TED2016
Alice Rawsthorn: Pirates, nurses and other rebel designers
Alice Rawsthorn: Korsanlar, hemşireler ve diğer asi tasarımcılar
Filmed:
Readability: 5.9
1,019,957 views
Alice Rawsthorn, tasarımın başkaldırıcılarına yapılan bu methiyede Karasakal'dan Florence Nightingale'e akla gelmeyen kahramanların çalışmalarının altını çiziyor. Rawsthorn, bu cesur düşünürlerden, Buckminster Fuller gibi bazı ilk modern vizyonerlere kadar bir çizgi çekerek en büyük tasarımcıların çoğu zaman en asileri olduklarını gösteriyor.
Alice Rawsthorn - Design critic
Columnist and author Alice Rawsthorn illuminates the mesh of design woven into every aspect of our everyday lives and communities. Full bio
Columnist and author Alice Rawsthorn illuminates the mesh of design woven into every aspect of our everyday lives and communities. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Design is a slippery
and elusive phenomenon,
and elusive phenomenon,
0
875
3022
Tasarım hassas ve
anlaşılması zor bir olgudur,
anlaşılması zor bir olgudur,
00:15
which has meant different
things at different times.
things at different times.
1
3921
3261
farklı zamanlarda farklı
şeyler anlamına gelir.
şeyler anlamına gelir.
00:19
But all truly inspiring design projects
have one thing in common:
have one thing in common:
2
7206
4268
Ancak gerçekten esin verici tüm tasarım
projelerinin ortak bir yanı var:
projelerinin ortak bir yanı var:
00:23
they began with a dream.
3
11498
1826
Bir hayalle başlamışlardı.
00:25
And the bolder the dream,
4
13679
1438
Hayal daha güçlü oldukça,
00:27
the greater the design feat
that will be required to achieve it.
that will be required to achieve it.
5
15141
3641
ona ulaşmak için gerekli tasarım
becerisi daha fazla oldu.
becerisi daha fazla oldu.
00:30
And this is why the greatest
designers are almost always
designers are almost always
6
18806
3894
Bu sebeple en büyük tasarımcılar
neredeyse hep
neredeyse hep
00:34
the biggest dreamers
and rebels and renegades.
and rebels and renegades.
7
22724
3688
en büyük hayalciler, asiler
ve başkaldırıcılardır.
ve başkaldırıcılardır.
00:38
This has been the case throughout history,
8
26787
2783
Bu tüm tarih boyunca böyle oldu,
00:41
all the way back to the year 300 BC,
9
29594
3921
bu ta M.Ö. 300 yılına,
00:45
when a 13-year-old became the king
10
33539
3119
uzak, çok fakir ve çok
küçük bir Asya ülkesine
küçük bir Asya ülkesine
00:48
of a remote, very poor
and very small Asian country.
and very small Asian country.
11
36682
4443
13 yaşında birinin kral olduğu
zamana kadar gider.
zamana kadar gider.
00:53
He dreamt of acquiring land,
riches and power
riches and power
12
41475
3485
O askerî fetihlerle toprak, zenginlik
00:56
through military conquest.
13
44984
1667
ve güç elde etmeyi düşledi.
00:58
And his design skills --
14
46675
1383
Ve tasarım yeteneği --
01:00
improbable though it sounds --
15
48082
1823
kulağa ihtimal dâhilinde gelmese de --
01:01
would be essential
in enabling him to do so.
in enabling him to do so.
16
49929
3045
bunu yapması için gerekliydi.
01:05
At the time,
17
53605
1150
O zamanlar
01:06
all weapons were made by hand
to different specifications.
to different specifications.
18
54779
3410
bütün silahlar farklı özelliklere
göre elle yapılıyordu.
göre elle yapılıyordu.
01:10
So if an archer ran out
of arrows during a battle,
of arrows during a battle,
19
58213
3306
Bir okçunun savaş sırasında oku biterse,
01:13
they wouldn't necessarily be able
to fire another archer's arrows
to fire another archer's arrows
20
61543
3923
yaylarından başka okçunun oklarını
01:17
from their bow.
21
65490
1848
aslında atamıyorlardı.
01:19
This of course meant that they would
be less effective in combat
be less effective in combat
22
67362
3561
Bu da elbette savaşta daha az etkin ve
01:22
and very vulnerable, too.
23
70947
1904
çok daha zayıf olacakları
anlamına geliyordu.
anlamına geliyordu.
01:25
Ying solved this problem
24
73339
1602
Ying bu sorunu tüm yayların
01:26
by insisting that all bows and arrows
were designed identically,
were designed identically,
25
74965
4091
ve okların aynı şekilde tasarlanması
üzerinde ısrarcı olarak çözdü,
üzerinde ısrarcı olarak çözdü,
böylece değiştirilebilir oluyorlardı.
