TED2011
Edith Widder: The weird, wonderful world of bioluminescence
Edith Widder: Biyoluminesansın tuhaf ve harika dünyası
Filmed:
Readability: 3.4
1,520,226 views
Derin, karanlık okyanusta, birçok deniz yaratığı avlanmak, eş bulmak ve korunmak için kendi ışığını üretir. Biyoluminesans uzmanı Edith Widder bu parıldayan dünyayı ilk filme alanlardan biri. TED2011'de parıldayan arkaaşlarından bazılarını sahneye taşıyor ve şaşırtıcı denizaltı yaşamının daha büyüleyici çekimini bize gösteriyor.
Edith Widder - Marine biologist
Edith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment. Full bio
Edith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So I want to take you on a trip
0
0
2000
Şimdi sizi yabancı bir dünyaya
00:17
to an alien world.
1
2000
2000
götürmek istiyorum.
00:20
And it's not a trip
2
5000
2000
Ve bu ışık yılları
00:22
that requires light-years of travel,
3
7000
3000
sürecek bir yolculuğu gerektirmiyor,
00:25
but it's to a place
4
10000
2000
ama burası
00:27
where it's defined by light.
5
12000
3000
ışıkla tanımlanan bir yer.
00:30
So it's a little-appreciated fact
6
15000
3000
Şimdi, az takdir edilen bir gerçektir,
00:33
that most of the animals in our ocean
7
18000
5000
okyanuslardaki çoğu hayvan
00:38
make light.
8
23000
2000
ışık üretir.
00:40
I've spent most of my career
9
25000
2000
Kariyerimin çoğunu biyoluminesens
00:42
studying this phenomenon called bioluminescence.
10
27000
3000
adı verilen olguyu araştırmakla geçirdim.
00:45
I study it because I think understanding it
11
30000
2000
Bu konuda çalıştım çünkü bunu anlamanın
00:47
is critical to understanding life in the ocean
12
32000
3000
çoğu biyoluminesensin gerçekleştiği okyanuslardaki
00:50
where most bioluminescence occurs.
13
35000
2000
yaşamı anlamada önemli olduğunu düşünüyorum.
00:52
I also use it as a tool
14
37000
2000
Bunu aynı zamanda
00:54
for visualizing and tracking pollution.
15
39000
3000
kirliliği görmek ve takip etmek için de kullanıyorum.
00:57
But mostly I'm entranced by it.
16
42000
3000
Ama çoğunlukla bununla büyülenmiş haldeyim.
01:00
Since my my first dive in a deep-diving submersible,
17
45000
3000
Derin-dalış denizaltısıyla ilk dalışımdan beri,
01:03
when I went down and turned out the lights
18
48000
2000
aşağı indiğimden ve ışıkları yaktığımdan
01:05
and saw the fireworks displays,
19
50000
2000
ve havai fişeklerinin gösterisini izlediğimden beri,
01:07
I've been a bioluminescence junky.
20
52000
3000
bir biyoluminesens müptelası oldum.
01:10
But I would come back from those dives
21
55000
3000
Ama bu dalışlardan dönebilir ve deneyimi
01:13
and try to share the experience with words,
22
58000
3000
sözcüklerle paylaşmayı deneyebilirdim,
01:16
and they were totally inadequate to the task.
23
61000
4000
ve onlar bu amaç için tamamen yetersiz olurlardı.
01:20
I needed some way to share the experience directly.
24
65000
3000
Deneyimi doğrudan paylaşmak için bir yola ihtiyacım vardı.
01:23
And the first time I figured out that way
25
68000
2000
Ve bu yolu ilk kez keşfettiğimde,
01:25
was in this little single-person submersible
26
70000
2000
Deep Rover adı verilen şu küçük tek kişilik
01:27
called Deep Rover.
27
72000
2000
denizaltının içindeydim.
01:29
This next video clip,
28
74000
2000
Bir sonraki video klipte,
01:31
you're going to see how we stimulated the bioluminescence.
29
76000
2000
biyoluminesensi nasıl harekete geçirdiğimizi göreceksiniz.
