of change
325
1469000
7000
wymaga zmiany zakresu, skali i prędkości zmiany,
24:54
that is beyond what we have done in the past.
326
1476000
3000
która wykracza poza to, czego już dokonaliśmy w przeszłości.
24:57
So that's why I began by saying,
327
1479000
2000
Dlatego też zacząłem mówiąc,
24:59
be optimistic in what you do, but be an active citizen.
328
1481000
6000
by być optymistycznym w tym co robicie, lecz by być aktywnym obywatelem.
25:06
Demand -- change the light bulbs,
329
1488000
2000
Żądania - zmieńcie żarówki,
25:08
but change the laws. Change the global treaties.
330
1490000
3000
lecz zmieńcie prawa. Zmieńcie porozumienia globalne.
25:11
We have to speak up. We have to solve this democracy -- this --
331
1493000
6000
Musimy o tym mówić. Musimy rozwiązać tę demokrację.
25:18
We have sclerosis in our democracy. And we have to change that.
332
1500000
6000
Mamy sklerozę w naszej demokracji. Musimy to zmienić.
25:25
Use the Internet. Go on the Internet.
333
1507000
1000
Korzystajcie z Internetu. Szukajcie w Internecie.
25:26
Connect with people. Become very active as citizens.
334
1508000
4000
Kontaktujcie się z ludźmi. Bądźcie bardzo aktywni jako obywatele.
25:30
Have a moratorium -- we shouldn't
335
1512000
2000
Przygotujcie moratorium - nie powinniśmy
25:32
have any new coal-fired generating plants
336
1514000
2000
mieć żadnych nowych fabryk generujących ogień z węgla,
25:34
that aren't able to capture and store CO2, which means we have to
337
1516000
5000
które nie są w stanie przechwycić i przechować CO2. Oznacza to, że musimy
25:39
quickly build these renewable sources.
338
1521000
2000
szybko budować te odnawialne źródła.
25:41
Now, nobody is talking on that scale. But I do believe
339
1523000
4000
Więc, nikt nie mówi o tym na taką skalę. Wierzę jednak, że
25:45
that between now and November, it is possible.
340
1527000
4000
od teraz do listopada, jeśli to możliwe
25:49
This Alliance for Climate Protection
341
1531000
1000
ten Sojusz Ochrony Klimatu
25:51
is going to launch a nationwide campaign --
342
1533000
3000
rozpocznie ogólnokrajową kampanię -
25:54
grassroots mobilization, television ads, Internet ads,
343
1536000
3000
mobilizację od podstaw, reklamy telewizyjne, reklamy internetowe,
25:57
radio, newspaper -- with partnerships with everybody
344
1539000
3000
radio, prasa - w partnerstwie ze wszystkimi
26:00
from the Girl Scouts to the hunters and fishermen.
345
1542000
3000
od harcerek do myśliwych i rybaków.
26:03
We need help. We need help.
346
1545000
4000
Potrzebujemy pomocy. Potrzebujemy pomocy.
26:07
CA: In terms of your own personal role going forward,
347
1549000
4000
CA: Jeśli chodzi o Pana osobistą rolę zmierzania w przyszłość,
26:11
Al, is there something more than that
348
1553000
2000
Al, czy jest coś innego,
26:13
you would like to be doing?
349
1555000
1000
czym chciałby się Pan zajmować?
26:14
AG: I have prayed that I would be able to find the answer
350
1556000
8000
AG: Modliłem się, bym mógł znaleźć odpowiedź
26:22
to that question. What can I do?
351
1564000
5000
na to pytanie. Co mogę zrobić?
26:27
Buckminster Fuller once wrote, "If the future
352
1569000
4000
Buckminster Fuller kiedyś napisał: "Jeśli przyszłość
26:31
of all human civilization depended on me, what would I do?
353
1573000
5000
cywilizacji ludzkiej zależałaby ode mnie, co bym zrobił?
26:36
How would I be?" It does depend on all of us,
354
1578000
5000
Jakim bym był?" To wszystko od nas zależy,
26:41
but again, not just with the light bulbs.
355
1583000
2000
ale powtarzam, to nie tylko żarówki.
26:43
We, most of us here, are Americans. We have a democracy.
356
1585000
8000
My, większość z nas tu, jesteśmy Amerykanami. Mamy demokrację.
26:51
We can change things, but we have to actively change.
357
1593000
6000
Możemy zmienić rzeczy, ale my musimy aktywnie się zmienić.
26:57
What's needed really is a higher level of consciousness.
358
1599000
5000
Co jest potrzebne, to wyższy poziom świadomości.
27:02
And that's hard to --
359
1604000
2000
A to trudno -
27:04
that's hard to create -- but it is coming.
360
1606000
4000
to trudno stworzyć, lecz to nadchodzi.
27:08
There's an old African proverb that some of you know
361
1610000
3000
Jest przysłowie afrykańskie, które niektórzy z Was znają,
27:11
that says, "If you want to go quickly, go alone;
362
1613000
4000
które mówi: "Jeśli chcesz iść szybko, idź sam;
27:15
if you want to go far, go together." We have to go far, quickly.
363
1617000
8000
jeśli chcesz iść daleko, idź razem z kimś". My musimy iść daleko szybko.
27:23
So we have to have a change in consciousness.
364
1625000
4000
Więc musimy zmienić świadomość.
27:27
A change in commitment. A new sense of urgency.
365
1629000
4000
Zmienić zaanagażowanie. Nowe poczucie pilności.
27:31
A new appreciation for the privilege
366
1633000
3000
Nowe docenienie przywileju,
27:34
that we have of undertaking this challenge.
367
1636000
3000
który mamy, podejmując to wyzwanie.
27:37
CA: Al Gore, thank you so much for coming to TED.
368
1639000
4000
CA: Al Gore, dziękuję Panu za przybycie do TEDa.
27:41
AG: Thank you. Thank you very much.
369
1643000
4000
AG: Dziękuję. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Al Gore - Climate advocateNobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions.
Why you should listen
Former Vice President Al Gore is co-founder and chairman of Generation Investment Management. While he’s is a senior partner at Kleiner Perkins Caufield & Byers, and a member of Apple, Inc.’s board of directors, Gore spends the majority of his time as chair of The Climate Reality Project, a nonprofit devoted to solving the climate crisis.
He is the author of the bestsellers Earth in the Balance, An Inconvenient Truth, The Assault on Reason, Our Choice: A Plan to Solve the Climate Crisis, and most recently, The Future: Six Drivers of Global Change. He is the subject of the Oscar-winning documentary An Inconvenient Truth and is the co-recipient, with the Intergovernmental Panel on Climate Change, of the Nobel Peace Prize for 2007 for “informing the world of the dangers posed by climate change.”
Gore was elected to the U.S. House of Representatives in 1976, 1978, 1980 and 1982 and the U.S. Senate in 1984 and 1990. He was inaugurated as the 45th Vice President of the United States on January 20, 1993, and served eight years.
Al Gore | Speaker | TED.com