01:31
so they were interchangeable.
26
79080
1731
01:32
And he did the same for daggers,
axes, spears, shields
axes, spears, shields
27
80835
4002
Aynı şeyi, hançerler, baltalar,
mızraklar, kalkanlar
mızraklar, kalkanlar
01:36
and every other form of weaponry.
28
84861
2485
ve diğer her tür silah için yaptı.
01:40
His formidably equipped army
won batter after battle,
won batter after battle,
29
88002
3906
Korkunç şekilde donanmış ordusu
savaş üstüne savaş kazandı
savaş üstüne savaş kazandı
01:43
and within 15 years,
30
91932
1790
ve 15 sene içinde
01:45
his tiny kingdom had
succeeded in conquering
succeeded in conquering
31
93746
3158
küçük krallığı daha büyük, daha zengin,
daha güçlü komşularını
daha güçlü komşularını
01:48
all its larger, richer,
more powerful neighbors,
more powerful neighbors,
32
96928
2825
büyük Çin İmparatorluğu'nu kurmak için
01:51
to found the mighty Chinese Empire.
33
99777
2523
ele geçirmekte başarılı oldu.
01:55
Now, no one, of course,
34
103041
1529
Şimdi elbette ki kimse
01:56
would have thought of describing
Ying Zheng as a designer at the time --
Ying Zheng as a designer at the time --
35
104594
3778
Ying Zheng'i o zamanlar bir tasarımcı
olarak tanımlamayı düşünmedi --
olarak tanımlamayı düşünmedi --
02:00
why would they?
36
108396
1208
niye bunu yapsınlar?
02:01
And yet he used design
unknowingly and instinctively
unknowingly and instinctively
37
109628
3803
Ancak tasarımı bilmeden
ve içgüdüsel olarak,
ve içgüdüsel olarak,
02:05
but with tremendous ingenuity
38
113455
1960
ama inanılmaz bir samimiyetle
02:07
to achieve his ends.
39
115439
2168
amacına ulaşmak üzere kullandı.
02:09
And so did another equally
improbable, accidental designer,
improbable, accidental designer,
40
117631
4540
Aynı şekilde istediğini şiddet
kullanmanın ötesinde elde etmeyen
kullanmanın ötesinde elde etmeyen
02:14
who was also not above using
violence to get what he wanted.
violence to get what he wanted.
41
122195
3755
bir diğer benzeri umulmadık,
tesadüfi tasarımcı da öyle yaptı.
tesadüfi tasarımcı da öyle yaptı.
02:18
This was Edward Teach, better known
as the British pirate, Blackbeard.
as the British pirate, Blackbeard.
42
126376
5260
Bu kişi, Karasakal olarak da bilinen
İngiliz korsan Edward Teach'di.
İngiliz korsan Edward Teach'di.
02:24
This was the golden age of piracy,
43
132012
2265
O zamanlar korsanlığın altın zamanlarıydı,
02:26
where pirates like Teach
were terrorizing the high seas.
were terrorizing the high seas.
44
134301
3673
Teach gibi korsanlar uzak denizleri
korkuya boğuyorlardı.
korkuya boğuyorlardı.
02:29
Colonial trade was flourishing,
45
137998
1969
Koloni ticareti gelişiyordu
02:31
and piracy was highly profitable.
46
139991
2261
ve korsanlık çok kârlıydı.
02:34
And the smarter pirates like him
realized that to maximize their spoils,
realized that to maximize their spoils,
47
142276
4839
Onun gibi daha akıllı korsanlar,
ganimetlerini büyütmek için
ganimetlerini büyütmek için
02:39
they needed to attack
their enemies so brutally
their enemies so brutally
48
147139
4627
düşmanlarına onları görür görmez
teslim olacakları şekilde zalimce
teslim olacakları şekilde zalimce
saldırmaları gerektiğini fark ettiler.
02:43
that they would surrender on sight.
49
151790
1793
02:45
So in other words,
50
153607
1151
Yani başka bir deyişle,
02:46
they could take the ships
without wasting ammunition,
without wasting ammunition,
51
154782
2546
mühimmatı boşa harcamadan
veya zayiat vermeden
veya zayiat vermeden
02:49
or incurring casualties.
52
157352
2041
gemileri alabiliyorlardı.
02:51
So Edward Teach redesigned
himself as Blackbeard
himself as Blackbeard
53
159417
3665
Edward Teach, amansız zalim
rolünü oynayarak kendini
rolünü oynayarak kendini
02:55
by playing the part of a merciless brute.