01:33
And the first thing you're going to see
30
78000
2000
Ve göreceğiniz ilk şey,
01:35
is a transect screen
31
80000
2000
çapraz yaklaşık bir metre
01:37
that is about a meter across.
32
82000
2000
kesit gösteren bir ekran.
01:39
(Video) Narrator: In front of the sub,
33
84000
2000
(Video) Anlatıcı: Denizaltının önünde,
01:41
a mess screen will come into contact
34
86000
2000
örgü tel elek yumuşak gövdeli derin su
01:43
with the soft-bodied creatures of the deep sea.
35
88000
3000
yaratıklarıyla karşılaşacak.
01:46
With the sub's lights switched off,
36
91000
2000
Denizaltının ışıkları kapalıyken,
01:48
it is possible to see their bioluminescence --
37
93000
3000
biyoluminesenslerini görmek mümkün --
01:51
the light produced when they collide with the mesh.
38
96000
3000
örgü tel ile çarpıştıklarında ürettikleri ışığı.
02:00
This is the first time
39
105000
2000
Bunun ilk kez
02:02
it has ever been recorded.
40
107000
3000
kaydedildiği an bu.
02:16
Edith Widder: So I recorded that with an intensified video camera
41
121000
3000
Edith Widder: Bunu karanlığa tamamen alışmış bir insan gözünün
02:19
that has about the sensitivity
42
124000
2000
hassasiyetine sahip olacak
02:21
of the fully dark-adapted human eye.
43
126000
2000
kadar yoğunlaştırılmış bir kamera ile kaydettim.
02:23
Which means that really is what you would see
44
128000
2000
Bu da bir denizaltı ile dalacak olsanız, gerçekten
02:25
if you took a dive in a submersible.
45
130000
2000
bunu göreceğiniz anlamına geliyor.
02:27
But just to try to prove that fact to you,
46
132000
2000
Ama bu gerçeği size ispatlamak için,
02:29
I've brought along some bioluminescent plankton
47
134000
2000
bazı biyoluminesens planktonlar getirdim,
02:31
in what is undoubtedly a foolhardy attempt
48
136000
2000
ki bunun canlı bir gösteride gözü kara bir
02:33
at a live demonstration.
49
138000
2000
deneme olduğu tartışmasız.
02:35
(Laughter)
50
140000
2000
(Gülüşmeler)
02:37
So, if we could have the lights down
51
142000
2000
Şimdi, ışıkları söndürebilirsek
02:39
and have it as dark in here as possible,
52
144000
3000
ve mümkün olduğunca karanlık yapabilirsek,
02:42
I have a flask
53
147000
2000
içinde biyoluminesens
02:44
that has bioluminescent plankton in it.
54
149000
3000
plankton olan bir şişe var yanımda.
02:47
And you'll note there's no light coming from them right now,
55
152000
3000
Ve görüyorsunuz şu anda onlardan hiç ışık gelmiyor,
02:50
either because they're dead --
56
155000
2000
ya ölü olduklarından --
02:52
(Laughter)
57
157000
2000
(Gülüşmeler)
02:54
or because I need to stir them up in some way
58
159000
3000
ya da onları bir şekilde kışkırtmam gerekiyor ki
02:57
for you to see what bioluminescence really looks like.
59
162000
4000
biyoluminesensin nasıl göründüğünü görebilesiniz.
03:01
(Gasps)
60
166000
3000
(Şaşırma sesleri)
03:05
Oops. Sorry.
61
170000
2000
Özür dilerim.
03:07
(Laughter)
62
172000
9000
(Gülüşmeler)
03:16
I spend most of my time working in the dark; I'm used to that.
63
181000
3000
Zamanımın çoğunu karanlıkta çalışarak geçiriyorum; alışkınım.
03:19
Okay.
64
184000
2000
Tamam.
03:21
So that light
65
186000
2000
Şimdi bu ışık
03:23
was made by a bioluminescent dinoflagellate,
66
188000
3000
biyoluminesens dinoflagellatlar, tek hücreli
03:26
a single-celled alga.
67
191000
2000
bir suyosunu, üretildi.
03:28
So why would a single-celled alga
68
193000
2000
Peki neden tek hücreli bir su yosunu
03:30
need to be able to produce light?
