TED Salon Brightline Initiative
Bhu Srinivasan: Capitalism isn't an ideology -- it's an operating system
Bhu Srinivasan: Kapitalizm bir ideoloji değildir -- bir işletim sistemidir
Filmed:
Readability: 4.2
1,103,540 views
Bhu Srinivasan kapitalizm ve teknolojik gelişmenin kesişmesini inceliyor. Kapitalizmi katı ve değişmez bir ideoloji olarak düşünmek yerine, onu --gerçekleşmesi çok yakın olan dronlarla dağıtım servisleri gibi yeniliklere ayak uydurmak için güncellenmesi gereken bir işletim sistemi olarak düşünmemiz gerektiğini söylüyor. Bu hızlı ve ilerici düşünen konuşmada serbest pazarın geçmişi ve geleceği (ve kapitalizmin ABD versiyonunu bekleyen potansiyel kimlik krizi) ile ilgili daha çok şey öğrenin.
Double-click the English transcript below to play the video.
Kapitalizm nedir?
00:12
So, what is capitalism?
0
881
1166
00:14
Capitalism, fundamentally,
is a series of marketplaces.
is a series of marketplaces.
1
2071
3190
Kapitalizm temelde
bir dizi pazar yeridir.
bir dizi pazar yeridir.
00:17
You can have a marketplace for lemonade,
2
5285
1914
Limonata için bir pazar yeriniz,
00:19
a marketplace for lemons,
3
7223
1285
limonlar için bir pazar yeriniz,
00:20
a marketplace for trucks
that transport lemons,
that transport lemons,
4
8532
2379
limonları taşıyan kamyonlar
için bir pazar yeriniz,
için bir pazar yeriniz,
00:22
a marketplace that fuels those trucks,
5
10935
2555
bu kamyonlara
yakıt sağlayan bir pazar yeriniz,
yakıt sağlayan bir pazar yeriniz,
00:25
marketplaces that sell wood
to build lemonade stands.
to build lemonade stands.
6
13514
3388
limonata tezgâhları yapmak için
tahta satan pazar yerleriniz olabilir.
tahta satan pazar yerleriniz olabilir.
00:28
However, capitalism of course, as we know,
7
16926
2445
Ancak; bildiğimiz gibi kapitalizm
00:31
is this either celebrated term
8
19395
2436
ya övülen ya da kınanan
00:33
or condemned term.
9
21855
1151
bir kavramdır.
00:35
It's either revered or it's reviled.
10
23030
2240
Ya saygı ve hayranlık duyulur
ya da aşağılanır.
ya da aşağılanır.
00:37
And I'm here to argue
that this is because capitalism,
that this is because capitalism,
11
25649
3355
Bugün bunu tartışmak için buradayım,
çünkü çağımızda
çünkü çağımızda
00:41
in the modern iteration,
is largely misunderstood.
is largely misunderstood.
12
29028
3201
kapitalizm büyük ölçüde
yanlış anlaşılıyor.
yanlış anlaşılıyor.
00:44
In my view,
13
32982
1159
Bana göre,
00:46
capitalism should not
be thought of as an ideology,
be thought of as an ideology,
14
34165
2809
kapitalizm bir ideoloji olarak değil de
00:48
but instead should be thought of
as an operating system.
as an operating system.
15
36998
3278
bir işletim sistemi olarak düşünülmelidir.
00:52
Think of your iPhone.
16
40849
1268
iPhone'unuzu düşünün.
00:54
Your iPhone merges hardware with software.
17
42762
3897
iPhone'unuz donanım
ile yazılımı birleştiriyor.
ile yazılımı birleştiriyor.
00:58
Apps and hardware.
18
46683
1364
Uygulamaları ve donanımı.
01:00
Now think about all the hardware
as the physical reality all around you,
as the physical reality all around you,
19
48071
3737
Şimdi, tüm donanımların etrafınızdaki
fiziksel gerçeklik olduğunu
fiziksel gerçeklik olduğunu
01:03
and think of the apps
as entrepreneurial activity,
as entrepreneurial activity,
20
51832
2768
ve uygulamaların girişimsel
eylem ve yaratıcı enerji
eylem ve yaratıcı enerji
01:06
creative energy.
21
54624
1150
olduğunu düşünün.
01:08
And in-between,
you have an operating system.
you have an operating system.
22
56188
2675
İkisi arasında bir işletim sisteminiz var.
01:11
As you have advances in hardware,
23
59307
2230
Donanımı yükselttiğinizde
01:13
you have advances in software.
24
61561
1976
yazılımınız da yükselir.
İşletim sisteminin buna
ayak uydurması gerekir.
ayak uydurması gerekir.
01:15
And the operating system needs to keep up.
