TEDGlobal 2010
Stefan Wolff: The path to ending ethnic conflicts
Stefan Wolff: Etnik çatışmaları bitirmeye giden yol
Filmed:
Readability: 5.5
349,362 views
Stefan Wolff'un hesaplarına göre, dünya genelinde büyük acılara sebep olan etnik çatışmalar ve iç savaşlar, son 20 yılda gitgide azalmış bulunuyor. Wolff, Kuzey İrlanda, Liberya, Timor ve diğerler örneklerden, liderlik, diplomasi ve kurumsal yapının, barışı sürdürmenin en etkili üç silahı olduğunu gösteren, önemli dersler çıkartıyor.
Stefan Wolff - Ethnic conflicts scholar
Stefan Wolff studies contemporary conflicts, focusing on the prevention and settlement of ethnic conflicts and in postconflict reconstruction in deeply divided and war-torn societies. Full bio
Stefan Wolff studies contemporary conflicts, focusing on the prevention and settlement of ethnic conflicts and in postconflict reconstruction in deeply divided and war-torn societies. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Today I want to talk to you
0
0
2000
Bugün sizlere
00:17
about ethnic conflict
1
2000
2000
etnik çatışma ve
00:19
and civil war.
2
4000
2000
iç savaştan söz edeceğim.
00:21
These are not normally the most cheerful of topics,
3
6000
3000
Aslında bu sevimsiz ve genellikle
00:24
nor do they generally generate
4
9000
2000
iyi haberler içermeyen başlığın,
00:26
the kind of good news
5
11000
2000
konferansın konusuna
00:28
that this conference is about.
6
13000
3000
pek de uygun düşmeyen bir yanı var.
00:31
Yet, not only is there at least some good news
7
16000
3000
Geçtiğimiz yirmi yıla oranla
00:34
to be told about fewer such conflicts now
8
19000
3000
daha az bu nevi çatışma yaşanmasının
00:37
than two decades ago,
9
22000
2000
verdiği mutluluğun yanı sıra,
00:39
but what is perhaps more important
10
24000
2000
artık iç savaş ve
00:41
is that we also have come
11
26000
2000
etnik çatışmaların
00:43
to a much better understanding of what can be done
12
28000
3000
nasıl daha etkin olarak
00:46
to further reduce the number
13
31000
2000
azaltılabileceği hususunda
00:48
of ethnic conflicts and civil wars
14
33000
3000
belli bir anlayışa ulaşmış olmamızın da
00:51
and the suffering that they inflict.
15
36000
3000
önemini vurgulamak isterim.
00:54
Three things stand out:
16
39000
2000
Üç şey öne çıkıyor:
00:56
leadership, diplomacy
17
41000
3000
Liderlik, diplomasi
00:59
and institutional design.
18
44000
3000
ve kurumsal yapı.
01:02
What I will focus on in my talk
19
47000
2000
Konuşmamda bunların
01:04
is why they matter, how they matter,
20
49000
3000
neden ve nasıl önem taşıdığını vurgulayacak,
01:07
and what we can all do
21
52000
2000
bunların her birimiz için
01:09
to make sure that they continue to matter
22
54000
2000
nasıl doğru nedenlerle
01:11
in the right ways,
23
56000
2000
önem taşımaya devam etmesi gerektiği ve
01:13
that is, how all of us can contribute
24
58000
3000
bölgesel ve küresel liderlerin
01:16
to developing and honing the skills
25
61000
3000
barışın tesisi ve sürdürülmesi
01:19
of local and global leaders
26
64000
3000
konusundaki becerilerini geliştirmesine
01:22
to make peace
27
67000
2000
sağlayabileceğimiz katkılar
01:24
and to make it last.
28
69000
2000
üzerinde duracağım.
01:26
But let's start at the beginning.
29
71000
3000
En baştan başlayalım.
01:29
Civil wars have made news headlines
30
74000
2000
İç savaşlar on yıllardır
01:31
for many decades now,
31
76000
2000
manşetlerdeki yerini koruyor ve
01:33
and ethnic conflicts in particular
32
78000
2000
özellikle etnik çatışmalar
01:35
have been a near constant presence
33
80000
3000
büyük bir uluslararası tehdit olarak
01:38
as a major international security threat.
34
83000
3000
varlığını sürdürüyor.
01:41
For nearly two decades now,
35
86000
3000
Aşağı yukarı son yirmi yıldır
01:44
the news has been bad
36
89000
2000
hep kötü haberler işitiyor, zihnimizden silinmeyen
01:46
and the images have been haunting.
37
91000
3000
dehşet verici görüntülere şahit oluyoruz.
01:49
In Georgia, after years of stalemate,
38
94000
3000
Gürcistan'da şiddet,
01:52
we saw a full-scale resurgence of violence
39
97000
3000
uzun yıllar süren sessizliğin ardından
01:55
in August, 2008.
40
100000
2000
Ağustos 2008'de tekrar alevlendi.
01:57
This quickly escalated into a five-day war
41
102000
3000
Rusya ile Gürcistan arasında
02:00
between Russia and Georgia,
42
105000
2000
birden patlak veren bu beş günlük savaş, Gürcistan'ı
02:02
leaving Georgia ever more divided.
43
107000
3000
hiç olmadığı kadar bölünmüş bir hale düşürdü.
