TEDxRC2
Alberto Cairo: There are no scraps of men
Alberto Cairo: Çürük insan yoktur
Filmed:
Readability: 3
983,356 views
Albert Cairo'nun Afganistandaki kliniği aktif çatışma sırasında kapatılıyordu. Şimdi, açıklar. TEDxRC2'de (RC: Kızılhaç/Kızılay), Cairo savaşın ortasında neden ve nasıl insanlığı ve haysiyeti bulduğunun muhteşem hikayesini anlatıyor.
Alberto Cairo - Physiotherapist
Alberto Cairo leads the International Red Cross' orthopedic rehabilitation work in Afghanistan. Full bio
Alberto Cairo leads the International Red Cross' orthopedic rehabilitation work in Afghanistan. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I've been in Afghanistan for 21 years.
0
0
2000
Afganıstanida 21 sene yaşadım.
00:17
I work for the Red Cross
1
2000
3000
Kızılhaç için çalışıyorum
00:20
and I'm a physical therapist.
2
5000
3000
ve fizyoterapistim.
00:24
My job is to make arms and legs --
3
9000
3000
Benim işim protez kollar ve bacaklar yapmak
00:27
well it's not completely true.
4
12000
2000
tabi, tam olarak doğru değil,
00:29
We do more than that.
5
14000
2000
biz bundan fazlasını yapıyoruz.
00:31
We provide the patients,
6
16000
2000
Biz hastalara,
00:33
the Afghan disabled,
7
18000
2000
sakat Afganlara
00:35
first with the physical rehabilitation
8
20000
3000
önce fizik rehabilitasyon veriyoruz,
00:38
then with the social reintegration.
9
23000
3000
sonra da yeniden sosyal entegrasyonlarını sağlıyoruz.
00:41
It's a very logical plan,
10
26000
3000
Çok mantıklı bir plan,
00:44
but it was not always like this.
11
29000
2000
ama bu her zaman bu şekilde olmadı.
00:46
For many years, we were just providing them
12
31000
2000
Yıllardır, sadece hastalara
00:48
with artificial limbs.
13
33000
3000
yapay uzuvlar temin ediyorduk.
00:51
It took quite many years
14
36000
2000
Programın bugünkü halini alması
00:53
for the program to become what it is now.
15
38000
5000
yıllar aldı.
00:58
Today, I would like to tell you a story,
16
43000
3000
Bugün, size bir hikaye anlatmak istiyorum,
01:01
the story of a big change,
17
46000
3000
bir büyük değişimin hikayesi,
01:04
and the story of the people
18
49000
2000
ve bu değişimi mümkün kılan
01:06
who made this change possible.
19
51000
2000
insanların hikayesi.
01:08
I arrived in Afghanistan
20
53000
2000
Afganistan'a
01:10
in 1990
21
55000
4000
1990'da vardım
01:14
to work in a hospital
22
59000
3000
savaş gazileri için
01:17
for war victims.
23
62000
2000
bir hastanede çalışmak üzere.
01:19
And then, not only for war victims,
24
64000
2000
Ve sadece savaş gazileri için değil,
01:21
but it was for any kind of patient.
25
66000
3000
her tür hasta için.
01:24
I was also working
26
69000
2000
Aynı zamanda
01:26
in the orthopedic center, we call it.
27
71000
2000
ortopedi merkezinde çalışıyordum.
01:28
This is the place where we make the legs.
28
73000
3000
Burası bizim bacakları yaptığımız yer diyorduk oraya.
01:31
At that time
29
76000
2000
O zaman,
01:33
I found myself
30
78000
2000
kendimi
01:35
in a strange situation.
31
80000
2000
tuhaf bir durumda buldum.
01:37
I felt not quite ready
32
82000
2000
Bu iş için
01:39
for that job.
33
84000
2000
kendimi hiç hazır hissetmiyordum.
01:41
There was so much to learn.
34
86000
3000
Öğrenilecek çok şey vardı.
01:44
There were so many things new to me.
35
89000
2000
Bana yabancı çok şey vardı.
01:46
But it was a terrific job.
36
91000
2000
Yine de çok güzel bir işti.
01:48
But as soon as the fighting intensified,
37
93000
2000
Fakat savaş kızışınca,
01:50
the physical rehabilitation was suspended.
38
95000
3000
fizik rehabilitasyon askıya alındı.
01:53
There were many other things to do.
39
98000
2000
Yapılacak başka birçok şey vardı.
01:55
So the orthopedic center was closed
40
100000
3000
Böylece ortopedi merkezi kapatıldı.
01:58
because physical rehabilitation
41
103000
2000
Çünkü fizik tedavi
02:00
was not considered a priority.
42
105000
4000
öncelikli sayılmıyordu.
02:08
It was a strange sensation.
43
113000
3000
Tuhaf bir histi.
02:11
Anyway, you know every time I make this speech --
44
116000
3000
Herneyse, bu konuşmayı her yapışımda
02:14
it's not the first time -- but it's an emotion.
45
119000
3000
-- bu ilk değil --, ama yine de bir duygu,
02:17
It's something that comes out from the past.
46
122000
2000
geçmişten genel bir şey.
02:19
It's 21 years,
47
124000
2000
21 yıl oldu,
02:21
but they are still all there.
