TED2009
Alex Tabarrok: How ideas trump crises
Alex Tabarrok fikirlerin krizler üzerinde nasıl baskın çıktığını açıklıyor.
Filmed:
Readability: 4.2
881,960 views
Ekonomist Alex Tabarrok'un serbest ticaret ve küreselleşmenin zaten bir kez bölünen dünyamızı, daha sağlıklı, mutlu ve refah bir bilgi paylaşımı topluluğa dönüştürdüğünü iddia ettiği bu iyimser konuşmada "ekonomi bilimi" göklere çıkarılıyor.
Alex Tabarrok - Economist
With the hit economic blog MarginalRevolution.com, co-author Alex Tabarrok generates more hits than a summer hailstorm, and sheds light into the darkest corners of the dismal science. Full bio
With the hit economic blog MarginalRevolution.com, co-author Alex Tabarrok generates more hits than a summer hailstorm, and sheds light into the darkest corners of the dismal science. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
The first half of the 20th century
0
0
4000
Yirminci yüzyılın ilk yarısı
00:16
was an absolute disaster in human affairs,
1
4000
3000
insan ilişkileri açısından tam bir felaketti.
00:19
a cataclysm.
2
7000
2000
bir tufan.
00:21
We had the First World War,
3
9000
3000
Birinci dünya savaşını,
00:24
the Great Depression,
4
12000
2000
Büyük Krizi,
00:26
the Second World War
5
14000
2000
İkinci dünya savaşını,
00:28
and the rise of the communist nations.
6
16000
3000
ve kominist ulusların yükselişini gördük.
00:31
And each one of these forces
7
19000
2000
Ve bu zorlukların her biri
00:33
split the world, tore the world apart,
8
21000
2000
dünyayı parçalara ayırıp
00:35
divided the world.
9
23000
3000
bölmüştür.
00:38
And they threw up walls --
10
26000
2000
Ve duvarlar diktiler birden,
00:40
political walls, trade walls,
11
28000
2000
politik duvarlar, ticari duvarlar,
00:42
transportation walls,
12
30000
2000
ulaşım duvarları,
00:44
communication walls, iron curtains --
13
32000
3000
iletişim duvarları, demir perdeler
00:47
which divided peoples and nations.
14
35000
4000
ki bunlar insanları ve ulusları bölmüştür.
00:51
It was only in the second half of the 20th century
15
39000
4000
Yirminci yüzyılın ikinci yarısıydı sadece,
00:55
that we slowly began to pull ourselves
16
43000
3000
kendimizi bu çukurun içinden yavaşça
00:58
out of this abyss.
17
46000
3000
çekmeye başladığımızda.
01:01
Trade walls began to come tumbling down.
18
49000
3000
Ticari duvarlar yıkılmaya başladı.
01:04
Here are some data on tariffs:
19
52000
2000
İşte, gümrük vergileriyle ilgili birkaç veri:
01:06
starting at 40 percent, coming down to less than 5 percent.
20
54000
3000
% 40 ile başlayıp, % 5 ten daha aşağılara kadar düşüyor.
01:09
We globalized the world. And what does that mean?
21
57000
3000
Dünyayı küreselleştirdik. Peki, ne demek bu?
01:12
It means that we extended cooperation
22
60000
3000
Şu demek ki ortaklık sahalarımızı
01:15
across national boundaries;
23
63000
2000
ulusal sınırların ötesine taşıdık.
01:17
we made the world more cooperative.
24
65000
3000
Dünyayı işbirliğine daha açık hale getirdik.
01:20
Transportation walls came tumbling down.
25
68000
4000
Ulaşım duvarları yıkılmaya başladı.
01:24
You know in 1950 the typical ship carried
26
72000
3000
Bildiğiniz gibi 1950 de tipik bir gemi
01:27
5,000 to 10,000 tons worth of goods.
27
75000
4000
5,000 ila 10,000 ton arası mal taşırdı.
01:31
Today a container ship can carry 150,000 tons;
28
79000
4000
Bugün ise bir konteyner gemisi 150,000 ton yük taşıyabiliyor.
01:35
it can be manned with a smaller crew;
29
83000
2000
Daha az sayıda bir mürettebatla,
01:37
and unloaded faster than ever before.
30
85000
3000
öncekinden daha hızlı boşaltılabiliyor.
01:40
Communication walls, I don't have to tell you -- the Internet --
31
88000
3000
İletişim duvarları da, söylememe gerek bile yok, internetle,
01:43
have come tumbling down.
32
91000
2000
yıkılmaya başladı.
01:45
And of course the iron curtains,
33
93000
2000
Ve tabiki demir perdeler,
01:47
political walls have come tumbling down.
