TED2005
James Watson: How we discovered DNA
James Watson opowiada jak odkrył kod DNA
Filmed:
Readability: 3.9
1,901,584 views
Laureat nagrody Nobla James Watson otwiera konferencję TED2005 prezentując ciekawy i zabawny wykład na temat odkrycia struktury DNA, który dokonał razem ze swym kolegą Francisem Crickiem.
James Watson - Biologist, Nobel laureate
Nobel laureate James Watson took part in one of the most important scientific breakthroughs of the 20th century: the discovery of the structure of DNA. More than 50 years later, he continues to investigate biology's deepest secrets. Full bio
Nobel laureate James Watson took part in one of the most important scientific breakthroughs of the 20th century: the discovery of the structure of DNA. More than 50 years later, he continues to investigate biology's deepest secrets. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
Well, I thought there would be a podium, so I'm a bit scared.
0
0
3000
Uf, spodziewałem się tutaj podium i byłem trochę zestresowany.
00:28
(Laughter)
1
3000
3000
Śmiech
00:31
Chris asked me to tell again how we found the structure of DNA.
2
6000
3000
Chris poprosił mnie abym ponownie opowiedział o odkryciu kodu DNA.
00:34
And since, you know, I follow his orders, I'll do it.
3
9000
3000
I dlatego że wypełniam jego rozkazy to zamierzam to teraz zrobić.
00:37
But it slightly bores me.
4
12000
2000
Ale to już mnie odrobinę nudzi.
00:39
(Laughter)
5
14000
2000
Śmiech
00:41
And, you know, I wrote a book. So I'll say something --
6
16000
5000
I wiecie o tym że napisałem książkę. Więc powiem coś --
00:46
(Laughter)
7
21000
2000
Śmiech
00:48
-- I'll say a little about, you know, how the discovery was made,
8
23000
3000
powiem trochę o tym, jak dokonało się to odkrycie
00:51
and why Francis and I found it.
9
26000
2000
i dlaczego udało się to mi i Francisowi.
00:53
And then, I hope maybe I have at least five minutes to say
10
28000
4000
A później mam nadzieję że znajdę conajmniej pięć minut aby powiedzieć
00:57
what makes me tick now.
11
32000
4000
o tym co mnie fascynuje teraz.
01:01
In back of me is a picture of me when I was 17.
12
36000
5000
To zdjęcie za mną przedstawia mnie w wieku 17 lat.
01:06
I was at the University of Chicago, in my third year,
13
41000
3000
Byłem wtedy studentem Uniwersytetu w Chicago, na trzecim roku
01:09
and I was in my third year because the University of Chicago
14
44000
6000
i byłem już na trzecim roku dlatego że Uniwersytet w Chicago
01:15
let you in after two years of high school.
15
50000
2000
pozwalał uczniom po dwóch latach szkoły średniej aplikować na studia.
01:17
So you -- it was fun to get away from high school -- (Laughter) --
16
52000
6000
Więc -- to było całkiem zabawne uciec od szkoły średniej.
01:23
because I was very small, and I was no good in sports,
17
58000
3000
Ponieważ byłem małym chłopcem i nie byłem przydatny w sporcie
01:26
or anything like that.
18
61000
1000
czy czyms takim.
01:27
But I should say that my background -- my father was, you know,
19
62000
6000
Ale powinienem powiedzieć o moim wychowaniu -- mój ojciec
01:33
raised to be an Episcopalian and Republican,
20
68000
2000
został wychowany w wierze chrześcijańskiej i był oddanym republikaninem.
01:35
but after one year of college, he became an atheist and a Democrat.
21
70000
5000
Ale po pierwszym roku collegu stał się ateistą i demokratą.
01:40
(Laughter)
22
75000
3000
Śmiech
01:43
And my mother was Irish Catholic,
23
78000
2000
Moja matka była irlandzką katoliczką
01:45
and -- but she didn't take religion too seriously.
24
80000
5000
i -- nie traktowała religii zbyt poważnie.
01:50
And by the age of 11, I was no longer going to Sunday Mass,
25
85000
4000
W wieku 11 lat przestałem uczęszczać na niedzielne msze
01:54
and going on birdwatching walks with my father.
26
89000
4000
w zamian spacerowałem z moim ojcem i obserwowałem ptaki.
01:58
So early on, I heard of Charles Darwin.
27
93000
4000
Bardzo wcześnie usłyszałem o Charlsie Darwinie.
02:02
I guess, you know, he was the big hero.
28
97000
3000
Wierzę że wiecie że byłem wielkim bohaterem.
02:05
And, you know, you understand life as it now exists through evolution.
29
100000
6000
I że rozumiecie powstanie życia oparte na teorii ewolucji.
02:11
And at the University of Chicago I was a zoology major,
30
106000
4000
Na Uniwerystecie w Chicago specjalizowałem się w zoologii.
02:15
and thought I would end up, you know, if I was bright enough,
31
110000
3000
I jeśli byłbym odpowiednio bystry to skończyłbym swoją karierę
02:18
maybe getting a Ph.D. from Cornell in ornithology.
32
113000
5000
może jako doktor ornitolog z Cornell.
02:23
Then, in the Chicago paper, there was a review of a book
33
118000
6000
Niespodziewanie w gazecie chicagowskiej znalazłem opinie na temam książki
02:29
called "What is Life?" by the great physicist, Schrodinger.
34
124000
4000
pod tytułem "Czym jest życie" wielkiego fizyka Schrodingera.
02:33
And that, of course, had been a question I wanted to know.
35
128000
3000
A to oczywiście było pytanie na które chciałem znaleźć odpowiedź.
02:36
You know, Darwin explained life after it got started,
36
131000
3000
Wiecie, Darwin wytłumaczył życie zanim się rozpoczęło
02:39
but what was the essence of life?
37
134000
2000
ale czy to była ta esensja życia?
02:41
And Schrodinger said the essence was information
38
136000
4000
A Schrodinger stwierdził że ta esensja życia jest informacją
02:45
present in our chromosomes, and it had to be present
39
140000
4000
zakodowaną w naszych chromosomach, i musi być zapisana
02:49
on a molecule. I'd never really thought of molecules before.
