TEDxSMU
Joshua Prince-Ramus: Building a theater that remakes itself
Joshua Prince-Ramus: Teatr, który się sam przebudowuje
Filmed:
Readability: 4.3
899,916 views
Joshua Prince-Ramus uważa, że zreformowanie przez architektów procesu projektowania może przynieść spektakularne efekty. W wystąpieniu na TEDxSMU w Dallas pokazuje przebudowę tamtejszego Teatru im. Dee i Charlesa Wyly, który stał się gigantyczną, potrafiącą się przekształcać za naciśnięciem guzika, „machiną teatralną”.
Joshua Prince-Ramus - Architect
Joshua Prince-Ramus is best known as architect of the Seattle Central Library, already being hailed as a masterpiece of contemporary culture. Prince-Ramus was the founding partner of OMA New York—the American affiliate of the Office for Metropolitan Architecture (OMA) in the Netherlands—and served as its Principal until he renamed the firm REX in 2006. Full bio
Joshua Prince-Ramus is best known as architect of the Seattle Central Library, already being hailed as a masterpiece of contemporary culture. Prince-Ramus was the founding partner of OMA New York—the American affiliate of the Office for Metropolitan Architecture (OMA) in the Netherlands—and served as its Principal until he renamed the firm REX in 2006. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'm going to speak to you today about architectural agency.
0
0
4000
Chciałbym dziś opowiedzieć o czynnej architekturze.
00:19
What I mean by that is that it's time for architecture
1
4000
2000
Przyszedł czas,
00:21
to do things again, not just represent things.
2
6000
4000
by architektura nie tylko coś ukazywała, ale też czyniła.
00:25
This is a construction helmet that I received two years ago
3
10000
4000
Ten kask budowlany dostałem dwa lata temu
00:29
at the groundbreaking of the largest project
4
14000
2000
na rozpoczęcie największej budowy,
00:31
I, and my firm, have ever been involved in.
5
16000
3000
w jaką byłem z moją firmą zaangażowany.
00:34
I was thrilled to get it. I was thrilled to be the only person
6
19000
2000
Byłem podekscytowany.
00:36
standing on the stage with a shiny silver helmet.
7
21000
3000
Jako jedyny stałem tam w srebrzystym, połyskliwym hełmie.
00:39
I thought it represented the importance of the architect.
8
24000
3000
Miał on symbolizować rangę architekta.
00:42
I stayed thrilled until I got home,
9
27000
2000
Entuzjazm minął w domu,
00:44
threw the helmet onto my bed,
10
29000
2000
gdy kask rzuciłem na łóżko,
00:46
fell down onto my bed and realized inside
11
31000
3000
sam na nie opadłem,
00:49
there was an inscription.
12
34000
3000
i zobaczyłem, że w środku jest napis.
00:52
(Laughter)
13
37000
3000
(Śmiech)
00:55
Now, I think that this is a great metaphor
14
40000
2000
To jest trafna metafora
00:57
for the state of architecture and architects today.
15
42000
2000
obecnego stanu architektury.
00:59
We are for decorative purposes only.
16
44000
3000
Służymy wyłącznie do celów ozdobnych.
01:02
(Laughter)
17
47000
1000
(Śmiech)
01:03
Now, who do we have to blame?
18
48000
2000
Kogo winić?
01:05
We can only blame ourselves. Over the last 50 years
19
50000
3000
Tylko siebie samych. Przez ostatnie 50 lat
01:08
the design and construction industry has gotten much more complex
20
53000
3000
rynek projektowo-budowlany skomplikował się,
01:11
and has gotten much more litigious.
21
56000
2000
stał się pieniacki.
01:13
And we architects are cowards.
22
58000
2000
A my, architekci, tchórzymy.
01:15
So, as we have faced liability,
23
60000
2000
Zamiast podjąć odpowiedzialność,
01:17
we have stepped back and back,
24
62000
3000
wycofaliśmy się, krok po kroku.
01:20
and unfortunately, where there is liability, guess what there is:
25
65000
2000
Ale gdzie odpowiedzialność,
01:22
power.
26
67000
3000
tam władza.
01:25
So, eventually we have found ourselves
27
70000
2000
A my jesteśmy tu,
01:27
in a totally marginalized position, way over here.
28
72000
3000
całkowicie zepchnięci na margines.
01:30
Now, what did we do? We're cowards,
29
75000
2000
Co więc zrobiliśmy?
01:32
but we're smart cowards.
30
77000
3000
Jesteśmy tchórzami, ale sprytnymi.
01:35
And so we redefined this marginalized position as the place of architecture.
31
80000
3000
Przedefiniowaliśmy margines, na miejsce należne architekturze.
01:38
And we announced, "Hey, architecture, it's over here,
32
83000
3000
Oznajmiliśmy: „Halo, architektura to tutaj!
01:41
in this autonomous language
33
86000
2000
Tym autonomicznym językiem
01:43
we're going to seed control of processes."
34
88000
3000
zrzekamy się władzy nad procesami”.
01:46
And we were going to do something that was horrible for the profession.
35
91000
5000
Zrobiliśmy dla naszego zawodu coś potwornego.
01:51
We actually created an artificial schism
36
96000
2000
Stworzyliśmy sztuczny podział
01:53
between creation and execution,
37
98000
4000
pomiędzy pomysłem, a wykonywaniem.
01:57
as if you could actually create without knowing how to execute
38
102000
2000
Jakby można coś wymyślić,
01:59
and as if you could actually execute
39
104000
2000
nie wiedząc, jak to wykonać
02:01
without knowing how to create.
40
106000
2000
i na odwrót.
02:03
Now, something else happened.
41
108000
2000
Nic z tego.
02:05
And that's when we began to sell the world
42
110000
2000
Zaczęliśmy mówić światu,
02:07
that architecture was created by individuals
43
112000
3000
że architekturę tworzą jednostki,
02:10
creating genius sketches.
44
115000
2000
które genialnie szkicują.