69
195000
2000
ışık üretme ihtiyacı duysun?
03:32
Well, it uses it to defend itself from its predators.
70
197000
3000
Peki, bunu avcılardan korunmak için kullanıyor.
03:35
The flash is like a scream for help.
71
200000
2000
Ani ışık bir yardım çığlığı gibi.
03:37
It's what's known as a bioluminescent burglar alarm,
72
202000
3000
Dirimsel ışıldayan hırsız alarmı diye bilinen şey.
03:40
and just like the alarm on your car or your house,
73
205000
3000
Ve tıpkı arabanızdaki ya da evinizdeki alarm gibi,
03:43
it's meant to cast unwanted attention onto the intruder,
74
208000
3000
davetsiz misafire istenmeyen bir ilgi çekmeyi amaçlar,
03:46
thereby either leading to his capture
75
211000
3000
bu şekilde ya onun yakalanmasını
03:49
or scaring him away.
76
214000
2000
ya da korkup kaçmasını sağlar.
03:51
There's a lot of animals that use this trick,
77
216000
2000
Bu numarayı kullanan birçok hayvan var,
03:53
for example this black dragonfish.
78
218000
2000
mesela bu siyah ejderha balığı.
03:55
It's got a light organ under its eye.
79
220000
2000
Gözünün altında bir ışık organı var.
03:57
It's got a chin barbel.
80
222000
2000
Çenesinde bir keçi sakalı var.
03:59
It's got a lot of other light organs you can't see, but you'll see in here in a minute.
81
224000
3000
Göremediğiniz bir çok diğer ışık organları da var, ama birazdan göreceksiniz.
04:02
So we had to chase this in the submersible for quite sometime,
82
227000
4000
Bunu denizaltıyla bir süre takip etmek zorunda kaldık,
04:06
because the top speed of this fish is one knot,
83
231000
3000
çünkü bu balığın en yüksek hızı 23 deniz mili,
04:09
which was the top speed of the submersible.
84
234000
2000
denizaltının da en yüksek hızıydı.
04:11
But it was worth it,
85
236000
2000
Ama değerdi,
04:13
because we caught it in a special capture device,
86
238000
2000
çünkü onu özel bir yakalama cihazıyla yakaladık,
04:15
brought it up into the lab on the ship,
87
240000
2000
gemideki laboratuara götürdük
04:17
and then everything on this fish lights up.
88
242000
3000
ve sonra balığın üzerindeki her şey ışıldamaya başladı.
04:20
It's unbelievable.
89
245000
2000
İnanılmaz.
04:22
The light organs under the eyes are flashing.
90
247000
2000
Gözlerinin altındaki ışık organları yanıp sönüyor.
04:24
That chin barbel is flashing.
91
249000
2000
Bu keçi sakalı yanıp sönüyor.
04:26
It's got light organs on its belly that are flashing,
92
251000
2000
Göbeğindeki ışık organları yanıp sönüyor,
04:28
fin lights.
93
253000
2000
yüzgeç ışıkları.
04:30
It's a scream for help; it's meant to attract attention.
94
255000
3000
Bu bir yardım çığlığı; dikkat çekmek amacıyla yapılıyor.
04:33
It's phenomenal.
95
258000
2000
Harikulade.
04:35
And you normally don't get to see this
96
260000
2000
Ve normalde bunu göremezsiniz,
04:37
because we've exhausted the luminescence when we bring them up in nets.
97
262000
3000
çünkü onları ağlarla yukarı çektiğimizde ışıldamayı zaten bitirmiştik.
04:41
There's other ways you can defend yourself with light.
98
266000
3000
Kendinizi ışıkla korumanın başka yolları vardır.
04:44
For example, this shrimp
99
269000
2000
Örneğin, bu karides
04:46
releases its bioluminescent chemicals into the water
100
271000
3000
tıpkı bir mürekkep balığı ya da ahtapotun suya bir mürekkep
04:49
just the way a squid or an octopus would release an ink cloud.
101
274000
3000
bulutu saldığı gibi dirimsel ışıldayan kimyasalları suya salar.
04:52
This blinds or distracts the predator.
102
277000
3000
Bu avcıyı kör eder ya da dikkatini dağıtır.
