TED2019
Karen Lloyd: The mysterious microbes living deep inside the earth -- and how they could help humanity
Karen Lloyd: Dünyanın derinliklerinde yaşayan gizemli mikroplar insanlığa nasıl yardım edebilirler
Filmed:
Readability: 4.4
1,779,249 views
Ayaklarınızın altındaki yer, bazıları yüz binlerce yıldır dünyanın kabuğunda yaşayan muazzam, gizemli bir mikrop dünyasına ev sahipliği yapıyor. Yer altı nasıl bir yer? Mikrobiyolog Karen Lloyd yer altı organizmalarına ışık tutarak yeryüzündeki yaşam üzerinde nasıl derin bir etki yaratabileceklerini anlatırken onunla Costa Rica'nın yanardağ ve kaplıcalarında geziye çıkın.
Karen Lloyd - Marine microbiologist
Karen Lloyd studies novel groups of microbes in Earth's deep surface biosphere, collecting them from disparate remote places such as Arctic fjords, volcanoes in Costa Rica, even deep in mud in the Marianas Trench Full bio
Karen Lloyd studies novel groups of microbes in Earth's deep surface biosphere, collecting them from disparate remote places such as Arctic fjords, volcanoes in Costa Rica, even deep in mud in the Marianas Trench Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
It may seem like we're all standing
on solid earth right now,
on solid earth right now,
0
667
3286
Ayak bastığımız yer
bize kaskatı ve tek parça görünebilir
bize kaskatı ve tek parça görünebilir
00:15
but we're not.
1
3977
1373
fakat öyle değil.
00:17
The rocks and the dirt underneath us
are crisscrossed by tiny little fractures
are crisscrossed by tiny little fractures
2
5753
4397
Yer altındaki kayalar ve kir
ufak tefek kırıklar
ufak tefek kırıklar
ve boş alanlarla bezenmiştir.
00:22
and empty spaces.
3
10174
1399
00:23
And these empty spaces are filled
with astronomical quantities of microbes,
with astronomical quantities of microbes,
4
11597
4929
Bu boşluklar da bunlar gibi
astronomik miktarlarda mikropla dolar.
00:28
such as these ones.
5
16550
1267
Şimdiye kadar dünyada
mikropları bulduğumuz
mikropları bulduğumuz
00:30
The deepest that we found microbes
so far into the earth
so far into the earth
6
18866
3363
en derin yer beş kilometre aşağıdaydı.
00:34
is five kilometers down.
7
22253
1888
00:36
So like, if you pointed
yourself at the ground
yourself at the ground
8
24165
2156
Yani şunun gibi,
yere doğru yönelseniz
yere doğru yönelseniz
00:38
and took off running into the ground,
9
26345
2319
ve zemine koşarak girip
5 kilometre yarışında koşsanız
5 kilometre yarışında koşsanız
00:40
you could run an entire 5K race
and microbes would line your whole path.
and microbes would line your whole path.
10
28688
3671
mikroplar sizin bütün yolunuz
boyunca bir çizgi oluştururdu.
boyunca bir çizgi oluştururdu.
Yer kabuğunun derinliklerindeki
00:45
So you may not have ever thought
about these microbes
about these microbes
11
33044
2524
bu mikroplar hakkında
hiç düşünmemiş olabilirsiniz
hiç düşünmemiş olabilirsiniz
00:47
that are deep inside earth's crust,
12
35592
1690
ama muhtemelen bağırsaklarımızda yaşayan
mikroplar hakkında düşündünüz.
mikroplar hakkında düşündünüz.
00:49
but you probably thought
about the microbes living in our guts.
about the microbes living in our guts.
13
37306
2962
00:52
If you add up the gut microbiomes
14
40292
1817
Bağırsak mikrobiyomlarını toplarsanız,
00:54
of all the people
and all the animals on the planet,
and all the animals on the planet,
15
42133
2841
tüm insanların
ve gezegendeki tüm hayvanların,
ve gezegendeki tüm hayvanların,
00:56
collectively, this weighs
about 100,000 tons.
about 100,000 tons.
16
44998
3909
bunlar toplamda,
yaklaşık 100.000 ton ağırlığındadır.
yaklaşık 100.000 ton ağırlığındadır.
01:00
This is a huge biome that we carry
in our bellies every single day.
in our bellies every single day.
17
48931
4293
Bu her gün karınlarımızda
taşıdığımız dev bir biyom.
taşıdığımız dev bir biyom.
01:05
We should all be proud.
18
53907
1417
Hepimiz gurur duymalıyız.
01:07
(Laughter)
19
55348
1106
(Kahkahalar)
01:08
But it pales in comparison
to the number of microbes
to the number of microbes
20
56478
3872
Ancak yeryüzünün tüm yüzeyini kapsayan
mikrop sayısıyla karşılaştırıldığında
örneğin topraklarımızda, nehir
örneğin topraklarımızda, nehir
01:12
that are covering
the entire surface of the earth,
the entire surface of the earth,
21
60374
2485
ve okyanuslarımızda bulunanlarla,
bu rakam çok sönük kalır.
bu rakam çok sönük kalır.
01:14
like in our soils,
our rivers and our oceans.
our rivers and our oceans.
22
62883
2831
01:17
Collectively, these weigh
about two billion tons.
about two billion tons.
23
65738
3873
Bunların ağırlığı toplamda
yaklaşık iki milyar tondur.
yaklaşık iki milyar tondur.
Sonunda anlaşıldı ki
dünyadaki mikropların çoğunluğu
dünyadaki mikropların çoğunluğu
01:22
But it turns out that the majority
of microbes on earth
of microbes on earth
24
70174
2596
okyanuslarımızda, bağırsaklarımızda
ya da atık su arıtma tesislerimizde değil.
ya da atık su arıtma tesislerimizde değil.
01:24
aren't even in oceans or our guts
or sewage treatment plants.
or sewage treatment plants.
25
72794
3777
01:28
Most of them are actually
inside the earth's crust.
inside the earth's crust.
26
76595
2777
Aslında onların çoğu yer kabuğunun içinde.
01:31
So collectively,
these weigh 40 billion tons.
these weigh 40 billion tons.
