TED2012
Bryan Stevenson: We need to talk about an injustice
Bryan Stevenson: Adaletsizlik hakkında konuşmalıyız
Filmed:
Readability: 3.5
6,350,265 views
Bu ilgi çekici ve kişisel konuşmada insan hakları avukatı Bryan Stevenson -- büyük annesi ve Rosa Parks'in konuk katılımlarıyla -- Amerikan adalet sistemi hakkında bazı acı gerçekleri paylaşıyor. Irklara karşı olan büyük dengesizlikle başlıyor: ülkenin siyahi erkek nüfusunun üçte biri hayatının bir bölümünde mahkum edilmiş. Amerika'nın incelenmeyen tarihinde yer alan bu sorunlar nadiren bu kadar açık sözlülük, bilgi ve inandırıcılıkla konuşuldu.
Bryan Stevenson - Public-interest lawyer
Bryan Stevenson is the founder and executive director of the Equal Justice Initiative, fighting poverty and challenging racial discrimination in the criminal justice system. Full bio
Bryan Stevenson is the founder and executive director of the Equal Justice Initiative, fighting poverty and challenging racial discrimination in the criminal justice system. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Well this is a really extraordinary honor for me.
0
0
3000
Bu benim için büyük bir onur.
00:18
I spend most of my time
1
3000
2000
Hayatımın büyük kısmını
00:20
in jails, in prisons, on death row.
2
5000
3000
hücrelerde, hapishanelerde, ölüm hücrelerinde geçirdim.
00:23
I spend most of my time in very low-income communities
3
8000
3000
Zamanımın büyük kısmını aşırı düşük gelirli mahallelerde,
00:26
in the projects and places where there's a great deal of hopelessness.
4
11000
3000
umudunu yitirmiş projelerde ve yerlerde geçirdim.
00:29
And being here at TED
5
14000
2000
Ve burada, TED'de olmak
00:31
and seeing the stimulation, hearing it,
6
16000
2000
ve bu çağrıyı görmek, duymak
00:33
has been very, very energizing to me.
7
18000
2000
benim için çok enerji verici.
00:35
And one of the things that's emerged in my short time here
8
20000
3000
Burada geçirdiğim kısa zamanda gördüğüm şey
00:38
is that TED has an identity.
9
23000
3000
TED'in bir kimliği olduğu.
00:41
And you can actually say things here
10
26000
2000
Burada dünyaya gerçekten katkısı
00:43
that have impacts around the world.
11
28000
2000
olacak şeyler söyleyebilirsiniz.
00:45
And sometimes when it comes through TED,
12
30000
2000
Bazı şeyler TED'den çıkınca
00:47
it has meaning and power
13
32000
2000
başka yerde sahip olamadıkları kadar
00:49
that it doesn't have when it doesn't.
14
34000
3000
anlama ve güce sahip oluyorlar.
00:52
And I mention that because I think identity is really important.
15
37000
3000
Bundan bahsediyorum çünkü bence kimlik gerçekten önemli.
00:55
And we've had some fantastic presentations.
16
40000
3000
Harika bazı sunumlar izledik.
00:58
And I think what we've learned
17
43000
2000
Sanırım şunu öğrendik ki
01:00
is that, if you're a teacher your words can be meaningful,
18
45000
2000
bir öğretmenseniz ağzınızdan çıkan şeyler anlamlıdırlar
01:02
but if you're a compassionate teacher,
19
47000
2000
ama eğer gerçekten önem veren bir öğretmenseniz
01:04
they can be especially meaningful.
20
49000
2000
söyledikleriniz özellikle anlamlıdır.
01:06
If you're a doctor you can do some good things,
21
51000
2000
Bir doktorsanız iyi şeyler yapabilirsiniz,
01:08
but if you're a caring doctor you can do some other things.
22
53000
3000
ama eğer değer veren bir doktorsanız başka şeyler yapabilirsiniz.
01:11
And so I want to talk about the power of identity.
23
56000
3000
Size kimliğin gücünden konuşmak istiyorum.
01:14
And I didn't learn about this actually
24
59000
2000
Bunu hukuk alanında çalışırken
01:16
practicing law and doing the work that I do.
25
61000
2000
ya da işimi yaparken fark etmedim.
01:18
I actually learned about this from my grandmother.
26
63000
3000
Büyükannemden öğrendim.
01:21
I grew up in a house
27
66000
2000
Ben geleneksel
01:23
that was the traditional African-American home
28
68000
2000
bir Afrikalı Amerikalı ailede büyüdüm;
01:25
that was dominated by a matriarch,
29
70000
2000
ailemizin reisi bir kadındı,
01:27
and that matriarch was my grandmother.
30
72000
2000
büyükannem.
01:29
She was tough, she was strong,
31
74000
3000
Sertti, güçlüydü,
01:32
she was powerful.
32
77000
2000
sözü dinlenirdi.
01:34
She was the end of every argument in our family.
33
79000
4000
Evdeki bütün tartışmaların sonucunu o belirlerdi.
01:38
She was the beginning of a lot of arguments in our family.
34
83000
3000
Evimizdeki birçok tartışmayı başlatan da oydu.
01:41
She was the daughter of people who were actually enslaved.
35
86000
3000
Gerçekten köle olan bir ailenin kızıydı.
01:44
Her parents were born in slavery in Virginia in the 1840's.
36
89000
2000
Anne babası 1840'larda Virginia'da köle olarak doğmuştu.
01:46
She was born in the 1880's
37
91000
2000
1880'lerde doğmuştu
01:48
and the experience of slavery
38
93000
2000
ve kölelikten gelmek
01:50
very much shaped the way she saw the world.
39
95000
3000
onun dünyaya bakışını şekillendirmişti.
01:53
And my grandmother was tough, but she was also loving.
40
98000
2000
Sertti, ama aynı zamanda sevecendi.
01:55
When I would see her as a little boy,
41
100000
2000
Küçük bir erkek çocuğuyken onu görmeye gittiğimde,
01:57
she'd come up to me and she'd give me these hugs.
42
102000
2000
beni kucaklardı.
01:59
And she'd squeeze me so tight I could barely breathe
43
104000
2000
Beni o kadar sıkı kucaklardı ki zor nefes alırdım
02:01
and then she'd let me go.
44
106000
2000
sonra da bırakırdı.
02:03
And an hour or two later, if I saw her,
45
108000
2000
Bir iki saat sonra onu tekrar gördüğümde
02:05
she'd come over to me and she'd say, "Bryan, do you still feel me hugging you?"
46
110000
3000
bana "Bryan, sana sarılmamı hala hissediyor musun?" diye sorardı.
02:08
And if I said, "No," she'd assault me again,
47
113000
2000
"Hayır." dersem, tekrar saldırırdı,
02:10
and if I said, "Yes," she'd leave me alone.
48
115000
2000
"Evet" dersem, beni rahat bırakırdı.
02:12
And she just had this quality
49
117000
2000
Öyle bir özelliği vardı ki
02:14
that you always wanted to be near her.
50
119000
2000
hep onun yanında olmayı isterdiniz.
02:16
And the only challenge was that she had 10 children.
51
121000
3000
Tek sorun 10 tane çocuğu vardı.
02:19
My mom was the youngest of her 10 kids.
52
124000
2000
Annemler onun bu 10 çocuğunun en küçüğüydü.
02:21
And sometimes when I would go and spend time with her,
53
126000
2000
Bazen onunla vakit geçirmeye gittiğimde,
02:23
it would be difficult to get her time and attention.
54
128000
2000
onun dikkati ve zamanını almak zor olurdu.
02:25
My cousins would be running around everywhere.
55
130000
2000
Kuzenlerim her yerde koşuştururlardı.
02:27
And I remember, when I was about eight or nine years old,
56
132000
3000
Sekiz dokuz yaşlarında
02:30
waking up one morning, going into the living room,
57
135000
2000
bir gün kalkıp salona gittiğimde
02:32
and all of my cousins were running around.
58
137000
2000
bütün kuzenlerimin koşuşturduğunu hatırlıyorum.
02:34
And my grandmother was sitting across the room
59
139000
2000
Büyükannem de odanın karşısında oturup
02:36
staring at me.
60
141000
2000
bana bakıyordu.
02:38
And at first I thought we were playing a game.
61
143000
2000
Önce bir oyun oynadığımızı sandım
02:40
And I would look at her and I'd smile,
62
145000
2000
Ona bakıp gülümsedim,
02:42
but she was very serious.
63
147000
2000
ama o çok ciddiydi.