04:55
This little squid is called the fire shooter
103
280000
3000
Bu küçük mürekkep balığı ateş atan diye bilinir,
04:58
because of its ability to do this.
104
283000
2000
bunu yapabildiği için.
05:00
Now it may look like a tasty morsel,
105
285000
3000
Şimdi bu nefis bir lokma gibi görülebilir
05:03
or a pig's head with wings --
106
288000
2000
ya da kanatları olan bir domuzun başı --
05:05
(Laughter)
107
290000
3000
(Gülüşmeler)
05:08
but if it's attacked,
108
293000
3000
ama eğer saldırılırsa,
05:11
it puts out a barrage of light --
109
296000
3000
bir ışık barajı üretir --
05:14
in fact, a barrage of photon torpedoes.
110
299000
3000
aslında, bir foton torpidoları barajı.
05:18
I just barely got the lights out in time
111
303000
2000
Işıkları zar zor zamanında söndürdüm
05:20
for you to be able to see those gobs of light
112
305000
2000
ki siz şu örgü tel ekranına vuran ve sonra
05:22
hitting the transect screen
113
307000
2000
sadece parlayan ışık kütlelerini
05:24
and then just glowing.
114
309000
2000
görebilesiniz.
05:26
It's phenomenal.
115
311000
2000
Harikulade.
05:30
So there's a lot of animals in the open ocean --
116
315000
2000
Açık okyanusta bir çok hayvan var --
05:32
most of them that make light.
117
317000
2000
birçoğu ışık yapabiliyorlar.
05:34
And we have a pretty good idea, for most of them, why.
118
319000
2000
Ve birçoğu için neden ürettiklerine dair iyi bir fikrimiz var.
05:36
They use it for finding food, for attracting mates,
119
321000
3000
Işığı yemek bulmak, eş bulmak, avcılara karşı
05:39
for defending against predators.
120
324000
2000
kendilerini korumak için kullanıyorlar.
05:41
But when you get down to the bottom of the ocean,
121
326000
2000
Ama okyanusun dibine indiğinizde,
05:43
that's where things get really strange.
122
328000
3000
işler işte orada gerçekten tuhaflaşıyor.
05:46
And some of these animals
123
331000
2000
Ve bu hayvanların bazıları
05:48
are probably inspiration for the things you saw in "Avatar,"
124
333000
3000
muhtemelen 'Avatar'da gördüğünüz şeyler için ilham kaynağıdırlar,
05:51
but you don't have to travel to Pandora to see them.
125
336000
3000
ama onları görmek için Pandora'ya gitmenize gerek yok.
05:54
They're things like this.
126
339000
2000
Onlar şöyle şeyler.
05:56
This is a golden coral, a bush.
127
341000
2000
Bu altın bir mercan yatağı.
05:58
It grows very slowly.
128
343000
2000
Çok yavaş bir şekilde büyür.
06:00
In fact, it's thought that some of these
129
345000
2000
Aslında, bunların bazılarının en az
06:02
are as much as 3,000 years old,
130
347000
2000
3000 yaşında olduğu düşünülüyor,
06:04
which is one reason that bottom trawling should not be allowed.
131
349000
4000
bu da derin trol avına izin verilmemesi için nedenlerden biri.
06:08
The other reason is this amazing bush glows.
132
353000
4000
Diğer bir neden ise bu inanılmaz yatağın parıldaması.
06:12
So if you brush up against it,
133
357000
2000
Eğer ona çarpacak olursanız,
06:14
any place you brushed against it,
134
359000
2000
herhangi bir noktasına çarptığınızda,
06:16
you get this twinkling blue-green light
135
361000
3000
şu göz kırpan mavi-yeşil ışığı elde edersiniz,
06:19
that's just breathtaking.
136
364000
3000
tek kelimeyle nefes kesici.
06:22
And you see things like this.
137
367000
2000
Ve bu tarz şeyler görürsünüz.
06:24
This looks like something out of a Dr. Seuss book --
138
369000
2000
Bu bir Dr. Seuss kitabından fırlamış gibi görünüyor --
06:26
just all manner of creatures all over this thing.
139
371000
4000
tüm bu şeyin üzerindeki yaratıkların hareketleri.