54
163106
2252
Karasakal olarak yeniden dizayn etmişti.
02:57
He wore heavy jackets and big hats
to accentuate his height.
to accentuate his height.
55
165794
4025
Boyunu abartmak için ağır ceketler
ve büyük şapkalar giydi.
ve büyük şapkalar giydi.
03:01
He grew the bushy black beard
that obscured his face.
that obscured his face.
56
169843
3495
Yüzünü gizleyen gür, kara
bir sakal uzattı.
bir sakal uzattı.
03:05
He slung braces of pistols
on either shoulder.
on either shoulder.
57
173362
3547
Her iki omzuna
silahların kayışlarını astı.
silahların kayışlarını astı.
03:08
He even attached matches to the brim
of his hat and set them alight,
of his hat and set them alight,
58
176933
3898
Şapkasının kenarlarına kibrit bile
tutturup onları ateşledi,
tutturup onları ateşledi,
03:12
so they sizzled menacingly
whenever his ship was poised to attack.
whenever his ship was poised to attack.
59
180855
4130
böylece gemisi saldırıya hazır olduğunda
bunlar tehditkâr bir şekilde cızırdadılar.
bunlar tehditkâr bir şekilde cızırdadılar.
03:17
And like many pirates of that era,
60
185009
2572
O çağın pek çok korsanı gibi
03:19
he flew a flag that bore
the macabre symbols
the macabre symbols
61
187605
2889
üzerinde insan kafatası ve bir çift
çapraz kemiğin olduğu
çapraz kemiğin olduğu
03:22
of a human skull
and a pair of crossed bones,
and a pair of crossed bones,
62
190518
3460
ölüm sembolleri bulunan bir bayrak taşıdı,
03:26
because those motifs had signified death
in so many cultures for centuries,
in so many cultures for centuries,
63
194002
5691
çünkü bu motifler yüzyıllardır bir sürü
kültürde ölümü simgelemişti,
kültürde ölümü simgelemişti,
03:31
that their meaning
was instantly recognizable,
was instantly recognizable,
64
199717
2862
bu yüzden anlamı hemen anlaşılıyordu,
03:34
even in the lawless, illiterate
world of the high seas:
world of the high seas:
65
202603
3540
uzak denizlerin kanunsuz,
cahil dünyalarında bile:
cahil dünyalarında bile:
03:38
surrender or you'll suffer.
66
206167
2476
Ya teslim ol, ya da acı çek.
03:40
So of course, all his sensible
victims surrendered on sight.
victims surrendered on sight.
67
208667
3255
Elbette ki tüm mantıklı kurbanlar
görür görmez teslim oldular.
görür görmez teslim oldular.
03:44
Put like that,
68
212646
1330
Şöyle düşünün;
03:46
it's easy to see why Edward Teach
and his fellow pirates
and his fellow pirates
69
214000
4675
Edward Teach'in ve yanındaki korsanların
neden modern iletişim tasarımının
neden modern iletişim tasarımının
03:50
could be seen as pioneers
of modern communications design,
of modern communications design,
70
218699
4475
öncüleri olduğunu anlamak kolay
03:55
and why their deadly symbol --
71
223198
1924
ve neden ölüm sembollerinin --
03:57
(Laughter)
72
225146
1062
(Gülüşmeler)
03:58
there's more --
73
226232
1151
daha fazlası var --
03:59
why their deadly symbol
of the skull and crossbones
of the skull and crossbones
74
227407
2985
neden kafatası ve çapraz kemiklerden
oluşan ölüm sembollerinin
oluşan ölüm sembollerinin
04:02
was a precursor of today's logos,
75
230416
2290
bugünün logosunun öncüsü olduğunu,
04:04
rather like the big red letters
standing behind me,
standing behind me,
76
232730
3347
arkamda duran büyük, kırmızı harfler gibi,
04:08
but of course with a different message.
77
236101
2179
ama tabii ki farklı bir mesajla.
04:10
(Laughter)
78
238304
1004
(Gülüşmeler)
04:11
Yet design was also used to nobler ends
79
239332
3010
Ancak tasarım, aynı derecede zeki ve
04:14
by an equally brilliant and equally
improbable designer,
improbable designer,
80
242366
4214
aynı derecede umulmadık bir tasarımcı
olan 19. yüzyılda yaşamış İngiliz hemşire
olan 19. yüzyılda yaşamış İngiliz hemşire
04:18
the 19th-century British nurse,
Florence Nightingale.
Florence Nightingale.
81
246604
3836
Florence Nightingale tarafından
daha yüce amaçlar için de kullanıldı.
daha yüce amaçlar için de kullanıldı.