27
79396
3849
Bunların toplam ağırlığı 40 milyar ton.
01:35
This is one of the biggest
biomes on the planet,
biomes on the planet,
28
83754
3291
Bu gezegendeki biyomların
en büyüklerinden biri
en büyüklerinden biri
01:39
and we didn't even know it existed
until a few decades ago.
until a few decades ago.
29
87069
3436
ve birkaç on yıl öncesine kadar
varlığını bile bilmiyorduk.
varlığını bile bilmiyorduk.
Aşağıdaki yaşamın nasıl olduğu
01:42
So the possibilities
for what life is like down there,
for what life is like down there,
30
90847
2695
ya da insanlar için
neler yapabileceği ile ilgili
neler yapabileceği ile ilgili
01:45
or what it might do for humans,
31
93566
2545
01:48
are limitless.
32
96135
1700
sınırsız olasılık var.
01:50
This is a map showing a red dot
33
98367
1872
Bu, modern mikrobiyolojik metotlar ile
01:52
for every place where we've gotten
pretty good deep subsurface samples
pretty good deep subsurface samples
34
100263
3358
oldukça iyi derin yüzey altı örnekleri
alabildiğimiz her bir yeri
alabildiğimiz her bir yeri
01:55
with modern microbiological methods,
35
103645
1818
kırmızı bir noktayla gösteren bir harita,
01:57
and you may be impressed
36
105487
1383
küresel kapsamda oldukça iyi görünmesi
01:58
that we're getting a pretty good
global coverage,
global coverage,
37
106894
2310
size belki de etkileyici gelebilir
02:01
but actually, if you remember
that these are the only places
that these are the only places
38
109228
2857
ama aslında bunların örnek aldığımız
tek yerler olduğunu hatırlarsanız
tek yerler olduğunu hatırlarsanız
02:04
that we have samples from,
it looks a little worse.
it looks a little worse.
39
112109
2381
durum biraz daha kötü görünüyor.
02:06
If we were all in an alien spaceship,
40
114514
1809
Eğer hepimiz bir uzay gemisinde olsak
02:08
trying to reconstruct a map of the globe
from only these samples,
from only these samples,
41
116347
3659
ve sadece bu örneklerden yer kürenin
haritasını tekrar oluşturmaya çalışsaydık
haritasını tekrar oluşturmaya çalışsaydık
02:12
we'd never be able to do it.
42
120030
2322
bunu asla başaramazdık.
02:15
So people sometimes say to me,
43
123218
2301
Yani insanlar bazen bana diyor ki,
02:17
"Yeah, there's a lot of microbes
in the subsurface, but ...
in the subsurface, but ...
44
125543
3516
"Evet, yer altında
bir sürü mikrop var ama...
bir sürü mikrop var ama...
02:21
aren't they just kind of dormant?"
45
129083
1650
...sadece uykuda değiller mi?"
02:23
This is a good point.
46
131710
1517
Bu iyi bir nokta.
Bir ficus bitkisi, kızamık veya çocuğumun
gine domuzuyla karşılaştırdığımızda,
gine domuzuyla karşılaştırdığımızda,
02:25
Relative to a ficus plant or the measles
or my kid's guinea pigs,
or my kid's guinea pigs,
47
133251
4850
02:30
these microbes probably
aren't doing much of anything at all.
aren't doing much of anything at all.
48
138125
3031
bu mikroplar muhtemelen
pek bir şey yapmıyordur.
pek bir şey yapmıyordur.
02:33
We know that they have to be slow,
because there's so many of them.
because there's so many of them.
49
141180
3826
Yavaş olmaları gerektiğini biliyoruz
çünkü onlardan çok var.
çünkü onlardan çok var.
02:37
If they all started dividing
at the rate of E. coli,
at the rate of E. coli,
50
145030
2690
Hepsi Escherichia Coli
oranında bölünmeye başlasaydı,
oranında bölünmeye başlasaydı,
02:39
then they would double the entire
weight of the earth, rocks included,
weight of the earth, rocks included,
51
147744
3317
o zaman tek bir gecede,
yeryüzünün tüm ağırlığını
yeryüzünün tüm ağırlığını
02:43
over a single night.
52
151085
1476
kayalarla ikiye katlarlardı.
02:45
In fact, many of them probably haven't
even undergone a single cell division
even undergone a single cell division
53
153046
4533
Aslında, çoğu muhtemelen tek bir
hücre bölünmesi bile geçirmedi
hücre bölünmesi bile geçirmedi
02:49
since the time of ancient Egypt.
54
157603
2133
Eski Mısır'dan bu yana.
02:52
Which is just crazy.
55
160180
1460
Bu gerçekten çılgınca.
02:53
Like, how do you wrap your head
around things that are so long-lived?
around things that are so long-lived?
56
161664
5578
Mesela, bu kadar uzun ömürlü şeyleri
nasıl anlayabiliyorsun?
nasıl anlayabiliyorsun?
02:59
But I thought of an analogy
that I really love,
that I really love,
57
167266
3144
Gerçekten sevdiğim
bir analojiyi düşündüm
bir analojiyi düşündüm
03:02
but it's weird and it's complicated.
58
170434
1821
ama bu biraz garip ve karmaşık.
03:04
So I hope that you can all
go there with me.
go there with me.
59
172279
2171
O yüzden hepiniz oraya
benimle gidebilirsiniz.
benimle gidebilirsiniz.
03:06
Alright, let's try it.
60
174474
1246
Tamam, deneyelim.
03:08
It's like trying to figure out
the life cycle of a tree ...
the life cycle of a tree ...
61
176299
2849
Bir ağacın yaşam döngüsünü
anlamaya çalışmak gibi...
anlamaya çalışmak gibi...
03:11
if you only lived for a day.
62
179172
1945
eğer sadece bir gün yaşadıysan.
03:13
So like if human life span was only a day,
and we lived in winter,
and we lived in winter,
63
181141
4381
Mesela insan ömrü sadece bir gün olsaydı
ve kışın yaşasaydınız,
ve kışın yaşasaydınız,
üzerinde yaprak olan bir ağaç görmeden
03:17
then you would go your entire life
64
185546
1625
03:19
without ever seeing a tree
with a leaf on it.
with a leaf on it.
