TEDGlobal 2005
Iqbal Quadir: How mobile phones can fight poverty
Iqbal Quadir: Cep telefonları yoksullukla nasıl mücadele edebilir?
Filmed:
Readability: 3.2
589,394 views
Iqbal Quadir, fakir Bangledeş'deki çocukluğunda ve sonrasında New York'taki bankacılığında edindiği deneyimlerin, 80 milyon Bangledeşlinin birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan bir cep telefonu operatörü kurmasına sebep oluşunu -- ve nasıl tabandan tepeye gelişimin kazananı olduğunu anlatıyor.
Iqbal Quadir - Founder, GrameenPhone
Iqbal Quadir is an advocate of business as a humanitarian tool. With GrameenPhone, he brought the first commercial telecom services to poor areas of Bangladesh. His latest project will help rural entrepreneurs build power plants. Full bio
Iqbal Quadir is an advocate of business as a humanitarian tool. With GrameenPhone, he brought the first commercial telecom services to poor areas of Bangladesh. His latest project will help rural entrepreneurs build power plants. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
I'll just take you to Bangladesh for a minute.
0
0
3000
Sizi bir dakikalığına
Bangladeş’e götüreceğim.
Bangladeş’e götüreceğim.
01:07
Before I tell that story, we should ask ourselves the question:
1
42000
3000
Ben bu hikâyeyi anlatmadan önce,
kendimize şu soruyu sormalıyız:
kendimize şu soruyu sormalıyız:
01:10
Why does poverty exist?
2
45000
2000
Yoksulluk neden var?
01:12
I mean, there is plenty of knowledge and scientific breakthroughs.
3
47000
5000
Demek istediğim çok fazla bilgi
ve bilimsel ilerleme var.
ve bilimsel ilerleme var.
01:17
We all live in the same planet,
4
52000
3000
Hepimiz aynı gezegende yaşıyoruz,
01:20
but there's still a great deal of poverty in the world.
5
55000
2000
ancak dünyada yoksulluk oranı
hâlâ çok yüksek.
hâlâ çok yüksek.
01:22
And I think -- so I want to throw a perspective that I have,
6
57000
4000
Ve bence -- kendi bakış açımdan
bahsetmek istiyorum
bahsetmek istiyorum
01:26
so that we can assess this project, or any other project, for that matter,
7
61000
6000
konuyla ilgili bu projeyi veya
başka bir projeyi inceleyebiliriz.
başka bir projeyi inceleyebiliriz.
01:33
to see whether it's contributing or --
8
68000
3000
İncelediğimiz projenin yoksulluğa
bir katkısı var mı?
bir katkısı var mı?
01:36
contributing to poverty or trying to alleviate it.
9
71000
2000
Ya da yoksulluğu hafifletmeye
çalışıyor mu? Böylece görebiliriz.
çalışıyor mu? Böylece görebiliriz.
01:38
Rich countries have been sending aid to poor countries for the last 60 years.
10
73000
5000
Zengin ülkeler 60 yıldır
yoksul ülkelere yardım gönderiyorlar.
yoksul ülkelere yardım gönderiyorlar.
01:43
And by and large, this has failed.
11
78000
3000
Fakat bu işe yaramıyor.
01:46
And you can see this book,
12
81000
2000
Bu kitaba bakabilirsiniz.
01:48
written by someone who worked in the World Bank for 20 years,
13
83000
3000
Dünya Bankası'nda 20 yıl çalışmış
biri tarafından yazıldı.
biri tarafından yazıldı.
01:51
and he finds economic growth in this country to be elusive.
14
86000
5000
Ve o da, bu ülkede ekonomik büyümenin
zor olduğunu söylüyor.
zor olduğunu söylüyor.
01:56
By and large, it did not work.
15
91000
3000
Ve genellikle, bunun işe yaramadığını.
01:59
So the question is, why is that?
16
94000
4000
Asıl sormamız gereken soru; neden böyle?
02:03
In my mind, there is something to learn from the history of Europe.
17
98000
5000
Bence Avrupa tarihinden
öğreneceğimiz çok şey var.
öğreneceğimiz çok şey var.
02:08
I mean, even here, yesterday I was walking across the street,
18
103000
4000
Demek istediğim, burada bile,
dün caddenin karşısında yürürken,
dün caddenin karşısında yürürken,
02:12
and they showed three bishops were executed 500 years ago,
19
107000
4000
500 yıl önce üç piskoposun
idam edildiği yeri gösterdiler.
idam edildiği yeri gösterdiler.
02:16
right across the street from here.
20
111000
2000
Burada caddenin tam karşısında.
02:18
So my point is, there's a lot of struggle has gone in Europe,
21
113000
4000
Demek istediğim şu ki
insanların teknolojiyle güçlendirildiği
insanların teknolojiyle güçlendirildiği
02:22
where citizens were empowered by technologies.
22
117000
3000
Avrupa'da da zamanında
büyük mücadeleler verildi.
büyük mücadeleler verildi.
02:25
And they demanded authorities from --
23
120000
3000
Devletten talepte bulundular.
02:28
to come down from their high horses.
24
123000
3000
Onlara tepeden bakmayı
bırakmalarını istediler.
bırakmalarını istediler.
02:31
And in the end, there's better bargaining
25
126000
3000
Ve sonuç olarak,
karşılıklı anlaşmalara vardılar.
karşılıklı anlaşmalara vardılar.
02:34
between the authorities and citizens,
26
129000
3000
Devlet ve vatandaşlar arasında,
02:37
and democracies, capitalism -- everything else flourished.
