TED2012
Bryan Stevenson: We need to talk about an injustice
Բրայն Ստիվենսոն՝ Մենք պետք է խոսենք անարդարության մասին
Filmed:
Readability: 3.5
6,350,265 views
Այս գրավիչ և անձնական ելույթում, որտեղ խոսնակը նշում է իր տատիկին և Ռոզա Պարքսին, մարդու իրավունքների պաշտպան Բրայն Ստիվենսոնը կիսվում է որոշ դառը ճշմարտություններով Ամերիկայի արդարադատության համակարգի մասին, սկսած զանգվածային անհավասարակշռության, երկրի սևամորթ տղամարդ բնակչության մեկ երրորդը իրենց կյանքի ինչ-որ պահին ազատազրկված են եղել: Այս հարցերի մասին, որոնք կազմում եմ Ամերիկայի չհետազոտված պատմության մասը, հազվադեպ են խոսում այդքան անկեղծությամբ, ներըմբռմամբ և համոզչությամբ:
Bryan Stevenson - Public-interest lawyer
Bryan Stevenson is the founder and executive director of the Equal Justice Initiative, fighting poverty and challenging racial discrimination in the criminal justice system. Full bio
Bryan Stevenson is the founder and executive director of the Equal Justice Initiative, fighting poverty and challenging racial discrimination in the criminal justice system. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Well this is a really extraordinary honor for me.
0
0
3000
Սա մեծ պատիվ է ինձ համար:
00:18
I spend most of my time
1
3000
2000
Ես անց եմ կացնում իմ ժամանակի մեծ մասը
00:20
in jails, in prisons, on death row.
2
5000
3000
բանտերում, մահապատժի դատապարտված մարդկանց հետ:
00:23
I spend most of my time in very low-income communities
3
8000
3000
Ես անց եմ կացնում իմ ժամանակի մեծ մասը ցածր եկամուտ ունեցող մարդկանց համայնքներում,
00:26
in the projects and places where there's a great deal of hopelessness.
4
11000
3000
վայրերում, որտեղ հուսահատություն է տիրում:
00:29
And being here at TED
5
14000
2000
TED-ին մասնակցելը,
00:31
and seeing the stimulation, hearing it,
6
16000
2000
և այս խրախուսանքը տեսնելը, լսելը
00:33
has been very, very energizing to me.
7
18000
2000
շատ ու շատ ուժ է տալիս ինձ:
00:35
And one of the things that's emerged in my short time here
8
20000
3000
Եվ մի բան, որ ես հասկացա իմ այստեղ գտնվելու կարճ ժամանակում
00:38
is that TED has an identity.
9
23000
3000
այն է, որ TED-ն ինքնություն ունի:
00:41
And you can actually say things here
10
26000
2000
Դուք իրականում այստեղ ասում եք բաներ,
00:43
that have impacts around the world.
11
28000
2000
որոնք փոխում են աշխարհը:
00:45
And sometimes when it comes through TED,
12
30000
2000
Եվ ժամանակ առ ժամանակ, երբ այդ բաները ասվում են TED-ի միջոցով,
00:47
it has meaning and power
13
32000
2000
դրանք ունենում են ուժ և իմաստ,
00:49
that it doesn't have when it doesn't.
14
34000
3000
որը չէին ունենա հակառակ դեպքում:
00:52
And I mention that because I think identity is really important.
15
37000
3000
Ես նշում եմ սա, որովհետև կարծում եմ, որ ինքնությունը շատ կարևոր է:
00:55
And we've had some fantastic presentations.
16
40000
3000
Եվ մենք մի շարք հրաշալի ելույթներ լսեցինք:
00:58
And I think what we've learned
17
43000
2000
Կարծում եմ, որ մենք հասկացել ենք,
01:00
is that, if you're a teacher your words can be meaningful,
18
45000
2000
որ եթե դու ուսուցիչ ես, քո խոսքերը կարող են իմաստալից լինել,
01:02
but if you're a compassionate teacher,
19
47000
2000
բայց եթե դու կարեկցող ուսուցիչ ես,
01:04
they can be especially meaningful.
20
49000
2000
դրանք կարող են առավել իմաստալից լինել:
01:06
If you're a doctor you can do some good things,
21
51000
2000
Եթե դու բժիշկ ես, դու կարող ես լավ բաներ անել,
01:08
but if you're a caring doctor you can do some other things.
22
53000
3000
բայց եթե դու հոգատար բժիշկ ես, դու կարող ես նաև ուրիշ բաներ անել:
01:11
And so I want to talk about the power of identity.
23
56000
3000
Այսպիսով, ես ուզում եմ խոսել ձեզ հետ ինքնության ուժի մասին:
01:14
And I didn't learn about this actually
24
59000
2000
Իրականում ես չեմ սովորել դրա մասին
01:16
practicing law and doing the work that I do.
25
61000
2000
իրավաբանական դաշտում աշխատելով և անելով այն գործը, որ անում եմ:
01:18
I actually learned about this from my grandmother.
26
63000
3000
Ես իրականում սովորել եմ դրա մասին իմ տատիկից:
01:21
I grew up in a house
27
66000
2000
Ես մեծացել եմ մի տանը,
01:23
that was the traditional African-American home
28
68000
2000
որն ավանդական աֆրիկյան-ամերիկյան տուն էր,
01:25
that was dominated by a matriarch,
29
70000
2000
որտեղ իշխում էր մայրիշխանությունը,
01:27
and that matriarch was my grandmother.
30
72000
2000
և այդ մայրիշխանությունը իմ տատիկն էր:
01:29
She was tough, she was strong,
31
74000
3000
Նա ուժեղ էր, անզիջում և
01:32
she was powerful.
32
77000
2000
իշխող:
01:34
She was the end of every argument in our family.
33
79000
4000
Նա մեր ընտանիքում բոլոր բանավեճների վերջն էր:
01:38
She was the beginning of a lot of arguments in our family.
34
83000
3000
Նա մեր ընտանիքում շատ բանավեճների սկիզբն էր:
01:41
She was the daughter of people who were actually enslaved.
35
86000
3000
Նա մի մարդկանց դուստրն էր, ովքեր փաստացի ստրուկ են եղել:
01:44
Her parents were born in slavery in Virginia in the 1840's.
36
89000
2000
Նրա ծնողները ծնվել են ստրկության մեջ Վիրջինիայում 1840-ականներին:
01:46
She was born in the 1880's
37
91000
2000
Նա ծնվել է 1880-ականներին,
01:48
and the experience of slavery
38
93000
2000
և ստրկության մեջ անցկացրած իր կյանքը
01:50
very much shaped the way she saw the world.
39
95000
3000
մեծ չափով ձևավորել է, թե ինչպես է նա տեսնում աշխարհը:
01:53
And my grandmother was tough, but she was also loving.
40
98000
2000
Իմ տատիկը շատ խիստ էր, բայց նա սիրում էր մեզ:
01:55
When I would see her as a little boy,
41
100000
2000
Երբ ես փոքր էի և տեսնում էի նրան,
01:57
she'd come up to me and she'd give me these hugs.
42
102000
2000
նա մոտենում և գրկում էր ինձ:
01:59
And she'd squeeze me so tight I could barely breathe
43
104000
2000
Նա այնքան պինդ էր ինձ սեղմում իրեն, որ ես հազիվ էի շնչում,
02:01
and then she'd let me go.
44
106000
2000
և ապա նա բաց էր թողնում ինձ:
02:03
And an hour or two later, if I saw her,
45
108000
2000
Մի քանի ժամ անց, եթե ես նրան տեսնում էի,
02:05
she'd come over to me and she'd say, "Bryan, do you still feel me hugging you?"
46
110000
3000
նա մոտենում էր ինձ և ասում. «Բրայն, դեռ զգու՞մ ես իմ գրկածը»:
02:08
And if I said, "No," she'd assault me again,
47
113000
2000
Եվ եթե ես ասում էի «ոչ», նա կրկին հարձակվում էր ինձ վրա,
02:10
and if I said, "Yes," she'd leave me alone.
48
115000
2000
իսկ եթե ասում էի «այո», նա ինձ հանգիստ էր թողնում:
02:12
And she just had this quality
49
117000
2000
Նա այնպիսի մի մարդ էր,
02:14
that you always wanted to be near her.
50
119000
2000
որ միշտ ուզում էիր իր կողքին լինել:
02:16
And the only challenge was that she had 10 children.
51
121000
3000
Միակ դժվարությունն այն էր, որ նա ուներ 10 երեխա:
02:19
My mom was the youngest of her 10 kids.
52
124000
2000
Իմ մայրն իր 10 երեխաներից ամենափոքրն էր:
02:21
And sometimes when I would go and spend time with her,
53
126000
2000
Եվ երբ ես ուզում էի նրա հետ ժամանակ անցկացնել,
02:23
it would be difficult to get her time and attention.
54
128000
2000
նրա ուշադրությունը գրավելը դժվար էր լինում:
02:25
My cousins would be running around everywhere.
55
130000
2000
Իմ զարմիկներն ամենուր վազվզում էին:
02:27
And I remember, when I was about eight or nine years old,
56
132000
3000
Ես հիշում եմ, թե ինչպես, երբ ես ութ կամ իննը տարեկան էի,
02:30
waking up one morning, going into the living room,
57
135000
2000
ես արթնացա մի օր, գնացի ճաշասենյակ,
02:32
and all of my cousins were running around.
58
137000
2000
և իմ բոլոր զարմիկները վազվզում էին այս ու այն կողմ:
02:34
And my grandmother was sitting across the room
59
139000
2000
Իսկ իմ տատիկը նստած էր սենյակում
02:36
staring at me.
60
141000
2000
և ուշադիր ինձ էր նայում:
02:38
And at first I thought we were playing a game.
61
143000
2000
Սկզբում ինձ թվաց մենք խաղ ենք խաղում:
02:40
And I would look at her and I'd smile,
62
145000
2000
Ես նայեցի նրան և ժպտացի,
02:42
but she was very serious.