65
187195
2573
hayatınız geçmiş olurdu.
03:21
And there would be so many
human generations
human generations
66
189792
2055
Ve tek bir kışta geçecek
03:23
that would pass by within a single winter
67
191871
2024
çok fazla insan nesli olacaktı
03:25
that you may not even have access
to a history book
to a history book
68
193919
2396
bir tarih kitabına bile
erişiminiz olmayabilirdi
erişiminiz olmayabilirdi
03:28
that says anything other than the fact
that trees are always lifeless sticks
that trees are always lifeless sticks
69
196339
3802
bu, ağaçların her zaman cansız
ve bir şey yapmayan sopalar olduğu
ve bir şey yapmayan sopalar olduğu
gerçeğinden başka bir şey söylüyor.
03:32
that don't do anything.
70
200165
1531
03:33
Of course, this is ridiculous.
71
201720
1659
Tabii ki, bu saçmalık.
03:35
We know that trees
are just waiting for summer
are just waiting for summer
72
203403
2150
Ağaçların sadece
yazı beklediğini biliyoruz
yazı beklediğini biliyoruz
03:37
so they can reactivate.
73
205577
1349
böylece yeniden etkinleşebilirler.
03:38
But if the human life span
74
206950
2175
Ama insanın yaşam süresi
03:41
were significantly shorter
than that of trees,
than that of trees,
75
209149
3079
ağaçlardan anlamlı derecede kısadır,
03:44
we might be completely oblivious
to this totally mundane fact.
to this totally mundane fact.
76
212252
3855
bu sıradan gerçeğe
tamamen habersiz olabiliriz.
tamamen habersiz olabiliriz.
Yani bu derin yer altı mikroplarının
sadece uykuda olduğunu söylediğimizde,
sadece uykuda olduğunu söylediğimizde,
03:48
So when we say that these deep
subsurface microbes are just dormant,
subsurface microbes are just dormant,
77
216879
4928
ağaçların nasıl çalıştığını
anlamaya çalışan,
anlamaya çalışan,
03:53
are we like people who die after a day,
trying to figure out how trees work?
trying to figure out how trees work?
78
221831
4172
bir gün sonra ölen insanlar gibi miyiz?
03:58
What if these deep subsurface organisms
79
226601
1890
Ya bu derin yer altı organizmaları
sadece yazın gelmesini bekliyorlarsa
sadece yazın gelmesini bekliyorlarsa
04:00
are just waiting
for their version of summer,
for their version of summer,
80
228515
2307
04:02
but our lives are too short
for us to see it?
for us to see it?
81
230846
3067
ama hayatımız bunu
görmemiz için çok kısaysa?
görmemiz için çok kısaysa?
04:06
If you take E. coli
and seal it up in a test tube,
and seal it up in a test tube,
82
234784
3540
E. coli'yi alırsanız
ve bir test tüpüne kapatırsanız,
ve bir test tüpüne kapatırsanız,
04:10
with no food or nutrients,
83
238348
1342
yiyeceksiz veya besinsiz
04:11
and leave it there for months to years,
84
239714
2468
aylarca, yıllarca orada bırakırsanız,
04:14
most of the cells die off, of course,
because they're starving.
because they're starving.
85
242206
3016
tabii ki hücrelerin çoğu ölüyor
çünkü açlar.
çünkü açlar.
04:17
But a few of the cells survive.
86
245246
2306
Ancak birkaç hücre hayatta kalır.
04:19
If you take these old surviving cells
87
247576
2190
Bu eski, hayatta kalan hücreleri alırsanız
04:21
and compete them,
also under starvation conditions,
also under starvation conditions,
88
249790
2867
mücadele ederler
ve ayrıca açlık koşullarında,
ve ayrıca açlık koşullarında,
04:24
against a new, fast-growing
culture of E. coli,
culture of E. coli,
89
252681
3174
yeni, hızlı büyüyen
bir E. coli kültürüne karşı,
bir E. coli kültürüne karşı,
04:27
the grizzled old tough guys
beat out the squeaky clean upstarts
beat out the squeaky clean upstarts
90
255879
3739
kır saçlı yaşlı sert adamlar
filinta gibi delikanlılara mağlup olurlar
filinta gibi delikanlılara mağlup olurlar
04:31
every single time.
91
259642
1348
her seferinde.
04:33
So this is evidence there's actually
an evolutionary payoff
an evolutionary payoff
92
261339
4603
Bu aslında olağanüstü yavaş olmanın
04:37
to being extraordinarily slow.
93
265966
2214
evrimsel bir mükâfatı olduğunun kanıtıdır.
04:40
So it's possible
94
268736
1889
Bu yüzden muhtemelen
04:42
that maybe we should not equate
being slow with being unimportant.
being slow with being unimportant.
95
270649
6740
belki de yavaş olmayı
önemsiz olmakla eşit görmemeliyiz.
önemsiz olmakla eşit görmemeliyiz.
04:50
Maybe these out-of-sight,
out-of-mind microbes
out-of-mind microbes
96
278402
2682
Belki de bu, gözden ve gönülden
uzak mikroplar
uzak mikroplar
04:53
could actually be helpful to humanity.
97
281108
2207
aslında insanlığa yardımcı olabilir.
Peki, bildiğimiz kadarıyla
04:56
OK, so as far as we know,
98
284125
1282
04:57
there are two ways to do
subsurface living.
subsurface living.
99
285431
2106
yer altı yaşamı yapmanın iki yolu vardır.
04:59
The first is to wait for food
to trickle down from the surface world,
to trickle down from the surface world,
100
287871
3642
Birincisi, yiyeceğin yüzey dünyasından
damlamasını beklemek,
damlamasını beklemek,
05:03
like trying to eat the leftovers
of a picnic that happened 1,000 years ago.
of a picnic that happened 1,000 years ago.
101
291537
4508
1000 yıl önceki bir piknikten
arta kalanları yemeye çalışmak gibi.
arta kalanları yemeye çalışmak gibi.