27
132000
3000
demokrasi, kapitalizm-- diğer her şey
iyileşti ve gelişti.
iyileşti ve gelişti.
02:40
And so you can see, the real process of --
28
135000
3000
Böylelikle asıl süreci görebilirsiniz--
02:43
and this is backed up by this 500-page book --
29
138000
4000
bu 500 sayfalık kitabın bu düşünceyi
desteklediğini görebilirsiniz.
desteklediğini görebilirsiniz.
02:47
that the authorities came down and citizens got up.
30
142000
5000
Devlet onları desteklediğinde
vatandaşların yükselişe geçtiği düşüncesi.
vatandaşların yükselişe geçtiği düşüncesi.
02:52
But if you look, if you have that perspective,
31
147000
2000
Fakat bakarsanız,
bu bakış açısına sahip olursanız,
bu bakış açısına sahip olursanız,
02:55
then you can see what happened in the last 60 years.
32
150000
3000
son 60 yılda, ne olduğunu görebilirsiniz.
02:58
Aid actually did the opposite.
33
153000
3000
Gönderilen yardımlar tam tersini yapıyor.
03:01
It empowered authorities,
34
156000
1000
Otoriteyi yani devleti güçlendiriyor.
03:03
and, as a result, marginalized citizens.
35
158000
3000
Ve sonuç olarak,
vatandaşları ötekileştiriyor.
vatandaşları ötekileştiriyor.
03:06
The authorities did not have the reason to make economic growth happen
36
161000
3000
Devlet neden ekonomik gelişmeyi
ve büyümeyi istesin ki?
ve büyümeyi istesin ki?
03:09
so that they could tax people
37
164000
3000
Çünkü insanlardan vergi alıyorlar.
03:12
and make more money for to run their business.
38
167000
4000
İşlerini yürütmek için
daha fazla kazanıyorlar.
daha fazla kazanıyorlar.
03:16
Because they were getting it from abroad.
39
171000
3000
Çünkü yurt dışından destek alıyorlardı.
03:19
And in fact, if you see oil-rich countries,
40
174000
4000
Aslında, petrol zengini ülkelere
bakarsanız,
bakarsanız,
03:23
where citizens are not yet empowered, the same thing goes --
41
178000
3000
insanların henüz güçlenmediğini,
aynı şeyin--
aynı şeyin--
03:26
Nigeria, Saudi Arabia, all sorts of countries.
42
181000
3000
Nijerya, Suudi Arabistan ve bunun gibi
ülkelerde-- olduğunu göreceksiniz.
ülkelerde-- olduğunu göreceksiniz.
03:29
Because the aid and oil or mineral money acts the same way.
43
184000
5000
Çünkü yardım, petrol, ya da
madensel para aynı şeyi yapıyor.
madensel para aynı şeyi yapıyor.
03:34
It empowers authorities, without activating the citizens --
44
189000
4000
Yetkilileri güçlendiriyor, bunu da
vatandaşları ayaklandırmadan,
vatandaşları ayaklandırmadan,
03:38
their hands, legs, brains, what have you.
45
193000
4000
onların ruhu bile duymadan yapıyor.
03:42
And if you agree with that, then I think the best way to improve these countries
46
197000
6000
Buna katılıyorsanız, bence bir ülkeyi
kalkındırmanın en iyi yolu,
kalkındırmanın en iyi yolu,
03:48
is to recognize that economic development is of the people,
47
203000
3000
bireyleri kalkındırmaktan geçmektedir
yani insanlara aittir.
yani insanlara aittir.
03:51
by the people, for the people.
48
206000
3000
İnsanlar tarafından
ve insanlar için olmalıdır.
ve insanlar için olmalıdır.
03:54
And that is the real network effect.
49
209000
2000
Ve bu gerçek iletişim ağı etkisidir.
03:56
If citizens can network and make themselves more organized and productive,
50
211000
4000
Vatandaşlar iletişim ağı kurabilir ve
kendilerini daha organize ve üretken
kendilerini daha organize ve üretken
04:00
so that their voices are heard,
51
215000
2000
hâle getirirlerse o zaman
seslerini duyurabilirler.
seslerini duyurabilirler.
04:02
so then things would improve.
52
217000
2000
Bu durumda bir şeyler gelişir.
04:04
And to contrast that, you can see the most important institution in the world,
53
219000
5000
Ve bunun aksine, dünyadaki en önemli
kuruluşa baktığımızda,
kuruluşa baktığımızda,
04:09
the World Bank, is an organization of the government,
54
224000
4000
yani Dünya Bankası'na,
bir devlet kurumudur, devlete ait.
bir devlet kurumudur, devlete ait.
04:13
by the government, for the governments.
55
228000
3000
Devlet tarafından ve devletler için.
04:16
Just see the contrast.
56
231000
2000
Buradaki tezatı anlayın.
04:18
And that is the perspective I have, and then I can start my story.
57
233000
5000
Bu benim görüşüm,
şimdi hikâyeme başlayabilirim.
şimdi hikâyeme başlayabilirim.
04:23
Of course, how would you empower citizens?
58
238000
3000
İnsanları nasıl güçlendirirsiniz?
04:26
There could be all sorts of technologies. And one is cell phones.
59
241000
2000
Her çeşit teknoloji ile olabilir.
Bunlardan biri de cep telefonu.
Bunlardan biri de cep telefonu.
04:28
Recently "The Economist" recognized this,
60
243000
3000
Geçenlerde, “The Economist”
bunu fark etmiş.
bunu fark etmiş.