02:44
And after about 15 or 20 minutes of this,
64
149000
2000
Bundan 15 20 dakika sonra,
02:46
she got up and she came across the room
65
151000
3000
yerinden kalktı, odanın öbür tarafına geldi,
02:49
and she took me by the hand
66
154000
2000
beni elimden tuttu
02:51
and she said, "Come on, Bryan. You and I are going to have a talk."
67
156000
2000
ve "Haydi Bryan. Seninle konuşmamız lazım." dedi.
02:53
And I remember this just like it happened yesterday.
68
158000
4000
Bunu sanki dün olmuş gibi hatırlıyorum.
02:57
I never will forget it.
69
162000
2000
Hiçbir zaman unutmayacağım.
02:59
She took me out back and she said, "Bryan, I'm going to tell you something,
70
164000
2000
Beni dışarı çıkardı ve "Bryan, sana birşey söyleyeceğim,
03:01
but you don't tell anybody what I tell you."
71
166000
2000
ama bunu söylediğimi kimseye söyleme."
03:03
I said, "Okay, Mama."
72
168000
2000
"Tamam, nineciğim." dedim.
03:05
She said, "Now you make sure you don't do that." I said, "Sure."
73
170000
3000
"Sakin söyleme." dedi. "Tabii ki" dedim.
03:08
Then she sat me down and she looked at me
74
173000
3000
Sonra beni oturttu, bana baktı
03:11
and she said, "I want you to know
75
176000
2000
ve "Seni izlediğimi
03:13
I've been watching you."
76
178000
3000
bilmeni istiyorum." dedi.
03:16
And she said, "I think you're special."
77
181000
3000
"Bence sen özelsin.
03:19
She said, "I think you can do anything you want to do."
78
184000
4000
Ne istersen yapabilirsin." dedi.
03:23
I will never forget it.
79
188000
3000
Bunu hiç unutmayacağım.
03:26
And then she said, "I just need you to promise me three things, Bryan."
80
191000
2000
Sonra "Bana üç şey için söz vermeni istiyorum Bryan." dedi.
03:28
I said, "Okay, Mama."
81
193000
2000
"Peki nineciğim." dedim.
03:30
She said, "The first thing I want you to promise me
82
195000
2000
"Senden ilk isteğim,
03:32
is that you'll always love your mom."
83
197000
2000
anneni hep sevmen.
03:34
She said, "That's my baby girl,
84
199000
2000
O benim küçük kızım
03:36
and you have to promise me now you'll always take care of her."
85
201000
2000
ve ona hep göz kulak olacağına söz vermeni istiyorum." dedim.
03:38
Well I adored my mom, so I said, "Yes, Mama. I'll do that."
86
203000
4000
Zaten anneme tapıyordum, onun için "Evet nineciğim, söz." dedim.
03:42
Then she said, "The second thing I want you to promise me
87
207000
2000
Sonra "Söz vermeni istediğim ikinci şey
03:44
is that you'll always do the right thing
88
209000
2000
her zaman doğru olanı yapman,
03:46
even when the right thing is the hard thing."
89
211000
3000
doğru olan şey zor olan şey olsa bile." dedi.
03:49
And I thought about it and I said, "Yes, Mama. I'll do that."
90
214000
4000
Biraz düşündüm ve "Tamam nineciğim, söz." dedim.
03:53
Then finally she said, "The third thing I want you to promise me
91
218000
2000
Son olarak da "Senden üçüncü isteğimse
03:55
is that you'll never drink alcohol."
92
220000
3000
hiçbir zaman içki içmemen." dedi.
03:58
(Laughter)
93
223000
2000
(Gülüşmeler)
04:00
Well I was nine years old, so I said, "Yes, Mama. I'll do that."
94
225000
3000
Dokuz yaşındaydım, o yüzden "Tamam nineciğim, içmeyeceğim." dedim.
04:03
I grew up in the country in the rural South,
95
228000
2000
Güneyde, kırsal bir bölgede büyüdüm,
04:05
and I have a brother a year older than me and a sister a year younger.
96
230000
3000
benden bir yaş büyük bir ağabeyim ve bir yaş küçük bir kız kardeşim var.
04:08
When I was about 14 or 15,
97
233000
2000
14 15 yaşlarındayken bir gün,
04:10
one day my brother came home and he had this six-pack of beer --
98
235000
2000
ağabeyim eve elinde altılı bir bira paketiyle geldi --
04:12
I don't know where he got it --
99
237000
2000
Nereden buldu bilmiyorum --
04:14
and he grabbed me and my sister and we went out in the woods.
100
239000
2000
beni ve kız kardeşimi alıp ağaçlık bölgeye götürdü.
04:16
And we were kind of just out there doing the stuff we crazily did.
101
241000
3000
Orada üç çocuk her zaman yaptığımız çılgınlıkları yapıyorduk.
04:19
And he had a sip of this beer and he gave some to my sister and she had some,
102
244000
3000
Biradan bir yudum aldı ve kız kardeşime verdi, o da biraz aldı
04:22
and they offered it to me.
103
247000
2000
ve bana verdiler.
04:24
I said, "No, no, no. That's okay. You all go ahead. I'm not going to have any beer."
104
249000
3000
Ben "Hayır, hayır, hayır. Gerek yok. Siz için. Ben içmeyeceğim." dedim.
04:27
My brother said, "Come on. We're doing this today; you always do what we do.
105
252000
3000
Ağabeyim "Haydi. Bugün bunu yapacağız, sen de biz ne yaparsak onu yapmak zorundasın.
04:30
I had some, your sister had some. Have some beer."
106
255000
2000
Ben biraz aldım, kardeşin aldı. Sıra sende." dedi.
04:32
I said, "No, I don't feel right about that. Y'all go ahead. Y'all go ahead."
107
257000
2000
Ben "Hayır, bu bana doğru gelmiyor, siz için. Siz için." dedim.
04:34
And then my brother started staring at me.
108
259000
2000
Sonra ağabeyim bana dik dik bakmaya başladı.
04:36
He said, "What's wrong with you? Have some beer."
109
261000
3000
"Ne derdin var? İç işte." dedi.
04:39
Then he looked at me real hard and he said,
110
264000
2000
Sonra bana baktı ve
04:41
"Oh, I hope you're not still hung up
111
266000
2000
"Umarım hala
04:43
on that conversation Mama had with you."
112
268000
2000
ninemizle yaptığın konuşmada takılı kalmadın." dedi.
04:45
(Laughter)
113
270000
2000
(Gülüşmeler)
04:47
I said, "Well, what are you talking about?"
114
272000
2000
"Neden bahsediyorsun." dedim.
04:49
He said, "Oh, Mama tells all the grandkids that they're special."
115
274000
3000
"Ninem bütün torunlarına özel olduklarını söyler." dedi.
04:52
(Laughter)
116
277000
3000
(Gülüşmeler)
04:55
I was devastated.
117
280000
2000
Yıkılmıştım.
04:57
(Laughter)
118
282000
2000
(Gülüşmeler)
04:59
And I'm going to admit something to you.
119
284000
2000
Burada size bir şey itiraf edeceğim.
05:01
I'm going to tell you something I probably shouldn't.
120
286000
2000
Büyük ihtimalle söylememem gereken bir şey.
05:03
I know this might be broadcast broadly.
121
288000
2000
Bu büyük kitlelere yayınlanacak.
05:05
But I'm 52 years old,
122
290000
2000
Ama 52 yasındayım,
05:07
and I'm going to admit to you
123
292000
2000
ve size şunu itiraf edeceğim
05:09
that I've never had a drop of alcohol.
124
294000
3000
hayatımda bir damla içki içmedim.
05:12
(Applause)
125
297000
2000
(Alkışlar)
05:14
I don't say that because I think that's virtuous;
126
299000
3000
Bunu çok erdemli bir şey olduğundan değil;
05:17
I say that because there is power in identity.
127
302000
4000
kimlikte var olan güçten dolayı söylüyorum.
05:21
When we create the right kind of identity,
128
306000
2000
Doğru kimliği yaratırsak,
05:23
we can say things to the world around us
129
308000
2000
etrafımızdaki dünyaya çok da mantıklı
05:25
that they don't actually believe makes sense.
130
310000
2000
gelmeyen şeyleri söyleyebiliriz.
05:27
We can get them to do things
131
312000
2000
Onlara yapamayacaklarını düşündükleri
05:29
that they don't think they can do.
132
314000
2000
şeyleri yaptırabiliriz.
05:31
When I thought about my grandmother,
133
316000
2000
Büyükannemi düşündüğümde,
05:33
of course she would think all her grandkids were special.