40
144000
6000
w molekułach. Nigdy przedtem nie mysłałem o molekułach.
02:55
You know chromosomes, but this was a molecule,
41
150000
4000
Znacie chromosomy ale on mówił o molekułach
02:59
and somehow all the information was probably present
42
154000
3000
i że w jakiś sposób wszystkie informacje były zakodowane
03:02
in some digital form. And there was the big question
43
157000
4000
w formie cyfrowej. I pojawiło się wielkie pytanie
03:06
of, how did you copy the information?
44
161000
2000
w jaki sposób następuje kopiowanie tych infromacji.
03:08
So that was the book. And so, from that moment on,
45
163000
5000
Więc o tym była ta książka. I od tego czasu
03:13
I wanted to be a geneticist --
46
168000
5000
postanowiłem że zostanę genetykiem --
03:18
understand the gene and, through that, understand life.
47
173000
2000
zrozumiem gen i dzięki temu zromumiem życie.
03:20
So I had, you know, a hero at a distance.
48
175000
5000
Więc miałem także swojego idola.
03:25
It wasn't a baseball player; it was Linus Pauling.
49
180000
2000
To nie był gracz baseball, był nim Linus Pauling.
03:27
And so I applied to Caltech and they turned me down.
50
182000
6000
Więc złożyłem podanie do Caltech a oni mnie odrzucili.
03:33
(Laughter)
51
188000
2000
Śmiech
03:35
So I went to Indiana,
52
190000
1000
Więc udałem się do Indiany
03:36
which was actually as good as Caltech in genetics,
53
191000
3000
która była tak dobra jak Caltech w genetyce,
03:39
and besides, they had a really good basketball team. (Laughter)
54
194000
4000
tak na marginesie, mają tam naprawdę dobrą drużynę koszykówki.
03:43
So I had a really quite happy life at Indiana.
55
198000
3000
Więc byłem bardzo zadowolony z życia w Indianie.
03:46
And it was at Indiana I got the impression
56
201000
3000
I właśnie w Indianie dostałem olśnienia
03:49
that, you know, the gene was likely to be DNA.
57
204000
2000
że gen jest nośnikiem DNA.
03:51
And so when I got my Ph.D., I should go and search for DNA.
58
206000
4000
Więc kiedy otrzymałem tytuł doktora postanowiłem zając się DNA.
03:55
So I first went to Copenhagen because I thought, well,
59
210000
6000
Więc najpierw udałem się do Kopenhagi ponieważ myślałem
04:01
maybe I could become a biochemist,
60
216000
1000
że może powinienem zostać biochemikiem.
04:02
but I discovered biochemistry was very boring.
61
217000
3000
Ale okazało się że biechemia jest dla mnie bardzo nudna.
04:05
It wasn't going anywhere toward, you know, saying what the gene was;
62
220000
4000
Nie przybliżała mnie do odrycia prawdy czym jest gen.
04:09
it was just nuclear science. And oh, that's the book, little book.
63
224000
4000
To była nauka o fizyce jądrowej. I oto ta mała książka.
04:13
You can read it in about two hours.
64
228000
2000
Można ją przeczytać w ciągu około dwóch godzin.
04:15
And -- but then I went to a meeting in Italy.
65
230000
4000
I -- później udałem się na konferencję do Włoch.
04:19
And there was an unexpected speaker who wasn't on the program,
66
234000
5000
I usłyszałem tam mówcę który nie był nawet na liście wykładowców
04:24
and he talked about DNA.
67
239000
2000
i który mówił o DNA.
04:26
And this was Maurice Wilkins. He was trained as a physicist,
68
241000
3000
To był Maurice Wilkins. Był fizykiem
04:29
and after the war he wanted to do biophysics, and he picked DNA
69
244000
4000
i po wojnie postanowił zająć się biofizyką więc wybrał DNA
04:33
because DNA had been determined at the Rockefeller Institute
70
248000
3000
ponieważ DNA uważane było na Instytucie Rockefellera
04:36
to possibly be the genetic molecules on the chromosomes.
71
251000
4000
z prawdopodobnie zbiór molekuł na chromosomach.
04:40
Most people believed it was proteins.
72
255000
1000
Większośc ludzi uważało że są to białka.
04:41
But Wilkins, you know, thought DNA was the best bet,
73
256000
4000
Ale Wilkins uważał inaczej
04:45
and he showed this x-ray photograph.
74
260000
4000
i pokazał nam tą fotografię rentgenowską.
04:49
Sort of crystalline. So DNA had a structure,
75
264000
4000
Przedstawiała pewien rodzaj struktury krystalicznej. Więc DNA miało strukturę
04:53
even though it owed it to probably different molecules
76
268000
3000
pomimo tego że prawdopodobnie zawdzięczało to obecności rożnym molekuł
04:56
carrying different sets of instructions.
77
271000
2000
zawierających różne zestawy instrukcji.
04:58
So there was something universal about the DNA molecule.
78
273000
2000
Więc było coś uniwersalnego w molekule DNA
05:00
So I wanted to work with him, but he didn't want a former birdwatcher,
79
275000
5000
Chciałem z nim nad tym pracować ale on nie chciał byłego amatora ptaków
05:05
and I ended up in Cambridge, England.
80
280000
1000
i wybrał Cambridge w Anglii
05:06
So I went to Cambridge,
81
281000
2000
Więc ja także podążyłem do Cambridge
05:08
because it was really the best place in the world then
82
283000
3000
ponieważ było to wtedy naprawdę najlepsze miejsce na świecie
05:11
for x-ray crystallography. And x-ray crystallography is now a subject
83
286000
4000
gdzie zajmowano się krystalografią. A krystalografia jest teraz przedmiotem
05:15
in, you know, chemistry departments.
84
290000
2000
wykładanym na studiach chemicznych.
05:17
I mean, in those days it was the domain of the physicists.
85
292000
3000
Mam na myśli to że w tamtych czasach zajmowali się nią fizycy.
05:20
So the best place for x-ray crystallography
86
295000
4000
Więc najlepse miejsce do przeprowadzania krystalografii
05:24
was at the Cavendish Laboratory at Cambridge.