02:12
And that the incredible amount of effort to deliver those sketches
45
117000
4000
A niesamowity trud wielu, wielu lat budowania z tego szkicu,
02:16
for years and years and years is not only something
46
121000
2000
to nie tylko coś,
02:18
to be derided,
47
123000
2000
z czego się pokpiwa,
02:20
but we would merely write it off as
48
125000
2000
ale co się uważa
02:22
merely execution.
49
127000
3000
za nieistotne, ot, wykonanie.
02:25
Now I'd argue that that is as absurd as stating
50
130000
3000
To taki sam absurd, jak mówić,
02:28
that 30 minutes of copulation is the creative act,
51
133000
4000
że 30 minut kopulacji to akt stwórczy,
02:32
and nine months of gestation,
52
137000
2000
a dziewięć miesięcy ciąży
02:34
and, God forbid, 24 hours of child labor
53
139000
5000
i, Boże uchowaj, trwający 24 godziny poród
02:39
is merely execution.
54
144000
2000
to tylko, ot, wykonanie.
02:41
So, what do we architects need to do? We need to stitch back
55
146000
2000
Co zatem robić?
02:43
creation and execution.
56
148000
3000
Musimy na powrót zszyć pomysł i wykonywanie.
02:46
And we need to start authoring processes again
57
151000
3000
My, architekci, musimy znów formować procesy,
02:49
instead of authoring objects.
58
154000
2000
a nie tylko obiekty.
02:51
Now, if we do this, I believe we can go back 50 years
59
156000
3000
Dzięki temu możemy cofnąć się 50 lat,
02:54
and start reinjecting agency,
60
159000
2000
by w architekturę
02:56
social engineering, back into architecture.
61
161000
4000
ponownie zaszczepić inżynierię społeczną i działanie.
03:00
Now, there are all kinds of things that we architects need to learn how to do,
62
165000
2000
Architekci muszą wiedzieć,
03:02
like managing contracts, learning how to write contracts,
63
167000
4000
jak zarządzać projektami i rozpisywać przetargi,
03:06
understanding procurement processes,
64
171000
3000
jak działa zaopatrzenie,
03:09
understanding the time value of money and cost estimation.
65
174000
3000
jak zmienia się wartość pieniądza i jak szacować koszty.
03:12
But I'm going to reduce this to the beginning of the process,
66
177000
3000
Ale ograniczę się do samego początku procesu,
03:15
into three very pedantic statements.
67
180000
3000
do trzech drobiazgowych stwierdzeń.
03:18
The first is: Take core positions with your client.
68
183000
3000
Pierwsze – ustalić z klientem kluczowe kwestie.
03:21
I know it's shocking, right, that architecture would actually say that.
69
186000
3000
Zdumiewające, że ma to mówić architektura.
03:24
The second position is: Actually take positions.
70
189000
3000
Druga sprawa – zająć z klientem
03:27
Take joint positions with your client.
71
192000
2000
wspólne stanowisko.
03:29
This is the moment in which you as the architect
72
194000
2000
To wtedy architekt
03:31
and your client can begin to inject
73
196000
2000
razem z klientem może wprowadzać
03:33
vision and agency.
74
198000
2000
wizję i działanie.
03:35
But it has to be done together.
75
200000
2000
Muszą to robić wspólnie.
03:37
And then only after this is done
76
202000
2000
Dopiero potem można proponować,
03:39
are you allowed to do this, begin to put forward
77
204000
2000
Dopiero potem można proponować,
03:41
architectural manifestations
78
206000
2000
jak te stanowiska architektonicznie wyrazić.
03:43
that manifest those positions.
79
208000
2000
jak te stanowiska architektonicznie wyrazić.
03:45
And both owner and architect alike
80
210000
3000
I tak właściciel, jak i architekt są upoważnieni
03:48
are empowered to critique those manifestations
81
213000
2000
do ich krytyki,
03:50
based on the positions that you've taken.
82
215000
2000
przyjąwszy te stanowiska.
03:52
Now, I believe that one really amazing thing will happen if you do this.
83
217000
5000
Sądzę, że jeśli się to zrobi, stanie się rzecz zdumiewająca.
03:57
I'd like to call it the lost art of productively losing control.
84
222000
4000
Nazywam to utraconą sztuką korzystnego tracenia kontroli.
04:01
You do not know what the end result is.
85
226000
3000
Nie wiadomo, jaki będzie rezultat.
04:04
But I promise you, with enough brain power
86
229000
2000
Ale z pomysłowością,
04:06
and enough passion and enough commitment,
87
231000
3000
z pasją i zaangażowaniem
04:09
you will arrive at conclusions
88
234000
2000
dojdzie się do rozwiązań przekraczających konwencje
04:11
that will transcend convention,
89
236000
2000
dojdzie się do rozwiązań przekraczających konwencje
04:13
and will simply be something
90
238000
3000
i stworzy się po prostu coś,
04:16
that you could not have initially
91
241000
2000
czego na początku lub w pojedynkę by się nie wymyśliło.
04:18
or individually conceived of.
92
243000
3000
czego na początku lub w pojedynkę by się nie wymyśliło.
04:21
Alright, now I'm going to reduce all of this to a series
93
246000
2000
Zilustruję to
04:23
of simple dumb sketches.
94
248000
2000
kilkoma prostymi szkicami.
04:25
This is the modus operandi that we have today.
95
250000
3000
To jest dzisiejszy sposób działania.
04:28
We roll 120-foot Spartan,
96
253000
4000
Zaciągamy 40-metrowego Spartanina,
04:32
i.e. our vision, up to our clients' gates of Troy.
97
257000
5000
czyli naszą wizję, pod bramy naszych klientów, czyli Troi.
04:37
And we don't understand why they won't let us in. Right?
98
262000
5000
I nie rozumiemy, czemu nie chcą nas wpuścić.
04:42
Well, how about instead of doing that,
99
267000
2000
Może zamiast tego
04:44
we roll up to the gates something they want.
100
269000
3000
przyciągniemy pod bramy coś, czego chcą.