06:30
And these are flytrap anemones.
140
375000
3000
Ve bunlar sinekkapan anemonlar.
06:33
Now if you poke it, it pulls in its tentacles.
141
378000
3000
Eğer dürterseniz, dokunaçlarını içeri çeker.
06:36
But if you keep poking it,
142
381000
2000
Ama eğer dürtmeye devam ederseniz,
06:38
it starts to produce light.
143
383000
3000
ışık üretmeye başlar.
06:41
And it actually ends up looking like a galaxy.
144
386000
4000
Ve aslında sonunda bir galaksi gibi görünmeye başlar.
06:45
It produces these strings of light,
145
390000
2000
Bu ışık tellerini üretir,
06:47
presumably as some form of defense.
146
392000
3000
muhtemelen bir tür savunma olarak.
06:50
There are starfish that can make light.
147
395000
3000
Işık üreten deniz yıldızları vardır.
06:53
And there are brittle stars that produce bands of light
148
398000
3000
Ve kolları boyunca dans eden ışık bantları üreten
06:56
that dance along their arms.
149
401000
3000
yılanyıldızları vardır.
06:59
This looks like a plant,
150
404000
2000
Bu bir bitkiye benziyor,
07:01
but it's actually an animal.
151
406000
2000
ama aslında bir hayvan.
07:03
And it anchors itself in the sand
152
408000
2000
Ve kendini gövdesinin sonunda
07:05
by blowing up a balloon on the end of its stock.
153
410000
3000
bir balon şişirmek yoluyla kuma saplıyor.
07:08
So it can actually hold itself in very strong currents,
154
413000
2000
Böylece kendini aslında çok güçlü dalgalarda bile tutabiliyor,
07:10
as you see here.
155
415000
2000
burada gördüğünüz gibi.
07:12
But if we collect it very gently, and we bring it up into the lab
156
417000
3000
Ama eğer nazik bir şekilde onu alırsanız ve laboratuara götürürseniz
07:15
and just squeeze it at the base of the stock,
157
420000
3000
ve gövdesini altındaki düz yerden sadece sıkarsanız,
07:18
it produces this light
158
423000
2000
dibinden ucuna kadar
07:20
that propagates from stem to the plume,
159
425000
2000
çoğalarak ilerleyen bu ışığı üretir,
07:22
changing color as it goes,
160
427000
3000
ilerlerken rengi değişen bir ışık,
07:25
from green to blue.
161
430000
3000
yeşilden maviye.
07:28
Colorization and sound effects
162
433000
2000
Renklendirme ve ses efektleri
07:30
added for you viewing pleasure.
163
435000
2000
görüş keyfiniz için eklenmiştir.
07:32
(Laughter)
164
437000
3000
(Gülüşmeler)
07:35
But we have no idea why it does that.
165
440000
2000
Ama neden bunu yaptığına dair bir fikrimiz yok.
07:37
Here's another one. This is also a sea pen.
166
442000
2000
Bu da bir diğeri. Bu da bir deniz teleği.
07:39
It's got a brittle star hitching a ride.
167
444000
3000
Otostop çeken bir yılanyıldızı da var.
07:42
It's a green saber of light.
168
447000
2000
Yeşil bir ışık kılıcı.
07:44
And like the one you just saw,
169
449000
2000
Ve tıpkı az önce gördüğünüz gibi,
07:46
it can produce these as bands of light.
170
451000
2000
bu ışık bantlarını üretebilir.
07:48
So if I squeeze the base,
171
453000
2000
Yani eğer dibini sıkacak olursam,
07:50
the bands go from base to tip.
172
455000
3000
bantlar dibinden ucuna gidiyor.
07:54
If I squeeze the tip, they go from tip to base.
173
459000
3000
Eğer ucunu sıkarsam, ucundan dibine gidiyor.
08:00
So what do you think happens if you squeeze it in the middle?
174
465000
3000
Peki eğer ortadan sıkarsanız ne olur dersiniz?
08:04
(Gasps)
175
469000
3000
(Şaşırma sesleri)
08:07
I'd be very interested in your theories about what that's about.