87
299000
3000
znajdowało się w Labolatorium Cavendish w Cambridge.
05:27
And there I met Francis Crick.
88
302000
6000
I tam spotkałem Fracisa Cricka.
05:33
I went there without knowing him. He was 35. I was 23.
89
308000
3000
Przybyłem tam wogóle go nie znając. On miał 35 lat a ja 23.
05:36
And within a day, we had decided that
90
311000
5000
I w ciągu jednego dnia zdecydowaliśmy
05:41
maybe we could take a shortcut to finding the structure of DNA.
91
316000
5000
że może moglibyśmy zbadać strukturę DNA drogą na skróty.
05:46
Not solve it like, you know, in rigorous fashion, but build a model,
92
321000
6000
Nie rozwiązywać problemu w sposób ścisły lecz zbudować model.
05:52
an electro-model, using some coordinates of, you know,
93
327000
4000
Elektro-model wykorzystując pewne dane jak
05:56
length, all that sort of stuff from x-ray photographs.
94
331000
3000
długość, wszystko to co ukazały zdjęcia rentgenowskie.
05:59
But just ask what the molecule -- how should it fold up?
95
334000
3000
Ale pojawiło się pytanie jak ta molekuła jest zwinięta?
06:02
And the reason for doing so, at the center of this photograph,
96
337000
4000
A powodem postawienia tego pytania jest, pośrodku fotografii,
06:06
is Linus Pauling. About six months before, he proposed
97
341000
3000
Linus Pauling. Jakieś sześć miesięcy wcześniej zaproponował on
06:09
the alpha helical structure for proteins. And in doing so,
98
344000
4000
tezę o skręconej strukturze białek. I robiąc to
06:13
he banished the man out on the right,
99
348000
2000
pozbawił do tego prawa człowieka
06:15
Sir Lawrence Bragg, who was the Cavendish professor.
100
350000
3000
Sir Lawrenca Bragga który był profesorem w Cavendish.
06:18
This is a photograph several years later,
101
353000
2000
To fotografia zrobiona kilka lat później
06:20
when Bragg had cause to smile.
102
355000
2000
kiedy Bragg miał powód do uśmiechu.
06:22
He certainly wasn't smiling when I got there,
103
357000
2000
Z pewnością nie śmiał się kiedy go poznałem
06:24
because he was somewhat humiliated by Pauling getting the alpha helix,
104
359000
4000
ponieważ został w jakiś sposób upokorzony przez Paulinga który odkrył alfa-heliksę
06:28
and the Cambridge people failing because they weren't chemists.
105
363000
4000
co nie udało się naukowcom w Cambridge ponieważ nie byli chemikami.
06:32
And certainly, neither Crick or I were chemists,
106
367000
5000
I z pewnością ani Circk ani ja nie byliśmy chemikami
06:37
so we tried to build a model. And he knew, Francis knew Wilkins.
107
372000
6000
więc spróbowaliśmy zbudować model DNA. Francis znał Wilkinsa.
06:43
So Wilkins said he thought it was the helix.
108
378000
2000
Więc Wilkins powiedział że miał wrażenie że to była spirala.
06:45
X-ray diagram, he thought was comparable with the helix.
109
380000
3000
Schemat prześwietlenia rengtenowskiego podobny był do spirali.
06:48
So we built a three-stranded model.
110
383000
2000
Więc zbudowaliśmy model potrójnej spirali.
06:50
The people from London came up.
111
385000
2000
Przybyli ludzie z Londynu.
06:52
Wilkins and this collaborator, or possible collaborator,
112
387000
5000
Wilkins i ten współpracownik, ewentualny wpsółpracownik
06:57
Rosalind Franklin, came up and sort of laughed at our model.
113
392000
3000
Rosalind Franklin, przybyli i w pewien sposób wyśmiali nasz model.
07:00
They said it was lousy, and it was.
114
395000
2000
Powiedzieli że wygląda wstrętnie, i rzeczywiście był taki.
07:02
So we were told to build no more models; we were incompetent.
115
397000
5000
Więc powiedziano nam abyśmy nie budowali więcej modeli i że jesteśmy niekompetentni.
07:07
(Laughter)
116
402000
4000
Śmiech
07:11
And so we didn't build any models,
117
406000
2000
Tak więc przestaliśmy budować modele
07:13
and Francis sort of continued to work on proteins.
118
408000
3000
a Francis wrócił do pracy nad białkami.
07:16
And basically, I did nothing. And -- except read.
119
411000
6000
A ja w gruncie rzeczy nie robiłem nic oprócz czytania.
07:22
You know, basically, reading is a good thing; you get facts.
120
417000
3000
Wiecie czytanie to bardzo dobra rzecz, dowiadujesz się o faktach.
07:25
And we kept telling the people in London
121
420000
3000
I nie przestawaliśmy mówić ludziom w Londynie że
07:28
that Linus Pauling's going to move on to DNA.
122
423000
2000
Linus Pauling zacznie zajmować się DNA.
07:30
If DNA is that important, Linus will know it.
123
425000
2000
Jeśli DNA jest takie ważne to Linus będzie o tym wiedział.
07:32
He'll build a model, and then we're going to be scooped.
124
427000
2000
Zbuduje model i będzie dla nas po wszystkim.
07:34
And, in fact, he'd written the people in London:
125
429000
2000
I faktycznie napisał do naukowców w Londynie:
07:36
Could he see their x-ray photograph?
126
431000
3000
Czy mógłby zobaczyć zdjęcia rentgenowskie?
07:39
And they had the wisdom to say "no." So he didn't have it.
127
434000
3000
A oni mieli wystarczająco zdrowego rozsądku i odpowiedzieli "nie", więc ich nie dostał.
07:42
But there was ones in the literature.
128
437000
2000
Ale znajdowały się one już w literaturze.
07:44
Actually, Linus didn't look at them that carefully.
129
439000
2000
Faktycznie, Linus nie obejrzał ich zbyt uważnie.