04:47
Now this is a little bit of a dangerous metaphor,
101
272000
3000
To nieco niebezpieczna metafora,
04:50
because of course we all know that inside
102
275000
2000
skoro w Koniu Trojańskim
04:52
of the Trojan Horse were a bunch of people with spears.
103
277000
2000
siedziała banda wojowników.
04:54
So, we can change the metaphor. Let's call the Trojan Horse
104
279000
2000
Zmieńmy więc metaforę.
04:56
the vessel by which
105
281000
2000
Niech to będzie wehikuł,
04:58
you get through the gate,
106
283000
2000
który przekracza bramę,
05:00
get through the constraints of a project.
107
285000
3000
przedostaje się przez ograniczenia projektu.
05:03
At which point, you and your client
108
288000
2000
Wtedy można z klientem
05:05
have the ability to start considering what
109
290000
2000
zacząć rozważać,
05:07
you're going to put inside that vessel,
110
292000
2000
co włożyć do wehikułu.
05:09
the agency, the vision.
111
294000
2000
Działanie, wizję.
05:11
And if you do that, you do that responsibly,
112
296000
3000
Jeśli to zrobić odpowiedzialnie,
05:14
I believe that instead of delivering Spartans,
113
299000
2000
sądzę, że zamiast Spartan
05:16
you can deliver maidens.
114
301000
2000
wwozi się branki.
05:18
And if I could summarize that all up into one single sketch it would be this.
115
303000
3000
Tak to można podsumować rysunkiem.
05:21
If we are so good at our craft
116
306000
2000
Jako świetni architekci,
05:23
shouldn't we be able to conceive
117
308000
3000
czy nie powinniśmy umieć stworzyć
05:26
of an architectural manifestation
118
311000
2000
architektonicznego sposobu wyrazu,
05:28
that slides seamlessly through
119
313000
2000
który prześlizgnie się przez ograniczenia projektu i klienta?
05:30
the project's and the client's constraints?
120
315000
2000
który prześlizgnie się przez ograniczenia projektu i klienta?
05:32
Now, with that in mind, I'm going to show a project
121
317000
2000
Mając to na uwadze
05:34
that's very dear to many people in this room--
122
319000
2000
pokażę budynek
05:36
well, maybe not dear, but certainly close to many people in this room.
123
321000
3000
drogi, a przynajmniej bliski wielu na tej sali.
05:39
And that's a project that is just about to open next week,
124
324000
3000
Jego otwarcie nastąpi w przyszłym tygodniu,
05:42
the new home for the Dallas Theater Center,
125
327000
3000
to nowy dom Dallas Theater Center,
05:45
the Dee and Charles Wyly Theatre.
126
330000
2000
Teatr im. Dee i Charlesa Wyly.
05:47
Now, I'm going to present it on the same terms:
127
332000
2000
Opowiem przy tym
05:49
issue, position and architectural manifestation.
128
334000
3000
o kluczowych kwestiach, założeniach i ich architektonicznym wyrażeniu.
05:52
Now, the first issue that we faced
129
337000
2000
Pierwszą kwestią
05:54
was that the Dallas Theater Center
130
339000
3000
był rozgłos Dallas Theater Center,
05:57
had a notoriety that was beyond what you would expect
131
342000
3000
którego normalnie nie oczekuje się po miejscu
06:00
of some place outside of the triumvirate
132
345000
2000
spoza triumwiratu
06:02
of New York, Chicago and Seattle.
133
347000
3000
Nowego Jorku, Chicago i Seattle.
06:05
And this had to do with the ambitions of the leadership.
134
350000
2000
W grę wchodziły
06:07
But it also had to do with something rather unusual,
135
352000
3000
ambicja i przywództwo, a także coś niezwykłego.
06:10
and that was this horrible little building that they'd been performing in.
136
355000
4000
Chodzi o ten koszmarny budyneczek, w którym występowali.
06:14
Why was this horrible little building
137
359000
3000
Dlaczego był on tak istotny
06:17
so important to their renown and their innovation?
138
362000
3000
dla ich renomy i innowacyjności?
06:20
Because they could do whatever they wanted to to this building.
139
365000
3000
Bo mogli z nim robić, co tylko chcieli.
06:23
When you're on Broadway, you cannot tear the proscenium down.
140
368000
5000
Na Broadwayu nie można wyburzyć proscenium.
06:28
This building, when an artistic director
141
373000
2000
Gdy tutaj reżyser chciał, by w sadzie wiśniowym
06:30
wanted to do a "Cherry Orchard" and wanted people
142
375000
2000
Gdy tutaj reżyser chciał, by w sadzie wiśniowym
06:32
and wanted people to come out of a well on the stage,
143
377000
2000
aktorzy wychodzili ze studni,
06:34
they brought a backhoe in, and they simply dug the hole.
144
379000
3000
brano koparkę i kopano dziurę w scenie.
06:37
Well, that's exciting.
145
382000
2000
To stymuluje.
06:39
And you can start to get the best artistic directors,
146
384000
2000
Można zaprosić najlepszych –
06:41
scenic designers and actors from around the country
147
386000
2000
reżyserów, scenarzystów, aktorów,
06:43
to come to perform here
148
388000
2000
by tu wystąpili,
06:45
because you can do things you can't do elsewhere.
149
390000
2000
bo tu można wszystko.
06:47
So, the first position we took was,
150
392000
2000
Pierwszą stanowiskiem było:
06:49
"Hey, we as architects had better not show up
151
394000
3000
„Jako architekci lepiej nie twórzmy
06:52
and do a pristine building
152
397000
2000
budynku nieskazitelnego.
06:54
that doesn't engender the same freedoms that this
153
399000
2000
Ma zapewniać wolność,
06:56
old dilapidated shed provided the company."
154
401000
3000
jaką dawała ta rozpadająca się stodoła”.
06:59
The second issue is a nuance of the first.
155
404000
3000
Drugie podejście to uściślenie pierwszego.
07:02
And that's that the company and the building was multiform.
156
407000
3000
Mówiło ono, że teatr miał zmienny kształt.