34
95000
4000
politik duvarlar yıkılmaya başladı.
01:51
Now all of this has been tremendous for the world.
35
99000
4000
Günümüzde, tüm bunlar dünya için aşırı büyük durumlar.
01:55
Trade has increased.
36
103000
2000
Ticaret arttı.
01:57
Here is just a little bit of data.
37
105000
2000
Buyurun küçük bir veri:
01:59
In 1990, exports from China to the United States:
38
107000
2000
1990 yılında, Çin'in Birleşik Devletlere olan ihracatı
02:01
15 billion dollars.
39
109000
2000
15 milyar dolardı.
02:03
By 2007: over 300 billion dollars.
40
111000
4000
2007 de ise, 300 milyar doların üstünde.
02:07
And perhaps most remarkably,
41
115000
3000
Ve belki de en önemlisi,
02:10
at the beginning of the 21st century,
42
118000
2000
21. yüzyılın başında,
02:12
really for the first time in modern history,
43
120000
4000
modern tarihte gerçekten bir ilk olarak,
02:16
growth extended to almost all parts of the world.
44
124000
4000
büyüme, neredeyse dünyanın tüm bölgelerine yayıldı.
02:20
So China, I've already mentioned,
45
128000
2000
Dolayısıyla Çin, önce de belirtmiştim,
02:22
beginning around 1978, around the time of the death of Mao,
46
130000
3000
1978 de Mao'nun öldüğü zaman diliminden başlayarak,
02:25
growth -- ten percent a year.
47
133000
2000
yılda % 10 büyüme göstermiştir.
02:27
Year after year after year,
48
135000
2000
Geçen her yıl ise,
02:29
absolutely incredible.
49
137000
2000
inanılmaz bir hal almıştır.
02:31
Never before in human history
50
139000
4000
İnsanlık tarihinin hiç bir döneminde,
02:35
have so many people been raised out of
51
143000
2000
bu kadar çok sayıda insan, Çin'de olduğu gibi,
02:37
such great poverty as happened in China.
52
145000
3000
aşırı fakirlikten böylesine kurtulamamıştır.
02:40
China is the world's greatest anti-poverty program
53
148000
3000
Çin, geçtiğimiz 30 yıldan bu yana,
02:43
over the last three decades.
54
151000
2000
dünyanın en büyük fakirlik karşıtı duruşunu sergilemiştir.
02:45
India, starting a little bit later,
55
153000
2000
Biraz geç başlamasına rağmen, Hindistan
02:47
but in 1990, begetting tremendous growth.
56
155000
3000
1990 yılında olağanüstü büyüme göstermiştir.
02:50
Incomes at that time
57
158000
2000
O zamanki gelirler
02:52
less than $1,000 per year.
58
160000
2000
yıllık 1.000 dolardan azdı.
02:54
And over the next 18 years
59
162000
2000
Son 18 yılda ise,
02:56
have almost tripled.
60
164000
2000
yaklaşık 3 katı oldu.
02:58
Growth of six percent a year. Absolutely incredible.
61
166000
3000
Yıllık % 6 oranında bir büyüme. Kesinlikle inanılmaz.
03:01
Now Africa, Sub-Saharan Africa --
62
169000
3000
Afrika'nın Sahra Çölü altındaki kısmı,
03:04
Sub-Saharan Africa
63
172000
2000
Sahara Çölü altı Afrika'sı
03:06
has been the area of the world
64
174000
2000
dünyanın büyümeye karşı
03:08
most resistant to growth.
65
176000
3000
en dirençli bölgesi olageldi.
03:11
And we can see the tragedy of Africa
66
179000
3000
Afrika'da yaşanan trajediyi
03:14
in the first few bars here.
67
182000
2000
buradaki ilk birkaç sütunda görebiliyoruz.
03:16
Growth was negative.
68
184000
2000
Büyüme oranı eksilerdeydi.
03:18
People were actually getting poorer than their parents,
69
186000
3000
İnsanlar, anne babalarından da fakir bir hale geliyorlardı.
03:21
and sometimes even poorer than their grandparents had been.
70
189000
3000
Ve bazen büyükbabalarından da fakir olabiliyorlardı.
03:24
But at the end of the 20th century,
71
192000
2000
Ama, 20. yüzyılın sonunda,
03:26
the beginning of the 21st century,
72
194000
2000
21. yüzyılın başlangıcında,
03:28
we saw growth in Africa.
73
196000
3000
Afrika'da bir büyüme gördük.
03:31
And I think, as you'll see, there's reasons for optimism,
74
199000
2000
Bence, sizin de göreceğiniz gibi, iyimser olmak için nedenler var.
03:33
because I believe that the best is yet to come.