07:46
But about, oh, 15 months after I got to Cambridge,
130
441000
6000
Ale około 15 miesięcy później jak dostałem się do Cambridge
07:52
a rumor began to appear from Linus Pauling's son,
131
447000
3000
pojawiła się plotka rozpowszechniana przez syna Linusa Paulingsa
07:55
who was in Cambridge, that his father was now working on DNA.
132
450000
4000
który przebywał w Cambridge i opowiadał że jego ojciec zajmuje się DNA.
07:59
And so, one day Peter came in and he said he was Peter Pauling,
133
454000
4000
I pewnego dnia przybył mężczyzna i przedstawił się jako Peter Pauling
08:03
and he gave me a copy of his father's manuscripts.
134
458000
2000
wręczając mi kopię manuskryptu swojego ojca.
08:05
And boy, I was scared because I thought, you know, we may be scooped.
135
460000
6000
O rany jak ja się przestraszyłem, bałem się że to będzie dla nas koniec.
08:11
I have nothing to do, no qualifications for anything.
136
466000
3000
Nie będe miał nad czym pracować, mam niepotrzebne kwalifikacje.
08:14
(Laughter)
137
469000
2000
Śmiech
08:16
And so there was the paper, and he proposed a three-stranded structure.
138
471000
6000
Więc zapoznałem się z dokumentem i on proponowal w nim potrójnie skręconą strukturę.
08:22
And I read it, and it was just -- it was crap.
139
477000
2000
Przeczytałem to i stwierdziłem że to zupełne bzdury.
08:24
(Laughter)
140
479000
5000
Śmiech
08:29
So this was, you know, unexpected from the world's --
141
484000
3000
Więc to było, wiecie, niespodziewane odkrycie --
08:32
(Laughter)
142
487000
2000
Śmiech
08:34
-- and so, it was held together by hydrogen bonds
143
489000
3000
-- i cała struktura była przytrzymywana przez wodorowe spoiwo
08:37
between phosphate groups.
144
492000
2000
pomiędzy grupami fosforowymi.
08:39
Well, if the peak pH that cells have is around seven,
145
494000
4000
Ale jeśli maksymalne pH komórek wynosi około siedem
08:43
those hydrogen bonds couldn't exist.
146
498000
3000
to wiązania wodorowe nie miały racji bytu.
08:46
We rushed over to the chemistry department and said,
147
501000
2000
Pobiegliśmy zaraz do pracowni chemicznej z zapytaniem
08:48
"Could Pauling be right?" And Alex Hust said, "No." So we were happy.
148
503000
6000
"Czy Pauling ma rację?" A Alex Hust odpowiedział "Nie". Więc to nas uszczęśliwiło
08:54
(Laughter)
149
509000
2000
Śmiech
08:56
And, you know, we were still in the game, but we were frightened
150
511000
3000
Więc okazalo się że nadal się liczymy w tej grze ale baliśmy się
08:59
that somebody at Caltech would tell Linus that he was wrong.
151
514000
4000
że ktoś w Caltech może powiedzieć Linusowi że się myli.
09:03
And so Bragg said, "Build models."
152
518000
2000
Więc Bragg powiedział "Zbudujcie model"
09:05
And a month after we got the Pauling manuscript --
153
520000
4000
I miesiąc później jak otrzymaliśmy opracowanie Paulinga --
09:09
I should say I took the manuscript to London, and showed the people.
154
524000
5000
powinieniem powiedzieć że zabrałem opracowanie do Londyu i pokazałem innym.
09:14
Well, I said, Linus was wrong and that we're still in the game
155
529000
3000
Wytłumaczyłem im że Linus się myli i że my ciągle jesteśmy w grze
09:17
and that they should immediately start building models.
156
532000
2000
i że powinni natychmiast zabrać się do budowy modelu.
09:19
But Wilkins said "no." Rosalind Franklin was leaving in about two months,
157
534000
5000
Ale Wilkins się nie zgodził, Rosalind Franklin odchodziła za jakieś dwa miesiące
09:24
and after she left he would start building models.
158
539000
3000
i zaraz po tym jak odejdzie będziemy mogli budować model.
09:27
And so I came back with that news to Cambridge,
159
542000
4000
Więc wróciłem z tymi wiadomościami do Cambridge
09:31
and Bragg said, "Build models."
160
546000
1000
a Bragg powiedział "Budujcie model".
09:32
Well, of course, I wanted to build models.
161
547000
1000
Oczywiście że bardzo chciałem zbudować ten model.
09:33
And there's a picture of Rosalind. She really, you know,
162
548000
6000
A oto jest zdjęcie Rosalind. Ona naprawdę
09:39
in one sense she was a chemist,
163
554000
2000
w pewnym sensie jest chemikiem
09:41
but really she would have been trained --
164
556000
2000
ale potrzebowała dodatkowych kwalifikacji --
09:43
she didn't know any organic chemistry or quantum chemistry.
165
558000
3000
nie znała się na chemii organicznej czy chemii kwantowej.
09:46
She was a crystallographer.
166
561000
1000
Była krystalografem.
09:47
And I think part of the reason she didn't want to build models
167
562000
5000
I myślę że jedną z przyzyn dlaczego nie chciała budować modelu DNA
09:52
was, she wasn't a chemist, whereas Pauling was a chemist.
168
567000
3000
było to że nie jest chemikiem a Pauling nim był.
09:55
And so Crick and I, you know, started building models,
169
570000
5000
Więc Crick i ja zaczęliśmy budować modele,
10:00
and I'd learned a little chemistry, but not enough.
170
575000
3000
a ja poduczyłem się trochę chemii, ale niezbyt dużo.
10:03
Well, we got the answer on the 28th February '53.
171
578000
4000
Więc otrzymaliśmy odpowiedź 28 Lutego 1953 roku.
10:07
And it was because of a rule, which, to me, is a very good rule:
172
582000
4000
I było to zgodnie z pewną zasadą która dla mnie wydaje się dobrą zasadą:
10:11
Never be the brightest person in a room, and we weren't.
173
586000
6000
Nigdy nie bądź najmądrzejszym człowiekiem w grupie, my nie byliśmy.
10:17
We weren't the best chemists in the room.
174
592000
2000
Nie bylyśmy najlepszymi chemikami w tej grupie.