07:05
That meant that they were able to perform,
157
410000
3000
Przedstawienie można było zrobić,
07:08
as long as they had labor
158
413000
2000
gdy dało się zamienić
07:10
they were able to go between proscenium, thrust, flat floor,
159
415000
3000
scenę otwartą na pudełkową, arenę, pustą podłogę
07:13
arena, traverse, you name it.
160
418000
2000
czy scenę poprzeczną.
07:15
All they needed was labor.
161
420000
2000
Wystarczała siła robocza.
07:17
Well, something happened. In fact something happened to all institutions
162
422000
2000
Przyszły jednak zmiany
07:19
around the world.
163
424000
2000
dla wszystkich instytucji.
07:21
It started to become hard to raise operational costs,
164
426000
3000
Trudniejsze stało się opłacanie
07:24
operational budgets.
165
429000
2000
bieżących wydatków.
07:26
So, they stopped having inexpensive labor.
166
431000
2000
Zabrakło taniej robocizny.
07:28
And eventually they had to freeze their organization
167
433000
3000
Trzeba było układ sali zmienić na stałe
07:31
into something called a bastardized thruscenium.
168
436000
3000
w zmodyfikowaną scenę otwartą.
07:34
So, the second position we took is that the freedoms that we provided,
169
439000
3000
Wolność, którą mieliśmy zapewnić,
07:37
the ability to move between stage configurations,
170
442000
3000
możliwość zmiany konfiguracji sceny,
07:40
had better be able to be done
171
445000
2000
nie powinna zależeć
07:42
without relying on operational costs. Alright? Affordably.
172
447000
4000
od bieżącego budżetu. Powinna być tania.
07:46
The architectural manifestation
173
451000
2000
Architektoniczna koncepcja
07:48
was frankly just dumb.
174
453000
2000
była wręcz głupia.
07:50
It was to take all the things that are known as front of house and back of house
175
455000
3000
To, co było z przodu widowni i za nią,
07:53
and redefine them as above house and below house.
176
458000
3000
miało być teraz nad i pod nią.
07:56
At first blush you think, "Hey it's crazy,
177
461000
2000
Myślicie sobie:
07:58
what could you possibly gain?"
178
463000
2000
„Co się zyskało?”
08:00
We created what we like to call superfly.
179
465000
3000
Stworzyliśmy, jak mówimy, supernadscenie.
08:03
(Laughter)
180
468000
1000
(Śmiech)
08:04
Now, superfly, the concept is
181
469000
2000
Wszystkie możliwości,
08:06
you take all the freedoms you normally associate with the flytower,
182
471000
2000
które ma nadscenie,
08:08
and you smear them across flytower and auditorium.
183
473000
3000
rozmywa się po nadsceniu i widowni.
08:11
Suddenly the artistic director
184
476000
2000
Nagle kierownik artystyczny
08:13
can move between different stage
185
478000
2000
może wybierać
08:15
and audience configurations.
186
480000
3000
pomiędzy różnymi konfiguracjami sceny i widowni.
08:18
And because that flytower has the ability to pick up
187
483000
2000
Nadscenie potrafi podnieść
08:20
all the pristine elements, suddenly the rest of the environment
188
485000
3000
dowolne podstawowe elementy, a reszta otoczenia może być tymczasowa.
08:23
can be provisional. And you can drill, cut, nail, screw
189
488000
3000
Można wiercić, ciąć, wbijać gwoździe, wkręcać śruby,
08:26
paint and replace,
190
491000
2000
malować i zamieniać
08:28
with a minimum of cost.
191
493000
2000
przy minimalnych kosztach.
08:30
But there was a third advantage that we got by doing this move
192
495000
2000
Przyniosło to jeszcze trzecią, niespodziewaną korzyść.
08:32
that was unexpected.
193
497000
2000
Przyniosło to jeszcze trzecią, niespodziewaną korzyść.
08:34
And that was that it freed up the perimeter of the auditorium
194
499000
3000
Wyzwoliło to widownię
08:37
in a most unusual way.
195
502000
3000
w niespotykanym stopniu.
08:40
And that provided the artistic director suddenly
196
505000
2000
Reżyser
08:42
the ability to define suspension of disbelief.
197
507000
3000
może wywołać w widzu „zawieszenie niewiary”.
08:45
So, the building affords artistic directors the freedom
198
510000
2000
Budynek daje swobodę,
08:47
to conceive of almost any kind of activity
199
512000
3000
by niemal cokolwiek mogło się dziać
08:50
underneath this floating object.
200
515000
2000
w tym zmiennym otoczeniu.
08:52
But also to challenge the notion of suspension of disbelief
201
517000
3000
Można rzucić wyzwanie zawieszeniu niewiary,
08:55
such that in the last act of Macbeth,
202
520000
3000
takiemu jak w ostatnim akcie „Makbeta”.
08:58
if he or she wants you to associate
203
523000
2000
Jeśli chce się połączyć
09:00
the parable that you're seeing with Dallas, with your real life,
204
525000
4000
z Dallas, z prawdziwym życiem, oglądaną przez widza przypowieść,
09:04
he or she can do so.
205
529000
2000
można to zrobić.
09:06
Now, in order to do this we and the clients
206
531000
2000
W tym celu
09:08
had to do something fairly remarkable.
207
533000
2000
zrobiliśmy coś niezwykłego.
09:10
In fact it really was the clients who had to do it.
208
535000
3000
W rzeczywistości, to nasi klienci to zrobili.
09:13
They had to make a decision, based on the positions we took
209
538000
3000
Przy wymienionych założeniach, musieli zdecydować,
09:16
to redefine the budget being from two thirds capital-A architecture
210
541000
3000
czy poświęcić dwie trzecie budżetu na architektonikę przez duże A,
09:19
and one-third infrastructure,
211
544000
2000
a resztę na infrastrukturę,
09:21
to actually the inverse,
212
546000
2000
czy na odwrót,
09:23
two-thirds infrastructure and one-third capital-A architecture.
213
548000
3000
dwie trzecie na infrastrukturę, a resztę na architektonikę.
09:26
That's a lot for a client to commit to
214
551000
2000
Dla klienta to wiele,
09:28
before you actually see the fruition of the concept.
