TED2008
Irwin Redlener: How to survive a nuclear attack
Irwin Redlener o sposobach przetrwania ataku nuklearnego
Filmed:
Readability: 4.2
782,979 views
Oblicze terroru nuklearnego zmieniło się od czasów Zimnej Wojny, ale Irwin Redlener - ekspert do spraw medycyny katastrof - przypomina nam, że zagrożenie pozostaje realne. Przegląda niektóre z absurdalnych środków zapobiegawczych i udziela praktycznych rad odnośnie przetrwania ataku.
Irwin Redlener - Physician, disaster-preparedness activist
Dr. Irwin Redlener spends his days imagining the worst: He studies how humanity might survive natural or human-made disasters of unthinkable severity. He's been an outspoken critic of half-formed government recovery plans (especially after Katrina). Full bio
Dr. Irwin Redlener spends his days imagining the worst: He studies how humanity might survive natural or human-made disasters of unthinkable severity. He's been an outspoken critic of half-formed government recovery plans (especially after Katrina). Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So, a big question that we're facing now
0
0
3000
Wielkie pytanie, na które musimy sobie odpowiedzieć
00:15
and have been for quite a number of years now:
1
3000
3000
i na które szukamy odpowiedzi już od wielu lat, brzmi:
00:18
are we at risk of a nuclear attack?
2
6000
3000
Czy grozi nam atak nuklearny?
00:21
Now, there's a bigger question
3
9000
2000
Nasuwa się jednak większe
00:23
that's probably actually more important than that,
4
11000
3000
i prawdopodobnie ważniejsze pytanie, czyli
00:26
is the notion of permanently eliminating
5
14000
4000
kwestia trwałego wyeliminowania
00:30
the possibility of a nuclear attack,
6
18000
2000
możliwości ataku nuklearnego,
00:32
eliminating the threat altogether.
7
20000
2000
całkowitego wyeliminowania tego zagrożenia.
00:34
And I would like to make a case to you that
8
22000
3000
Chciałbym wam udowodnić,
00:37
over the years since we first developed atomic weaponry,
9
25000
3000
że przez te wszystkie lata, od stworzenia pierwszych broni atomowych
00:40
until this very moment,
10
28000
2000
do chwili obecnej,
00:42
we've actually lived in a dangerous nuclear world
11
30000
3000
żyliśmy i wciąż żyjemy w niebezpiecznym, nuklearnym świecie,
00:45
that's characterized by two phases,
12
33000
3000
charakteryzowanym przez dwie fazy,
00:48
which I'm going to go through with you right now.
13
36000
3000
które teraz omówię.
00:51
First of all, we started off the nuclear age in 1945.
14
39000
4000
Zacznijmy od tego, że era atomowa rozpoczęła się w roku 1945.
00:55
The United States had developed a couple of atomic weapons
15
43000
2000
Stany Zjednoczone opracowały kilka broni atomowych
00:57
through the Manhattan Project,
16
45000
2000
w ramach Projektu Manhattan,
00:59
and the idea was very straightforward:
17
47000
2000
a idea była całkiem jasna:
01:01
we would use the power of the atom
18
49000
2000
mieliśmy wykorzystać potęgę atomu
01:03
to end the atrocities and the horror
19
51000
2000
by położyć kres okrucieństwu i grozie
01:05
of this unending World War II
20
53000
2000
tej ciągnącej się w nieskończoność II Wojny Światowej,
01:07
that we'd been involved in in Europe and in the Pacific.
21
55000
3000
w której braliśmy udział w Europie i na Pacyfiku.
01:10
And in 1945,
22
58000
3000
W roku 1945 byliśmy
01:13
we were the only nuclear power.
23
61000
2000
jedyną potęgą nuklearną.
01:15
We had a few nuclear weapons,
24
63000
2000
Posiadaliśmy kilka broni nuklearnych,
01:17
two of which we dropped on Japan, in Hiroshima,
25
65000
2000
z których dwie zrzuciliśmy w Japonii na Hiroszimę
01:19
a few days later in Nagasaki, in August 1945,
26
67000
3000
i dwa dni później na Nagasaki w sierpniu 1945 roku,
01:22
killing about 250,000 people between those two.
27
70000
3000
uśmiercając łącznie około 250 tysięcy ludzi.
01:25
And for a few years,
28
73000
2000
I przez kilka lat
01:27
we were the only nuclear power on Earth.
29
75000
3000
byliśmy jedyną potęgą nuklearną na Ziemi.
01:30
But by 1949, the Soviet Union had decided
30
78000
4000
Ale w roku 1949 Związek Radziecki zdecydował,
01:34
it was unacceptable to have us as the only nuclear power,
31
82000
3000
że nie można dopuścić do tego, byśmy byli jedyną potęgą nuklearną
01:37
and they began to match what the United States had developed.
32
85000
3000
i zaczęto tam rywalizować z tym, co stworzono w Stanach Zjednoczonych.
01:41
And from 1949 to 1985
33
89000
3000
Lata od 1949 do 1985
01:44
was an extraordinary time
34
92000
3000
były niezwykłym czasem
01:47
of a buildup of a nuclear arsenal
35
95000
3000
rozbudowywania arsenału nuklearnego,
01:50
that no one could possibly have imagined
36
98000
2000
co było niewyobrażalne dla kogokolwiek
01:52
back in the 1940s.
37
100000
2000
w latach czterdziestych.
01:54
So by 1985 -- each of those red bombs up here
38
102000
3000
Tak więc do roku 1985 każda z tych czerwonych bomb na ekranie
01:57
is equivalent of a thousands warheads --
39
105000
3000
odpowiada tysiącowi głowic.
02:00
the world had
40
108000
2000
Na świecie istniało
02:02
65,000 nuclear warheads,
41
110000
3000
65 tysięcy głowic jądrowych,
02:05
and seven members of something
42
113000
2000
a siedem krajów było członkami czegoś,
02:07
that came to be known as the "nuclear club."
43
115000
3000
co znamy pod nazwą: "Klub Atomowy".
02:10
And it was an extraordinary time,
44
118000
2000
Był to niezwykły czas
02:12
and I am going to go through some of the mentality
45
120000
2000
i teraz omówię niektóre elementy mentalności,
02:14
that we -- that Americans and the rest of the world were experiencing.
46
122000
3000
którą wpajano nam, Amerykanom, jak również reszcie świata.
02:17
But I want to just point out to you that 95 percent
47
125000
3000
Chciałbym jeszcze tylko podkreślić, że 95 %
02:20
of the nuclear weapons at any particular time
48
128000
3000
broni nuklearnej w jakimkolwiek momencie
02:23
since 1985 -- going forward, of course --
49
131000
2000
od 1985 do czasów obecnych, rzecz jasna,
02:25
were part of the arsenals
50
133000
2000
należało do arsenałów
02:27
of the United States and the Soviet Union.
51
135000
3000
Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego.
02:30
After 1985, and before the break up of the Soviet Union,
52
138000
3000
Po 1985, przed rozpadem Związku Radzieckiego,
02:33
we began to disarm
53
141000
2000
zaczęliśmy się rozbrajać,
02:35
from a nuclear point of view.
54
143000
2000
jeśli chodzi o broń nuklearną.
02:37
We began to counter-proliferate,
55
145000
2000
Zaczęliśmy przeciwdziałać rozwojowi broni atomowej
02:39
and we dropped the number of nuclear warheads in the world
56
147000
2000
i zmniejszyliśmy liczbę głowic jądrowych na świecie
02:41
to about a total of 21,000.
57
149000
3000
do około 21 tysięcy.
02:44
It's a very difficult number to deal with,
58
152000
1000
Ta liczba jest bardzo niepewna,
02:45
because what we've done is
59
153000
2000
ponieważ dokonaliśmy
02:47
we've quote unquote "decommissioned" some of the warheads.
60
155000
3000
"demobilizacji" niektórych głowic.
02:50
They're still probably usable. They could be "re-commissioned,"
61
158000
2000
Prawdopodobnie wciąż można ich użyć. "Zmobilizować" je na nowo.
02:52
but the way they count things, which is very complicated,
62
160000
3000
ale według obliczeń, które są bardzo skomplikowane,
02:55
we think we have about a third
63
163000
2000
posiadamy, jak sądzimy, mniej więcej jedną trzecią
02:57
of the nuclear weapons we had before.
64
165000
2000
broni nuklearnych, które mieliśmy wcześniej.
02:59
But we also, in that period of time,
65
167000
2000
Jednak oprócz tego, w tym czasie
03:01
added two more members to the nuclear club:
66
169000
2000
włączyliśmy do Klubu Atomowego jeszcze dwóch członków:
03:03
Pakistan and North Korea.
67
171000
3000
Pakistan i Północną Koreę.
03:06
So we stand today with a still fully armed nuclear arsenal
68
174000
3000
Tak więc obecnie można się zetknąć z pełnym uzbrojeniem arsenału nuklearnego
03:10
among many countries around the world,
69
178000
2000
w wielu krajach świata,
03:12
but a very different set of circumstances.