04:22
Her mission was to provide
decent healthcare for everyone.
decent healthcare for everyone.
82
250464
4319
Onun misyonu herkes için iyi sağlık
hizmetleri sağlamaktı.
hizmetleri sağlamaktı.
04:27
Nightingale was born into a rather
grand, very wealthy British family,
grand, very wealthy British family,
83
255367
4416
Nightingale büyük, çok varlıklı sayılan,
Kırım Savaşı sırasında askerî
Kırım Savaşı sırasında askerî
04:31
who were horrified when she volunteered
to work in military hospitals
to work in military hospitals
84
259807
4041
hastanelerde çalışmak için gönüllü
olduğunda dehşete düşen
olduğunda dehşete düşen
04:35
during the Crimean War.
85
263872
1634
İngiliz bir ailede doğmuştu.
04:37
Once there, she swiftly realized
86
265963
2329
Orada bulunduğunda hemen fark etti ki,
04:40
that more patients were dying
of infections that they caught there,
of infections that they caught there,
87
268316
3613
hastaların çoğu savaş yaralarından
çok kirli, kokuşmuş
çok kirli, kokuşmuş
04:43
in the filthy, fetid wards,
88
271953
1968
koğuşlar içinde yakalandıkları
04:45
than they were of battle wounds.
89
273945
1753
enfeksiyonlardan ölüyorlardı.
04:47
So she campaigned
for cleaner, lighter, airier clinics
for cleaner, lighter, airier clinics
90
275722
4286
Bundan dolayı daha temiz, açık,
havadar kliniklerin tasarlanması ve
havadar kliniklerin tasarlanması ve
inşa edilmesi için kampanyalar yaptı.
04:52
to be designed and built.
91
280032
1756
04:54
Back in Britain,
92
282389
1185
İngiltere'ye dönünce
04:55
she mounted another campaign,
93
283598
1490
başka bir kampanya yürüttü,
04:57
this time for civilian hospitals,
94
285112
2058
bu sefer sivil hastaneler için
04:59
and insisted that the same design
principles were applied to them.
principles were applied to them.
95
287194
3873
ve aynı tasarım prensiplerinin
onlara da uygulanmasında ısrarcı oldu.
onlara da uygulanmasında ısrarcı oldu.
05:03
The Nightingale ward, as it is called,
96
291496
2752
Bu Nightingale koğuşu adıyla,
05:06
dominated hospital design
for decades to come,
for decades to come,
97
294272
3680
onlarca yıl hastane
tasarımında egemen oldu
tasarımında egemen oldu
05:09
and elements of it are still used today.
98
297976
3042
ve bazı unsurları bugün hâlâ kullanılıyor.
05:13
But by then,
99
301834
1255
Ancak zaman içinde
05:15
design was seen as a tool
of the Industrial Age.
of the Industrial Age.
100
303113
3028
tasarım Sanayi Çağı'nın
bir aracı olarak görüldü.
bir aracı olarak görüldü.
05:18
It was formalized and professionalized,
101
306165
2726
Resmi ve profesyonel hâle geldi,
05:20
but it was restricted to specific roles
102
308915
2493
ama belli rollerle sınırlandırıldı,
05:23
and generally applied in pursuit
of commercial goals
of commercial goals
103
311432
3078
Florence Nightingale, Karasakal
ve Ying Zheng'in yaptığı gibi
ve Ying Zheng'in yaptığı gibi
05:26
rather than being used intuitively,
104
314534
2275
içgüdüsel olarak kullanılmak yerine
05:28
as Florence Nightingale, Blackbeard
and Ying Zheng had done.
and Ying Zheng had done.
105
316833
4226
genelde ticari amaçları yerine
getirmek için kullanıldı.
getirmek için kullanıldı.
05:33
By the 20th century,
106
321412
1470
20. yüzyılda
05:34
this commercial ethos was so powerful,
107
322906
3013
bu ticari görüş öylesine güçlüydü ki
05:37
that any designers who deviated from it
108
325943
2524
bundan uzaklaşan herhangi bir tasarımcı
05:40
risked being seen as cranks
or subversives.
or subversives.
109
328491
3607
sapkın veya yıkıcı görülme
riskiyle karşı karşıyaydı.
riskiyle karşı karşıyaydı.
05:44
Now among them is one
of my great design heroes,
of my great design heroes,
110
332538
3816
Bunların arasında büyük
tasarım kahramanım,
tasarım kahramanım,
05:48
the brilliant László Moholy-Nagy.
111
336378
2528
dâhiyane László Moholy-Nagy var.