63
147000
2000
բայց նա շատ լուրջ էր:
02:44
And after about 15 or 20 minutes of this,
64
149000
2000
Մոտ 15 կամ 20 րոպե անց
02:46
she got up and she came across the room
65
151000
3000
նա վեր բարձրացավ, կտրեց անցավ սենյակը,
02:49
and she took me by the hand
66
154000
2000
մոտեցավ բռնեց ձեռքս
02:51
and she said, "Come on, Bryan. You and I are going to have a talk."
67
156000
2000
և ասաց․ «Բրայն, ես ու դու պիտի խոսենք»։
02:53
And I remember this just like it happened yesterday.
68
158000
4000
Ես հիշում եմ դա այնպես կարծես դա երեկ էր։
02:57
I never will forget it.
69
162000
2000
Երբեք չեմ մոռանա։
02:59
She took me out back and she said, "Bryan, I'm going to tell you something,
70
164000
2000
Նա ինձ սենյակից դուրս տարավ և ասաց․ «Բրայն, ես պատրաստվում եմ մի բան ասել քեզ,
03:01
but you don't tell anybody what I tell you."
71
166000
2000
բայց որևէ մեկին չպիտի պատմես, այն ինչ ասելու եմ»։
03:03
I said, "Okay, Mama."
72
168000
2000
Ես ասացի, «Լավ, տատա»։
03:05
She said, "Now you make sure you don't do that." I said, "Sure."
73
170000
3000
Նա ասաց, «Որևէ մեկին չասես»։ «Իհարկե, չեմ ասի», պատասխանեցի ես։
03:08
Then she sat me down and she looked at me
74
173000
3000
Ապա նա ստիպեց, որ ես նստեմ, նայեց ինձ
03:11
and she said, "I want you to know
75
176000
2000
և ասաց․ «Ես ուզում եմ, որ դու իմանաս,
03:13
I've been watching you."
76
178000
3000
որ ես հետևում էի քեզ»։
03:16
And she said, "I think you're special."
77
181000
3000
«Ես կարծում եմ, որ դու յուրահատուկ ես»։
03:19
She said, "I think you can do anything you want to do."
78
184000
4000
Նա ասաց, «Կարծում եմ, դու կարող ես անել ամեն բան, ինչ ուզում ես»։
03:23
I will never forget it.
79
188000
3000
Երբեք չեմ մոռանա դա։
03:26
And then she said, "I just need you to promise me three things, Bryan."
80
191000
2000
Ապա նա ասաց, «Ես ուզում եմ, որ դու ինձ երեք բան խոստանաս, Բրայն»։
03:28
I said, "Okay, Mama."
81
193000
2000
Ես ասացի, «Լավ, տատա»։
03:30
She said, "The first thing I want you to promise me
82
195000
2000
Նա ասաց, «Առաջին բանը, որ ուզում եմ խոստանաս ինձ, այն է,
03:32
is that you'll always love your mom."
83
197000
2000
որ դու միշտ կսիրես մայրիկիդ»։
03:34
She said, "That's my baby girl,
84
199000
2000
Նա ասաց, «Նա իմ աղջիկն է,
03:36
and you have to promise me now you'll always take care of her."
85
201000
2000
և դու պետք է խոստանաս ինձ, որ միշտ հոգ կտանես նրա մասին»։
03:38
Well I adored my mom, so I said, "Yes, Mama. I'll do that."
86
203000
4000
Դե, ես պաշտում էի մայրիկիս, ուստի ասացի, «Այո, տատա։ Իհարկե»։
03:42
Then she said, "The second thing I want you to promise me
87
207000
2000
Ապա նա ասաց, «Երկրորդ բանը, որ ուզում եմ խոստանաս ինձ
03:44
is that you'll always do the right thing
88
209000
2000
այն է, որ դու միշտ կանես այն ինչ պետք է,
03:46
even when the right thing is the hard thing."
89
211000
3000
նույնիսկ երբ դա ամենադժվար բանն է»։
03:49
And I thought about it and I said, "Yes, Mama. I'll do that."
90
214000
4000
Ես մտածեցի և ասացի, «Այո, տատա։ Ես կանեմ դա»։
03:53
Then finally she said, "The third thing I want you to promise me
91
218000
2000
Ապա վերջապես նա ասաց, «Երրորդ բանը, որ ուզում եմ խոստանաս ինձ, այն է,
03:55
is that you'll never drink alcohol."
92
220000
3000
որ դու երբեք ալկոհոլ չես օգտագործի»։
03:58
(Laughter)
93
223000
2000
(Ծիծաղ)
04:00
Well I was nine years old, so I said, "Yes, Mama. I'll do that."
94
225000
3000
Դե, ես իննը տարեկան էի, ուստի ասացի․ «Այո, տատա։ Ես չեմ օգտագործի ալկոհոլ»։
04:03
I grew up in the country in the rural South,
95
228000
2000
Ես մեծացել եմ հարավում, գյուղական վայրում
04:05
and I have a brother a year older than me and a sister a year younger.
96
230000
3000
և ունեմ եղբայր, ով մի տարի ինձանից մեծ է, և քույր, ով մի տարի ինձանից փոքր է։
04:08
When I was about 14 or 15,
97
233000
2000
Երբ ես 14 կամ 15 տարեկան էի,
04:10
one day my brother came home and he had this six-pack of beer --
98
235000
2000
մի օր եղբայրս տուն եկավ, իր հետ բերելով վեց շիշ գարեջուր,
04:12
I don't know where he got it --
99
237000
2000
չգիտեմ, թե որտեղից էր հայթայթել դրանք,
04:14
and he grabbed me and my sister and we went out in the woods.
100
239000
2000
նա վերցրեց ինձ ու քրոջս և մենք գնացինք անտառ։
04:16
And we were kind of just out there doing the stuff we crazily did.
101
241000
3000
Եվ մենք միասին մեր սովորական գժություններն էինք անում։
04:19
And he had a sip of this beer and he gave some to my sister and she had some,
102
244000
3000
Նա մի կում գարեջուր խմեց, ապա փոխանցեց այն քրոջս և նա նույնպես մի քիչ խմեց,
04:22
and they offered it to me.
103
247000
2000
և նրանք ինձ նույնպես գարեջուր առաջարկեցին։
04:24
I said, "No, no, no. That's okay. You all go ahead. I'm not going to have any beer."
104
249000
3000
Ես ասացի․ «Չէ, չեմ ուզում։ Դուք խմեք։ Ես գարեջուր չեմ խմելու»։
04:27
My brother said, "Come on. We're doing this today; you always do what we do.
105
252000
3000
Եղբայրս ասաց․ «Լավ էլի։ Այսօր մենք գարեջուր ենք խմում։ Դու միշտ անում ես այն ինչ մենք ենք անում։
04:30
I had some, your sister had some. Have some beer."
106
255000
2000
Ես խմեցի, քույրդ խմեց։ Մի քիչ գարեջուր խմի»։
04:32
I said, "No, I don't feel right about that. Y'all go ahead. Y'all go ahead."
107
257000
2000
Ես ասացի․ «Չեմ կարծում, որ դա լավ միտք է։ Դուք խմեք»։
04:34
And then my brother started staring at me.
108
259000
2000
Այդ ժամանակ եղբայրս սկսեց ուշադիր նայել ինձ վրա։
04:36
He said, "What's wrong with you? Have some beer."
109
261000
3000
Նա ասաց․ «Քեզ ի՞նչ է պատահել։ Մի քիչ գարեջուր խմի»։
04:39
Then he looked at me real hard and he said,
110
264000
2000
Ապա նա զննող հայացքով նայեց ինձ և ասաց․
04:41
"Oh, I hope you're not still hung up
111
266000
2000
«Օ՜, միայն մի ասա, որ դու դա անում ես
04:43
on that conversation Mama had with you."
112
268000
2000
տատիկի հետ խոսակցության պատճառով»։
04:45
(Laughter)
113
270000
2000
(Ծիծաղ)
04:47
I said, "Well, what are you talking about?"
114
272000
2000
Ես ասացի․ «Ինչի՞ մասին ես խոսում»։
04:49
He said, "Oh, Mama tells all the grandkids that they're special."
115
274000
3000
Նա ասաց․ «Դե, տատան իր բոլոր թոռներին ասում է, որ նրանք յուրահատուկ են»։
04:52
(Laughter)
116
277000
3000
(Ծիծաղ)
04:55
I was devastated.
117
280000
2000
Ես ջախջախված էի։
04:57
(Laughter)
118
282000
2000
(Ծիծաղ)
04:59
And I'm going to admit something to you.
119
284000
2000
Եվ ես պատրաստվում եմ մի բան խոստովանել ձեզ։
05:01
I'm going to tell you something I probably shouldn't.
120
286000
2000
Ես ասելու եմ մի բան, որը երևի չպիտի ասեմ։
05:03
I know this might be broadcast broadly.
121
288000
2000
Գիտեմ, որ սա լայնորեն հերարձակվելու է։
05:05
But I'm 52 years old,
122
290000
2000
Բայց ես 52 տարեկան եմ,
05:07
and I'm going to admit to you
123
292000
2000
և պիտի խոստովանեմ ձեզ,
05:09
that I've never had a drop of alcohol.
124
294000
3000
որ երբեք մի կաթիլ իսկ ալկոհոլ չեմ խմել։
05:12
(Applause)
125
297000
2000
(Ծափահարություններ)
05:14
I don't say that because I think that's virtuous;
126
299000
3000
Ես չեմ ասում սա այն պատճառով, որ դա առաքինի է,
05:17
I say that because there is power in identity.
127
302000
4000
ես ասում ես դա, որովհետև ինքնության մեջ ուժ կա։
05:21
When we create the right kind of identity,
128
306000
2000
Երբ մենք ստեղծում ենք ճիշտ ինքնություն,
05:23
we can say things to the world around us
129
308000
2000
մենք կարող ենք մեզ շրջապատող աշխարհին բաներ ասել,
05:25
that they don't actually believe makes sense.
