TED Senior Fellows at TEDGlobal 2010
Peter Haas: When bad engineering makes a natural disaster even worse
Peter Haas: Haiti'deki muhendislik faciası
Filmed:
Readability: 4.6
370,231 views
TED uyesi Peter Haas "Haiti'deki doğal bir afet değildi" diyor: "O bir mühendislik faciasıydı." Ülke, Ocak ayındaki ölümcül depremden sonra yaralarını sarmaya çalışırken, acaba eski ve uygunsuz yapılar başka bir bombanın zamanını çalıştırıyor olabilir mi? Haas's Grubu, AIDG, her tuğlası sağlam bir ülke inşa etmek için Haiti'deki inşaat sektörüne modern bina inşaası ve mühendislik faaliyetleri öğretmek için yardımcı olmaya çalışıyor.
Peter Haas - Building activist
Inveterate tinkerer Peter Haas is the co-founder of AIDG, the Appropriate Infrastructure Development Group, which connect people to electricity, sanitation and clean water through a combination of business incubation, education, and outreach. Full bio
Inveterate tinkerer Peter Haas is the co-founder of AIDG, the Appropriate Infrastructure Development Group, which connect people to electricity, sanitation and clean water through a combination of business incubation, education, and outreach. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I learned about the Haiti earthquake by Skype.
0
1000
3000
Haiti'deki depremi Skype'ten öğrendim.
00:19
My wife sent me a message,
1
4000
3000
Eşim bana "O da ne? Deprem!"
00:22
"Whoa, earthquake,"
2
7000
2000
diye bir mesaj gönderdi
00:24
and then disappeared for 25 minutes.
3
9000
3000
ve hemen sonra 25 dakika süreyle ortadan kayboldu.
00:28
It was 25 minutes of absolute terror
4
13000
3000
A.B.D.'deki binlerce kişinin hissettiği şey
00:31
that thousands of people across the U.S. felt.
5
16000
4000
25 dakika süren gerçek bir terör olayıydı.
00:36
I was afraid of a tsunami;
6
21000
3000
Ben bir tsunaminin gelmesinden korkuyordum.
00:39
what I didn't realize
7
24000
2000
Benim göremediğim şey
00:41
was there was a greater terror in Haiti,
8
26000
3000
Haiti'de daha büyük bir terörün olduğuydu
00:44
and that was building collapse.
9
29000
3000
ve bu da deprem sonrasında binalarin çökmesiydi.
00:47
We've all seen the photos
10
32000
2000
Hepimiz
00:49
of the collapsed buildings in Haiti.
11
34000
3000
Haiti'deki çökmüş binalarin resimlerini gördük.
00:52
These are shots my wife took
12
37000
2000
Bunlar, eşimin
00:54
a couple days after the quake,
13
39000
2000
depremden birkaç gün sonra,
00:56
while I was making my way through the D.R. into the country.
14
41000
3000
ben D.R. aracılığıyla ülkeye giderken çektiği resimler.
01:00
This is the national palace --
15
45000
2000
Burası ulusal binaları.
01:02
the equivalent of the White House.
16
47000
3000
Beyaz Saray'ın karşılığı olan bina.
01:05
This is the largest supermarket in the Caribbean
17
50000
3000
Burası en işlek zamanında
01:08
at peak shopping time.
18
53000
3000
Karayipler'deki en büyük süpermarket.
01:13
This is a nurses' college --
19
58000
2000
Burası Hemşirelik Okulu.
01:15
there are 300 nurses studying.
20
60000
3000
300 öğrencisi var.
01:19
The general hospital right next door
21
64000
2000
Hemen yanındaki ise
01:21
emerged largely unscathed.
22
66000
3000
çok az hasar görmüş bir hastane.
01:24
This is the Ministry of Economics and Finance.
23
69000
3000
Burası Ekenomi ve Finans Bakanlığı binası.
01:30
We have all heard
24
75000
2000
Haiti'deki depremde
01:32
about the tremendous human loss
25
77000
3000
çok sayıda can kaybı olduğunu
01:35
in the earthquake in Haiti,
26
80000
2000
hepimiz duyduk,
01:37
but we haven't heard enough
27
82000
3000
ancak bütün bu kayıpların sebeplerinin
01:40
about why all those lives were lost.