48
126000
3000
ama bu duygular hala yerli yerinde duruyor.
02:24
Anyway, in 1992,
49
129000
3000
Herneyse, 1992'de,
02:27
the Mujahideen took all Afghanistan.
50
132000
3000
Mücahidin bütün Afganistan'ı ele geçirdi.
02:30
And the orthopedic center was closed.
51
135000
3000
Ve ortopedi merkezi kapatıldı.
02:33
I was assigned to work for the homeless,
52
138000
3000
Ben de evsizler için çalışmak üzere görevlendirildim,
02:36
for the internally displaced people.
53
141000
3000
yerinden edilmiş insanlar.
02:41
But one day, something happened.
54
146000
3000
Fakat bir gün, birşey oldu.
02:45
I was coming back
55
150000
2000
Camide büyük bir
02:47
from a big food distribution in a mosque
56
152000
3000
yemek dağıtımından dönüyordum,
02:50
where tens and tens of people
57
155000
4000
onlarca, onlarca insanın
02:54
were squatting in terrible conditions.
58
159000
4000
çok kötü şartlarda çömelmiş olduğu bir yer.
02:58
I wanted to go home. I was driving.
59
163000
3000
Eve gitmek istedim. Arabamdaydım.
03:01
You know, when you want to forget,
60
166000
2000
Bilirsiniz, birşeyleri unutmak istediğinizde,
03:03
you don't want to see things,
61
168000
2000
bazı şeyleri görmemek istediğinizde,
03:05
so you just want to go to your room, to lock yourself inside
62
170000
3000
odanıza gidip kapınızı kilitlemek
03:08
and say, "That's enough."
63
173000
4000
ve"bu kadarı yeter" demek istersiniz.
03:12
A bomb fell not far from my car --
64
177000
3000
Arabamdan çok uzak olmayan bir yere bir bomba düştü
03:15
well, far enough, but big noise.
65
180000
3000
yani bana zarar vermeyecek kadar uzaktı ama büyük bir patlamaydı.
03:18
And everybody disappeared from the street.
66
183000
4000
Ve herkes sokaktan kayboldu.
03:22
The cars disappeared as well.
67
187000
3000
Arabalar da kayboldu.
03:25
I ducked.
68
190000
2000
Sindim.
03:27
And only one figure
69
192000
2000
Ve yolun ortasında sadece
03:29
remained in the middle of the road.
70
194000
2000
bir çehre kaldı.
03:31
It was a man in a wheelchair
71
196000
3000
Tekerlekli sandalyede bir adamdı,
03:34
desperately trying to move away.
72
199000
3000
çaresizce uzaklaşmaya çalışıyordu.
03:37
Well I'm not a particularly brave person,
73
202000
2000
Ben kişisel olarak cesur bir insan değilim,
03:39
I have to confess it,
74
204000
2000
kabul ediyorum,
03:41
but I could not just ignore him.
75
206000
4000
ama onu görmezlikten de gelemezdim.
03:45
So I stopped the car
76
210000
3000
Arabayı durdurdum
03:48
and I went to help.
77
213000
3000
ve yardıma gittim.
03:51
The man was without legs
78
216000
3000
Adamın bacakları yoktu
03:54
and only with one arm.
79
219000
3000
ve sadece bir kolu vardı.
03:57
Behind him there was a child, his son,
80
222000
3000
Arkasında bir çocuk vardı, oğlu,
04:00
red in the face
81
225000
2000
yüzü kıpkırmızı olmuştu
04:02
in an effort to push the father.
82
227000
4000
babasını itmeye çalışmaktan.
04:06
So I took him into a safe place.
83
231000
3000
Onu emniyetli bir yere götürdüm
04:09
And I ask, "What are you doing out in the street
84
234000
4000
ve sordum: "Böyle bir ortamda
04:13
in this situation?"
85
238000
2000
sokakta ne yapıyorsun?"
04:15
"I work," he said.
86
240000
2000
"Çalışıyorum" dedi.
04:17
I wondered, what work?
87
242000
3000
Merak ettim, ne işi?
04:20
And then I ask an even more stupid question:
88
245000
3000
Sonra daha da aptalca bir soru sordum:
04:23
"Why don't you have the prostheses?
89
248000
2000
"Niye protezin yok?
04:25
Why don't you have the artificial legs?"
90
250000
2000
Niye yapma bacakların yok?"
04:27
And he said, "The Red Cross has closed."
91
252000
4000
"Kızılhaç kapandı" dedi.
04:31
Well without thinking, I told him
92
256000
3000
Düşünmeden konuştum:
04:34
"Come tomorrow.
93
259000
2000
"Yarın gel,
04:36
We will provide you with a pair of legs."
94
261000
4000
sana iki bacak vereceğiz."
04:40
The man, his name was Mahmoud,
95
265000
3000
Adam, adı Mahmut'tu,
04:43
and the child, whose name was Rafi, left.
96
268000
4000
ve çocuk,adı Rafi'ydi, gittiler.
04:47
And then I said, "Oh, my God. What did I say?
97
272000
4000
Sonra kendime dedim, "Aman Allah'ım! Ben ne dedim!
04:51
The center is closed,
98
276000
2000
Merkez kapalı,
04:53
no staff around.