134
318000
2000
ona göre tabii ki bütün torunları özeldi.
05:35
My grandfather was in prison during prohibition.
135
320000
3000
Dedem içki yasağından dolayı hapisteydi.
05:38
My male uncles died of alcohol-related diseases.
136
323000
2000
Dayılarım içkinin neden olduğu hastalıklardan ölmüşlerdi.
05:40
And these were the things she thought we needed to commit to.
137
325000
3000
Ona göre bu da bizim uymamız gereken bir şeydi.
05:43
Well I've been trying to say something
138
328000
2000
Şimdiye kadar adalet sistemimizle ilgili
05:45
about our criminal justice system.
139
330000
2000
bir şeyler söylemeye çalıştım.
05:47
This country is very different today
140
332000
2000
Ülkemiz 40 sene önce olduğundan
05:49
than it was 40 years ago.
141
334000
2000
çok farklı.
05:51
In 1972, there were 300,000 people in jails and prisons.
142
336000
3000
1972'de hapishanelerde 300.000 kişi vardı.
05:54
Today, there are 2.3 million.
143
339000
5000
Bugün 2,3 milyon kişi.
05:59
The United States now has the highest rate of incarceration
144
344000
2000
Birleşik Devletler dünyanın en çok
06:01
in the world.
145
346000
2000
hapis cezası veren ülkesi.
06:03
We have seven million people on probation and parole.
146
348000
3000
Şartlı veya kefaletli olarak tahliye edilmiş yedi milyon kişi var.
06:06
And mass incarceration, in my judgment,
147
351000
3000
Bana kalırsa, toplu hapsetme
06:09
has fundamentally changed our world.
148
354000
3000
dünyamızı kökünden değiştirdi.
06:12
In poor communities, in communities of color
149
357000
2000
Fakir mahallelerde, farklı ırkların yaşadığı mahallerde,
06:14
there is this despair,
150
359000
2000
bu durumdan dolayı
06:16
there is this hopelessness,
151
361000
2000
çaresizlik var,
06:18
that is being shaped by these outcomes.
152
363000
2000
umutsuzluk var.
06:20
One out of three black men
153
365000
2000
18 ile 30 yaş arasındaki
06:22
between the ages of 18 and 30
154
367000
2000
her üç siyahi erkekten birisi
06:24
is in jail, in prison, on probation or parole.
155
369000
3000
ya hapiste, ya da şartlı veya kefaletli tahliyle salınmış.
06:27
In urban communities across this country --
156
372000
2000
Ülkenin dört bir yanındaki şehirlerde --
06:29
Los Angeles, Philadelphia, Baltimore, Washington --
157
374000
3000
Los Angeles, Philadelphia, Baltimore, Washington --
06:32
50 to 60 percent of all young men of color are
158
377000
3000
beyaz olmayan erkeklerin yüzde 50-60'i
06:35
in jail or prison or on probation or parole.
159
380000
3000
ya hapiste, ya da şartlı veya kefaletli tahliyle salınmış.
06:38
Our system isn't just being shaped
160
383000
2000
Sistemimiz sadece ırktan dolayı
06:40
in these ways that seem to be distorting around race,
161
385000
2000
kutuplaşmış değil,
06:42
they're also distorted by poverty.
162
387000
2000
aynı zamanda fakirlikten dolayı da kutuplaşmış.
06:44
We have a system of justice in this country
163
389000
3000
Bu ülkedeki adalet sistemimiz
06:47
that treats you much better
164
392000
2000
eğer beyaz ve suçluysanız,
06:49
if you're rich and guilty than if you're poor and innocent.
165
394000
3000
fakir ve masum olanlara davrandığından daha iyi davranıyor.
06:52
Wealth, not culpability,
166
397000
3000
Sonuçları suçtan çok
06:55
shapes outcomes.
167
400000
2000
varlık belirliyor.
06:57
And yet, we seem to be very comfortable.
168
402000
3000
Yine de, biz çok rahatmışız gibi görünüyoruz.
07:00
The politics of fear and anger
169
405000
2000
Korku ve öfke politikası
07:02
have made us believe
170
407000
2000
bizi bunlar sanki
07:04
that these are problems that are not our problems.
171
409000
3000
başkasının derdiymiş gibi inandırdı.
07:07
We've been disconnected.
172
412000
2000
Bağlantımız koptu.
07:09
It's interesting to me.
173
414000
2000
Bu bana ilginç geliyor.
07:11
We're looking at some very interesting developments in our work.
174
416000
2000
İşimde bazı ilginç gelişmeler görüyorum.
07:13
My state of Alabama, like a number of states,
175
418000
2000
Benim eyaletim Alabama, diğer bazı eyaletler gibi,
07:15
actually permanently disenfranchises you
176
420000
2000
eğer bir mahkumiyetiniz varsa
07:17
if you have a criminal conviction.
177
422000
2000
oy verme hakkınızı elinizden alıyor.
07:19
Right now in Alabama
178
424000
2000
Alabama'da şimdi
07:21
34 percent of the black male population
179
426000
2000
zenci erkeklerin yüzde 34'u
07:23
has permanently lost the right to vote.
180
428000
2000
oy verme haklarını ölene kadar kaybetti.
07:25
We're actually projecting in another 10 years
181
430000
2000
Öngörülerimize göre,
07:27
the level of disenfranchisement
182
432000
2000
önümüzdeki on senede
07:29
will be as high as it's been
183
434000
2000
oy verme oranı
07:31
since prior to the passage of the Voting Rights Act.
184
436000
2000
Oy Verme Hakkı Kanunu'nun geçmesinden önceki oranla eşit olacak.
07:33
And there is this stunning silence.
185
438000
4000
Ve şaşırtıcı bir sessizlik var.
07:37
I represent children.
186
442000
2000
Ben çocukları temsil ediyorum.
07:39
A lot of my clients are very young.
187
444000
2000
Birçok müvekkilim çok genç.
07:41
The United States is the only country in the world
188
446000
2000
Birleşik Devletler, 13 yasındaki çocukları
07:43
where we sentence 13-year-old children
189
448000
2000
müebbet hapse mahkum eden
07:45
to die in prison.
190
450000
2000
dünyadaki tek ülke.
07:47
We have life imprisonment without parole for kids in this country.
191
452000
3000
Bu ülkede çocuklar şartlı tahliye söz konusu olmadan müebbete mahkum ediliyor.
07:50
And we're actually doing some litigation.
192
455000
2000
Bu davalar gerçekten oluyor.
07:52
The only country in the world.
193
457000
2000
Dünyadaki tek ülke.
07:54
I represent people on death row.
194
459000
2000
İdamı istenilen insanları temsil ediyorum.
07:56
It's interesting, this question of the death penalty.
195
461000
2000
Bu idam cezası tartışması çok ilginç.
07:58
In many ways, we've been taught to think
196
463000
2000
Birçok açıdan,
08:00
that the real question is,
197
465000
2000
gerçek sorunun,
08:02
do people deserve to die for the crimes they've committed?
198
467000
3000
insanlar işledikleri suçlardan dolayı ölmeyi hakkediyor mu olduğuna inandırıldık.
08:05
And that's a very sensible question.
199
470000
2000
Bu gayet mantıklı bir soru.
08:07
But there's another way of thinking
200
472000
2000
Ancak, sahip olduğumuz kimliğe göre
08:09
about where we are in our identity.
201
474000
2000
bu soruyu farklı biçimde sorabiliriz.
08:11
The other way of thinking about it
202
476000
2000
Eğer bunu yaparsak,
08:13
is not, do people deserve to die for the crimes they commit,
203
478000
2000
sormamız gereken insanlar işledikleri suçlardan dolayı ölmeyi hakkediyorlar mı değil,
08:15
but do we deserve to kill?
204
480000
2000
biz öldürmeyi hakkediyor muyuz.
08:17
I mean, it's fascinating.
205
482000
2000
Bence bu inanılmaz.
08:19
Death penalty in America is defined by error.
206
484000
3000
Amerika'daki idam cezası hatalarla şekilleniyor.
08:22
For every nine people who have been executed,
207
487000
2000
İdam edilen her dokuz kişi için
08:24
we've actually identified one innocent person
208
489000
2000
bir kişinin suçsuz olduğunu tespit ettik
08:26
who's been exonerated and released from death row.
209
491000
3000
ve o kişi salıverildi.
08:29
A kind of astonishing error rate --
210
494000
3000
İnanılmaz bir hata oranı --
08:32
one out of nine people innocent.
211
497000
3000
her dokuz kişiden birisi masum.
08:35
I mean, it's fascinating.