215
553000
3000
gdy nie widzi zrealizowanego projektu.
09:31
But based on the positions,
216
556000
2000
Ale dzięki założeniom
09:33
they took the educated leap of faith to do so.
217
558000
3000
mogli wyruszyć w nieznane z rozwagą.
09:36
And effectively we created what we like to call
218
561000
2000
Tak stworzyliśmy
09:38
a theater machine.
219
563000
2000
machinę teatralną.
09:40
Now, that theater machine has ability
220
565000
2000
Jest ona zdolna
09:42
to move between a whole series of configurations
221
567000
3000
przechodzić pomiędzy różnorakimi konfiguracjami
09:45
at the push of a button and a few stagehands
222
570000
3000
za przyciskiem guzika i z pomocą kilku par rąk
09:48
in a short amount of time.
223
573000
2000
w bardzo krótkim czasie.
09:50
But it also has the potential
224
575000
2000
Zdolna jest także
09:52
to not only provide multiform but multi-processional sequences.
225
577000
4000
zmieniać drogę wejścia na widownię.
09:56
Meaning: The artistic director
226
581000
2000
Tzn. reżyser
09:58
doesn't necessarily need to go through our lobby.
227
583000
3000
nie musi prowadzić widza przez foyer.
10:01
One of the things that we learned when we visited various theaters
228
586000
2000
W wielu teatrach architektów się nienawidzi,
10:03
is they hate us architects,
229
588000
2000
W wielu teatrach architektów się nienawidzi,
10:05
because they say the first thing they have to do,
230
590000
2000
bo przez nich trzeba w pierwszych minutach przedstawienia
10:07
the first five minutes of any show,
231
592000
2000
bo przez nich trzeba w pierwszych minutach przedstawienia
10:09
is they have to get our architecture
232
594000
2000
wyrugować architekturę z myśli widza.
10:11
out of the mind of their patron.
233
596000
2000
wyrugować architekturę z myśli widza.
10:13
Well now there are potentials of this building
234
598000
2000
Potencjał tego budynku pozwala reżyserowi
10:15
to allow the artistic director
235
600000
2000
Potencjał tego budynku pozwala reżyserowi
10:17
to actually move into the building
236
602000
2000
wprowadzać widza bez użycia architektury.
10:19
without using our architecture.
237
604000
2000
wprowadzać widza bez użycia architektury.
10:21
So, in fact, there is the building, there is what we call the draw.
238
606000
3000
To nasz teatr od strony, jak mówimy, rynny.
10:24
You're going down into our lobby,
239
609000
2000
Schodzi się do foyer,
10:26
go through the lobby with our own little dangly bits, whether you like them or not,
240
611000
4000
tam przechodzi się pod tymi dyndającymi lampami
10:30
up through the stair that leads you into the auditorium.
241
615000
2000
do schodów na widownię.
10:32
But there is also the potential
242
617000
2000
Ale można także
10:34
to allow people to move directly from the outside,
243
619000
2000
wpuścić ludzi z zewnątrz,
10:36
in this case suggesting kind of Wagnerian entrance,
244
621000
4000
takim Wagnerowskim, w tym przypadku, wejściem,
10:40
into the interior of the auditorium.
245
625000
2000
prosto na widownię.
10:42
And here is the fruition of that in actuality.
246
627000
2000
Tak to wygląda w rzeczywistości.
10:44
These are the two large pivoting doors
247
629000
2000
Przez te drzwi obrotowe
10:46
that allow people to move directly from the outside, in
248
631000
3000
można wejść bezpośrednio z zewnątrz do środka
10:49
or from the inside, out,
249
634000
2000
lub na odwrót,
10:51
performers or audience alike.
250
636000
3000
czy się jest aktorem, czy widzem.
10:54
Now, imagine what that could be. I have to say honestly
251
639000
2000
Tego, o czym powiem,
10:56
this is not something yet the building can do because it takes too long.
252
641000
3000
jeszcze nie możemy zrobić – trwa zbyt długo.
10:59
But imagine the freedoms
253
644000
2000
Proszę sobie wyobrazić,
11:01
if you could take this further, that in fact you could consider
254
646000
3000
że da się zrobić coś więcej,
11:04
a Wagnerian entry,
255
649000
2000
Wagnerowskie wejście,
11:06
a first act in thrust,
256
651000
2000
akt pierwszy ze sceną otwartą,
11:08
an intermission in Greek, a second act in arena,
257
653000
2000
antrakt, scena en ronde,
11:10
and you leave through our lobby with dangly bits.
258
655000
4000
a potem wyjście przez foyer z dyndającymi lampami.
11:14
Now that, I would say, is architecture performing.
259
659000
2000
To spektakl architektury.
11:16
It is taking the hand of the architect
260
661000
2000
Wykorzystuje architekta
11:18
to actually remove the hand of the architect
261
663000
2000
by go samego usunąć
11:20
in favor of the hand of the artistic director.
262
665000
4000
i zrobić miejsce wizji reżysera.
11:24
I'll go through the three basic configurations.
263
669000
2000
Omówię podstawowe ustawienia.
11:26
This is the flat floor configuration.
264
671000
2000
To pusta podłoga.
11:28
You notice that there is no proscenium,
265
673000
2000
Brak jest proscenium,
11:30
the balconies have been raised up, there are no seats,
266
675000
3000
balkony są podniesione, nie ma krzeseł,
11:33
the floor in the auditorium is flat.
267
678000
2000
podłoga jest płaska.
11:35
The first configuration is easy to understand.
268
680000
3000
Pierwsze ustawienie łatwo zrozumieć.
11:38
The balconies come down, you see that the orchestra
269
683000
3000
Balkony się zniżają, a fosa orkiestrowa
11:41
begins to have a rake that's frontal towards the end stage,
270
686000
3000
pochyla się w kierunku sceny
11:44
and the seats come in.
271
689000
2000
i dochodzą krzesła.
11:46
The third configuration is a little harder to understand.
272
691000
2000
Teraz trudniejsze ustawienie.