70
180000
2000
ale w bardzo różnych okolicznościach.
03:14
So I'm going to talk about
71
182000
2000
Omówię teraz historię
03:17
a nuclear threat story in two chapters.
72
185000
2000
zagrożenia nuklearnego w dwóch rozdziałach.
03:19
Chapter one is 1949 to 1991,
73
187000
3000
Rozdział Pierwszy obejmuje lata od 1949 do 1991,
03:22
when the Soviet Union broke up,
74
190000
2000
czyli do rozpadu Związku Radzieckiego.
03:24
and what we were dealing with, at that point and through those years,
75
192000
3000
W tamtym okresie mieliśmy do czynienia
03:27
was a superpowers' nuclear arms race.
76
195000
3000
z wyścigiem zbrojeń nuklearnych między supermocarstwami.
03:30
It was characterized by
77
198000
2000
Wyścig ten charakteryzował konflikt
03:32
a nation-versus-nation,
78
200000
2000
jednego narodu z drugim,
03:34
very fragile standoff.
79
202000
2000
czyli bardzo niepewną, patową sytuacją.
03:36
And basically,
80
204000
2000
I przede wszystkim
03:38
we lived for all those years,
81
206000
2000
przez te wszystkie lata znajdowaliśmy się,
03:40
and some might argue that we still do,
82
208000
2000
a niektórzy mogą twierdzić, że wciąż
03:42
in a situation of
83
210000
2000
znajdujemy się
03:44
being on the brink, literally,
84
212000
2000
dosłownie u progu
03:46
of an apocalyptic, planetary calamity.
85
214000
4000
apokaliptycznej katastrofy na skalę planety.
03:50
It's incredible that we actually lived through all that.
86
218000
3000
To niesamowite, że w ogóle to wszystko przeżyliśmy.
03:53
We were totally dependent during those years
87
221000
2000
W tych latach byliśmy całkowicie zależni od czegoś,
03:55
on this amazing acronym, which is MAD.
88
223000
3000
co było znane pod ciekawą nazwą MAD (szalony).
03:58
It stands for mutually assured destruction.
89
226000
3000
To skrót od Mutually Assured Destruction (Wzajemnie Zapewnione Zniszczenie).
04:01
So it meant
90
229000
2000
Znaczyło to więc, że jeśli wy
04:03
if you attacked us, we would attack you
91
231000
2000
nas zaatakujecie, my zaatakujemy was
04:05
virtually simultaneously,
92
233000
2000
praktycznie równocześnie,
04:07
and the end result would be a destruction
93
235000
2000
czego efektem będzie zniszczenie
04:09
of your country and mine.
94
237000
2000
i waszego i mojego kraju.
04:11
So the threat of my own destruction
95
239000
2000
Tak więc groźba zniszczenia własnego kraju
04:13
kept me from launching
96
241000
2000
powstrzymywała mnie od zaatakowania was
04:15
a nuclear attack on you. That's the way we lived.
97
243000
4000
przy pomocy broni nuklearnej. Tak wyglądało nasze życie.
04:19
And the danger of that, of course, is that
98
247000
2000
Wiązało się z tym oczywiście niebezpieczeństwo, że
04:21
a misreading of a radar screen
99
249000
3000
złe odczytanie radaru
04:24
could actually cause a counter-launch,
100
252000
2000
mogło doprowadzić do kontrataku,
04:26
even though the first country had not actually launched anything.
101
254000
3000
nawet jeśli pierwszy kraj tak naprawdę nie zaatakował.
04:29
During this chapter one,
102
257000
2000
W okresie, którego dotyczy ten Pierwszy Rozdział
04:31
there was a high level of public awareness
103
259000
2000
ludzie byli w dużym stopniu uświadomieni
04:33
about the potential of nuclear catastrophe,
104
261000
3000
na temat możliwości katastrofy nuklearnej,
04:36
and an indelible image was implanted
105
264000
2000
a w naszej zbiorowej świadomości
04:38
in our collective minds
106
266000
2000
umieszczono niezatarty obraz
04:40
that, in fact, a nuclear holocaust
107
268000
2000
nuklearnego holokaustu, który
04:42
would be absolutely globally destructive
108
270000
3000
przyniósłby absolutne zniszczenie o globalnym zasięgu
04:45
and could, in some ways, mean the end of civilization as we know it.
109
273000
3000
i mógłby, w pewnym sensie, oznaczać koniec znanej nam cywilizacji.
04:48
So this was chapter one.
110
276000
3000
Tak wyglądał Rozdział Pierwszy.
04:51
Now the odd thing is that even though
111
279000
2000
Co ciekawe, nawet pomimo tego,
04:53
we knew that there would be
112
281000
2000
że zdawaliśmy sobie sprawę z możliwości
04:55
that kind of civilization obliteration,
113
283000
3000
unicestwienia cywilizacji,
04:58
we engaged in America in a series --
114
286000
2000
zaangażowaliśmy się w Ameryce w cykl...
05:00
and in fact, in the Soviet Union --
115
288000
2000
właściwie to także w Związku Radzieckim,
05:02
in a series of response planning.
116
290000
2000
w cykl planowania reakcji.
05:04
It was absolutely incredible.
117
292000
2000
To było naprawdę niesamowite.
05:06
So premise one is we'd be destroying the world,
118
294000
2000
Czyli przesłanka numer jeden mówi, że będziemy niszczyć świat,
05:08
and then premise two is, why don't we get prepared for it?
119
296000
3000
a przesłanka druga mówi, że można by się na to przygotować.
05:11
So what
120
299000
2000
Tak więc
05:13
we offered ourselves
121
301000
2000
przygotowaliśmy sobie
05:15
was a collection of things. I'm just going to go skim through a few things,
122
303000
2000
serię różnych rzeczy. Pokażę teraz kilka z nich,
05:17
just to jog your memories.
123
305000
2000
żeby po prostu pobudzić wasze wspomnienia.
05:19
If you're born after 1950, this is just --
124
307000
2000
Dla tych, którzy urodzili się po roku 1950, to będzie tylko
05:21
consider this entertainment, otherwise it's memory lane.
125
309000
2000
coś w rodzaju rozrywki, w każdym innym przypadku będzie to powrót do przeszłości.
05:24
This was Bert the Turtle. (Video)
126
312000
2000
To był Żółw Bert.
05:42
This was basically an attempt
127
330000
2000
A to była, ogólnie rzecz biorąc, próba
05:44
to teach our schoolchildren
128
332000
2000
nauczenia dzieci w naszych szkołach,
05:46
that if we did get engaged
129
334000
2000
że jeśli uwikłalibyśmy się
05:48
in a nuclear confrontation and atomic war,
130
336000
3000
w starcie nuklearne i wojnę atomową,
05:51
then we wanted our school children
131
339000
2000
chcielibyśmy, żeby nasze dzieci
05:53
to kind of basically duck and cover.
132
341000
2000
po prostu padły na ziemię i schowały się.
05:55
That was the principle. You --
133
343000
2000
Taka była zasada.
05:57
there would be a nuclear conflagration
134
345000
2000
W razie wybuchu konfliktu nuklearnego,
05:59
about to hit us, and if you get under your desk,
135
347000
2000
jeśli schowacie się pod ławką,
06:01
things would be OK.
136
349000
2000
wszystko będzie dobrze.
06:03
(Laughter)
137
351000
2000
(Śmiech)
06:05
I didn't do all that well
138
353000
2000
Nie byłem szczególnie dobry
06:07
in psychiatry in medical school, but I was interested,
139
355000
2000
z psychiatrii na studiach medycznych, ale to mnie zainteresowało
06:09
and I think this was seriously delusional.
140
357000
3000
i uważam, że była to poważna ułuda.
06:12
(Laughter)
141
360000
2000
(Śmiech)
06:14
Secondly, we told people
142
362000
2000
Po drugie, radziliśmy ludziom,
06:16
to go down in their basements
143
364000
2000
żeby zeszli do piwnicy
06:18
and build a fallout shelter.
144
366000
2000
i zbudowali tam schron atomowy.
06:20
Maybe it would be a study when we weren't having an atomic war,
145
368000
3000
Taki schron mógłby służyć jako biuro, kiedy nie było wojny atomowej,
06:23
or you could use it as a TV room, or, as many teenagers found out,
146
371000
3000
można go też było używać jako sali telewizyjnej lub, ku uciesze nastolatków,
06:26
a very, very safe place for a little privacy with your girlfriend.
147
374000
3000
jako bardzo bezpiecznego miejsca na chwilę intymności z dziewczyną.
06:29
And actually -- so there are multiple uses of the bomb shelters.
148
377000
3000
W zasadzie schrony bombowe mogły być wykorzystane na wiele sposobów.
06:32
Or you could buy a prefabricated bomb shelter
149
380000
3000
Można też było kupić gotowy schron
06:35
that you could simply bury in the ground.
150
383000
2000
i po prostu zakopać go w ziemi.
06:37
Now, the bomb shelters at that point --
151
385000
2000
Za taki schron trzeba wtedy było zapłacić...