10:19
I went in and showed them a pairing I'd done,
175
594000
2000
Wszedłem i pokazałem im model który zrobiłem
10:21
and Jerry Donohue -- he was a chemist -- he said, it's wrong.
176
596000
4000
a Jerry Donohue -- który był chemikiem -- powiedział że popełniłem błąd.
10:25
You've got -- the hydrogen atoms are in the wrong place.
177
600000
3000
Masz -- atomy wodoru w złym miejscu.
10:28
I just put them down like they were in the books.
178
603000
3000
Umieściłem je tak jak opisywała to książka.
10:31
He said they were wrong.
179
606000
1000
On powiedział że są w złym miejscu.
10:32
So the next day, you know, after I thought, "Well, he might be right."
180
607000
4000
Więc następnego dnia pomyślałem "Być może ma rację"
10:36
So I changed the locations, and then we found the base pairing,
181
611000
4000
Więc zmieniłem ułożenie atomów i zauważyliśmy że to podstawowe łączenie
10:40
and Francis immediately said the chains run in absolute directions.
182
615000
3000
i Francis od razy powiedział że łańcuch atomów tworzy absolut.
10:43
And we knew we were right.
183
618000
2000
i wiedzieliśmy że mamy rację.
10:45
So it was a pretty, you know, it all happened in about two hours.
184
620000
7000
To było piękne, to stało się w przeciągu dwóch godzin.
10:52
From nothing to thing.
185
627000
4000
Coś z niczego.
10:56
And we knew it was big because, you know, if you just put A next to T
186
631000
5000
I wiedzieliśmy że to coś wielkiego ponieważ jeśli umieścisz A obok T
11:01
and G next to C, you have a copying mechanism.
187
636000
3000
a G obok C to powstaje mechanizm kopiujący.
11:04
So we saw how genetic information is carried.
188
639000
4000
Więc mogliśmy zobaczyć jak transportowana jest informacja genetyczna.
11:08
It's the order of the four bases.
189
643000
1000
To porządek opierający się na czterech podstawach.
11:09
So in a sense, it is a sort of digital-type information.
190
644000
4000
Więc w pewnym sensie jest to rodzaj informacji cyfrowej.
11:13
And you copy it by going from strand-separating.
191
648000
5000
I można ją kopiować zaczynając od pojedynczej nici DNA.
11:18
So, you know, if it didn't work this way, you might as well believe it,
192
653000
8000
Więc sami wiecie, jeśli ten projekt byłby błędny to i tak byście w niego wierzyli
11:26
because you didn't have any other scheme.
193
661000
1000
ponieważ nie było innego projektu w tym czasie.
11:27
(Laughter)
194
662000
3000
Śmiech
11:30
But that's not the way most scientists think.
195
665000
3000
Ale naukowcy nie myślą w ten sposób.
11:33
Most scientists are really rather dull.
196
668000
3000
Większość naukowców jest raczej ograniczona.
11:36
They said, we won't think about it until we know it's right.
197
671000
2000
Mówią, nie będziemy o tym myśleć dopóty to nie zostanie udowodnione.
11:38
But, you know, we thought, well, it's at least 95 percent right or 99 percent right.
198
673000
6000
Ale my myśleliśmy że nasz projekt jest przynajmniej na 95% poprawny albo nawet 99%
11:44
So think about it. The next five years,
199
679000
4000
Więc pomyślcie o tym. Przez nastepne pięć lat
11:48
there were essentially something like five references
200
683000
2000
pojawiło się istotnie jakieś pięć odniesień
11:50
to our work in "Nature" -- none.
201
685000
2000
do naszego projektu w czasopiśmie Nature -- czyli nic.
11:53
And so we were left by ourselves,
202
688000
2000
Zostaliśmy pozostawieni samym sobie
11:55
and trying to do the last part of the trio: how do you --
203
690000
5000
pracując nad ostatnią częścią projektu:
12:00
what does this genetic information do?
204
695000
4000
co te genetyczne informacje przekazują?
12:04
It was pretty obvious that it provided the information
205
699000
4000
Wydawało się całkiem oczywiste że przekazują jakąś informację
12:08
to an RNA molecule, and then how do you go from RNA to protein?
206
703000
3000
do molekuł RNA, a później w jaki spsób ta informacja dostaje się z RNA do białek?
12:11
For about three years we just -- I tried to solve the structure of RNA.
207
706000
5000
Przez około trzech lat -- starałem się poznać struktórę RNA.
12:16
It didn't yield. It didn't give good x-ray photographs.
208
711000
3000
Nie dało się. Nie mogliśmy zrobić zdjęcia rentgenowskiego o dobrej jakości.
12:19
I was decidedly unhappy; a girl didn't marry me.
209
714000
3000
Byłem zdecydowanie nieszczęśliwy; nawet pewna dziewczyna mnie zostawiła.
12:22
It was really, you know, sort of a shitty time.
210
717000
3000
Miałem naprawdę przerąbane.
12:25
(Laughter)
211
720000
3000
Śmiech
12:28
So there's a picture of Francis and I before I met the girl,
212
723000
4000
Więc to jest zdjęcie przedstawiające Francisa i mnie zanim poznałem tą dziewczynę
12:32
so I'm still looking happy.
213
727000
1000
jak widzicie wyglądam na szczęśliwego.
12:33
(Laughter)
214
728000
3000
Śmiech
12:36
But there is what we did when we didn't know
215
731000
3000
Ale oto co zrobiliśmy jak nam nie szło
12:39
where to go forward: we formed a club and called it the RNA Tie Club.
216
734000
6000
kiedy utknęliśmy w miejscu, stworzyliśmy klub i nazwaliśmy go Klub Krawaciarzy RNA.
12:45
George Gamow, also a great physicist, he designed the tie.
217
740000
4000
George Gamow, także wielki fizyk, zaprojektował krawat.
12:49
He was one of the members. The question was:
218
744000
3000
Był jednym z członków klubu. Zadaliśmy sobie pytanie:
12:52
How do you go from a four-letter code
219
747000
2000
Jak przejść z cztero-literowago kodu
12:54
to the 20-letter code of proteins?
220
749000
2000
do 20-literowego kodu białek?