99
278000
2000
ortada personel yok.
04:55
Maybe the machinery is broken.
100
280000
3000
Belki makinalar da bozuk.
04:58
Who is going to make the legs for him?"
101
283000
3000
Ona bacakları kim yapacak?"
05:01
So I hoped that he would not come.
102
286000
4000
Sonra, gelmemesini umdum.
05:05
This is the streets of Kabul
103
290000
3000
Bu, Kabil sokakları
05:08
in those days.
104
293000
3000
o günlerde.
05:11
So I said, "Well I will give him some money."
105
296000
3000
Sonra dedim, "Ona biraz para veririm."
05:14
And so the following day,
106
299000
2000
Sonraki gün,
05:16
I went to the orthopedic center.
107
301000
3000
ortopedi merkezine gittim.
05:19
And I spoke with a gatekeeper.
108
304000
4000
Ve bir bekçiyle konuştum.
05:23
I was ready to tell him,
109
308000
2000
Ona şunları söylemek üzereydim:
05:25
"Listen, if someone such-and-such comes tomorrow,
110
310000
3000
"Dinle, yarın eğer şöyle şöyle birisi gelirse,
05:28
please tell him that it was a mistake.
111
313000
3000
lütfen ona bir hata olduğunu söyle.
05:31
Nothing can be done.
112
316000
2000
Hiçbirşey yapılamayacağını.
05:33
Give him some money."
113
318000
2000
Ona biraz para ver."
05:35
But Mahmoud and his son were already there.
114
320000
2000
Ama Mahmut ve oğlu zaten oradaydı.
05:37
And they were not alone.
115
322000
2000
Ve yalnız değillerdi.
05:39
There were 15, maybe 20, people like him waiting.
116
324000
5000
Onun gibi 15, belki 20 kişi vardı; bekliyorlardı.
05:44
And there was some staff too.
117
329000
4000
Birkaç çalışan da vardı.
05:48
Among them there was my right-hand man,
118
333000
3000
Aralarında benim sağkolum olan adam da vardı,
05:51
Najmuddin.
119
336000
2000
Necmettin.
05:53
And the gatekeeper told me,
120
338000
3000
Bekçi,
05:56
"They come everyday to see if the center will open."
121
341000
4000
"Merkez açılır mı diye hergün geliyorlar" dedi.
06:00
I said, "No.
122
345000
2000
"Hayır." dedim,
06:02
We have to go away. We cannot stay here."
123
347000
2000
"Gitmemiz gerek. Burada duramayız."
06:04
They were bombing -- not very close -- but you could hear the noise of the bombs.
124
349000
3000
Bombalar patlıyordu, çok yakın değildi ama seslerini duyabiliyordunuz.
06:07
So, "We cannot stay here, it's dangerous.
125
352000
3000
"Burada kalamayız, tehlikeli.
06:10
It's not a priority."
126
355000
2000
Bu bir öncelik değil!"
06:12
But Najmuddin told me, "Listen now, we're here."
127
357000
4000
Fakat Necmettin "Bak, şu an buradayız" dedi.
06:16
At least we can start repairing the prostheses, the broken prostheses of the people
128
361000
3000
"En azından protezleri tamir etmeye başlayabiliriz, insanların kırılan protezleri,
06:19
and maybe try to do something
129
364000
2000
ve belki Mahmut gibi insanlar için
06:21
for people like Mahmoud."
130
366000
2000
birşeyler yapmayı deneyebiliriz."
06:23
I said, "No, please. We cannot do that.
131
368000
3000
Ben, "Hayır, lütfen, bunu yapamayız.
06:26
It's really dangerous.
132
371000
3000
Gerçekten tehlikeli.
06:29
We have other things to do."
133
374000
2000
Yapacak başka işlerimiz var" dedim.
06:31
But they insisted.
134
376000
2000
Ama ısrar ettiler.
06:33
When you have 20 people
135
378000
2000
Önünüzde 20 insan var,
06:35
in front of you, looking at you
136
380000
2000
size bakıyorlar,
06:37
and you are the one who has to decide ...
137
382000
3000
ve siz karar verecek kişisiniz...
06:40
So we started doing some repairs.
138
385000
3000
Böylece biraz tamir yapmaya başladık.
06:43
Also one of the physical therapists
139
388000
2000
Diğer bir yandan, fizyoterapistlerden birisi
06:45
reported that Mahmoud
140
390000
2000
Mahmut'a
06:47
could be provided with a leg,
141
392000
2000
bir bacak verilebileceğini söyledi,
06:49
but not immediately.
142
394000
2000
fakat hemen değil.
06:51
The legs were swollen
143
396000
2000
Bacakları şişmiş
06:53
and the knees were stiff,
144
398000
2000
ve dizleri sertleşmişti,
06:55
so he needed a long preparation.
145
400000
2000
dolayısıyla uzun bir hazırlığa ihtiyaç vardı.
06:57
Believe me, I was worried
146
402000
2000
İnanın telaşlıydım
06:59
because I was breaking the rules.
147
404000
2000
çünkü kuralları çiğniyordum.
07:01
I was doing something
148
406000
2000
Yapmamam gereken
07:03
that I was not supposed to do.