06:39
let's say you bought a prefab one -- it would be a few hundred dollars,
152
387000
2000
załóżmy, że kupiłoby się gotowy. Cena to kilkaset dolarów,
06:41
maybe up to 500, if you got a fancy one.
153
389000
2000
może najwyżej 500 za jakiś bardziej wymyślny,
06:43
Yet, what percentage of Americans
154
391000
2000
ale jak sądzicie, ile procent Amerykanów
06:45
do you think ever had a bomb shelter in their house?
155
393000
2000
miało kiedykolwiek schron bombowy w swoim domu?
06:47
What percentage lived in a house with a bomb shelter?
156
395000
2000
Ile procent mieszkało w domu ze schronem?
06:50
Less than two percent. About 1.4 percent
157
398000
3000
Mniej niż dwa procent. Około 1.4 %
06:53
of the population, as far as anyone knows,
158
401000
2000
całej populacji, o ile wiadomo,
06:55
did anything,
159
403000
2000
zrobiło cokolwiek,
06:57
either making a space in their basement
160
405000
2000
czyli albo przygotowało miejsce w piwnicy,
06:59
or actually building a bomb shelter.
161
407000
3000
albo wybudowało schron bombowy.
07:02
Many buildings, public buildings, around the country --
162
410000
2000
Wiele budynków publicznych w kraju,
07:04
this is New York City -- had these little civil defense signs,
163
412000
3000
takich jak ten, w Nowym Jorku, było oznaczonych tymi małymi symbolami obrony cywilnej,
07:07
and the idea was that you would
164
415000
2000
co znaczyło, że powinno się
07:09
run into one of these shelters and be safe
165
417000
2000
wbiec do któregoś z tych schronów, żeby uciec
07:11
from the nuclear weaponry.
166
419000
2000
przed bronią nuklearną.
07:13
And one of the greatest governmental delusions
167
421000
3000
Jedną z największych iluzji roztaczanych przez rząd
07:16
of all time was something that happened
168
424000
2000
w tamtym czasie było coś, co miało miejsce
07:18
in the early days of
169
426000
2000
we wczesnych dniach istnienia
07:20
the Federal Emergency Management Agency, FEMA, as we now know,
170
428000
3000
Federalnej Agencji Zarządzania Kryzysowego, FEMA,
07:23
and are well aware of their behaviors from Katrina.
171
431000
3000
której zachowanie w obliczu huraganu Katrina jest nam dobrze znane.
07:26
Here is their first big public
172
434000
3000
Oto ich pierwsze znaczące publiczne
07:29
announcement.
173
437000
2000
ogłoszenie.
07:31
They would propose --
174
439000
2000
Proponowali...
07:33
actually there were about six volumes written on this --
175
441000
2000
i napisali na ten temat około sześć tomów...
07:35
a crisis relocation plan
176
443000
2000
plan relokacji kryzysowej,
07:37
that was dependent upon
177
445000
2000
który zależał od tego,
07:39
the United States having three to four days warning
178
447000
3000
czy Stany Zjednoczone zostaną trzy do czterech dni wcześniej ostrzeżone,
07:42
that the Soviets were going to attack us.
179
450000
2000
że Sowieci chcą nas zaatakować.
07:44
So the goal was to evacuate the target cities.
180
452000
3000
Planowano ewakuację miast, które będą na celowniku.
07:47
We would move people out of the target cities
181
455000
2000
Mieliśmy wyprowadzić ludzi z tych miast
07:49
into the countryside.
182
457000
2000
na tereny wiejskie.
07:51
And I'm telling you, I actually testified at the Senate
183
459000
3000
I mówię wam, a tak się składa, że zeznawałem także w Senacie,
07:54
about the absolute ludicrous idea
184
462000
3000
o całkowicie niedorzecznym przekonaniu,
07:57
that we would actually evacuate,
185
465000
1000
że naprawdę mielibyśmy ewakuować ludzi
07:58
and actually have three or four days' warning.
186
466000
2000
i że naprawdę mielibyśmy być ostrzeżeni trzy do czterech dni wcześniej.
08:00
It was just completely off the wall.
187
468000
2000
To był kompletny absurd.
08:02
Turns out that they had another idea
188
470000
3000
Okazuje się, że oni mieli inne zamiary
08:05
behind it, even though this was --
189
473000
2000
pomimo tego, że
08:07
they were telling the public it was to save us.
190
475000
2000
mówili obywatelom, że to miało nas ochronić.
08:09
The idea was that we would force the Soviets
191
477000
2000
Pomysł był taki, że mieliśmy zmusić Sowietów
08:11
to re-target their nuclear weapons -- very expensive --
192
479000
3000
do wycelowania broni nuklearnej w inną stronę - bardzo kosztowna rzecz -
08:14
and potentially double their arsenal,
193
482000
2000
i teoretycznie do podwojenia ich arsenału tak,
08:16
to not only take out the original site,
194
484000
2000
żeby mogli zniszczyć nie tylko pierwotny cel,
08:18
but take out sites where people were going.
195
486000
3000
ale też miejsca, do których udawali się ludzie.
08:21
This was what apparently, as it turns out, was behind all this.
196
489000
3000
Jak się okazuje, taki właśnie był pomysł.
08:24
It was just really, really frightening.
197
492000
3000
To było naprawdę przerażające.
08:27
The main point here is we were dealing with
198
495000
2000
Przede wszystkim chodzi tu o to, że mieliśmy do czynienia
08:29
a complete disconnect from reality.
199
497000
3000
z całkowitym zatraceniem kontaktu z rzeczywistością.
08:32
The civil defense programs were disconnected
200
500000
3000
Programy obrony cywilnej nie miały nic wspólnego
08:35
from the reality of what we'd see in all-out nuclear war.
201
503000
2000
z rzeczywistością totalnej wojny nuklearnej.
08:37
So organizations like Physicians for Social Responsibility,
202
505000
4000
W związku z tym organizacje takie jak Physicians for Social Responsibility
08:41
around 1979, started saying this a lot publicly.
203
509000
3000
zaczęły około roku 1979 mówić o tym otwarcie.
08:44
They would do a bombing run. They'd go to your city,
204
512000
3000
Przeprowadzali symulacje bombardowania. Przyjeżdżali do miasta
08:47
and they'd say, "Here's a map of your city.
205
515000
2000
i mówili: "Oto mapa waszego miasta.
08:49
Here's what's going to happen if we get a nuclear hit."
206
517000
3000
A oto co się stanie, jeśli nastąpi tu atak nuklearny".
08:52
So no possibility of medical response to,
207
520000
2000
Tak więc lekarze nie mogli zareagować,
08:54
or meaningful preparedness for
208
522000
2000
a my przygotować się odpowiednio
08:56
all-out nuclear war.
209
524000
2000
na totalną wojnę nuklearną.
08:58
So we had to prevent nuclear war
210
526000
2000
Musieliśmy więc zapobiec wojnie nuklearnej,
09:00
if we expected to survive.
211
528000
2000
jeśli chcieliśmy przeżyć.
09:02
This disconnect was never actually resolved.
212
530000
3000
Problem braku kontaktu z rzeczywistością nie został rozwiązany.
09:05
And what happened was --
213
533000
2000
I tak dochodzimy
09:07
when we get in to chapter two
214
535000
2000
do Rozdziału Drugiego
09:09
of the nuclear threat era,
215
537000
3000
ery zagrożenia nuklearnego,
09:12
which started back in 1945.
216
540000
2000
która zaczęła się w 1945 r.
09:14
Chapter two starts in 1991.
217
542000
2000
Rozdział Drugi zaczyna się w roku 1991.
09:16
When the Soviet Union broke up,
218
544000
2000
Po rozpadzie Związku Radzieckiego
09:18
we effectively lost that adversary
219
546000
2000
na dobre straciliśmy tego adwersarza,
09:20
as a potential attacker of the United States, for the most part.
220
548000
3000
jako potencjalnego agresora na Stany Zjednoczone.
09:23
It's not completely gone. I'm going to come back to that.
221
551000
2000
Ale ta kwestia nie zniknęła zupełnie. Jeszcze do tego wrócę.
09:25
But from 1991
222
553000
2000
Ale od roku 1991
09:27
through the present time,
223
555000
2000
do czasów współczesnych,
09:29
emphasized by the attacks of 2001,
224
557000
2000
co podkreśliły ataki z 2001 roku,
09:31
the idea of an all-out nuclear war
225
559000
3000
koncepcja totalnej wojny nuklearnej
09:34
has diminished and the idea of a single event,
226
562000
3000
straciła na sile, zastąpiona przez koncepcję
09:37
act of nuclear terrorism
227
565000
2000
jednorazowego aktu
09:39
is what we have instead.
228
567000
2000
terroryzmu nuklearnego.
09:41
Although the scenario has changed
229
569000
3000
Choć scenariusz zmienił się
09:44
very considerably, the fact is
230
572000
2000
znacząco, faktem jest,
09:46
that we haven't changed our mental image
231
574000
2000
że wciąż nie zmieniła się nasza mentalność
09:48
of what a nuclear war means.