04:31
but I stumbled upon the idea 12 years ago,
61
246000
5000
Fakat ben bunu 12 yıl önce fark etmiştim.
04:36
and that's what I've been working on.
62
251000
3000
Üzerinde çalıştığım şey buydu.
12 yıl önce, New York’da
yatırım bankacısı olmaya çalışıyordum.
yatırım bankacısı olmaya çalışıyordum.
04:42
So 12 years ago, I was trying to be an investment banker in New York.
63
257000
3000
04:45
We had -- quite a few our colleagues were connected by a computer network.
64
260000
7000
İş arkadaşlarımdan birkaçı ile bilgisayar
ağıyla birbirimize bağlanmıştık.
ağıyla birbirimize bağlanmıştık.
04:53
And we got more productive because we didn't have to exchange floppy disks;
65
268000
7000
Ve bu sayede daha verimli olduk çünkü
disketleri değiştirmemiz gerekmiyordu;
disketleri değiştirmemiz gerekmiyordu;
05:00
we could update each other more often.
66
275000
4000
birbirimizin verilerine ulaşabiliyorduk.
05:04
But one time it broke down.
67
279000
2000
Fakat bir gün iletişim ağı bozuldu.
05:06
And it reminded me of a day in 1971.
68
281000
4000
Ve bu bana 1971'deki bir günü hatırlattı.
05:10
There was a war going on in my country.
69
285000
4000
Ülkemde devam eden bir savaş vardı.
05:14
And my family moved out of an urban place, where we used to live,
70
289000
3000
Ailem uzun yıllar boyunca yaşadığımız
şehirden taşındı.
şehirden taşındı.
05:17
to a remote rural area where it was safer.
71
292000
4000
Daha güvenli bir yer olan
uzak kırsal bir alana taşındık.
uzak kırsal bir alana taşındık.
05:21
And one time my mother asked me to get some medicine for a younger sibling.
72
296000
3000
Annem bir gün benden
küçük kardeşim için ilaç almamı istedi.
küçük kardeşim için ilaç almamı istedi.
05:24
And I walked 10 miles or so, all morning, to get there, to the medicine man.
73
299000
7000
Ve ben doktora gitmek için tüm sabah
yaklaşık 16 km, belki daha fazla yürüdüm.
yaklaşık 16 km, belki daha fazla yürüdüm.
05:31
And he wasn't there, so I walked all afternoon back.
74
306000
3000
Hekim yoktu, bu yüzden öğleden sonra
eve geri yürüdüm.
eve geri yürüdüm.
05:34
So I had another unproductive day.
75
309000
2000
Böylece hiçbir şey yapamadığım
bir gün daha geçirdim.
bir gün daha geçirdim.
05:36
So while I was sitting in a tall building in New York,
76
311000
3000
New York’da, bir gökdelende otururken,
05:39
I put those two experiences together side by side,
77
314000
3000
bu iki deneyimi yan yana koydum.
05:42
and basically concluded that connectivity is productivity --
78
317000
3000
Bağlantı demek üretkenlik demek oluyor.
05:45
whether it's in a modern office or an underdeveloped village.
79
320000
5000
İster modern bir ofis,
isterse gelişmemiş bir köy olsun.
isterse gelişmemiş bir köy olsun.
05:50
So naturally, I -- the implication of that is
80
325000
3000
Yani doğal olarak, benim bundan çıkarımım;
05:53
that the telephone is a weapon against poverty.
81
328000
5000
telefonun yoksulluğa karşı
kullanılabilen bir silah olduğu.
kullanılabilen bir silah olduğu.
05:58
And if that's the case, then the question is
82
333000
2000
Bu durumda, asıl soru şu:
06:00
how many telephones did we have at that time?
83
335000
4000
O zamanlar kaç telefonumuz vardı?
06:04
And it turns out, that there was one telephone in Bangladesh
84
339000
5000
Bangladeş'de o zamanlar
06:09
for every 500 people.
85
344000
2000
her 500 kişiye, bir telefon düşüyordu.
06:11
And all those phones were in the few urban places.
86
346000
3000
Ve tüm bu telefonlar
birkaç merkezi noktadaydı.
birkaç merkezi noktadaydı.
06:15
The vast rural areas, where 100 million people lived,
87
350000
3000
100 milyon kişinin yaşadığı
geniş kırsal alanlarda,
geniş kırsal alanlarda,
06:18
there were no telephones.
88
353000
3000
telefon yoktu.
06:21
So just imagine how many man-months or man-years are wasted,
89
356000
3000
İnsanların kaç ayının ya da kaç yılının
boşa gittiğini bir düşünün.
boşa gittiğini bir düşünün.
06:24
just like I wasted a day.
90
359000
3000
Tıpkı benim bir günümü
boşa geçirdiğim gibi.
boşa geçirdiğim gibi.
06:27
If you just multiply by 100 million people, let's say losing one day a month,
91
362000
3000
Sadece 100 milyon kişi ile çarparsanız,
ayda bir gün kaybetmek diyelim,
ayda bir gün kaybetmek diyelim,
06:31
whatever, and you see a vast amount of resource wasted.
92
366000
4000
boşa harcanan zamanın
ne kadar fazla olduğunu görüyorsunuz.
ne kadar fazla olduğunu görüyorsunuz.
06:35
And after all, poor countries, like rich countries, one thing we've got equal,
93
370000
3000
Yoksul ülkelerin zengin ülkelerle
eşit olduğu bir konu var. O da;
eşit olduğu bir konu var. O da;
06:38
is their days are the same length: 24 hours.