75
201000
3000
Çünkü, en iyisini daha görmedik diye düşünüyorum.
03:36
Now why.
76
204000
2000
Şimdi, neden böyle?
03:38
On the cutting edge today
77
206000
2000
Bugünkü keskin çizgilerle beraber
03:40
it's new ideas which are driving growth.
78
208000
2000
büyümeyi yönlendiren şey aslında yeni fikirlerdir.
03:42
And by that I mean it's
79
210000
2000
Bununla kastettiğim ise;
03:44
products for which the research and development costs
80
212000
3000
araştırma geliştirme maliyetleri oldukça yüksek iken,
03:47
are really high, and the manufacturing costs are low.
81
215000
3000
üretim maliyetlerinin düşük olduğu ürünlerdir.
03:50
More than ever before it is these types of ideas
82
218000
2000
Keskin çizgilerde büyümeyi idare eden olgu ise
03:52
which are driving growth on the cutting edge.
83
220000
3000
bu tür fikirlerdir, hem de hiç görülmedik bir oranda.
03:55
Now ideas have this amazing property.
84
223000
2000
Fikirlerin böyle harika bir özelliği vardır.
03:57
Thomas Jefferson, I think, really expressed this quite well.
85
225000
3000
Sanırım, Thomas Jefferson bunu gayet güzel ifade etti.
04:00
He said, "He who receives an idea from me
86
228000
4000
Dedi ki " Benden bir fikir isteyen kimse,
04:04
receives instruction himself, without lessening mine.
87
232000
4000
bendekileri azaltmadan alır bu bilgiyi.
04:08
As he who lights his candle at mine
88
236000
3000
Mumunu benim mumumdan yakan biri olarak,
04:11
receives light without darkening me."
89
239000
3000
beni karanlıkta bırakmadan alır ışığını.
04:14
Or to put it slightly differently:
90
242000
2000
Veya, biraz daha farklı ifade etmek gerekirse,
04:16
one apple feeds one man,
91
244000
2000
bir elma bir kişiyi besler,
04:18
but an idea can feed the world.
92
246000
3000
ama bir fikir tüm dünyayı doyurabilir.
04:21
Now this is not new. This is practically not new to TEDsters.
93
249000
3000
Bu aslında yeni değil. Pratikte TEDciler için de yeni değil.
04:24
This is practically the model of TED.
94
252000
2000
Esasında bu TED in modelidir.
04:26
But what is new is that the greater function of ideas
95
254000
4000
Yeni olan şudur ki fikirlerin en büyük işlevi,
04:30
is going to drive growth even more than ever before.
96
258000
5000
büyümeyi bilinenden daha ileri seviyelere çıkarmalarıdır.
04:35
This provides a reason why
97
263000
2000
Bu da ticaretin ve küreselleşmenin
04:37
trade and globalization
98
265000
2000
niçin daha da önem kazandığını,
04:39
are even more important, more powerful than ever before,
99
267000
3000
her zamankinden daha da güçlü olduğunu
04:42
and are going to increase growth more than ever before.
100
270000
3000
ve büyümeyi daha da ileri seviyelere taşıyacağını gösterir.
04:45
And to explain why this is so, I have a question.
101
273000
3000
Niçin böyle olduğunu açıklamak için bir sorum var.
04:48
Suppose that there are two diseases:
102
276000
3000
Varsayın ki iki hastalık ortaya çıktı.
04:51
one of them is rare, the other one is common,
103
279000
2000
Biri az görünen türden, diğeri de bilindik bir hastalık.
04:53
but if they are not treated they are equally severe.
104
281000
3000
Ama tedavi edilmezlerse, ikisi de aynı düzeyde şiddetli olurlar.
04:56
If you had to choose, which would you rather have:
105
284000
3000
Bir seçim yapmanız gerekirse, hangisini istersiniz?
04:59
the common disease or the rare disease?
106
287000
4000
Bilindik olan mı yoksa nadir görünen mi?
05:03
Common, the common -- I think that's absolutely right,
107
291000
2000
Bilindik olan. Sanırım, çok haklısınız.
05:05
and why? Because there are more drugs to treat common diseases
108
293000
4000
Niçin peki? Çünkü bilindik hastalıkları tedavi edebilecek ilaçlar
05:09
than there are to treat rare diseases.
109
297000
3000
nadir görünenleri tedavi edebileceklerden daha çoktur.
05:12
The reason for this is incentives.
110
300000
2000
Bunun nedeni ise teşviklerdir.
05:14
It costs about the same to produce a new drug
111
302000
3000
Yeni bir ilaç ister 1.000, ister 100.000 , isterse de
05:17
whether that drug treats 1,000 people,
112
305000
3000
bir milyon kişiyi tedavi etsin;
05:20
100,000 people, or a million people.