232
576000
2000
na temat wojny nuklearnej.
09:50
So I'm going to tell you what the implications of that are in just a second.
233
578000
3000
Za chwilę omówię sugestie z tym związane.
09:53
So, what is a nuclear terror threat?
234
581000
2000
Czym więc jest zagrożenie nuklearne?
09:55
And there's four key ingredients to describing that.
235
583000
3000
Można je opisać przy pomocy czterech kluczowych czynników.
09:58
First thing is that the global nuclear weapons,
236
586000
3000
Po pierwsze, broń nuklearna o globalnym zasięgu,
10:01
in the stockpiles that I showed you in those original maps,
237
589000
2000
w zbiorach, które pokazałem na pierwszych mapach,
10:03
happen to be not uniformly secure.
238
591000
3000
nie wszędzie są przechowywane w bezpiecznych warunkach.
10:06
And it's particularly not secure
239
594000
2000
Szczególnie niebezpiecznie wygląda to
10:08
in the former Soviet Union, now in Russia.
240
596000
2000
na terenie byłego Związku Radzieckiego, czyli w obecnej Rosji.
10:10
There are many, many sites where warheads are stored
241
598000
3000
Istnieje bardzo wiele miejsc, w których przechowuje się głowice
10:13
and, in fact, lots of sites where fissionable materials,
242
601000
3000
i sporo miejsc, w których materiały rozszczepialne,
10:16
like highly enriched uranium and plutonium,
243
604000
3000
takie jak wysoce wzbogacony uran i pluton,
10:19
are absolutely not safe.
244
607000
2000
naprawdę nie są bezpieczne.
10:21
They're available to be bought, stolen, whatever.
245
609000
3000
Można je kupić, ukraść, cokolwiek.
10:24
They're acquirable, let me put it that way.
246
612000
3000
Ujmę to następująco: można je zdobyć.
10:27
From 1993 through 2006,
247
615000
3000
Od roku 1993, przez 2006
10:30
the International Atomic Energy Agency
248
618000
2000
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej
10:32
documented 175 cases of nuclear theft,
249
620000
3000
udokumentowała 175 przypadków kradzieży broni nuklearnej,
10:35
18 of which involved highly enriched uranium or plutonium,
250
623000
4000
w tym 18 przypadków dotyczących wysoce wzbogaconego uranu lub plutonu,
10:39
the key ingredients to make a nuclear weapon.
251
627000
4000
czyli kluczowych składników broni nuklearnej.
10:43
The global stockpile of highly enriched uranium
252
631000
3000
Globalne zapasy wysoce wzbogaconego uranu
10:46
is about 1,300, at the low end,
253
634000
2000
wynoszą od ok. 1 300
10:48
to about 2,100 metric tons.
254
636000
3000
do ok. 2 100 ton metrycznych.
10:51
More than 100 megatons of this
255
639000
2000
Z tego ponad 100 megaton
10:53
is stored in particularly insecure
256
641000
3000
jest przechowywanych w wyjątkowo źle zabezpieczonych
10:56
Russian facilities.
257
644000
3000
obiektach w Rosji.
10:59
How much of that do you think it would take
258
647000
2000
Jak sądzicie, ile z tego potrzeba,
11:01
to actually build a 10-kiloton bomb?
259
649000
2000
żeby zbudować 10-kilotonową bombę?
11:03
Well, you need about 75 pounds of it.
260
651000
4000
Potrzeba do tego ok. 35 kilogramów.
11:07
So, what I'd like to show you
261
655000
3000
Tak więc chciałbym teraz
11:10
is
262
658000
2000
pokazać
11:12
what it would take to hold 75 pounds
263
660000
2000
ile miejsca potrzeba na 75 funtów
11:15
of highly enriched uranium.
264
663000
3000
wysoce wzbogaconego uranu.
11:18
This is not a product placement. It's just --
265
666000
2000
To nie jest kryptoreklama,
11:20
in fact, if I was Coca Cola, I'd be pretty distressed about this --
266
668000
2000
właściwie na miejscu Coca Coli byłbym tym nieźle zaniepokojony,
11:22
(Laughter)
267
670000
3000
(Śmiech)
11:25
-- but
268
673000
2000
ale...
11:27
basically, this is it.
269
675000
3000
ale tak to właśnie wygląda.
11:30
This is what you would need to steal or buy
270
678000
3000
Tyle wystarczyłoby ukraść lub kupić
11:33
out of that 100-metric-ton stockpile
271
681000
2000
z tych zapasów 100 ton metrycznych,
11:35
that's relatively insecure
272
683000
2000
które są stosunkowo źle zabezpieczone,
11:37
to create the type of bomb
273
685000
2000
aby stworzyć bombę w rodzaju tej,
11:39
that was used in Hiroshima.
274
687000
2000
której użyto w Hiroszimie.
11:41
Now you might want to look at plutonium
275
689000
2000
A teraz przyjrzyjmy się plutonowi,
11:43
as another fissionable material that you might use in a bomb.
276
691000
3000
jako innemu rozszczepialnemu materiałowi do budowy bomby.
11:46
That -- you'd need 10 to 13 pounds of plutonium.
277
694000
4000
Potrzeba od 4,5 do 6 kilogramów plutonu.
11:50
Now, plutonium, 10 to 13 pounds:
278
698000
2000
A pluton, 4,5 do 6 funtów,
11:53
this. This is enough plutonium
279
701000
3000
wygląda tak. Tyle plutonu wystarczy,
11:56
to create a Nagasaki-size atomic weapon.
280
704000
4000
aby stworzyć broń atomową wielkości tej z Nagasaki.
12:01
Now this situation, already I --
281
709000
2000
W tej sytuacji...
12:03
you know, I don't really like thinking about this,
282
711000
3000
tak naprawdę nie lubię zbytnio o tym myśleć,
12:06
although somehow I got myself a job
283
714000
2000
chociaż w mojej pracy
12:08
where I have to think about it. So
284
716000
2000
trzeba o tym myśleć, więc...
12:10
the point is that we're very, very insecure
285
718000
3000
chodzi o to, że jesteśmy niewystarczająco zabezpieczeni
12:13
in terms of developing this material.
286
721000
3000
w zakresie pracy nad tym materiałem.
12:16
The second thing is, what about the know-how?
287
724000
2000
Druga sprawa, to wiedza praktyczna.
12:18
And there's a lot of controversy about
288
726000
2000
Istnieją liczne kontrowersje wokół kwestii tego,
12:20
whether terror organizations have the know-how
289
728000
3000
czy organizacje terrorystyczne posiadają wiedzę praktyczną
12:23
to actually make a nuclear weapon.
290
731000
3000
potrzebną do produkcji broni nuklearnej.
12:26
Well, there's a lot of know-how out there.
291
734000
2000
A więc tej wiedzy praktycznej jest dużo.
12:28
There's an unbelievable amount of know-how out there.
292
736000
3000
Tej wiedzy jest nieprawdopodobnie dużo.
12:31
There's detailed information on how to assemble
293
739000
2000
Istnieją szczegółowe informacje o składaniu
12:33
a nuclear weapon from parts.
294
741000
3000
broni nuklearnej z części.
12:36
There's books about how to build a nuclear bomb.
295
744000
3000
Są książki o budowaniu bomb nuklearnych.
12:39
There are plans for how to create a terror farm
296
747000
3000
Są plany budowania obiektów terrorystycznych,
12:42
where you could actually manufacture and develop
297
750000
2000
gdzie można faktycznie wytwarzać i dopracowywać
12:44
all the components and assemble it.
298
752000
3000
wszystkie komponenty, a potem je składać.
12:47
All of this information is relatively available.
299
755000
3000
Wszystkie te informacje są stosunkowo łatwo dostępne.
12:50
If you have an undergraduate degree in physics,
300
758000
2000
Studia pierwszego stopnia z fizyki,
12:52
I would suggest --
301
760000
2000
mógłbym to zasugerować...
12:54
although I don't, so maybe it's not even true --
302
762000
2000
ale nie zasugeruję, więc może to nieprawda...
12:56
but something close to that would allow you,
303
764000
2000
ale coś zbliżonego do tego mogłoby,
12:58
with the information that's currently available,
304
766000
2000
dzięki obecnie dostępnym informacjom,
13:00
to actually build a nuclear weapon.
305
768000
3000
naprawdę umożliwić zbudowanie broni nuklearnej.
13:04
The third element of the nuclear terror threat
306
772000
4000
Trzeci element zagrożenia nuklearnym terrorem
13:08
is that, who would actually do such a thing?
307
776000
3000
to pytanie: kto właściwie zrobiłby coś takiego?
13:11
Well, what we're seeing now is a level of terrorism
308
779000
3000
Obecnie mamy do czynienia z poziomem terroryzmu,
13:14
that involves individuals who are highly organized.
309
782000
3000
w którym mają swój udział dobrze zorganizowane jednostki.