05:50
He was the Hungarian artist and designer
112
338930
2767
Teknolojinin günlük hayattaki
etkisi üzerine deneyleri
etkisi üzerine deneyleri
05:53
whose experiments with the impact
of technology on daily life
of technology on daily life
113
341721
4256
öylesine güçlü olan Macar bir sanatçı
05:58
were so powerful
114
346001
1166
ve tasarımcıydı ki
05:59
that they still influence
the design of the digital images
the design of the digital images
115
347191
3300
hâlen telefon ve bilgisayar ekranlarında
06:02
we see on our phone and computer screens.
116
350515
2722
gördüğümüz dijital görüntülerin
tasarımını etkiliyor.
tasarımını etkiliyor.
06:05
He radicalized the Bauhaus Design
School in 1920s Germany,
School in 1920s Germany,
117
353658
4697
1920'lerin Almanya'sında Bauhaus
Tasarım Okulu'nu radikalleştirdi
Tasarım Okulu'nu radikalleştirdi
06:10
and yet some of his former
colleagues shunned him
colleagues shunned him
118
358379
2747
ve yıllar sonra Şikago'da yeni
bir Bauhaus açmakta
bir Bauhaus açmakta
06:13
when he struggled to open a new
Bauhaus in Chicago years later.
Bauhaus in Chicago years later.
119
361150
4618
zorlanınca bazı eski meslektaşları
ondan uzak durdular.
ondan uzak durdular.
06:18
Moholy's ideas were as bold
and incisive as ever,
and incisive as ever,
120
366194
4214
Moholy'nin fikirleri her zaman
cesur ve direktti,
cesur ve direktti,
06:22
but his approach to design
was too experimental,
was too experimental,
121
370432
3727
ama tasarıma yaklaşımı çok deneyseldi,
06:26
as was his insistence
on seeing it, as he put it,
on seeing it, as he put it,
122
374183
3484
aynı zamanda onu zamana ayak uyduran
bir meslek olarak değil,
bir meslek olarak değil,
06:29
as an attitude, not a profession
to be in tune with the times.
to be in tune with the times.
123
377691
4299
bir davranış olarak görme
ısrarı da öyleydi.
ısrarı da öyleydi.
06:34
And sadly, the same applied
124
382782
1853
Ne yazık ki aynısı diğer bir başına buyruk
06:36
to another design maverick:
Richard Buckminster Fuller.
Richard Buckminster Fuller.
125
384659
4484
tasarımcı için de geçerliydi:
Richard Buckminster Fuller.
Richard Buckminster Fuller.
06:41
He was yet another
brilliant design visionary
brilliant design visionary
126
389167
3690
O da bir başka dâhi tasarım vizyoneri
06:44
and design activist,
127
392881
1417
ve tasarım aktivistiydi.
06:46
who was completely committed
to designing a sustainable society
to designing a sustainable society
128
394322
4564
Kendisi sürdürülebilir bir toplum
tasarlamaya öylesine
tasarlamaya öylesine
06:50
in such a forward-thinking way
129
398910
1880
ileri görüşlü bir şekilde bağlıydı ki,
06:52
that he started talking about
the importance of environmentalism
the importance of environmentalism
130
400814
3340
tasarımda çevreciliğin önemine 1920'lerde
06:56
in design in the 1920s.
131
404178
2753
değinmeye başlamıştı.
06:59
Now he, despite his efforts,
132
407632
2453
Ama çabalarına rağmen,
07:02
was routinely mocked as a crank
by many in the design establishment,
by many in the design establishment,
133
410109
4733
sık sık tasarım kurumlarındaki çoğu kişi
tarafından sapkın diye alay edildi
tarafından sapkın diye alay edildi
ve itiraf etmek gerekirse,
07:06
and admittedly,
134
414866
1168
07:08
some of his experiments failed,
135
416058
1793
hiçbir zaman gerçekleşmeyen
07:09
like the flying car
that never got off the ground.
that never got off the ground.
136
417875
2994
uçan araba gibi deneyleri başarısız oldu.
07:12
And yet, the geodesic dome,
137
420893
2048
Ancak jeodezik kubbe,
07:14
his design formula to build
an emergency shelter
an emergency shelter
138
422965
3324
tahta, metal, plastik, ağaç parçaları,
eski battaniyeler,
eski battaniyeler,
07:18
from scraps of wood, metal, plastic,
139
426313
2681
plastik levhalardan --
07:21
bits of tree, old blankets,
plastic sheeting --
plastic sheeting --
140
429018
3246
o zaman mevcut olan herhangi bir şeyden --
07:24
just about anything
that's available at the time --
that's available at the time --
141
432288
2747
acil durum sığınağı inşa etmek
için tasarım formülü,
için tasarım formülü,
07:27
is one of the greatest feats
of humanitarian design,
of humanitarian design,
142
435059
3571
insani tasarımın en büyük
ustalıklarından biridir
ustalıklarından biridir
07:30
and has provided sorely needed refuge
143
438654
2663
ve o zamandan beri çaresiz durumdaki
07:33
to many, many people
in desperate circumstances
in desperate circumstances
144
441341
3223
pek çok insana çok ihtiyaç duyulan
07:36
ever since.