94
373000
3000
günlerinin aynı uzunlukta olması: 24 saat.
06:41
So if you lose that precious resource,
95
376000
3000
Bu değerli zamanı kaybederseniz.
06:44
where you are somewhat equal to the richer countries,
96
379000
3000
Zengin ülkelerle eşit olduğunuz
şeyi kaybederseniz.
şeyi kaybederseniz.
06:47
that's a huge waste.
97
382000
2000
Bu büyük bir kayıp olur.
06:50
So I started looking for any evidence that --
98
385000
4000
Bu yüzden bu konuya dair herhangi
bir kanıt aramaya başladım.
bir kanıt aramaya başladım.
06:54
does connectivity really increase productivity?
99
389000
4000
Bağlantı gerçekten
verimliliği artırıyor mu?
verimliliği artırıyor mu?
06:58
And I couldn't find much, really, but I found this graph produced by the ITU,
100
393000
4000
Pek bir şey bulamadım, sadece ITU
tarafından üretilen bu grafiği buldum,
tarafından üretilen bu grafiği buldum,
07:02
which is the International Telecommunication Union, based in Geneva.
101
397000
6000
ITU, Cenevre'de bulunan
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği'dir.
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği'dir.
07:08
They show an interesting thing.
102
403000
3000
İlginç bir şeyi gösteriyorlar.
07:11
That you see, the horizontal axis is where you place your country.
103
406000
4000
Gördüğünüz gibi, yatay eksen
ülkenizi yerleştirdiğiniz yerdir.
ülkenizi yerleştirdiğiniz yerdir.
07:15
So the United States or the UK would be here, outside.
104
410000
3000
Dolayısıyla Amerika Birleşik Devletleri
veya İngiltere dışarıda olacaktır.
veya İngiltere dışarıda olacaktır.
07:18
And so the impact of one new telephone,
105
413000
3000
Böylece yeni bir telefonun etkisi,
07:22
which is on the vertical axis, is very little.
106
417000
5000
ki bu dikey eksende
gösterilmektedir, çok azdır.
gösterilmektedir, çok azdır.
07:27
But if you come back to a poorer country, where the GNP per capita is,
107
422000
3000
Eğer kişi başına düşen GSMH’nın az olduğu
yoksul bir ülkeye dönerseniz,
yoksul bir ülkeye dönerseniz,
07:30
let's say, 500 dollars, or 300 dollars,
108
425000
3000
diyelim ki 500 dolar ya da 300 dolar,
07:33
then the impact is huge: 6,000 dollars. Or 5,000 dollars.
109
428000
7000
etki çok büyük: 6.000 dolar
ya da 5.000 dolardır.
ya da 5.000 dolardır.
07:40
The question was,
110
435000
1000
Soru şuydu:
07:41
how much did it cost to install a new telephone in Bangladesh?
111
436000
4000
Bangladeş'e yeni bir telefon
tesis etmenin maliyeti ne kadardı?
tesis etmenin maliyeti ne kadardı?
07:45
It turns out: 2,000 dollars.
112
440000
4000
2.000 dolar ediyor.
07:49
So if you spend 2,000 dollars, and let's say the telephone lasts 10 years,
113
444000
3000
Dolayısıyla 2.000 doları harcarsanız ve
telefonun 10 yıl kullanıldığını söyleyelim
telefonun 10 yıl kullanıldığını söyleyelim
07:52
and if 5,000 dollars every year -- so that's 50,000 dollars.
114
447000
3000
ve her yıl 5.000 dolarsa --
bu 50.000 dolardır.
bu 50.000 dolardır.
07:55
So obviously this was a gadget to have.
115
450000
4000
Açıkça görülüyor ki,
bu sahip olunması gereken bir aygıt.
bu sahip olunması gereken bir aygıt.
07:59
And of course, if the cost of installing a telephone is going down,
116
454000
5000
Elbette, dijital bir devrim olduğu için,
08:04
because there's a digital revolution going on,
117
459000
2000
telefonu kurmanın bedeli de düşüyor.
08:06
then it would be even more dramatic.
118
461000
3000
Bu durumda daha da çarpıcı olurdu.
08:10
And I knew a little economics by then --
119
465000
3000
O zamanlar biraz ekonomi bilgisine
sahiptim ve Adam Smith'in
sahiptim ve Adam Smith'in
08:13
it says Adam Smith taught us that specialization leads to productivity.
120
468000
3000
bize uzmanlaşmanın üretkenliğe
yol açtığını öğrettiği söylenir.
yol açtığını öğrettiği söylenir.
08:16
But how would you specialize?
121
471000
3000
Peki ya, nasıl uzmanlaşırsınız?
08:19
Let's say I'm a fisherman and a farmer.
122
474000
4000
Diyelim ki bir balıkçıyım
ve bir çiftçiyim.
ve bir çiftçiyim.
08:23
And Chris is a fisherman farmer. Both are generalists.
123
478000
6000
Ve Chris balıkçı çiftçi.
Her iki alanda da uzman.
Her iki alanda da uzman.
08:29
So the point is that we could only -- the only way we could depend on each other,
124
484000
4000
Bu noktada, birbirimize
bağlı olabilmenin tek yolu –
bağlı olabilmenin tek yolu –
08:33
is if we can connect with each other.
125
488000
3000
iletişim hâlinde olabilmek.
08:36
And if we are neighbors, I could just walk over to his house.
126
491000
5000
Eğer komşu olsaydık, evine gidebilirdim.
08:41
But then we are limiting our economic sphere to something very small area.