02:05
In Kenya, contested presidential elections in 2007 --
44
110000
3000
Kenya'da 2007'de yapılan şaibeli başkanlık seçimi,
02:08
we just heard about them --
45
113000
3000
(bu haberlere daha yeni ulaştık)
02:11
quickly led to high levels
46
116000
2000
kısa zamanda ülkedeki etnik grupların
02:13
of inter-ethnic violence
47
118000
2000
büyük bir şiddetle birbirine girmesine
02:15
and the killing and displacement
48
120000
2000
ve binlerce insanın öldürülmesine ya da
02:17
of thousands of people.
49
122000
2000
sürgün edilmesine yol açtı.
02:19
In Sri Lanka,
50
124000
2000
Sri Lanka'da,
02:21
a decades-long civil war
51
126000
2000
Tamil azınlık ile
02:23
between the Tamil minority
52
128000
2000
Sinhala çoğunluk arasında
02:25
and the Sinhala majority
53
130000
2000
yıllardır süren ve 1983'ten bu yana
02:27
led to a bloody climax in 2009,
54
132000
3000
100.000 kişinin ölümüne
02:30
after perhaps as many as 100,000
55
135000
2000
yol açan iç savaş,
02:32
people had been killed
56
137000
2000
2009'da yeniden
02:34
since 1983.
57
139000
2000
kanlı bir yükselişe geçti.
02:36
In Kyrgyzstan, just over the last few weeks,
58
141000
3000
Kırgızistan'da daha birkaç hafta önce
02:39
unprecedented levels of violence occurred
59
144000
3000
ülkenin Kırgız nüfusu ile
02:42
between ethnic Kyrgyz
60
147000
2000
Özbek azınlık arasında
02:44
and ethnic Uzbeks.
61
149000
2000
görülmemiş düzeyde bir şiddet patlak verdi.
02:46
Hundreds have been killed,
62
151000
2000
Yüzlerce insan öldürüldü,
02:48
and more than 100,000 displaced,
63
153000
3000
çoğu Özbek azınlıktan oluşan
02:51
including many ethnic Uzbeks
64
156000
2000
100.000 kişilik bir kitle sürüldü ve
02:53
who fled to neighboring Uzbekistan.
65
158000
3000
komşu Özbekistan'a sığınmak zorunda kaldı.
02:56
In the Middle East,
66
161000
2000
Ortadoğuda
02:58
conflict between Israelis and Palestinians
67
163000
3000
İsrail ile Filistin arasındaki
03:01
continues unabated,
68
166000
2000
dinmek bilmeyen çatışmalar,
03:03
and it becomes ever more difficult
69
168000
2000
sürdürülebilir bir çözüme
03:05
to see how, just how
70
170000
3000
nasıl, ne şekilde ulaşılacağını
03:08
a possible, sustainable solution
71
173000
2000
daha da belirsiz hale
03:10
can be achieved.
72
175000
3000
getirmiş bulunuyor.
03:13
Darfur may have slipped from the news headlines,
73
178000
3000
Darfur, haber bültenlerinden düşmüş olabilir
03:16
but the killing and displacement there
74
181000
2000
ama hala devam eden
03:18
continues as well,
75
183000
2000
katliam ve sürgünler,
03:20
and the sheer human misery that it creates
76
185000
3000
insanları, haddi hududu olmayan bir sefaletin,
03:23
is very hard to fathom.
77
188000
2000
perişanlığın içine sürüklemiş bulunuyor.
03:25
And in Iraq, finally,
78
190000
2000
Ve son olarak Irak'ta
03:27
violence is on the rise again,
79
192000
3000
şiddet yeniden artmaya başlarken,
03:30
and the country has yet to form a government
80
195000
3000
parlamento seçimlerinin üzerinden
03:33
four months after
81
198000
2000
ancak dört ay geçtikten sonra
03:35
its last parliamentary elections.
82
200000
2000
bir hükümet kurulabildi.
03:40
But hang on, this talk is to be about the good news.
83
205000
3000
Yalnız, hani bu konuşma iyi haberler üzerine olacaktı?
03:43
So are these now the images of the past?
84
208000
3000
Bu görüntüler geçmişte kaldı mı?
03:47
Well, notwithstanding the gloomy pictures
85
212000
3000
Ortadoğu, Darfur, Irak
03:50
from the Middle East, Darfur,
86
215000
2000
ve başka yerlerdeki
03:52
Iraq, elsewhere,
87
217000
2000
bu iç karartıcı tabloya rağmen,
03:54
there is a longer-term trend
88
219000
2000
uzun soluklu güzel gelişmeler olacağına
03:56
that does represent some good news.
89
221000
3000
dönük bir eğilim var.
03:59
Over the past two decades, since the end of the Cold War,
90
224000
3000
Soğuk Savaşın bitiminden bu yana,
04:02
there has been an overall decline
91
227000
3000
son yirmi yıl içerisinde
04:05
in the number of civil wars.
92
230000
2000
iç savaş sayısında genel bir düşüş görülüyor.
04:07
Since the high in the early 1990s,
93
232000
3000
1990'ların başında
04:10
with about 50 such civil wars ongoing,
94
235000
3000
dünyada bahsettiğim nitelikte
04:13
we now have 30 percent fewer
95
238000
2000
yaklaşık 50 iç savaş sürerken, şimdi bu rakam
04:15
such conflicts today.
96
240000
2000
%30 oranında azalmış bulunuyor.
04:17
The number of people killed in civil wars
97
242000
2000
İç savaşlarda katledilen insan sayısı da,
04:19
also is much lower today
98
244000
3000
geçtiğimiz on - yirmi yıl
04:22
than it was a decade ago or two.