113
308000
3000
üretimi için yapılan harcama neredeyse aynıdır.
05:23
But the revenues are much greater if the drug treats a million people.
114
311000
3000
Ama bir milyon kişiyi tedavi ettiğinde sağlanan gelir, çok daha fazladır.
05:26
So the incentives are much larger
115
314000
3000
Dolayısıyla, daha fazla insanı iyileştiren ilaçlar üretmeye
05:29
to produce drugs which treat more people.
116
317000
4000
yönelik teşvikler daha çoktur.
05:33
To put this differently: larger markets save lives.
117
321000
4000
Bir başka ifadeyle, daha büyük pazarlar hayat kurtarır.
05:37
In this case misery truly does love company.
118
325000
4000
Bu durumda, mutsuzluk gerçekten de sevinç getirir.
05:41
Now think about the following:
119
329000
2000
Şimdi biraz kafa yoalım:
05:43
if China and India were as rich as the United States is today,
120
331000
4000
Çin ve Hindistan bugün Birleşik Devletler kadar zengin olsalardı,
05:47
the market for cancer drugs would be eight times larger than it is now.
121
335000
6000
kanser tedavisinde kullanılan ilaç piyasası şimdikinden 8 kat daha büyük olurdu.
05:53
Now we are not there yet, but it is happening.
122
341000
2000
Şuanki durum bu doğrultuda değil ama olacak.
05:55
As other countries become richer
123
343000
3000
Diğer ülkeler zenginleştikçe,
05:58
the demand for these pharmaceuticals
124
346000
2000
ilaç kullanımına dair bu talep
06:00
is going to increase tremendously.
125
348000
2000
büyük oranda artacaktır.
06:02
And that means an increase incentive to do research and development,
126
350000
3000
Bu da dünyada herkesin yararına olan araştırma geliştirme faaliyetlerine
06:05
which benefits everyone in the world.
127
353000
3000
yönelik bir artış demektir.
06:08
Larger markets increase the incentive
128
356000
2000
Büyük piyasalar her türlü fikri geliştirmek için
06:10
to produce all kinds of ideas,
129
358000
2000
teşvikleri artırırlar.
06:12
whether it's software, whether it's a computer chip,
130
360000
2000
Bu bir yazılım da olabilir, bir bilgisayar çipi de,
06:14
whether it's a new design.
131
362000
2000
yeni bir tasarım da.
06:16
For the Hollywood people in the audience,
132
364000
2000
Seyirciler arasında Holywood’dan olanlar için,
06:18
this even explains why action movies
133
366000
2000
bu aksiyon filmlerinin neden komedilerden daha fazla bütçeye
06:20
have larger budgets than comedies:
134
368000
2000
sahip olduğunu da açıklamaktadır.
06:22
it's because action movies translate easier
135
370000
3000
Bunun sebebi, aksiyon filmlerinin diğer dil ve kültürlere
06:25
into other languages and other cultures,
136
373000
2000
çevrilmesinin daha kolay olmasıdır.
06:27
so the market for those movies is larger.
137
375000
2000
Dolayısıyla, bu filmlerin piyasası daha büyüktür.
06:29
People are willing to invest more,
138
377000
2000
İnsanlar daha fazla yatırım yapmak istedikleri için,
06:31
and the budgets are larger.
139
379000
2000
bütçeler de büyük olur.
06:33
Alright. Well if larger markets increase the incentive
140
381000
3000
Pekala. eğer büyük piyasalar, yeni fikirler üretmek için
06:36
to produce new ideas,
141
384000
2000
teşvikleri artırırlarsa,
06:38
how do we maximize that incentive?
142
386000
3000
bu teşvikleri en yükseğe nasıl çıkartırız?
06:41
It's by having one world market, by globalizing the world.
143
389000
5000
Bunun yolu da tüm dünyayı kapsayan global bir pazar oluşturmaktır.
06:46
The way I like to put this is:
144
394000
2000
Bunu şöyle ifade etmek isterim;
06:48
one idea. Ideas are meant to be shared,
145
396000
3000
fikirler paylaşmak için olduğundan,
06:51
so one idea can serve one world, one market.
146
399000
5000
bir fikir bütün dünyaya yani piyasaya hizmet edebilir.
06:56
One idea, one world, one market.
147
404000
3000
Bir fikir, bir dünya, bir piyasa.
06:59
Well how else can we create new ideas?
148
407000
3000
Peki, yeni fikirleri başka nasıl üretebiliriz?
07:02
That's one reason.
149
410000
2000
Bu, sebeplerden biri.
07:04
Globalize trade.
150
412000
2000
Küreselleş, ve ticaret yap.