127
496000
4000
Fakat o zaman ekonomik alanımızı çok küçük
bir alanla sınırlandırmış olurduk.
bir alanla sınırlandırmış olurduk.
08:45
But in order to expand that, you need a river,
128
500000
3000
Bunu genişletmek için,
bir nehre ihtiyacınız var,
bir nehre ihtiyacınız var,
08:48
or you need a highway, or you need telephone lines.
129
503000
2000
ya da bir otobana,
telefon hattına ihtiyacınız var.
telefon hattına ihtiyacınız var.
08:50
But in any event, it's connectivity that leads to dependability.
130
505000
5000
Fakat bu iletişim,
bizi birbirimize bağlar, dayanışma sağlar.
bizi birbirimize bağlar, dayanışma sağlar.
08:55
And that leads to specialization.
131
510000
2000
Bu da uzmanlaşmaya yol açar
08:57
That leads to productivity.
132
512000
2000
ve uzmanlaşma üretkenliğe yol açar.
08:59
So the question was, I started looking at this issue,
133
514000
4000
Mesele şu ki, bu konuyu
incelemeye başladım,
incelemeye başladım,
09:03
and going back and forth between Bangladesh and New York.
134
518000
2000
Bangladeş ve New York
arasında gidip geldim.
arasında gidip geldim.
09:05
There were a lot of reasons people told me
135
520000
4000
Neden yeteri kadar telefonumuz olmadığı
konusunda insanlar
konusunda insanlar
09:09
why we don't have enough telephones.
136
524000
3000
bana pek çok nedenden bahsettiler.
09:12
And one of them is the lacking buying power.
137
527000
2000
Ve bunlardan biri
satın alma gücünün eksik olması.
satın alma gücünün eksik olması.
09:14
Poor people apparently don't have the power to buy.
138
529000
3000
Yoksul insanların satın alma gücü yok.
09:17
But the point is, if it's a production tool, why do we have to worry about that?
139
532000
3000
Fakat daha önemlisi, eğer bu bir üretim
aracıysa, neden endişeleniyoruz?
aracıysa, neden endişeleniyoruz?
09:20
I mean, in America, people buy cars,
140
535000
3000
Mesela, Amerika’da insanlar
araba satın alıyor,
araba satın alıyor,
09:23
and they put very little money down.
141
538000
3000
çok az para biriktiriyorlar.
09:26
They get a car, and they go to work.
142
541000
3000
Araba alıyorlar ve işe gidiyorlar.
09:29
The work pays them a salary;
143
544000
3000
İş yerleri onlara maaş veriyor.
09:32
the salary allows them to pay for the car over time.
144
547000
3000
Maaşları arabanın parasının
ödenmesini sağlıyor.
ödenmesini sağlıyor.
09:35
The car pays for itself.
145
550000
1000
Böylece araba kendi kendini ödemiş oluyor.
09:36
So if the telephone is a production tool,
146
551000
3000
Telefon da bir üretim aracıysa,
09:39
then we don't quite have to worry about the purchasing power.
147
554000
3000
o zaman satın alma gücüyle ilgili olarak
endişelenmenize gerek yok.
endişelenmenize gerek yok.
09:42
And of course, even if that's true, then what about initial buying power?
148
557000
5000
Ve tabii eğer bu doğruysa,
ilk satın alma gücü ne olacak?
ilk satın alma gücü ne olacak?
09:47
So then the question is, why can't we have some kind of shared access?
149
562000
5000
Öyleyse soru şu ki, neden bir tür
havuz hesaba sahip olamıyoruz?
havuz hesaba sahip olamıyoruz?
09:52
In the United States, we have -- everybody needs a banking service,
150
567000
4000
Amerika’da bizim, hepimizin
bir banka hizmetine ihtiyacı var.
bir banka hizmetine ihtiyacı var.
09:56
but very few of us are trying to buy a bank.
151
571000
3000
Fakat çok azımız
banka satın almaya çalışıyoruz.
banka satın almaya çalışıyoruz.
09:59
So it's -- a bank tends to serve a whole community.
152
574000
4000
Bir banka bütün bir topluluğa
hizmet etme amacı güder.
hizmet etme amacı güder.
10:03
So we could do that for telephones.
153
578000
3000
Bunu telefonlar için de yapabiliriz.
10:06
And also people told me that we have a lot of important primary needs to meet:
154
581000
5000
Ayrıca insanlar bana birçok
temel ihtiyaçları olduğunu söyledi.
temel ihtiyaçları olduğunu söyledi.
10:11
food, clothing, shelter, whatever.
155
586000
3000
Yiyecek, giyecek, barınak gibi…
10:14
But again, it's very paternalistic.
156
589000
2000
Fakat yine de bu çok geleneksel.
10:16
You should be raising income
157
591000
3000
Geliri yükseltmelisiniz
ve insanların kendi paralarıyla
ve insanların kendi paralarıyla
10:19
and let people decide what they want to do with their money.
158
594000
4000
ne yapmak istediklerine
karar vermelerini sağlamalısınız.
karar vermelerini sağlamalısınız.
10:24
But the real problem is the lack of other infrastructures.
159
599000
3000
Fakat asıl problem
diğer altyapıların eksik olması.
diğer altyapıların eksik olması.
10:27
See, you need some kind of infrastructure to bring a new thing.
160
602000
5000
Yeni bir şey getirmek için
altyapıya ihtiyacınız vardır.
altyapıya ihtiyacınız vardır.
10:32
For instance, the Internet was booming in the U.S.
161
607000
3000
Örneğin Amerika’da internet
oldukça gelişmiş bir durumdaydı.
oldukça gelişmiş bir durumdaydı.