05:08
Which is a crazy way to live,
102
296069
2024
Yaşamak için çılgın bir yol
ama şok edici bir şekilde
ama şok edici bir şekilde
05:10
but shockingly seems to work out
for a lot of microbes in earth.
for a lot of microbes in earth.
103
298117
3158
dünyadaki birçok mikrop için
işe yarıyor gibi görünüyor.
işe yarıyor gibi görünüyor.
Diğer bir olasılık,
05:13
The other possibility
is for a microbe to just say,
is for a microbe to just say,
104
301698
3421
bir mikrobun, "Yüzey dünyasına
ihtiyacım yok,
ihtiyacım yok,
05:17
"Nah, I don't need the surface world.
105
305143
2475
ben burada iyiyim." demesidir.
05:19
I'm good down here."
106
307642
1453
05:21
For microbes that go this route,
107
309119
1672
Bu rotaya giren mikroplar,
05:22
they have to get everything
that they need in order to survive
that they need in order to survive
108
310815
3643
hayatta kalabilmek için
dünyadan ihtiyaç duydukları
her şeyi almak zorundalar.
her şeyi almak zorundalar.
05:26
from inside the earth.
109
314482
1817
Bazı şeyleri almak aslında daha kolaydır.
05:30
Some things are actually
easier for them to get.
easier for them to get.
110
318205
2456
Onlar dünyanın içinde
daha fazla bulunurlar
daha fazla bulunurlar
05:32
They're more abundant inside the earth,
111
320685
1868
05:34
like water or nutrients,
like nitrogen and iron and phosphorus,
like nitrogen and iron and phosphorus,
112
322577
3818
su veya besin maddeleri gibi,
azot ve demir ve fosfor gibi
azot ve demir ve fosfor gibi
05:38
or places to live.
113
326419
1173
ya da yaşanacak yerler.
05:39
These are things that we literally
kill each other to get ahold of
kill each other to get ahold of
114
327616
3160
Bunlar yüzey dünyasında tam anlamıyla
birbirimizi öldürmek için
öldürdüğümüz şeyler.
öldürdüğümüz şeyler.
05:42
up at the surface world.
115
330800
1214
05:44
But in the subsurface,
the problem is finding enough energy.
the problem is finding enough energy.
116
332038
3531
Ancak yer altında
problem yeterince enerji bulmak.
problem yeterince enerji bulmak.
Yüzeyinde,
05:48
Up at the surface,
117
336101
1190
güneşin fotonları yapraklarına
isabet ettiği sürece bitkiler
isabet ettiği sürece bitkiler
05:49
plants can chemically knit together
carbon dioxide molecules into yummy sugars
carbon dioxide molecules into yummy sugars
118
337315
4088
karbondioksit moleküllerini kimyasal
olarak nefis şekerler hâline getirebilir.
olarak nefis şekerler hâline getirebilir.
05:53
as fast as the sun's photons
hit their leaves.
hit their leaves.
119
341427
2976
Ama yer altında tabii ki güneş ışığı yok,
05:56
But in the subsurface, of course,
there's no sunlight,
there's no sunlight,
120
344427
2528
05:58
so this ecosystem has to solve the problem
121
346979
2714
bu yüzden ekosistem,
herkes için besin üretecek
herkes için besin üretecek
06:01
of who is going to make the food
for everybody else.
for everybody else.
122
349717
3265
olanlardan alarak bu sorunu çözmeli.
06:05
The subsurface needs something
that's like a plant
that's like a plant
123
353416
3875
Yer altının bitki gibi
bir şeye ihtiyacı var
bir şeye ihtiyacı var
06:09
but it breathes rocks.
124
357315
1787
ama kayaları soluyor.
06:11
Luckily, such a thing exists,
125
359641
3135
Neyse ki, böyle bir şey var:
06:14
and it's called a chemolithoautotroph.
126
362800
2324
Buna kemolitotrof denir.
06:17
(Laughter)
127
365148
1008
(Gülüşmeler)
06:18
Which is a microbe
that uses chemicals -- "chemo,"
that uses chemicals -- "chemo,"
128
366180
4024
O, kimyasalları kullanan
bir mikrop -- "kemo"
bir mikrop -- "kemo"
06:22
from rocks -- "litho,"
129
370228
2230
kayalardan -- "lito"
06:24
to make food -- "autotroph."
130
372482
2762
besin yapmak için --"trof."
06:27
And they can do this
with a ton of different elements.
with a ton of different elements.
131
375268
2658
Ve bunu tonlarca
farklı elementle yapabilirler.
farklı elementle yapabilirler.
06:29
They can do this with sulphur,
iron, manganese, nitrogen, carbon,
iron, manganese, nitrogen, carbon,
132
377950
3833
Bunu kükürt, demir, manganez,
azot, karbon ile yapabilirler.
azot, karbon ile yapabilirler.
06:33
some of them can use
pure electrons, straight up.
pure electrons, straight up.
133
381807
3230
Bazıları dümdüz yukarı
saf elektronlar kullanabilir.
saf elektronlar kullanabilir.
06:37
Like, if you cut the end
off of an electrical cord,
off of an electrical cord,
134
385530
2412
Mesela, elektrik kablosunun
ucunu keserseniz,
ucunu keserseniz,
06:39
they could breathe it like a snorkel.
135
387966
1909
bir şnorkel gibi nefes alabilirlerdi.
06:41
(Laughter)
136
389899
1312
(Gülüşmeler)
06:43
These chemolithoautotrophs
137
391235
1501
Bu kemolitotroflar
06:44
take the energy that they get
from these processes
from these processes
138
392760
2635
bu işlemlerden
elde ettikleri enerjiyi alır
elde ettikleri enerjiyi alır
06:47
and use it to make food, like plants do.
139
395419
2412
ve bitkiler gibi
besin yapmak için kullanır.
besin yapmak için kullanır.
06:49
But we know that plants do more
than just make food.
than just make food.
140
397855
2803
Ancak bitkilerin besin üretmekten
daha fazlasını yaptığını biliyoruz.
daha fazlasını yaptığını biliyoruz.