176
472000
3000
Bunun ne demek olduğuna dair teorileriniz varsa duymak isterim.
08:10
(Laughter)
177
475000
2000
(Gülüşmeler)
08:12
So there's a language of light in the deep ocean,
178
477000
2000
Yani derin okyanusta bir ışık lisanı var
08:14
and we're just beginning to understand it,
179
479000
3000
ve biz sadece yeni anlamaya başladık bunu.
08:17
and one way we're going about that
180
482000
2000
Ve buna yapmaya başladığımız bir yöntem
08:19
is we're imitating a lot of these displays.
181
484000
2000
bu görüntülerin çoğunu taklit etmek.
08:21
This is an optical lure that I've used.
182
486000
2000
Bu benim kullandığım optik bir yem.
08:23
We call it the electronic jellyfish.
183
488000
2000
Ona elektronik denizanası diyoruz.
08:25
It's just 16 blue LEDs
184
490000
2000
Farklı tipte görüntüyü
08:27
that we can program to do different types of displays.
185
492000
2000
gösterebilecek şekilde programladığımız 16 mavi LED ışığı sadece.
08:29
And we view it with a camera system I developed called Eye-in-the-Sea
186
494000
3000
Ve onu benim geliştirdiğim ve Denizdeki-Göz olarak adlandırdığım,
08:32
that uses far red light that's invisible to most animals,
187
497000
2000
çoğu hayvana görünmeyen kızıl ötesi ışığı kullanan, bu nedenle
08:34
so it's unobtrusive.
188
499000
2000
dikkat çekmeyen bir kamera sistemiyle izledim.
08:36
So I just want to show you
189
501000
2000
Şimdi size derin denizdeki
08:38
some of the responses we've elicited
190
503000
2000
hayvanlardan çıkardığımız bazı
08:40
from animals in the deep sea.
191
505000
2000
cevapları göstermek istiyorum sadece.
08:42
So the camera's black and white.
192
507000
2000
Kamera siyah beyaz.
08:44
It's not high-resolution.
193
509000
2000
Yüksek çözünürlüklü değil.
08:46
And what you're seeing here is a bait box
194
511000
2000
Ve burada gördüğünüz bir yem kutusu
08:48
with a bunch of -- like the cockroaches of the ocean --
195
513000
3000
bir parça - denizin hamamböcekleri olan - balık kenesi ile
08:51
there are isopods all over it.
196
516000
2000
her yerinde balık kenesi var.
08:53
And right in the front
197
518000
2000
Ve tam önünde
08:55
is the electronic jellyfish.
198
520000
2000
elektronik denizanası.
08:57
And when it starts flashing,
199
522000
2000
Ve yanıp sönmeye başladığında
08:59
it's just going to be one of the LEDs that's flashing very fast.
200
524000
3000
şu çok hızlı yanıp sönen LED'lerden biri olacak sadece.
09:02
But as soon as it starts to flash --
201
527000
2000
Ama yanıp sönmeye başlar başlamaz --
09:04
and it's going to look big, because it blooms on the camera --
202
529000
2000
ve büyük görünecek, çünkü kameraya doğru çakıyor --
09:06
I want you to look right here.
203
531000
2000
tam şuraya bakmanızı istiyorum.
09:08
There's something small there that responds.
204
533000
3000
Şurada cevap veren küçük bir şey var.
09:11
We're talking to something.
205
536000
2000
Bir şeyle konuşuyoruz.
09:13
It looks like a little of string pearls basically --
206
538000
4000
basitçe bir dizi inci gibi görünüyor,
09:17
in fact, three strings of pearls.
207
542000
3000
aslında, üç dizi inci gibi.
09:20
And this was very consistent.
208
545000
2000
Ve bu çok istikrarlı.
09:22
This was in the Bahamas at about 2,000 feet.
209
547000
2000
Bu Bahamalar'da yaklaşık 610 metrede.
09:24
We basically have a chat room going on here,
210
549000
3000
Esasen burada bir sohbet odamız var,
09:27
because once it gets started, everybody's talking.
211
552000
3000
çünkü bir kez başladı mı, herkes konuşuyor.