25
63561
2008
01:17
It needs to be patched,
it needs to be updated,
it needs to be updated,
26
65593
2936
Bağlanması gerekir,
güncellenmesi gerekir,
güncellenmesi gerekir,
01:20
new releases have to happen.
27
68553
1905
yeni sürümlerin olması gerekir.
01:22
And all of these things
have to happen symbiotically.
have to happen symbiotically.
28
70482
2959
Tüm bu şeylerin ortak bir şekilde
olması gerekir.
olması gerekir.
01:25
The operating system needs
to keep getting more and more advanced
to keep getting more and more advanced
29
73465
3302
Yeniliklere ayak uydurabilmesi için
işletim sisteminin giderek
daha da gelişmesi gerekir.
daha da gelişmesi gerekir.
01:28
to keep up with innovation.
30
76791
1800
01:31
And this is why, fundamentally,
31
79728
2381
İşte bu yüzden, temelde,
01:34
when you think about it
as an operating system,
as an operating system,
32
82133
2206
bir işletim sistemi olarak düşündüğünüzde
01:36
it devolves the language of ideology
33
84363
2149
kapitalizmin kadim savunucularının aksine
01:38
away from what traditional
defenders of capitalism think.
defenders of capitalism think.
34
86536
3676
ideolojiyi anlaşılır hâle getirir.
01:42
But even if you go to the constitution,
35
90236
1867
Anayasaya bile baksanız, fark edersiniz
01:44
you'll notice, before the founders
even got to the First Amendment --
even got to the First Amendment --
36
92127
3247
kurucularımız inanç, ifade
01:47
with free speech,
free religion, free press,
free religion, free press,
37
95398
3275
ve basın özgürlüğünden önce
01:50
they thought about patents and copyright.
38
98697
2374
patent ve telif hakkını düşünmüşlerdir.
01:53
They talked about the government's role
in promoting arts and sciences.
in promoting arts and sciences.
39
101095
4172
Bilim ve sanatta
devletin rolünü belirlediler.
devletin rolünü belirlediler.
01:57
It's the reason why I could not start
a search engine tomorrow called Goggle.
a search engine tomorrow called Goggle.
40
105645
4413
Bu yüzden yarın ben de Google adında
bir arama motoru kuramam.
bir arama motoru kuramam.
02:02
(Laughter)
41
110082
1358
(Gülüşmeler)
02:03
Google doesn't own Gs,
42
111464
1676
G'lerin hepsi Google'ın değil
02:05
but I couldn't do it
because there could be some confusion.
because there could be some confusion.
43
113164
2779
ama karışıklığa yol açabileceğinden
yapamam.
yapamam.
02:07
So even property rights
have ambiguity built into them.
have ambiguity built into them.
44
115967
2615
Yani fikri mülkiyet haklarının bile
kendi içinde belirsizlikleri var.
kendi içinde belirsizlikleri var.
02:11
And on and on.
45
119173
1309
Bunun gibi birçok şey.
02:12
And by 1900, you have other types
of property that come into being.
of property that come into being.
46
120506
4356
1900'den beri birçok
farklı türde hak ortaya çıktı.
farklı türde hak ortaya çıktı.
02:16
For instance, imagine that in 1900,
you owned 100 acres of land
you owned 100 acres of land
47
124886
3857
Diyelim ki 1900'de Orta Batı'da bir yerde
02:20
someplace in the Midwest.
48
128767
1419
10 dönüm arsanız vardı.
02:22
It's very easy to see
where your fence ends,
where your fence ends,
49
130709
2095
Tel örgünün bittiği yer
ve komşunuzun sınırı
ve komşunuzun sınırı
02:24
your neighbor's property begins.
50
132828
1634
gayet kolay görülebilirdi.
02:26
Now let me ask you,
51
134486
1163
Pekâlâ, şunu sorayım
02:27
where in the sky does your property end?
52
135673
2374
göğe doğru sınır kaç metredir?
02:30
Does it end at 1,000 feet,
53
138071
1681
300 metre midir,
02:31
5,000 feet, 10,000 feet?
54
139776
2341
1000 mi 5000 mi?
02:34
It makes no difference,
55
142141
1183
Hiç fark etmez,
02:35
because other than the novelty
of a few hot-air balloons,
of a few hot-air balloons,
56
143348
3015
birkaç sıcak hava balonunun
yeni ortaya çıkması dışında,
yeni ortaya çıkması dışında,
02:38
man couldn't fly.
57
146387
1150
insanlar uçamıyordu ki.
02:40
But within three years, he could.
58
148053
1745
Ama üç yıl içinde uçacaktı.
02:41
Now all of a sudden,
it was very much relevant
it was very much relevant
59
149822
2930
Birdenbire arazinin yukarı doğru sınırının
02:44
whether your land ends
at 1,000 feet in the sky,
at 1,000 feet in the sky,
60
152776
2674
kaç metrede bittiği önem kazandı,
02:47
5,000 feet, 10,000 feet.