149
408000
3000
birşeyi yapıyordum.
07:06
In the evening,
150
411000
2000
Akşam,
07:08
I went to speak with the bosses at the headquarters,
151
413000
2000
ana merkezdeki patronlarla konuşmaya gittim
07:10
and I told them -- I lied --
152
415000
2000
ve dedim ki, -- yalan söyledim --
07:12
I told them, "Listen, we are going to start
153
417000
3000
dedim ki "Bakın, sadece günde birkaç saat
07:15
a couple of hours per day,
154
420000
3000
sadece birkaç tamir
07:18
just a few repairs."
155
423000
2000
olarak başlayacağız."
07:20
Maybe some of them are here now.
156
425000
2000
Belki onların bazıları şimdi buradadırlar.
07:22
(Laughter)
157
427000
3000
(Kahkahalar)
07:25
So we started.
158
430000
3000
Böylece başladık.
07:28
I was working, I was going everyday
159
433000
3000
Çalışıyordum, hergün
07:31
to work for the homeless.
160
436000
3000
evsizler için işe gidiyordum.
07:34
And Najmuddin was staying there,
161
439000
2000
Ve Necmettin orada kalıyor,
07:36
doing everything and reporting on the patients.
162
441000
2000
herşeyi hallediyor ve hastaları bana rapor ediyordu.
07:38
He was telling me, "Patients are coming."
163
443000
3000
Bana "Hastalar geliyor" diyordu.
07:41
We knew that many more patients
164
446000
2000
Daha çok fazla hastanın
07:43
could not come, prevented by the fighting.
165
448000
3000
gelemeyeceğini biliyorduk, çatışmalardan dolayı.
07:46
But people were coming.
166
451000
2000
Fakat insanlar geliyordu.
07:48
And Mahmoud was coming every day.
167
453000
3000
Ve Mahmut hergün geliyordu.
07:51
And slowly, slowly
168
456000
2000
Ve yavaş yavaş,
07:53
week after week
169
458000
2000
haftadan haftaya,
07:55
his legs were improving.
170
460000
3000
bacakları iyileşiyordu.
07:58
The stump or cast prosthesis was made,
171
463000
4000
Yapma bacak veya alçı protez yapılmıştı
08:02
and he was starting
172
467000
2000
ve gerçek
08:04
the real physical rehabilitation.
173
469000
3000
fizik rehabilitasyona başlıyordu.
08:07
He was coming every day,
174
472000
2000
Hergün geliyordu,
08:09
crossing the front line.
175
474000
2000
cephe hattını geçerek.
08:11
A couple of times I crossed the front line
176
476000
2000
Birkaç kere, tam Mahmut ve oğlunun
08:13
in the very place where Mahmoud and his son were crossing.
177
478000
3000
geçtiği noktadan cephe hattını geçtim.
08:16
I tell you, it was something so sinister
178
481000
3000
Söyleyeyim, bunu hergün yapabildiğine hayret etmem
08:19
that I was astonished he could do it every day.
179
484000
5000
çok kötü birşeydi.
08:24
But finally, the great day arrived.
180
489000
4000
Fakat sonunda, büyük gün geldi.
08:28
Mahmoud was going to be discharged
181
493000
2000
Mahmut yeni bacaklarıyla
08:30
with his new legs.
182
495000
2000
tahliye edilecekti.
08:32
It was April, I remember,
183
497000
2000
Nisandı, hatırlıyorum,
08:34
a very beautiful day.
184
499000
2000
çok güzel bir gündü.
08:36
April in Kabul is beautiful,
185
501000
2000
Nisan'da Kabil çok güzeldir,
08:38
full of roses, full of flowers.
186
503000
3000
güllerle dolu, çiçeklerle dolu.
08:41
We could not possibly stay indoors,
187
506000
3000
İçeride durmamız mümkün değildi,
08:44
with all these sandbags at the windows.
188
509000
3000
camlardaki tüm o kumtorbalarıyla.
08:47
Very sad, dark.
189
512000
3000
Çok hüzünlü, karanlık.
08:50
So we chose a small spot in the garden.
190
515000
3000
Biz de bahçede küçük bir alan seçtik.
08:53
And Mahmoud put on his prostheses,
191
518000
3000
Mahmut protezlerini taktı,
08:56
the other patients did the same,
192
521000
3000
diğer hastalar da aynısını yaptı,
08:59
and they started practicing
193
524000
2000
ve tahliye edilmeden önce son bir defa
09:01
for the last time before being discharged.
194
526000
2000
egzersiz yapmaya başladılar.
09:03
Suddenly, they started fighting.
195
528000
2000
Birden, çatışmalar başladı.
09:05
Two groups of Mujahideen started fighting.
196
530000
4000
İki Mücahidin gurubu çatışmaya başladı.
09:09
We could hear in the air
197
534000
3000
Havada uçan mermilerin
09:12
the bullets passing.
198
537000
2000
seslerini duyabiliyorduk.
09:14
So we dashed, all of us,
199
539000
2000
Hepimiz sığınağa doğru
09:16
towards the shelter.
200
541000
3000
koşmaya başladık.
09:20
Mahmoud grabbed his son, I grabbed someone else.
201
545000
2000
Mahmut oğlunu kaptı, ben başkasını kaptım.