09:30
And I think this is actually a shrimp
212
555000
2000
Ve sanırım bu aslında biyoluminesens
09:32
that's releasing its bioluminescent chemicals into the water.
213
557000
3000
kimyasallarını suya salan bir karides.
09:35
But the cool thing is, we're talking to it.
214
560000
2000
Ama harika olan, onunla konuşuyoruz.
09:37
We don't know what we're saying.
215
562000
3000
Ne dediğimizi bilmiyoruz.
09:40
Personally, I think it's something sexy.
216
565000
2000
Benim fikrime göre, sanırım seksi bir şey.
09:42
(Laughter)
217
567000
2000
(Gülüşmeler)
09:44
And then finally,
218
569000
2000
Ve sonra sonunda,
09:46
I want to show you some responses that we recorded
219
571000
2000
size geçtiğimiz yıl Monterey Kanyonuna yerleştirdiğimiz
09:48
with the world's first deep-sea webcam,
220
573000
3000
dünyanın ilk derin deniz web kamerasıyla
09:51
which we had installed in Monterey Canyon last year.
221
576000
2000
kaydettiğimiz bazı yanıtları göstermek istiyorum.
09:53
We've only just begun to analyze all of this data.
222
578000
3000
Tüm bu datayı yeni analiz etmeye başladık.
09:56
This is going to be a glowing source first,
223
581000
3000
Bu önce ışıldayan bir kaynak olacak,
09:59
which is like bioluminescent bacteria.
224
584000
2000
bir biyoluminesens bakteri gibi.
10:01
And it is an optical cue
225
586000
2000
Ve bu optik bir ipucu,
10:03
that there's carrion on the bottom of the ocean.
226
588000
3000
okyanusun dibinde leş yiyen olduğuna dair ipucu.
10:06
So this scavenger comes in,
227
591000
3000
Peki bu leş yiyen geliyor,
10:09
which is a giant sixgill shark.
228
594000
2000
ki bu dev bir camgöz köpekbalığı.
10:11
And I can't claim for sure
229
596000
2000
Ve kesin olarak optik kaynağın
10:13
that the optical source brought it in, because there's bait right there.
230
598000
3000
onu çağırdığını iddia edemem, çünkü tuzak tam oradaydı.
10:16
But if it had been following the odor plume,
231
601000
2000
Ama eğer koku ödülünü takip ediyor olsaydı,
10:18
it would have come in from the other direction.
232
603000
2000
diğer yönden geliyor olacaktı.
10:20
And it does actually seem to be trying
233
605000
2000
Ve aslında elektronik denizanasını
10:22
to eat the electronic jellyfish.
234
607000
3000
yemeye çalışıyor görünüyor.
10:25
That's a 12-foot-long giant sixgill shark.
235
610000
4000
Bu 4 metre uzunluğunda dev camgöz köpekbalığı.
10:29
Okay, so this next one is from the webcam,
236
614000
3000
Pekala, bir sonraki bir web kamerasından,
10:32
and it's going to be this pinwheel display.
237
617000
3000
ve bu çarkıfelek gösterisi olacak.
10:35
And this is a burglar alarm.
238
620000
3000
Ve bu bir hırsız alarmı.
10:38
And that was a Humboldt squid,
239
623000
2000
Ve bu da bir Humboldt mürekkep balığı,
10:40
a juvenile Humboldt squid, about three feet long.
240
625000
3000
genç bir Humboldt mürekkep balığı, yaklaşık bir metre.
10:43
This is at 3,000 feet in Monterey Canyon.
241
628000
3000
Bu Monterey Kanyonu'nda 915 metrede.
10:46
But if it's a burglar alarm, you wouldn't expect it to attack the jellyfish directly.
242
631000
3000
Ama eğer bir hırsız alarmıysa, denizanasına direk olarak saldırmasını beklemezsiniz.
10:49
It's supposed to be attacking what's attacking the jellyfish.
243
634000
3000
Denizanasına saldırana saldırıyor olması beklenir.
10:52
But we did see a bunch of responses like this.
244
637000
3000
Ama buna benzer bağlamda bir çok tepki gördük.
10:55
This guy is a little more contemplative.
245
640000
3000
Ama bu biraz daha fazla dalgın.
10:58
"Hey, wait a minute.