145
444588
1231
bir sığınak sağlamıştır.
07:38
Now, it was the courage
and verve of radical designers
and verve of radical designers
146
446446
4038
Bucky ve Moholy gibi
radikal tasarımcıların
radikal tasarımcıların
07:42
like Bucky and Moholy
147
450508
1852
cesareti ve hevesi
07:44
that drew me to design.
148
452384
2273
beni tasarıma çekti.
07:46
I began my career as a news journalist
and foreign correspondent.
and foreign correspondent.
149
454681
4036
Kariyerime haber gazetecisi ve
dış muhabir olarak başladım.
dış muhabir olarak başladım.
07:50
I write about politics, economics
and corporate affairs,
and corporate affairs,
150
458741
3418
Politika, ekonomi ve şirket
meseleleriyle ilgili yazarım
meseleleriyle ilgili yazarım
07:54
and I could have chosen
to specialize in any of those fields.
to specialize in any of those fields.
151
462183
3826
ve bu alanlardan herhangi biri
hakkında uzmanlaşmayı seçebilirdim.
hakkında uzmanlaşmayı seçebilirdim.
07:58
But I picked design,
152
466033
1744
Ama tasarımı seçtim,
07:59
because I believe it's one of the most
powerful tools at our disposal
powerful tools at our disposal
153
467801
3708
çünkü hayat kalitemizi iyileştiren
elimizin altındaki
elimizin altındaki
08:03
to improve our quality of life.
154
471533
2419
en güçlü araçlardan biri
olduğuna inanıyorum.
olduğuna inanıyorum.
08:07
Thank you, fellow TED design buffs.
155
475755
2578
Teşekkürler, TEDci tasarım düşkünleri.
08:10
(Applause)
156
478357
1664
(Alkış)
08:12
And greatly as I admire the achievements
of professional designers,
of professional designers,
157
480045
4408
Olağanüstü ve muazzam
profesyonel tasarımcıların
profesyonel tasarımcıların
08:16
which have been extraordinary and immense,
158
484477
2595
başarılarını çok takdir etsem de,
08:19
I also believe
159
487096
1461
tasarımın
08:20
that design benefits hugely
from the originality,
from the originality,
160
488581
3493
asilerin ve başkaldıranların
orijinalliğinden,
orijinalliğinden,
08:24
the lateral thinking
161
492098
1318
etraflıca düşünmelerinden
08:25
and the resourcefulness
of its rebels and renegades.
of its rebels and renegades.
162
493440
3715
ve becerikliliklerinden büyük
ölçüde yarar sağladığına inanıyorum.
ölçüde yarar sağladığına inanıyorum.
08:29
And we're living at a remarkable
moment in design,
moment in design,
163
497683
3946
Tasarımda dikkat çekici
bir zamanda yaşıyoruz,
bir zamanda yaşıyoruz,
08:33
because this is a time when the two camps
are coming closer together.
are coming closer together.
164
501653
4804
çünkü bu iki kutbun bir araya
geldiği bir zaman.
geldiği bir zaman.
08:38
Because even very basic advances
in digital technology
in digital technology
165
506481
4291
Çünkü dijital teknolojideki
en basit ilerlemeler bile
en basit ilerlemeler bile
08:42
have enabled them to operate
increasingly independently,
increasingly independently,
166
510796
4284
daha da iddialı ve eklektik
amaçların peşinden gitmeleri için,
amaçların peşinden gitmeleri için,
08:47
in or out of a commercial context,
167
515104
2414
ticari bağlamda olsun ya da olmasın,
08:49
to pursue ever more ambitious
and eclectic objectives.
and eclectic objectives.
168
517542
5049
giderek daha bağımsız
çalışmalarına imkân sağladı.
çalışmalarına imkân sağladı.