212
500000
2000
İnanılmaz.
08:37
In aviation, we would never let people fly on airplanes
213
502000
3000
Havacılıkta, kalkan her dokuz uçaktan
08:40
if for every nine planes that took off
214
505000
2000
birisi düşseydi
08:42
one would crash.
215
507000
2000
hiçbir uçuş yapılmasına izin vermezdik.
08:44
But somehow we can insulate ourselves from this problem.
216
509000
3000
Ama bir şekilde kendimizi bu sorundan soyutlayabiliyoruz.
08:47
It's not our problem.
217
512000
2000
Bizim sorunumuz değil.
08:49
It's not our burden.
218
514000
2000
Bizim derdimiz değil.
08:51
It's not our struggle.
219
516000
2000
Bizim kavgamız değil.
08:53
I talk a lot about these issues.
220
518000
2000
Bu konular hakkında çok konuşuyorum.
08:55
I talk about race and this question
221
520000
2000
Irk hakkında ve öldürmeyi
08:57
of whether we deserve to kill.
222
522000
2000
hakkedip etmediğimiz hakkında konuşuyorum.
08:59
And it's interesting, when I teach my students about African-American history,
223
524000
2000
Bu çok ilginç, öğrencilerime Afrikalı Amerikalılar'ın tarihini öğretirken
09:01
I tell them about slavery.
224
526000
2000
onlara kölelikten bahsediyorum.
09:03
I tell them about terrorism,
225
528000
2000
Onlara terörden bahsediyorum,
09:05
the era that began at the end of reconstruction
226
530000
2000
yeniden yapılanma sürecinden ve bunu takip eden
09:07
that went on to World War II.
227
532000
2000
İkinci Dünya Savaşı'ndan bahsediyorum.
09:09
We don't really know very much about it.
228
534000
2000
Onun hakkında pek bir şey bilmiyorlar.
09:11
But for African-Americans in this country,
229
536000
2000
Ancak bu ülkedi Afrikalı Amerikalılar için,
09:13
that was an era defined by terror.
230
538000
2000
terörle şekillenmiş bir dönemdi.
09:15
In many communities, people had to worry about being lynched.
231
540000
2000
Pek çok topluluk, linç edilme tehlikesiyle karşı karşıyaydı.
09:17
They had to worry about being bombed.
232
542000
2000
Bombalanmaktan korkuyorlardı.
09:19
It was the threat of terror that shaped their lives.
233
544000
2000
Hayatlarını şekillendiren terör tehdidiydi.
09:21
And these older people come up to me now
234
546000
2000
Bu yaşça büyük kimseler bana gelip
09:23
and they say, "Mr. Stevenson, you give talks, you make speeches,
235
548000
3000
"Bay Stevenson, konuşmalar, sunumlar yapıyorsunuz,
09:26
you tell people to stop saying
236
551000
2000
insanlara terörle ilk defa 11 Eylül'den sonra
09:28
we're dealing with terrorism for the first time in our nation's history
237
553000
3000
karşı karşıya geldiklerini söylemeyi kesmelerini
09:31
after 9/11."
238
556000
2000
söyler misiniz." diyorlar.
09:33
They tell me to say, "No, tell them that we grew up with that."
239
558000
3000
"Biz bunlarla büyüdük deyin." diyorlar.
09:36
And that era of terrorism, of course,
240
561000
2000
Ve tabii ki bu terör çağını
09:38
was followed by segregation
241
563000
2000
ayrımcılık
09:40
and decades of racial subordination
242
565000
2000
ve yıllar süren
09:42
and apartheid.
243
567000
2000
ırkçılık takip etti.
09:44
And yet, we have in this country this dynamic
244
569000
3000
Ve ne yazık ki bu ülkede alışılagelmiş olarak
09:47
where we really don't like to talk about our problems.
245
572000
3000
sorunlarımızdan konuşmayı sevmiyoruz.
09:50
We don't like to talk about our history.
246
575000
3000
Tarihimiz hakkında konuşmayı sevmiyoruz.
09:53
And because of that, we really haven't understood
247
578000
3000
Bunun yüzünden de tarihte yaptığımız şeyleri
09:56
what it's meant to do the things we've done historically.
248
581000
3000
neden yaptığımızı tam olarak anlayamadık.
09:59
We're constantly running into each other.
249
584000
2000
Sürekli birbirimizle çatışıyoruz.
10:01
We're constantly creating tensions and conflicts.
250
586000
2000
Sürekli gerilim ve çatışma yaratıyoruz.
10:03
We have a hard time talking about race,
251
588000
3000
Irktan konuşmakta güçlük çekiyoruz,
10:06
and I believe it's because we are unwilling to commit ourselves
252
591000
4000
çünkü bence kendimizi gerçeğe ve uzlaşmaya
10:10
to a process of truth and reconciliation.
253
595000
2000
adamak istemiyoruz.
10:12
In South Africa, people understood
254
597000
2000
Güney Afrika'da insanlar
10:14
that we couldn't overcome apartheid
255
599000
2000
gerçeğe ve uzlaşmaya adanmadan
10:16
without a commitment to truth and reconciliation.
256
601000
2000
ırkçılığın çözümlenmeyeceğini anladılar.
10:18
In Rwanda, even after the genocide, there was this commitment,
257
603000
3000
Rwanda'da, soykırım sırasında bile, adanmışlık vardı,
10:21
but in this country we haven't done that.
258
606000
2000
ancak bu ülkede bunu başaramadık.
10:23
I was giving some lectures in Germany about the death penalty.
259
608000
3000
Almanya'da idam cezasıyla ilgili bir ders veriyordum.
10:26
It was fascinating
260
611000
2000
Büyüleyiciydi,
10:28
because one of the scholars stood up after the presentation
261
613000
3000
çünkü sunumumdan sonra akademisyenlerden birisi ayağa kalktı
10:31
and said, "Well you know it's deeply troubling
262
616000
2000
ve "Sizin konuştuklarınızı duymak
10:33
to hear what you're talking about."
263
618000
2000
insanı derinden yaralıyor.
10:35
He said, "We don't have the death penalty in Germany.
264
620000
3000
Almanya'da idam cezası yok.
10:38
And of course, we can never have the death penalty in Germany."
265
623000
3000
Doğal olarak da Almanya'da hiçbir zaman idam cezası olamaz." dedi.
10:41
And the room got very quiet,
266
626000
2000
Oda sessizleşti
10:43
and this woman said,
267
628000
2000
ve bir kadın
10:45
"There's no way, with our history,
268
630000
3000
"Asla olamaz, bizim tarihimizle
10:48
we could ever engage
269
633000
2000
insanların sistematik bir şekilde
10:50
in the systematic killing of human beings.
270
635000
2000
ölümüne asla izin veremeyiz.
10:52
It would be unconscionable for us
271
637000
4000
Kasıtlı bir şekilde
10:56
to, in an intentional and deliberate way,
272
641000
2000
insan öldürmek
10:58
set about executing people."
273
643000
3000
bizim için vicdansızlık olur." dedi.
11:01
And I thought about that.
274
646000
2000
Bunun hakkında düşündüm.
11:03
What would it feel like
275
648000
2000
Almanya Devleti'nin
11:05
to be living in a world
276
650000
2000
insanları idam ettiği bir dünyada
11:07
where the nation state of Germany was executing people,
277
652000
3000
yaşamak nasıl olurdu,
11:10
especially if they were disproportionately Jewish?
278
655000
2000
hele bu insanlar büyük ölçüde Musevi olsalardı?
11:12
I couldn't bear it.
279
657000
2000
Buna katlanamazdım.
11:14
It would be unconscionable.
280
659000
2000
Bu vicdansızlık olurdu.
11:16
And yet, in this country,
281
661000
2000
Ancak bu ülkede
11:18
in the states of the Old South,
282
663000
2000
eski güney eyaletlerinde
11:20
we execute people --
283
665000
2000
insanları idam ediyoruz.
11:22
where you're 11 times more likely to get the death penalty
284
667000
2000
Burada eğer kurban beyazsa idama mahkum etme oranı
11:24
if the victim is white than if the victim is black,
285
669000
2000
kurbanın siyah olduğundan 11 kat daha fazla
11:26
22 times more likely to get it
286
671000
2000
ve eğer sanık siyahsa idama mahkum etme oranı
11:28
if the defendant is black and the victim is white --
287
673000
2000
sanığın beyaz olduğundan 22 kat fazla.
11:30
in the very states where there are buried in the ground
288
675000
2000
Bu eyaletlerin topraklarında
11:32
the bodies of people who were lynched.