06:53
They also make a waste product, oxygen,
141
401103
2316
Ayrıca yüzde 100 bağımlı olduğumuz
06:55
which we are 100 percent dependent upon.
142
403443
2028
bir atık ürün olan oksijeni üretiyorlar.
06:57
But the waste product
that these chemolithoautotrophs make
that these chemolithoautotrophs make
143
405992
3285
Ancak bu kemolitotrofların
ürettiği atık ürünler
ürettiği atık ürünler
07:01
is often in the form of minerals,
144
409301
1967
genellikle mineral formundadır,
07:03
like rust or pyrite, like fool's gold,
145
411292
4579
pas veya pirit gibi
07:07
or carminites, like limestone.
146
415895
2000
veya kireç taşı gibi karminitler.
07:10
So what we have are microbes
that are really, really slow, like rocks,
that are really, really slow, like rocks,
147
418680
6603
Öyleyse sahip olduğumuz mikroplar,
gerçekten, gerçekten yavaş, kayalar gibi
gerçekten, gerçekten yavaş, kayalar gibi
07:18
that get their energy from rocks,
148
426243
3406
enerjilerini kayalardan alan,
07:21
that make as their waste
product other rocks.
product other rocks.
149
429673
3197
bu onların atık ürünü
olan diğer kayaları oluşturur.
olan diğer kayaları oluşturur.
07:25
So am I talking about biology,
or am I talking about geology?
or am I talking about geology?
150
433268
3821
Öyleyse biyoloji hakkında mı
konuşuyorum yoksa jeoloji hakkında mı?
konuşuyorum yoksa jeoloji hakkında mı?
07:29
This stuff really blurs the lines.
151
437466
2143
Bu şey gerçekten
çizgileri bulanıklaştırıyor.
çizgileri bulanıklaştırıyor.
07:31
(Laughter)
152
439633
1004
(Gülüşmeler)
07:32
So if I'm going to do this thing,
153
440661
2146
Eğer bu şeyi yapacaksam,
07:34
and I'm going to be a biologist
who studies microbes
who studies microbes
154
442831
3318
ben bu tür kayalar gibi
hareket eden mikropları
hareket eden mikropları
07:38
that kind of act like rocks,
155
446173
2205
inceleyen bir biyolog olacağım
07:40
then I should probably
start studying geology.
start studying geology.
156
448402
3374
o zaman muhtemelen
jeoloji çalışmaya başlamalıyım.
jeoloji çalışmaya başlamalıyım.
07:43
And what's the coolest part of geology?
157
451800
3110
Jeolojinin en havalı kısmı nedir?
07:47
Volcanoes.
158
455292
1168
Volkanlar.
07:48
(Laughter)
159
456484
1251
(Gülüşmeler)
07:49
This is looking inside the crater
of Poás Volcano in Costa Rica.
of Poás Volcano in Costa Rica.
160
457759
3721
Bu Costa Rica'daki Poás
Yanardağı kraterinin içini gösteriyor.
Yanardağı kraterinin içini gösteriyor.
07:53
Many volcanoes on earth arise
because an oceanic tectonic plate
because an oceanic tectonic plate
161
461854
3778
Okyanus üzerindeki tektonik
bir levha nedeniyle dünyada
bir levha nedeniyle dünyada
birçok volkan ortaya çıkıp
kıtasal bir levhaya çöküyor.
kıtasal bir levhaya çöküyor.
07:57
crashes into a continental plate.
162
465656
1810
07:59
As this oceanic plate subducts
163
467490
1913
Bu okyanus levhası düştüğünde
08:01
or gets moved underneath
this continental plate,
this continental plate,
164
469427
2365
veya bu kıta levhasının altına taşınırsa,
08:03
things like water and carbon dioxide
and other materials
and other materials
165
471816
2841
su ve karbondioksit
ve diğer malzemeler gibi şeyler
ve diğer malzemeler gibi şeyler
08:06
get squeezed out of it,
166
474681
1235
ondan sıkılmış
08:07
like ringing a wet washcloth.
167
475940
1726
ıslak bir bez çalmak gibi.
08:10
So in this way, subduction zones
are like portals into the deep earth,
are like portals into the deep earth,
168
478382
3682
Bu şekilde, yitim bölgeleri
derin dünyadaki portallar gibidir,
derin dünyadaki portallar gibidir,
08:14
where materials are exchanged between
the surface and the subsurface world.
the surface and the subsurface world.
169
482088
3761
malzemelerin yüzey ve yeraltı
dünyası arasında değiştirildiği yer.
dünyası arasında değiştirildiği yer.
08:17
So I was recently invited
by some of my colleagues in Costa Rica
by some of my colleagues in Costa Rica
170
485873
3028
Yakın zamanda gelip onlarla bazı
volkanların üzerinde çalışmak için
volkanların üzerinde çalışmak için
08:20
to come and work with them
on some of the volcanoes.
on some of the volcanoes.
171
488925
3103
Costa Rica'daki bazı meslektaşlarım
tarafından davet edildim.
tarafından davet edildim.
08:24
And of course I said yes,
because, I mean, Costa Rica is beautiful,
because, I mean, Costa Rica is beautiful,
172
492052
4598
Ve tabii ki evet dedim çünkü
demek istediğim Costa Rica çok güzel.
demek istediğim Costa Rica çok güzel.
08:28
but also because it sits on top
of one of these subduction zones.
of one of these subduction zones.
173
496674
3280
ama aynı zamanda bu yitim bölgelerinden
birinin üstüne oturuyor.
birinin üstüne oturuyor.
08:32
We wanted to ask
the very specific question:
the very specific question:
174
500478
2794
Özel bir soru sormak istedik:
08:35
Why is it that the carbon dioxide
175
503296
2388
Neden karbondioksit sadece
08:37
that comes out of this deeply buried
oceanic tectonic plate
oceanic tectonic plate
176
505708
2976
bu derinden gömülü
okyanusik tektonik tabaka olan
okyanusik tektonik tabaka olan
08:40
is only coming out of the volcanoes?
177
508708
2107
volkanlardan çıkıyor?
08:42
Why don't we see it distributed
throughout the entire subduction zone?
throughout the entire subduction zone?