10:35
because there were -- there were people who had computers.
162
610000
3000
Çünkü oradaki insanların
bilgisayarları vardı.
bilgisayarları vardı.
10:38
They had modems.
163
613000
2000
Modemleri vardı.
10:40
They had telephone lines, so it's very easy to bring in a new idea, like the Internet.
164
615000
4000
Telefon hatları vardı, bu yüzden internet
gibi yeni fikirler getirmek çok kolay.
gibi yeni fikirler getirmek çok kolay.
10:44
But that's what's lacking in a poor country.
165
619000
3000
Fakat yoksul bir ülkede
eksik olan şey budur.
eksik olan şey budur.
10:47
So for example, we didn't have ways to have credit checks,
166
622000
2000
Örneğin, kredi kontrolleri yapmak için
yollarımız yoktu.
yollarımız yoktu.
10:49
few banks to collect bills, etc.
167
624000
5000
Fatura yatırılan birkaç banka vardı.
10:54
But that's why I noticed Grameen Bank, which is a bank for poor people,
168
629000
3000
Bu yüzden Grameen bankasını farkettim,
yoksul insanların bankası,
yoksul insanların bankası,
10:57
and had 1,100 branches, 12,000 employees, 2.3 million borrowers.
169
632000
7000
1,100 şubesi, 12,000 çalışanı,
2,3 milyon kredi kullanıcısı vardı.
2,3 milyon kredi kullanıcısı vardı.
11:04
And they had these branches.
170
639000
2000
Şubeleri vardı.
11:06
I thought I could put cell towers and create a network.
171
641000
5000
Baz istasyonları kurup, bir ağ
oluştura bileceğimi düşünüyordum.
oluştura bileceğimi düşünüyordum.
11:11
And anyway, to cut the time short -- so I started --
172
646000
4000
Her neyse, lafı fazla uzatmayayım--
böylece başladım.
böylece başladım.
11:15
I first went to them and said,
173
650000
3000
Önce onlara gittim ve dedim ki;
11:18
"You know, perhaps I could connect all your branches and make you more efficient."
174
653000
3000
Belki de tüm şubelerinizi birleştirip
sizi daha verimli hâle getirebilirim.
sizi daha verimli hâle getirebilirim.
11:21
But you know, they have, after all, evolved in a country without telephones,
175
656000
4000
Ama biliyorsunuz ki, her şeyden önce,
telefonları olmayan bir ülkedeler,
telefonları olmayan bir ülkedeler,
11:25
so they are decentralized. I mean, of course there might be other good reasons,
176
660000
5000
Bu yüzden merkezileşmemişler.
Yani, elbette başka iyi sebepler olabilir,
Yani, elbette başka iyi sebepler olabilir,
11:30
but this was one of the reasons -- they had to be.
177
665000
2000
Fakat bu sebeplerden bir tanesiydi--
Bunun olması gerekiyordu.
Bunun olması gerekiyordu.
11:32
And so they were not that interested to connect all their branches,
178
667000
4000
Bu yüzden tüm şubeleri ile bağlantı
kurmak konusunda pek de ilgili değillerdi,
kurmak konusunda pek de ilgili değillerdi,
11:36
and then to be -- and rock the boat.
179
671000
2000
sonra-- piyasayı sallayabilirlerdi.
11:38
So I started focusing. What is it that they really do?
180
673000
4000
Böylece odaklanmaya başladım.
Gerçekten ne yapıyorlar?
Gerçekten ne yapıyorlar?
11:42
So what happens is that somebody borrows money from the bank.
181
677000
3000
Biri bankadan kredi çekince ne yapıyor?
11:45
She typically buys a cow. The cow gives milk.
182
680000
4000
Genellikle bir inek alıyor.
İnek süt veriyor.
İnek süt veriyor.
11:49
And she sells the milk to the villagers, and pays off the loan.
183
684000
4000
Köylülere süt satıyor ve kredisini ödüyor.
11:53
And this is a business for her, but it's milk for everybody else.
184
688000
5000
Bu onun için bir iş,
diğerleri içinse sadece süt.
diğerleri içinse sadece süt.
11:58
And suddenly I realized that a cell phone could be a cow.
185
693000
2000
Ve aniden telefonun
bir inek olabileceğini düşündüm.
bir inek olabileceğini düşündüm.
12:00
Because some way she could borrow 200 dollars from the bank,
186
695000
4000
Çünkü bir şekilde bankadan
200 dolar kredi çekebildi.
200 dolar kredi çekebildi.
12:04
get a phone and have the phone for everybody.
187
699000
3000
Bir telefon alıyor ve
herkes için telefon alıyor.
herkes için telefon alıyor.
12:07
And it's a business for her.
188
702000
3000
Bu onun için bir iş.
12:10
So I wrote to the bank, and they thought for a while, and they said,
189
705000
4000
Bu yüzden bankaya yazdım, bir süre
düşündüler ve sonra şunu söylediler;
düşündüler ve sonra şunu söylediler;
12:14
"It's a little crazy, but logical.
190
709000
2000
''Biraz çılgınca ama mantıklı.
12:16
If you think it can be done, come and make it happen."
191
711000
4000
Bunun yapılabileceğini düşünüyorsan,
gel ve yap.''
gel ve yap.''
12:20
So I quit my job; I went back to Bangladesh.
192
715000
3000
Bu yüzden işimden istifa ettim
ve Bangladeş’e geri döndüm.
ve Bangladeş’e geri döndüm.