28
85000
3000
neler olduğunu yeterince öğrenemedik.
01:43
We haven't heard about
29
88000
2000
Binaların neden çöktüğünü
01:45
why the buildings failed.
30
90000
3000
öğrenemedik.
01:48
After all, it was the buildings,
31
93000
2000
Sonuçta,
01:50
not the earthquake,
32
95000
2000
bütün ülke çapında
01:52
that killed 220,000 people,
33
97000
3000
220.000 kişiyi öldüren,
01:55
that injured 330,000,
34
100000
3000
330.000 kişiyi yaralayan,
01:58
that displaced 1.3 million people,
35
103000
5000
1,3 milyon kişiyi göçe zorlayan,
02:04
that cut off food
36
109000
2000
gıda ve
02:06
and water and supplies
37
111000
2000
su kaynaklarını yok eden
02:08
for an entire nation.
38
113000
3000
deprem değil binalardı.
02:11
This is the largest metropolitan-area disaster
39
116000
5000
Bu olay, son birkaç on yıl içinde
02:16
in decades,
40
121000
3000
görülen en büyük metropol faciasıdır.
02:19
and it was not a natural disaster --
41
124000
3000
Ve bu bir doğal afet değildi.
02:22
it was a disaster of engineering.
42
127000
3000
O bir mühendislik faciasıydı.
02:25
AIDG has worked in Haiti
43
130000
2000
AIDG,
02:27
since 2007,
44
132000
2000
2007 yılından bu yana
02:29
providing engineering and business support
45
134000
2000
Haiti'deki küçük ölçekli işletmelere
02:31
to small businesses.
46
136000
2000
mühendislik ve işletme desteği sağlıyordu.
02:33
And after the quake, we started bringing in earthquake engineers
47
138000
4000
Depremden sonra, biz ülkeye
02:37
to figure out why the buildings collapsed,
48
142000
2000
binalarin neden çöktüklerini tespit etmek,
02:39
to examine what was safe and what wasn't.
49
144000
3000
neyin güvenli olup olmadığını incelemek için deprem mühendisleri getirmeye başladık.
02:42
Working with MINUSTAH,
50
147000
3000
Haiti'deki B.M. temsilcisi olan
02:45
which is the U.N. mission in Haiti,
51
150000
2000
MUNISTAH ile,
02:47
with the Ministry of Public Works,
52
152000
2000
Ulaştırma Bakanlığı ile
02:49
with different NGOs,
53
154000
2000
farklı Sivil Toplum Örgütleriyle birlikte
02:51
we inspected over 1,500 buildings.
54
156000
3000
1.500 üzerinde bina teftiş ettik.
02:55
We inspected schools
55
160000
2000
Okulları ve
02:57
and private residencies.
56
162000
2000
özel mülkleri inceledik.
02:59
We inspected medical centers
57
164000
2000
Tıp merkezlerini ve
03:01
and food warehouses.
58
166000
2000
gıda depolarını kontrol ettik.
03:03
We inspected government buildings.
59
168000
2000
Hükümet binalarını inceledik.
03:05
This is the Ministry of Justice.
60
170000
2000
Burası Adalet Bakanlığı.
03:07
Behind that door
61
172000
2000
Bu kapının arkasındaki yer
03:09
is the National Judicial Archives.
62
174000
3000
Ulusal Yargı Arşivleri.
03:12
The fellow in the door, Andre Filitrault --
63
177000
2000
Kapıda duran da Buffalo Üniversitesi
03:14
who's the director
64
179000
2000
Disiplinlerarası Deprem Mühendisliği Araştırmaları Merkezi
03:16
of the Center for Interdisciplinary Earthquake Engineering Research
65
181000
4000
direktörü
03:20
at the University of Buffalo --
66
185000
3000
Andre Filitrault.
03:23
was examining it to see if it was safe
67
188000
2000
Arşivlerin emniyetli bir şekilde
03:25
to recover the archives.