12:56
Feynman was a member, and Teller, and friends of Gamow.
221
751000
5000
Feynman i Teller byli członkami klubu i przyjaciółmi Gamowa.
13:01
But that's the only -- no, we were only photographed twice.
222
756000
6000
Ale to jedyny raz -- nie, bylyśmy sfotografowani tylko dwa razy
13:07
And on both occasions, you know, one of us was missing the tie.
223
762000
3000
Za każdym razem ktoś z nas nie mial krawata.
13:10
There's Francis up on the upper right,
224
765000
3000
To Francis na górze po prawej
13:13
and Alex Rich -- the M.D.-turned-crystallographer -- is next to me.
225
768000
5000
i Alex Rich -- krystalografer -- zaraz obok mnie.
13:18
This was taken in Cambridge in September of 1955.
226
773000
4000
Zdjęcie zostało zrobione w Cambride w Sierpniu 1955.
13:22
And I'm smiling, sort of forced, I think,
227
777000
6000
I uśmiecham się na nim trochę sztucznie
13:28
because the girl I had, boy, she was gone.
228
783000
3000
ponieważ dziewczyna z którą byłem odeszła ode mnie.
13:31
(Laughter)
229
786000
4000
Śmiech
13:35
And so I didn't really get happy until 1960,
230
790000
5000
Więc tak naprawdę nie byłem szczęsliwy do roku 1960
13:40
because then we found out, basically, you know,
231
795000
4000
ponieważ wtedy to odkryliśmy że istnieją
13:44
that there are three forms of RNA.
232
799000
2000
trzy formy RNA.
13:46
And we knew, basically, DNA provides the information for RNA.
233
801000
3000
I wiedzieliśmy o tym że DNA przenosi informacje dla RNA.
13:49
RNA provides the information for protein.
234
804000
2000
Natomiast RNA przenosi informacje do białek.
13:51
And that let Marshall Nirenberg, you know, take RNA -- synthetic RNA --
235
806000
5000
Pozwoliliśmy wtedy Marshallowi Nirenbergowi umieścić syntetyczne RNA
13:56
put it in a system making protein. He made polyphenylalanine,
236
811000
6000
w systemie tworzącym białka. Stworzył polyfenilalaninę.
14:02
polyphenylalanine. So that's the first cracking of the genetic code,
237
817000
8000
Więc to była pierwsza udana próba złamania kodu DNA
14:10
and it was all over by 1966.
238
825000
2000
i wszystko to wydarzyło się do roku 1966.
14:12
So there, that's what Chris wanted me to do, it was --
239
827000
3000
Więc to było to czego chciał ode mnie Chris --
14:15
so what happened since then?
240
830000
4000
a co wydażyło się dalej?
14:19
Well, at that time -- I should go back.
241
834000
3000
Muszę cofnąć się wstecz.
14:22
When we found the structure of DNA, I gave my first talk
242
837000
5000
Kiedy odkryliśmy strukturę DNA, wygłosiłem wykład
14:27
at Cold Spring Harbor. The physicist, Leo Szilard,
243
842000
3000
w Cold Spring Harbor. Fizyk Leo Szilard
14:30
he looked at me and said, "Are you going to patent this?"
244
845000
3000
spojrzał wtedy na mnie i zapytał "Zamierzasz to opatentować?"
14:33
And -- but he knew patent law, and that we couldn't patent it,
245
848000
5000
I -- ponieważ znał prawo patentowe więc wiedział że nie możemy tego opatentować
14:38
because you couldn't. No use for it.
246
853000
2000
ponieważ nie jest to możliwe. W tym przypadku prawo patentowe nie miało zastosowania.
14:40
(Laughter)
247
855000
2000
Śmiech
14:42
And so DNA didn't become a useful molecule,
248
857000
4000
Więc odrkycie DNA nie było postrzegane jako przydatne
14:46
and the lawyers didn't enter into the equation until 1973,
249
861000
5000
i prawnicy nie uznawali prawa do patentu do roku 1973,
14:51
20 years later, when Boyer and Cohen in San Francisco
250
866000
5000
20 lat później kiedy Boyer i Cohen w San Francisco
14:56
and Stanford came up with their method of recombinant DNA,
251
871000
2000
i Stanford opracowali metodę tzw rekombinacji DNA
14:58
and Stanford patented it and made a lot of money.
252
873000
3000
Stanford opatentował tą metodę i zarobili na tym mnóstwo pieniędzy.
15:01
At least they patented something
253
876000
1000
Przynajmniej coś opatentowali
15:02
which, you know, could do useful things.
254
877000
3000
co mogło być wykorzystane do tworzenia przydatnych rzeczy.
15:05
And then, they learned how to read the letters for the code.
255
880000
3000
Później odkryli metodę pozwalającą czytanie składników kodu genetycznego.
15:08
And, boom, we've, you know, had a biotech industry. And,
256
883000
5000
I nastąpił wilki rozwój biotechnilogii. Ale
15:13
but we were still a long ways from, you know,
257
888000
7000
my byliśmy cały czas daleko od odpowiedzi
15:20
answering a question which sort of dominated my childhood,
258
895000
2000
na pytanie które zadawałem sobie od dzieciństwa
15:22
which is: How do you nature-nurture?
259
897000
5000
i które brzmiało: Jak powstaje życie?
15:27
And so I'll go on. I'm already out of time,
260
902000
4000
Więc będę mówił dalej. Już dawno przekroczyłem limit czasu
15:31
but this is Michael Wigler, a very, very clever mathematician
261
906000
3000
ale oto widzicie Michaela Wiglera, bardzo bystrego matematyka
15:34
turned physicist. And he developed a technique
262
909000
3000
który ostatecznie został fizykiem. Odkrył on technikę
15:37
which essentially will let us look at sample DNA
263
912000
4000
która dosłownie pozwoliła nam spojrzeć na wycinek DNA
15:41
and, eventually, a million spots along it.
264
916000
2000
i dalej na miliony cząsteczek w nim zawartych.
15:43
There's a chip there, a conventional one. Then there's one
265
918000
3000
Oto konwencjonalny chip. A oto chip
15:46
made by a photolithography by a company in Madison
266
921000
3000
swtorzony poprzez fotolitografię w labolatorium w Madison,
15:49
called NimbleGen, which is way ahead of Affymetrix.