99
247000
3000
önceye kıyasla azaldı.
04:25
But this trend is less unambiguous.
100
250000
3000
Ancak bu eğilim çok da net değil.
04:28
The highest level of deaths on the battlefield
101
253000
3000
Savaş meydanında en yüksek can kaybı
04:31
was recorded between 1998 and 2001,
102
256000
3000
1998 - 2001 yılları arasında,
04:34
with about 80,000 soldiers, policemen and rebels
103
259000
3000
güvenlik güçleri ve isyancılardan her yıl yaklaşık 80.000 kişi
04:37
killed every year.
104
262000
2000
olarak kaydedildi.
04:39
The lowest number of combatant casualties
105
264000
2000
Çarpışmada meydana gelen
04:41
occurred in 2003,
106
266000
3000
yıllık en düşük can kaybı ise, 20.000 kişi ile
04:44
with just 20,000 killed.
107
269000
3000
2003 yılında gerçekleşti.
04:47
Despite the up and down since then,
108
272000
3000
İniş çıkışlara rağmen
04:50
the overall trend --
109
275000
2000
bugüne kadarki genel eğilim,
04:52
and this is the important bit --
110
277000
2000
(ki asıl önemli kısmı bu)
04:54
clearly points downward
111
279000
2000
geçen yirmi yılda bu rakamların
04:56
for the past two decades.
112
281000
3000
mutlak düşüşü yönünde.
04:59
The news about civilian casualties
113
284000
2000
Sivil can kaybı oranları da
05:01
is also less bad than it used to be.
114
286000
2000
eskiye göre daha iyice.
05:03
From over 12,000 civilians
115
288000
2000
1997 - 1998 aralığında
05:05
deliberately killed in civil wars
116
290000
2000
iç savaşlarda kasten öldürülen
05:07
in 1997 and 1998,
117
292000
3000
sivillerin toplam sayısı 12.000 iken,
05:10
a decade later,
118
295000
2000
on yıl sonra bu rakam
05:12
this figure stands at 4,000.
119
297000
3000
4.000'e inmiş bulunuyor.
05:15
This is a decrease by two-thirds.
120
300000
3000
Bu, üçte iki azalma demek.
05:18
This decline would be even more obvious
121
303000
2000
Ruanda'da 1994'te yapılan
05:20
if we factored in the genocide in Rwanda
122
305000
2000
soykırımı hesaba katmazsak,
05:22
in 1994.
123
307000
2000
düşüş daha belirgin hale gelecektir.
05:24
But then 800,000 civilians were slaughtered
124
309000
3000
O dönemde birkaç ay içinde
05:27
in a matter of just a few months.
125
312000
3000
800.000 kişi katledildi.
05:30
This certainly is an accomplishment
126
315000
2000
Şüphesiz ki bu "rekor"un
05:32
that must never be surpassed.
127
317000
3000
asla kırılmaması gerekiyor.
05:35
What is also important is to note
128
320000
2000
Bu rakamların, hikayenin sadece bir kısmını
05:37
that these figures only tell part of the story.
129
322000
3000
yansıttığı da unutulmayalım.
05:40
They exclude people
130
325000
2000
Örneğin iç savaşın yol açtığı
05:42
that died as a consequence of civil war,
131
327000
2000
açlık ve salgın hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirenler
05:44
from hunger or disease, for example.
132
329000
2000
bu hesaba dahil değil.
05:46
And they also do not properly account
133
331000
2000
Üstelik sivil hakın maruz kaldığı
05:48
for civilian suffering more generally.
134
333000
3000
yaygın ızdırabı da yansıtmıyorlar.
05:52
Torture, rape and ethnic cleansing
135
337000
3000
İşkence, tecavüz ve etnik temizlik,
05:55
have become highly effective,
136
340000
3000
iç savaşın doğrudan öldürmeyen
05:58
if often non-lethal, weapons in civil war.
137
343000
3000
diğer etkili silahları.
06:02
To put it differently,
138
347000
2000
Bir başka dille ifade edecek olursak,
06:04
for the civilians that suffer the consequences
139
349000
3000
iç savaşın ve etnik çatışmanın sonuçlarından etkilenen
06:07
of ethnic conflict and civil war,
140
352000
3000
siviller açısından,
06:10
there is no good war
141
355000
3000
iyi savaş da yoktur,
06:13
and there is no bad peace.
142
358000
3000
kötü barış da.
06:17
Thus, even though every civilian killed,
143
362000
2000
Dolayısıyla her ne kadar
06:19
maimed, raped, or tortured is one too many,
144
364000
3000
bir tek sivilin bile öldürülmesi,
06:22
the fact that the number
145
367000
2000
işkence görmesi, sakat bırakılması,
06:24
of civilian casualties
146
369000
2000
tecavüze uğraması
06:26
is clearly lower today
147
371000
2000
yüksek bir rakam olsa da,
06:28
than it was a decade ago,
148
373000
2000
sivil kayıplara ilişikin rakamların bugün on yıl öncesinden
06:30
is good news.
149
375000
3000
daha düşük bir düzeye inmesi sevindiricidir.
06:33
So, we have fewer conflicts today
150
378000
2000
Özetle artık daha az çatışma oluyor
06:35
in which fewer people get killed.
151
380000
3000
ve daha az can kaybı yaşanıyor.
06:38
And the big question, of course,
152
383000
2000
Elbette asıl soru,
06:40
is why?
153
385000
2000
neden azaldığı.