12:23
I created a company in America called Gonofone,
193
718000
3000
Amerika’da Gonofone adında
bir şirket kurdum.
bir şirket kurdum.
12:26
which in Bengali means "people's phone."
194
721000
3000
Bagladeşçe anlamı
"insanların telefonu."
"insanların telefonu."
12:29
And angel investors in America put in money into that.
195
724000
2000
Ve Amerika'daki sponsor yatırımcılar
bu fikre yatırım yaptılar.
bu fikre yatırım yaptılar.
12:31
I flew around the world.
196
726000
2000
Dünyayı dolaştım.
12:33
After about a million -- I mean, I got rejected from lots of places,
197
728000
3000
Yaklaşık 1.609.344 km sonra --
birçok yerden reddedildim,
birçok yerden reddedildim,
12:36
because I was not only trying to go to a poor country,
198
731000
3000
çünkü sadece yoksul ülkelere
gitmeye çalışmıyordum.
gitmeye çalışmıyordum.
12:39
I was trying to go to the poor of the poor country.
199
734000
2000
Yoksulunda yoksulu ülkelere
gitmeye çalışıyordum.
gitmeye çalışıyordum.
12:41
After about a million miles, and a meaningful --
200
736000
4000
1.609.344 km sonra, bu anlamlı iş için
saçlarımın büyük bir kısmı döküldükten
saçlarımın büyük bir kısmı döküldükten
12:45
a substantial loss of hair, I eventually put together a consortium, and --
201
740000
3000
sonra, nihayet bir şirketler birliğini
bir araya getirdim--
bir araya getirdim--
12:48
which involved the Norwegian telephone company,
202
743000
4000
Norveçli bir telefon şirketi
12:52
which provided the know-how,
203
747000
3000
gerekli olan teknik bilgiyi sağladı
12:55
and the Grameen Bank provided the infrastructure to spread the service.
204
750000
6000
ve Grameen Bankası
hizmetin yayılması için altyapıyı sağladı.
hizmetin yayılması için altyapıyı sağladı.
13:01
To make the story short, here is the coverage of the country.
205
756000
4000
Uzun lafın kısası, bu ülkenin kapsamı.
13:05
You can see it's pretty much covered.
206
760000
3000
Her yeri kapladığını görebilirsiniz.
13:08
Even in Bangladesh, there are some empty places.
207
763000
3000
Bangladeş'de bile boş yerler var.
13:11
But we are also investing around another 300 million dollars this year
208
766000
4000
Fakat biz bu yıl 300 milyon dolar
daha yatırım yapıyoruz.
daha yatırım yapıyoruz.
13:15
to extend that coverage.
209
770000
3000
Kapsama alanını genişletmek için.
13:20
Now, about that cow model I talked about.
210
775000
3000
Şimdi, bahsettiğim
o inek modeli ile ilgili.
o inek modeli ile ilgili.
13:23
There are about 115,000 people who are retailing telephone services
211
778000
6000
Telefon hizmetlerini perakende satan
yaklaşık 115.000 kişi var.
yaklaşık 115.000 kişi var.
13:29
in their neighborhoods.
212
784000
2000
Kendi muhitlerinde.
13:31
And it's serving 52,000 villages, which represent about 80 million people.
213
786000
6000
52.000 köye hizmet ediyor ve
bu yaklaşık 80 milyon insan demek.
bu yaklaşık 80 milyon insan demek.
13:37
And these phones are generating
214
792000
4000
Ve bu telefonlar
13:41
about 100 million dollars for the company.
215
796000
3000
şirkete yaklaşık
100 milyon dolar kazandırıyor.
100 milyon dolar kazandırıyor.
13:44
And two dollars profit per entrepreneur per day, which is like 700 dollars per year.
216
799000
5000
Her gün girişimci başına iki dolar kâr
ki bu da yılda 700 dolar yapar.
ki bu da yılda 700 dolar yapar.
13:53
And of course, it's very beneficial in a lot of ways.
217
808000
2000
Ve tabii ki bu birçok açıdan çok faydalı.
13:55
It increases income, improves welfare, etc.
218
810000
3000
Geliri ve refahı arttırır.
13:58
And the result is, right now, this company is the largest telephone company,
219
813000
4000
Ve sonuç olarak, şu anda,
bu şirket en büyük telefon şirketi,
bu şirket en büyük telefon şirketi,
14:02
with 3.5 million subscribers,
220
817000
3000
3,5 milyon abonesi var.
14:05
115,000 of these phones I talked about --
221
820000
2000
Bahsettiğim bu telefonların 115.000'i--
14:07
that produces about a third of the traffic in the network.
222
822000
5000
bu, ağdaki trafiğin
yaklaşık üçte birini üretiyor.
yaklaşık üçte birini üretiyor.
14:12
And 2004, the net profit, after taxes --
223
827000
4000
Ve 2004 yılı net kârı,
vergilerin ardından--
vergilerin ardından--
14:16
very serious taxes -- was 120 million dollars.
224
831000
4000
çok ciddi rakamlar vergiler --
120 milyon dolardı.
120 milyon dolardı.
14:20
And the company contributed about 190 million dollars to the government coffers.
225
835000
5000
Ve şirket, hükûmet kasalarına yaklaşık
190 milyon dolar katkıda bulundu.
190 milyon dolar katkıda bulundu.
14:26
And again, here are some of the lessons.
226
841000
2000
Burada alınacak bazı dersler var.
14:28
"The government needs to provide economically viable services."