09:22
Everybody was grabbing something.
202
547000
2000
Herkes birşeyler kapıyordu.
09:24
And we ran.
203
549000
2000
Ve koştuk.
09:26
You know, 50 meters can be a long distance
204
551000
2000
Bilirsiniz, 50 metre uzun bir mesafe olabilir,
09:28
if you are totally exposed,
205
553000
2000
eğer tamamen açıkta iseniz,
09:30
but we managed to reach the shelter.
206
555000
4000
ama sığınağa varmayı başardık.
09:34
Inside, all of us panting,
207
559000
3000
İçeride, hepimiz nefes nefese,
09:37
I sat a moment and I heard Rafi telling his father,
208
562000
4000
bir an oturdum ve Rafi'nin babasına şöyle dediğini duydum:
09:41
"Father, you can run faster than me."
209
566000
3000
"Baba, sen benden hızlı koşuyorsun!"
09:44
(Laughter)
210
569000
2000
(Kahkahalar)
09:46
And Mahmoud, "Of course I can.
211
571000
3000
Ve Mahmut: "Elbette koşabiliyorum.
09:49
I can run, and now you can go to school.
212
574000
3000
Ben koşabiliyorum, ve artık sen de okula gidebilirsin.
09:52
No need of staying with me all the day
213
577000
3000
Bütün gün benimle kalıp
09:55
pushing my wheelchair."
214
580000
2000
tekerlekli sandalyemi itmene gerek yok." dedi.
09:57
Later on, we took them home.
215
582000
2000
Daha sonra, onları evlerine bıraktık.
09:59
And I will never forget
216
584000
2000
Hiçbir zaman unutmayacağım,
10:01
Mahmoud and his son walking together
217
586000
3000
Mahmut ve oğlunun beraber yürüdüğünü
10:04
pushing the empty wheelchair.
218
589000
3000
ve boş tekerlekli sandalyeyi ittiklerini.
10:07
And then I understood,
219
592000
3000
Ve sonra anladım,
10:10
physical rehabilitation is a priority.
220
595000
4000
fizik tedavinin bir öncelik olduğunu!
10:14
Dignity cannot wait for better times.
221
599000
4000
Haysiyet, daha uygun bir zamanı bekleyemez.
10:19
From that day on, we never closed a single day.
222
604000
4000
O günden sonra, birtek gün bile kapatmadık.
10:24
Well sometimes we were suspended for a few hours,
223
609000
2000
Bazen birkaç saatliğine durduğumuz oldu,
10:26
but we never, we never closed it again.
224
611000
3000
ama asla, asla birdaha kapatmadık.
10:31
I met Mahmoud one year later.
225
616000
2000
Mahmut'u bir sene sonra gördüm.
10:33
He was in good shape --
226
618000
4000
İyi durumdaydı,
10:37
a bit thinner.
227
622000
3000
biraz incelmiş.
10:40
He needed to change his prostheses --
228
625000
3000
Protezlerini değiştirmesi gerekiyordu
10:43
a new pair of prostheses.
229
628000
3000
yeni bir çift protez.
10:46
I asked about his son.
230
631000
2000
Oğlunu sordum.
10:48
He told me, "He's at school. He'd doing quite well."
231
633000
2000
Dedi "Okulda. İyi gidiyor."
10:50
But I understood he wanted to tell me something.
232
635000
4000
Ama bana birşey söylemek istediğini hissettim.
10:54
So I asked him, "What is that?"
233
639000
4000
Ve sordum, "Ne diyeceksin?"
10:58
He was sweating.
234
643000
2000
Terliyordu.
11:00
He was clearly embarrassed.
235
645000
4000
Mahcubiyeti apaçık belliydi.
11:04
And he was standing in front of me,
236
649000
3000
Önümde ayakta duruyordu,
11:07
his head down.
237
652000
3000
başı öne eğik.
11:10
He said, "You have taught me to walk.
238
655000
4000
Dedi ki: "Bana yürümeyi öğrettin.
11:14
Thank you very much.
239
659000
3000
Çok teşekkür ederim.
11:17
Now help me not to be a beggar anymore."
240
662000
4000
Şimdi de artık bir dilenci olmamama yardım et."
11:21
That was the job.
241
666000
2000
İşi buydu.
11:23
"My children are growing.
242
668000
3000
"Çocuklarım büyüyor.
11:26
I feel ashamed.
243
671000
2000
Utanıyorum.
11:28
I don't want them to be teased at school
244
673000
3000
Okulda başka öğrenciler tarafından
11:31
by the other students."
245
676000
3000
dalga geçilmelerini istemiyorum."
11:34
I said, "Okay."
246
679000
2000
"Peki" dedim.
11:36
I thought, how much money do I have in my pocket?
247
681000
2000
Cebimde ne kadar para var, diye düşündüm.
11:38
Just to give him some money.
248
683000
2000
Ona sadece biraz para verecektim.
11:40
It was the easiest way.
249
685000
2000
En kolay yol buydu.
11:42
He read my mind,
250
687000
2000
Aklımı okudu,
11:44
and he said, "I ask for a job."
251
689000
5000
ve dedi "İş istiyorum."
11:50
And then he added something
252
695000
3000
Ve sonra birşey ekledi,
11:53
I will never forget for the rest of my life.