06:42
In some cases,
154
387000
2000
Kimi durumlarda sayıyı düşüren
06:44
there is a military victory of one side.
155
389000
2000
taraflarıdan birinin askeri başarısı.
06:46
This is a solution of sorts,
156
391000
2000
Ancak pek tabii ki,
06:48
but rarely is it one
157
393000
2000
bu tip bir çözüm
06:50
that comes without human costs
158
395000
2000
beraberinde genellikle can kaybını
06:52
or humanitarian consequences.
159
397000
3000
ve insani yıkımı getirir.
06:55
The defeat of the Tamil Tigers in Sri Lanka
160
400000
3000
Sri Lanka'daki Tamil Kaplanları'nın yenilgisi,
06:58
is perhaps the most recent example of this,
161
403000
2000
buna en yakın tarihli örnektir ki,
07:00
but we have seen similar
162
405000
2000
benzeri sözümona askeri çözümlere
07:02
so-called military solutions
163
407000
3000
Balkanlarda,
07:05
in the Balkans, in the South Caucasus
164
410000
2000
Güney Kafkasya'da ve Afrika'da
07:07
and across most of Africa.
165
412000
3000
tanık olduk.
07:10
At times, they are complimented
166
415000
2000
Bazen mutabakat veya
07:12
by negotiated settlements,
167
417000
2000
ateşkes anlaşmaları
07:14
or at least cease-fire agreements,
168
419000
2000
ya da arabulucular
07:16
and peacekeepers are deployed.
169
421000
2000
bu süreçte rol oynar.
07:18
But hardly ever do they represent
170
423000
2000
Ancak pek azı dört başı mamur bir başarıyı
07:20
a resounding success --
171
425000
2000
temsil eder;
07:22
Bosnia and Herzegovina
172
427000
2000
örneğin Bosna-Hersek'te muhtemelen
07:24
perhaps more so than Georgia.
173
429000
2000
Gürcistan'dakinden biraz daha fazla bir başarıyı.
07:26
But for many parts of Africa,
174
431000
2000
Ancak Afrika'nın birçok yerindeki durum hakkında
07:28
a colleague of mine once put it this way,
175
433000
3000
bir meslektaşım bir zamalar şöyle söylemişti:
07:31
"The cease-fire on Tuesday night
176
436000
3000
"Salı gecesi imzalanan ateşkes anlaşması
07:34
was reached just in time
177
439000
2000
Çarşamba sabahı başlayan soykırıma
07:36
for the genocide to start on Wednesday morning."
178
441000
3000
tam zamanında yetişti."
07:41
But let's look at the good news again.
179
446000
2000
Tekrar iyi tarafından bakalım.
07:43
If there's no solution on the battlefield,
180
448000
2000
Savaş meydanında bir netice elde edilemiyorsa,
07:45
three factors can account
181
450000
2000
etnik çatışma ve iç savaşı önlemek veya
07:47
for the prevention of ethnic conflict and civil war,
182
452000
4000
ardından kalıcı bir barış tesis edebilmek için
07:51
or for sustainable peace afterwards:
183
456000
3000
üç etkeni hesaba katmak gerek:
07:54
leadership, diplomacy
184
459000
2000
Liderlik, diplomasi
07:56
and institutional design.
185
461000
3000
ve kurumsal yapı.
07:59
Take the example of Northern Ireland.
186
464000
3000
Kuzey İrlanda örneğini ele alalım.
08:02
Despite centuries of animosity,
187
467000
2000
Yüzyıllara dayanan düşmanlık,
08:04
decades of violence
188
469000
2000
on yıllarca süren şiddet
08:06
and thousands of people killed,
189
471000
3000
ve binlerce can kaybına rağmen,
08:09
1998 saw the conclusion
190
474000
2000
1998'de tarihi bir anlaşamayla
08:11
of an historic agreement.
191
476000
3000
neticeye ulaştırıldı.
08:14
Its initial version was skillfully mediated
192
479000
3000
Anlaşmanın ilk versiyonu Senatör George Mitchell'in
08:17
by Senator George Mitchell.
193
482000
2000
maharetli ellerinden çıktı.
08:19
Crucially, for the long-term success
194
484000
2000
Kuzey İrlanda barış sürecinin
08:21
of the peace process in Northern Ireland,
195
486000
3000
uzun vadede başarılı olması için
08:24
he imposed very clear conditions
196
489000
2000
görüşme ve arabuluculuk hakkında
08:26
for the participation and negotiations.
197
491000
3000
hayati öneme sahip şartlar öne sürmüştü.
08:29
Central among them,
198
494000
2000
Bu koşulların merkezinde
08:31
a commitment
199
496000
2000
barışçı amaçlara
08:33
to exclusively peaceful means.
200
498000
3000
katiyetle bağlı olmak yer alıyordu.
08:36
Subsequent revisions of the agreement
201
501000
2000
Anlaşmanın daha sonraki versiyonları,
08:38
were facilitated by the British and Irish governments,
202
503000
3000
Kuzey İrlanda'ya barış ve istikrar getirmek konusundaki kararlılığı
08:41
who never wavered in their determination
203
506000
3000
bir an olsun sarsılmayan İngiliz
08:44
to bring peace and stability to Northern Ireland.
204
509000
3000
ve İrlanda hükümetleri tarafından kaleme alındı.