178
510839
3294
Neden tüm yayılma bölgesi
boyunca dağıldığını görmüyoruz?
boyunca dağıldığını görmüyoruz?
08:46
Do the microbes have something
to do with that?
to do with that?
179
514157
2483
Mikropların bununla bir ilgisi var mı?
08:48
So this is a picture of me
inside Poás Volcano,
inside Poás Volcano,
180
516664
3623
Bu benim Poás Volcano içindeki bir resmim.
08:52
along with my colleague
Donato Giovannelli.
Donato Giovannelli.
181
520311
2184
meslektaşım Donato Giovannelli
ile birlikte.
ile birlikte.
08:54
That lake that we're standing next to
is made of pure battery acid.
is made of pure battery acid.
182
522519
3602
Yanında durduğumuz göl,
saf pil asidinden yapılmış.
saf pil asidinden yapılmış.
08:58
I know this because we were measuring
the pH when this picture was taken.
the pH when this picture was taken.
183
526145
3722
Bunu biliyorum çünkü bu resim
çekilirken pH değerini ölçüyorduk.
çekilirken pH değerini ölçüyorduk.
09:02
And at some point while
we were working inside the crater,
we were working inside the crater,
184
530362
2731
Ve bir noktada kraterin içinde çalışırken
09:05
I turned to my Costa Rican colleague
Carlos Ramírez and I said,
Carlos Ramírez and I said,
185
533117
4579
Costa Ricalı meslektaşım Carlos Ramírez’a
döndüm ve dedim ki:
döndüm ve dedim ki:
09:09
"Alright, if this thing
starts erupting right now,
starts erupting right now,
186
537720
3367
"Tamam, bu şey şu anda patlamaya başlarsa,
09:13
what's our exit strategy?"
187
541111
1733
çıkış stratejimiz nedir?"
09:15
And he said, "Oh, yeah,
great question, it's totally easy.
great question, it's totally easy.
188
543269
3143
Ve dedi ki, "Ah, evet, harika bir soru,
bu çok kolay.
bu çok kolay.
09:18
Just turn around and enjoy the view."
189
546436
3078
Arkanı dön ve manzaranın tadını çıkar."
09:21
(Laughter)
190
549538
1293
(Kahkahalar)
09:22
"Because it will be your last."
191
550855
1547
"Çünkü senin sonun olacak."
09:24
(Laughter)
192
552426
1135
(Kahkahalar)
09:25
And it may sound like
he was being overly dramatic,
he was being overly dramatic,
193
553585
3445
Aşırı dramatik olmuş gibi gelebilir.
09:29
but 54 days after I was standing
next to that lake,
next to that lake,
194
557054
4753
o gölün yanında durduktan 54 gün sonra
09:33
this happened.
195
561831
1421
bu oldu.
09:35
Audience: Oh!
196
563276
1158
İzleyici: Ah!
09:37
Freaking terrifying, right?
197
565204
1650
Acayip korkutucu, değil mi?
09:38
(Laughs)
198
566878
1150
(Kahkahalar)
09:40
This was the biggest eruption
this volcano had had in 60-some-odd years,
this volcano had had in 60-some-odd years,
199
568934
4353
Bu yanardağın 60 yıl boyunca yaşadığı
en büyük patlama oldu
en büyük patlama oldu
09:45
and not long after this video ends,
200
573311
2484
ve bu video sona erdikten
kısa bir süre sonra,
kısa bir süre sonra,
09:47
the camera that was taking
the video is obliterated
the video is obliterated
201
575819
2643
videoyu çeken kamera yok oldu
09:50
and the entire lake
that we had been sampling
that we had been sampling
202
578486
2420
ve örneklemekte olduğumuz tüm göl
09:52
vaporizes completely.
203
580930
1400
tamamen buharlaştı.
09:54
But I also want to be clear
204
582815
1802
Ama ayrıca açık olmak istiyorum
09:56
that we were pretty sure
this was not going to happen
this was not going to happen
205
584641
2500
bunun olmayacağından oldukça emindik,
09:59
on the day that we were
actually in the volcano,
actually in the volcano,
206
587165
2253
aslında o gün yanardağdayken
10:01
because Costa Rica monitors
its volcanoes very carefully
its volcanoes very carefully
207
589442
2633
çünkü Costa Rica yanardağlarını
çok dikkatli izliyor,
çok dikkatli izliyor,
10:04
through the OVSICORI Institute,
208
592099
1563
OVSICORI Enstitüsü aracılığıyla
10:05
and we had scientists from that institute
with us on that day.
with us on that day.
209
593686
3206
ve o gün bizimle birlikte
o kurumdan bilim insanları vardı.
o kurumdan bilim insanları vardı.
10:08
But the fact that it erupted
illustrates perfectly
illustrates perfectly
210
596916
3090
Ama bu mükemmel gerçek patlamada
10:12
that if you want to look
for where carbon dioxide gas
for where carbon dioxide gas
211
600030
2508
karbondioksit gazı bulmak istiyorsanız
10:14
is coming out of this oceanic plate,
212
602562
1864
ve bu okyanus tabanından çıkıyorsa,
10:16
then you should look no further
than the volcanoes themselves.
than the volcanoes themselves.
213
604450
3103
o zaman yanardağların kendisinden
başka bir yere bakmamalısınız.
başka bir yere bakmamalısınız.
10:19
But if you go to Costa Rica,
214
607577
2269
Ama Costa Rica’ya giderseniz,
10:21
you may notice that in addition
to these volcanoes
to these volcanoes
215
609870
2460
bu volkanlara ek olarak
şunu fark edersiniz;
şunu fark edersiniz;
10:24
there are tons of cozy little hot springs
all over the place.
all over the place.
216
612354
3244
her yerde tonlarca şirin kaplıca vardır.
10:28
Some of the water in these hot springs
is actually bubbling up
is actually bubbling up
217
616069
3270
Bu derinden gömülü okyanus plakada
10:31
from this deeply buried oceanic plate.
218
619363
2301
kaplıcadaki suyun bir kısmı
aslında köpürüyor.
aslında köpürüyor.