11:48
Here you see that the balconies actually have to move out of the way
273
693000
4000
Widać, że balkony muszą ustąpić miejsca
11:52
in order to bring a thrust into the space.
274
697000
2000
otwartej scenie.
11:54
And some of the seats need to actually change their direction,
275
699000
3000
Niektóre siedzenia muszą zmienić orientację i pochylenie,
11:57
and change their rake, to allow that to happen.
276
702000
3000
żeby można było to zrobić.
12:00
I'll do it again so you can see it.
277
705000
2000
Pokażę to powtórnie.
12:02
There you see it's the side balconies for the proscenium.
278
707000
4000
Teraz widać balkony z boku proscenium.
12:06
And there it is in the thrust configuration.
279
711000
2000
A teraz scenę otwartą.
12:08
In order to do that,
280
713000
2000
Żeby to zrobić,
12:10
again, we needed a client who was willing to take educational risks.
281
715000
3000
klient musiał zdecydować się na ten pouczający eksperyment.
12:13
And they told us one important thing:
282
718000
2000
Powiedział coś ważnego.
12:15
"You shall not beta-test."
283
720000
2000
„Bez testów beta.”
12:17
Meaning, nothing that we do
284
722000
2000
Nie robimy nic, czego ktoś już nie sprawdził.
12:19
can we be the first ones to do it.
285
724000
2000
Nie robimy nic, czego ktoś już nie sprawdził.
12:21
But they were willing for us to apply technologies
286
726000
2000
Ale pozwolono nam
12:23
from other areas that already had failsafe mechanisms to this building.
287
728000
4000
korzystać z technik, które mają znane, bezawaryjne mechanizmy.
12:27
And the solution in terms of the balconies
288
732000
3000
W rozwiązaniu dotyczącym balkonów użyliśmy dźwigu,
12:30
was to use something that we all know as a scoreboard lift.
289
735000
3000
którym normalnie podnosi tablice wyników.
12:33
Now, if you were to take a scoreboard
290
738000
3000
Jeśli taka tablica upadłaby
12:36
and drop it on dirt and whiskey,
291
741000
2000
na piach lub whisky
12:38
that would be bad.
292
743000
2000
źle by się to skończyło.
12:40
If you were not able to take the scoreboard out of the arena
293
745000
3000
Tablicę powinno się też dać zdjąć w hali,
12:43
and be able to do the Ice Capades the next night,
294
748000
2000
gdzie chce się urządzić
12:45
that would also be bad.
295
750000
2000
pokaz tańca na lodzie.
12:47
And so this technology already had all the failsafe mechanisms
296
752000
4000
Taka technika już posiada odpowiednie zabezpieczenia
12:51
and allowed the theater and our client
297
756000
2000
i pozwala teatrowi
12:53
to actually do this with confidence
298
758000
3000
podjąć decyzję, mając pewność,
12:56
that they would be able to change over their configurations at will.
299
761000
4000
że ustawienia będzie można zmieniać na zawołanie.
13:00
The second technology that we applied
300
765000
2000
Drugie rozwiązanie
13:02
was actually using things that you know from
301
767000
3000
można zobaczyć z boku sceny
13:05
the stage side of an opera house.
302
770000
2000
w operze.
13:07
In this case what we're doing is we're taking
303
772000
2000
W tym wypadku
13:09
the orchestra floor, lifting it up, spinning it,
304
774000
4000
fosę orkiestrową możemy podnosić, obracać,
13:13
changing the rake, taking it back to flat floor,
305
778000
3000
pochylać, ustawiać w poziomie i znów pochylać.
13:16
changing the rake again. In essence, you can begin to define
306
781000
3000
Można zupełnie dowolnie określić
13:19
rakes and viewing angles
307
784000
2000
nachylenie i kąt widzenia
13:21
of people in the orchestra seating, at will.
308
786000
3000
ludzi siedzących w tamtym miejscu.
13:24
Here you see the chairs being spun around to go from proscenium or end stage
309
789000
4000
Tu widać, jak obraca się siedzenia z ustawienia proscenium
13:28
to thrust configuration.
310
793000
3000
do ustawienia sceny otwartej.
13:31
The proscenium, also. As far as we know this is the first building in the world
311
796000
4000
Jak sądzimy, to pierwszy na świecie teatr,
13:35
in which the proscenium can entirely fly out of the space.
312
800000
3000
w którym proscenium może zupełnie zniknąć.
13:38
Here you see the various acoustic baffles as well as
313
803000
2000
Tu są płyty rezonansowe,
13:40
the flying mechanisms and catwalks over the auditorium.
314
805000
5000
mechanizmy nadscenia i pomosty nad widownią.
13:45
And ultimately, up in the flytower,
315
810000
2000
Wreszcie w nadsceniu
13:47
the scene sets that allow the transformations to occur.
316
812000
4000
znajdują się dekoracje, które pozwalają na te przekształcenia.
13:51
As I said, all that was in service of creating a flexible
317
816000
4000
Wszystko, co mogło posłużyć do stworzenia wielofunkcyjnego,
13:55
yet affordable configuration.
318
820000
3000
ale niezbyt kosztownego układu.
13:58
But we got this other benefit, and that was
319
823000
2000
Dodatkowa korzyść
14:00
the ability of the perimeter to suddenly engage
320
825000
2000
to możliwość włączenia Dallas
14:02
Dallas on the outside.
321
827000
2000
do scenografii.
14:04
Here you see the building in its current state
322
829000
2000
Tak teraz wygląda teatr
14:06
with blinds closed. This is a trompe l'oeil.
323
831000
3000
z zamkniętymi kurtynami, to trompe l'oeil.
14:09
Actually this is not a curtain. These are vinyl blinds
324
834000
3000
Te kurtyny to naprawdę winylowe rolety,
14:12
that are integrated into the windows themselves,
325
837000
2000
które są częścią okien.
14:14
again with failsafe mechanisms
326
839000
3000
Znowóż, z systemem bezawaryjnym,
14:17
that can be lifted such that you can completely demystify,
327
842000
3000
który pozwala je całkowicie podnieść i odsłonić,
14:20
if you chose, the operations of the theater
328
845000
2000
co dzieje się w teatrze
14:22
going on behind, rehearsals and so forth.