07:06
How else can we create new ideas?
151
414000
2000
Başka nasıl üretebiliriz yeni fikirleri?
07:08
Well, more idea creators.
152
416000
2000
Daha fazla fikir sahibine ulaşarak.
07:10
Now idea creators, they come from all walks of life.
153
418000
3000
Bu fikir sahipleri de hayatın her kesiminden olacak.
07:13
Artists and innovators -- many of the people you've seen on this stage.
154
421000
3000
Sanatçılar ve yenilikçiler, şu sahnede gördüğünüz insanların çoğu.
07:16
I'm going to focus on scientists and engineers
155
424000
3000
Ben bilimadamları ve mühendisler üzerinde odaklanacağım
07:19
because I have some data on that, and I'm a data person.
156
427000
3000
çünkü elimde bunlara dair veri var ve bu verileri kullanacağım.
07:22
Now, today, less than one-tenth of one percent
157
430000
5000
Günümüzde, dünya nüfusunun % 1 inin 10 da 1 inden
07:27
of the world's population are scientists and engineers.
158
435000
3000
daha az bir miktarı bilim adamı ve mühendistir.
07:30
(Laughter)
159
438000
2000
(Kahkaha)
07:32
The United States has been an idea leader.
160
440000
3000
Birleşik Devletler bir fikir önderi olmuştur.
07:35
A large fraction of those people are in the United States.
161
443000
3000
Bu insanların büyük bir bölümü Birleşik Devletler'dedir.
07:38
But the U.S. is losing its idea leadership.
162
446000
5000
Fakat, Amerika fikir önderliği konumunu yitirmektedir.
07:43
And for that I am very grateful.
163
451000
2000
Ve bunun için çok minnettarım.
07:45
That is a good thing.
164
453000
3000
Bu iyi bir şey.
07:48
It is fortunate that we are becoming less of an idea leader
165
456000
3000
Fikir liderliğini kaybediyor olmamız bir şanstır
07:51
because for too long the United States,
166
459000
2000
çünkü Amerika çok uzun bir süredir,
07:53
and a handful of other developed countries,
167
461000
2000
beraberindeki diğer gelişmiş ülkelerle birlikte,
07:55
have shouldered the entire burden
168
463000
2000
araştırma-geliştirmeye dair tüm yükü
07:57
of research and development.
169
465000
2000
omuzlamış durumdadır.
07:59
But consider the following:
170
467000
3000
Ama şunlara da bakacak olursak:
08:02
if the world as a whole were as wealthy as the United States is now
171
470000
3000
eğer tüm dünya, Birleşik Devletlerin şuanda olduğu kadar zengin olsaydı,
08:05
there would be more than five times as many scientists and engineers
172
473000
4000
herkesin yararına olan ve herkesçe paylaşılan
08:09
contributing to ideas which benefit everyone,
173
477000
4000
fikirleri destekleyecek bilim adamı ve mühendislerin sayısı
08:13
which are shared by everyone.
174
481000
2000
beş katından daha fazla olabilirdi.
08:15
I think of the great Indian mathematician, Ramanujan.
175
483000
4000
Aklıma, Hintli büyük matematikçi Ramanujan geliyor.
08:19
How many Ramanujans are there in India today
176
487000
4000
Bugün Hindistan'da, dünyayı besliyor olabilecekken,
08:23
toiling in the fields, barely able to feed themselves,
177
491000
3000
karınlarını güçlükle doyuran, kendi alanlarında emek veren
08:26
when they could be feeding the world?
178
494000
3000
kaç tane Ramanujan vardır?
08:29
Now we're not there yet.
179
497000
2000
Daha o kadar olamadık.
08:31
But it is going to happen in this century.
180
499000
3000
Ama bu yüzyılda olacak.
08:34
The real tragedy of the last century is this:
181
502000
6000
Geçen yüzyıl yaşanan asıl üzücü olay şudur:
08:40
if you think about the world's population
182
508000
4000
dünya nüfusunu kocaman bir bilgisayar, tek parça paralel işlemci
08:44
as a giant computer, a massively parallel processor,
183
512000
3000
olarak düşünecek olursanız,
08:47
then the great tragedy has been
184
515000
2000
bu üzücü olayı da
08:49
that billions of our processors have been off line.
185
517000
5000
milyarlarca işlemcimizin çevrimdışı olması diye düşünebilirsiniz.
08:54
But in this century China is coming on line.
186
522000
3000
Fakat bu yüzyılda Çin çevrimiçi olmaya başladı.
08:57
India is coming on line.
187
525000
2000
Hindistan da aynı şekilde.
08:59
Africa is coming on line.
188
527000
2000
Afrika da öyle.
09:01
We will see an Einstein in Africa in this century.