10:33
And our hypothesis was
that there should be carbon dioxide
that there should be carbon dioxide
219
621688
3496
Ve bizim hipotezimiz onunla köpüren
10:37
bubbling up with it,
220
625208
1179
karbondioksit olması gerektiğiydi
10:38
but something deep underground
was filtering it out.
was filtering it out.
221
626411
3182
ama yer altındaki
bir şey onu filtreliyordu.
bir şey onu filtreliyordu.
10:41
So we spent two weeks
driving all around Costa Rica,
driving all around Costa Rica,
222
629617
4182
İki hafta boyunca Costa Rica’da
arabayla dolaştık,
arabayla dolaştık,
10:45
sampling every hot spring we could find --
223
633823
2897
bulabileceğimiz her
kaplıcayı örnekliyoruz --
kaplıcayı örnekliyoruz --
10:48
it was awful, let me tell you.
224
636744
1674
çok kötüydü.
10:50
And then we spent the next two years
measuring and analyzing data.
measuring and analyzing data.
225
638442
5636
Ve sonra iki yıl boyunca
verileri ölçüp analiz ettik.
verileri ölçüp analiz ettik.
10:56
And if you're not a scientist, I'll just
let you know that the big discoveries
let you know that the big discoveries
226
644102
3809
Ve eğer bir bilim insanı değilseniz,
büyük keşiflerin güzel bir kaplıcada
büyük keşiflerin güzel bir kaplıcada
10:59
don't really happen
when you're at a beautiful hot spring
when you're at a beautiful hot spring
227
647935
2833
veya halka açık bir sahnede
ortaya çıkmadığını
ortaya çıkmadığını
11:02
or on a public stage;
228
650792
1151
size söyleyebilirim;
11:03
they happen when you're hunched
over a messy computer
over a messy computer
229
651967
2523
dağınık bir bilgisayara
çarptığınızda olurlar
çarptığınızda olurlar
11:06
or you're troubleshooting
a difficult instrument,
a difficult instrument,
230
654514
2317
veya karmaşık bir aygıtta sorun giderirken
11:08
or you're Skyping your colleagues
231
656855
1738
ya da meslektaşlarınla Skype'da iken
11:10
because you are completely
confused about your data.
confused about your data.
232
658617
2595
çünkü verileriniz konusunda
komple kafanız karışmıştır.
komple kafanız karışmıştır.
11:13
Scientific discoveries,
kind of like deep subsurface microbes,
kind of like deep subsurface microbes,
233
661236
3331
Bilimsel keşifler,
derin yer altı mikrop çeşitleri,
derin yer altı mikrop çeşitleri,
11:16
can be very, very slow.
234
664591
1768
çok yavaş olabilir.
11:19
But in our case,
this really paid off this one time.
this really paid off this one time.
235
667267
3349
Fakat bizim durumumuzda,
bu gerçekten oldu.
bu gerçekten oldu.
11:22
We discovered that literally
tons of carbon dioxide
tons of carbon dioxide
236
670640
4278
Kelimenin tam anlamıyla
tonlarca karbondioksit keşfettik
tonlarca karbondioksit keşfettik
11:26
were coming out of this
deeply buried oceanic plate.
deeply buried oceanic plate.
237
674942
3183
bu derin gömülü
okyanus tabanından çıkıyorlardı.
okyanus tabanından çıkıyorlardı.
11:30
And the thing that was keeping
them underground
them underground
238
678149
2349
Ve onları yer altında tutan şey
11:32
and keeping it from being released
out into the atmosphere
out into the atmosphere
239
680522
2995
ve atmosfere salınmasını önleyen
11:35
was that deep underground,
240
683541
1560
o derin yer altındaydı,
11:37
underneath all the adorable sloths
and toucans of Costa Rica,
and toucans of Costa Rica,
241
685125
3984
Costa Rica’daki tüm sevimli
tembel hayvanlar ve tukanların altında,
tembel hayvanlar ve tukanların altında,
11:41
were chemolithoautotrophs.
242
689133
1800
onlar kemolitotroflardı.
11:43
These microbes and the chemical processes
that were happening around them
that were happening around them
243
691338
3501
Bu mikroplar ve etraflarında
meydana gelen kimyasal işlemler
meydana gelen kimyasal işlemler
11:46
were converting this carbon dioxide
into carbonate mineral
into carbonate mineral
244
694863
2752
bu karbondioksiti karbonat mineraline
dönüştürüyorlardı
dönüştürüyorlardı
11:49
and locking it up underground.
245
697639
1928
ve yer altına kilitliyorlardı.
11:51
Which makes you wonder:
246
699591
2294
Bu da sizi meraklandırıyor:
11:53
If these subsurface processes
are so good at sucking up
are so good at sucking up
247
701909
3501
Bu yer altı süreçleri emmede çok iyi ise
11:57
all the carbon dioxide
coming from below them,
coming from below them,
248
705434
2581
tüm karbondioksit altlarından geliyorsa,
12:00
could they also help us
with a little carbon problem
with a little carbon problem
249
708039
2460
bize yüzeydeki karbon probleminde
12:02
we've got going on up at the surface?
250
710523
2165
biraz yardımcı olabilirler mi?
12:05
Humans are releasing enough
carbon dioxide into our atmosphere
carbon dioxide into our atmosphere
251
713006
4325
İnsanlar atmosferimize
yeterince karbondioksit salıyor
yeterince karbondioksit salıyor
12:09
that we are decreasing
the ability of our planet
the ability of our planet
252
717355
2974
gezegenimizin yeteneğini azaltıyoruz
12:12
to support life as we know it.
253
720353
2000
bildiğimiz yaşamı desteklemek için.
12:14
And scientists and engineers
and entrepreneurs
and entrepreneurs
254
722704
2432
Ve bilim insanları, mühendisler
ve girişimciler
ve girişimciler
12:17
are working on methods
to pull carbon dioxide
to pull carbon dioxide
255
725160
2504
kaynak noktalarından,
karbondioksit çekme yöntemleri
karbondioksit çekme yöntemleri
12:19
out of these point sources,
256
727688
1293
üzerinde çalışıyorlar ki
12:21
so that they're not released
into the atmosphere.
into the atmosphere.