289
677000
2000
linç edilmiş insanların kemikleri gömülü.
11:34
And yet, there is this disconnect.
290
679000
4000
Ama yine de bu bağlantısızlık var.
11:38
Well I believe that our identity is at risk.
291
683000
4000
Bence bizim kimliğimiz riskte.
11:42
That when we actually don't care
292
687000
3000
Bu zor şeylere
11:45
about these difficult things,
293
690000
3000
önem vermiyoruz,
11:48
the positive and wonderful things
294
693000
2000
pozitif ve harika şeylere
11:50
are nonetheless implicated.
295
695000
3000
önem veriyoruz.
11:53
We love innovation.
296
698000
2000
Buluşlara bayılıyoruz.
11:55
We love technology. We love creativity.
297
700000
3000
Teknolojiye bayılıyoruz. Yaratıcılığa bayılıyoruz.
11:58
We love entertainment.
298
703000
2000
Eğlenceye bayılıyoruz.
12:00
But ultimately,
299
705000
2000
Ama aslında
12:02
those realities
300
707000
2000
bu gerçekler
12:04
are shadowed by suffering,
301
709000
3000
acıyla, istismarla,
12:07
abuse, degradation,
302
712000
2000
ayrışmayla, marjinalleşmeyle
12:09
marginalization.
303
714000
2000
gölgeleniyor.
12:11
And for me, it becomes necessary
304
716000
2000
Bana kalırsa bu iki durumu
12:13
to integrate the two.
305
718000
2000
birleştirmeliyiz.
12:15
Because ultimately we are talking
306
720000
2000
Çünkü özünde
12:17
about a need to be more hopeful,
307
722000
2000
daha umutlu olmaktan
12:19
more committed, more dedicated
308
724000
3000
daha kararlı, karmaşık bir dünyada yaşamanın
12:22
to the basic challenges of living in a complex world.
309
727000
3000
getirdiği sorunlara kendimizi daha fazla adamaktan bahsediyoruz.
12:25
And for me that means
310
730000
3000
Benim için bu, fakirlerle,
12:28
spending time thinking and talking
311
733000
2000
dezavantajlılarla,
12:30
about the poor, the disadvantaged,
312
735000
3000
TED'e gelme fırsatı bulamayanlarla
12:33
those who will never get to TED.
313
738000
2000
konuşmak anlamına geliyor.
12:35
But thinking about them in a way
314
740000
2000
Onları düşünmek
12:37
that is integrated in our own lives.
315
742000
2000
hayatımızın bir parçası haline gelmeli.
12:39
You know ultimately, we all have to believe things we haven't seen.
316
744000
4000
Biliyorsunuz, özünde, hepimiz görmediğimiz şeylere inanmak zorundayız.
12:43
We do. As rational as we are, as committed to intellect as we are.
317
748000
4000
İnanıyoruz da. Ne kadar gerçekçiysek, aklın yoluna da o kadar inanıyoruz.
12:47
Innovation, creativity,
318
752000
2000
Yenilik, yaratıcılık,
12:49
development comes
319
754000
2000
gelişme sadece zihnimizdeki
12:51
not from the ideas in our mind alone.
320
756000
2000
fikirlerden gelmez.
12:53
They come from the ideas in our mind
321
758000
3000
Kalbimizdeki bir inançtan
12:56
that are also fueled
322
761000
2000
güç alıp zihnimizde oluşturduğumuz
12:58
by some conviction in our heart.
323
763000
2000
fikirlerden gelir.
13:00
And it's that mind-heart connection
324
765000
2000
Ve bana kalırsa,
13:02
that I believe compels us
325
767000
2000
bizim bu zihin-kalp bağlantımız
13:04
to not just be attentive
326
769000
2000
bizim sadece parlak
13:06
to all the bright and dazzly things,
327
771000
3000
ve göz alıcı şeylere değil,
13:09
but also the dark and difficult things.
328
774000
3000
karanlık ve zor şeylere de önem göstermemizi sağlar.
13:12
Vaclav Havel, the great Czech leader, talked about this.
329
777000
3000
Büyük Çek lideri Vaclav Havel bundan bahsetmişti.
13:15
He said, "When we were in Eastern Europe and dealing with oppression,
330
780000
3000
"Doğu Avrupa'da baskıyla başa çıkmaya çalışırken,
13:18
we wanted all kinds of things,
331
783000
2000
her türlü şeyi istedik,
13:20
but mostly what we needed was hope,
332
785000
2000
ama en çok ihtiyacımız olan umuttu,
13:22
an orientation of the spirit,
333
787000
2000
ruhumuzu yöneltmekti,
13:24
a willingness to sometimes be in hopeless places
334
789000
2000
bazen de umutsuz yerlerde bulunup
13:26
and be a witness."
335
791000
2000
tanıklık etmekti." demişti.
13:28
Well that orientation of the spirit
336
793000
2000
Bu ruh yönelimi
13:30
is very much at the core of what I believe
337
795000
3000
bence TED topluluklarının bile
13:33
even TED communities
338
798000
2000
bağlılığının
13:35
have to be engaged in.
339
800000
2000
temelinde olmalı.
13:37
There is no disconnect
340
802000
2000
Teknoloji ve tasarımın
13:39
around technology and design
341
804000
3000
getirdiği hiçbir bağlantısızlık bizi
13:42
that will allow us to be fully human
342
807000
2000
acı çekmeye, fakirliğe, dişlanmışlığa, adaletsizliğe
13:44
until we pay attention to suffering,
343
809000
3000
önem vermediğimiz sürece
13:47
to poverty, to exclusion, to unfairness, to injustice.
344
812000
3000
tam olarak insan olmamıza izin vermez.
13:50
Now I will warn you
345
815000
2000
Ancak sizi uyarıyorum:
13:52
that this kind of identity
346
817000
2000
bu tarz bir kimliğe sahip olmak
13:54
is a much more challenging identity
347
819000
3000
bunlara önem vermediğiniz
13:57
than ones that don't pay attention to this.
348
822000
2000
durumdan çok daha zordur.
13:59
It will get to you.
349
824000
2000
Bunu anlayacaksınız.
14:01
I had the great privilege, when I was a young lawyer, of meeting Rosa Parks.
350
826000
3000
Genç bir avukatken Rosa Parks'la tanışma şerefine eriştim.
14:04
And Ms. Parks used to come back to Montgomery every now and then,
351
829000
3000
Parks Hanım arada sırada Montgomery'ye gelirdi,
14:07
and she would get together with two of her dearest friends,
352
832000
2000
en yakın arkadaşlarıyla toplanırdı,
14:09
these older women,
353
834000
2000
yaşlıca kadınlardı,
14:11
Johnnie Carr who was the organizer
354
836000
2000
Johnnie Carr, Montgomery
14:13
of the Montgomery bus boycott --
355
838000
2000
otobüs boykotunun düzenleyicisydi --
14:15
amazing African-American woman --
356
840000
2000
harika bir siyahi kadın --
14:17
and Virginia Durr, a white woman,
357
842000
2000
Virginia Durr, beyaz bir kadın,
14:19
whose husband, Clifford Durr, represented Dr. King.
358
844000
2000
eşi Clifford Durr Dr. King'i temsil etti.
14:21
And these women would get together and just talk.
359
846000
3000
Bu kadınlar bir araya gelip sadece konuşurlardı.
14:24
And every now and then Ms. Carr would call me,
360
849000
2000
Arada Carr Hanım beni çağırır
14:26
and she'd say, "Bryan, Ms. Parks is coming to town. We're going to get together and talk.
361
851000
3000
ve "Bryan, Parks Hanım şehre geliyor. Bir araya gelip konuşacağız.
14:29
Do you want to come over and listen?"
362
854000
2000
Sen de gelip dinlemek ister misin?" derdi.
14:31
And I'd say, "Yes, Ma'am, I do."
363
856000
2000
Ben de "Tabii ki isterim." derdim.
14:33
And she'd say, "Well what are you going to do when you get here?"
364
858000
2000
"Buraya gelince ne yapacaksın?" derdi.
14:35
I said, "I'm going to listen."
365
860000
2000
Ben de "Dinleyeceğim." derdim.
14:37
And I'd go over there and I would, I would just listen.
366
862000
2000
Oraya gider ve dinlerdim.
14:39
It would be so energizing and so empowering.
367
864000
2000
Bu bana enerji ve güç verirdi.
14:41
And one time I was over there listening to these women talk,
368
866000
3000
Bir keresinde orada bu kadınları dinlerken,
14:44
and after a couple of hours Ms. Parks turned to me
369
869000
2000
birkaç saat sonra Parks Hanım bana dönüp
14:46
and she said, "Now Bryan, tell me what the Equal Justice Initiative is.