329
847000
2000
podczas prób itp.
14:24
But you also have the ability
330
849000
3000
Umożliwia to także widzom
14:27
to allow the audience to see Dallas,
331
852000
3000
zobaczenie Dallas,
14:30
to perform with Dallas as the backdrop of your performance.
332
855000
3000
które stanie się prospektem dla przedstawienia.
14:33
Now, if I'll take you through --
333
858000
2000
Teraz pokażę –
14:35
this is an early concept sketch --
334
860000
2000
to tylko wczesny szkic –
14:37
take you through kind of a mixture of all these things together.
335
862000
3000
pokażę mieszankę tych wszystkich rzeczy.
14:40
Effectively you would have something like this.
336
865000
2000
Dostaje się coś takiego.
14:42
You would be allowed to bring objects or performers into the performing chamber:
337
867000
4000
Z zewnątrz można wprowadzać wykonawców, nawet słonie,
14:46
"Aida," their elephants, you can bring the elephants in.
338
871000
2000
jeśli wystawia się Aidę.
14:48
You would be able to expose the auditorium to Dallas
339
873000
5000
Można ukazać widownię Dallas
14:53
or vice versa, Dallas to the auditorium.
340
878000
3000
albo Dallas widowni.
14:56
You'd be able to open portions in order to
341
881000
2000
Częściowe odsłonięcie
14:58
change the procession,
342
883000
2000
utworzy wyjście
15:00
allow people to come in and out for an intermission,
343
885000
2000
w czasie antraktu,
15:02
or to enter for the beginning or the end of a performance.
344
887000
3000
na początku lub na końcu przedstawienia.
15:05
As I said, all the balconies can move,
345
890000
2000
Balkony są ruchome
15:07
but they can also be disappeared completely.
346
892000
2000
i da się je usunąć.
15:09
The proscenium can fly.
347
894000
2000
Proscenium można unieść.
15:11
You can bring large objects into the chamber itself.
348
896000
3000
Na salę można wwieźć spore obiekty.
15:14
But most convincingly when we had to confront the idea
349
899000
3000
Ale przede wszystkim, jak poradziliśmy sobie
15:17
of changing costs from architecture to infrastructure,
350
902000
3000
z przeniesieniem kosztów z budowy na infrastrukturę,
15:20
is something that is represented by this.
351
905000
2000
widać tutaj.
15:22
And again, this is not all the flexibilities of the building that is actually built,
352
907000
3000
To nie wszystkie możliwości tego budynku,
15:25
but at least suggests the ideas.
353
910000
3000
ale pokazuje to pewne pomysły.
15:28
This building has the ability, in short order,
354
913000
2000
Teatr można niezwłocznie przekształcić w pustą przestrzeń
15:30
to go back to a flat floor organization
355
915000
2000
Teatr można niezwłocznie przekształcić w pustą przestrzeń
15:32
such that they can rent it out.
356
917000
2000
którą można wynajmować.
15:34
Now, if there is anyone here from American Airlines,
357
919000
2000
Członków American Airlines
15:36
please consider doing your Christmas party here.
358
921000
3000
zachęcam do zorganizowania tam firmowej Wigilii.
15:39
(Laughter)
359
924000
1000
(Śmiech)
15:40
That allows the company to raise operational budgets
360
925000
3000
Teatrowi pozwala to na pokrywanie bieżących wydatków
15:43
without having to compete with other venues
361
928000
2000
nie konkurując
15:45
with much larger auditoriums.
362
930000
2000
z większymi salami.
15:47
That's an enormous benefit.
363
932000
2000
To ogromna korzyść.
15:49
So, the theater company has the ability
364
934000
2000
Teatr może wystawić
15:51
to do totally hermetic,
365
936000
2000
hermetycznie zamkniętą, kontrolującą światło i dźwięk,
15:53
light-controlled, sound-controlled, great acoustics,
366
938000
2000
hermetycznie zamkniętą, kontrolującą światło i dźwięk,
15:55
great intimacy Shakespeare,
367
940000
3000
bardzo kameralną wersję Szekspira.
15:58
but can also do Beckett
368
943000
2000
Albo wystawi Becketta
16:00
with the skyline of Dallas sitting behind it.
369
945000
3000
z panoramą Dallas za sceną.
16:03
Here it is in a flat floor configuration.
370
948000
2000
Ustawienie płaskiej podłogi.
16:05
The theater has been going through its kind of paces.
371
950000
2000
Teatr w kolejnych stadiach.
16:07
Here it is in an end stage configuration.
372
952000
3000
Teraz w ustawieniu sceny pudełkowej.
16:10
It's actually beautiful. There was a rock band.
373
955000
2000
Tutaj kapela rockowa.
16:12
We stood outside trying to see if the acoustics worked,
374
957000
2000
Sprawdzaliśmy akustykę.
16:14
and you could see the guys doing this but you couldn't hear them.
375
959000
2000
Z zewnątrz zupełna cisza.
16:16
It was very unusual.
376
961000
2000
Bardzo niezwykłe.
16:18
Here it is in a thrust configuration.
377
963000
2000
Ustawienie otwartej sceny.
16:20
And last but not least,
378
965000
2000
I w końcu
16:22
you see this already has the ability to create events
379
967000
2000
były też przyjęcia
16:24
in order to generate operational budgets
380
969000
2000
pokrywające budżet,
16:26
to overcome the building in fact performing
381
971000
3000
by budynek też mógł grać rolę.
16:29
to allow the company to overcome their biggest problem.
382
974000
2000
To było najważniejsze.
16:31
I'm going to show you a brief time lapse.
383
976000
4000
Tak to wygląda z przyspieszonym biegiem czasu.
16:35
As I said, this can be done with only two people,
384
980000
2000
Wystarczy dwoje ludzi
16:37
and with a minimum amount of time.
385
982000
2000
i kilka chwil.