130
310000
2000
որոնք նրանց կարող են անհեթեթ թվալ։
05:27
We can get them to do things
131
312000
2000
Մենք կարող ենք ստիպել նրանց անել բաներ,
05:29
that they don't think they can do.
132
314000
2000
որոնք նրանք անհնար էին համարում։
05:31
When I thought about my grandmother,
133
316000
2000
Երբ ես մտածում էի իմ տատիկի մասին,
05:33
of course she would think all her grandkids were special.
134
318000
2000
իհարկե ըստ նրա իր բոլոր թոռները յուրահատուկ էին։
05:35
My grandfather was in prison during prohibition.
135
320000
3000
Իմ պապիկը բանտում էր ալկոհոլային արգելքի ժամանակ։
05:38
My male uncles died of alcohol-related diseases.
136
323000
2000
Իմ քեռիները մահացել են ալկոհոլ խմելու հետևանքով։
05:40
And these were the things she thought we needed to commit to.
137
325000
3000
Եվ տատիկս համոզված էր, որ ճիշտ ուղու վրա պիտի դնի մեզ։
05:43
Well I've been trying to say something
138
328000
2000
Ես փորձում էի պատմել
05:45
about our criminal justice system.
139
330000
2000
քրեական արդարադատության համակարգի մասին։
05:47
This country is very different today
140
332000
2000
Այս երկիրն այսօր շատ տարբերվում է
05:49
than it was 40 years ago.
141
334000
2000
նույն երկրից 40 տարի առաջ։
05:51
In 1972, there were 300,000 people in jails and prisons.
142
336000
3000
1972 թ․-ին բոլոր բանտերում 300,000 մարդ կար։
05:54
Today, there are 2.3 million.
143
339000
5000
Այսօր, այդ թիվը հասել է 2.3 միլիոնի։
05:59
The United States now has the highest rate of incarceration
144
344000
2000
Այսօր ԱՄՆ-ը ունի բանտարկության ամենաբարձր
06:01
in the world.
145
346000
2000
ցուցանիշն աշխարհում։
06:03
We have seven million people on probation and parole.
146
348000
3000
Մենք ունենք յոթ միլիոն մարդ, ովքեր պայմանական վաղակետ ազատված են:
06:06
And mass incarceration, in my judgment,
147
351000
3000
Զանգվածային բանտարկությունը, իմ կարծիքով,
06:09
has fundamentally changed our world.
148
354000
3000
էապես փոխել է մեր աշխարհը:
06:12
In poor communities, in communities of color
149
357000
2000
Աղքատ համայնքներում, համայնքներում, որտեղ ապրում են ոչ-սպիտակ մարդիկ,
06:14
there is this despair,
150
359000
2000
հուսահատություն կա,
06:16
there is this hopelessness,
151
361000
2000
հուսահատություն,
06:18
that is being shaped by these outcomes.
152
363000
2000
որը ձևավորվում է այս ամենի արդյունքում:
06:20
One out of three black men
153
365000
2000
Երեք սևամորթ տղամարդկանցից մեկը
06:22
between the ages of 18 and 30
154
367000
2000
18-ից 30 տարեկան հասակում,
06:24
is in jail, in prison, on probation or parole.
155
369000
3000
կամ բանտում է կամ պայմանական վաղաժամկետ ազատության մեջ է:
06:27
In urban communities across this country --
156
372000
2000
Քաղաքային համայնքներում ամբողջ երկրի կտրվածքով,
06:29
Los Angeles, Philadelphia, Baltimore, Washington --
157
374000
3000
Լոս-Անջելեսում, Ֆիլադելֆիայում, Բալթիմորում, Վաշինգտոնում,
06:32
50 to 60 percent of all young men of color are
158
377000
3000
ոչ-սպիտակ երիտասարդների 50-60 տոկոսը
06:35
in jail or prison or on probation or parole.
159
380000
3000
կամ բանտում է կամ պայմանական վաղաժամկետ ազատության մեջ է:
06:38
Our system isn't just being shaped
160
383000
2000
Մեր համակարգը ձևավորվում է
06:40
in these ways that seem to be distorting around race,
161
385000
2000
ոչ միայն ռասայի շուրջ աղավաղվածությամբ,
06:42
they're also distorted by poverty.
162
387000
2000
այն նաև աղավաղվում է աղքատության պատճառով:
06:44
We have a system of justice in this country
163
389000
3000
Այս երկրում մենք ունենք արդարադատություն մի համակարգ,
06:47
that treats you much better
164
392000
2000
որը քո հանդեպ ավելի բարենպաստ է,
06:49
if you're rich and guilty than if you're poor and innocent.
165
394000
3000
եթե դու հարուստ ես ու մեղավոր քան աղքատ ու անմեղ:
06:52
Wealth, not culpability,
166
397000
3000
Հարստությունը, և ոչ թե մեղքի աստիճանն է
06:55
shapes outcomes.
167
400000
2000
որոշում արդյունքը:
06:57
And yet, we seem to be very comfortable.
168
402000
3000
Եվ չնայած դրան մենք կարծես թե մեզ վատ չենք զգում:
07:00
The politics of fear and anger
169
405000
2000
Վախի և զայրութի քաղաքականությունը
07:02
have made us believe
170
407000
2000
ստիպել է մեզ հավատալ,
07:04
that these are problems that are not our problems.
171
409000
3000
որ դրանք խնդիրներ են, որոնք մեր խնդիրները չեն:
07:07
We've been disconnected.
172
412000
2000
Մենք տարանջատված ենք:
07:09
It's interesting to me.
173
414000
2000
Սա ինձ համար հետաքրքիր է:
07:11
We're looking at some very interesting developments in our work.
174
416000
2000
Մենք մեր աշխատանքում հետևում ենք շատ հետաքրքիր զարգացուման:
07:13
My state of Alabama, like a number of states,
175
418000
2000
Իմ նահանգը՝ Ալաբաման, ինչպես շատ այլ նահանգներ
07:15
actually permanently disenfranchises you
176
420000
2000
զրկում է մարդկանց ընտրություններին քվեարկելու իրավունքից,
07:17
if you have a criminal conviction.
177
422000
2000
եթե նրանք ունեք քրեական դատվածություն:
07:19
Right now in Alabama
178
424000
2000
Այժմ Ալաբամայում
07:21
34 percent of the black male population
179
426000
2000
սևամորթ բնակչության 34 տոկոսը
07:23
has permanently lost the right to vote.
180
428000
2000
մշտապես կորցրել է քվեարկելու իրավունքը:
07:25
We're actually projecting in another 10 years
181
430000
2000
Ըստ մեր կանխատեսումների հաջորդ 10 տարիների ընթացքում
07:27
the level of disenfranchisement
182
432000
2000
քվեարկության իրավունքից զրկվածության մակարդակը
07:29
will be as high as it's been
183
434000
2000
կհասնի այն մակարդակին, որ գոյություն ուներ
07:31
since prior to the passage of the Voting Rights Act.
184
436000
2000
մինչ Քվեարկելու իրավունքի մասին օրենքի ընդունումը:
07:33
And there is this stunning silence.
185
438000
4000
Իսկ մեր մոտ լռություն է տիրում:
07:37
I represent children.
186
442000
2000
Ես ներկայացնում եմ երեխաների:
07:39
A lot of my clients are very young.
187
444000
2000
Եվ իմ հաճախորդներից շատերը երիտասարդ են:
07:41
The United States is the only country in the world
188
446000
2000
ԱՄՆ-ը միակ երկիրն է աշխարհում,
07:43
where we sentence 13-year-old children
189
448000
2000
որտեղ մենք դատապարտում ենք 13 տարեկան երեխաներին
07:45
to die in prison.
190
450000
2000
մահվան բանտերում:
07:47
We have life imprisonment without parole for kids in this country.
191
452000
3000
Մենք երեխաների համար ունենք ցմահ բանտարկության, առանց վաղաժամկետ պայմանական ազատման այս երկրում:
07:50
And we're actually doing some litigation.
192
455000
2000
Մենք իրականում դատարանում գործի քննություն ենք անում:
07:52
The only country in the world.
193
457000
2000
Միակ աշխարհը երկրում:
07:54
I represent people on death row.
194
459000
2000
Ես ներկայացնում են մահապատժի դատապարտված մարդկանց:
07:56
It's interesting, this question of the death penalty.
195
461000
2000
Մահապատժի հարցը շատ հետաքրքիր է:
07:58
In many ways, we've been taught to think
196
463000
2000
Մեզ սովորեցրել են մտածել,
08:00
that the real question is,
197
465000
2000
որ իրական հարցն է՝
08:02
do people deserve to die for the crimes they've committed?
198
467000
3000
արդյո՞ք մարդիկ արժանի են մահանալ իրենց գործած հանցագործության համար:
08:05
And that's a very sensible question.
199
470000
2000
Եվ դա շատ նուրբ հարց է:
08:07
But there's another way of thinking
200
472000
2000
Բայց կա մտածելու մեկ այլ ձև,
08:09
about where we are in our identity.
201
474000
2000
նրա մասին թե ուր ենք մենք հասել մեր ինքնության մեջ:
08:11
The other way of thinking about it
202
476000
2000
Մտածելու այլ ձևը այն չէ,
08:13
is not, do people deserve to die for the crimes they commit,
203
478000
2000
թե արդյոք մարդիկ արժանի եմ մահանալ իրենց գործած հանցագործության համար,
08:15
but do we deserve to kill?
204
480000
2000
այլ արդյո՞ք մենք արժանի ենք սպանել:
08:17
I mean, it's fascinating.
205
482000
2000
Դա ապշեցուցիչ է:
08:19
Death penalty in America is defined by error.
206
484000
3000
Մահապատիժը ԱՄՆ-ում ունի հաշվարկված սխալի հավանականություն:
08:22
For every nine people who have been executed,
207
487000
2000
Յուրաքանչյուր իննը մահապատժի դատապարտված մարդկանցից
08:24
we've actually identified one innocent person
208
489000
2000
մեկին մենք ճանաչել ենք անմեղ
08:26
who's been exonerated and released from death row.