267
924000
5000
nazywanym NimbleGen, który jest bardziej zaawansowany od Affymetrixa.
15:54
And we use their technique.
268
929000
2000
Więc wykorzystaliśmy ich technolgię.
15:56
And what you can do is sort of compare DNA of normal segs versus cancer.
269
931000
5000
Polega to na porównaniu kodu DNA komórki zdrowej z komórką rakową.
16:01
And you can see on the top
270
936000
4000
I możecie zobaczyć na górze
16:05
that cancers which are bad show insertions or deletions.
271
940000
5000
że złe komórki rakowe charakteryzuje występowanie insercji i delecji
16:10
So the DNA is really badly mucked up,
272
945000
3000
Więc to DNA jest naprawdę zaburzone
16:13
whereas if you have a chance of surviving,
273
948000
2000
natomiast aby mieć szansę na przetrwanie,
16:15
the DNA isn't so mucked up.
274
950000
2000
DNA musi być dobrze uporządkowane.
16:17
So we think that this will eventually lead to what we call
275
952000
3000
Więc myślimy że ta obserwacja doprowadziła nas to tego co nazywamy
16:20
"DNA biopsies." Before you get treated for cancer,
276
955000
4000
"Biopsją DNA". Zanim rozpocznie się leczenie raka
16:24
you should really look at this technique,
277
959000
2000
powinno się zastosować tą technikę
16:26
and get a feeling of the face of the enemy.
278
961000
3000
i zobaczyć z czym ma się do czynienia.
16:29
It's not a -- it's only a partial look, but it's a --
279
964000
3000
To nie jest -- to tylko częściowe spojrzenie ale jest --
16:32
I think it's going to be very, very useful.
280
967000
3000
Wierze że to okaże się bardzo pomocne.
16:35
So, we started with breast cancer
281
970000
2000
Więc zajęliśmy się rakiem piersi
16:37
because there's lots of money for it, no government money.
282
972000
3000
ponieważ badania takie są bardzo dobrze opłacane ze środków prywatnych.
16:40
And now I have a sort of vested interest:
283
975000
4000
I miałem w tym pewien własny interes:
16:44
I want to do it for prostate cancer. So, you know,
284
979000
2000
Chciałem zająć się walką z prostatą. Więc sami widzicie
16:46
you aren't treated if it's not dangerous.
285
981000
3000
jeśli coś nie jest niebezpieczne to nie będzie leczone.
16:49
But Wigler, besides looking at cancer cells, looked at normal cells,
286
984000
6000
Ale Wigler oprócz tego że badał komórki raka, zajmowal się także zdrowymi komórkami
16:55
and made a really sort of surprising observation.
287
990000
3000
i dokonał pewnego zaskakującego odkrycia.
16:58
Which is, all of us have about 10 places in our genome
288
993000
4000
Każdy z nas ma około 10 lokalizacji naszego genomu
17:02
where we've lost a gene or gained another one.
289
997000
2000
gdzie czasem on obumiera a czasem rodzi się na nowo.
17:05
So we're sort of all imperfect. And the question is well,
290
1000000
6000
Więc wszyscy jesteśmy w pewien sposób niedoskonali. I pytanie brzmi
17:11
if we're around here, you know,
291
1006000
2000
jeśli jesteśmy tutaj obecni
17:13
these little losses or gains might not be too bad.
292
1008000
3000
to te drobne ubytki genów nie są takie złe.
17:16
But if these deletions or amplifications occurred in the wrong gene,
293
1011000
5000
Ale jeśli te ubytki pojawią się w niedopowiednich genach
17:21
maybe we'll feel sick.
294
1016000
1000
możemy wtedy zachorować.
17:22
So the first disease he looked at is autism.
295
1017000
4000
Więc pierwszą chorobą jakiej się przyjrzał był autyzm.
17:26
And the reason we looked at autism is we had the money to do it.
296
1021000
5000
A powodem dla którego badamy autyzm jest dostepność pieniędzy na ten cel.
17:31
Looking at an individual is about 3,000 dollars. And the parent of a child
297
1026000
5000
To około 3000 dolarów na osobę. Rodzic dziecka cierpiącego
17:36
with Asperger's disease, the high-intelligence autism,
298
1031000
2000
na chorobę Aspergera czyli autyzm charakteryzujący się wysoką inteligencją
17:38
had sent his thing to a conventional company; they didn't do it.
299
1033000
5000
wysłał próbki do standardowego labolatorium, nie pomogli.
17:43
Couldn't do it by conventional genetics, but just scanning it
300
1038000
3000
Nie dali rady stosując konwencjonalną genetykę ale skanując próbkę
17:46
we began to find genes for autism.
301
1041000
3000
zaczęliśmy lokalizować geny autyzmu.
17:49
And you can see here, there are a lot of them.
302
1044000
4000
I możecie je tutaj zobaczyć, jest ich wiele.
17:53
So a lot of autistic kids are autistic
303
1048000
4000
Więc dużo dzieci cierpi na autyzm
17:57
because they just lost a big piece of DNA.
304
1052000
2000
ponieważ w ich kodzie genetycznym brakuje pewnego odcinka genu.
17:59
I mean, big piece at the molecular level.
305
1054000
2000
Mam na myśli dużego odcinka na poziomie molekularnym.
18:01
We saw one autistic kid,
306
1056000
2000
Poznaliśmy autystyczne dziecko
18:03
about five million bases just missing from one of his chromosomes.
307
1058000
3000
u którego brakowało pięć milionów cząsteczek bazowych w chromosomie.
18:06
We haven't yet looked at the parents, but the parents probably
308
1061000
3000
Nie zbadaliśmy jeszcze rodziców ale prawdopodobnie
18:09
don't have that loss, or they wouldn't be parents.
309
1064000
3000
nie mają oni tych braków w chromosomie chyba że nie są rodzicami.
18:12
Now, so, our autism study is just beginning. We got three million dollars.
310
1067000
7000
A więc, nasza praca nad autyzmem dopiero się rozpoczęła. Mamy budżet 3 milionów dolarów.