253
698000
4000
ömrüm boynca unutmayacağım birşey.
11:57
He said, "I am a scrap of a man,
254
702000
6000
Dedi ki: "Ben çürük bir adamım,
12:03
but if you help me,
255
708000
2000
ama bana yardım ederseniz,
12:05
I'm ready to do anything,
256
710000
3000
her ne olursa yapmaya hazırım,
12:08
even if I have to crawl on the ground."
257
713000
4000
yerde sürünmem gerekse bile."
12:12
And then he sat down.
258
717000
2000
Sonra oturdu.
12:14
I sat down too with goosebumps everywhere.
259
719000
4000
Ben de oturdum, bütün tüğlerim diken diken.
12:22
Legless, with only one arm,
260
727000
4000
Bacakları yok, sadece bir kolu var,
12:26
illiterate,
261
731000
3000
tahsili yok,
12:29
unskilled --
262
734000
3000
bir becerisi yok,
12:32
what job for him?
263
737000
4000
ona ne iş bulunabilir ki?
12:37
Najmuddin told me, "Well we have a vacancy
264
742000
3000
Necmettin, "Marangoz dükkanında
12:40
in the carpentry shop."
265
745000
2000
bir boş yerimiz var" dedi.
12:42
"What?" I said, "Stop."
266
747000
5000
"Ne?" dedim, "Dur biraz."
12:47
"Well yes, we need to increase the production of feet.
267
752000
5000
"Evet, ayak üretimini hızlandırmamız gerek.
12:52
We need to employ someone
268
757000
3000
Ayak tabanını tutkallayıp vidalaması için
12:55
to glue and to screw the sole of the feet.
269
760000
4000
birini işe almamız lazım.
12:59
We need to increase the production."
270
764000
3000
Üretimi arttırmalıyız."
13:02
"Excuse me?"
271
767000
2000
"Pardon?"
13:04
I could not believe.
272
769000
4000
İnanamıyordum.
13:08
And then he said,
273
773000
3000
Sonra dedi ki
13:11
"No, we can modify the workbench
274
776000
3000
"Hayır, tezgahı değiştirebiliriz,
13:14
maybe to put a special stool,
275
779000
2000
belki özel bir tabure koyabiliriz,
13:16
a special anvil, special vice,
276
781000
4000
özel bir keski, özel bir mengene,
13:20
and maybe an electric screwdriver."
277
785000
2000
ve belki bir elektrikli tornavida."
13:22
I said, "Listen, it's insane.
278
787000
3000
Dedim, "Dinle, bu çılgınlık!
13:25
And it's even cruel to think of anything like this.
279
790000
3000
Üstelik böyle birşey düşünmek insanlık dışı.
13:28
That's a production line and a very fast one.
280
793000
3000
Üretim bandından bahsediyoruz, ve çok hızlı bir üretim bandı.
13:31
It's cruel
281
796000
2000
Başaramayacağını bile bile
13:33
to offer him a job
282
798000
2000
ona bir iş vermek
13:35
knowing that he's going to fail."
283
800000
5000
acımasızlık!"
13:40
But with Najmuddin, we cannot discuss.
284
805000
4000
Fakat Necmettin'le tartışmak mümkün değil.
13:44
So the only things I could manage to obtain
285
809000
6000
Alabildiğim tek şey
13:50
was a kind of a compromise.
286
815000
4000
bir çeşit anlaşma oldu.
13:54
Only one week --
287
819000
2000
Sadece bir hafta,
13:56
one week try and not a single day more.
288
821000
3000
bir hafta deneme ve bir gün bile fazla olmayacak.
13:59
One week later,
289
824000
2000
Bir hafta sonra,
14:01
Mahmoud was the fastest in the production line.
290
826000
4000
Mahmut üretim bandının en hızlısıydı.
14:05
I told Najmuddin, "That's a trick.
291
830000
3000
Necmettin'e "Hile yapıyorsun" dedim.
14:08
I can't believe it."
292
833000
2000
"İnanamıyorum."
14:10
The production was up 20 percent.
293
835000
2000
Üretim %20 artmıştı.
14:12
"It's a trick, it's a trick," I said.
294
837000
3000
"Hile, hile" dedim.
14:15
And then I asked for verification.
295
840000
2000
Ve kanıtlamasını istedim.
14:17
It was true.
296
842000
3000
Doğruydu.
14:20
The comment of Najmuddin was Mahmoud has something to prove.
297
845000
3000
Necmettin'in yorumu, "Mahmut'un ispatlaması gereken birşey var" idi.
14:23
I understood
298
848000
2000
Yine yanıldığımı
14:25
that I was wrong again.
299
850000
3000
anladım.
14:28
Mahmoud had looked taller.
300
853000
2000
Mahmut daha uzun boylu görünüyordu.
14:30
I remember him sitting behind the workbench smiling.
301
855000
6000
Tezgahın arkasında oturduğunu anımsıyorum, gülümsüyordu.
14:36
He was a new man,
302
861000
3000
Yepyeni bir adamdı,
14:39
taller again.
303
864000
3000
yine uzun boyluydu.