370
871000
3000
"Şimdi Bryan, bana Eşit Adalet Girişimi'nin ne olduğunu anlat.
14:49
Tell me what you're trying to do."
371
874000
2000
Ne yapmaya çalıştığını anlat." dedi.
14:51
And I began giving her my rap.
372
876000
2000
Ona anlatmaya başladım.
14:53
I said, "Well we're trying to challenge injustice.
373
878000
2000
"Adaletsizlikle savaşmaya çalışıyoruz.
14:55
We're trying to help people who have been wrongly convicted.
374
880000
2000
Haksız yargılanmış kişilere yardım etmeye çalışıyoruz.
14:57
We're trying to confront bias and discrimination
375
882000
2000
Adli yargı idaresinde
14:59
in the administration of criminal justice.
376
884000
2000
taraflılıkla ve ayrımcılıkla çatışmaya çalışıyoruz.
15:01
We're trying to end life without parole sentences for children.
377
886000
3000
Şartlı tahliye görüşmelerine izin verilmeyen çocuklara yardım etmeye çalışıyoruz.
15:04
We're trying to do something about the death penalty.
378
889000
2000
İdam cezası hakkında bir şeyler yapmaya çalışıyoruz.
15:06
We're trying to reduce the prison population.
379
891000
2000
Hapishanelerdeki insanların sayısını azaltmaya çalışıyoruz.
15:08
We're trying to end mass incarceration."
380
893000
2000
Toplu hapsedilmeyi engellemeye çalışıyoruz."
15:10
I gave her my whole rap, and when I finished she looked at me
381
895000
2000
Ona bütün bu zırvalarımı anlattım ve bitirdiğimde bana baktı ve
15:12
and she said, "Mmm mmm mmm."
382
897000
3000
"Mmm mmm mmm.
15:15
She said, "That's going to make you tired, tired, tired."
383
900000
3000
Bu seni çok çok çok yorgun düşürecek." dedi.
15:18
(Laughter)
384
903000
2000
(Gülüşmeler)
15:20
And that's when Ms. Carr leaned forward, she put her finger in my face,
385
905000
2000
Bunun üzerine Carr Hanım bana doğru eğildi, parmağını yüzüme koyup
15:22
she said, "That's why you've got to be brave, brave, brave."
386
907000
6000
"İşte bu yüzden çok çok çok cesur olmalısın." dedi.
15:28
And I actually believe that the TED community
387
913000
3000
Ben TED toplumunun gerçekten
15:31
needs to be more courageous.
388
916000
2000
çok cesur olması gerektiğine inanıyorum.
15:33
We need to find ways
389
918000
2000
Bu zorluklarla, sorunlarla,
15:35
to embrace these challenges,
390
920000
2000
acılarla baş edecek
15:37
these problems, the suffering.
391
922000
2000
yollar bulmalıyız.
15:39
Because ultimately, our humanity depends
392
924000
3000
Çünkü bizim insanlığımız
15:42
on everyone's humanity.
393
927000
2000
herkesin insanlığına bağlı.
15:44
I've learned very simple things doing the work that I do.
394
929000
2000
İşimi yaparken çok basit bazı şeyler öğrendim.
15:46
It's just taught me very simple things.
395
931000
2000
Bana çok basit bazı şeyler öğretti.
15:48
I've come to understand and to believe
396
933000
3000
Anladım ki
15:51
that each of us
397
936000
2000
her birimiz
15:53
is more than the worst thing we've ever done.
398
938000
2000
yaptığımız en kötü şeyden daha fazlayız.
15:55
I believe that for every person on the planet.
399
940000
3000
Gezegendeki herkes için böyle düşünüyorum.
15:58
I think if somebody tells a lie, they're not just a liar.
400
943000
3000
Bence birisi yalan söylese de sadece bir yalancı değildir.
16:01
I think if somebody takes something that doesn't belong to them,
401
946000
2000
Bence birisi kendine ait olmayan bir şeyi alsa da
16:03
they're not just a thief.
402
948000
2000
sadece bir hırsız değildir.
16:05
I think even if you kill someone, you're not just a killer.
403
950000
3000
Bence birini öldürseniz bile, sadece bir katil değilsinizdir.
16:08
And because of that there's this basic human dignity
404
953000
3000
İşte bu yüzden, insanlık onuru
16:11
that must be respected by law.
405
956000
2000
kanunlar tarafından korunmalı.
16:13
I also believe
406
958000
2000
Ayrıca bence,
16:15
that in many parts of this country,
407
960000
2000
bu ülkenin ve dünyamızın
16:17
and certainly in many parts of this globe,
408
962000
4000
pek çok yerinde
16:21
that the opposite of poverty is not wealth.
409
966000
2000
fakirliğin zıttı zenginlik değil.
16:23
I don't believe that.
410
968000
2000
Buna inanmıyorum.
16:25
I actually think, in too many places,
411
970000
3000
Bence pek çok yerde,
16:28
the opposite of poverty is justice.
412
973000
3000
fakirliğin zıttı adalet.
16:31
And finally, I believe
413
976000
3000
Ve bence
16:34
that, despite the fact that it is so dramatic
414
979000
3000
ne kadar güzel, ilham verici,
16:37
and so beautiful and so inspiring
415
982000
2000
heyecan verici
16:39
and so stimulating,
416
984000
2000
olsa da
16:41
we will ultimately not be judged by our technology,
417
986000
3000
sonunda teknolojimizle yargılanmayacağız,
16:44
we won't be judged by our design,
418
989000
3000
tasarımlarımızla yargılanmayacağız,
16:47
we won't be judged by our intellect and reason.
419
992000
3000
zekamızla ve mantığımızla yargılanmayacağız.
16:50
Ultimately, you judge the character of a society,
420
995000
3000
Sonunda bir toplumun karakterini
16:53
not by how they treat their rich and the powerful and the privileged,
421
998000
3000
zenginlere, güçlülere ve ayrıcalıklılara nasıl davrandığıyla tartmazsınız,
16:56
but by how they treat the poor,
422
1001000
2000
fakirlere, dışlanmışlara, hapsedilmişlere
16:58
the condemned, the incarcerated.
423
1003000
2000
nasıl davrandığıyla tartarsınız.
17:00
Because it's in that nexus
424
1005000
2000
Bu tavır sayesinde
17:02
that we actually begin to understand truly profound things
425
1007000
3000
kendi derinliğimizi
17:05
about who we are.
426
1010000
4000
anlarız.
17:09
I sometimes get out of balance. I'll end with this story.
427
1014000
2000
Bazen konumdan sapıyorum. Şu hikayeyle bitireceğim.
17:11
I sometimes push too hard.
428
1016000
2000
Bazen kendimi çok zorluyorum.
17:13
I do get tired, as we all do.
429
1018000
2000
Hepimiz gibi, yoruluyorum.
17:15
Sometimes those ideas get ahead of our thinking
430
1020000
3000
Bazen bu fikirler kendilerini gerçekten önemli
17:18
in ways that are important.
431
1023000
2000
açılardan düşündürtüyorlar.
17:20
And I've been representing these kids
432
1025000
2000
Ben çok ağır cezalara mahkum edilmiş
17:22
who have been sentenced to do these very harsh sentences.
433
1027000
2000
çocukları temsil ediyorum.
17:24
And I go to the jail and I see my client who's 13 and 14,
434
1029000
3000
Hapishaneye 13 14 yaşlarındaki, bir yetişkin gibi yargılanmasına
17:27
and he's been certified to stand trial as an adult.
435
1032000
3000
karar verilmiş müvekkillerimi görmeye gidiyorum.
17:30
I start thinking, well, how did that happen?
436
1035000
2000
Ve düşünüyorum, bu nasıl olmuş?
17:32
How can a judge turn you into something
437
1037000
2000
Bir yargıç seni olmadığın bir şeye
17:34
that you're not?
438
1039000
2000
nasıl dönüştürebiliyor?
17:36
And the judge has certified him as an adult, but I see this kid.
439
1041000
3000
Yargıç onun bir yetişkin olduğuna karar vermiş, ama ben bu çocuğu görüyorum.
17:39
And I was up too late one night and I starting thinking,
440
1044000
2000
Bir gece geç saatlerde düşünüyordum,
17:41
well gosh, if the judge can turn you into something that you're not,
441
1046000
2000
tanrım, eğer bir yargıç seni olmadığın bir şeye dönüştürebiliyorsa
17:43
the judge must have magic power.