13:17
They are very dedicated and committed.
310
785000
2000
Osoby te wykazują się wielkim oddaniem i poświęceniem.
13:19
They are stateless.
311
787000
2000
To bezpaństwowcy.
13:21
Somebody once said, Al Qaeda
312
789000
2000
Ktoś kiedyś powiedział, że al Kaida
13:23
does not have a return address,
313
791000
2000
nie posiada adresu zwrotnego,
13:25
so if they attack us with a nuclear weapon,
314
793000
2000
więc jeśli zaatakują nas bronią nuklearną,
13:27
what's the response, and to whom is the response?
315
795000
3000
jak i komu należy na to odpowiedzieć?
13:30
And they're retaliation-proof.
316
798000
2000
Ci ludzie są też odporni na odwet.
13:32
Since there is no real retribution possible
317
800000
3000
Ponieważ żaden możliwy wymiar kary
13:35
that would make any difference,
318
803000
2000
nie czyniłby żadnej różnicy
13:37
since there are people willing to actually give up their lives
319
805000
3000
i ponieważ są ludzie gotowi poświęcić swoje życie,
13:40
in order to do a lot of damage to us,
320
808000
2000
żeby tylko wyrządzić nam wielkie szkody,
13:42
it becomes apparent
321
810000
2000
staje się jasne,
13:44
that the whole notion
322
812000
2000
że pojęcie
13:46
of this mutually assured destruction would not work.
323
814000
2000
Wzajemnie Zapewnionego Zniszczenia tutaj nie zadziała.
13:48
Here is Sulaiman Abu Ghaith,
324
816000
2000
Oto Sulejman Abu Ghaith,
13:50
and Sulaiman was a key lieutenant of Osama Bin Laden.
325
818000
3000
który był głównym porucznikiem Osamy Bin Ladena.
13:53
He wrote many, many times statements to this effect:
326
821000
2000
Jest on autorem wielu oświadczeń takiej treści:
13:55
"we have the right to kill four million Americans,
327
823000
3000
"Mamy prawo zabić cztery miliony Amerykanów,
13:58
two million of whom should be children."
328
826000
2000
z czego dwa miliony powinny stanowić dzieci".
14:00
And we don't have to go overseas
329
828000
2000
Ale nie musimy wyjeżdżać daleko,
14:02
to find people willing to do harm, for whatever their reasons.
330
830000
2000
aby znaleźć ludzi z jakichś powodów gotowych do wyrządzenia szkód.
14:04
McVeigh and Nichols, and the Oklahoma City attack
331
832000
3000
McVeigh i Nichols i atak na Oklahoma City
14:07
in the 1990s
332
835000
2000
w latach dziewięćdziesiątych
14:09
was a good example of homegrown terrorists.
333
837000
2000
to dobry przykład rodzimego terroryzmu.
14:11
What if they had gotten their hands on a nuclear weapon?
334
839000
2000
Co by było, gdyby dostali broń nuklearną w swoje ręce?
14:13
The fourth element
335
841000
2000
Czwarty element
14:15
is that the high-value U.S. targets
336
843000
2000
to fakt, iż wartościowe cele na terenie Stanów Zjednoczonych
14:17
are accessible, soft and plentiful.
337
845000
3000
są dostępne, wrażliwe i liczne.
14:20
This would be a talk for another day, but the level of the preparedness
338
848000
2000
To jest temat na inną okazję, ale poziom przygotowania
14:22
that the United States has achieved
339
850000
2000
Stanów Zjednoczonych
14:24
since 9/11 of '01
340
852000
2000
po atakach z jedenastego września 2001 roku
14:26
is unbelievably inadequate.
341
854000
2000
jest zaskakująco nieodpowiedni.
14:28
What you saw after Katrina
342
856000
2000
To, co działo się po huraganie Katrina
14:30
is a very good indicator
343
858000
2000
daje dobre pojęcie o tym,
14:32
of how little prepared the United States is
344
860000
3000
jak słabo Stany Zjednoczone są przygotowane
14:35
for any kind of major attack.
345
863000
2000
na jakikolwiek większy atak.
14:37
Seven million ship cargo containers
346
865000
2000
Każdego roku siedem milionów statków towarowych
14:39
come into the United States every year.
347
867000
2000
przypływa do Stanów Zjednoczonych.
14:41
Five to seven percent only are inspected --
348
869000
3000
Zaledwie 5 do 7 procent jest sprawdzane.
14:44
five to seven percent.
349
872000
3000
Pięć do siedmiu procent.
14:47
This is Alexander Lebed,
350
875000
3000
To Aleksander Lebed,
14:50
who was a general that worked with Yeltsin,
351
878000
2000
generał, który współpracował z Jelcynem
14:52
who talked about, and presented to Congress,
352
880000
3000
i omawiał oraz prezentował przed Kongresem
14:55
this idea that the Russians had developed --
353
883000
3000
pomysł opracowany przez Rosjan,
14:58
these suitcase bombs. They were very low yield --
354
886000
2000
czyli te bomby walizkowe. Miały one bardzo mały ładunek:
15:00
0.1 to one kiloton,
355
888000
3000
od 0,1 do 1 kilotony
15:03
Hiroshima was around 13 kilotons --
356
891000
2000
(Bomba z Hiroszimy miała ok. 13 kiloton),
15:05
but enough to do an unbelievable amount of damage.
357
893000
3000
ale wystarczyło to do wyrządzenia szkód na niewiarygodnie szeroką skalę.
15:08
And Lebed came to the United States
358
896000
2000
Lebed przyjechał do Stanów Zjednoczonych
15:10
and told us that many, many --
359
898000
3000
i powiedział nam, że wiele, wiele,
15:13
more than 80 of the suitcase bombs
360
901000
2000
ponad 80 bomb walizkowych
15:15
were actually not accountable.
361
903000
2000
było tak naprawdę niesprawdzonych.
15:17
And they look like this. They're basically very simple arrangements.
362
905000
2000
Bomby wyglądają w ten sposób. To bardzo proste konstrukcje.
15:19
You put the elements into a suitcase.
363
907000
3000
Wkłada się części do walizki.
15:22
It becomes very portable.
364
910000
2000
Bomba staje się bardzo poręczna.
15:24
The suitcase can be conveniently dropped
365
912000
2000
Walizkę można łatwo zmieścić
15:26
in your trunk of your car.
366
914000
2000
w bagażniku samochodu.
15:28
You take it wherever you want to take it, and you can detonate it.
367
916000
2000
Zabieramy ją gdzie chcemy i potem można ją zdetonować.
15:30
You don't want to build a suitcase bomb,
368
918000
3000
Jeśli ktoś nie chce budować bomby walizkowej
15:33
and you happen to get one of those insecure
369
921000
2000
i jakoś zdobył jedną z tych źle zabezpieczonych
15:35
nuclear warheads that exist.
370
923000
2000
głowic nuklearnych...
15:37
This is the size of
371
925000
2000
takiej wielkości była
15:39
the "Little Boy" bomb that was dropped at Hiroshima.
372
927000
2000
bomba "Little Boy", zrzucona na Hiroszimę.
15:41
It was 9.8 feet long,
373
929000
2000
Miała prawie 3 metry długości
15:43
weighed 8,800 pounds. You go down to
374
931000
2000
i ważyła prawie 4 tony. Tak więc można się wybrać
15:45
your local rent-a-truck
375
933000
3000
do miejscowej wypożyczalni ciężarówek
15:48
and for 50 bucks or so,
376
936000
2000
i za jakieś 50 dolarów
15:50
you rent a truck that's got the right capacity,
377
938000
2000
wypożyczyć ciężarówkę o odpowiedniej ładowności,
15:52
and you take your bomb,
378
940000
2000
a potem zabrać bombę,
15:54
you put it in the truck and you're ready to go.
379
942000
3000
włożyć ją do ciężarówki i jest się gotowym do drogi.
15:57
It could happen. But what it would mean and who would survive?
380
945000
3000
To jest możliwe, ale co to może oznaczać i kto mógłby to przeżyć?
16:00
You can't get an exact number for that kind of probability,
381
948000
3000
Nie da się ustalić dokładnych liczb dla takiego przypadku,
16:03
but what I'm trying to say is that
382
951000
2000
ale chodzi mi o to, że
16:05
we have all the elements of that happening.
383
953000
2000
mamy teraz do czynienia ze wszystkimi elementami tego zjawiska.
16:07
Anybody who dismisses the thought
384
955000
2000
Każdy, kto odrzuca myśl,
16:09
of a nuclear weapon
385
957000
2000
o możliwości użycia broni nuklearnej
16:11
being used by a terrorist is kidding themselves.
386
959000
2000
przez terrorystów, oszukuje sam siebie.