14:42
Of course, I understood
304
867000
2000
Tabi anladım,
14:44
that what made him stand tall --
305
869000
4000
onu neyin upuzun ayakta tuttuğunu
14:48
yeah they were the legs, thank you very much --
306
873000
2000
-- evet, ayaklardı, teşekkürler --
14:50
but as a first step,
307
875000
3000
ama ilk olarak,
14:53
it was the dignity.
308
878000
2000
haysiyetti.
14:55
He has regained his full dignity
309
880000
3000
Yeniden, haysiyetini kazanmıştı
14:58
thanks to that job.
310
883000
2000
bu iş sayesinde.
15:00
So of course, I understood.
311
885000
2000
Böylece tabi ki anladım.
15:02
And then we started a new policy --
312
887000
3000
Ve yeni bir prensip getirdik,
15:05
a new policy completely different.
313
890000
2000
tamamen farklı, yeni bir prensip.
15:07
We decided to employ
314
892000
2000
Mümkün olduğunca fazla
15:09
as many disabled as possible
315
894000
2000
özürlü insan işe almaya karar verdik
15:11
to train them in any possible job.
316
896000
2000
mümkün olan her işte eğitmek üzere.
15:13
It became a policy of "positive discrimination,"
317
898000
3000
Bir "pozitif ayrımcılık" ilkesi haline geldi
15:16
we call it now.
318
901000
3000
bugün dediğimiz şekliyle.
15:19
And you know what?
319
904000
2000
Ve ne biliyor musunuz?
15:21
It's good for everybody.
320
906000
2000
Bu herkes için iyi.
15:23
Everybody benefits from that --
321
908000
3000
Herkes bundan faydalanıyor,
15:26
those employed, of course,
322
911000
2000
tabi, işe alınanlar,
15:28
because they get a job
323
913000
2000
çünkü bir iş buldular
15:30
and dignity.
324
915000
2000
ve haysiyet.
15:32
But also for the newcomers.
325
917000
2000
Ama aynı zamanda yeni katılanlar için de.
15:34
They are 7,000 every year --
326
919000
3000
Her sene 7.000 kişi
15:37
people coming for the first time.
327
922000
2000
ilk defa katılıyor.
15:39
And you should see the faces of these people
328
924000
2000
O insanların suratlarını görmelisiniz
15:41
when they realize that those assisting them are like them.
329
926000
3000
kendilerine yardım edenlerin kendileri gibi olduğunu farkettiklerinde.
15:44
Sometimes you see them,
330
929000
2000
Bazen onları görüyorsunuz,
15:46
they look, "Oh."
331
931000
3000
bakıyorlar, "Oo!"
15:49
And you see the faces.
332
934000
2000
Ve yüzlerini görüyorsunuz.
15:51
And then the surprise turns into hope.
333
936000
5000
Ve sonra şaşkınlık ümide dönüşüyor.
15:58
And it's easy for me as well to train someone
334
943000
3000
Aynı zamanda, özürlülük tecrübesi geçirmiş bir insanı
16:01
who has already passed through the experience of disability.
335
946000
3000
eğitmek benim için de daha kolay.
16:04
Poof, they learn much faster -- the motivation,
336
949000
4000
Çok daha çabuk öğreniyorlar, o motivasyon,
16:08
the empathy they can establish with the patient
337
953000
2000
hastayla kurabildikleri empati
16:10
is completely different, completely.
338
955000
3000
tamamen farklı, tamamen.
16:14
Scraps of men do not exist.
339
959000
3000
Çürük insan yoktur.
16:17
People like Mahmoud
340
962000
2000
Mahmut gibi insanlar
16:19
are agents of change.
341
964000
3000
değişimin temsilcileridir.
16:22
And when you start changing, you cannot stop.
342
967000
3000
Ve değişmeye başladığınızda duramazsınız.
16:25
So employing people, yes,
343
970000
2000
İnsanları istihdam etmek, evet,
16:27
but also we started programming projects
344
972000
3000
ama yanısıra projeler geliştirmeye başladık,
16:30
of microfinance, education.
345
975000
2000
mikrofinans, eğitim.
16:32
And when you start, you cannot stop.
346
977000
2000
Ve başladığınızda, duramazsınız.
16:34
So you do vocational training,
347
979000
2000
Mesleki eğitim,
16:36
home education for those who cannot go to school.
348
981000
3000
okula gidemeyenler için evde eğitim.
16:39
Physical therapies can be done, not only in the orthopedic center,
349
984000
2000
Fizik tedaviler sadece ortopedi merkezinde değil,
16:41
but also in the houses of the people.
350
986000
2000
insanların evlerinde de yapılabilir.
16:43
There is always a better way to do things.
351
988000
4000
Herzaman birşeyleri yapmanın daha iyi bir yolu vardır.
16:47
That's Najmuddin, the one with the white coat.
352
992000
3000
Bu Necmettin, beyaz ceketli olan.
16:50
Terrible Najmuddin, is that one.
353
995000
3000
Müthiş Necmettin, işte bu.
16:53
I have learned a lot
354
998000
2000
Çok şey öğrendim
16:55
from people like Najmuddin, Mahmoud, Rafi.
355
1000000
2000
Necmettin, Mahmut, Rafi gibi insanlardan.
16:57
They are my teachers.