442
1048000
2000
sihirli güçleri olmalı.
17:45
Yeah, Bryan, the judge has some magic power.
443
1050000
3000
Evet Bryan yargıcın sihirli güçleri var.
17:48
You should ask for some of that.
444
1053000
2000
Bunları seninle paylaşmasını istemelisin.
17:50
And because I was up too late, wasn't thinking real straight,
445
1055000
2000
Geç saatte ayakta olduğum için doğru düşünemiyordum,
17:52
I started working on a motion.
446
1057000
2000
bir önerge üzerinde çalışmaya başladım.
17:54
And I had a client who was 14 years old, a young, poor black kid.
447
1059000
3000
14 yaşında, zavallı, zenci bir müvekkilim vardı.
17:57
And I started working on this motion,
448
1062000
2000
Önerge üzerinde çalışmaya başladım
17:59
and the head of the motion was: "Motion to try my poor,
449
1064000
2000
ve önergemin başı: "Fakir,
18:01
14-year-old black male client
450
1066000
2000
14 yaşındaki, zenci erkek müvekkilimi,
18:03
like a privileged, white 75-year-old
451
1068000
2000
ayrıcalıklı, beyaz, 75 yaşındaki
18:05
corporate executive."
452
1070000
2000
şirket yöneticisi gibi savunacağım." idi.
18:07
(Applause)
453
1072000
5000
(Alkışlar)
18:12
And I put in my motion
454
1077000
2000
Önergeme, savcılıkta, poliste,
18:14
that there was prosecutorial misconduct and police misconduct and judicial misconduct.
455
1079000
3000
yargıda uygunsuzluk olduğunu koydum.
18:17
There was a crazy line in there about how there's no conduct in this county,
456
1082000
2000
Şöyle çılgın bir satırı da koymuştum, bu ülkede uygunluk yok,
18:19
it's all misconduct.
457
1084000
2000
hep uygunsuzluk var.
18:21
And the next morning, I woke up and I thought, now did I dream that crazy motion,
458
1086000
3000
Ertesi sabah kalktığımda bu çılgın önermeyi rüyamda mı görmüştüm
18:24
or did I actually write it?
459
1089000
2000
yoksa gerçekten yazdım mı düşündüm.
18:26
And to my horror, not only had I written it,
460
1091000
2000
Dehşet verici olarak, sadece yazmakla kalmamış,
18:28
but I had sent it to court.
461
1093000
2000
mahkemeye de göndermiştim.
18:30
(Applause)
462
1095000
3000
(Alkışlar)
18:33
A couple months went by,
463
1098000
3000
Birkaç ay geçti
18:36
and I had just forgotten all about it.
464
1101000
2000
ve bunu yeni unutmuştum.
18:38
And I finally decided,
465
1103000
2000
Sonunda karar vermiştim,
18:40
oh gosh, I've got to go to the court and do this crazy case.
466
1105000
2000
mahkemeye gidecek ve bu çılgın savunmayı yapacaktım.
18:42
And I got into my car
467
1107000
2000
Arabama bindim,
18:44
and I was feeling really overwhelmed -- overwhelmed.
468
1109000
2000
kendimi gerçekten boğulmuş hissediyordum.
18:46
And I got in my car and I went to this courthouse.
469
1111000
2000
Arabama bindim ve adliyeye gittim.
18:48
And I was thinking, this is going to be so difficult, so painful.
470
1113000
3000
Çok zor ve sancılı olacağını düşünüyordum.
18:51
And I finally got out of the car and I started walking up to the courthouse.
471
1116000
3000
Arabamdan indim ve adliye sarayına yürümeye başladım.
18:54
And as I was walking up the steps of this courthouse,
472
1119000
2000
Adliye sarayının merdivenlerinden çıkarken,
18:56
there was an older black man who was the janitor in this courthouse.
473
1121000
3000
oranın yaşlıca siyahi bir temizlikçisi vardı.
18:59
When this man saw me, he came over to me
474
1124000
2000
Beni gördüğünde, bana doğru gelip
19:01
and he said, "Who are you?"
475
1126000
2000
kim olduğumu sordu.
19:03
I said, "I'm a lawyer." He said, "You're a lawyer?" I said, "Yes, sir."
476
1128000
3000
"Avukatım." dedim. "Avukat mısın?" dedi. "Evet efendim." dedim.
19:06
And this man came over to me
477
1131000
2000
Adam bana doğru yaklaştı
19:08
and he hugged me.
478
1133000
2000
ve bana sarıldı.
19:10
And he whispered in my ear.
479
1135000
2000
Kulağıma fısıldadı:
19:12
He said, "I'm so proud of you."
480
1137000
2000
"Seninle gurur duyuyorum."
19:14
And I have to tell you,
481
1139000
2000
Size söylüyorum,
19:16
it was energizing.
482
1141000
2000
bu bana enerji verdi.
19:18
It connected deeply with something in me
483
1143000
2000
Bu, içimdeki kimlikle
19:20
about identity,
484
1145000
2000
ve her insanın topluma ve farklı bakışlara
19:22
about the capacity of every person to contribute
485
1147000
3000
katkıda bulunma kapasitesiyle
19:25
to a community, to a perspective that is hopeful.
486
1150000
2000
bir bağlantı kurdu.
19:27
Well I went into the courtroom.
487
1152000
2000
Mahkemeye girdim.
19:29
And as soon as I walked inside, the judge saw me coming in.
488
1154000
2000
İçeri girer girmez, yargıç benim geldiğimi gördü.
19:31
He said, "Mr. Stevenson, did you write this crazy motion?"
489
1156000
3000
"Bay Stevenson, bu çılgın önermeyi siz mi yazdınız?" dedi.
19:34
I said, "Yes, sir. I did." And we started arguing.
490
1159000
2000
"Evet efendim ben yazdım." dedim. Tartışmaya başladık.
19:36
And people started coming in because they were just outraged.
491
1161000
2000
Sinirlenmiş insanlar içeriye girmeye başladılar.
19:38
I had written these crazy things.
492
1163000
2000
Bu çılgın şeyleri yazmıştım.
19:40
And police officers were coming in
493
1165000
2000
Ve polis memurları, yardımcı savcılar,
19:42
and assistant prosecutors and clerk workers.
494
1167000
2000
katipler içeriye giriyorlardı.
19:44
And before I knew it, the courtroom was filled with people
495
1169000
2000
Ben ne olduğunu anlayamadan,
19:46
angry that we were talking about race,
496
1171000
2000
ırktan, fakirlikten, eşitsizlikten
19:48
that we were talking about poverty,
497
1173000
2000
konuştuğumuz için
19:50
that we were talking about inequality.
498
1175000
2000
sinirli olan insanlar mahkemeye dolmuştu.
19:52
And out of the corner of my eye, I could see this janitor pacing back and forth.
499
1177000
3000
Gözümün ucuyla, ileri geri gidip gelen temizlikçiyi gördüm.
19:55
And he kept looking through the window, and he could hear all of this holler.
500
1180000
2000
Pencereden bakıyordu ve bütün bu karmaşayı duyuyordu.
19:57
He kept pacing back and forth.
501
1182000
2000
İleri geri gitmeye devam etti.
19:59
And finally, this older black man with this very worried look on his face
502
1184000
3000
Sonunda, bu yaşlıca zenci adam yüzünde endişeli bir ifadeyle
20:02
came into the courtroom and sat down behind me,
503
1187000
3000
içeri girdi ve arkama oturdu,
20:05
almost at counsel table.
504
1190000
2000
neredeyse avukatların masasına.
20:07
About 10 minutes later the judge said we would take a break.
505
1192000
2000
10 dakika sonra yargıç ara vereceğimizi söyledi.
20:09
And during the break there was a deputy sheriff who was offended
506
1194000
3000
Arada emniyet müdürü yardımcısı
20:12
that the janitor had come into court.
507
1197000
2000
temizlikçinin mahkeme salonuna girmesine sinirlenmişti.
20:14
And this deputy jumped up and he ran over to this older black man.
508
1199000
2000
Ayağa kalktı ve bu yaşlıca zenci adama gitti.
20:16
He said, "Jimmy, what are you doing in this courtroom?"
509
1201000
3000
"Jimmy, mahkeme salonunda n'apıyorsun?" dedi.
20:19
And this older black man stood up
510
1204000
2000
Yaşlıca zenci adam ayağa kalktı,
20:21
and he looked at that deputy and he looked at me
511
1206000
2000
müdür yardımcısına ve bana baktı
20:23
and he said, "I came into this courtroom
512
1208000
3000
ve "Bu salona,
20:26
to tell this young man,
513
1211000
2000
bu genç adama
20:28
keep your eyes on the prize, hold on."