68
190000
2000
kurtarılıp kurtarılamayacağını inceliyor.
03:27
Andre told me,
69
192000
2000
Andre,
03:29
after seeing these buildings fail
70
194000
2000
bu binaların aynı şekilde çöktüğünü
03:31
again and again in the same way,
71
196000
3000
tekrar tekrar görünce,
03:34
that there is no new research here.
72
199000
3000
burada yeni bir araştırmaya gerek olmadığını söyledi.
03:37
There is nothing here that we don't know.
73
202000
3000
Burada yeni birşey yok.
03:40
The failure points were the same:
74
205000
3000
Çökmeye sebep olan bölgeler hep aynı--
03:43
walls and slabs not tied properly into columns --
75
208000
3000
duvarlar ve kirişler sütunlara uygun bağlanmamış--
03:46
that's a roof slab hanging off the building --
76
211000
3000
şuradaki binadan sarkan bir tavan --
03:51
cantilevered structures,
77
216000
2000
dirsekli yapılar,
03:53
or structures that were asymmetric,
78
218000
2000
veya asimetrik yapılar,
03:55
that shook violently and came down,
79
220000
2000
şiddetli bir şekilde silkelenmiş ve çökmüş,
03:59
poor building materials,
80
224000
2000
zayıf yapı malzemeleri,
04:01
not enough concrete,
81
226000
2000
yetersiz beton,
04:03
not enough compression in the blocks,
82
228000
3000
binalardaki yetersiz sıkıştırma
04:07
rebar that was smooth,
83
232000
2000
pürüzsüz demir çubuklar,
04:09
rebar that was exposed to the weather and had rusted away.
84
234000
3000
atmosfere açık bırakılan ve paslanmış olan demir çubuklar ...
04:12
Now there's a solution
85
237000
3000
Şimdi bütün bu sorunlara
04:15
to all these problems.
86
240000
2000
bir çözüm var.
04:17
And we know how to build properly.
87
242000
3000
Uygun yapılaşma nasıl olur biliyoruz artık.
04:20
The proof of this came in Chile,
88
245000
3000
Bunun ispatı
04:23
almost a month later,
89
248000
3000
yaklaşık bir ay kadar sonra,
04:26
when 8.8 magnitude earthquake
90
251000
3000
8.8 büyüklüğünde bir deprem
04:30
hit Chile.
91
255000
2000
Şili'yi vurduğunda ortaya çıktı.
04:32
That is 500 times
92
257000
2000
7.0 ile kıyaslandığında
04:34
the power of the 7.0
93
259000
2000
500 kat daha şiddetli
04:36
that hit Port-au-Prince --
94
261000
3000
bir şekilde Port-au-Prince'i vurdu.
04:39
500 times the power,
95
264000
2000
500 kat daha şiddetli olmasına rağmen
04:41
yet only under a thousand casualties.
96
266000
3000
sadece 1000'in altında vaka ortaya çıktı.
04:46
Adjusted for population density,
97
271000
2000
Nüfus yoğunluğu bazında değerlendirildiğinde
04:48
that is less than one percent
98
273000
2000
Haiti depreminin verdiği hasarın
04:50
of the impact of the Haitian quake.
99
275000
3000
%1'i kadar bile değil.
04:54
What was the difference
100
279000
2000
Şili ile Haiti arasındaki
04:56
between Chile and Haiti?
101
281000
3000
fark neydi?
04:59
Seismic standards
102
284000
2000
Sismik standartlar
05:01
and confined masonry,
103
286000
3000
ve binaların bir bütün olarak davranmasını sağlayan
05:04
where the building acts as a whole --
104
289000
2000
yığma yapılar,
05:06
walls and columns
105
291000
2000
duvarların ve kolonların
05:08
and roofs and slabs
106
293000
2000
çatı ve tavanların
05:10
tied together to support each other --
107
295000
3000
ayrı ayrı değil de
05:13
instead of breaking off into separate members and failing.
108
298000
4000
birbirini desteklemesi için birleştirildiği yapılar.