08:54
So in theory,
169
522615
1646
Yani teoride
08:56
basic platforms like crowdfunding,
cloud computing, social media
cloud computing, social media
170
524285
5287
kitlesel fonlama (crowdfunding),
bulut bilişim, sosyal medya
bulut bilişim, sosyal medya
09:01
are giving greater freedom
to professional designers
to professional designers
171
529596
3444
profesyonel tasarımcılara
daha fazla özgürlük veriyor
daha fazla özgürlük veriyor
09:05
and giving more resources
for the improvisational ones,
for the improvisational ones,
172
533064
3485
ve amatör olanlara da daha
fazla kaynak sağlıyor,
fazla kaynak sağlıyor,
09:08
and hopefully,
173
536573
1157
ve umut ederim ki
09:09
a more receptive response to their ideas.
174
537754
2505
fikirlerine daha net cevaplar sağlıyor.
09:12
Now, some of my favorite
examples of this are in Africa,
examples of this are in Africa,
175
540671
4167
Bunlara dair en sevdiğim
örnekler Afrika'da,
örnekler Afrika'da,
09:16
where a new generation of designers
176
544862
2127
ki burada yeni jenerasyon tasarımcılar
09:19
are developing incredible
Internet of Things technologies
Internet of Things technologies
177
547013
3545
insanların temiz akan sularından
çok artık cep telefonlarına
çok artık cep telefonlarına
09:22
to fulfill Florence Nightingale's dream
of improving healthcare
of improving healthcare
178
550582
4604
erişiminin olduğu ülkelerde,
Florence Nightingale'in rüyası olan
Florence Nightingale'in rüyası olan
09:27
in countries where more people
now have access to cell phones
now have access to cell phones
179
555210
3548
sağlık hizmetlerini iyileştirmek için
inanılmaz Nesnelerin İnternet'i
inanılmaz Nesnelerin İnternet'i
09:30
than to clean, running water.
180
558782
2185
teknolojilerini geliştiriyorlar.
09:32
And among them is Arthur Zang.
181
560991
2627
Bunların arasında Arthur Zang var.
09:35
He's a young, Cameroonian design engineer
182
563642
2870
Kendisi bir tablet bilgisayarı
09:38
who has a adapted a tablet
computer into the Cardiopad,
computer into the Cardiopad,
183
566536
4145
mobil bir kalp izleme cihazı
olan Cardiopad'e çeviren
olan Cardiopad'e çeviren
09:42
a mobile heart-monitoring device.
184
570705
2423
genç bir Kamerunlu tasarım mühendisi.
09:45
It can be used to monitor the hearts
of patients in remote, rural areas.
of patients in remote, rural areas.
185
573152
4341
Uzak, kırsal alanlardaki hastaların
kalplerini izlemek için kullanılabiliyor.
kalplerini izlemek için kullanılabiliyor.
09:49
The data is then sent
on a cellular network
on a cellular network
186
577517
2646
Sonra veri analiz için
yüzlerce mil uzaktaki
yüzlerce mil uzaktaki
iyi donanımlı hastanelerin
09:52
to well-equipped hospitals
hundreds of miles away
hundreds of miles away
187
580187
3030
mobil ağlarına gönderiliyor.
09:55
for analysis.
188
583241
1176
09:56
And if any problems are spotted
by the specialists there,
by the specialists there,
189
584441
3305
Eğer oradaki uzmanlar tarafından
herhangi bir sorun tespit edilirse,
herhangi bir sorun tespit edilirse,
09:59
a suitable course of treatment
is recommended.
is recommended.
190
587770
3224
uygun bir reçete tavsiye ediliyor.
10:03
And this of course saves many patients
191
591018
2311
Bu durum tabii ki birçok hastayı
10:05
from making long, arduous, expensive
and often pointless journeys
and often pointless journeys
192
593353
5205
hastanelere uzun, zor, pahalı ve
çoğu zaman gereksiz seyahatler
çoğu zaman gereksiz seyahatler
10:10
to those hospitals,
193
598582
1318
yapmaktan kurtarıyor
10:11
and makes it much, much likelier
194
599924
2279
ve kalplerinin gerçekten
10:14
that their hearts
will actually be checked.
will actually be checked.
195
602227
2601
kontrol edilmesini daha muhtemel kılıyor.
10:17
Arthur Zang started working
on the Cardiopad eight years ago,
on the Cardiopad eight years ago,
196
605298
3322
Arthur Zang sekiz sene önce,
üniversite son sınıftayken
üniversite son sınıftayken
10:20
in his final year at university.
197
608644
2723
Cardiopad üzerinde çalışmaya başladı.
10:23
But he failed to persuade
any conventional sources
any conventional sources
198
611391
3415
Ancak projeyi başlatacak
gerekli yatırım için
gerekli yatırım için
10:26
to give him investment to get
the project off the ground.
the project off the ground.