189
529000
5000
Bu yüzyılda Afrika'dan bir Einstein çıkacak, göreceğiz.
09:06
Here is just some data. This is China.
190
534000
2000
Elimizdeki Çin'e dair verilere bakalım.
09:08
1996: less than one million
191
536000
2000
1996 da, Çin'de üniversiteye yeni kayıt yaptıran öğrenci sayısı
09:10
new university students in China per year;
192
538000
3000
yıllık 1 milyondan daha azdı.
09:13
2006: over five million.
193
541000
4000
2006 da ise, 5 milyonun üzerinde.
09:17
Now think what this means.
194
545000
2000
Peki, bu ne demek oluyor?
09:19
This means we all benefit when another country gets rich.
195
547000
4000
Bu demek oluyor ki başka bir ülke zenginleştikçe bundan biz de kâr ederiz.
09:23
We should not fear other countries becoming wealthy.
196
551000
4000
Diğer ülkelerin de zenginleşmesinden korkmamalıyız.
09:27
That is something that we should embrace --
197
555000
3000
Bu hoşnutluk verici bir durumdur--
09:30
a wealthy China, a wealthy India, a wealthy Africa.
198
558000
3000
Refaha erişmiş bir Çin, bir Hindistan ve Afrika.
09:33
We need a greater demand for ideas --
199
561000
2000
Fikir için daha fazla talep olmalıdır,
09:35
those larger markets I was talking about earlier --
200
563000
3000
hani az evvel bahsettiğim büyük piyasalar,
09:38
and a greater supply of ideas for the world.
201
566000
4000
ve tüm dünya için daha büyük bir fikir kaynağı.
09:42
Now you can see some of the reasons why I'm optimistic.
202
570000
4000
Şimdi, niçin bu kadar iyimser olduğumun nedenlerinden bazılarını görebilirsiniz.
09:46
Globalization is increasing the demand
203
574000
2000
Küreselleşme, yeni fikirler üretmeye dair teşvikleri
09:48
for ideas, the incentive to create new ideas.
204
576000
3000
ve talepleri artırmaktadır.
09:51
Investments in education are increasing the supply of new ideas.
205
579000
6000
Eğitim yatırımları, yeni fikir kaynaklarının artışını sağlamaktadır.
09:57
In fact if you look at world history
206
585000
2000
Aslında, dünya tarihine bakacak olursanız,
09:59
you can see some reasons for optimism.
207
587000
2000
iyimserlik için bazı sebepler görebilirsiniz.
10:01
From about the beginnings of humanity
208
589000
2000
Insaligin baslangicindan
10:03
to 1500: zero economic growth, nothing.
209
591000
3000
1500 yilina kadar hiçbir ekonomik büyüme yok, sıfır.
10:06
1500 to 1800: maybe a little bit of economic growth,
210
594000
4000
1500 den 1800 lere gelindiğinde, belki çok az bir ekonomik büyüme.
10:10
but less in a century
211
598000
2000
Ama koca bir yüzyıl içinde,
10:12
than you expect to see in a year today.
212
600000
4000
bir yılda görmek istediğinizden daha az.
10:16
1900s: maybe one percent.
213
604000
2000
1900 lerde belki % 1.
10:18
Twentieth century: a little bit over two percent.
214
606000
2000
20. yüzyılda % 2 den biraz fazla.
10:20
Twenty-first century could easily be 3.3, even higher percent.
215
608000
4000
21. yüzyıl ise 3.3 ten daha fazla olabilir.
10:24
Even at that rate,
216
612000
2000
Bu oranda bile olsa,
10:26
by 2100 average GDP per capita
217
614000
3000
2100 lere gelindiğinde, kişi başına düşen ortalama GSMH
10:29
in the world will be $200,000.
218
617000
3000
dünyada 200.000 dolar olacaktır.
10:32
That's not U.S. GDP per capita, which will be over a million,
219
620000
3000
Bu rakam Amerika için değil, zira orada 1 milyonun üzerinde olacak.
10:35
but world GDP per capita -- $200,000.
220
623000
3000
Ama dünya için kişi başı GSMH 200.000 dolar.
10:38
That's not that far.
221
626000
2000
O kadar da uzak değiliz buna.
10:40
We won't make it.
222
628000
2000
Bizler göremeyebiliriz.
10:42
But some of our grandchildren probably will.
223
630000
2000
Ama torunlarımız bunu görebilecekler.
10:44
And I should say,
224
632000
2000
Ve bunun oldukça makul bir tahmin
10:46
I think this is a rather modest prediction.
225
634000
3000
olduğunu söyleyebilirim diye düşünüyorum.
10:49
In Kurzweilian terms this is gloomy.