257
729005
2318
böylece atmosfere salınmasınlar.
12:23
And they need to put it somewhere.
258
731347
1651
Ve onu bir yere koymaları gerek.
12:25
So for this reason,
259
733022
1177
Yani bu nedenle,
12:26
we need to keep studying places
where this carbon might be stored,
where this carbon might be stored,
260
734223
3338
bu karbonun depolanabileceği yerleri
araştırmaya devam etmeliyiz,
araştırmaya devam etmeliyiz,
12:29
possibly in the subsurface,
261
737585
2294
muhtemelen yer altında,
12:31
to know what's going to happen to it
when it goes there.
when it goes there.
262
739903
2643
oraya gittiğinde ne olacağı bilinmeli.
12:34
Will these deep subsurface microbes
be a problem because they're too slow
be a problem because they're too slow
263
742570
3467
Bu derin yer altı mikropları
bir problem olacak mı
bir problem olacak mı
12:38
to actually keep anything down there?
264
746061
1881
çünkü aslında orada bir şey
tutmak için çok yavaşlar?
tutmak için çok yavaşlar?
12:39
Or will they be helpful
265
747966
1408
Ya da yardımseverler mi,
çünkü bu şeyleri
çünkü bu şeyleri
12:41
because they'll help convert this stuff
to solid carbonate minerals?
to solid carbonate minerals?
266
749398
3790
katı karbonat minerallerine
dönüştürmeye yardımcı olacaklar.
dönüştürmeye yardımcı olacaklar.
12:45
If we can make such a big breakthrough
267
753712
2420
Böyle büyük bir atılım yapabilirsek
12:48
just from one study
that we did in Costa Rica,
that we did in Costa Rica,
268
756156
2386
Costa Rica’da yaptığımız bir çalışmada
12:50
then imagine what else
is waiting to be discovered down there.
is waiting to be discovered down there.
269
758566
2967
aşağıda keşfedilmeyi bekleyen
başka bir şey olduğunu hayal edin.
başka bir şey olduğunu hayal edin.
12:53
This new field of geo-bio-chemistry,
or deep subsurface biology,
or deep subsurface biology,
270
761891
5665
Bu yeni jeolojik biyolojik kimya alanı
veya derin yer altı biyolojisi
veya derin yer altı biyolojisi
12:59
or whatever you want to call it,
271
767580
1541
ya da her ne demek isterseniz,
13:01
is going to have huge implications,
272
769145
1837
çok büyük etkileri olacak,
13:03
not just for mitigating climate change,
273
771006
2373
sadece iklim değişikliğini
azaltmak için değil
azaltmak için değil
ama muhtemelen yaşamın ve dünyanın
nasıl bir arada geliştiğini anlamak
nasıl bir arada geliştiğini anlamak
13:05
but possibly for understanding
how life and earth have coevolved,
how life and earth have coevolved,
274
773403
3872
veya endüstriyel, tıbbi uygulamalar için
faydalı olan yeni ürünler bulmak için.
faydalı olan yeni ürünler bulmak için.
13:09
or finding new products that are useful
for industrial or medical applications.
for industrial or medical applications.
275
777613
4698
Belki depremleri bile tahmin etmek için
13:14
Maybe even predicting earthquakes
276
782335
2262
13:16
or finding life outside our planet.
277
784621
2198
veya gezegenimizin dışında
hayat bulmak için.
hayat bulmak için.
13:18
It could even help us understand
the origin of life itself.
the origin of life itself.
278
786843
3126
Yaşamın kaynağını anlamamıza
bile yardımcı olabilir.
bile yardımcı olabilir.
13:22
Fortunately, I don't have
to do this by myself.
to do this by myself.
279
790827
2825
Neyse ki, bunu kendim
yapmak zorunda değilim.
yapmak zorunda değilim.
13:25
I have amazing colleagues
all over the world
all over the world
280
793962
3325
Dünyanın her yerinde
harika meslektaşlarım var
harika meslektaşlarım var
13:29
who are cracking into the mysteries
of this deep subsurface world.
of this deep subsurface world.
281
797311
3292
bu derin yer altı dünyasının
gizemlerini kırmak istiyorlar.
gizemlerini kırmak istiyorlar.
13:33
And it may seem like life
buried deep within the earth's crust
buried deep within the earth's crust
282
801831
4810
Ve yer kabuğunun derinliklerine
gömülü bu yaşam
gömülü bu yaşam
13:38
is so far away from our daily experiences
that it's kind of irrelevant.
that it's kind of irrelevant.
283
806665
3974
günlük deneyimlerimizden o kadar
uzak ki, bu biraz alakasız görünebilir.
uzak ki, bu biraz alakasız görünebilir.
13:43
But the truth is
that this weird, slow life
that this weird, slow life
284
811363
3688
Ama gerçek şu ki, bu garip, yavaş hayat
13:47
may actually have the answers
to some of the greatest mysteries
to some of the greatest mysteries
285
815075
3525
aslında dünyadaki yaşamın
en büyük gizemlerinden bazılarına
cevap verebilir.
cevap verebilir.
13:50
of life on earth.
286
818624
1150
13:52
Thank you.
287
820225
1151
Teşekkürler.
13:53
(Applause)
288
821400
5044
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Karen Lloyd - Marine microbiologistKaren Lloyd studies novel groups of microbes in Earth's deep surface biosphere, collecting them from disparate remote places such as Arctic fjords, volcanoes in Costa Rica, even deep in mud in the Marianas Trench
Why you should listen
Karen G. Lloyd applies molecular biological techniques to environmental samples to learn more about microbes that have thus far evaded attempts to be cultured in a laboratory. She has adapted novel techniques to quantify and characterize these mysterious microbes while requiring minimal changes to their natural conditions. Her work centers on deep oceanic subsurface sediments, deep-sea mud volcanoes and cold seeps, terrestrial volcanoes and hot springs, serpentinizing springs, Arctic marine fjord sediments and ancient permafrost. She is currently an Assistant Professor at the University of Tennessee.
Karen Lloyd | Speaker | TED.com