61
155474
1769
1500 mü? 3500 mü?
02:49
And you have to have
someone arbitrate that.
someone arbitrate that.
62
157665
2618
Buna karar verecek biri lazım
02:53
And indeed, that's exactly what happened.
63
161116
1961
işte aslında böyle oldu.
02:55
And five or ten years from now,
64
163101
1513
Bundan 5 yada 10 yıl sonra ,
02:56
when Amazon wants to deliver a package
over your house to your neighbor
over your house to your neighbor
65
164638
3588
Amazon UPS kamyonuyla gelip
03:00
from that UPS truck,
66
168250
1644
komşunun paketini evinizden geçirse
03:01
we're going to have to decide:
Does you property end at five feet,
Does you property end at five feet,
67
169918
3262
o zaman karar vermeli, sınır 1,5 metre mi
03:05
10 feet, 50 feet, 100 feet?
68
173204
2708
15 m, 30 m veya 150 metre mi?
03:07
Where does it end?
69
175936
1175
Nerede bitiyor?
03:09
And there is no ideology
70
177135
1723
Size nerede bittiğini söyleyebilecek
03:10
that will tell you
where your property ends.
where your property ends.
71
178882
2565
herhangi bir ideoloji yok.
03:14
It's an operating system.
72
182132
1500
Bu bir işletim sistemi.
03:16
And similarly,
73
184030
1150
Aynı şeyi
03:17
we're going to see this with automobiles.
74
185205
2078
otomobillerde de görüyoruz.
03:19
A few years after the Wright brothers
figured out flight,
figured out flight,
75
187386
2722
Wright Kardeşler'in başarılı uçuşundan
birkaç yıl sonra insanlar
birkaç yıl sonra insanlar
03:22
human beings started using
more and more cars.
more and more cars.
76
190132
2172
daha fazla otomobil kullanmaya başladı.
03:24
And all of a sudden,
77
192328
1151
Ve birden
03:25
the regulatory system --
the operating system --
the operating system --
78
193503
2286
işletme sistemi ve kanunlar
03:27
had to be patched to all of a sudden
address the safety of consumers.
address the safety of consumers.
79
195813
4574
tüketici güvenliğinde birleşiverdi
03:32
That the consumers of vehicles
were presenting danger to horses,
were presenting danger to horses,
80
200411
3127
araçlar atlara, yayalara ve diğer her şeye
03:35
other pedestrians, trolleys,
what have you.
what have you.
81
203562
2933
tehlike oluşturmaya başladı.
03:38
And all of a sudden,
82
206957
1151
Sonra birdenbire
03:40
the drivers of these automobiles
had to have driver's licenses, eye exams,
had to have driver's licenses, eye exams,
83
208132
3834
araç sürücüleri ehliyet,
hız sınırı, görme testi gibi
hız sınırı, görme testi gibi
03:43
registered motor vehicles, speed limits,
84
211990
2706
yol kurallarıyla tanıştı
03:46
rules of the road,
85
214720
1214
böylece
03:47
so that horses, pedestrians,
could coexist with cars.
could coexist with cars.
86
215958
4992
artık atlar ve yayalar araçlarla
birlikte yolda bulunabilirdi.
birlikte yolda bulunabilirdi.
03:52
It had to be backwards compatible.
87
220974
2201
Her şey geçmişle uyumlu olmalıdır
03:55
So a new invention had to basically fit
advances from the past.
advances from the past.
88
223199
4498
yeni bir icat geçmişin izinden gitmelidir.
04:00
Similarly, five or ten years from now,
89
228355
1825
Benzer şekilde 5-10 yıl içinde
04:02
we're going to see the same thing
with self-driving cars --
with self-driving cars --
90
230204
2791
trafikte sürücülü ve sürücüsüz araçların,
04:05
coexisting with human-driven cars.
91
233019
2130
birlikte yol aldıklarını göreceğiz.
04:07
The reason why this is important,
is in 10 years,
is in 10 years,
92
235173
2324
Niye 10 yıl olduğu önemli , çünkü
04:09
another thing is going to happen
beyond drones and self-driving cars,
beyond drones and self-driving cars,
93
237521
3449
çünkü aynısı dronlarla
ve sürücüsüz araçlara olacak
ve sürücüsüz araçlara olacak
04:12
but you're going to see
the most valuable economy in the world --
the most valuable economy in the world --
94
240994
3167
fakat göreceksiniz ki
dünyanın en değerli ekonomisi
dünyanın en değerli ekonomisi
04:16
the largest economy in the world --
95
244185
1698
en büyük ekonomisi
04:17
is going to be a country
run by communists.
run by communists.