356
1002000
2000
Onlar benim öğretmenlerim.
16:59
I have a wish, a big wish,
357
1004000
3000
Bir dileğim var, büyük bir dilek,
17:02
that this way of working, this way of thinking,
358
1007000
3000
bu çalışma tarzının, bu düşünme tarzının
17:05
is going to be implemented in other countries.
359
1010000
3000
diğer ülkelerde de oluşturulması.
17:08
There are plenty of countries at war like Afghanistan.
360
1013000
4000
Afganistan gibi savaş halinde olan birçok ülke var.
17:13
It is possible and it is not difficult.
361
1018000
3000
Bu mümkün ve zor da değil.
17:16
All we have to do
362
1021000
2000
bütün yapmamız gereken
17:18
is to listen to the people
363
1023000
3000
aslında yardım ediyor olmamız gereken
17:21
that we are supposed assist,
364
1026000
3000
insanları dinlemek,
17:24
to make them part
365
1029000
2000
onları karar mekanizmasının
17:26
of the decision-making process
366
1031000
3000
bir parçası haline getirmek,
17:29
and then, of course, to adapt.
367
1034000
3000
ve sonra tabi ki, uymak.
17:32
This is my big wish.
368
1037000
3000
Bu benim büyük dileğim.
17:36
Well don't think that the changes in Afghanistan are over;
369
1041000
3000
Afganistan'daki değişikliklerin bittiğini sanmayın,
17:39
not at all. We are going on.
370
1044000
2000
kesinlikle, devam ediyoruz.
17:41
Recently we have just started a program,
371
1046000
3000
Geçenlerde daha yeni bir program başlattık,
17:44
a sport program --
372
1049000
2000
bir spor programı,
17:46
basketball for wheelchair users.
373
1051000
2000
tekerlekli sandalyedekiler için basketbol.
17:48
We transport the wheelchairs everywhere.
374
1053000
3000
Tekerlekli sandalyeleri heryere taşıdık.
17:51
We have several teams in the main part of Afghanistan.
375
1056000
3000
Afganistan'ın merkez kısmında birçok takımımız var.
17:54
At the beginning,
376
1059000
2000
Başta,
17:56
when Anajulina told me,
377
1061000
3000
Anajulina bana,
17:59
"We would like to start it,"
378
1064000
2000
"Bunu başlatmak istiyoruz" dediğinde,
18:01
I hesitated.
379
1066000
2000
duraksadım.
18:03
I said, "No," you can imagine.
380
1068000
2000
"Hayır" dedim, tahmin edebileceğiniz gibi!
18:05
I said, "No, no, no, no, we can't."
381
1070000
2000
"Hayır, hayır, hayır," dedim, "yapamayız".
18:07
And then I asked the usual question:
382
1072000
2000
Ve sonra klasik soruyu sordum:
18:09
"Is it a priority?
383
1074000
2000
"Bu öncelikli mi?
18:11
Is it really necessary?"
384
1076000
3000
Gerçekten gerekli mi?"
18:14
Well now you should see me.
385
1079000
2000
Şimdi beni görmelisiniz.
18:16
I never miss a single training session.
386
1081000
3000
Hiç bir idmanı kaçırmıyorum.
18:19
The night before a match I'm very nervous.
387
1084000
3000
Bir maçın öncesi gece, çok heyecanlıyım.
18:22
And you should see me during the match.
388
1087000
4000
Beni bir de maç sırasında görmelisiniz.
18:26
I shout like a true Italian.
389
1091000
3000
Gerçek bir İtalyan gibi bağırıyorum.
18:29
(Laughter)
390
1094000
3000
(Kahkahalar)
18:32
What's next? What is going to be the next change?
391
1097000
4000
Bundan sonra ne olacak? Bir sonraki değişim ne olacak?
18:36
Well I don't know yet,
392
1101000
2000
Henüz bilmiyorum,
18:38
but I'm sure Najmuddin and his friends,
393
1103000
2000
ama eminim Necmettin ve arkadaşları,
18:40
they have it already in mind.
394
1105000
2000
zaten kafalarında planlamışlardır bile.
18:42
That was my story. Thank you very much.
395
1107000
3000
Bu benim hikayemdi. Çok teşekkürler.
18:45
(Applause)
396
1110000
11000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Alberto Cairo - PhysiotherapistAlberto Cairo leads the International Red Cross' orthopedic rehabilitation work in Afghanistan.
Why you should listen
Alberto Cairo is the head of the ICRC's orthopedic program in Afghanistan. He's spent the past two decades in this war-ravaged nation -- far from his native Italy -- helping an estimated 100,000 Afghan landmine and accident victims learn to find the strength within themselves to not only walk, but also to hope, again.
In a country where the disabled are generally given pity but no rights, Alberto found a way -- through micro-loans, positive discrimination schemes and home schooling -- to give tens of thousands of disabled Afghans a job and a sense of dignity and pride.
About him, John F. Burns wrote in the New York Times: "Afghans of all ethnic and political stripes, even the Taliban, seem likely to count Alberto Cairo as one foreigner who left the country better than he found it."
His diary, "Storie da Kabul," based on a series of stories he wrote for Italy's La Repubblica, has been published in Italian and in French.
Alberto Cairo | Speaker | TED.com