226
637000
5000
Kurzweilian ifadesiyle bu ümitsiz bir durum.
10:54
In Kurzweilian terms I'm like the Eeyore of economic growth.
227
642000
4000
Kurzweilian deyişiyle ekonomik büyümenin depresif eşeği gibiyim.
10:58
(Laughter)
228
646000
3000
(Kahkaha)
11:01
Alright what about problems?
229
649000
2000
Pekala, ya problemler?
11:03
What about a great depression?
230
651000
3000
Mesela, Büyük Kriz?
11:06
Well let's take a look. Let's take a look at the Great Depression.
231
654000
4000
Büyük Krize şöyle bir göz atalım.
11:10
Here is GDP per capita
232
658000
2000
İşte 1900 den 1929 a kadarki
11:12
from 1900 to 1929.
233
660000
3000
kişi başına düşen GSMH.
11:15
Now let's imagine that you were an economist in 1929,
234
663000
4000
1929 yılında bir ekonomist olduğunuzu hayal edelim.
11:19
trying to forecast future growth for the United States,
235
667000
3000
Amerikanın gelecekteki büyüme oranını tahmin etmeye çalışıyorsunuz
11:22
not knowing that the economy was about to go off a cliff,
236
670000
4000
ve ekonominin uçurumdan düşeceğinden hiç haberiniz yok.
11:26
not knowing that we were about to enter
237
674000
3000
20. yüzyılda görülecek en büyük ekonomik felakete
11:29
the greatest economic disaster certainly in the 20th century.
238
677000
4000
doğru sürüklendiğimizin farkında değilsiniz.
11:33
What would you have predicted, not knowing this?
239
681000
2000
Tüm bunları bilmeden ne olacağını sanmıştınız ki?
11:35
If you had based your prediction, your forecast
240
683000
2000
Eğer 1900 den 1929 a kadar olan tahmininizi
11:37
on 1900 to 1929
241
685000
2000
bir temele dayandırsaydınız,
11:39
you'd have predicted something like this.
242
687000
2000
bu tür şeyler tahmin etmiş olurdunuz.
11:41
If you'd been a little more optimistic --
243
689000
2000
Eğer 20 lerdeki yükseliş gibi bir
11:43
say, based upon the Roaring Twenties -- you'd have said this.
244
691000
3000
iyimserlik duymuş olsanız, bunları söylerdiniz.
11:46
So what actually happened?
245
694000
2000
Peki olup biten nedir?
11:48
We went off a cliff but we recovered.
246
696000
4000
Uçurumdan düştük ama iyileştik.
11:52
In fact in the second half of the 20th century
247
700000
3000
Aslında, 20. yüzyılın ikinci yarısında,
11:55
growth was even higher than anything you would have predicted
248
703000
4000
büyüme oranı ,ilk yarısına nazaran, tahmin edebileceğiniz
11:59
based upon the first half of the 20th century.
249
707000
3000
her şeyden çok daha fazlaydı.
12:02
So growth can wash away
250
710000
2000
Bu yüzden büyüme, Büyük Kriz diye bilinen
12:04
even what appears to be a great depression.
251
712000
3000
olayı bile ortadan kaldırabilir.
12:07
Alright. What else?
252
715000
2000
Peki, başka ne var?
12:09
Oil. Oil. This was a big topic.
253
717000
3000
Petrol. Petrol önemli bir konuydu.
12:12
When I was writing up my notes oil was $140 per barrel.
254
720000
7000
Notlarımı yazdığım dönemde, petrolün varili 140 dolardı.
12:19
So people were asking a question. They were saying,
255
727000
3000
İnsanlar kendilerine soruyorlardı. Diyorlardı ki
12:22
"Is China drinking our milkshake?"
256
730000
4000
" Bizim milkshake imizi Çin mi içiyor ? "
12:26
(Laughter)
257
734000
1000
(Kahkaha)
12:27
And there is some truth to this,
258
735000
3000
Ve, sınırlı bir kaynaktan beslenen bir şeyimiz
12:30
in the sense that we have something of a finite resource,
259
738000
4000
olduğuna dair bir gerçek var ortada.
12:34
and increased growth is going to push up demand for that.
260
742000
3000
Artan büyüme oranları da buna olan talebi tetikleyecektir.
12:37
But I think I don't have to tell this audience
261
745000
2000
Seyircilere bunun söylememem gerektiğini sanıyorum ama
12:39
that a higher price of oil is not necessarily a bad thing.
262
747000
5000
yüksek petrol fiyatları o kadar da kötü bir şey değildir.
12:44
Moreover, as everyone knows,
263
752000
3000
Dahası, herkesin bildiği gibi,
12:47
look -- it's energy, not oil, which counts.