209
491000
3000
ու ազատ արձակել նրան:
08:29
A kind of astonishing error rate --
210
494000
3000
Մի քիչ զարմանալի սխալի չափ է՝
08:32
one out of nine people innocent.
211
497000
3000
իննից մեկն անմեղ է։
08:35
I mean, it's fascinating.
212
500000
2000
Դա ապշեցուցիչ է։
08:37
In aviation, we would never let people fly on airplanes
213
502000
3000
Ավիացիայում մենք երբեք թույլ չէինք տա մարդկանց ինքնաթիռ վարել,
08:40
if for every nine planes that took off
214
505000
2000
եթե յուրաքանչյուր իննը ինքնաթիռներից
08:42
one would crash.
215
507000
2000
մեկը վթարի ենթարկվեր։
08:44
But somehow we can insulate ourselves from this problem.
216
509000
3000
Բայց մենք կարողանում ենք առանձնացնել մեզ այս խնդրից։
08:47
It's not our problem.
217
512000
2000
Դա մեր խնդիրը չէ։
08:49
It's not our burden.
218
514000
2000
Դա մեր բեռը չէ։
08:51
It's not our struggle.
219
516000
2000
Դա մեր պայքարը չէ։
08:53
I talk a lot about these issues.
220
518000
2000
Ես շատ եմ խոսում այս հարցերի շուրջ։
08:55
I talk about race and this question
221
520000
2000
Ես խոսում եմ ռասայի մասին և այն հարցի մասին,
08:57
of whether we deserve to kill.
222
522000
2000
թե արդյոք մենք արժանի ենք սպանել։
08:59
And it's interesting, when I teach my students about African-American history,
223
524000
2000
Հետաքրքիրն այն է, որ երբ ես դասավանդում եմ աֆրո-ամերիկյան պատմությունը իմ ուսանողներին,
09:01
I tell them about slavery.
224
526000
2000
ես պատմում եմ նրանց ստրկության մասին։
09:03
I tell them about terrorism,
225
528000
2000
Ես պատմում եմ նրանց ահաբեկչության մասին,
09:05
the era that began at the end of reconstruction
226
530000
2000
դարաշրջանի մասին, որը սկսեց վերակառուցման ավարտին
09:07
that went on to World War II.
227
532000
2000
և շարունակցվեց երկրորդ համաշխարհային պատերազմով։
09:09
We don't really know very much about it.
228
534000
2000
Մենք իրականում շատ բան չգիտենք այդ մասին։
09:11
But for African-Americans in this country,
229
536000
2000
Բայց աֆրո-ամերիկյան համայնքի համար այս երկրում
09:13
that was an era defined by terror.
230
538000
2000
այդ դարաշրջանը ահարկու էր։
09:15
In many communities, people had to worry about being lynched.
231
540000
2000
Շատ համայնքներում մարդիկ վախենում էի լինչահարվելուց:
09:17
They had to worry about being bombed.
232
542000
2000
Նրանք վախենում էին ռմբակոծումից։
09:19
It was the threat of terror that shaped their lives.
233
544000
2000
Նրանք կյանքը սահմանվում էր ահաբեկչության վտագով։
09:21
And these older people come up to me now
234
546000
2000
Այդ մեծահասակ մարդիկ գալիս են ինձ մոտ այժմ
09:23
and they say, "Mr. Stevenson, you give talks, you make speeches,
235
548000
3000
և ասում․ «Պր․ Ստիվենսոն, Դուք ելույթներ եք ունեմ,
09:26
you tell people to stop saying
236
551000
2000
ասացեք մարդկանց, որ նրանք դադարեն ասել,
09:28
we're dealing with terrorism for the first time in our nation's history
237
553000
3000
որ մենք գործ ունենք ահաբեկչության հետ առաջին անգամ մեր ազգային պատմության մեջ
09:31
after 9/11."
238
556000
2000
սեպտեմբերի 11-ից հետո»։
09:33
They tell me to say, "No, tell them that we grew up with that."
239
558000
3000
Նրանք ասում են ինձ․ «Ասացեք նրանց, որ մենք մեծացել ենք դա տեսնելով»։
09:36
And that era of terrorism, of course,
240
561000
2000
Եվ իհարկե ահաբեկչության այդ դարաշրջանին
09:38
was followed by segregation
241
563000
2000
հետևեց սեգրեգացիան,
09:40
and decades of racial subordination
242
565000
2000
ռասայական խտրականության տարիները
09:42
and apartheid.
243
567000
2000
և ապարտեիդը։
09:44
And yet, we have in this country this dynamic
244
569000
3000
Եվ չնայած դրան այս երկում մենք չենք
09:47
where we really don't like to talk about our problems.
245
572000
3000
սիրում խոսել մեր խնդիրների մասին։
09:50
We don't like to talk about our history.
246
575000
3000
Մենք չենք սիրում խոսել մեր պատմության մասին։
09:53
And because of that, we really haven't understood
247
578000
3000
Այդ իսկ պատճառով մենք չենք հասկացել,
09:56
what it's meant to do the things we've done historically.
248
581000
3000
թե ինչ է նշանակում անել բաներ, որ մենք արել ենք պատմականորեն:
09:59
We're constantly running into each other.
249
584000
2000
Մենք մշտապես բախվում ենք իրար:
10:01
We're constantly creating tensions and conflicts.
250
586000
2000
Մենք մշտապես լարվածություն ու կոնֆլիկտներ ենք ստեղծում:
10:03
We have a hard time talking about race,
251
588000
3000
Մեզ համար դժվար է խոսել ռասայի մասին,
10:06
and I believe it's because we are unwilling to commit ourselves
252
591000
4000
և ես կարծում եմ, որ դրա պատճառն այն է, որ մենք չենք ցանկանում պարտավորեցնել մեզ
10:10
to a process of truth and reconciliation.
253
595000
2000
Ճշմարտության և հաշտեցման համար գործընթացին:
10:12
In South Africa, people understood
254
597000
2000
Հարավային Աֆրիկայում մարդիկ հասկացան,
10:14
that we couldn't overcome apartheid
255
599000
2000
որ մենք չենք կարող հաղթահարել ապարտեիդը
10:16
without a commitment to truth and reconciliation.
256
601000
2000
առանց Ճշմարտության և հաշտեցման պարտավորության:
10:18
In Rwanda, even after the genocide, there was this commitment,
257
603000
3000
Ռուանդայում պարտավորության զգացում կար, նույնիսկ ցեղասպանությունից հետո,
10:21
but in this country we haven't done that.
258
606000
2000
բայց այս երկրում մենք չենք արել դա:
10:23
I was giving some lectures in Germany about the death penalty.
259
608000
3000
Ես մահապատժի մասին դասախոսություն էի կարդում Գերմանիայում:
10:26
It was fascinating
260
611000
2000
Զարմանահրաշ էր,
10:28
because one of the scholars stood up after the presentation
261
613000
3000
որովհետև գիտնականներից մեկը վեր բարձրացավ և ասաց.
10:31
and said, "Well you know it's deeply troubling
262
616000
2000
«Գիտեք, շատ մտահոգիչ
10:33
to hear what you're talking about."
263
618000
2000
լսել այն ամենի մասին»:
10:35
He said, "We don't have the death penalty in Germany.
264
620000
3000
Նա ասաց. «Մենք Գերմանիայում մահապատիժ չունենք:
10:38
And of course, we can never have the death penalty in Germany."
265
623000
3000
Եվ իհարկե մենք երբեք չենք կարող մահապատիժ ունենալ Գերմանիայում»:
10:41
And the room got very quiet,
266
626000
2000
Սենյակում լռություն տիրեց,
10:43
and this woman said,
267
628000
2000
և այդ կինն ասաց,
10:45
"There's no way, with our history,
268
630000
3000
«Մեր ունեցած պատմությամբ, հնարավոր չէ,
10:48
we could ever engage
269
633000
2000
որ մենք երբևէ ներգրավվենք
10:50
in the systematic killing of human beings.
270
635000
2000
մարդկային էակների սիստեմատիկ սպանության մեջ:
10:52
It would be unconscionable for us
271
637000
4000
Դա մեր կողմից անբարոյական կլիներ,
10:56
to, in an intentional and deliberate way,
272
641000
2000
նպատակաուղղված կերպով ներգրավվել
10:58
set about executing people."
273
643000
3000
մարդկանց սպանության մեջ»:
11:01
And I thought about that.
274
646000
2000
Ես մտածեցի դրա մասին:
11:03
What would it feel like
275
648000
2000
Ինչ մենք կզգայինք, եթե
11:05
to be living in a world
276
650000
2000
ապրեինք մի աշխարհում,
11:07
where the nation state of Germany was executing people,
277
652000
3000
որտեղ Գերմանիայի պետությունը սպանում է մարդկանց,
11:10
especially if they were disproportionately Jewish?
278
655000
2000
հատկապես եթե նրանք հրեա էին:
11:12
I couldn't bear it.
279
657000
2000
Ես չէի կարող դիմանալ այդ մտքին:
11:14
It would be unconscionable.
280
659000
2000
Դա կլիներ անբարոյական:
11:16
And yet, in this country,
281
661000
2000
Եվ չնայած դրան, այս երկրում
11:18
in the states of the Old South,
282
663000
2000
հին հարավի նահագներում,
11:20
we execute people --
283
665000
2000
մենք սպանում ենք մարդկանց,
11:22
where you're 11 times more likely to get the death penalty
284
667000
2000
դուք 11 անգամ ավելի մեծ հավանականություն ունեք դատապարտվել մահապատժի,
11:24
if the victim is white than if the victim is black,
285
669000
2000
եթե զոհը սպիտակ է,
11:26
22 times more likely to get it
286
671000
2000
22 անգամ ավելի հավանականություն կա,
11:28
if the defendant is black and the victim is white --
287
673000
2000
եթե մեղադրյալը սև է, և զոհը՝ սպիտակ,
11:30
in the very states where there are buried in the ground
288
675000
2000
հենց այն նահանգներում, որտեղ թաղված են
11:32
the bodies of people who were lynched.