08:47
The core institutions
205
512000
2000
1998'de
08:49
that were put in place in 1998
206
514000
2000
temel kurumlar şekillendirildi
08:51
and their modifications
207
516000
2000
ve 2006 ile 2008 tarihlerindeki
08:53
in 2006 and 2008
208
518000
2000
son derece yenilikçi
08:55
were highly innovative
209
520000
2000
değişiklikler sayesinde,
08:57
and allowed all conflict parties
210
522000
3000
çatışan tarafların tüm temel talep ve
09:00
to see their core concerns and demands addressed.
211
525000
3000
endişelerinin metne yansıtılması sağlandı.
09:04
The agreement combines a power-sharing arrangement
212
529000
2000
Anlaşma beraberinde,
09:06
in Northern Ireland
213
531000
2000
meselenin sözümona İrlanda boyutunu tanıyan,
09:08
with cross-border institutions
214
533000
2000
her iki ülkede de,
09:10
that link Belfast and Dublin
215
535000
2000
hem Belfast'ta hem Dublin'de bulunacak,
09:12
and thus recognizes
216
537000
2000
sınır ötesi kurumların tesisini sağlayan
09:14
the so-called Irish dimension of the conflict.
217
539000
3000
bir güç paylaşım sözleşmesini de getirdi.
09:17
And significantly,
218
542000
2000
Anlaşmanın
09:19
there's also a clear focus
219
544000
2000
dikkate değer bir yanı da
09:21
on both the rights of individuals
220
546000
2000
hem toplumun hem de bireyin
09:23
and the rights of communities.
221
548000
3000
hakları üzerinde önemle durulması.
09:27
The provisions in the agreement may be complex,
222
552000
3000
Anlaşama maddeleri karmaşık olabilir,
09:30
but so is the underlying conflict.
223
555000
3000
çünkü sorunun kendisi de bir o kadar karmaşık.
09:34
Perhaps most importantly,
224
559000
2000
Muhtemelen en önemli özelliği,
09:36
local leaders repeatedly rose to the challenge of compromise,
225
561000
4000
yerel liderlerin
09:40
not always fast
226
565000
2000
her defasında aynı istekle ve hızla olmasa da,
09:42
and not always enthusiastically,
227
567000
3000
sonunda bir çok kez kimi konularda
09:45
but rise in the end they did.
228
570000
2000
fedakarlık yapmaya razı olması.
09:47
Who ever could have imagined
229
572000
3000
Kim derdi ki, gün gelecek
09:50
Ian Paisley and Martin McGuinness
230
575000
3000
Ian Paisley ile Martin McGuinness
09:53
jointly governing Northern Ireland
231
578000
2000
Kuzey İrlanda'nın ilk bakan eş-yardımcıları olacak ve
09:55
as First and Deputy First Minister?
232
580000
3000
ülkeyi birlikte yönetecek?
09:58
But then, is Northern Ireland a unique example,
233
583000
3000
Bu bağlamda sormak gerek:
10:01
or does this kind of explanation
234
586000
2000
Acaba Kuzey İrlanda özgün bir örnek midir
10:03
only hold more generally
235
588000
2000
yoksa sadece demokratik ve gelişmiş ülkelerde
10:05
in democratic and developed countries?
236
590000
3000
uygulanabilecek türden bir çözüm mü?
10:08
By no means.
237
593000
2000
Kesinlikle değil.
10:10
The ending of Liberia's long-lasting civil war
238
595000
3000
Liderlik, diplomasi ve kurumsal yapının önemi,
10:13
in 2003
239
598000
2000
Liberya'daki iç savaşın
10:15
illustrates the importance
240
600000
2000
2003'teki
10:17
of leadership, diplomacy
241
602000
2000
bitişinde olduğu kadar
10:19
and institutional design
242
604000
2000
2001'de Makedonya'da
10:21
as much as the successful prevention
243
606000
2000
olası yaygın bir iç savaşın önlenmesinde
10:23
of a full-scale civil war
244
608000
2000
ve hatta 2005'te
10:25
in Macedonia in 2001,
245
610000
3000
Endonezya'nın Ace bölgesindeki
10:28
or the successful ending
246
613000
2000
çatışmaların sona erdirilmesinde de
10:30
of the conflict in Aceh in Indonesia in 2005.
247
615000
3000
kendini göstermiştir.
10:34
In all three cases,
248
619000
2000
Her üç örnekte de
10:36
local leaders were willing and able
249
621000
2000
bölgesel liderler barışı sağlayacak
10:38
to make peace,
250
623000
2000
iyi niyete ve kabiliyete sahipti
10:40
the international community stood ready
251
625000
3000
ve tümünde uluslararası toplum
10:43
to help them negotiate and implement an agreement,
252
628000
3000
onlara arabuluculuk etmeye,
10:46
and the institutions have lived up
253
631000
3000
bir uzlaşmaya varmada onları destekelemeye hazırdı ki,
10:49
to the promise that they held
254
634000
2000
böylelikle başta verdikleri söze sadık kalarak
10:51
on the day they were agreed.
255
636000
2000
barışa ve ona denk bir kurumsal yapı inşasına muvaffak olabildiler.
10:53
Focusing on leadership, diplomacy
256
638000
2000
Liderlik, diplomasi ve
10:55
and institutional design
257
640000
2000
kurumsal yapı üzerinde yoğunlaşmak,
10:57
also helps explain failures to achieve peace,
258
642000
3000
barışın tesisinde veya sürdürülmesinde yaşanan
11:00
or to make it last.
259
645000
2000
başarısızlıkları da açıklamaya yarar.