16:39
This is the first time that actually the changeover was done
386
984000
2000
To był pierwszy raz,
16:41
and so there is literally thousands of people because
387
986000
2000
stąd tyle ludzi,
16:43
everyone was excited and wanted to be a part of it.
388
988000
2000
każdy chciał tam być.
16:45
So, in a way try to disregard all the thousands of ants running around.
389
990000
4000
Potraktujcie te tysiące mrówek, jakby ich wcale nie było.
16:49
And think of it being done with just a few people.
390
994000
3000
Wystarczy jedynie kilkoro ludzi.
17:22
Again, just a couple people are required.
391
1027000
2000
Tylko kilkoro ludzi.
17:25
(Laughter)
392
1030000
1000
(Śmiech)
17:26
I promise.
393
1031000
2000
Naprawdę.
17:39
Et voila.
394
1044000
2000
Et voila.
17:41
(Applause)
395
1046000
7000
(Brawa)
17:48
So, just in conclusion, a few shots.
396
1053000
2000
Jeszcze na zakończenie.
17:50
This is the AT&T Performing Arts Center's
397
1055000
3000
W centrum sztuk widowiskowych AT&T
17:53
Dee and Charles Wyly Theater.
398
1058000
2000
Teatr im. Dee i Charlesa Wyly.
17:55
There it is at night.
399
1060000
2000
Tak wygląda nocą.
17:57
And last but not least the entire AT&T Performing Arts Center.
400
1062000
4000
Wreszcie centrum sztuk widowiskowych AT&T w pełnej krasie.
18:01
You can see the Winspear Opera House on the right
401
1066000
2000
Po prawej Opera im. Winspearów
18:03
and the Dee and Charles Wyly Theater on the left.
402
1068000
3000
i Teatr im. Dee i Charlesa Wyly po lewej.
18:06
And to remind you that here is an example in which
403
1071000
3000
Należy pamiętać, że jest to przykład architektury,
18:09
architecture actually did something.
404
1074000
2000
która coś czyni.
18:11
But we got to that conclusion
405
1076000
2000
Doszliśmy do tego
18:13
without understanding where we were going,
406
1078000
2000
na oślep.
18:15
what we knew were a series of issues that the company
407
1080000
3000
Znaliśmy tylko listę założeń
18:18
and the client was confronted with.
408
1083000
2000
od klienta.
18:20
And we took positions with them, and it was through those positions
409
1085000
2000
Ustosunkowaliśmy się do nich,
18:22
that we began to take architectural manifestations
410
1087000
3000
stąd powstała architektoniczna koncepcja,
18:25
and we arrived at a conclusion that none of us,
411
1090000
2000
prowadząca tam,
18:27
really none of us could ever
412
1092000
2000
gdzie nikt z nas,
18:29
have conceived of initially or individually.
413
1094000
3000
na początku lub samemu, by nie doszedł.
18:32
Thank you.
414
1097000
2000
Dziękuję.
18:34
(Applause)
415
1099000
2000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Joshua Prince-Ramus - ArchitectJoshua Prince-Ramus is best known as architect of the Seattle Central Library, already being hailed as a masterpiece of contemporary culture. Prince-Ramus was the founding partner of OMA New York—the American affiliate of the Office for Metropolitan Architecture (OMA) in the Netherlands—and served as its Principal until he renamed the firm REX in 2006.
Why you should listen
With one of the decade's most celebrated buildings under his belt, Joshua Prince-Ramus would seem well-positioned to become the world's next "starchitect." Except that he doesn't want the job. With his quiet intensity and intellectual bearing, Prince-Ramus is the antithesis of the egomaniacal master architect. He flatly rejects not just the title, but the entire notion of a "starchitect" designing with a genius stroke of the pen.
Prince-Ramus is best known for his work on the Seattle Central Library. The striking, diamond-windowed structure reimagines, to spectacular effect, the library's role in a modern urban context. "Seattle's new Central Library is a blazing chandelier to swing your dreams upon," Herbert Muschamp wrote in The New York Times. "In more than 30 years of writing about architecture, this is the most exciting new building it has been my honor to review."
Having founded the US practice of the radical Dutch architecture firm OMA in 2000, Prince-Ramus served as its Principal until he renamed the firm REX in May 2006. He continues to take what he describes as a performance-based approach to architecture, pushing logic and rational ideas to their limits to create buildings that are unexpected, but wholly appropriate to their environment and intended use. REX recently completed the AT&T Performing Arts Center’s Dee and Charles Wyly Theatre in Dallas, Texas and the Vakko Fashion Center and Power Media Center in Istanbul, Turkey. Current work includes Museum Plaza, a 62-story mixed-use skyscraper housing a contemporary art center in Louisville, Kentucky;the new Central Library and Music Conservatory for the city of Kortrijk, Belgium;and a 2,643,000 ft2 luxury residential development in Songdo Landmark City, South Korea.
More profile about the speakerPrince-Ramus is best known for his work on the Seattle Central Library. The striking, diamond-windowed structure reimagines, to spectacular effect, the library's role in a modern urban context. "Seattle's new Central Library is a blazing chandelier to swing your dreams upon," Herbert Muschamp wrote in The New York Times. "In more than 30 years of writing about architecture, this is the most exciting new building it has been my honor to review."
Having founded the US practice of the radical Dutch architecture firm OMA in 2000, Prince-Ramus served as its Principal until he renamed the firm REX in May 2006. He continues to take what he describes as a performance-based approach to architecture, pushing logic and rational ideas to their limits to create buildings that are unexpected, but wholly appropriate to their environment and intended use. REX recently completed the AT&T Performing Arts Center’s Dee and Charles Wyly Theatre in Dallas, Texas and the Vakko Fashion Center and Power Media Center in Istanbul, Turkey. Current work includes Museum Plaza, a 62-story mixed-use skyscraper housing a contemporary art center in Louisville, Kentucky;the new Central Library and Music Conservatory for the city of Kortrijk, Belgium;and a 2,643,000 ft2 luxury residential development in Songdo Landmark City, South Korea.
Joshua Prince-Ramus | Speaker | TED.com