18:19
I think it will cost at least 10 to 20 before you'd be in a position
311
1074000
4000
Myślę że będzie to jednak kosztować przynajmniej 10 do 20 milionów zanim
18:23
to help parents who've had an autistic child,
312
1078000
3000
będziemy gotowi pomóc rodzicom mającym autystyczne dziecko
18:26
or think they may have an autistic child,
313
1081000
2000
czy też tym którzy podejrzewają że ich dziecko choruje
18:28
and can we spot the difference?
314
1083000
2000
i czy będziemy w stanie dostrzec różnicę.
18:30
So this same technique should probably look at all.
315
1085000
3000
Więc ta technika powinna w tym wszystkim nam pomóc.
18:33
It's a wonderful way to find genes.
316
1088000
4000
To wspaniały sposób szukania genów.
18:37
And so, I'll conclude by saying
317
1092000
2000
I kończąc chce powiedzieć
18:39
we've looked at 20 people with schizophrenia.
318
1094000
2000
że przebadaliśmy 20 ludzi cierpiących na schizofremię.
18:41
And we thought we'd probably have to look at several hundred
319
1096000
4000
I wiemy że prawdopodobnie będziemy musieli przebadać kilkaset
18:45
before we got the picture. But as you can see,
320
1100000
2000
zanim uzyskamy pełem obraz choroby. Ale jak sami widzicie
18:47
there's seven out of 20 had a change which was very high.
321
1102000
4000
siedmiu pacjentów na 20 miało zmiany co jest wysokim wynikiem.
18:51
And yet, in the controls there were three.
322
1106000
3000
I jeszcze w grupach kontrolnym były trzy.
18:54
So what's the meaning of the controls?
323
1109000
2000
Więc jakie znaczenie mają kontrole?
18:56
Were they crazy also, and we didn't know it?
324
1111000
2000
Czy oni także byli szaleni a my o tym nie wiedzieliśmy?
18:58
Or, you know, were they normal? I would guess they're normal.
325
1113000
4000
Czy też są oni normalni? Myślę że są normalni.
19:02
And what we think in schizophrenia is there are genes of predisposure,
326
1117000
7000
Możemy uznać że schizofremia charakteryzuje się genami predysponującymi
19:09
and whether this is one that predisposes --
327
1124000
6000
i że istnieje jeden gen który predysponuje
19:15
and then there's only a sub-segment of the population
328
1130000
4000
i że występuje tylko w niewielkim ułamku populacji
19:19
that's capable of being schizophrenic.
329
1134000
2000
która ma skłonności do schizofremii.
19:21
Now, we don't have really any evidence of it,
330
1136000
4000
Nie mamy jeszcze żadnych dodowdów aby to wykazać
19:25
but I think, to give you a hypothesis, the best guess
331
1140000
5000
ale myślę, przedstawię wam hipotezę, że prawdopodobnie
19:30
is that if you're left-handed, you're prone to schizophrenia.
332
1145000
6000
jeśli jesteś leworęczny to masz skłonności do schizofremii.
19:36
30 percent of schizophrenic people are left-handed,
333
1151000
3000
30 procent shcizofremików jest leworęczna
19:39
and schizophrenia has a very funny genetics,
334
1154000
3000
i choroba ta ma bardzo zabawny układ genów
19:42
which means 60 percent of the people are genetically left-handed,
335
1157000
4000
co oznacza że 60 procent ludzi jest genetycznie leworęczna
19:46
but only half of it showed. I don't have the time to say.
336
1161000
3000
a tylko połowa tej grupy to pokazuje. Nie mam czasu aby to wyjaśnić.
19:49
Now, some people who think they're right-handed
337
1164000
3000
Niektórzy ludzie którzy uważają że są praworęczni ale w rzeczywistości
19:52
are genetically left-handed. OK. I'm just saying that, if you think,
338
1167000
6000
genetycznie są leworęczni. OK. Chcę tylko powiedzieć że jeśli myślisz
19:58
oh, I don't carry a left-handed gene so therefore my, you know,
339
1173000
4000
skoro nie posiadam genów kształtujących leworęczności to
20:02
children won't be at risk of schizophrenia. You might. OK?
340
1177000
3000
moje dzieci nie będą narażone na schizofremię. Macie prawo tak mysleć.
20:05
(Laughter)
341
1180000
3000
Śmiech
20:08
So it's, to me, an extraordinarily exciting time.
342
1183000
3000
Więc zapowiada się ekscytujący czas.
20:11
We ought to be able to find the gene for bipolar;
343
1186000
2000
Powinniśmy niedługo odkryć gen choroby dwubiegunowej;
20:13
there's a relationship.
344
1188000
1000
występuje tam pokrewieństwo.
20:14
And if I had enough money, we'd find them all this year.
345
1189000
4000
A z odpowiednimi funduszami odkryjemy to w tym roku.
20:18
I thank you.
346
1193000
1000
Dziękuję.
ABOUT THE SPEAKER
James Watson - Biologist, Nobel laureateNobel laureate James Watson took part in one of the most important scientific breakthroughs of the 20th century: the discovery of the structure of DNA. More than 50 years later, he continues to investigate biology's deepest secrets.
Why you should listen
James Watson has led a long, remarkable life, starting at age 12, when he was one of radio's high-IQ Quiz Kids. By age 15, he had enrolled in the University of Chicago, and by 25, working with Francis Crick (and drawing, controversially, on the research of Maurice Wilkins and Rosalind Franklin), he had made the discovery that would eventually win the three men the Nobel Prize.
Watson and Crick's 1953 discovery of DNA's double-helix structure paved the way for the astounding breakthroughs in genetics and medicine that marked the second half of the 20th century. And Watson's classic 1968 memoir of the discovery, The Double Helix, changed the way the public perceives scientists, thanks to its candid account of the personality conflicts on the project.
From 1988 to 1994, he ran the Human Genome Project. His current passion is the quest to identify genetic bases for major illnesses; in 2007 he put his fully sequenced genome online, the second person to do so, in an effort to encourage personalized medicine and early detection and prevention of diseases.
James Watson | Speaker | TED.com