11:02
The hopes that were vested in the Oslo Accords
260
647000
2000
Oslo mutabakatı ile elde edilen umutlar
11:04
did not lead to an end
261
649000
2000
İsrail Filistin çatışmasını
11:06
of the Israeli/Palestinian conflict.
262
651000
2000
sona erdirmeye yetmedi.
11:08
Not all the issues that needed to be resolved
263
653000
3000
Anlaşmada çözüm bekleyen sorunların tümüne
11:11
were actually covered in the agreements.
264
656000
2000
gerçek anlamda yer verilmedi.
11:13
Rather, local leaders committed
265
658000
3000
Bölge liderleri, bu sorunları
11:16
to revisiting them later on.
266
661000
3000
daha sonra ele almayı yeğledi.
11:19
Yet instead of grasping this opportunity,
267
664000
2000
Tam böyle bir fırsat yakalanmışken
11:21
local and international leaders
268
666000
2000
meydana gelen 11 Eylül saldırısı,
11:23
soon disengaged
269
668000
2000
ikinci intifada, Afganistan savaşı
11:25
and became distracted
270
670000
2000
ve Irak savaşı,
11:27
by the second Intifada, the events of 9/11
271
672000
3000
bölgesel ve uluslararası liderlerin
11:30
and the wars in Afghanistan and Iraq.
272
675000
3000
dikkatini dağıttı.
11:34
The comprehensive peace agreement for Sudan
273
679000
2000
Sudan için 2005'te imzalanan
11:36
signed in 2005
274
681000
2000
kapsamlı barış anlaşmasının
11:38
turned out to be less comprehensive than envisaged,
275
683000
3000
tahmin edildiği kadar kapsamlı olmadığı,
11:41
and its provisions may yet bear the seeds
276
686000
3000
üstelik kuzeyle güney arasında
11:44
of a full-scale return to war
277
689000
2000
yeniden başlayacak yaygın bir savaşın tohumlarını attığı,
11:46
between north and south.
278
691000
2000
sonradan anlaşıldı.
11:48
Changes and shortcomings in leadership,
279
693000
3000
Liderliğin değişken ve yetersiz olmasının
11:51
more off than on international diplomacy
280
696000
3000
uluslararası diplomasiye etkisi daha ziyade olumsuzdur
11:54
and institutional failures
281
699000
2000
ve kurumsal hatalar
11:56
account for this
282
701000
2000
neredeyse aynı ölçüde
11:58
in almost equal measure.
283
703000
2000
etkilidir.
12:00
Unresolved boundary issues, squabbles over oil revenues,
284
705000
3000
Çözülmemiş sınır sorunları, petrol kaynakları için mücadele
12:03
the ongoing conflict in Darfur,
285
708000
2000
Darfur'da süregelen çatışmalar,
12:05
escalating tribal violence in the south
286
710000
3000
güneydeki kabileler arasında yükselen şiddet
12:08
and generally weak state capacity
287
713000
2000
ve Sudan genelinde
12:10
across all of Sudan
288
715000
2000
devletin güçsüzleşmesi,
12:12
complete a very depressing picture
289
717000
3000
Afrika'nın bu en büyük ülkesinin işleyişine dair
12:15
of the state of affairs
290
720000
2000
iç karartıcı tabloyu
12:17
in Africa's largest country.
291
722000
2000
tamamlayan unsurlar.
12:19
A final example: Kosovo.
292
724000
2000
Son bir örnek: Kosova.
12:21
The failure to achieve
293
726000
2000
Kosova'da çözüm üzerinde
12:23
a negotiated solution for Kosovo
294
728000
2000
uzlaşı sağlananamaması ve
12:25
and the violence, tension
295
730000
2000
şiddet, gerilim
12:27
and de facto partition that resulted from it
296
732000
3000
ve ülkenin bu yüzden fiilen bölünmüş olması,
12:30
have their reasons
297
735000
2000
birden fazla
12:32
in many, many different factors.
298
737000
3000
etkenin sonucudur.
12:35
Central among them are three.
299
740000
3000
Başlıca üç sorun meselenin merkezinde bulunuyor:
12:38
First, the intransigence of local leaders
300
743000
3000
İlki, bölge liderlerinin taleplerinden
12:41
to settle for nothing less
301
746000
2000
bir miktar feragat ederek uzlaşmak yerine
12:43
than their maximum demands.
302
748000
3000
en yüksek talepleri dayatmaktaki inadı.
12:46
Second, an international diplomatic effort
303
751000
3000
İkincisi, Batılıların
12:49
that was hampered from the beginning
304
754000
3000
Kosova'nın bağımsızlığını desteklemesinin
12:52
by Western support for Kosovo's independence.
305
757000
3000
uluslararası diplomasi çabalarına daha baştan ket vurması.
12:56
And third, a lack of imagination
306
761000
3000
Üçüncüsü, Sırplarla Arnavutların
12:59
when it came to designing institutions
307
764000
3000
benzer endişelerine
13:02
that could have addressed the concerns
308
767000
2000
cevap verebilecek kurumları tasarlamadaki
13:04
of Serbs and Albanians alike.
309
769000
3000
hayal gücü eksikliği.