16:13
I think there's a lot of people in the intelligence community --
387
961000
3000
Myślę, że wielu ludzi w środowisku wywiadowczym,
16:16
a lot of people who deal with this work in general
388
964000
3000
wielu ludzi, którzy mają z tym do czynienia,
16:19
think it's almost inevitable, unless we do certain things
389
967000
3000
uważa, że coś takiego jest niemal nieuchronne, jeśli nie podejmie się pewnych kroków,
16:22
to really try to defuse the risk,
390
970000
3000
aby faktycznie spróbować zmniejszyć ryzyko,
16:25
like better interdiction, better prevention,
391
973000
2000
na przykład dzięki skuteczniejszym zakazom, skuteczniejszemu zapobieganiu,
16:27
better fixing, you know, better screening
392
975000
2000
skuteczniejszym regułom... wiadomo, skuteczniejszemu przeglądowi
16:29
of cargo containers that are coming into the country and so forth.
393
977000
3000
statków towarowych przypływających do kraju i tak dalej.
16:32
There's a lot that can be done to make us a lot safer.
394
980000
3000
Można zrobić wiele rzeczy, żeby zapewnić nam dużo większe bezpieczeństwo.
16:35
At this particular moment,
395
983000
2000
Na chwilę obecną
16:37
we actually could end up
396
985000
2000
mogłoby naprawdę dojść
16:39
seeing a nuclear detonation in one of our cities.
397
987000
3000
do detonacji bomby nuklearnej w którymś z naszych miast.
16:42
I don't think we would see an all-out nuclear war
398
990000
3000
Nie sądzę, żeby totalna wojna nuklearna czekała nas
16:45
any time soon, although even that is not completely off the table.
399
993000
3000
w najbliższym czasie, choć nie jest to całkowicie wykluczone.
16:48
There's still enough nuclear weapons
400
996000
2000
W arsenałach supermocarstw wciąż znajduje się
16:50
in the arsenals of the superpowers
401
998000
2000
broń nuklearna w ilości wystarczającej
16:52
to destroy the Earth many, many times over.
402
1000000
3000
do wielokrotnego zniszczenia świata.
16:55
There are flash points in India and Pakistan,
403
1003000
3000
Punkty zapalne znajdują się w Indiach, Pakistanie,
16:58
in the Middle East, in North Korea,
404
1006000
2000
na Bliskim Wschodzie, w Korei Północnej
17:00
other places where the use of nuclear weapons,
405
1008000
3000
czy w innych miejscach, gdzie użycie broni nuklearnej
17:03
while initially locally,
406
1011000
2000
początkowo na skalę lokalną
17:05
could very rapidly
407
1013000
2000
mogłoby bardzo szybko
17:07
go into a situation
408
1015000
2000
przerodzić się w sytuację,
17:09
where we'd be facing all-out nuclear war.
409
1017000
3000
kiedy musielibyśmy stawić czoła totalnej wojnie nuklearnej.
17:12
It's very unsettling.
410
1020000
2000
To bardzo niepokojące.
17:15
Here we go. OK.
411
1023000
2000
OK. To zaczynamy.
17:17
I'm back in my truck, and we drove over the Brooklyn Bridge.
412
1025000
3000
Jestem znowu w ciężarówce, przejechaliśmy przez Most Brookliński
17:20
We're coming down,
413
1028000
2000
Dojeżdżamy
17:22
and we bring that truck
414
1030000
2000
i kierujemy ciężarówkę,
17:24
that you just saw
415
1032000
2000
którą właśnie widzieliście,
17:26
somewhere in here, in the Financial District.
416
1034000
3000
gdzieś tutaj, do Dzielnicy Finansowej
17:40
This is a 10-kiloton bomb,
417
1048000
3000
To jest 10-kilotonowa bomba,
17:43
slightly smaller than was used
418
1051000
2000
niewiele mniejsza od tej, której użyto
17:45
in Hiroshima. And I want to just conclude this
419
1053000
3000
w Hiroszimie. Chcę to podsumować,
17:48
by just giving you some information. I think --
420
1056000
2000
podając parę informacji, coś w stylu
17:50
"news you could use" kind of concept here.
421
1058000
3000
"użytecznych wiadomości".
17:53
So, first of all, this would be horrific
422
1061000
2000
A więc po pierwsze, było by to coś straszniejszego
17:55
beyond anything we can possibly imagine.
423
1063000
2000
niż jesteśmy to sobie w stanie wyobrazić.
17:57
This is the ultimate.
424
1065000
2000
To jest szczyt wszystkiego.
17:59
And if you're in the half-mile radius
425
1067000
2000
I jeśli znajdziecie się w promieniu ok. 0,8 kilometra
18:01
of where this bomb went off,
426
1069000
2000
od miejsca wybuchu bomby,
18:03
you have a 90 percent chance of not making it.
427
1071000
2000
istnieje 90 procent szans, że tego nie przeżyjecie.
18:05
If you're right where the bomb went off,
428
1073000
2000
Jeśli znajdziecie się dokładnie w miejscu wybuchu bomby,
18:07
you will be vaporized. And that's --
429
1075000
2000
po prostu wyparujecie.
18:09
I'm just telling you, this is not good.
430
1077000
2000
I zapewniam was, to nie jest nic dobrego.
18:11
(Laughter)
431
1079000
2000
(Śmiech)
18:13
You assume that.
432
1081000
2000
Można to przyjąć za pewnik.
18:15
Two-mile radius, you have a 50 percent chance
433
1083000
3000
W promieniu trzech kilometrów macie 50 procent szans
18:18
of being killed,
434
1086000
2000
na śmierć
18:20
and up to about eight miles away --
435
1088000
2000
a w odległości do dwunastu kilometrów...
18:22
now I'm talking about killed instantly --
436
1090000
2000
mówię tu o natychmiastowej śmierci...
18:24
somewhere between a 10 and 20 percent
437
1092000
2000
istnieje mniej więcej od 10 do 20 procent
18:26
chance of getting killed.
438
1094000
2000
szans śmierci.
18:28
The thing about this is that
439
1096000
2000
Istotną rzeczą jest to, że
18:30
the experience of the nuclear detonation is --
440
1098000
4000
na doświadczenie wybuchy nuklearnego składa się
18:34
first of all, tens of millions of degrees Fahrenheit
441
1102000
3000
przede wszystkim temperatura dziesiątków milionów stopni w skali Farenheita
18:37
at the core here, where it goes off,
442
1105000
2000
w centrum wybuchu
18:39
and an extraordinary amount of energy
443
1107000
2000
oraz niesamowita ilość energii
18:41
in the form of heat, acute radiation
444
1109000
3000
w formie ciepła, ostrego promieniowania
18:44
and blast effects.
445
1112000
2000
i efektów wybuchu.
18:46
An enormous hurricane-like wind,
446
1114000
2000
Potężny wicher przypominający huragan
18:48
and destruction of buildings almost totally,
447
1116000
3000
i niemal całkowite zniszczenie budynków
18:51
within this yellow circle here.
448
1119000
2000
w obrębie tego żółtego koła.
18:53
And what I'm going to focus on, as I come to conclusion here,
449
1121000
2000
Przechodząc do podsumowania, skupię się na
18:55
is that, what happens to you
450
1123000
3000
tym, co może się stać,
18:58
if you're in here?
451
1126000
2000
jeśli znajdziecie się tutaj.
19:00
Well, if we're talking about the old days
452
1128000
2000
Cóż, jeśli mówimy o dawnych czasach
19:02
of an all-out nuclear attack,
453
1130000
2000
totalnego ataku nuklearnego,
19:04
you, up here,
454
1132000
1000
w tym miejscu,
19:05
are as dead as the people here. So it was a moot point.
455
1133000
3000
bylibyście tak samo martwi, jak ludzie tutaj. Więc to kwestia dyskusyjna.
19:08
My point now, though, is that there is a lot
456
1136000
2000
Ja jednak chcę poruszyć kwestię tego, jak wiele
19:10
that we could do for you who are in here,
457
1138000
2000
możemy zrobić dla tych, którzy są w tym miejscu,
19:12
if you've survived the initial blast.
458
1140000
2000
jeśli przeżyli oni pierwszy wybuch.
19:14
You have, when the blast goes off --
459
1142000
2000
Kiedy nastąpi wybuch, macie...
19:16
and by the way, if it ever comes up, don't look at it.
460
1144000
2000
a tak przy okazji, jeśli zdarzy się coś takiego, proszę na to nie patrzeć
19:18
(Laughter)
461
1146000
2000
(Śmiech)
19:20
If you look at it, you're going to be blind,
462
1148000
2000
Jeśli będziecie na to patrzeć, oślepniecie
19:22
either temporarily or permanently.
463
1150000
2000
na pewien czas lub na stałe.
19:24
So if there's any way that you can avoid,
464
1152000
2000
Więc jeśli możecie tego uniknąć,
19:26
like, avert your eyes, that would be a good thing.
465
1154000
3000
na przykład odwracając wzrok, to byłby dobry pomysł.