199
614830
3427
geleneksel kaynakları
ikna etmekte başarısız oldu.
ikna etmekte başarısız oldu.
10:30
He posted the idea on Facebook,
200
618281
1873
Fikrini Facebook'a koyduğunda
10:32
where a Cameroonian
government official saw it
government official saw it
201
620178
2656
Kamerunlu bir devlet memuru bunu gördü
10:34
and managed to secure
a government grant for him.
a government grant for him.
202
622858
2953
ve ona bir devlet hibesi
sağlamayı başardı.
sağlamayı başardı.
10:38
He's now developing
not only the Cardiopad,
not only the Cardiopad,
203
626119
3036
Şimdi sadece Cardiopad'i değil,
10:41
but other mobile medical devices
to treat different conditions.
to treat different conditions.
204
629179
4628
farklı durumlara müdahale etmek için
başka mobil tıp cihazları da geliştiriyor.
başka mobil tıp cihazları da geliştiriyor.
10:45
And he isn't alone,
205
633831
1646
Yalnız değil,
10:47
because there are many other
inspiring and enterprising designers
inspiring and enterprising designers
206
635501
4923
çünkü kendi başlarına
olağanüstü projeler yürüten
olağanüstü projeler yürüten
10:52
who are also pursuing
extraordinary projects of their own.
extraordinary projects of their own.
207
640448
3892
pek çok başka ilham veren
ve girişimde bulunan tasarımcı var.
ve girişimde bulunan tasarımcı var.
10:56
And I'm going to finish
by looking at just a few of them.
by looking at just a few of them.
208
644364
3546
Birkaçına bakarak bitireceğim.
10:59
One is Peek Vision.
209
647934
2255
Biri Peek Vision.
Bunlar kendi başlarına Kenya'da
taşınabilir göz muayene seti olarak
taşınabilir göz muayene seti olarak
11:02
This is a group of doctors
and designers in Kenya,
and designers in Kenya,
210
650213
3075
11:05
who've developed an Internet of Things
technology of their own,
technology of their own,
211
653312
3209
Nesnelerin İnterneti
teknolojisi geliştiren
teknolojisi geliştiren
11:08
as a portable eye examination kit.
212
656545
2601
bir grup doktor ve tasarımcı.
11:11
Then there's Gabriel Maher,
213
659639
1922
Sonra Gabriel Maher var,
11:13
who is developing a new design language
214
661585
2074
ki kendisi geleneksel
klişelere başvurmadan,
klişelere başvurmadan,
11:15
to enable us to articulate the subtleties
of our changing gender identities,
of our changing gender identities,
215
663683
5120
değişen cinsiyet aidiyetlerimizin
inceliklerini ifade etmemizi sağlayan
inceliklerini ifade etmemizi sağlayan
11:20
without recourse
to traditional stereotypes.
to traditional stereotypes.
216
668827
2885
yeni bir tasarım dili geliştiriyor.
11:23
All of these designers and many more
are pursuing their dreams,
are pursuing their dreams,
217
671736
4267
Bu tasarımcılar ve diğer pek çoğu
profesyonel tasarımcıların disiplini ile
profesyonel tasarımcıların disiplini ile
11:28
by the making the most
of their newfound freedom,
of their newfound freedom,
218
676027
2626
asilerin ve başkaldırıcıların
becerikliliği sayesinde,
becerikliliği sayesinde,
11:30
with the discipline
of professional designers
of professional designers
219
678677
2898
yeni buldukları özgürlüğün
tadını çıkararak
tadını çıkararak
11:33
and the resourcefulness
of rebels and renegades.
of rebels and renegades.
220
681599
2902
hayallerinin peşinde koşuyorlar.
11:36
And we all stand to benefit.
221
684525
2062
Hepimiz de bundan yararlanmaya bakıyoruz.
11:38
Thank you.
222
686611
1163
Teşekkürler.
11:39
(Applause)
223
687798
3519
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Alice Rawsthorn - Design criticColumnist and author Alice Rawsthorn illuminates the mesh of design woven into every aspect of our everyday lives and communities.
Why you should listen
As a columnist for Frieze and a writer for the International New York Times, Alice Rawsthorn explores the world of design, seeking projects that fit their function "while also being responsible, ethically and environmentally, and desirable." In 2015, Rawsthorn launched a daily Instagram diary to demonstrate how social media could enrich the collective conversation on design.
In her acclaimed book Hello World: Where Design Meets Life, Rawsthorn demonstrates the influence and impact of design on our lives and culture. She is active with various arts organizations, including London's Chisenhale Gallery and Michael Clark's contemporary dance company (where she chairs the boards of trustees).
Alice Rawsthorn | Speaker | TED.com