289
677000
2000
լինչահարված մարդկանց մարմինները:
11:34
And yet, there is this disconnect.
290
679000
4000
Եվ չնայած դրան, մենք ունենք այս տարանջատումը:
11:38
Well I believe that our identity is at risk.
291
683000
4000
Եվ հավատացած եմ, որ մեր ինքնությունը վտանգված է:
11:42
That when we actually don't care
292
687000
3000
Երբ մենք իրականում մտահոգված չենք
11:45
about these difficult things,
293
690000
3000
այդ դժվար խնդիրներով,
11:48
the positive and wonderful things
294
693000
2000
դրական և հրաշալի բաները
11:50
are nonetheless implicated.
295
695000
3000
այնուամենայնիվ տուժում են:
11:53
We love innovation.
296
698000
2000
Մենք սիրում ենք նորարարություն:
11:55
We love technology. We love creativity.
297
700000
3000
Մենք սիրում ենք տեխնոլոգիա: Սիրում ենք ստեղծարարություն:
11:58
We love entertainment.
298
703000
2000
Մենք սիրում ենք զվարճանք:
12:00
But ultimately,
299
705000
2000
Բայց վերջ ի վերջո,
12:02
those realities
300
707000
2000
այդ իրականությունների վրա
12:04
are shadowed by suffering,
301
709000
3000
ստվեր են գցում տառապանքը,
12:07
abuse, degradation,
302
712000
2000
չարաշահումը, դեգրադացիան,
12:09
marginalization.
303
714000
2000
մարջինալիզմը:
12:11
And for me, it becomes necessary
304
716000
2000
Իսկ ինձ համար անհրաժեշտ է
12:13
to integrate the two.
305
718000
2000
միավորել այդ երկուսը:
12:15
Because ultimately we are talking
306
720000
2000
Բայց վերջ ի վերջո մենք խոսում ենք
12:17
about a need to be more hopeful,
307
722000
2000
ավելի պայծառատես լինելու,
12:19
more committed, more dedicated
308
724000
3000
ավելի նվիրված լինելու կարիքի մասին՝
12:22
to the basic challenges of living in a complex world.
309
727000
3000
հաղթահարելու համար այս բարդ աշխարհի հիմնական մարտահրավերները:
12:25
And for me that means
310
730000
3000
Ինձ համար դա նշանակում է
12:28
spending time thinking and talking
311
733000
2000
ժամանակ անցկացնել մտածելով և խոսելով
12:30
about the poor, the disadvantaged,
312
735000
3000
սոցիալապես անապահով, աղքատ մարդկանց մասին,
12:33
those who will never get to TED.
313
738000
2000
ովքեր երբեք TED-ին չեն մասնակցի:
12:35
But thinking about them in a way
314
740000
2000
Բայց մտածել նրանց մասին այնպես,
12:37
that is integrated in our own lives.
315
742000
2000
որ ինտեգրենք նրանց մեր կյանքի մեջ:
12:39
You know ultimately, we all have to believe things we haven't seen.
316
744000
4000
Գիտեք, վերջին հաշվով, մենք պետք է հավատանք բաների, որոնք չենք տեսել:
12:43
We do. As rational as we are, as committed to intellect as we are.
317
748000
4000
Ինչքան էլ մենք ռացիոնալ էակներ ենք, ինչքան էլ գնահատում ենք ինտելեկտը:
12:47
Innovation, creativity,
318
752000
2000
Նորարարության, ստեղծարարության,
12:49
development comes
319
754000
2000
զարգացման հիմքը
12:51
not from the ideas in our mind alone.
320
756000
2000
ոչ միայն մեր գլխում եղած մտքերն են:
12:53
They come from the ideas in our mind
321
758000
3000
Դրանց հիմքը մեր մտքերն են,
12:56
that are also fueled
322
761000
2000
բայց դրանց համար վառելանյութ է հանդիսանում
12:58
by some conviction in our heart.
323
763000
2000
մեր սրտում եղած համոզմունքը:
13:00
And it's that mind-heart connection
324
765000
2000
Եվ հենց այդ կապն է ուղեղի և սրտի միջև,
13:02
that I believe compels us
325
767000
2000
որ իմ կարծիքով պարտադրում է մեզ
13:04
to not just be attentive
326
769000
2000
գործ ունենալ ոչ միայն
13:06
to all the bright and dazzly things,
327
771000
3000
պայծառ և փայլող բաների հետ,
13:09
but also the dark and difficult things.
328
774000
3000
բայց նաև մռայլ ու դժվար բաների հետ:
13:12
Vaclav Havel, the great Czech leader, talked about this.
329
777000
3000
Վաքլավ Հավելը, չեխ մեծագույն առաջնորդը, խոսել է սրա մասին:
13:15
He said, "When we were in Eastern Europe and dealing with oppression,
330
780000
3000
Նա ասել է, «Երբ մենք Արևելյան Եվրոպայում պայքարում էինք ճնշման դեմ,
13:18
we wanted all kinds of things,
331
783000
2000
մենք շատ բան էինք ցանկանում,
13:20
but mostly what we needed was hope,
332
785000
2000
բայց ամենաշատը մեզ անհրաժեշտ էր հույս,
13:22
an orientation of the spirit,
333
787000
2000
ոգու կողմնորոշվածություն,
13:24
a willingness to sometimes be in hopeless places
334
789000
2000
ցանկություն երբեմն լինել անհույս վայրերում
13:26
and be a witness."
335
791000
2000
և ականատես լինել»:
13:28
Well that orientation of the spirit
336
793000
2000
Ոգու այդ կողմնորաշվածությունը
13:30
is very much at the core of what I believe
337
795000
3000
ընկած է այն բաների հիմքում, ինչում իմ կարծիքով,
13:33
even TED communities
338
798000
2000
նույնիսկ TED համայքները
13:35
have to be engaged in.
339
800000
2000
պետք է ներգրավված լինեն:
13:37
There is no disconnect
340
802000
2000
Չկա տարանջատում
13:39
around technology and design
341
804000
3000
տեխնոլոգիայի և դիզայնի ոլորտներում,
13:42
that will allow us to be fully human
342
807000
2000
որը թույլ կտա մեզ լինել ամբողջական մարդկային էակ,
13:44
until we pay attention to suffering,
343
809000
3000
մինչ մենք ուշադրություն չդարձնենք տառապանքներին,
13:47
to poverty, to exclusion, to unfairness, to injustice.
344
812000
3000
աղքատությանը, բացառությանը, անարդարությանը:
13:50
Now I will warn you
345
815000
2000
Ես ցանկանում եմ զգուշացնել ձեզ,
13:52
that this kind of identity
346
817000
2000
որ այդ տիպի ինքնությունը
13:54
is a much more challenging identity
347
819000
3000
շատ ավելի բարդ ինքնություն է,
13:57
than ones that don't pay attention to this.
348
822000
2000
քան այն, որին դուք ուշադրություն չեք դարձնում:
13:59
It will get to you.
349
824000
2000
Այն կազդի ձեզ վրա:
14:01
I had the great privilege, when I was a young lawyer, of meeting Rosa Parks.
350
826000
3000
Երբ ես երիտասարդ իրավաբան էի, ես մեծ պատիվ ունեցա հանդիպել Ռոզա Պարքսին:
14:04
And Ms. Parks used to come back to Montgomery every now and then,
351
829000
3000
Տիկին Պարքսը սովորություն ուներ վերադառնալ Մոնտգոմերի ժամանակ առ ժամանակ,
14:07
and she would get together with two of her dearest friends,
352
832000
2000
նա հանդիպում էի իր երկու ամենամոտ ընկերուհիների,
14:09
these older women,
353
834000
2000
մեծահասակ կանանց հետ,
14:11
Johnnie Carr who was the organizer
354
836000
2000
Ջոննի Քարի հետ, ով Մոնտգոմերիի
14:13
of the Montgomery bus boycott --
355
838000
2000
ավտոբուսային բոյկոտի կազմակերպիչն էր,
14:15
amazing African-American woman --
356
840000
2000
մի զարմանահրաշ աֆրիկյան ամերիկուհի կին,
14:17
and Virginia Durr, a white woman,
357
842000
2000
և Վիրջինիա Դուրի հետ, մի սպիտակամորթ կին,
14:19
whose husband, Clifford Durr, represented Dr. King.
358
844000
2000
ում ամուսինը, Քլիֆֆորդ Դուրը, ներկայացնում էր դոկտոր Քինգին:
14:21
And these women would get together and just talk.
359
846000
3000
Այս կանայք հանդիպում եւ զրուցում էին:
14:24
And every now and then Ms. Carr would call me,
360
849000
2000
Ժամանակ առ ժամանակ տիկին Քարը կանչում էր ինձ
14:26
and she'd say, "Bryan, Ms. Parks is coming to town. We're going to get together and talk.
361
851000
3000
և ասում. «Բրայն, տիկին Պարքսը գալու է քաղաք: Մենք հավաքվելու ենք և զրուցելու:
14:29
Do you want to come over and listen?"
362
854000
2000
Ուզու՞մ ես գալ և լսել մեզ»:
14:31
And I'd say, "Yes, Ma'am, I do."
363
856000
2000
Ես ասում էի. «Իհարկե, տիկին, ես ուզում եմ»:
14:33
And she'd say, "Well what are you going to do when you get here?"
364
858000
2000
Նա ասում էր. «Դե, ի՞նչ պիտի անես, երբ գաս այդտեղ»:
14:35
I said, "I'm going to listen."
365
860000
2000
Ես ասում էի. «Ես պատրաստվում եմ լսել»:
14:37
And I'd go over there and I would, I would just listen.
366
862000
2000
Եվ ես գնում ու պարզապես լսում էի իրենց:
14:39
It would be so energizing and so empowering.