246
643000
2000
'Hey, bir dakika.
11:00
There's supposed to be something else there."
247
645000
2000
Burada bir şey olması gerekiyordu.'
11:02
He's thinking about it.
248
647000
3000
Onu düşünüyor.
11:05
But he's persistent.
249
650000
2000
Ama ısrarcı.
11:07
He keeps coming back.
250
652000
2000
Tekrar geri gelip duruyor.
11:09
And then he goes away for a few seconds
251
654000
2000
Ve sonra birkaç saniye başka bir şey
11:11
to think about it some more,
252
656000
2000
düşünmek için uzaklaşıyor
11:13
and thinks,
253
658000
2000
ve düşünüyor,
11:15
"Maybe if I come in from a different angle."
254
660000
3000
'Belki, farklı bir açıdan yaklaşırsam.'
11:19
(Laughter)
255
664000
3000
(Gülüşmeler)
11:22
Nope.
256
667000
2000
Hayır.
11:24
So we are starting to get a handle on this,
257
669000
3000
Böylece biz duruma hakim olmaya başlıyoruz,
11:27
but only just the beginnings.
258
672000
2000
ama sadece başlangıçlar.
11:29
We need more eyes on the process.
259
674000
2000
Süreçte daha fazla göze ihtiyacımız var.
11:31
So if any of you ever get a chance to take a dive in a submersible,
260
676000
3000
Yani eğer hiç bir denizaltıyla dalma şansınız olursa,
11:34
by all means, climb in and take the plunge.
261
679000
3000
şüphesiz, içine girin ve riski göze alıp dalın.
11:37
This is something that should be on everybody's bucket list,
262
682000
3000
Bu herkesin yapılacaklar listesinde olması gereken bir şey,
11:40
because we live on an ocean planet.
263
685000
4000
çünkü bir okyanus gezegeninde yaşıyoruz.
11:44
More than 90 percent, 99 percent,
264
689000
2000
Dünya üzerindeki yaşama alanının
11:46
of the living space on our planet
265
691000
3000
yüzde 90'dan fazlası, yüzde 99'u
11:49
is ocean.
266
694000
2000
okyanus.
11:52
It's a magical place
267
697000
3000
Nefes kesici ışık gösterileriyle
11:55
filled with breathtaking light shows
268
700000
3000
ve tuhaf ve harika yaratıklarla,
12:03
and bizarre and wondrous creatures,
269
708000
4000
görmek için başka bir gezegene
12:07
alien life forms
270
712000
2000
gitmenizi gerektirmeyen
12:09
that you don't have to travel to another planet to see.
271
714000
3000
yabancı yaşam formlarıyla dolu büyülü bir yer.
12:12
But if you do take the plunge,
272
717000
3000
Ama eğer risk alır ve harekete geçerseniz,
12:15
please remember to turn out the lights.
273
720000
3000
lütfen ışıkları kapamayı unutmayın.
12:18
But I warn you,
274
723000
3000
Ama sizi uyarıyorum,
12:21
it's addictive.
275
726000
3000
bağımlılık yapar.
12:30
Thank you.
276
735000
2000
Teşekkürler.
12:32
(Applause)
277
737000
7000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Edith Widder - Marine biologistEdith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment.
Why you should listen
A specialist in bioluminescence, Edith Widder helps design and invent new submersible instruments and equipment to study bioluminescence and enable unobtrusive observation of deep-sea environments. Her innovative tools for exploration have produced footage of rare and wonderful bioluminescent displays and never-before-seen denizens of the deep, including, most recently, the first video ever recorded of the giant squid, Architeuthis, in its natural habitat.
In 2005 she founded the Ocean Research & Conservation Association (ORCA), which is dedicated to protecting aquatic ecosystems and the species they sustain through the development of innovative technologies and science-based conservation action.; In an effort to protect and revitalize the ocean she loves she has been focusing on developing tools for finding and tracking pollution -- a major threat to all of our water ecosystems and ultimately to human health. She was awarded a MacArthur "genius" grant in 2006.
In 2012, Widder was among the team that filmed the giant squid (Architeuthis) for the first time in its home ocean.
Edith Widder | Speaker | TED.com