TED2009
Kary Mullis: A next-gen cure for killer infections
Kary Mullis'in öldürücü hastalıklara karşı yeni nesil tedavisi
Filmed:
Readability: 3.4
691,090 views
İlaca dirençli bakteriler, en iyi hastanelerde bile ölüme sebep oluyorlar. Ancak artık stafilokok ya da şarbon gibi güçlü enfeksiyonlar bile sürprizlerle karşılaşabilirler. Bir arkadaşının kuvvetli antibiyotiklerle tedavi edilmesine rağmen ölmesine tanık olan Nobel ödüllü kimyager Kary Mullis, sıradışı şekilde ümit veren yepyeni radikal bir tedaviyi açıklıyor.
Kary Mullis - Biochemist
Kary Mullis won the Nobel Prize in Chemistry for developing a way to copy a strand of DNA. (His technique, called PCR, jump-started the 1990s' biorevolution.) He's known for his wide-ranging interests -- and strong opinions. Full bio
Kary Mullis won the Nobel Prize in Chemistry for developing a way to copy a strand of DNA. (His technique, called PCR, jump-started the 1990s' biorevolution.) He's known for his wide-ranging interests -- and strong opinions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
So it was about four years ago, five years ago,
0
0
3000
Yaklaşık dört yıl, beş yıl önceydi,
00:21
I was sitting on a stage in Philadelphia, I think it was,
1
3000
2000
Philadelphia'da bir sahnedeydim, sanırım
00:23
with a bag similar to this.
2
5000
3000
elimde buna benzer bir çanta vardı.
00:26
And I was pulling a molecule out of this bag.
3
8000
3000
Ve bu çantadan bir molekül çıkarıyordum.
00:29
And I was saying, you don't know this molecule really well,
4
11000
3000
Ve diyordum ki, siz bu molekülü pek iyi tanımıyorsunuz.
00:32
but your body knows it extremely well.
5
14000
3000
Ama vücudunuz çok iyi biliyor.
00:35
And I was thinking that your body hated it, at the time,
6
17000
4000
Ve vücudunuzun nefret ettiğini düşünüyordum.
00:39
because we are very immune to this. This is called alpha-gal epitope.
7
21000
3000
Çünkü bizim buna karşı bağışıklığımız var. Bunun adı alfa-gal epitop.
00:42
And the fact that pig heart valves have lots of these on them
8
24000
4000
Ve domuz kalbinin üzerinde bu molekülden çokça bulunması
00:46
is the reason that you can't transplant a pig heart valve into a person easily.
9
28000
4000
domuzdan insana kolayca kalp nakli yapılamamasının sebebi.
00:50
Actually our body doesn't hate these.
10
32000
2000
Aslında vücudumuz bunlardan nefret etmiyor.
00:52
Our body loves these. It eats them.
11
34000
3000
Vücüdumuz bunlara bayılıyor. Onları yiyor.
00:55
I mean, the cells in our immune system are always hungry.
12
37000
3000
Demek istediğim, bağışıklık sistemimizdeki hücreler her zaman açtır.
00:58
And if an antibody is stuck to one of these things
13
40000
4000
Eğer bir antikor hücre üzerindeki moleküllerden
01:02
on the cell, it means "that's food."
14
44000
3000
birine yapışırsa bunun anlamı, "bu yenir."
01:05
Now, I was thinking about that and I said, you know, we've got this
15
47000
2000
Şimdi, bunun hakkında düşünüyordum ve dedim ki, biliyorsunuz
01:07
immune response to this ridiculous molecule
16
49000
3000
bizim bağışıklık sistemimiz vücudumuzun üretmediği ancak diğer hayvan ve
01:10
that we don't make, and we see it a lot in other animals and stuff.
17
52000
4000
canlılarda sıkça görülen bu saçma moleküle karşı tepki veriyor.
01:14
But I said we can't get rid of it,
18
56000
3000
Ama dediğim gibi bundan kurtulamıyoruz.
01:17
because all the people who tried to transplant heart valves
19
59000
2000
Çünkü kalp kapakçığı nakli yapmaya çalışan herkes
01:19
found out you can't get rid of that immunity.
20
61000
2000
anladı ki bu bağışıklıktan kurtulamıyoruz.
01:21
And I said, why don't you use that?
21
63000
2000
Ben de dedim ki, "neden bunu kullanmıyorsunuz?"
01:23
What if I could stick this molecule,
22
65000
3000
Ya ben bu molekülü bende hastalık yapan
01:26
slap it onto a bacteria
23
68000
2000
ve akciğerlerimi henüz ele geçirmiş
01:28
that was pathogenic to me, that had just invaded my lungs?