264
755000
3000
asıl işe yarayan enerjidir, petrol değil.
12:50
And higher oil prices mean
265
758000
2000
Petrol fiyatlarının yüksek olması demek
12:52
a greater incentive to invest in energy R&D.
266
760000
3000
enerji R&d sine yatırım için daha büyük teşvik demektir.
12:55
You can see this in the data.
267
763000
2000
Bunu verilerde de görebilirsiniz.
12:57
As oil prices go up, energy patents go up.
268
765000
3000
Petrol fiyatları arttıkça, enerji patentleri de artar.
13:00
The world is much better equipped
269
768000
2000
Günümüz dünyası, artan petrol fiyatlarıyla
13:02
to overcome an increase in the price of oil
270
770000
2000
baş edebilmek için, anlattıklarımdan ötürü,
13:04
today, than ever in the past,
271
772000
2000
eskiye nazaran
13:06
because of what I'm talking about.
272
774000
2000
çok daha iyi donanımlıdır.
13:08
One idea, one world, one market.
273
776000
4000
Bir fikir, bir dünya, bir piyasa.
13:12
So I'm optimistic
274
780000
3000
O yüzden şu iki fikire sahip
13:15
so long as we hew to these two ideas:
275
783000
2000
olduğumuz sürece ben de iyimser olurum:
13:17
to keep globalizing world markets,
276
785000
2000
dünya piyasalarını küreselleştirmek,
13:19
keep extending cooperation across national boundaries,
277
787000
4000
iş birliğini ulusal sınırların ötesine çıkarmak,
13:23
and keep investing in education.
278
791000
3000
ve eğitime yatırım yapmak.
13:26
Now the United States has a particularly important role
279
794000
3000
Birleşik Devletlerin burada oynayabileceği oldukça
13:29
to play in this:
280
797000
3000
önemli bir rolü vardır :
13:32
to keep our education system globalized,
281
800000
3000
eğitim sistemimizi dünya geneline yaymak,
13:35
to keep our education system open to students from all over the world,
282
803000
4000
eğitim sistemimizi dünyanın her tarafından gelen öğrencilere açmak,
13:39
because our education system
283
807000
2000
çünkü eğitim sistemimiz
13:41
is the candle
284
809000
2000
diğer öğrencilerin kendi mumlarını yakmaya
13:43
that other students come to light their own candles.
285
811000
5000
geldikleri bir mumdur.
13:48
Now remember here what Jefferson said.
286
816000
3000
Burada, Jefferson'un dediklerini hatırlayalım.
13:51
Jefferson said, "When they come
287
819000
3000
Jefferson dedi ki, " Ne vakit gelip mumlarını
13:54
and light their candles at ours,
288
822000
3000
bizimkinden tutuştururlarsa,
13:57
they gain light, and we are not darkened."
289
825000
5000
onlar aydınlanırken, biz karanlıkta kalmayız."
14:02
But Jefferson wasn't quite right, was he?
290
830000
3000
Ama Jefferson o kadar da haklı değilmiş, değil mi?
14:05
Because the truth is,
291
833000
3000
Çünkü gerçek şu ki,
14:08
when they light their candles at ours,
292
836000
4000
mumlarını bizimkinden tutuşturdukları vakit,
14:12
there is twice as much light available for everyone.
293
840000
4000
herkes için gereken ışığın iki katı olacaktır.
14:16
So my view is: Be optimistic.
294
844000
4000
O yüzden, benim görüşüm iyimser olmaktan yana.
14:20
Spread the ideas. Spread the light.
295
848000
3000
Fikirleri yayın. Işığı yayın.
14:23
Thank you.
296
851000
2000
Teşekkür ederim.
14:25
(Applause)
297
853000
3000
( Alkış )
ABOUT THE SPEAKER
Alex Tabarrok - EconomistWith the hit economic blog MarginalRevolution.com, co-author Alex Tabarrok generates more hits than a summer hailstorm, and sheds light into the darkest corners of the dismal science.
Why you should listen
Perhaps the appeal of economics in the blogosphere was not pre-ordained from its representation in the bestseller lists (the Freakonomics phenomenon notwithstanding). But economists have taken the internet by storm, and Alex Tabarrok is one of the hottest -- along with co-author Tyler Cowen, their blog marginalrevolution.com is one of the most popular on the web, generating a forest of links and kudos from the mainstream press, including the Wall Street Journal.
Tabarrok's fascinations include the intersection among economics, law and public policy -- examining questions such as how race and poverty affect the outcome of jury trials. Tabarrok is also the Director of Research for the Independent Institute, an assistant editor for the Independent Review, and an Associate Professor of Economics at George Mason University.
Alex Tabarrok | Speaker | TED.com