227
843000
2000
Hükûmetin ekonomik açıdan
uygun hizmetleri sunması gerekiyor. "
uygun hizmetleri sunması gerekiyor. "
14:30
Actually, this is an instance where private companies can provide that.
228
845000
3000
Aslında bu, özel şirketlerin
sağlayabileceği bir örnek.
sağlayabileceği bir örnek.
14:33
"Governments need to subsidize private companies."
229
848000
3000
Hükûmetlerin özel şirketlere
destek vermesi gerekiyor.
destek vermesi gerekiyor.
14:36
This is what some people think.
230
851000
2000
Bazı insanlar böyle düşünüyor.
14:38
And actually, private companies help governments with taxes.
231
853000
3000
aslında, özel şirketler hükûmetlere
vergilerle yardım ediyor.
vergilerle yardım ediyor.
14:41
"Poor people are recipients."
232
856000
2000
''Yoksul insanlar alıcıdır.''
14:43
Poor people are a resource.
233
858000
3000
Yoksul insanlar kaynaktır.
14:46
"Services cost too much for the poor."
234
861000
2000
''Yoksullar için
hizmet maliyeti çok pahalı.''
hizmet maliyeti çok pahalı.''
14:48
Their involvement reduces the cost.
235
863000
4000
Onların katılımı bu maliyeti düşürür.
14:52
"The poor are uneducated and cannot do much."
236
867000
3000
"Yoksullar eğitimsiz ve çok bir şey yapamazlar."
14:55
They are very eager learners and very capable survivors.
237
870000
3000
Çok istekli öğrenciler
ve çok mücadeleci insanlar.
ve çok mücadeleci insanlar.
14:58
I've been very surprised.
238
873000
2000
Çok şaşırdım.
15:00
Most of them learn how to operate a telephone within a day.
239
875000
3000
Çoğu, bir gün içerisinde bir telefonun
nasıl kullanılacağını öğrendi.
nasıl kullanılacağını öğrendi.
15:03
"Poor countries need aid."
240
878000
3000
"Yoksul ülkelerin yardıma ihtiyacı var."
15:06
Businesses -- this one company has raised the --
241
881000
3000
Şirketler-- bir şirketin yükselttiği--
15:09
if the ideal figures are even five percent true, this one company
242
884000
5000
ideal rakamlar yüzde beş bile olsa,
bu bir şirket
bu bir şirket
15:14
is raising the GNP of the country much more than the aid the country receives.
243
889000
5000
ülkenin GSMH'sını ülkenin aldığı
yardımdan çok daha fazla artırıyor.
yardımdan çok daha fazla artırıyor.
15:19
And as I was trying to show you, as far as I'm concerned,
244
894000
3000
Ve size göstermeye çalıştığım gibi,
ilgilendiğim kadarıyla, bana kalırsa,
ilgilendiğim kadarıyla, bana kalırsa,
15:22
aid does damages because it removes the government from its citizens.
245
897000
5000
Yardım, hükûmeti vatandaşlarından
uzaklaştırdığı için zarar veriyor.
uzaklaştırdığı için zarar veriyor.
15:27
And this is a new project I have with Dean Kamen, the famous inventor in America.
246
902000
4000
Ve bu, Amerika'daki ünlü mucit Dean Kamen
ile gerçekleştirdiğim yeni bir projeydi.
ile gerçekleştirdiğim yeni bir projeydi.
15:31
He has produced some power generators,
247
906000
3000
Kamen elektrik jeneratörü üretti,
15:34
which we are now doing an experiment in Bangladesh,
248
909000
4000
Bangladeş'te şimdi bunun üzerine
bir deney yapıyoruz,
bir deney yapıyoruz,
15:38
in two villages where cow manure is producing biogas,
249
913000
3000
inek gübresinden
biyogaz üretilen iki köyde,
biyogaz üretilen iki köyde,
15:41
which is running these generators.
250
916000
4000
biyogaz jeneratörlerin
çalışmasını sağlıyor.
çalışmasını sağlıyor.
15:45
And each of these generators is selling electricity to 20 houses each.
251
920000
3000
Ve bu jeneratörlerin
her biri 20 eve elektrik sağlıyor.
her biri 20 eve elektrik sağlıyor.
15:48
It's just an experiment.
252
923000
4000
Bu sadece bir deney.
15:52
We don't know how far it will go,
253
927000
1000
Ne kadar ilerleyeceğini bilmiyoruz.
15:53
but it's going on.
254
928000
2000
Ama devam ediyor.
15:55
Thank you.
255
930000
1000
Teşekkür ederim.
ABOUT THE SPEAKER
Iqbal Quadir - Founder, GrameenPhoneIqbal Quadir is an advocate of business as a humanitarian tool. With GrameenPhone, he brought the first commercial telecom services to poor areas of Bangladesh. His latest project will help rural entrepreneurs build power plants.
Why you should listen
As a kid in rural Bangladesh in 1971, Iqbal Quadir had to walk half a day to another village to find the doctor -- who was not there. Twenty years later he felt the same frustration while working at a New York bank, using diskettes to share information during a computer network breakdown. His epiphany: In both cases, "connectivity is productivity." Had he been able to call the doctor, it would have saved him hours of walking for nothing.
Partnering with microcredit pioneer GrameenBank, in 1997 Quadir established GrameenPhone, a wireless operator now offering phone services to 80 million rural Bangladeshi. It's become the model for a bottom-up, tech-empowered approach to development. "Phones have a triple impact," Quadir says. "They provide business opportunities; connect the village to the world; and generate over time a culture of entrepreneurship, which is crucial for any economic development."
Iqbal Quadir | Speaker | TED.com