19:29
If you find yourself alive, but
466
1157000
2000
Jeśli przeżyjecie, ale
19:31
you're in the vicinity of a nuclear weapon,
467
1159000
3000
znajdziecie się się w sąsiedztwie broni nuklearnej,
19:34
you have -- that's gone off --
468
1162000
2000
która wybuchła,
19:36
you have 10 to 20 minutes, depending on the size
469
1164000
2000
macie od 10 do 20 minut, w zależności od rozmiarów
19:38
and exactly where it went off,
470
1166000
2000
i dokładnego miejsca wybuchu,
19:40
to get out of the way before
471
1168000
2000
na ucieczkę, nim
19:42
a lethal amount of radiation
472
1170000
2000
zabójcza dawka promieniowania
19:44
comes straight down from the mushroom cloud that goes up.
473
1172000
3000
uderzy z grzyba atomowego.
19:47
In that 10 to 15 minutes, all you have to do --
474
1175000
2000
W ciągu 10 do 15 minut, należy,
19:49
and I mean this seriously --
475
1177000
2000
i tu mówię poważnie,
19:51
is go about a mile
476
1179000
2000
udać się na odległość około mili
19:53
away from the blast.
477
1181000
2000
od wybuchu,
19:55
And what happens is -- this is --
478
1183000
2000
a potem nastąpi coś takiego...
19:57
I'm going to show you now some fallout plumes. Within 20 minutes,
479
1185000
2000
Pokażę wam jak wyglądają pióropusze wybuchu atomowego. W ciągu 20 minut
19:59
it comes straight down. Within 24 hours,
480
1187000
2000
to spada prosto na ziemię; w ciągu 24 godzin
20:01
lethal radiation is going out with prevailing winds,
481
1189000
3000
zabójcze promieniowanie przemieszcza się wraz z silniejszym wiatrem,
20:04
and it's mostly in this particular direction --
482
1192000
2000
zwykle w tym kierunku,
20:06
it's going northeast.
483
1194000
2000
na północny wschód.
20:08
And if you're in this vicinity, you've got to get away.
484
1196000
3000
I jeśli znajdziecie się w okolicy, musicie uciekać.
20:11
So you're feeling the wind --
485
1199000
2000
Więc poczujecie wiatr,
20:13
and there's tremendous wind now
486
1201000
2000
a ten wiatr będzie bardzo porywisty,
20:15
that you're going to be feeling -- and you want to go
487
1203000
2000
i powinniście iść
20:17
perpendicular to the wind
488
1205000
2000
prostopadle do wiatru
20:19
[not upwind or downwind].
489
1207000
2000
lub z wiatrem,
20:21
if you are in fact able to see where the blast was in front of you.
490
1209000
3000
jeśli będziecie w stanie dostrzec wybuch przed sobą.
20:24
You've got to get out of there.
491
1212000
2000
Trzeba stamtąd uciekać.
20:26
If you don't get out of there, you're going to be exposed
492
1214000
2000
Jeśli nie uciekniecie, zostaniecie wkrótce narażeni
20:28
to lethal radiation in very short order.
493
1216000
2000
na śmiercionośne promieniowanie.
20:30
If you can't get out of there,
494
1218000
2000
Jeśli nie możecie uciec,
20:32
we want you to go into a shelter and stay there.
495
1220000
3000
chcemy, byście znaleźli schronienie i pozostali tam.
20:35
Now, in a shelter in an urban area means
496
1223000
3000
W warunkach miejskich schronienie oznacza
20:38
you have to be either in a basement as deep as possible,
497
1226000
3000
albo piwnicę, tak głęboko jak się da,
20:41
or you have to be on a floor -- on a high floor --
498
1229000
3000
albo piętro - wyższe piętro,
20:44
if it's a ground burst explosion, which it would be,
499
1232000
3000
jeśli to eksplozja naziemna, a taka będzie,
20:47
higher than the ninth floor. So you have to be tenth floor or higher,
500
1235000
2000
powinno to być piętro wyższe niż dziewiąte. Trzeba być na dziesiątym, albo wyżej
20:49
or in the basement.
501
1237000
2000
lub do piwnicy.
20:52
But basically, you've got to get out of town as quickly as possible.
502
1240000
3000
Przede wszystkim jednak trzeba wydostać się z miasta najszybciej jak to możliwe.
20:55
And if you do that,
503
1243000
2000
I jeśli się to uda,
20:57
you actually can survive a nuclear blast.
504
1245000
4000
można faktycznie przeżyć wybuch nuklearny.
21:01
Over the next few days to a week,
505
1249000
2000
W ciągu kilku następnych dni, do tygodnia czasu
21:03
there will be a radiation cloud,
506
1251000
2000
chmura radioaktywna
21:05
again, going with the wind, and settling down
507
1253000
2000
będzie się przemieszczać z wiatrem i opadnie
21:07
for another 15 or 20 miles out --
508
1255000
2000
na obszarze kolejnych 25 lub 30 mil,
21:09
in this case, over Long Island.
509
1257000
2000
w tym przypadku nad Long Island.
21:11
And if you're in the direct fallout zone here,
510
1259000
3000
A jeśli znajdziecie się tutaj, bezpośrednio w strefie opadu radioaktywnego,
21:14
you really have to either be sheltered or you have to get out of there,
511
1262000
2000
naprawdę misicie albo znaleźć schronienie albo wydostać się stamtąd,
21:16
and that's clear. But if you are sheltered,
512
1264000
3000
to oczywiste. Ale jeśli przebywacie w schronie,
21:19
you can actually survive.
513
1267000
2000
możecie faktycznie przeżyć.
21:21
The difference between knowing information
514
1269000
2000
Różnica między znajomością informacji
21:23
of what you're going to do personally,
515
1271000
2000
o tym, co można samemu zrobić
21:25
and not knowing information, can save your life,
516
1273000
2000
a nieznajomością tych informacji może ocalić wasze życie
21:27
and it could mean the difference between
517
1275000
2000
i może również oznaczać różnicę między liczbą
21:29
150,000 to 200,000 fatalities
518
1277000
2000
od 150 tys. do 200 tys. ofiar śmiertelnych
21:31
from something like this
519
1279000
3000
w wyniku czegoś takiego,
21:34
and half a million to 700,000 fatalities.
520
1282000
3000
a liczbą od pół miliona do 700 tys ofiar śmiertelnych.
21:37
So, response planning in the twenty-first century
521
1285000
3000
Tak więc planowanie reakcji w XXI wieku
21:40
is both possible and is essential.
522
1288000
2000
jest możliwe i nieodzowne.
21:42
But in 2008, there isn't one single American city
523
1290000
4000
Jednak w roku 2008 nie zanotowano ani jednego Amerykańskiego miasta,
21:46
that has done effective plans
524
1294000
2000
w którym zaplanowano skuteczne działania
21:48
to deal with a nuclear detonation disaster.
525
1296000
3000
w obliczu katastrofy spowodowanej wybuchem nuklearnym.
21:51
Part of the problem is that
526
1299000
2000
Problem leży częściowo w tym, że
21:53
the emergency planners themselves, personally,
527
1301000
2000
osoby odpowiedzialne za planowanie kryzysowe
21:55
are overwhelmed psychologically by the thought
528
1303000
2000
same czują się psychologicznie przytłoczone przez myśl
21:57
of nuclear catastrophe.
529
1305000
2000
o katastrofie nuklearnej.
21:59
They are paralyzed.
530
1307000
2000
Są sparaliżowane strachem.
22:01
You say "nuclear" to them, and they're thinking,
531
1309000
2000
Słysząc słowo "nuklearne", myślą:
22:03
"Oh my God, we're all gone. What's the point? It's futile."
532
1311000
3000
"O mój Boże, już po nas! Po co to wszystko? To bez sensu!".
22:06
And we're trying to tell them, "It's not futile.
533
1314000
2000
A my próbujemy im powiedzieć, że to nie jest bez sensu:
22:08
We can change the survival rates
534
1316000
2000
możemy zmienić wskaźnik przeżycia,
22:10
by doing some commonsensical things."
535
1318000
3000
podejmując pewne rozsądne kroki.
22:13
So the goal here is to minimize fatalities.
536
1321000
3000
Celem tego jest zminimalizowanie liczby ofiar śmiertelnych.
22:16
And I just want to leave you with the personal points
537
1324000
2000
Na koniec chcę wam dać parę wskazówek,
22:18
that I think you might be interested in.
538
1326000
2000
które mogą was zainteresować.
22:20
The key to surviving a nuclear blast
539
1328000
2000
Kluczem do przeżycia wybuchu nuklearnego
22:22
is getting out,
540
1330000
2000
jest ucieczka,
22:24
and not going into harm's way.
541
1332000
3000
bez narażenia się na szkodę.
22:27
That's basically all we're going to be talking about here.
542
1335000
2000
Głównie o tym będziemy teraz mówić.
22:29
And the farther you are away in distance,
543
1337000
3000
A im dalej się znajdziecie, jeśli chodzi o odległość,
22:32
the longer it is in time
544
1340000
2000
im dalej w czasie
22:34
from the initial blast;
545
1342000
2000
od pierwszego wybuchu
22:36
and the more separation between you
546
1344000
2000
i im bardziej jesteście odseparowani
22:38
and the outside atmosphere, the better.