05:18
If you look at this building in Chile,
109
303000
3000
Şili'deki bu binayı görüyorsunuz,
05:21
it's ripped in half,
110
306000
2000
ortadan bölünmüş
05:23
but it's not a pile of rubble.
111
308000
3000
fakat parçalanıp beton yığınına dönüşmemiş.
05:27
Chileans have been building with confined masonry
112
312000
2000
Şilililer yıllardır
05:29
for decades.
113
314000
2000
yığma yapılar inşa etmektedirler.
05:32
Right now, AIDG is working with KPFF Consulting Engineers,
114
317000
4000
Şu anda AIDG, "KPFF Danışmanlık" ve
05:36
Architecture for Humanity,
115
321000
2000
"İnsanlık İçin Mimari" kurumları ile
05:38
to bring more confined masonry training
116
323000
3000
yığma yapı inşaası konusunda
05:41
into Haiti.
117
326000
2000
Haiti'ye daha fazla eğitim vermek için çalışıyorlar.
05:45
This is Xantus Daniel;
118
330000
2000
Bu kişi Xantus Daniel.
05:47
he's a mason,
119
332000
2000
O bir ustabaşı değil,
05:49
just a general construction worker, not a foreman,
120
334000
3000
bizim eğitimlerimizden birine katılmış olan
05:52
who took one of our trainings.
121
337000
2000
sıradan bir inşaat işçisi.
05:54
On his last job he was working with his boss,
122
339000
3000
En son çalıştığı yerde amiri ile birlikte çalışıyordu
05:57
and they started pouring the columns wrong.
123
342000
3000
ve kolonların uygunsuz döküldüğünü gördü.
06:00
He took his boss aside,
124
345000
2000
Amirini kenara çekip, yığma yapılarda
06:02
and he showed him the materials on confined masonry.
125
347000
3000
malzemelerin nasıl yerleştirilmesi gerektiğini gösterdi.
06:05
He showed him, "You know, we don't have to do this wrong.
126
350000
3000
Doğrusunu gösterdi ve "Bunu yanlış yapmamıza gerek yok,
06:08
It won't cost us any more
127
353000
2000
bunu uygun bir biçimde yapmak
06:10
to do it the right way."
128
355000
3000
bize maliyeti artırmaz" dedi.
06:13
And they redid that building.
129
358000
2000
Ve binayı yeniden yaptılar.
06:15
They tied the rebar right,
130
360000
2000
Demir çubukları uygun biçimde bağladılar.
06:17
they poured the columns right,
131
362000
2000
Kolonları uygun biçimde döktüler.
06:19
and that building will be safe.
132
364000
2000
Ve böylece bina daha güvenli olacak hale geldi.
06:21
And every building
133
366000
2000
Ve bundan sonra
06:23
that they build going forward
134
368000
2000
yapacakları her bina
06:25
will be safe.
135
370000
2000
güvenli olacaktır.
06:28
To make sure these buildings are safe,
136
373000
2000
Bu binaları güvenli hale getirmek
06:30
it's not going to take policy --
137
375000
3000
kanunla değil,
06:33
it's going to take reaching out
138
378000
2000
duvarcılara ulaşmak ve
06:35
to the masons on the ground
139
380000
3000
onlara uygun teknikleri
06:38
and helping them learn the proper techniques.
140
383000
3000
öğretmekle olacaktır.
06:43
Now there are many groups doing this.
141
388000
2000
Şu anda bunu yapan birçok grup var.
06:45
And the fellow in the vest there,
142
390000
2000
Şuradaki ceketli arkadaşımızın adı
06:47
Craig Toten,
143
392000
2000
Craig Toten.
06:49
he has pushed forward
144
394000
2000
Kendisi, bu işleri yapanlara
06:51
to get documentation out to all the groups that are doing this.
145
396000
3000
belgeler sağlamak için çok uğraştı.