96
245907
2268
komünistler tarafından yönetilen
bir ülke olacak.
bir ülke olacak.
04:20
The Chinese seem to be
very good at capitalism.
very good at capitalism.
97
248558
2875
Çinliler kapitalizm de oldukça iyiler.
04:24
And this is going to have
fundamental problems
fundamental problems
98
252469
3477
bu durum Amerika için temel sorunları
04:27
and present an identity crisis
for the United States.
for the United States.
99
255970
3578
ve kimlik bunalımını ortaya çıkaracaktır.
04:31
Because for a long time,
100
259572
1665
Bunun nedeni, uzun zamandan beri var olan
04:33
free markets coincided with liberties
such as free speech, free press,
such as free speech, free press,
101
261261
5857
ifade ve basın ve inanç özgürlüğü gibi
kavramlarla
kavramlarla
açık pazar iç içe geçmiştir.
04:39
free religion.
102
267204
1302
04:40
And all of a sudden,
this equation is going to be decoupled.
this equation is going to be decoupled.
103
268530
3467
Ve şimdi birdenbire ayrılmak zorundadır.
04:44
And when it gets decoupled,
104
272644
1360
Bu kavramların ayrılması
04:46
we might find that democracy,
the multitude of voices,
the multitude of voices,
105
274028
3668
demokrasiyi yani çok sesliliği getirecek
04:49
actually impedes capitalism
106
277720
2436
bu da kapitalizme sekte vuracaktır.
04:52
because a state that does not have
any pretense of limited government
any pretense of limited government
107
280180
4006
Ciddi hükûmeti olan devletler
04:56
can very quickly mandate
a regulatory framework for drones,
a regulatory framework for drones,
108
284210
3542
diğer devletlerin önüne geçmek için
04:59
for electric cars, for self-driving cars,
109
287776
2443
dronlar, elektrikli ve sürücüsüz araçlar
05:02
for any new innovation
110
290243
1795
ve diğer yenilikler için katı kurallar
05:04
where they feel that they can leapfrog
Western societies.
Western societies.
111
292062
3727
uygulamaya koyacaktır.
05:08
And this is a very unique thing
in the American experience.
in the American experience.
112
296792
3880
Bu Amerika' ya has bir tecrübedir.
05:13
And this is why it's very important
to think of American capitalism
to think of American capitalism
113
301236
3897
Bunu düşündüren Amerikan kapitalizminin
05:17
as an operating system
and not as an ideology.
and not as an ideology.
114
305157
3150
ideolojiden çok işletme sistemi olduğudur.
05:20
Because when you think about it
as an ideology,
as an ideology,
115
308331
2198
Eğer ideoloji olsaydı
05:22
you can have good politics
make for very, very bad policy.
make for very, very bad policy.
116
310553
5113
berbat işler için iyi politikanız olurdu.
05:28
That market outcomes and democratic voices
117
316371
3428
Pazardan öğrendiklerimiz,
05:31
and battles for votes
118
319823
1651
çok seslilik ve oy savaşları
05:33
can end up stifling progress.
119
321498
2444
bu boğucu gelişmeyi durdurabilir.
05:37
So over the next few years,
120
325006
1976
Böyle giderse birkaç yıl içinde
05:39
as this political cycle plays out,
121
327006
2785
Amerikan demokrasisinde çağdaş duruş
05:41
you're going to see American democracy
122
329815
3636
ve kapitalist duruş arasındaki kavgaya
05:45
rise to meet the challenges
that capitalism poses and modernity poses.
that capitalism poses and modernity poses.
123
333475
5498
şahit olacaksınız.
05:50
And I ask policymakers to think about --
124
338997
3397
Politikacılardan ricam
ideolojiyi ekonomiden
ideolojiyi ekonomiden
05:55
decoupling ideology from economics,
125
343573
3506
ideolojiyi ekonomiden ayırsınlar
05:59
and think about how good policy
can ultimately become good politics.
can ultimately become good politics.
126
347103
4337
ve iyi politikanın en sonunda nasıl
iyi siyasete dönüşebileceğini düşünsünler.
iyi siyasete dönüşebileceğini düşünsünler.
06:03
Thank you.
127
351793
1183
Teşekkürler.
06:05
(Applause)
128
353000
4407
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Bhu Srinivasan - WriterBhu Srinivasan writes about economics, history and statecraft.
Why you should listen
Bhu Srinivasan's first book, AMERICANA: A 400-Year History of American Capitalism, explores the intersections of democracy and capitalism. The Economist selected it as one of its Best Books of 2017. A venture-backed entrepreneur from his early 20s, Srinivasan has built media properties in publishing, gaming, financial content, and technology ranging from video games to municipal bonds. He is currently working on adapting his book to television, identifying the next big things, and outlining his next book.
Bhu Srinivasan | Speaker | TED.com