24
70000
4000
bir bakterinin üzerine yapıştırsam?
01:32
I mean I could immediately tap into
25
74000
2000
Demek istediğim, halihazırda var olan bir
01:34
an immune response that was already there,
26
76000
2000
bağışıklık sistemi tepkisini kullanabilirdim.
01:36
where it was not going to take five or six days to develop it --
27
78000
3000
Bunu geliştirmek beş ya da altı gün alırdı.
01:39
it was going to immediately attack whatever this thing was on.
28
81000
3000
Bu molekülün üzerinde olduğu her şeye saldırırdı.
01:42
It was kind of like the same thing that happens when you,
29
84000
2000
Bu tıpkı Los Angeles'ta bir polis tarafından durdurulup
01:44
like when you're getting stopped for a traffic ticket in L.A.,
30
86000
4000
trafik cezası alacakken polisin arka koltuğa bir çanta
01:48
and the cop drops a bag of marijuana in the back of your car,
31
90000
3000
marihuana atıp sonra da sizi uyuşturucu
01:51
and then charges you for possession of marijuana.
32
93000
3000
bulundurmaktan tutuklaması gibi olurdu.
01:54
It's like this very fast, very efficient way to get people off the street.
33
96000
4000
Bu tıpkı insanları sokaklardan temizlemenin çok hızlı, çok verimli bir yöntemi gibi olurdu.
01:58
(Laughter)
34
100000
2000
(Kahkahalar)
02:00
So you can take a bacteria
35
102000
2000
Yani aslında böyle şeyler yapmayan
02:02
that really doesn't make these things at all,
36
104000
2000
bakteriyi alıp bu molekülü de
02:04
and if you could clamp these on it really well
37
106000
2000
üzerine sıkıca yapıştırsanız
02:06
you have it taken off the street.
38
108000
2000
bakteriyi sokaklardan temizlemiş olursunuz.
02:08
And for certain bacteria
39
110000
2000
Ve bazı belirli bakteriler için
02:10
we don't have really efficient ways to do that anymore.
40
112000
2000
bunu yapmamızın verimli bir yolu bulunmuyor.
02:12
Our antibiotics are running out.
41
114000
2000
Antibiyotiklerimiz tükeniyor.
02:14
And, I mean, the world apparently is running out too.
42
116000
3000
Ve aslında, dünya da görünüşe göre tükeniyor.
02:17
So probably it doesn't matter 50 years from now --
43
119000
3000
Bu yüzden bundan 50 yıl sonra
02:20
streptococcus and stuff like that will be rampant --
44
122000
3000
streptekok gibi bakterilerin yayılması çok da önemli değil
02:23
because we won't be here. But if we are --
45
125000
2000
çünkü burada olmayacağız. Ama olursak --
02:25
(Laughter)
46
127000
2000
(Kahkahalar)
02:27
we're going to need something to do with the bacteria.
47
129000
2000
Bakterilere karşı bir şeyler yapmamız gerekecek.
02:29
So I started working with this thing,
48
131000
4000
Bu yüzden, bir grup iş arkadaşımla birlikte
02:33
with a bunch of collaborators.
49
135000
2000
bununla uğraşmaya başladım.
02:35
And trying to attach this to things that were
50
137000
3000
Bu molekülleri kendileri özel hedef bölgelere,
02:38
themselves attached to certain specific target zones,
51
140000
4000
sevmediğimiz bakterilere yapışmış olan
02:42
bacteria that we don't like.
52
144000
2000
şeylere tutturmaya çalıştık.
02:44
And I feel now like George Bush.
53
146000
4000
Ve şimdi kendimi George Bush gibi hissediyorum.
02:48
It's like "mission accomplished."
54
150000
2000
Bu "görev tamamlandı" gibi bir şey.
02:50
So I might be doing something dumb, just like he was doing at the time.
55
152000
3000
Yani aptalca bir şey yapıyor olabilirdim, tıpkı onun zamanında yaptığı gibi.
02:53
But basically what I was talking about there we've now gotten to work.
56
155000
4000
Ama temelde orada anlattığım şey artık bunu başardığımız.
02:57
And it's killing bacteria. It's eating them.
57
159000
4000
Ve bu bakterileri öldürüyor. Onları yiyor.
03:01
This thing can be stuck, like that little green triangle up there,
58
163000
4000
Bu yukardaki yeşil üçgen gibi takılabiliyor,
03:05
sort of symbolizing this right now.
59
167000
3000
şu anda görselleştirdiğimiz gibi.
03:08
You can stick this to something called a DNA aptamer.
60
170000
3000
Bunu adı DNA aptamer olan bir şeye yapıştırabilirsiniz.