06:55
Through Haiti Rewired,
146
400000
2000
"Yenilenmiş Haiti" aracılığıyla,
06:57
through Build Change, Architecture for Humanity,
147
402000
3000
"Değişimi İnşa Et", "İnsanlık İçin Mimari" ve
07:00
AIDG,
148
405000
2000
AIDG aracılığıyla
07:02
there is the possibility
149
407000
2000
ülke çapında
07:04
to reach out
150
409000
3000
30-40 bin duvarcıya
07:07
to 30,000 -- 40,000 masons
151
412000
3000
ulaşmak ve
07:10
across the country
152
415000
2000
bir "uygun binalar yapma hareketi"
07:12
and create a movement of proper building.
153
417000
3000
başlatmak mümkün.
07:17
If you reach out to the people on the ground
154
422000
2000
Eğer elbirliği ile
07:19
in this collaborative way
155
424000
2000
bu kişilere ulaşılabilirse
07:21
it's extremely affordable.
156
426000
3000
bu yöntem oldukça düşük maliyetli.
07:24
For the billions spent on reconstruction,
157
429000
4000
Binaları yeniden yapmak için milyarlarca dolar harcamaktansa
07:28
you can train masons
158
433000
2000
hayatları boyunca inşa edecekleri
07:30
for dollars on every house
159
435000
2000
herbir ev için sadece birkaç dolar masraf ile
07:32
that they end up building over their lifetime.
160
437000
3000
duvarcıları eğitebilirsiniz.
07:37
Ultimately, there are two ways
161
442000
2000
Sonuç olarak, Haiti'yi yeniden inşa etmenin
07:39
that you can rebuild Haiti;
162
444000
2000
iki yolu var:
07:41
the way at the top
163
446000
2000
Üstteki yöntem
07:43
is the way that Haiti's been building for decades.
164
448000
3000
Haiti'nin yıllardır kullandığı,
07:46
The way at the top
165
451000
2000
çökecek kadar
07:48
is a poorly constructed building
166
453000
2000
güçsüz yapılar
07:50
that will fail.
167
455000
2000
ortaya çıkartan yöntem.
07:52
The way at the bottom is a confined masonry building,
168
457000
3000
Aşağıdaki yöntem ise
07:55
where the walls are tied together,
169
460000
2000
duvarların birleştiği,
07:57
the building is symmetric,
170
462000
2000
binanın simetrik yapılandırıldığı ve
07:59
and it will stand up to an earthquake.
171
464000
3000
depreme dayanıklı olan "yığma yapı" yöntemi.
08:02
For all the disaster,
172
467000
2000
Unutmayalım ki afetlere rağmen,
08:04
there is an opportunity here
173
469000
3000
gelecek kuşaklar için
08:07
to build better houses
174
472000
2000
daha iyi evler yapma
08:09
for the next generation,
175
474000
2000
fırsatımız var.
08:11
so that when the next earthquake hits,
176
476000
3000
Böyle yapalım ki
08:14
it is a disaster --
177
479000
2000
bir sonraki deprem için "bu bir afet,
08:16
but not a tragedy.
178
481000
2000
bir trajedi değil" diyebilelim.
08:19
(Applause)
179
484000
4000
İzleyicilerin alkışları
ABOUT THE SPEAKER
Peter Haas - Building activistInveterate tinkerer Peter Haas is the co-founder of AIDG, the Appropriate Infrastructure Development Group, which connect people to electricity, sanitation and clean water through a combination of business incubation, education, and outreach.
Why you should listen
In 2005, Peter Haas co-founded AIDG -- the Appropriate Infrastructure Development Group -- an organization helping individuals and communities get affordable and environmentally sound access to electricity, sanitation and clean water through a combination of business incubation, education, and outreach. (Also on the board: TED Best-of-the-Web star Cat Laine.) Since co-founding AIDG, Haas has become an active voice for poverty issues, speaking at the World Bank, Harvard, MIT and other forums on technology, entrepreneurship and SME finance. He was named a TEDGlobal Fellow in 2009 and is now part of the three-year TED Senior Fellows program.
Before founding AIDG, Haas worked both in the information technology field and on an organic farm and horse ranch doing infrastructure improvement work. He tinkers in water systems, electrical systems, electronic systems, masonry, plumbing, biogas, irrigation, welding, metal casting and sustainable building.
Peter Haas | Speaker | TED.com