547
1346000
2000
od zewnętrznej atmosfery, tym lepiej.
22:40
So separation -- hopefully with dirt or concrete,
548
1348000
3000
Tak więc odseparowanie - najlepiej przez ziemię lub beton,
22:43
or being in a basement --
549
1351000
2000
albo schronienie w piwnicy -
22:45
distance and time is what will save you.
550
1353000
2000
odległość i czas to czynniki, które was ocalą.
22:47
So here's what you do. First of all,
551
1355000
2000
Oto, co należy zrobić. Po pierwsze,
22:49
as I said, don't stare at the light flash,
552
1357000
2000
jak już mówiłem, nie należy patrzeć na rozbłysk światła,
22:51
if you can. I don't know you could possibly resist doing that.
553
1359000
2000
jeśli to możliwe... nie wiem, czy można się temu oprzeć.
22:53
But let's assume, theoretically, you want to do that.
554
1361000
2000
Ale przyjmijmy, teoretycznie, że chcecie się oprzeć.
22:55
You want to keep your mouth open, so your eardrums
555
1363000
2000
Powinno się otworzyć usta, żeby bębenki w uszach
22:57
don't burst from the pressures.
556
1365000
3000
nie pękły od ciśnienia.
23:00
If you're very close to what happened, you actually do have to duck and cover,
557
1368000
3000
Jeśli jesteście tuż obok miejsca zdarzenia, faktycznie musicie się schować,
23:03
like Bert told you, Bert the Turtle.
558
1371000
2000
jak to radził Żółw Bert.
23:05
And you want to get under something so that you're not injured
559
1373000
3000
Powinniście się pod czymś skryć, żeby uniknąć zranienia
23:08
or killed by objects, if that's at all possible.
560
1376000
2000
czy zabicia przez przedmioty, o ile to w ogóle możliwe.
23:10
You want to get away from the initial fallout mushroom cloud,
561
1378000
2000
Powinniście uciec od grzyba po pierwszym wybuchu,
23:12
I said, in just a few minutes.
562
1380000
2000
jak mówiłem, w ciągu kilku minut
23:14
And shelter and place. You want to move [only]
563
1382000
3000
i znaleźć schron. Powinniście poruszać się z wiatrem
23:17
crosswind for 1.2 miles.
564
1385000
2000
lub prostopadle do wiatru na odległość ok. 2 kilometrów.
23:19
You know, if you're out there and you see buildings horribly destroyed
565
1387000
3000
Oczywiście jeśli jesteście w tym miejscu i widzicie straszliwie zniszczone budynki,
23:22
and down in that direction,
566
1390000
2000
a budynki w tym rejonie
23:24
less destroyed here,
567
1392000
2000
są mniej zniszczone,
23:26
then you know that it was over there, the blast, and you're going this way,
568
1394000
2000
wtedy wiadomo, że wybuch nastąpił tam i trzeba się kierować tu,
23:28
as long as you're going crosswise to the wind.
569
1396000
4000
o ile idzie się prostopadle do wiatru.
23:32
Once you're out and evacuating,
570
1400000
2000
Gdy już się wydostaniecie i ewakuujecie,
23:34
you want to keep as much of your skin,
571
1402000
1000
powinniście okryć skórę,
23:36
your mouth and nose covered, as long as that covering
572
1404000
2000
usta i nos, o ile to okrycie
23:38
doesn't impede you moving and getting out of there.
573
1406000
3000
nie ogranicza wam ruchów i nie utrudnia ucieczki.
23:41
And finally, you want to get decontaminated as soon as possible.
574
1409000
3000
I wreszcie, powinniście się odkazić możliwie najszybciej.
23:44
And if you're wearing clothing, you've taken off your clothing,
575
1412000
2000
I jeśli macie jakieś ubranie, należy je zdjąć,
23:46
you're going to get showered down some place
576
1414000
2000
wziąć prysznic
23:48
and remove the radiation that would be --
577
1416000
2000
i usunąć promieniowanie,
23:50
the radioactive material that might be on you.
578
1418000
3000
materiał radioaktywny, który może znajdować się na ciele.
23:53
And then you want to stay in shelter for 48 to 72 hours minimum,
579
1421000
4000
Następnie należy pozostać w schronie przez minimum 48 do 72 godzin,
23:57
but you're going to wait hopefully -- you'll have your little wind-up,
580
1425000
2000
ale miejmy nadzieję, że podczas oczekiwania będziecie mieć małe
23:59
battery-less radio,
581
1427000
2000
radio, niezasilane bateriami
24:01
and you'll be waiting for people to tell you
582
1429000
2000
i będziecie, aż inni powiedzą,
24:03
when it's safe to go outside. That's what you need to do.
583
1431000
2000
że można już bezpiecznie wyjść na zewnątrz. Tak właśnie należy zrobić.
24:05
In conclusion,
584
1433000
2000
Podsumowując,
24:07
nuclear war is less likely than before,
585
1435000
2000
wojna nuklearna nie jest już tak prawdopodobna jak wcześniej,
24:09
but by no means out of the question, and it's not survivable.
586
1437000
3000
ale w żadnym wypadku nie jest wykluczona i jest nie do przeżycia.
24:12
Nuclear terrorism is possible -- it may be probable --
587
1440000
3000
Terroryzm nuklearny jest możliwy, prawdopodobny,
24:15
but is survivable.
588
1443000
2000
ale do przeżycia.
24:17
And this is Jack Geiger, who's one of the heroes
589
1445000
2000
A to Jack Geiger, jeden z bohaterów
24:19
of the U.S. public health community.
590
1447000
3000
środowiska amerykańskiej publicznej służby zdrowia.
24:22
And Jack said the only way to deal
591
1450000
2000
Jack powiedział, że jedynym sposobem na poradzenie sobie
24:24
with nuclear anything,
592
1452000
2000
z nuklearnym czymkolwiek,
24:26
whether it's war or terrorism,
593
1454000
2000
czy to z wojną czy z terroryzmem,
24:28
is abolition of nuclear weapons.
594
1456000
2000
jest likwidacja broni nuklearnej.
24:30
And you want something to work on once you've fixed global warming,
595
1458000
3000
I jeśli chcecie pracować nad czymś po powstrzymaniu globalnego ocieplenia,
24:33
I urge you to think about the fact that
596
1461000
2000
pragnę, byście przemyśleli fakt,
24:35
we have to do something about this
597
1463000
2000
iż musimy jakoś zaradzić tej
24:37
unacceptable, inhumane
598
1465000
2000
niedopuszczalnej, nieludzkiej
24:39
reality of nuclear weapons
599
1467000
2000
rzeczywistości broni nuklearnej
24:41
in our world.
600
1469000
2000
w naszym świecie.
24:43
Now, this is my favorite civil defense slide, and I --
601
1471000
2000
A to mój ulubiony slajd Obrony Cywilnej i...
24:45
(Laughter)
602
1473000
2000
(Śmiech)
24:47
-- I don't want to be indelicate, but
603
1475000
2000
...nie chcę być brutalny, ale...
24:49
this --
604
1477000
2000
to...
24:51
he's no longer in office. We don't really care, OK.
605
1479000
3000
on już nie urzęduje. Nie musimy się przejmować, OK.
24:54
This was sent to me by somebody
606
1482000
2000
Dostałem to od pewnego
24:56
who is an aficionado of civil defense procedures,
607
1484000
3000
amatora procedur obrony cywilnej,
24:59
but the fact of the matter is that
608
1487000
2000
ale sednem sprawy jest to, że
25:01
America's gone through a very hard time.
609
1489000
2000
Ameryka ma za sobą bardzo ciężki okres.
25:03
We've not been focused, we've not done what we had to do,
610
1491000
3000
Nie skupiliśmy się, nie zrobiliśmy tego, co zrobić powinniśmy,
25:06
and now we're facing the potential of
611
1494000
3000
a teraz musimy stawić czoła możliwości rozpętania
25:09
bad, hell on Earth.
612
1497000
2000
istnego piekła na Ziemi.
25:11
Thank you.
613
1499000
2000
Dziękuję
ABOUT THE SPEAKER
Irwin Redlener - Physician, disaster-preparedness activistDr. Irwin Redlener spends his days imagining the worst: He studies how humanity might survive natural or human-made disasters of unthinkable severity. He's been an outspoken critic of half-formed government recovery plans (especially after Katrina).
Why you should listen
After 9/11, Irwin Redlener emerged as a powerful voice in disaster medicine -- the discipline of medical care following natural and human-made catastrophes. He was a leading face of the relief effort after hurricanes Katrina and Rita, and is the author of Americans at Risk: Why We Are Not Prepared for Megadisasters and What We Can Do Now. He's the associate dean, professor of Clinical Public Health and director of the National Center for Disaster Preparedness at Columbia's Mailman School of Public Health.
His parallel passion is addressing the American disaster that happens every day: millions of kids living without proper health care. He and Paul Simon are the co-founders of the Children's Health Fund, which raises money and awareness toward health care for homeless, neglected and poor children.
Irwin Redlener | Speaker | TED.com