03:11
And that DNA aptamer will attach specifically
61
173000
2000
Ve bu DNA aptameri de sizin özellikle
03:13
to a target that you have selected for it.
62
175000
2000
seçtiğiniz bir hedefe yapışacaktır.
03:15
So you can find a little feature on a bacterium that you don't like,
63
177000
4000
Yani sevmediğiniz bakterinin üzerinde küçük bir çıkıntı bulup,
03:19
like Staphylococcus -- I don't like it in particular,
64
181000
3000
tıpkı Stafilokok gibi - onu özellikle sevmiyorum
03:22
because it killed a professor friend of mine last year.
65
184000
3000
çünkü geçen sene profesör bir arkadaşımı öldürdü.
03:25
It doesn't respond to antibiotics. So I don't like it.
66
187000
3000
Antibiyotiklere tepki vermiyor. Bu yüzden onu sevmiyorum.
03:28
And I'm making an aptamer that will have this attached to it.
67
190000
3000
Ve buna yapışacak bir aptamer yapıyorum.
03:31
That will know how to find Staph when it's in your body,
68
193000
3000
Bu aptamer vücudunuzdayken stafilokokları nasıl bulacağını biliyor
03:34
and will alert your immune system to go after it.
69
196000
3000
ve yakalaması için bağışıklık sisteminize alarm verecek.
03:37
Here's what happened. See that line on the very top
70
199000
3000
İşte olanlar. En üstteki üzerinde küçük noktalar olan
03:40
with the little dots?
71
202000
2000
çizgiyi görüyor musunuz?
03:42
That's a bunch of mice that had been poisoned
72
204000
3000
Bunlar Texas'ta Brooks Hava Üssü'ndeki biliminsanı arkadaşlarımız
03:45
by our scientist friends down in Texas,
73
207000
2000
tarafından şarbonla zehirlenmiş
03:47
at Brooks Air Base, with anthrax.
74
209000
3000
bir grup laboratuar faresi.
03:50
And they had also been treated with a drug that we made
75
212000
3000
Ayrıca bizim yaptığımız ve özellikle şarbona saldıracak
03:53
that would attack anthrax in particular,
76
215000
3000
ve bağışıklık sistemini şarbona yönlendirecek
03:56
and direct your immune system to it.
77
218000
2000
bir ilaçla da tedavi edildiler.
03:58
You'll notice they all lived, the ones on the top line --
78
220000
2000
Farkettiğiniz gibi en üstteki çizgidekilerin hepsi yaşadı.
04:00
that's a 100 percent survival rate.
79
222000
2000
Bu yüzde yüz hayatta kalma oranı demek.
04:02
And they actually lived another 14 days,
80
224000
3000
Ve 14 ya da 28 gün daha yaşadılar,
04:05
or 28 when we finally killed them,
81
227000
2000
ta ki biz onları neyin yanlış gittiğini
04:07
and took them apart and figured out what went wrong.
82
229000
3000
anlamak için öldürene dek.
04:10
Why did they not die?
83
232000
2000
Neden ölmediler?
04:12
And they didn't die because they didn't have anthrax anymore.
84
234000
3000
Ölmediler çünkü artık içlerinde şarbon yoktu.
04:15
So we did it. Okay?
85
237000
2000
Yani yaptık. Tamam mı?
04:17
(Applause)
86
239000
2000
(Alkışlar)
04:19
Mission accomplished!
87
241000
2000
Görev tamamlandı!
04:21
(Applause)
88
243000
7000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Kary Mullis - BiochemistKary Mullis won the Nobel Prize in Chemistry for developing a way to copy a strand of DNA. (His technique, called PCR, jump-started the 1990s' biorevolution.) He's known for his wide-ranging interests -- and strong opinions.
Why you should listen
In the early 1980s, Kary Mullis developed the polymerase chain reaction, an elegant way to make copies of a DNA strand using the enzyme polymerase and some basic DNA "building blocks." The process opened the door to more in-depth study of DNA -- like the Human Genome Project. Mullis shared the 1993 Nobel Prize in Chemistry for developing this technique.
As he tells it, after winning the Nobel Prize, his next career move was to learn how to surf. It's typical of Mullis, whose scientific method is to get deeply curious about a topic, work it out from first principles, and then imagine the next giant leap forward. As he puts it in his Nobel autobiography, revised several times since 1993, "I read a lot, and think a lot, and I can talk about almost anything. Being a Nobel laureate is a license to be an expert in lots of things as long as you do your homework."
Most recently, he's been taking a hard look at immunity; a recent patent from his company Altermune describes the redirection of an existing immune response to a new pathogen.
Kary Mullis | Speaker | TED.com