13:07
By the same token --
310
772000
2000
Aynı sebep,
13:09
and here we have some good news again --
311
774000
2000
bu defa olumlu etki ediyor ve
13:11
the very fact that there is a high-level,
312
776000
3000
bölge liderlerinin
13:14
well-resourced international presence
313
779000
2000
görece direncine rağmen,
13:16
in Kosovo
314
781000
2000
Kosova'da
13:18
and the Balkans region more generally
315
783000
3000
ve genel olarak Balkanlarda
13:21
and the fact that local leaders on both sides
316
786000
2000
iyi donatılmış,
13:23
have showed relative restraint,
317
788000
2000
yüksek seviyeli bir uluslararası varlığın etkisiyle,
13:25
explains why things have not been worse
318
790000
3000
işler 2008'den bu yana
13:28
over the past two years since 2008.
319
793000
3000
daha da kötüye gitmiyor.
13:31
So even in situations
320
796000
2000
Demek ki,
13:33
where outcomes are less than optimal,
321
798000
3000
şartların pek de elverişli olmadığı durumlarda bile
13:36
local leaders
322
801000
2000
bölge liderlerinin
13:38
and international leaders have a choice,
323
803000
3000
ve uluslararası liderliğin önünde bir fark yaratma
13:41
and they can make a difference for the better.
324
806000
3000
ve iyileştirme seçeneği bulunuyor.
13:44
A cold war
325
809000
2000
Soğuk savaş
13:46
is not as good
326
811000
2000
soğuk barış kadar
13:48
as a cold peace,
327
813000
2000
iyi değildir ama
13:50
but a cold peace
328
815000
2000
soğuk barış her durumda
13:52
is still better than a hot war.
329
817000
3000
sıcak savaştan iyidir.
13:56
Good news is also about learning the right lesson.
330
821000
3000
Olaylardan doğru dersi çıkarmak da önemli.
13:59
So what then distinguishes
331
824000
2000
Yoksa İsrail - Filistin çatışmasını
14:01
the Israeli/Palestinian conflict
332
826000
2000
Kuzey İrlanda'dan ayıran,
14:03
from that in Northern Ireland,
333
828000
3000
ya da Sudan'daki iç savaşı
14:06
or the civil war in Sudan
334
831000
2000
Liberya'dan
14:08
from that in Liberia?
335
833000
2000
farklı kılan ne?
14:10
Both successes and failures
336
835000
3000
Daha güzel haberler duymak istiyorsak,
14:13
teach us several critically important things
337
838000
3000
hem başarılardan hem başarısızlıklardan
14:16
that we need to bear in mind
338
841000
2000
çıkardığımız dersleri
14:18
if we want the good news to continue.
339
843000
2000
aklımıza iyice sokmalıyız.
14:20
First, leadership.
340
845000
3000
Önce liderlik.
14:23
In the same way in which ethnic conflict and civil war
341
848000
4000
İç savaş ya da etnik çatışma
14:27
are not natural
342
852000
2000
bir doğa felaketi olmadığına, insanın marifeti olduğuna göre,
14:29
but man-made disasters,
343
854000
2000
kendiliğinden, birdenbire çözülecek
14:31
their prevention and settlement
344
856000
2000
ya da olması önlenebilecek
14:33
does not happen automatically either.
345
858000
3000
sorunlar da değildir.
14:37
Leadership needs to be capable,
346
862000
3000
Liderlerin, barışı sağlama ve korumada
14:40
determined and visionary
347
865000
2000
becerikli, kararlı
14:42
in its commitment to peace.
348
867000
2000
ve ileri görüşlü olmsına ihtiyaç var.
14:44
Leaders need to connect to each other
349
869000
3000
Liderlerin barış dolu bir geleceğe
14:47
and to their followers,
350
872000
2000
giden bu çetin ve uzun yolculukta
14:49
and they need to bring them along
351
874000
2000
birbirleriyle ve kendi davalarını destekleyen herkesle
14:51
on what is an often arduous journey
352
876000
3000
teması sürdürmesi,
14:54
into a peaceful future.
353
879000
2000
onları bu sürece katması şarttır.
14:56
Second, diplomacy.
354
881000
3000
İkinci sırada diplomasi.
14:59
Diplomacy needs to be well resourced,
355
884000
3000
Diplomasinin beceriyle, sürdürülebilir bir şekilde,
15:02
sustained,
356
887000
2000
liderlere ve onların peşinden gidenlere
15:04
and apply the right mix of incentives and pressures
357
889000
2000
baskı ve teşviki doğru dozda içerecek
15:06
on leaders and followers.
358
891000
2000
şekilde yapılması gerekir.
15:08
It needs to help them reach an equitable compromise,
359
893000
3000
Diplomasi, uzlaşı için tüm tarafların
15:11
and it needs to ensure
360
896000
2000
dengeli bir fedakarlıkta bulunduğunu,
15:13
that a broad coalition
361
898000
2000
yerel, bölgesel
15:15
of local, regional
362
900000
2000
ve uluslararsı ölçekte bir desteğin,
15:17
and international supporters
363
902000
2000
antlaşmanın uygulanması safhasında yanlarında bulunacağını
15:19
help them implement their agreement.
364
904000
3000
garanti etmesi sağlanmalıdır.
15:22
Third, institutional design.
365
907000
3000
Üçüncüsü, kurumsal yapı.
15:25
Institutional design requires
366
910000
2000
Kurumsal yapının meseleler üzerine
15:27
a keen focus on issues,
367
912000
2000
dikkatle yoğunlaşması,
15:29
innovative thinking
368
914000
2000
yenilikçi bir düşünüş tarzına sahip olması
15:31
and flexible and well-funded implementation.
369
916000
3000
ve esnek ve iyi temellendirilmiş bir yaklaşıma sahip olması gerekir.