367
864000
2000
Դա այնքան շատ էներգիա էր հաղորդում ինձ և այդքան զորացնող էր:
14:41
And one time I was over there listening to these women talk,
368
866000
3000
Եվ մի անգամ ես լսում էի այդ կանանց խոսելիս,
14:44
and after a couple of hours Ms. Parks turned to me
369
869000
2000
և մի քանի ժամ անց տիկին Պարքսը պտտվեց դեպի ինձ
14:46
and she said, "Now Bryan, tell me what the Equal Justice Initiative is.
370
871000
3000
և ասաց. «Բրայն, ասա ինձ, ինչ է Հավասար արդարության նախաձեռնությունը:
14:49
Tell me what you're trying to do."
371
874000
2000
Ասա ինձ, թե ինչ ես դու փորձում անել»:
14:51
And I began giving her my rap.
372
876000
2000
Ես սկսեցի պատմել:
14:53
I said, "Well we're trying to challenge injustice.
373
878000
2000
Ես ասացի. «Դե, մենք փորձում ենք դիմակայել անարդարությանը:
14:55
We're trying to help people who have been wrongly convicted.
374
880000
2000
Մենք փորձում ենք օգնել մարդկանց, ովքեր սխալմամբ դատապարտվել են:
14:57
We're trying to confront bias and discrimination
375
882000
2000
Մենք փորձում ենք դիմակայել կողմնակալությանը և խտրականությանը
14:59
in the administration of criminal justice.
376
884000
2000
քրեական արդարադատության ոլորտում:
15:01
We're trying to end life without parole sentences for children.
377
886000
3000
Մենք փորձում ենք վերջ տալ առանց պայմանական վաղաժամկետ դատավճիռներին երեխաների համար:
15:04
We're trying to do something about the death penalty.
378
889000
2000
Մենք փորձում ենք ինչ-որ բան անել մահապատժի հետ կապված:
15:06
We're trying to reduce the prison population.
379
891000
2000
Մենք փորձում ենք նվազեցնել բանտերում գտնվող մարդկանց թիվը:
15:08
We're trying to end mass incarceration."
380
893000
2000
Մենք փորձում ենք վերջ զանգվածային բանտարկությանը»:
15:10
I gave her my whole rap, and when I finished she looked at me
381
895000
2000
Երբ ես վերջացրեցի նա նայեց ինձ
15:12
and she said, "Mmm mmm mmm."
382
897000
3000
և ասաց. «Մմմ մմմ մմմմ»:
15:15
She said, "That's going to make you tired, tired, tired."
383
900000
3000
Նա ասաց. «Դա քեզ հոգնացնելու է, հոգնացնելու է, հոգնացնելու է»:
15:18
(Laughter)
384
903000
2000
(Ծիծաղ)
15:20
And that's when Ms. Carr leaned forward, she put her finger in my face,
385
905000
2000
Եվ այդ ժամանակ տիկին Քարն առաջ հենվեց, ապա դրեց իր մատը իմ դեմքին
15:22
she said, "That's why you've got to be brave, brave, brave."
386
907000
6000
և ասաց. «Ահա թե ինչու դու պիտի լինես քաջ, քաջ, քաջ»:
15:28
And I actually believe that the TED community
387
913000
3000
Եվ ես կարծում եմ, որ TED համայնքը
15:31
needs to be more courageous.
388
916000
2000
պիտի ավելի համարձակ գտնվի:
15:33
We need to find ways
389
918000
2000
Մենք պետք է ճանապարհ գտնենք
15:35
to embrace these challenges,
390
920000
2000
դիմակայելու համար այդ մարտահրավերներին,
15:37
these problems, the suffering.
391
922000
2000
խնդիրներին, տառապանքներին:
15:39
Because ultimately, our humanity depends
392
924000
3000
Քանի որ, վերջ ի վերջո, մեր մարդկությունը կախված է
15:42
on everyone's humanity.
393
927000
2000
բոլորի մարդկությունից:
15:44
I've learned very simple things doing the work that I do.
394
929000
2000
Ես շատ պարզ բաներ եմ սովորել այդ աշխատանքն անելիս:
15:46
It's just taught me very simple things.
395
931000
2000
Այն ինձ շատ պարզ բաներ է սովորեցրել:
15:48
I've come to understand and to believe
396
933000
3000
Ես հասկացա ու կարծում եմ,
15:51
that each of us
397
936000
2000
որ մեզանից յուրաքանչյուրը
15:53
is more than the worst thing we've ever done.
398
938000
2000
չպետք է սահմանվի մեր գործած ամենավատ բանով:
15:55
I believe that for every person on the planet.
399
940000
3000
Ես հավատում եմ, որ սա ճիշտ է մոլորակի բոլոր մարդկանց համար:
15:58
I think if somebody tells a lie, they're not just a liar.
400
943000
3000
Ես կարծում եմ, որ եթե մեկը սուտ է խոսում, նա պարզապես ստախոս չէ:
16:01
I think if somebody takes something that doesn't belong to them,
401
946000
2000
Ես կարծում եմ, որ եթե մեկը վերցնում է մի բան, որ իրեն չի պատկանում,
16:03
they're not just a thief.
402
948000
2000
նա պարզապես գող չի:
16:05
I think even if you kill someone, you're not just a killer.
403
950000
3000
Ես կարծում եմ, որ նույնիսկ եթե դու մարդ ես սպանում, դու պարզապես մարդասպան չես:
16:08
And because of that there's this basic human dignity
404
953000
3000
Այս իսկ պատճառով, գոյություն ունի հիմնական մարդկային արժանապատվություն,
16:11
that must be respected by law.
405
956000
2000
որը պետք է պաշտպանվի օրենքով:
16:13
I also believe
406
958000
2000
Ես նաև հավատում եմ,
16:15
that in many parts of this country,
407
960000
2000
որ այս երկրի շատ մասերում,
16:17
and certainly in many parts of this globe,
408
962000
4000
ինչպես նաև այս մոլորակի շատ մասերում,
16:21
that the opposite of poverty is not wealth.
409
966000
2000
որ աղքատության հակապատկերը հարստության չէ:
16:23
I don't believe that.
410
968000
2000
Ես դրան չեմ հավատում:
16:25
I actually think, in too many places,
411
970000
3000
Ես կարծում եմ, որ շատ վայրերում,
16:28
the opposite of poverty is justice.
412
973000
3000
աղքատության հակապատկերը արդարությունն է:
16:31
And finally, I believe
413
976000
3000
Եվ վերջապես, ես հավատում եմ,
16:34
that, despite the fact that it is so dramatic
414
979000
3000
որ չնայած դրան, որ դա այնքան դրամատիկական է,
16:37
and so beautiful and so inspiring
415
982000
2000
այնքան գեղեցիկ, այնքան ոգեշնչող,
16:39
and so stimulating,
416
984000
2000
և այնքան խթանիչ,
16:41
we will ultimately not be judged by our technology,
417
986000
3000
մեր մասին վերջ ի վերջո չեն դատելու մեր տեխնոլոգիայով,
16:44
we won't be judged by our design,
418
989000
3000
մեր մասին չեն դատելու մեր դիզայնով,
16:47
we won't be judged by our intellect and reason.
419
992000
3000
մեր մասին չեն դատելու մեր ինտելեկտով և բանականությամբ:
16:50
Ultimately, you judge the character of a society,
420
995000
3000
Վերջին հաշվով, դուք դատում եք հասարակությունը
16:53
not by how they treat their rich and the powerful and the privileged,
421
998000
3000
նայելով թե ինչպես է այն վերաբերվում ոչ թե հարուստներին և արտոնյալներին,
16:56
but by how they treat the poor,
422
1001000
2000
այլ աղքատներին,
16:58
the condemned, the incarcerated.
423
1003000
2000
դատապարտվածներին, բանտարկյալներին:
17:00
Because it's in that nexus
424
1005000
2000
Որովհետև հենց այդ կապի միջոցով ենք
17:02
that we actually begin to understand truly profound things
425
1007000
3000
մենք իրականում սկսում հասկանալ իսկապես խորիմաստ բաները,
17:05
about who we are.
426
1010000
4000
այն մասին, թե ով ենք մենք:
17:09
I sometimes get out of balance. I'll end with this story.
427
1014000
2000
Ես երբեմն կորցնում եմ հավասարակշռությունս: Ես կավարտեմ այս պատմությամբ:
17:11
I sometimes push too hard.
428
1016000
2000
Ես երբեմն չափն անցնում եմ:
17:13
I do get tired, as we all do.
429
1018000
2000
Ես հոգնում եմ, ինչպես մենք բոլորս:
17:15
Sometimes those ideas get ahead of our thinking
430
1020000
3000
Երբեմն այդ գաղափարները մեզանից առաջ ենք անցնում,
17:18
in ways that are important.
431
1023000
2000
ինչը շատ կարևոր է:
17:20
And I've been representing these kids
432
1025000
2000
Ես ներկայացրել եմ այս երեխաներին,
17:22
who have been sentenced to do these very harsh sentences.
433
1027000
2000
որոնք դատապարտվել են շատ խիստ պատիժների:
17:24
And I go to the jail and I see my client who's 13 and 14,
434
1029000
3000
Երբ ես գնում եմ բանտ, ես տեսնում եմ 13 կամ 14 տարեկան իմ հաճախորդին,
17:27
and he's been certified to stand trial as an adult.
435
1032000
3000
ով վկայագրվել է որպես մեծահասակ:
17:30
I start thinking, well, how did that happen?
436
1035000
2000
Ես մտածում եմ, ինչպես է դա հնարավոր:
17:32
How can a judge turn you into something
437
1037000
2000
Ինչպես դատավորը կարող է դարձնել քեզ մի բան,
17:34
that you're not?
438
1039000
2000
ով դու չես:
17:36
And the judge has certified him as an adult, but I see this kid.
439
1041000
3000
Դատավորը նրան վկայագրել է որպես մեծահասակ բայց ես տեսնում են երեխա:
17:39
And I was up too late one night and I starting thinking,
440
1044000
2000
Մի գիշեր մինչ ուշ ես արթուն էի և սկսեցի մտածել,
17:41
well gosh, if the judge can turn you into something that you're not,
441
1046000
2000
աստված իմ, եթե դատավորը կարող է դարձնել քեզ մի բան, ինչը դու չես,
17:43
the judge must have magic power.