514
1213000
3000
gözünü ödülden ayırma ve dayan demek için geldim." dedi.
20:31
I've come to TED
515
1216000
2000
TED'e gelme nedenim
20:33
because I believe that many of you understand
516
1218000
2000
bence çoğunuz
20:35
that the moral arc of the universe is long,
517
1220000
2000
evrenin ahlak terazisinin
20:37
but it bends toward justice.
518
1222000
2000
adalete doğru olduğunun farkındasınız.
20:39
That we cannot be full evolved human beings
519
1224000
3000
İnsanlar olarak insan haklarına ve insanin saygınlığına
20:42
until we care about human rights and basic dignity.
520
1227000
3000
önem vermeden tam olarak evrimleşemeyeceğimizin farkındasınız.
20:45
That all of our survival
521
1230000
2000
Bizim hayatta kalmamızın
20:47
is tied to the survival of everyone.
522
1232000
2000
diğerlenin hayatta kalmasına bağlı olduğunun farkındasınız.
20:49
That our visions of technology and design
523
1234000
2000
Teknoloji, tasarım,
20:51
and entertainment and creativity
524
1236000
2000
eğlence, yaratıcılık vizyonlarımızın
20:53
have to be married with visions
525
1238000
2000
insanlık, şefkat ve adaletle
20:55
of humanity, compassion and justice.
526
1240000
3000
iç içe olması gerektiğinin farkındasınız.
20:58
And more than anything,
527
1243000
2000
Herşeyden fazla da,
21:00
for those of you who share that,
528
1245000
2000
aranızda bu hissi paylaşanlara,
21:02
I've simply come to tell you
529
1247000
2000
gözlerinizi ödülden ayırmayın ve dayanın
21:04
to keep your eyes on the prize, hold on.
530
1249000
2000
demeye geldim.
21:06
Thank you very much.
531
1251000
2000
Çok teşekkür ederim.
21:08
(Applause)
532
1253000
21000
(Alkışlar)
21:29
Chris Anderson: So you heard and saw
533
1274000
2000
Chris Anderson: Bu seyircilerin ve bu topluluğun
21:31
an obvious desire by this audience, this community,
534
1276000
3000
bu konuda size yardımcı olmak
21:34
to help you on your way and to do something on this issue.
535
1279000
3000
istediklerini açık olarak gördünüz ve duydunuz.
21:37
Other than writing a check,
536
1282000
2000
Bir çek yazmaktan başka
21:39
what could we do?
537
1284000
3000
ne yapabiliriz?
21:42
BS: Well there are opportunities all around us.
538
1287000
2000
BS: Etrafımızda birçok olanak var.
21:44
If you live in the state of California, for example,
539
1289000
2000
Mesela Kaliforniya'da yaşıyorsanız
21:46
there's a referendum coming up this spring
540
1291000
2000
bu yaz bir referandum olacak.
21:48
where actually there's going to be an effort
541
1293000
2000
Burada ceza politikasına harcadığımız parayı
21:50
to redirect some of the money we spend on the politics of punishment.
542
1295000
3000
başka yerlere aktarma çabası olacak.
21:53
For example, here in California
543
1298000
2000
Örneğin, burada Kaliforniya'da
21:55
we're going to spend one billion dollars
544
1300000
2000
önümüzdeki beş yıl içinde
21:57
on the death penalty in the next five years --
545
1302000
2000
idam cezasına bir milyar dolar harcayacağız --
21:59
one billion dollars.
546
1304000
3000
bir milyar dolar.
22:02
And yet, 46 percent of all homicide cases
547
1307000
2000
Yine de cinayet vakalarının
22:04
don't result in arrest.
548
1309000
2000
yüzde 45'i gözaltıyla sonuçlanmıyor,
22:06
56 percent of all rape cases don't result.
549
1311000
2000
Tecavüz vakalarının yüzde 56'sı sonuçlanmıyor.
22:08
So there's an opportunity to change that.
550
1313000
2000
Bunu değiştirme fırsatımız var.
22:10
And this referendum would propose having those dollars
551
1315000
2000
Referandum, bu paraların
22:12
go to law enforcement and safety.
552
1317000
3000
hukuki yaptırımlara ve güvenliğe sağlanmasını öneriyor.
22:15
And I think that opportunity exists all around us.
553
1320000
2000
Bence hepimizin çevresinde olanaklar var.
22:17
CA: There's been this huge decline
554
1322000
2000
CA: Son otuz senede
22:19
in crime in America over the last three decades.
555
1324000
3000
Amerika'da suçta çok büyük bir düşüş var.
22:22
And part of the narrative of that
556
1327000
3000
Bunun bir kısmı da
22:25
is sometimes that it's about increased incarceration rates.
557
1330000
3000
artan hapsetme oranları.
22:28
What would you say to someone who believed that?
558
1333000
2000
Bunu söyleyen birisine ne derdiniz?
22:30
BS: Well actually the violent crime rate
559
1335000
2000
BS: Aslında vahşi suç
22:32
has remained relatively stable.
560
1337000
2000
oranı görece olarak sabit kaldı.
22:34
The great increase in mass incarceration in this country
561
1339000
2000
Toplu hapsetme oranlarındaki artış aslında
22:36
wasn't really in violent crime categories.
562
1341000
3000
bu vahşi suçlar kategorisinde olmadı.
22:39
It was this misguided war on drugs.
563
1344000
2000
Uyuşturucuya karşı olan amaçsız savaşla oldu.
22:41
That's where the dramatic increases have come
564
1346000
2000
Hapishanelerimizin nüfusundaki bu gözle görülür
22:43
in our prison population.
565
1348000
3000
artış böyle oldu.
22:46
And we got carried away with the rhetoric of punishment.
566
1351000
3000
Bu ceza söylemine kendimizi kaptırdık.
22:49
And so we have three strikes laws
567
1354000
2000
Üç çentik yasalarımız var,
22:51
that put people in prison forever
568
1356000
2000
bu kaynakları
22:53
for stealing a bicycle, for low-level property crimes,
569
1358000
3000
asıl kurbanlara vereceğimize
22:56
rather than making them give those resources back
570
1361000
2000
bisiklet çalanları, adı mali suçları işleyenleri
22:58
to the people who they victimized.
571
1363000
2000
sonsuza dek hapse tıkıyoruz.
23:00
I believe we need to do more to help people who are victimized by crime,
572
1365000
2000
Bence asıl kurbanlara yardım etmek için daha fazla şey yapmalıyız,
23:02
not do less.
573
1367000
2000
daha az değil.
23:04
And I think our current punishment philosophy
574
1369000
2000
Şimdiki adalet sistemimiz kimse için
23:06
does nothing for no one.
575
1371000
2000
hiçbir şey yapmıyor.
23:08
And I think that's the orientation that we have to change.
576
1373000
2000
Bana kalırsa değiştirmemiz gereken eğilim bu.
23:10
(Applause)
577
1375000
2000
(Alkışlar)
23:12
CA: Bryan, you've struck a massive chord here.
578
1377000
3000
CA: Burada çok büyük bir ilgi gördünüz.
23:15
You're an inspiring person.
579
1380000
2000
İlham verici birisisiniz.
23:17
Thank you so much for coming to TED. Thank you.
580
1382000
2000
TED'e geldiğiniz için çok teşekkür ediyorum. Teşekkürler.
23:19
(Applause)
581
1384000
15000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Bryan Stevenson - Public-interest lawyerBryan Stevenson is the founder and executive director of the Equal Justice Initiative, fighting poverty and challenging racial discrimination in the criminal justice system.
Why you should listen
Bryan Stevenson is a public-interest lawyer who has dedicated his career to helping the poor, the incarcerated and the condemned. He's the founder and executive director of the Equal Justice Initiative, an Alabama-based group that has won major legal challenges eliminating excessive and unfair sentencing, exonerating innocent prisoners on death row, confronting abuse of the incarcerated and the mentally ill, and aiding children prosecuted as adults.
EJI recently won an historic ruling in the U.S. Supreme Court holding that mandatory life-without-parole sentences for all children 17 or younger are unconstitutional. Mr. Stevenson’s work fighting poverty and challenging racial discrimination in the criminal justice system has won him numerous awards. He is a graduate of the Harvard Law School and the Harvard School of Government, and has been awarded 14 honorary doctorate degrees. Bryan is the author of Just Mercy: A Story of Justice and Redemption.
Bryan Stevenson | Speaker | TED.com