15:35
Conflict parties need to move away
370
920000
3000
Çatışan tarafların
15:38
from maximum demands
371
923000
2000
aşırı taleplerden uzaklaştırılması,
15:40
and towards a compromise
372
925000
2000
karşı tarafın ihtiyaçlarına saygı duyarak,
15:42
that recognizes each other's needs.
373
927000
3000
kimi isteklerinden feragat etmeye yaklaştırılması lazımdır.
15:45
And they need to think
374
930000
2000
Taraflar ayrıca,
15:47
about the substance of their agreement
375
932000
2000
sağlanan uzlaşmaya iliştirilen
15:49
much more than about
376
934000
2000
etiketlerden ziyade onun özü
15:51
the labels they want to attach to them.
377
936000
2000
üzerinde düşünmelidir.
15:53
Conflict parties also need to be prepared
378
938000
2000
Antlaşmanın uygulanamaz hale gelmesi durumunda
15:55
to return to the negotiation table
379
940000
3000
pazarlık masasına tekrar oturmaya da
15:58
if the agreement implementation stalls.
380
943000
3000
hazırlıklı olmaları gerekir.
16:02
For me personally,
381
947000
2000
Kişisel görüşüm, tüm bunlardan çıkarılacak
16:04
the most critical lesson of all is this:
382
949000
3000
en önemli dersin şu olduğu yönünde:
16:07
Local commitment to peace
383
952000
2000
Barışa yönelik bölgesel bağlılık
16:09
is all-important,
384
954000
2000
büyük önem taşımakla birlikte
16:11
but it is often not enough
385
956000
3000
çoğu zaman şiddeti önlemek ya da durdurmak için
16:14
to prevent or end violence.
386
959000
3000
yeterli değildir.
16:17
Yet, no amount of diplomacy
387
962000
3000
Bunun yanısıra,
16:20
or institutional design
388
965000
2000
her ne çapta ve evsafta olursa olsun,
16:22
can make up for local failures
389
967000
3000
hiçbir diplomasi ya da kurumsal yapılanma,
16:25
and the consequences that they have.
390
970000
3000
bölgesel hataların yol açacağı sonuçları telafi edemez.
16:28
Therefore, we must invest
391
973000
3000
Bu nedenle yatırımımızı
16:31
in developing leaders,
392
976000
3000
gelişmekte olan ülkelerin,
16:34
leaders that have the skills,
393
979000
3000
barışa içtenlikle bağlı,
16:37
vision and determination
394
982000
2000
ileri görüşlü, becerikli
16:39
to make peace.
395
984000
2000
ve azimli liderlerine yapmalıyız.
16:41
Leaders, in other words,
396
986000
2000
Liderler, bir başka deyişle
16:43
that people will trust
397
988000
2000
zor seçimler pahasına da olsa
16:45
and that they will want to follow
398
990000
3000
insanların güveneceği,
16:48
even if that means
399
993000
2000
peşinden gideceği
16:50
making hard choices.
400
995000
3000
kimselerdir.
16:53
A final thought:
401
998000
2000
Son bir düşünce:
16:55
Ending civil wars
402
1000000
2000
Bir içi savaşı bitirmek,
16:57
is a process that is fraught with dangers,
403
1002000
3000
tehlikelerle,
17:00
frustrations and setbacks.
404
1005000
3000
hüsranlarla, aksiliklerle dolu bir süreçtir.
17:03
It often takes a generation to accomplish,
405
1008000
3000
Genellikle başarılması bir nesil süren
17:06
but it also requires us, today's generation,
406
1011000
3000
bu mücadele aynı zamanda bizim,
17:09
to take responsibility
407
1014000
2000
bugünkü kuşağın sorumluluğunda.
17:11
and to learn the right lessons
408
1016000
2000
Bizler liderlik,
17:13
about leadership, diplomacy
409
1018000
3000
diplomasi ve kurumsal yapı deneyimlerinden
17:16
and institutional design,
410
1021000
2000
doğru dersleri çıkarabilirsek,
17:19
so that the child soldiers of today
411
1024000
3000
bugünün küçük askerleri,
17:22
can become the children of tomorrow.
412
1027000
2000
geleceğin çocukları haline gelecektir.
17:24
Thank you.
413
1029000
2000
Teşekkür ederim.
17:26
(Applause)
414
1031000
3000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Stefan Wolff - Ethnic conflicts scholarStefan Wolff studies contemporary conflicts, focusing on the prevention and settlement of ethnic conflicts and in postconflict reconstruction in deeply divided and war-torn societies.
Why you should listen
German political scientist Stefan Wolff is professor of international security at the University of Birmingham, England, and one of the world's leading experts on ethnic conflicts. He consults with governments and international organizations on issues such as the development and stability of post-conflict areas, the institutional design of solutions for self-determination conflicts, and ethnopolitics and minority questions. Bridging the divide between academia and policy-making, he has been involved in various phases of conflict settlement processes in Sudan, Moldova, Sri Lanka and Kosovo. He has also worked on a wide range of conflicts in places such as Northern Ireland, the Balkans, Eastern Europe and the former Soviet Union, the Middle East and Asia. He is currently advising on the settlement of the status of Kirkuk, Iraq, and Transnistria, Moldova. He's written a dozen books, including Ethnic Conflict: A Global Perspective, the first major treatment of the subject aimed at a broad general audience. He's the founding editor of Ethnopolitics, a quarterly, peer-reviewed journal dedicated to the study of ethnic conflicts and their management around the globe.
Stefan Wolff | Speaker | TED.com