442
1048000
2000
դատավորը պիտի որ կախարդական ուժ ունենա:
17:45
Yeah, Bryan, the judge has some magic power.
443
1050000
3000
Այո, Բրայն, դատավորը կախարդական ուժ ունի:
17:48
You should ask for some of that.
444
1053000
2000
Կարող ես իրենից մի քիչ դրանից խնդրել:
17:50
And because I was up too late, wasn't thinking real straight,
445
1055000
2000
Եվ քանի որ ես մինչ ուշ արթուն էի, ես նորմալ չէի կարող մտածել,
17:52
I started working on a motion.
446
1057000
2000
ես սկսեցի աշխատել դատարանին ուղղված դիմումի վրա:
17:54
And I had a client who was 14 years old, a young, poor black kid.
447
1059000
3000
Իմ պատվիրատուն 14 տարեկան աղքատ սևամորթ տղա էր:
17:57
And I started working on this motion,
448
1062000
2000
Ես սկսեցի աշխատել դիմումի վրա,
17:59
and the head of the motion was: "Motion to try my poor,
449
1064000
2000
և դրա վերնագիրն էր` Դիմում իմ աղքատ 14 տարեկան
18:01
14-year-old black male client
450
1066000
2000
սևամորթ պատվիրատուին դատելու մասին
18:03
like a privileged, white 75-year-old
451
1068000
2000
որպես 75-ամյա սպիտակամորթ արտոնյա
18:05
corporate executive."
452
1070000
2000
գործադիր ղեկավար:
18:07
(Applause)
453
1072000
5000
(Ծափահարություններ)
18:12
And I put in my motion
454
1077000
2000
Ես գրեցի իմ դիմումի մեջ,
18:14
that there was prosecutorial misconduct and police misconduct and judicial misconduct.
455
1079000
3000
որ այստեղ առկա է դատախազության զանցանք, ոստիկանության զանցանք և իրավաբանական զանցանք:
18:17
There was a crazy line in there about how there's no conduct in this county,
456
1082000
2000
Այնտեղ մի տող կար այն մասին, թե ինչպես այս երկրում
18:19
it's all misconduct.
457
1084000
2000
միայն զանցանքներ գոյություն ունեն:
18:21
And the next morning, I woke up and I thought, now did I dream that crazy motion,
458
1086000
3000
Հաջորդ առավոտ ես արթնանա և մտածեցի, արդյոք ես երազում եմ տեսել այդ խենթ դիմումը
18:24
or did I actually write it?
459
1089000
2000
թե իրականում գրել եմ այն:
18:26
And to my horror, not only had I written it,
460
1091000
2000
Ի սարսափ ինձ, ես ոչ միայն գրել էի այն,
18:28
but I had sent it to court.
461
1093000
2000
բայց նաև ուղարկել էի այն դատարան:
18:30
(Applause)
462
1095000
3000
(Ծափահարություններ)
18:33
A couple months went by,
463
1098000
3000
Մի քանի ամիս անցավ,
18:36
and I had just forgotten all about it.
464
1101000
2000
և ես մոռացա դրա մասին:
18:38
And I finally decided,
465
1103000
2000
Եվ ես վերջապես որոշեցի,
18:40
oh gosh, I've got to go to the court and do this crazy case.
466
1105000
2000
աստված իմ , ես պետք է գնամ դատարան և վարեմ այդ գործը:
18:42
And I got into my car
467
1107000
2000
Ես նստեցի մեքենաս,
18:44
and I was feeling really overwhelmed -- overwhelmed.
468
1109000
2000
և ես շատ ու շատ հուզված էի:
18:46
And I got in my car and I went to this courthouse.
469
1111000
2000
Ես նստեցի մեքենա և գնացի դատարան:
18:48
And I was thinking, this is going to be so difficult, so painful.
470
1113000
3000
Ես մտածում էի, որ դա լինելու է այնքան դժվար, այնքան ցավոտ:
18:51
And I finally got out of the car and I started walking up to the courthouse.
471
1116000
3000
Ես վերջապես դուրս եկա մեքենայից և սկսեցի քայլել դեպի դատարան:
18:54
And as I was walking up the steps of this courthouse,
472
1119000
2000
Մինչ ես բարձրանում էի դատարանի աստիճանները
18:56
there was an older black man who was the janitor in this courthouse.
473
1121000
3000
այնտեղ մի սևամորթ դռնապահ կար:
18:59
When this man saw me, he came over to me
474
1124000
2000
Երբ այդ մարդը տեսավ ինձ, նա մոտեցավ ինձ
19:01
and he said, "Who are you?"
475
1126000
2000
և ասաց. «Դուք ով եք»:
19:03
I said, "I'm a lawyer." He said, "You're a lawyer?" I said, "Yes, sir."
476
1128000
3000
Ես ասացի, «Ես փաստաբան են»: Նա ասաց, «Դուք փաստաբան եք»: Ես ասացի, «Այո, պարոն»:
19:06
And this man came over to me
477
1131000
2000
Այդ մարդը մոտեցավ
19:08
and he hugged me.
478
1133000
2000
և գրկեց ինձ:
19:10
And he whispered in my ear.
479
1135000
2000
Ապա նա շշնջաց իմ ականջին:
19:12
He said, "I'm so proud of you."
480
1137000
2000
Նա ասաց. «Ես հպարտանում եմ քեզնով»:
19:14
And I have to tell you,
481
1139000
2000
Պիտի ասեմ ձեզ,
19:16
it was energizing.
482
1141000
2000
որ դա էներգիա հաղորդեց ինձ:
19:18
It connected deeply with something in me
483
1143000
2000
Դա ինչ-որ բան շարժեց ինձ մեջ
19:20
about identity,
484
1145000
2000
կապված ինքնության հետ,
19:22
about the capacity of every person to contribute
485
1147000
3000
յուրաքանչյուր անձի ինչ-որ բան կամ հուսադրող հեռանկար
19:25
to a community, to a perspective that is hopeful.
486
1150000
2000
իր համայքին տալու հետ:
19:27
Well I went into the courtroom.
487
1152000
2000
Դե, ես գնացի դատարանի դահլիճ:
19:29
And as soon as I walked inside, the judge saw me coming in.
488
1154000
2000
Հենց որ ես ներս մտա, դատավորը տեսավ ինձ:
19:31
He said, "Mr. Stevenson, did you write this crazy motion?"
489
1156000
3000
Նա ասաց. «Պարոն Ստիվենսոն, Դու՞ք եք գրել այդ խենթ դիմումը»:
19:34
I said, "Yes, sir. I did." And we started arguing.
490
1159000
2000
Ես ասացի. «Այո, պարոն»: Ես մենք սկսեցինք բանավիճել:
19:36
And people started coming in because they were just outraged.
491
1161000
2000
Մարդիկ սկսեցին ներս մտնել, որովհետեւ նրանք շատ վրդովված էին:
19:38
I had written these crazy things.
492
1163000
2000
Ես ինչ-որ խենթ բաներ էի գրել:
19:40
And police officers were coming in
493
1165000
2000
Ներս էին գալիս ոստիկաններ,
19:42
and assistant prosecutors and clerk workers.
494
1167000
2000
դատախազի օգնականներ եւ դպիրներ:
19:44
And before I knew it, the courtroom was filled with people
495
1169000
2000
Մինչ ես հասկացա թե ինչպես, դատարանի դահլիճը լեփ լեցուն էր
19:46
angry that we were talking about race,
496
1171000
2000
մարդկանցով, ովքեր վրդովված էին, որ մենք խոսում էինք ռասայի մասին,
19:48
that we were talking about poverty,
497
1173000
2000
որ մենք խոսում էինք աղքատության մասին,
19:50
that we were talking about inequality.
498
1175000
2000
որ մենք խոսում էինք անհավասարության մասին:
19:52
And out of the corner of my eye, I could see this janitor pacing back and forth.
499
1177000
3000
Իմ աչքի մի ծայրով ես տեսնում էի թե ինչպես է դռնապահը ետ ու առաջ անում:
19:55
And he kept looking through the window, and he could hear all of this holler.
500
1180000
2000
Նա շարունակ նայում էր պատուհանին, նա լսում էր մեր բղավոցները:
19:57
He kept pacing back and forth.
501
1182000
2000
Նա շարունակ ետ ու առաջ էր անում:
19:59
And finally, this older black man with this very worried look on his face
502
1184000
3000
Վերջապես, այդ սեւամորթ մարդը շատ անհագիստ դեմքով
20:02
came into the courtroom and sat down behind me,
503
1187000
3000
ներս մտավ դահլիճ և նստեց իմ կողքին
20:05
almost at counsel table.
504
1190000
2000
գրեթե խորհրադկցության սեղանի շուրջ:
20:07
About 10 minutes later the judge said we would take a break.
505
1192000
2000
Մոտ 10 րոպե անց դատավորն ասաց, որ մենք ընդմիջում անենք:
20:09
And during the break there was a deputy sheriff who was offended
506
1194000
3000
Ընդմիջման ժամանակ շերիֆի մի տեղակալ իրեն վիրավորված զգաց,
20:12
that the janitor had come into court.
507
1197000
2000
որ դռնապահը ներս է մտել դատարան:
20:14
And this deputy jumped up and he ran over to this older black man.
508
1199000
2000
Այդ տեղակալը վեր թռավ իր տեղից և վազեց դեպի տարեց սևամորթ մարդը:
20:16
He said, "Jimmy, what are you doing in this courtroom?"
509
1201000
3000
Նա ասաց. «Ջիմմի, ի՞նչ ես անում այստեղ դատարանում»:
20:19
And this older black man stood up
510
1204000
2000
Այդ տարեց սևամորթ մարդը վեր կանգնեց,
20:21
and he looked at that deputy and he looked at me
511
1206000
2000
նայեց տեղակալին, նայեց ինձ
20:23
and he said, "I came into this courtroom
512
1208000
3000
եւ ասաց. «Ես եկել եմ դատարանի այս դահլիճ,
20:26
to tell this young man,
513
1211000
2000
այս երիտասարդին ասելու,
20:28
keep your eyes on the prize, hold on."
514
1213000
3000
որ նա կենտրոնանա վերջնական դրական արդյունքի մասին»:
20:31
I've come to TED
515
1216000
2000
Ես եկել եմ TED,
20:33
because I believe that many of you understand
516
1218000
2000
որովհետեւ ես հավատում եմ, որ ձեզանից շատերը հասկանում են,
20:35
that the moral arc of the universe is long,
517
1220000
2000
որ տիեզերքի բարոյական աղեղը երկար է,
20:37
but it bends toward justice.
518
1222000
2000
բայց այն թեքված է դեպի արդարություն:
20:39
That we cannot be full evolved human beings
519
1224000
3000
Որ մենք չենք կարող լիարժեք մարդկային կյանքով ապրել
20:42
until we care about human rights and basic dignity.
520
1227000
3000
մինչև մենք մտահոգված չենք մարդու հիմնարար իրավունքներով և արժանապատվությամբ:
20:45
That all of our survival
521
1230000
2000
Որ մենք գոյատևումը
20:47
is tied to the survival of everyone.
522
1232000
2000
պայմանավորված է բոլորի գոյատևմամբ:
20:49
That our visions of technology and design
523
1234000
2000
Որ տեխնոլոգիայի և դիզայնի,
20:51
and entertainment and creativity
524
1236000
2000
ժամանցի և ստեղծարարության մեր տեսլականները
20:53
have to be married with visions
525
1238000
2000
պետք է միավորվեն
20:55
of humanity, compassion and justice.
526
1240000
3000
մարդկությունը, կարեկցանքի և արդարության տեսլականների հետ:
20:58
And more than anything,
527
1243000
2000
Եվ ավելի քան մեկ այլ բան,
21:00
for those of you who share that,
528
1245000
2000
նրանց համար, ով կիսում է այս տեսլականը,
21:02
I've simply come to tell you
529
1247000
2000
ես պարզապես եկել եմ ասելու ձեզ,
21:04
to keep your eyes on the prize, hold on.
530
1249000
2000
որ կենտրոնանաք վերջնական դրական արդյունքի վրա:
21:06
Thank you very much.
531
1251000
2000
Շատ շնորհակալություն:
21:08
(Applause)
532
1253000
21000
(Ծափահարություններ)
21:29
Chris Anderson: So you heard and saw
533
1274000
2000
Քրիս Անդերսոն՝ Դուք ականատես եղաք, որ
21:31
an obvious desire by this audience, this community,
534
1276000
3000
այս հանդիսատեսը, այս համայնքը ցանկանում է
21:34
to help you on your way and to do something on this issue.
535
1279000
3000
օգնել Ձեզ այս գործում:
21:37
Other than writing a check,
536
1282000
2000
Բացի գումար հատկացնելուց,
21:39
what could we do?
537
1284000
3000
ի՞նչ մենք կարող ենք անել:
21:42
BS: Well there are opportunities all around us.
538
1287000
2000
ԲՍ՝ Դե մեր շուրջը տարբեր հնարավորություններ կան:
21:44
If you live in the state of California, for example,
539
1289000
2000
Եթե օրինակ դուք ապրում եք Կալիֆորնիա նահանգում,
21:46
there's a referendum coming up this spring
540
1291000
2000
այս գարնանը հանրաքվե է սպասվում,
21:48
where actually there's going to be an effort
541
1293000
2000
որտեղ փաստացի փորձ է արվելու
21:50
to redirect some of the money we spend on the politics of punishment.
542
1295000
3000
փոփոխելու այն գումարի չափը, որը մենք ծախսում ենք քաղաքականության պատժի վրա:
21:53
For example, here in California
543
1298000
2000
Այսպես օրինակ, այստեղ Կալիֆորնիայում
21:55
we're going to spend one billion dollars
544
1300000
2000
մենք պատրաստվում ենք ծախսել մեկ միլիարդ դոլար
21:57
on the death penalty in the next five years --
545
1302000
2000
մահապատժի վրա հաջորդ հինգ տարիների ընթացքում,
21:59
one billion dollars.
546
1304000
3000
մեկ միլիարդ դոլար:
22:02
And yet, 46 percent of all homicide cases
547
1307000
2000
Եվ չնայած դրան, սպանությունների 46 տոկոսը
22:04
don't result in arrest.
548
1309000
2000
ձերբակալմամբ չեն ավարտվում:
22:06
56 percent of all rape cases don't result.
549
1311000
2000
Բռնաբարությունների 56 տոկոսի դեպքում մենք արդյունք չունենք:
22:08
So there's an opportunity to change that.
550
1313000
2000
Այսպիսով, մենք հնարավորություն ունենա փոխել դա:
22:10
And this referendum would propose having those dollars
551
1315000
2000
Այս հանրաքվեն առաջարկում է, որ այդ գումարները
22:12
go to law enforcement and safety.
552
1317000
3000
գնան իրավապահ մարմիններին և անվտանգությանը:
22:15
And I think that opportunity exists all around us.
553
1320000
2000
Եվ ես կարծում եմ, որ նման հնարավորություններ շատ կան:
22:17
CA: There's been this huge decline
554
1322000
2000
ՔԱ՝ Վերջին երեք տասնամյակների ընթացքում Ամերիկայում
22:19
in crime in America over the last three decades.
555
1324000
3000
նկատվում է հանցագործությունների հսկայական նվազում:
22:22
And part of the narrative of that
556
1327000
3000
Եվ ոմանք պանդում են, որ
22:25
is sometimes that it's about increased incarceration rates.
557
1330000
3000
դրա պատճառը բանտարկության աճող մակարդակն է:
22:28
What would you say to someone who believed that?
558
1333000
2000
Ի՞նչ Դուք կասեիք մեկին, ով հավատում է այդ կարծիքին:
22:30
BS: Well actually the violent crime rate
559
1335000
2000
ԲՍ՝ Իրականում բռնի հանցագործության մակարդակը
22:32
has remained relatively stable.
560
1337000
2000
համեմատաբար նույն է մնացել:
22:34
The great increase in mass incarceration in this country
561
1339000
2000
Զանգվածային բանտարկության աճը այս երկրում
22:36
wasn't really in violent crime categories.
562
1341000
3000
իրականում պայմանավորված չէ բռնի հանցագործության աճով:
22:39
It was this misguided war on drugs.
563
1344000
2000
Դրա պատճառը թմրադեղերին հայտարարված պատերազմն էր:
22:41
That's where the dramatic increases have come
564
1346000
2000
Ահա թե որն է բանտարկված մարդկանց
22:43
in our prison population.
565
1348000
3000
թվաքանակի աճի պատճառը:
22:46
And we got carried away with the rhetoric of punishment.
566
1351000
3000
Իսկ մենք չափազանց տարվել ենք պատժելիության մասին խոսակցությամբ:
22:49
And so we have three strikes laws
567
1354000
2000
Այսպիսով, մենք ունենք օրենսդրական ակտեր,
22:51
that put people in prison forever
568
1356000
2000
որոնք ընդմիշտ բանտարկության մեջ են պահում մարդկանց
22:53
for stealing a bicycle, for low-level property crimes,
569
1358000
3000
հեծանիվ գողանալու համար,
22:56
rather than making them give those resources back
570
1361000
2000
փոխարենը ստիպելու նրանց վերադարձնել այդ ռեսուրսները
22:58
to the people who they victimized.
571
1363000
2000
այդ մարդկանց, ովքեր տուժել են:
23:00
I believe we need to do more to help people who are victimized by crime,
572
1365000
2000
Կարծում եմ, որ մենք պետք է ավելին անենք օգնելոը համար մարդկանց, ովքեր հանցագործության զոհ են,
23:02
not do less.
573
1367000
2000
ոչ թե հակառակը:
23:04
And I think our current punishment philosophy
574
1369000
2000
Եվ ես կարծում եմ, որ մեր ներկա պատժի փիլիսոփայությունը
23:06
does nothing for no one.
575
1371000
2000
որևէ բանով որևէ մեկին չի օգնում:
23:08
And I think that's the orientation that we have to change.
576
1373000
2000
Եվ կարծում եմ դա այն է, ինչ մենք պետք է փոխենք:
23:10
(Applause)
577
1375000
2000
(Ծափահարություններ)
23:12
CA: Bryan, you've struck a massive chord here.
578
1377000
3000
ՔԱ` Բրայն, Դուք մեզ շատ կարևոր բան հիշացրեցիք այստեղ:
23:15
You're an inspiring person.
579
1380000
2000
Ձեր ելույթը շատ ոգեշնչող էր:
23:17
Thank you so much for coming to TED. Thank you.
580
1382000
2000
Անչափ շնորհակալ ենք, որ մասնակցեցիք TED-ին: Շնորհակալություն:
23:19
(Applause)
581
1384000
15000
(Ծափահարություններ)
ABOUT THE SPEAKER
Bryan Stevenson - Public-interest lawyerBryan Stevenson is the founder and executive director of the Equal Justice Initiative, fighting poverty and challenging racial discrimination in the criminal justice system.
Why you should listen
Bryan Stevenson is a public-interest lawyer who has dedicated his career to helping the poor, the incarcerated and the condemned. He's the founder and executive director of the Equal Justice Initiative, an Alabama-based group that has won major legal challenges eliminating excessive and unfair sentencing, exonerating innocent prisoners on death row, confronting abuse of the incarcerated and the mentally ill, and aiding children prosecuted as adults.
EJI recently won an historic ruling in the U.S. Supreme Court holding that mandatory life-without-parole sentences for all children 17 or younger are unconstitutional. Mr. Stevenson’s work fighting poverty and challenging racial discrimination in the criminal justice system has won him numerous awards. He is a graduate of the Harvard Law School and the Harvard School of Government, and has been awarded 14 honorary doctorate degrees. Bryan is the author of Just Mercy: A Story of Justice and Redemption.
Bryan Stevenson | Speaker | TED.com